← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 163/2011 van 20 oktober 2011 Rolnummer 5082 In zake : de
prejudiciële vraag betreffende artikel 2276ter van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van
Beroep te Bergen. Het Grondwettelijk Hof, samengest wijst na
beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging "
| Uittreksel uit arrest nr. 163/2011 van 20 oktober 2011 Rolnummer 5082 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 2276ter van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Bergen. Het Grondwettelijk Hof, samengest wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | Extrait de l'arrêt n° 163/2011 du 20 octobre 2011 Numéro du rôle : 5082 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 2276ter du Code civil, posée par la Cour d'appel de Mons. La Cour constitutionnelle, composée des présid après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procéd(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 163/2011 van 20 oktober 2011 | Extrait de l'arrêt n° 163/2011 du 20 octobre 2011 |
| Rolnummer 5082 | Numéro du rôle : 5082 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 2276ter van het | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 2276ter du |
| Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Bergen. | Code civil, posée par la Cour d'appel de Mons. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de | composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges L. |
| rechters L. Lavrysen, A. Alen, E. Derycke, J. Spreutels en P. Nihoul, | Lavrysen, A. Alen, E. Derycke, J. Spreutels et P. Nihoul, assistée du |
| bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter R. Henneuse, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président R. Henneuse, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij arrest van 10 januari 2011 in zake de bvba « Bureau d'études M.A. | Par arrêt du 10 janvier 2011 en cause de la SPRL « Bureau d'études M. |
| Cantillon » tegen de bvba « Couscous Chez Vous », in aanwezigheid van | A. Cantillon » contre la SPRL « Couscous Chez Vous », en présence de |
| de nv « Ethias », vrijwillig tussenkomende partij, waarvan de | la SA « Ethias », partie intervenante volontaire, dont l'expédition |
| expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 13 januari 2011, | est parvenue au greffe de la Cour le 13 janvier 2011, la Cour d'appel |
| heeft het Hof van Beroep te Bergen de volgende prejudiciële vraag | de Mons a posé la question préjudicielle suivante : |
| gesteld : « Schendt artikel 2276ter van het Burgerlijk Wetboek niet de artikelen | « L'article 2276ter du Code civil ne viole-t-il pas les articles 10 et |
| 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het, in paragraaf 2 ervan, één | 11 de la Constitution, en ce qu'il institue, en son § 2, un délai de |
| enkele verjaringstermijn van vijf jaar invoert voor de vordering tot | prescription unique de 5 ans pour l'action en paiement des frais et |
| betaling van de kosten en erelonen van de deskundigen, terwijl | honoraires des experts, alors que, en son § 1er, il opère une |
| paragraaf 1 ervan een onderscheid maakt, waarbij de deskundigen aan | distinction, en ce que les experts auxquels une mission a été confiée |
| wie krachtens de wet een taak is opgedragen, zijn ontlast van hun | |
| beroepsaansprakelijkheid en niet meer verantwoordelijk zijn voor de | en vertu de la loi sont déchargés de leur responsabilité |
| bewaring van de stukken, vijf jaar na de indiening van hun verslag, | professionnelle et de la conservation des pièces, cinq ans après le |
| terwijl de andere deskundigen dat pas tien jaar na de beëindiging van | dépôt de leur rapport, alors que les autres experts ne le sont que dix |
| hun taak zijn ? ». | ans après l'achèvement de leur mission ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 2276ter van het | B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 2276ter du Code |
| Burgerlijk Wetboek, dat bepaalt : | civil, qui dispose : |
| « § 1. Deskundigen zijn ontlast van hun beroepsaansprakelijkheid en | « § 1er. Les experts sont déchargés de leur responsabilité |
| zijn niet meer verantwoordelijk voor de bewaring van de stukken tien | professionnelle et de la conservation des pièces dix ans après |
| jaar na het beëindigen van hun taak of, als deze hun krachtens de wet | l'achèvement de leur mission ou, si celle-ci leur a été confiée en |
| werd opgedragen, vijf jaar na de indiening van hun verslag. | vertu de la loi, cinq ans après le dépôt de leur rapport. |
| Deze verjaring is niet van toepassing wanneer een deskundige | Cette prescription n'est pas applicable lorsque l'expert a été |
| uitdrukkelijk met het bewaren van bepaalde stukken is belast. | constitué expressément dépositaire de pièces déterminées. |
| § 2. De vordering van deskundigen tot betaling van kosten en ereloon | § 2. L'action des experts en paiement de leurs frais et honoraires se |
| verjaart na verloop van vijf jaar ». | prescrit par cinq ans ». |
| B.2.1. Aan het Hof wordt gevraagd of de gelijkheid van behandeling die | B.2.1. La Cour est interrogée sur la compatibilité, avec les articles |
| artikel 2276ter, § 2, invoert tussen de deskundigen aan wie krachtens | |
| de wet een taak is opgedragen en de andere deskundigen, bestaanbaar is | |
| met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre de | 10 et 11 de la Constitution, de l'identité de traitement que l'article |
| 2276ter, § 2, instaure entre les experts auxquels une mission a été | |
| verjaringstermijn van de vordering tot betaling van de kosten en | confiée en vertu de la loi et les autres experts en ce que le délai de |
| erelonen voor beiden is vastgesteld op vijf jaar, terwijl de termijn | prescription de l'action en paiement des frais et honoraires est fixé |
| waarbinnen hun beroepsaansprakelijkheid in het geding kan worden | à cinq ans pour les uns et les autres, alors que celui au cours duquel |
| gebracht en zij ertoe verplicht zijn de stukken te bewaren, is | leur responsabilité professionnelle peut être engagée et l'obligation |
| vastgesteld op vijf jaar voor de eerstgenoemden en op tien jaar voor | de conserver des pièces leur est imposée est fixé à cinq ans pour les |
| de laatstgenoemden, te rekenen vanaf, naar gelang van het geval, de | premiers et à dix ans pour les seconds, à compter, selon le cas, du |
| indiening van hun verslag of de beëindiging van hun taak (artikel | dépôt de leur rapport ou de l'achèvement de leur mission (article |
| 2276ter, § 1). | 2276ter, § 1er). |
| B.2.2. Uit de feiten van de zaak, waarin de toepassing van artikel | B.2.2. Il apparaît des faits de l'espèce, où est en cause |
| 2276ter, § 2, in het geding is, blijkt dat de prejudiciële vraag | l'application de l'article 2276ter, § 2, que la question préjudicielle |
| betrekking heeft op de identieke termijn die geldt voor de verjaring | |
| van de vorderingen tot betaling van de kosten en erelonen en niet op | porte sur le délai identique prévu pour la prescription des actions en |
| de verschillende termijn die geldt voor de vordering waarbij de | paiement des frais et honoraires et non sur le délai différent prévu |
| deskundigen aansprakelijk worden gesteld of voor de verplichting die | pour l'action engageant la responsabilité des experts ou pour |
| hun is opgelegd om de stukken te bewaren. Dat gegeven is niet van dien | l'obligation qui leur est faite de conserver des pièces. Cette |
| aard dat het de ontvankelijkheid van de prejudiciële vraag in het | circonstance n'est pas de nature à mettre en cause la recevabilité de |
| geding kan brengen, in tegenstelling tot wat de Ministerraad beweert, | la question préjudicielle, contrairement à ce que soutient le Conseil |
| vermits niet alleen de verwijzende rechter maar ook de parlementaire | des ministres, puisqu'une relation entre ces différents délais est |
| voorbereiding van de in het geding zijnde bepaling een verband tussen | établie non seulement par le juge a quo mais aussi par les travaux |
| die verschillende termijnen legt (Parl. St., Kamer, B.Z. 1988, nr. | préparatoires de la disposition en cause (Doc. parl., Chambre, S.E. |
| 367/1, pp. 1 en 2; nr. 367/2, p. 2). | 1988, n° 367/1, pp. 1 et 2; n° 367/2, p. 2). |
| B.2.3. Ofschoon zij zich in objectief verschillende situaties | B.2.3. Bien qu'ils se trouvent dans des situations objectivement |
| bevinden, bevinden de deskundigen aan wie een taak krachtens de wet is | différentes, les experts auxquels une mission est confiée en vertu de |
| opgedragen en de andere deskundigen zich, wanneer zij een vordering | la loi et les autres experts se trouvent, quand ils agissent en |
| tot betaling van kosten en erelonen instellen, in situaties die, in | paiement de frais et honoraires, dans des situations qui, |
| tegenstelling tot wat de Ministerraad beweert, niet in die mate van | contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, ne sont pas |
| elkaar verschillen dat zij niet met elkaar zouden kunnen worden | à ce point éloignées qu'elles ne pourraient être comparées. |
| vergeleken. B.3. Artikel 2276ter van het Burgerlijk Wetboek is in dat Wetboek | B.3. L'article 2276ter du Code civil a été inséré dans ce Code par la |
| ingevoegd bij de wet van 19 februari 1990. Nadat is herinnerd aan | loi du 19 février 1990. Les développements de la proposition de loi, |
| verschillende bepalingen die de beroepsaansprakelijkheid van bepaalde | après avoir rappelé diverses dispositions limitant dans le temps la |
| vrije en intellectuele beroepen in de tijd beperken, wordt in de | responsabilité professionnelle de certaines professions libérales et |
| toelichting bij het wetsvoorstel aangegeven dat tegenover die | |
| beperking « vaak als compensatie een korte of zeer korte verjaring | intellectuelles, indiquent que cette limitation a « souvent pour |
| [staat] voor vorderingen in verband met de vergoeding van de | contrepartie une prescription courte ou très courte pour la |
| handelingen die door beoefenaars van die beroepen gesteld worden » | rémunération des actes posés par les titulaires de ces professions » |
| (Parl. St., Kamer, B.Z. 1988, nr. 367/1, pp. 1 en 2; nr. 367/2, p. 2). | (Doc. parl., Chambre, S.E. 1988, n° 367/1, pp. 1 et 2; n° 367/2, p. |
| Zoals de geïntimeerde partij voor de verwijzende rechter en de | 2). Certes, comme l'indiquent la partie intimée devant le juge a quo |
| Ministerraad aangeven, bestaat tussen die twee beperkingen weliswaar | et le Conseil des ministres, ces deux limitations n'ont pas de lien |
| geen noodzakelijk verband; het is echter niet kennelijk onredelijk | nécessaire entre elles; il n'est cependant pas manifestement |
| rekening te houden met het bestaan van de ene om de andere in te | déraisonnable de tenir compte de l'une pour établir l'autre, en |
| voeren, in het bijzonder wanneer dat reeds het geval is voor andere | particulier lorsque tel est déjà le cas pour d'autres professions. |
| beroepen. De wetgever heeft de beperking in de tijd van de | Le législateur a justifié la limitation dans le temps de la |
| beroepsaansprakelijkheid en de verplichting om de stukken te bewaren, | responsabilité professionnelle et de l'obligation de conserver des |
| verantwoord door een zorg om rechtsonzekerheid te voorkomen, de | pièces par un souci de prévenir l'insécurité juridique, de ne pas |
| deskundigen niet ertoe te verplichten hun bedrijfslokalen te overladen | contraindre les experts à encombrer leurs locaux professionnels et de |
| met dossiers en hun erfgenamen te beschermen, alsook door de | protéger leurs héritiers, ainsi que par la considération que les |
| overweging dat de rechtsvorderingen vandaag sneller worden ingesteld | actions en justice sont engagées plus rapidement aujourd'hui qu'elles |
| dan in het verleden (ibid., nr. 367/1, pp. 2 en 3; nr. 367/2, p. 2). | ne l'étaient dans le passé (ibid., n° 367/1, pp. 2 et 3; n° 367/2, p. |
| Hij heeft evenwel niet aangegeven waarom die beperking in de tijd | 2). Il n'a cependant pas indiqué pourquoi cette limitation dans le |
| verschilt naargelang de deskundige zijn taak al dan niet krachtens de | temps diffère suivant que l'expert accomplit sa mission en vertu de la |
| wet volbrengt. | loi ou non. |
| B.4. In verband met de verjaringstermijn van de vordering tot betaling | B.4. En ce qui concerne le délai de prescription de l'action en |
| van de kosten en erelonen luidt de toelichting bij het voorstel dat de | paiement des frais et honoraires, les développements de la proposition |
| voormelde wet is geworden : | qui est devenue la loi précitée indiquent : |
| « Om het evenwicht te waarborgen lijkt het tevens opportuun en billijk | « Par souci d'équilibre, il apparaît aussi opportun et équitable de |
| om de termijn tijdens welke de deskundigen de betaling van hun kosten | limiter à cinq ans le délai pendant lequel les experts peuvent |
| en erelonen in rechte kunnen vorderen, tot vijf jaar te beperken » | réclamer en justice le paiement de leurs frais et honoraires » (ibid., |
| (ibid., nr. 367/1, p. 4; in dezelfde zin, nr. 367/2, p. 2). | n° 367/1, p. 4; dans le même sens, n° 367/2, p. 2). |
| B.5. Inzake verjaring is er een zodanige verscheidenheid aan situaties | B.5. En matière de prescription, la diversité des situations est telle |
| dat uniforme regels in het algemeen niet haalbaar zouden zijn en dat | que des règles uniformes ne seraient généralement pas praticables et |
| de wetgever moet kunnen beschikken over een ruime | que le législateur doit pouvoir disposer d'un large pouvoir |
| beoordelingsbevoegdheid wanneer hij die aangelegenheid regelt. Het | d'appréciation lorsqu'il règle cette matière. La différence de |
| verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van personen dat | traitement entre certaines catégories de personnes qui découle de |
| voortvloeit uit de toepassing van verschillende verjaringstermijnen in | l'application de délais de prescription différents dans des |
| verschillende omstandigheden, houdt op zich geen discriminatie in. Van | circonstances différentes n'est pas discriminatoire en soi. Il ne |
| discriminatie zou slechts sprake zijn indien het verschil in | |
| behandeling dat voortvloeit uit de toepassing van die | pourrait être question de discrimination que si la différence de |
| verjaringstermijnen, een onevenredige beperking van de rechten van de | traitement qui découle de l'application de ces délais de prescription |
| daarbij betrokken personen met zich zou meebrengen. | entraînait une limitation disproportionnée des droits des personnes |
| B.6. Te dezen vermocht de wetgever ervan uit te gaan dat de zorg om | concernées. B.6. En l'espèce, le législateur a pu considérer que le souci |
| een evenwicht tot stand te brengen waarnaar in B.4 wordt verwezen, | d'équilibre auquel il est fait référence en B.4 n'était pas à ce point |
| niet dermate dwingend was dat de verjaringstermijn die geldt voor de | contraignant que le délai de prescription prévu pour l'action en |
| vordering tot betaling van de kosten en erelonen de exacte | paiement de frais et d'honoraires devrait être le reflet exact de |
| weerspiegeling zou moeten zijn van die welke geldt inzake de | celui prévu en matière de responsabilité professionnelle et de |
| beroepsaansprakelijkheid en de bewaring van stukken, ongeacht de | conservation de pièces, quelle que soit la catégorie de personnes |
| betrokken categorie van personen. De reden van de verplichtingen | concernée. La cause des obligations concernées par ces prescriptions |
| waarop die verjaringen en termijnen betrekking hebben, is immers | et délais est en effet différente, de sorte que la loi peut, suivant |
| verschillend, zodat de wet, naar gelang van de categorieën van | les catégories de personnes qui sont intéressées, prévoir des délais |
| personen die betrokken zijn, kan voorzien in identieke of | |
| verschillende termijnen. | identiques ou différents. |
| Er kan, enerzijds, worden aanvaard dat het ingewikkelde karakter van | On peut admettre, d'une part, que la complexité des matières faisant |
| de materies die het voorwerp uitmaken van een expertise, kan | l'objet d'une expertise puisse justifier que la mise en oeuvre de la |
| verantwoorden dat de toepassing van de aansprakelijkheid van diegenen | responsabilité de ceux qui l'ont réalisée - avec le corollaire que |
| die ze hebben uitgevoerd - met als gevolg, voor hen, de verplichting | constitue, pour ceux-ci, l'obligation de conserver des pièces - |
| om de stukken te bewaren - een langere termijn verantwoordt dan die | justifie un délai plus long que celui qui peut raisonnablement être |
| welke redelijkerwijze voor hen noodzakelijk kan worden geacht om de | considéré comme leur étant nécessaire pour réclamer les sommes qui |
| aan hen verschuldigde bedragen te vorderen; men kan, anderzijds, | leur sont dues; on peut admettre, d'autre part, compte tenu des |
| rekening houdend met de vijfjarige verjaringen waarin artikel 2262bis, | prescriptions quinquennales prévues en matière de responsabilité |
| § 1, van het Burgerlijk Wetboek inzake buitencontractuele | |
| aansprakelijkheid voorziet en waarin de artikelen 2276, 2276bis en | extracontractuelle par l'article 2262bis, § 1er, du Code civil et en |
| 2276quater van het Burgerlijk Wetboek voorzien met betrekking tot het | ce qui concerne la décharge des juges, des avocats et des médiateurs |
| ontlasten van de rechters, advocaten en schuldbemiddelaars, aanvaarden | de dettes par les articles 2276, 2276bis et 2276quater du Code civil |
| dat de wetgever ervan is uitgegaan dat een dergelijke verjaring, om | que le législateur ait estimé qu'une telle prescription ne s'imposait, |
| redenen van samenhang, alleen nodig was voor de deskundigen die taken | pour des raisons de cohérence, que pour ceux des experts qui |
| krachtens de wet volbrengen, waarbij de andere deskundigen - die | accomplissent des missions en vertu de la loi, les autres experts - |
| handelen op een contractuele basis en buiten het gerechtelijk kader - | agissant sur une base contractuelle et en dehors du cadre judiciaire - |
| onderworpen zijn aan een tienjarige verjaring die vandaag overeenstemt | étant soumis à une prescription décennale qui correspond aujourd'hui à |
| met de gemeenrechtelijke verjaring voor de persoonlijke | la prescription de droit commun pour les actions personnelles (article |
| rechtsvorderingen (artikel 2262bis van het Burgerlijk Wetboek). | 2262bis du Code civil). |
| De nv « Ethias » voert weliswaar aan dat de in het geding zijnde | Sans doute la SA « Ethias » fait-elle valoir que les dispositions en |
| bepalingen, voor de deskundigen aan wie geen taak krachtens de wet is | cause peuvent aboutir, en ce qui concerne les experts qui ne sont pas |
| opgedragen, ertoe kunnen leiden dat hun aansprakelijkheid in het | ceux auxquels la mission est confiée en vertu de la loi, à ce que leur |
| geding wordt gebracht op een ogenblik dat zij geen vordering meer | responsabilité puisse être mise en cause à un moment où il ne peuvent |
| kunnen instellen tot betaling van de aan hen verschuldigde bedragen. | plus agir pour obtenir le paiement des sommes qui leur sont dues. Les |
| De artikelen 10 en 11 van de Grondwet verplichten de wetgever echter | articles 10 et 11 de la Constitution n'exigent cependant pas du |
| niet ertoe dat hij het de deskundige mogelijk maakt die bedragen te | législateur qu'il permette à l'expert de réclamer ces sommes aussi |
| vorderen zolang die laatste aansprakelijk kan worden gesteld, daar er | longtemps que sa responsabilité peut être engagée dès lors qu'il n'y a |
| geen noodzakelijk verband bestaat tussen de twee vorderingen en | pas de lien nécessaire entre les deux actions et que des éléments |
| elementen die de aansprakelijkheid van de deskundige in het geding | mettant en cause la responsabilité de l'expert peuvent apparaître bien |
| brengen, mogelijk veel later verschijnen dan het ogenblik waarop | plus tard que le moment auquel il doit raisonnablement être considéré |
| redelijkerwijs moet worden aangenomen dat hij in staat is de aan hem | comme en mesure de réclamer les somme qui lui sont dues. |
| verschuldigde bedragen te vorderen. | |
| Gelet op die elementen, houdt de in het geding zijnde bepaling geen | Compte tenu de ces éléments, la disposition en cause ne porte pas |
| onevenredige aantasting van de rechten van de betrokkenen in. | d'atteinte disproportionnée aux droits des intéressés. |
| B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 2276ter van het Burgerlijk Wetboek schendt de artikelen 10 en | L'article 2276ter du Code civil ne viole pas les articles 10 et 11 de |
| 11 van de Grondwet niet. | la Constitution. |
| Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 20 oktober 2011. | la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 20 octobre 2011. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
| De voorzitter, | Le président, |
| R. Henneuse. | R. Henneuse. |