← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 149/2011 van 5 oktober 2011 Rolnummers 5081 en 5090 In zake
: de prejudiciële vragen over artikel 7, eerste lid, van het Vlaamse decreet van 19 december 2008 betreffende
de organisatie van de openbare centra voor m Het Grondwettelijk Hof, samengesteld
uit voorzitter M. Bossuyt, rechter J.-P. Snappe, waarnemend(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 149/2011 van 5 oktober 2011 Rolnummers 5081 en 5090 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 7, eerste lid, van het Vlaamse decreet van 19 december 2008 betreffende de organisatie van de openbare centra voor m Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit voorzitter M. Bossuyt, rechter J.-P. Snappe, waarnemend(...) | Extrait de l'arrêt n° 149/2011 du 5 octobre 2011 Numéros du rôle : 5081 et 5090 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 7, alinéa 1 er , du décret flamand du 19 décembre 2008 relatif à l'organisation des centre La Cour constitutionnelle, composée du président M. Bossuyt, du juge J.-P. Snappe, faisant fonct(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 149/2011 van 5 oktober 2011 | Extrait de l'arrêt n° 149/2011 du 5 octobre 2011 |
Rolnummers 5081 en 5090 | Numéros du rôle : 5081 et 5090 |
In zake : de prejudiciële vragen over artikel 7, eerste lid, van het | En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 7, alinéa |
Vlaamse decreet van 19 december 2008 betreffende de organisatie van de | 1er, du décret flamand du 19 décembre 2008 relatif à l'organisation |
openbare centra voor maatschappelijk welzijn, gesteld door de Raad van | des centres publics d'aide sociale, posées par le Conseil d'Etat et |
State en door de Raad voor Verkiezingsbetwistingen voor de provincie | par le Conseil des contestations électorales pour la province de |
Limburg. | Limbourg. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit voorzitter M. Bossuyt, rechter J.-P. Snappe, | composée du président M. Bossuyt, du juge J.-P. Snappe, faisant |
waarnemend voorzitter, en de rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. | fonction de président, et des juges E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. |
Moerman, T. Merckx-Van Goey en F. Daoût, bijgestaan door de griffier | Moerman, T. Merckx-Van Goey et F. Daoût, assistée du greffier P.-Y. |
P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
a. Bij arrest nr. 210.190 van 30 december 2010 in zake Anke Hurts, | a. Par arrêt n° 210.190 du 30 décembre 2010 en cause de Anke Hurts, |
waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 12 | dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 12 janvier |
januari 2011, heeft de Raad van State de volgende prejudiciële vraag | 2011, le Conseil d'Etat a posé la question préjudicielle suivante : |
gesteld : « Schendt artikel 7, eerste lid, OCMW-decreet [Vlaams decreet van 19 | « L'article 7, alinéa 1er, du décret sur les CPAS [décret flamand du |
december 2008 betreffende de organisatie van de openbare centra voor | 19 décembre 2008 relatif à l'organisation des centres publics d'aide |
maatschappelijk welzijn] de artikelen 10 en 11, Grondwet wanneer het | sociale] viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution si, en |
in geval van de toepassing van artikel 14, OCMW-decreet zo wordt | cas d'application de l'article 14 du décret sur les CPAS, il est lu ou |
gelezen dan wel geïnterpreteerd dat ter gelegenheid van het onderzoek | interprété en ce sens qu'à l'occasion de l'examen des lettres de |
van de geloofsbrieven naar aanleiding van de nieuwe voordrachtsakte de | créance dans le cadre du nouvel acte de présentation, le candidat |
voorgedragen kandidaat-werkend lid moet voldoen aan de aldaar vermelde | effectif présenté doit répondre aux conditions d'éligibilité qui y |
verkiesbaarheidsvoorwaarden op het ogenblik van de algehele verkiezing | sont mentionnées au moment de l'élection générale des conseillers de |
van de OCMW-raadsleden en niet op het ogenblik van de verkiezing als | CPAS et non au moment de l'élection en qualité de conseiller de CPAS |
OCMW-raadslid op basis van de nieuwe voordrachtsakte en aldus wordt | sur la base du nouvel acte de présentation, dérogeant ainsi à la règle |
afgeweken van de algemene regel dat (slechts) moet voldaan zijn aan de | générale selon laquelle il faut (seulement) remplir les conditions |
verkiesbaarheidsvoorwaarden op het ogenblik dat een mandaat wordt | d'éligibilité au moment où un mandat est assumé, au plus tôt lorsqu'on |
opgenomen, ten vroegste wanneer men zich daarvoor verkiesbaar stelt, | se déclare éligible à cette fin, compte tenu du fait qu'au cas où un |
ermee rekening houdend dat in het geval een mandaat van | mandat de conseiller communal devient vacant, il est organisé |
gemeenteraadslid openvalt overeenkomstig artikel 84, § 1, | conformément à l'article 84, § 1er, de la loi électorale communale une |
Gemeentekieswet een nieuwe verkiezing wordt gehouden waarbij elkeen | nouvelle élection à laquelle toute personne remplissant à ce moment |
zich kandidaat kan stellen en worden verkozen die op dat ogenblik voldoet aan de verkiesbaarheidsvoorwaarden ? ». | les conditions d'éligibilité peut se porter candidate et être élue ? |
b. Bij beslissing van 26 januari 2011 in zake Leo Pieters tegen Gunter | ». b. Par décision du 26 janvier 2011 en cause de Leo Pieters contre |
Haeldermans, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen | Gunter Haeldermans, dont l'expédition est parvenue au greffe de la |
op 2 februari 2011, heeft de Raad voor Verkiezingsbetwistingen voor de | Cour le 2 février 2011, le Conseil des contestations électorales pour |
provincie Limburg de volgende prejudiciële vraag gesteld : | la province de Limbourg a posé la question préjudicielle suivante : |
« Schendt artikel 7, eerste lid, van het OCMW-decreet de artikelen 10 | « L'article 7, alinéa 1er, du décret sur les CPAS viole-t-il les |
en 11 van de Grondwet wanneer het in geval van de toepassing van | articles 10 et 11 de la Constitution si, en cas d'application de |
artikel 14, eerste lid van het OCMW-decreet zo wordt gelezen dan wel | l'article 14, alinéa 1er, du décret sur les CPAS, il est lu ou |
geïnterpreteerd dat ter gelegenheid van het onderzoek van de | interprété en ce sens qu'à l'occasion de l'examen des lettres de |
geloofsbrieven naar aanleiding van de nieuwe voordrachtsakte de | créance dans le cadre du nouvel acte de présentation, le candidat |
voorgedragen kandidaat-werkend lid moet voldoen aan de aldaar vermelde | effectif présenté doit répondre aux conditions d'éligibilité qui y |
verkiesbaarheidsvoorwaarden op het ogenblik van de algehele verkiezing | sont mentionnées au moment de l'élection générale des conseillers de |
van de OCMW-raadsleden en niet op het ogenblik van de verkiezing als | CPAS et non au moment de l'élection en qualité de conseiller de CPAS |
OCMW-raadslid op basis van de nieuwe voordrachtsakte en aldus wordt | sur la base du nouvel acte de présentation, dérogeant ainsi à la règle |
afgeweken van de algemene regel dat moet voldaan zijn aan de | générale selon laquelle il faut remplir les conditions d'éligibilité |
verkiesbaarheidsvoorwaarden op het ogenblik dat een mandaat wordt | au moment où un mandat est assumé, au plus tôt lorsqu'on se déclare |
opgenomen, ten vroegste wanneer men zich daarvoor verkiesbaar stelt, | éligible à cette fin, compte tenu du fait qu'au cas où un mandat de |
ermee rekening houdend dat in het geval een mandaat van | conseiller communal devient vacant, il est organisé conformément à |
gemeenteraadslid openvalt overeenkomstig artikel 84, § 1 van de | l'article 84, § 1er, de la loi électorale communale une nouvelle |
Gemeentekieswet een nieuwe verkiezing wordt gehouden waarbij elkeen | |
zich kandidaat kan stellen en worden verkozen die op dat ogenblik | élection à laquelle toute personne remplissant à ce moment les |
voldoet aan de verkiesbaarheidsvoorwaarden ? ». | conditions d'éligibilité peut se porter candidate et être élue ? ». |
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 5081 en 5090 van de rol van | Ces affaires, inscrites sous les numéros 5081 et 5090 du rôle de la |
het Hof, werden samengevoegd. | Cour, ont été jointes. |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling | Quant à la disposition en cause |
B.1.1. Artikel 7 van het Vlaamse decreet van 19 december 2008 | B.1.1. L'article 7 du décret flamand du 19 décembre 2008 relatif à |
betreffende de organisatie van de openbare centra voor maatschappelijk | l'organisation des centres publics d'aide sociale, tel qu'il était |
welzijn, zoals van toepassing op het ogenblik van de feiten voor de | d'application au moment des faits devant les juridictions a quo, |
verwijzende rechtscolleges, bepaalde : | disposait : |
« Om tot werkend lid van een raad voor maatschappelijk welzijn of tot | « Afin de pouvoir être élu comme membre effectif d'un conseil de |
l'aide sociale ou comme suppléant, l'intéressé doit répondre aux | |
opvolger te kunnen worden verkozen, moet iemand op de dag van de | conditions suivantes le jour de l'élection générale du conseil de |
algehele verkiezing van de raad voor maatschappelijk welzijn : | l'aide sociale : |
1° Belg zijn; | 1° Etre Belge; |
2° de volle leeftijd van achttien jaar hebben bereikt; | 2° Etre âgé de dix-huit ans accomplis; |
3° ingeschreven zijn in de bevolkingsregisters van de gemeente die | 3° Etre inscrit aux registres de la population de la commune desservie |
door het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn wordt bediend; | par le centre public d'aide sociale; |
4° zich niet bevinden in een van de gevallen van onverkiesbaarheid, | 4° Ne pas se trouver dans l'un des cas d'inéligibilité, visés à |
vermeld in artikel 65 van de Gemeentekieswet. | l'article 65 de la loi électorale communale. |
Artikel 65, tweede lid, van de Gemeentekieswet is van toepassing als | L'article 65, alinéa deux, de la Loi électorale communale est |
d'application lorsque les infractions, visées dans la présente | |
de inbreuken, vermeld in deze bepaling, werden gepleegd tijdens de | disposition, ont été commises dans l'exercice d'une fonction au sein |
uitoefening van een ambt binnen het openbaar centrum voor | du centre public d'aide sociale ou dans le cadre d'une fonction |
maatschappelijk welzijn of een gemeenteambt ». | communale ». |
B.1.2. Artikel 14 van hetzelfde decreet bepaalt : | B.1.2. L'article 14 du même décret porte : |
« Als een werkend lid voor zijn mandaat verstreken is, ophoudt deel | « Lorsqu'un membre effectif cesse de faire partie du conseil de l'aide |
uit te maken van de raad voor maatschappelijk welzijn of verhinderd is | sociale ou est empêché avant l'expiration de son mandat et lorsque, en |
en als hij, met behoud van de toepassing van artikel 9, geen opvolger | application de l'article 9, le membre en question n'a plus de |
of opvolgers meer heeft, kunnen alle gemeenteraadsleden die nog in | |
functie zijn en die de voordracht van het te vervangen lid hadden | suppléant, tous les conseillers communaux qui sont toujours en |
ondertekend, met behoud van de toepassing van artikel 9, gezamenlijk | fonction et qui avaient signé la présentation du membre à remplacer, |
een kandidaat-werkend lid en een of meer kandidaat-opvolgers | peuvent ensemble présenter un candidat membre effectif et un ou |
voordragen. Die voordrachtsakte moet uiterlijk vijf dagen vóór de | plusieurs candidats suppléants. Cet acte de présentation doit être |
gemeenteraadszitting waarop de geloofsbrieven van het nieuwe lid van | remis au secrétaire communal au plus tard cinq jours avant la séance |
de raad voor maatschappelijk welzijn en de opvolger of opvolgers | du conseil communal à laquelle seront examinées les lettres de créance |
zullen worden onderzocht aan de gemeentesecretaris worden overhandigd. | du nouveau membre du conseil de l'aide sociale et du ou des |
In dat geval is de kandidaat verkozen verklaard en worden de | suppléant(s). Dans ce cas, le candidat est déclaré élu et les |
kandidaat-opvolgers aangesteld in de orde van hun voordracht. Een | candidats suppléants sont désignés dans l'ordre de leur présentation. |
opvolger die ingevolge zijn geslacht het lid van de raad voor | Un suppléant qui, en raison de son sexe, ne pouvait pas succéder au |
maatschappelijk welzijn dat ontslag genomen heeft, niet kon opvolgen, | membre du conseil de l'aide sociale démissionnaire, est censé être |
wordt geacht opvolger te zijn van het nieuw verkozen lid van de raad | suppléant du nouveau membre élu du conseil de l'aide sociale et prend |
voor maatschappelijk welzijn en neemt rang in vóór de opvolgers, | rang avant les suppléants, mentionnés sur l'acte de présentation. |
vermeld op de voordrachtsakte. Als er binnen de zestig dagen nadat een lid van de raad voor | Lorsqu'aucun remplaçant n'est présenté dans les soixante jours suivant |
maatschappelijk welzijn ophoudt deel uit te maken van de raad voor | la date à laquelle un membre du conseil de l'aide sociale cesse de |
maatschappelijk welzijn of de datum van zijn verhindering ingaat geen | faire partie de celui-ci ou la date d'entrée en vigueur de son |
vervanger wordt voorgedragen of als er geen vervanger kan worden | empêchement, ou qu'aucun remplaçant ne peut être présenté, il sera |
voorgedragen, dan wordt met behoud van de toepassing van artikel 9 in | pourvu sans préjudice de l'application de l'article 9 au remplacement |
de vervanging voorzien bij een geheime stemming waarbij elk | par scrutin secret, chaque conseiller communal disposant d'autant de |
gemeenteraadslid over zoveel stemmen beschikt als vermeld in artikel | |
11 en waarbij de kandidaat of de kandidaten die de meeste stemmen | voix que visés à l'article 11 et le candidat ou les candidats ayant |
behalen als verkozen worden verklaard. Bij staking van stemmen is | obtenu le plus de voix étant censés élus. En cas de partage de voix, |
artikel 12 van toepassing. De kandidaat-werkende leden en de | l'article 12 est d'application. Les candidats membres effectifs et les |
kandidaat-opvolgers worden met toepassing van artikel 10 voorgedragen, | |
met dien verstande dat de voordrachtsakten op straffe van | candidats suppléants sont présentés en application de l'article 10, |
onontvankelijkheid uiterlijk vijf dagen voor de gemeenteraadszitting | étant entendu que les actes de présentation sont remis au secrétaire |
waarop het nieuwe lid van de raad voor maatschappelijk welzijn en de | communal sous peine d'irrecevabilité au plus tard cinq jours avant la |
opvolger of opvolgers zullen worden verkozen, aan de | séance du conseil communal à laquelle le nouveau membre du conseil de |
gemeentesecretaris worden overhandigd ». | l'aide sociale et le suppléant ou les suppléants seront élus ». |
B.1.3. De verwijzende rechtscolleges zijn van oordeel dat, wanneer met | B.1.3. Les juridictions a quo estiment que, lorsque, par application |
toepassing van het voormelde artikel 14 in een vervanging dient te | de l'article 14 précité, il y a lieu de procéder au remplacement d'un |
worden voorzien van een werkend lid van de raad voor maatschappelijk | |
welzijn dat geen opvolger meer heeft, een kandidaat op de dag van de | membre effectif du conseil de l'aide sociale qui n'a plus de |
algehele verkiezing van de raad voor maatschappelijk welzijn aan de in | suppléant, les conditions d'éligibilité fixées à l'article 7 du décret |
artikel 7 van het decreet van 19 december 2008 bepaalde | du 19 décembre 2008 doivent être remplies par le candidat le jour de |
verkiesbaarheidsvoorwaarden dient te voldoen om tot werkend lid of tot | l'élection générale du conseil de l'aide sociale pour qu'il puisse |
opvolger te kunnen worden verkozen. Het is in die interpretatie dat | être élu membre effectif ou suppléant. C'est dans cette interprétation |
het Hof de prejudiciële vragen beantwoordt. | que la Cour répond aux questions préjudicielles. |
Ten gronde | Quant au fond |
B.2. Het Hof wordt gevraagd of de in het geding zijnde bepaling | B.2. Il est demandé à la Cour si la disposition en cause est |
bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre | compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'un |
een kandidaat-werkend lid van een raad voor maatschappelijk welzijn | candidat membre effectif d'un conseil de l'aide sociale qui est |
die met toepassing van artikel 14 van het decreet van 19 december 2008 | présenté en application de l'article 14 du décret du 19 décembre 2008 |
wordt voorgedragen, op de dag van de algehele verkiezing van de raad | |
voor maatschappelijk welzijn moet voldoen aan de in artikel 7 van | doit remplir les conditions d'éligibilité fixées à l'article 7 du même |
hetzelfde decreet bepaalde verkiesbaarheidsvoorwaarden, terwijl, | décret le jour de l'élection générale du conseil de l'aide sociale, |
wanneer bij gebrek aan opvolgers in een vacature in de gemeenteraad | tandis que, lorsqu'à défaut de suppléants, un mandat vacant est pourvu |
wordt voorzien, op grond van het op het ogenblik van de feiten voor de | au conseil communal, un candidat conseiller doit remplir les |
verwijzende rechtscolleges van toepassing zijnde artikel 84, § 1, van | conditions d'éligibilité le jour de l'élection du nouveau conseiller, |
de Gemeentekieswet een kandidaat-raadslid op de dag van de verkiezing | en vertu de l'article 84, § 1er, de la loi électorale communale |
van het nieuwe raadslid aan de verkiesbaarheidsvoorwaarden moet | applicable au moment des faits devant les juridictions a quo. |
voldoen. B.3. Volgens de Vlaamse Regering zijn de twee voormelde categorieën | B.3. Selon le Gouvernement flamand, les deux catégories de personnes |
van personen niet vergelijkbaar aangezien de | précitées ne sont pas comparables dès lors que les conditions |
verkiesbaarheidsvoorwaarden voor de werkende leden van een raad voor | d'éligibilité pour les membres effectifs d'un conseil de l'aide |
maatschappelijk welzijn en hun opvolgers door de gemeenschappen worden | sociale et leurs suppléants sont fixées par les communautés, alors que |
bepaald, terwijl de verkiesbaarheidsvoorwaarden voor de | les conditions d'éligibilité pour les conseillers communaux et leurs |
gemeenteraadsleden en hun opvolgers door de gewesten worden bepaald. | suppléants sont fixées par les régions. |
B.4.1. Krachtens artikel 5, § 1, II, 2°, van de bijzondere wet van 8 | B.4.1. En vertu de l'article 5, § 1er, II, 2°, de la loi spéciale du 8 |
augustus 1980 tot hervorming der instellingen zijn de gemeenschappen | août 1980 de réformes institutionnelles, les communautés sont |
bevoegd voor de organieke regels betreffende de openbare centra voor | compétentes pour les règles organiques relatives aux centres publics |
maatschappelijk welzijn. | d'aide sociale. |
B.4.2. Volgens artikel 1 van het decreet van 19 december 2008, waarvan | B.4.2. Selon l'article 1er du décret du 19 décembre 2008, dont fait |
de in het geding zijnde bepaling deel uitmaakt, regelt het decreet een | |
gemeenschaps- en gewestaangelegenheid. | partie la disposition en cause, ce décret règle une matière |
B.4.3. In zoverre het bepalen van de verkiesbaarheidsvoorwaarden voor | communautaire et régionale. |
de werkende leden van de raden voor maatschappelijk welzijn, en voor | B.4.3. En ce que la fixation des conditions d'éligibilité pour les |
hun opvolgers, deel uitmaakt van de organieke regels betreffende de | membres effectifs des conseils de l'aide sociale et leurs suppléants |
openbare centra voor maatschappelijk welzijn, regelt het in het geding | fait partie des règles organiques relatives aux centres publics d'aide |
zijnde artikel 7 van het decreet van 19 december 2008 een | sociale, l'article 7 en cause du décret du 19 décembre 2008 règle une |
gemeenschapsaangelegenheid. | matière communautaire. |
B.5.1. Krachtens artikel 6, § 1, VIII, 4°, van de bijzondere wet van 8 | B.5.1. En vertu de l'article 6, § 1er, VIII, 4°, de la loi spéciale du |
augustus 1980 tot hervorming der instellingen zijn de gewesten bevoegd | 8 août 1980 de réformes institutionnelles, les régions sont |
voor de verkiezing van de gemeentelijke organen. | compétentes pour l'élection des organes communaux. |
B.5.2. Artikel 84 van de Gemeentekieswet, zoals vervangen bij artikel | B.5.2. L'article 84 de la loi électorale communale, tel qu'il a été |
341 van de gewone wet van 16 juli 1993 tot vervollediging van de | remplacé par l'article 341 de la loi ordinaire du 16 juillet 1993 |
federale staatsstructuur en gewijzigd bij artikel 68 van het decreet | visant à achever la structure fédérale de l'Etat et modifié par |
van 10 februari 2006 « houdende wijziging van de Gemeentekieswet, | l'article 68 du décret du 10 février 2006 « modifiant la Loi |
gecoördineerd op 4 augustus 1932, de wet van 19 oktober 1921 tot | électorale communale, coordonnée le 4 août 1932, la loi du 19 octobre |
regeling van de provincieraadsverkiezingen, de wet tot organisatie van | |
de geautomatiseerde stemming van 11 april 1994 en het decreet van 7 | 1921 organique des élections provinciales, la loi du 11 avril 1994 |
mei 2004 houdende regeling van de controle van de verkiezingsuitgaven | organisant le vote automatisé et le décret du 7 mai 2004 réglant le |
en de herkomst van de geldmiddelen voor de verkiezing van het Vlaams | contrôle des dépenses électorales et l'origine des fonds engagés pour |
Parlement », bepaalde : | l'élection du Parlement flamand », disposait : |
« § 1. Bij gebrek aan opvolgers wordt in één of meer vacatures in de | « § 1er. A défaut de suppléants, il est pourvu à la vacance d'un ou |
gemeenteraad voorzien. De verkiezing geschiedt volgens de bepalingen | plusieurs sièges au conseil communal. L'élection a lieu selon les |
van artikel 54 en volgende. | règles tracées aux articles 54 et suivants. |
§ 2. Indien bij de verkiezing van het te vervangen raadslid kandidaten van dezelfde lijst ingevolge artikel 58 tot opvolger zijn gekozen, treedt degene die volgens dat artikel de eerste opvolger is, in functie, na onderzoek van zijn geloofsbrieven door de gemeenteraad. Worden er bezwaren ingebracht tegen de beslissing van de raad of tegen zijn weigering om de opvolger aan te stellen als gemeenteraadslid, dan doet de deputatie uitspraak overeenkomstig artikel 75, § 1, tweede lid. De deputatie moet uitspraak doen binnen dertig dagen, te rekenen van de dag waarop het bezwaarschrift ter griffie van de provincie is toegekomen. Deze beslissing wordt ter kennis gebracht van de betrokken opvolger en in voorkomend geval van degenen die bij de deputatie bezwaren hebben ingediend. Zij kunnen bij de Raad van State beroep instellen binnen acht dagen na de kennisgeving. De gouverneur kan zodanig beroep instellen binnen acht dagen na de beslissing. § 3. Het nieuwe raadslid voleindigt het mandaat van zijn voorganger. Ook hij die benoemd of gekozen is ter vervanging van de burgemeester | § 2. Si lors de l'élection du conseiller à remplacer, des candidats appartenant à la même liste que lui ont été élus suppléants par application de l'article 58, le suppléant arrivant le premier dans l'ordre indiqué à cet article entre en fonction après vérification de ses pouvoirs par le conseil communal. En cas de réclamation contre la décision du conseil ou contre le refus de celui-ci de procéder à l'installation du suppléant en qualité de conseiller communal, il est statué par la députation ainsi qu'il est dit à l'article 75, § 1er, alinéa 2. La députation doit statuer dans les trente jours à compter de la réception au greffe provincial de la réclamation formulée. Cette décision est notifiée au conseiller suppléant intéressé et, le cas échéant, à ceux qui ont introduit une réclamation auprès de la députation. Un recours auprès du Conseil d'Etat leur est ouvert dans les huit jours qui suivent la notification. Le même recours est ouvert au gouverneur dans les huit jours qui suivent la décision. § 3. Le nouveau conseiller achève le terme de celui qu'il remplace. De même, le bourgmestre ou l'échevin nommé ou élu en remplacement |
of van een schepen, voleindigt diens mandaat, behoudens het in artikel | achève le terme de celui qu'il remplace, sauf ce qui est dit à |
3 van de nieuwe gemeentewet bepaalde ». | l'article 3 de la nouvelle loi communale ». |
B.5.3. Met het voormelde artikel 68 van het decreet van 10 februari | B.5.3. Par l'article 68 précité du décret du 10 février 2006, la |
2006 heeft het Vlaamse Gewest zijn wil tot uitdrukking gebracht om | Région flamande a manifesté sa volonté de faire sienne la loi |
zich, binnen de aan dat Gewest toegewezen bevoegdheden, artikel 84 van | électorale communale du 4 août 1932, dans les limites des compétences |
de Gemeentekieswet van 4 augustus 1932 eigen te maken. | qui lui ont été attribuées. |
B.6.1. Uit wat voorafgaat vloeit voort dat het Hof wordt gevraagd de | B.6.1. Il découle de ce qui précède qu'il est demandé à la Cour de |
situatie te vergelijken van een kandidaat-werkend lid van een raad | comparer la situation d'un candidat membre effectif d'un conseil de |
voor maatschappelijk welzijn, situatie die wordt bepaald door een | l'aide sociale, situation qui est déterminée par une réglementation de |
regeling van de Vlaamse Gemeenschap, met de situatie van een | la Communauté flamande, avec la situation d'un candidat conseiller |
kandidaat-gemeenteraadslid, situatie die wordt bepaald door een | communal, situation qui est déterminée par une réglementation de la |
regeling van het Vlaamse Gewest. | Région flamande. |
B.6.2. Een verschil in behandeling in aangelegenheden waar de | B.6.2. Une différence de traitement dans des matières où les |
verschillende wetgevers over eigen bevoegdheden beschikken, is het | différents législateurs disposent de compétences propres est la |
gevolg van een verschillend beleid dat voortvloeit uit hun autonomie | conséquence d'une politique différente résultant de leur autonomie et |
en kan als zodanig niet worden geacht strijdig te zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | ne peut en soi être jugée contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution. |
B.6.3.1. Overeenkomstig artikel 137 van de Grondwet, bepaalt artikel | B.6.3.1. Conformément à l'article 137 de la Constitution, l'article 1er, |
1, § 1, tweede lid, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot | § 1er, alinéa 2, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes |
hervorming der instellingen evenwel dat het Parlement en de Regering | institutionnelles dispose toutefois que le Parlement et le |
van de Vlaamse Gemeenschap in het Vlaamse Gewest de bevoegdheden van | Gouvernement de la Région flamande exercent dans la Région flamande |
de gewestorganen uitoefenen voor de aangelegenheden bedoeld in artikel | les compétences des organes régionaux pour les matières visées à |
39 van de Grondwet, onder de voorwaarden en op de wijze bepaald door | l'article 39 de la Constitution, dans les conditions et selon le mode |
de bijzondere wet. Luidens artikel 3, tweede lid, van de bijzondere | déterminés par la loi spéciale. En vertu de l'article 3, alinéa 2, de |
wet van 8 augustus 1980 worden de attributen van de | la loi spéciale du 8 août 1980, les attributs de la personnalité |
rechtspersoonlijkheid voor het Vlaamse Gewest uitgeoefend « | juridique de la Région flamande sont exercés « conformément à [cette] |
overeenkomstig deze wet, inzonderheid artikel 1 ». | loi, en particulier à l'article 1er ». |
B.6.3.2. Onder voorbehoud van hetgeen artikel 50, eerste lid, en | B.6.3.2. Sous réserve de ce que prévoient l'article 50, alinéa 1er, et |
artikel 76 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming | l'article 76 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes |
der instellingen bepalen, wordt de decreterende macht van het Vlaamse | institutionnelles, le pouvoir décrétal de la Région flamande et de la |
Gewest en van de Vlaamse Gemeenschap door dezelfde organen | Communauté flamande est exercé par les mêmes organes. Dès lors, |
uitgeoefend. Bijgevolg verhindert de autonomie van die Gemeenschap en | l'autonomie de cette Communauté et de cette Région n'empêche pas de |
van dat Gewest niet dat de situaties die worden bepaald door hun | |
respectieve decreten, met elkaar worden vergeleken. Dat is het geval | comparer les situations déterminées par leurs décrets respectifs. |
wanneer, zoals te dezen het geval is, het decreet waaromtrent het Hof | C'est le cas lorsque, comme en l'espèce, le décret au sujet duquel la |
wordt ondervraagd, een gemeenschaps- en een gewestaangelegenheid | Cour est interrogée règle une matière communautaire et une matière |
regelt. | régionale. |
B.7.1. Vóór het werd vervangen bij artikel 3 van het decreet van 7 | B.7.1. Avant d'avoir été remplacé par l'article 3 du décret du 7 |
juli 2006 tot wijziging van de organieke wet van 8 juli 1976 | juillet 2006 « modifiant la loi organique du 8 juillet 1976 des |
betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn bepaalde | centres publics d'aide sociale », l'article 7, alinéa 1er, de la loi |
artikel 7, eerste lid, van de voormelde organieke wet van 8 juli 1976 | organique précitée du 8 juillet 1976 disposait que pour pouvoir être |
dat om tot werkend lid van een raad voor maatschappelijk welzijn of | élu membre ou suppléant d'un conseil de l'aide sociale, un candidat |
tot opvolger te kunnen worden gekozen, een kandidaat « op de dag van | devait remplir les conditions d'éligibilité fixées dans cet article « |
de verkiezing » aan de in dat artikel bepaalde | au jour de l'élection ». |
verkiesbaarheidsvoorwaarden diende te voldoen. | |
B.7.2. Artikel 3 van het decreet van 7 juli 2006 heeft het criterium | B.7.2. L'article 3 du décret du 7 juillet 2006 a remplacé le critère « |
van « de dag van de verkiezing » vervangen door het criterium van « de | au jour de l'élection » par le critère « le jour de l'élection |
dag van de algehele verkiezing van de raad voor maatschappelijk welzijn ». | générale du conseil de l'aide sociale ». |
B.7.3. Het in het geding zijnde artikel 7 van het decreet van 19 | B.7.3. L'article 7 en cause du décret du 19 décembre 2008 reprend ce |
december 2008 neemt dat criterium over door te bepalen dat een werkend | |
lid van een raad voor maatschappelijk welzijn of een opvolger op de | critère en précisant qu'un membre effectif du conseil de l'aide |
dag van de algehele verkiezing van de raad voor maatschappelijk | sociale ou un suppléant doit remplir les conditions d'éligibilité |
welzijn aan de in dat artikel bepaalde verkiesbaarheidsvoorwaarden | prévues par cet article le jour de l'élection générale du conseil de |
dient te voldoen. | l'aide sociale. |
B.7.4. In de parlementaire voorbereiding van het decreet van 19 | B.7.4. Cette disposition a été justifiée comme suit dans les travaux |
december 2008 werd die bepaling als volgt verantwoord : | préparatoires du décret du 19 décembre 2008 : |
« Dit artikel herneemt integraal artikel 7 van de organieke wet en | « Cet article reprend intégralement l'article 7 de la loi organique et |
bepaalt de verkiesbaarheidsvoorwaarden voor kandidaat-leden van de | fixe les conditions d'éligibilité pour les candidats membres du |
raad voor maatschappelijk welzijn. | conseil de l'aide sociale. |
Verkiesbaarheidsvoorwaarden zijn voorwaarden waaraan de kandidaten | Les conditions d'éligibilité sont les conditions que doivent remplir |
moeten voldoen tijdens de uitoefening van het mandaat en op de dag van | les candidats pendant l'exercice du mandat et le jour de l'élection |
de algehele verkiezing van de raad voor maatschappelijk welzijn, met | générale du conseil de l'aide sociale, en d'autres termes, le jour de |
andere woorden op de dag van de installatievergadering van de | la séance d'installation du conseil communal. On vise ici l'élection |
gemeenteraad. De verkiezing van de raad voor maatschappelijk welzijn | du conseil de l'aide sociale dans son intégralité, mais pas l'élection |
in zijn geheel wordt bedoeld, niet de verkiezing tot raadslid. | en qualité de conseiller. Il va sans dire que ces conditions devront |
Uiteraard zal men ook aan deze voorwaarden moeten voldoen tijdens de | également être remplies pendant l'exercice effectif du mandat de |
effectieve uitoefening van het mandaat van lid van de raad voor | membre du conseil de l'aide sociale. Un membre qui ne remplit pas ces |
maatschappelijk welzijn. Een lid dat niet voldoet aan deze voorwaarden | |
op datum dat hij zijn mandaat opneemt zal de eed niet kunnen afleggen. | conditions à la date où il assume son mandat ne pourra prêter serment. |
Een (effectief) lid dat niet meer voldoet aan de voorwaarden vermeld | Un membre (effectif) qui ne remplit plus les conditions mentionnées |
in dit artikel verliest zijn mandaat » (Parl. St., Vlaams Parlement, | dans cet article perd son mandat » (Doc. parl., Parlement flamand, |
2007-2008, nr. 1701/1, p. 40). | 2007-2008, n° 1701/1, p. 40). |
B.8. De in het geding zijnde bepaling heeft tot gevolg dat, wanneer | B.8. La disposition en cause a pour conséquence que, lorsque par |
met toepassing van artikel 14 van het decreet van 19 december 2008 in | application de l'article 14 du décret du 19 décembre 2008, il y a lieu |
de vervanging dient te worden voorzien van een werkend OCMW-raadslid | |
dat geen opvolger meer heeft, een kandidaat op de dag van de algehele | de pourvoir au remplacement d'un membre effectif du conseil de l'aide |
verkiezing van de raad voor maatschappelijk welzijn - en niet op de | sociale qui n'a plus de suppléant, les conditions d'éligibilité fixées |
dag van zijn verkiezing - aan de in artikel 7 bepaalde | à l'article 7 doivent être remplies par le candidat le jour de |
verkiesbaarheidsvoorwaarden dient te voldoen om tot werkend lid of tot | l'élection générale du conseil de l'aide sociale - et non le jour de |
opvolger te kunnen worden verkozen. De algehele verkiezing van de | son élection - pour qu'il puisse être élu membre effectif ou |
leden van de raad voor maatschappelijk welzijn heeft plaats tijdens de | suppléant. L'élection générale des membres du conseil de l'aide |
installatievergadering van de gemeenteraad (artikel 11, § 1, van het | sociale a lieu durant la séance d'installation du conseil communal |
decreet van 19 december 2008). Wanneer, daarentegen, bij gebrek aan | (article 11, § 1er, du décret du 19 décembre 2008). En revanche, |
opvolgers in een vacature in de gemeenteraad wordt voorzien, vloeide | lorsqu'à défaut de suppléants, il est pourvu à une vacance de mandat |
uit artikel 84, § 1, van de Gemeentekieswet voort dat een kandidaat op | au conseil communal, il découlait de l'article 84, § 1er, de la loi |
de dag van de verkiezing van het nieuwe raadslid aan de | électorale communale qu'un candidat doit remplir les conditions |
verkiesbaarheidsvoorwaarden moet voldoen. | d'éligibilité le jour de l'élection du nouveau conseiller. |
B.9. Het verschil in behandeling dat hieruit voortvloeit berust op een | B.9. La différence de traitement qui en découle repose sur un critère |
objectief criterium, namelijk de aard van het mandaat waarvoor in de | objectif, à savoir la nature du mandat pour lequel il faut pourvoir à |
vervanging dient te worden voorzien. | un remplacement. |
B.10. In zoverre wordt vermeden dat een kandidaat die op de dag van de | B.10. En ce qu'elle évite qu'un candidat qui ne remplit pas les |
algehele verkiezing van de OCMW-raad niet aan de verkiesbaarheidsvoorwaarden voldoet, in de loop van de | conditions d'éligibilité le jour de l'élection générale du conseil de |
zittingsperiode, wanneer hij wel aan de verkiesbaarheidsvoorwaarden | l'aide sociale soit présenté en cours de mandature, lorsqu'il remplit |
voldoet, zou worden voorgedragen, streeft de in het geding zijnde | effectivement les conditions d'éligibilité, la disposition en cause |
bepaling een wettig doel na. Aldus wordt immers vermeden dat een | poursuit un but légitime. En effet, on évite ainsi qu'un membre |
werkend OCMW-raadslid ontslag neemt en dat zijn opvolgers van het | effectif du conseil de l'aide sociale démissionne et que ses |
mandaat afzien, om de kandidaat die niet voldoet aan de | suppléants renoncent au mandat afin de permettre encore au candidat ne |
verkiesbaarheidsvoorwaarden op het ogenblik van de algehele verkiezing | remplissant pas les conditions d'éligibilité au moment de l'élection |
van de raad, alsnog in staat te stellen als werkend lid te worden | générale du conseil d'être élu en qualité de membre effectif. |
verkozen. B.11.1. Wanneer in een vervanging dient te worden voorzien van een | B.11.1. Lorsqu'il y a lieu de pourvoir au remplacement d'un membre |
werkend OCMW-raadslid dat geen opvolger meer heeft, kunnen alle | effectif du conseil de l'aide sociale qui n'a plus de suppléant, tous |
gemeenteraadsleden die nog in functie zijn en die de voordracht van | les conseillers communaux qui sont toujours en fonction et qui avaient |
het te vervangen lid hadden ondertekend gezamenlijk een | signé la présentation du membre à remplacer peuvent présenter ensemble |
kandidaat-werkend lid en een of meer kandidaat-opvolgers voordragen. | un candidat membre effectif ou un ou plusieurs candidats suppléants. |
In dat geval is de kandidaat verkozen verklaard en worden de | Dans ce cas, le candidat est déclaré élu et les candidats suppléants |
kandidaat-opvolgers aangesteld in de orde van hun voordracht (artikel | sont désignés dans l'ordre de leur présentation (article 14, alinéa 1er, |
14, eerste lid, van het decreet van 19 december 2008). Het is enkel | du décret du 19 décembre 2008). Ce n'est que lorsqu'il n'est pas |
wanneer niet binnen zestig dagen nadat een lid van de raad voor | présenté de remplaçant dans les soixante jours suivant la date à |
maatschappelijk welzijn ophoudt deel uit te maken van de raad voor | laquelle un membre du conseil de l'aide sociale cesse de faire partie |
maatschappelijk welzijn of na de datum van zijn verhindering, geen | du conseil de l'aide sociale ou suivant la date d'entrée en vigueur de |
vervanger wordt voorgedragen dat er in de vervanging wordt voorzien | son empêchement qu'il est pourvu au remplacement par scrutin secret. |
bij een geheime stemming. | |
B.11.2. Die procedure stelt de fractie waartoe de gemeenteraadsleden | B.11.2. Cette procédure permet au groupe auquel appartiennent les |
behoren die de voordracht van het te vervangen lid hebben ondertekend, | conseillers communaux qui ont signé la présentation du membre à |
in staat zich ervan te verzekeren dat het lid dat met toepassing van | remplacer de s'assurer que le membre qui est choisi par application de |
artikel 14 wordt gekozen, tot dezelfde fractie zal behoren als het lid | l'article 14 appartiendra au même groupe que le membre qui doit être |
dat dient te worden vervangen. Behoudens de hypothese vermeld in | remplacé. Exception faite pour l'hypothèse mentionnée à l'article 14, |
artikel 14, tweede lid, van het decreet van 19 december 2008, loopt | alinéa 2, du décret du 19 décembre 2008, ce groupe ne court pas le |
die fractie niet het gevaar dat in de plaats van het te vervangen lid | risque qu'un candidat qui appartient à un autre groupe soit choisi à |
een kandidaat wordt gekozen die tot een andere fractie behoort. | la place du membre à remplacer. |
B.11.3. Wanneer, daarentegen, met toepassing van artikel 84, § 1, van | B.11.3. En revanche, lorsque, par application de l'article 84, § 1er, |
de Gemeentekieswet, bij gebrek aan opvolgers in één of meer vacatures | de la loi électorale communale, il est pourvu, à défaut de suppléants, |
in de gemeenteraad wordt voorzien, wordt een stemming georganiseerd. | à une ou plusieurs vacances de mandat au conseil communal, un vote est |
Luidens artikel 54, tweede lid, van de Gemeentekieswet wordt, wanneer | organisé. Aux termes de l'article 54, alinéa 2, de la loi électorale |
er niet meer dan één gemeenteraadslid te verkiezen is, de kandidaat | communale, lorsqu'il n'y a qu'un conseiller communal à élire, le |
die de meeste stemmen heeft verkregen, verkozen verklaard. Bijgevolg | candidat qui a obtenu le plus de voix est proclamé élu. Dès lors, un |
kan een fractie zich niet ervan verzekeren dat het lid dat met | groupe ne peut s'assurer que le membre qui est élu par application de |
toepassing van artikel 84, § 1, van de Gemeentekieswet wordt verkozen tot dezelfde fractie zal behoren als het lid dat dient te worden vervangen. B.11.4. Gelet op het voorgaande, vermocht de decreetgever redelijkerwijs van oordeel te zijn dat, enerzijds, ten aanzien van de leden van de raad voor maatschappelijk welzijn in een bepaling diende te worden voorzien waardoor kan worden vermeden dat een werkend OCMW-raadslid ontslag neemt en dat zijn opvolgers van het mandaat afzien, om een kandidaat die op het ogenblik van de algehele verkiezing van de raad niet voldoet aan de verkiesbaarheidsvoorwaarden, in staat te stellen als werkend lid te worden verkozen en dat, anderzijds, ten aanzien van de gemeenteraadsleden niet in een dergelijke bepaling diende te worden voorzien. B.12. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof zegt voor recht : | l'article 84, § 1er, de la loi électorale communale appartiendra au même groupe que le membre qui doit être remplacé. B.11.4. Eu égard à ce qui précède, le législateur décrétal pouvait raisonnablement estimer, d'une part, que pour les membres du conseil de l'aide sociale il fallait prévoir une disposition permettant d'éviter qu'un membre effectif du conseil de l'aide sociale démissionne et que ses suppléants renoncent au mandat afin de permettre qu'un candidat ne remplissant pas les conditions d'éligibilité au moment de l'élection générale du conseil soit élu comme membre effectif et considérer, d'autre part, que pour les conseillers communaux il ne fallait pas prévoir une telle disposition. B.12. La question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, la Cour dit pour droit : |
Artikel 7, eerste lid, van het Vlaamse decreet van 19 december 2008 | L'article 7, alinéa 1er, du décret flamand du 19 décembre 2008 relatif |
betreffende de organisatie van de openbare centra voor maatschappelijk | à l'organisation des centres publics d'aide sociale, tel qu'il était |
welzijn, zoals van toepassing vóór het werd gewijzigd bij artikel 277 | d'application avant d'avoir été modifié par l'article 277 du décret |
van het Vlaamse decreet van 8 juli 2011 « houdende de organisatie van | flamand du 8 juillet 2011 « portant organisation des élections locales |
de lokale en provinciale verkiezingen en houdende wijziging van het | et provinciales et portant modification du décret communal du 15 |
Gemeentedecreet van 15 juli 2005, het Provinciedecreet van 9 december | juillet 2005, du décret provincial du 9 décembre 2005 et du décret du |
2005 en het decreet van 19 december 2008 betreffende de organisatie | 19 décembre 2008 relatif à l'organisation des centres publics d'aide |
van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn », schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | sociale », ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 5 oktober 2011. | la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 5 octobre 2011. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
M. Bossuyt | M. Bossuyt |