← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 109/2010 van 30 september 2010 Rolnummer 4830 In zake
: de prejudiciële vraag betreffende artikel 19, eerste lid, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd
bij koninklijk besluit van 12 januari 1973, gestel Het Grondwettelijk
Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 109/2010 van 30 september 2010 Rolnummer 4830 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 19, eerste lid, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 12 januari 1973, gestel Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) | Extrait de l'arrêt n° 109/2010 du 30 septembre 2010 Numéro du rôle : 4830 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 19, alinéa 1 er , des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées par l'arrêté royal du 12 janvier 19 La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges R. He(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 109/2010 van 30 september 2010 | Extrait de l'arrêt n° 109/2010 du 30 septembre 2010 |
| Rolnummer 4830 | Numéro du rôle : 4830 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 19, eerste lid, | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 19, alinéa 1er, |
| van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd bij koninklijk | |
| besluit van 12 januari 1973, gesteld door de Raad van State. | des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées par l'arrêté royal du 12 |
| janvier 1973, posée par le Conseil d'Etat. | |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de | composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges R. |
| rechters R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe en P. | Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe et P. Nihoul, |
| Nihoul, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder | assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. |
| voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | Bossuyt, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij arrest nr. 198.374 van 30 november 2009 in zake Christel Demerlier | Par arrêt n° 198.374 du 30 novembre 2009 en cause de Christel |
| tegen het Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs, waarvan de | Demerlier contre l'« Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs |
| expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 10 december 2009, | », dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 10 décembre |
| heeft de Raad van State de volgende prejudiciële vraag gesteld : | 2009, le Conseil d'Etat a posé la question préjudicielle suivante : |
| « L'article 19, alinéa 1er, des lois sur le Conseil d'Etat, | |
| « Schendt artikel 19, eerste lid, van de bij koninklijk besluit van 12 | coordonnées par l'arrêté royal du 12 janvier 1973, interprété en ce |
| januari 1973 gecoördineerde wetten op de Raad van State, | |
| geïnterpreteerd in die zin dat de beroepen tot nietigverklaring | sens que seules les parties requérantes qui justifient d'un intérêt |
| slechts voor de afdeling bestuursrechtspraak kunnen worden gebracht | direct à l'annulation de la décision attaquée peuvent introduire un |
| door verzoekende partijen die doen blijken van een rechtstreeks belang | recours en annulation devant la section du contentieux administratif, |
| bij de vernietiging van de bestreden beslissing, de in de artikelen 10 | viole-t-il le principe d'égalité et de non-discrimination inscrit aux |
| en 11 van de Grondwet neergelegde beginselen van gelijkheid en | articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'il est établi ainsi une |
| niet-discriminatie, doordat aldus een niet objectief en redelijk | différence de traitement qui n'est pas objectivement et |
| verantwoord verschil in behandeling wordt ingesteld tussen verzoekende | raisonnablement justifiée entre des parties requérantes qui justifient |
| partijen die een rechtstreeks belang hebben bij de nietigverklaring | d'un intérêt direct à l'annulation de la décision attaquée, d'une |
| van de bestreden beslissing, enerzijds, en verzoekende partijen die | part, et des parties requérantes qui justifient d'un intérêt indirect |
| een onrechtstreeks belang daarbij hebben, anderzijds ? ». | à cette annulation, d'autre part ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. Artikel 19, eerste lid, van de gecoördineerde wetten op de Raad | B.1. L'article 19, alinéa 1er, des lois coordonnées sur le Conseil |
| van State bepaalt : | d'Etat dispose : |
| « De aanvragen, moeilijkheden en beroepen tot nietigverklaring en | « Les demandes, difficultés et recours en annulation et recours en |
| cassatieberoepen bedoeld bij de artikelen 11, 12, 13, 14 en 16, 1° tot 6°, kunnen voor de afdeling bestuursrechtspraak worden gebracht door elke partij welke doet blijken van een benadeling of van een belang en worden schriftelijk ingediend bij de afdeling in de vormen en binnen de termijn door de Koning bepaald ». B.2. De verwijzende rechter legt die bepaling voor aan het Hof in de interpretatie dat de beroepen tot nietigverklaring slechts voor de afdeling bestuursrechtspraak kunnen worden gebracht door verzoekende partijen die doen blijken van een rechtstreeks belang bij de vernietiging van de bestreden beslissing. Hij wenst van het Hof te vernemen of het daaruit voortvloeiende verschil in behandeling tussen de verzoekende partijen, naargelang zij een rechtstreeks of een | cassation visés aux articles 11, 12, 13, 14 et 16, 1° à 6°, peuvent être portés devant la section du contentieux administratif par toute partie justifiant d'une lésion ou d'un intérêt et sont soumis par écrit à la section dans les formes et délais déterminés par le Roi ». B.2. Le juge a quo soumet cette disposition à la Cour dans l'interprétation selon laquelle les recours en annulation ne peuvent être portés devant la section du contentieux administratif que par des parties requérantes qui justifient d'un intérêt direct à l'annulation de la décision attaquée. Il demande à la Cour si la différence de traitement des parties requérantes qui en découle, selon que ces |
| onrechtstreeks belang hebben bij de vernietiging van de bestreden | parties ont un intérêt direct ou indirect à l'annulation de la |
| beslissing, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt. | décision attaquée, viole les articles 10 et 11 de la Constitution. |
| B.3.1. De Ministerraad werpt op dat de verzoekende partijen die een | B.3.1. Le Conseil des ministres objecte que les parties requérantes |
| rechtstreeks belang hebben bij de vernietiging van de bestreden | qui ont un intérêt direct à l'annulation de la décision attaquée et |
| beslissing en de verzoekende partijen die een onrechtstreeks belang | les parties requérantes qui ont un intérêt indirect à cette annulation |
| hebben bij die vernietiging, niet voldoende vergelijkbaar zijn. | ne sont pas suffisamment comparables. |
| B.3.2. De bewering volgens welke de situaties niet voldoende | B.3.2. L'allégation que des situations ne sont pas suffisamment |
| vergelijkbaar zijn, kan niet ertoe strekken dat de artikelen 10 en 11 | comparables ne peut aboutir à ce que les articles 10 et 11 de la |
| van de Grondwet niet van toepassing zouden zijn. Zij kan enkel tot | Constitution ne seraient pas applicables. Elle peut uniquement avoir |
| gevolg hebben dat de bewijsvoering van een bestaanbaarheid met die | pour effet d'abréger la démonstration de la compatibilité avec ces |
| bepalingen wordt ingekort wanneer de situaties dermate verschillend | dispositions, lorsque les situations sont à ce point éloignées qu'il |
| zijn dat het onmiddellijk duidelijk is dat geen vaststelling van | est immédiatement évident qu'un constat de discrimination ne saurait |
| discriminatie zou kunnen voortvloeien uit de nauwgezette vergelijking | résulter de leur comparaison minutieuse. |
| ervan. B.4.1. Het « belang » wordt door de wet niet omschreven. De wetgever | B.4.1. La loi ne définit pas l'« intérêt ». Le législateur a laissé au |
| heeft aan de Raad van State de zorg gelaten om dat begrip inhoud te | Conseil d'Etat le soin de préciser le contenu de cette notion (Doc. |
| geven (Parl. St., Kamer, 1936-1937, nr. 211, p. 34, en nr. 299, p. | parl., Chambre, 1936-1937, n° 211, p. 34, et n° 299, p. 18). |
| 18). De invulling van dat begrip mag evenwel niet in strijd zijn met | Toutefois, le contenu de cette notion ne peut être contraire aux |
| de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | articles 10 et 11 de la Constitution. |
| B.4.2. De voorwaarde volgens welke de verzoekende partij moet doen | B.4.2. La condition selon laquelle la partie requérante doit justifier |
| blijken van een belang bij haar beroep wordt gemotiveerd door de | d'un intérêt au recours est motivée par le souci de ne pas permettre |
| bezorgdheid de actio popularis niet toe te laten. | l'action populaire. |
| B.4.3. Het staat aan de Raad van State te oordelen of de verzoekende | B.4.3. C'est au Conseil d'Etat qu'il appartient d'apprécier si les |
| partijen die een zaak voor de Raad brengen, doen blijken van een | requérants qui le saisissent justifient d'un intérêt à leur recours. |
| belang bij hun beroep. De Raad van State dient er evenwel over te | Le Conseil d'Etat doit toutefois veiller à ce que la condition de |
| waken dat het belangvereiste niet op een buitensporig restrictieve of | l'intérêt ne soit pas appliquée de manière restrictive ou formaliste. |
| formalistische wijze wordt toegepast (zie in die zin : EHRM, 20 april | (voir, en ce sens, CEDH, 20 avril 2004, Bulena c. République tchèque, |
| 2004, Bulena t. Tsjechische Republiek, §§ 28, 30 en 35; 24 februari | §§ 28, 30 et 35; 24 février 2009, L'Erablière A.S.B.L. c. Belgique, § |
| 2009, L'Erablière A.S.B.L. t. België, § 38; 5 november 2009, Nunes | 38; 5 novembre 2009, Nunes Guerreiro c. Luxembourg, § 38; 22 décembre |
| Guerreiro t. Luxemburg, § 38; 22 december 2009, Sergey Smirnov t. | 2009, Sergey Smirnov c. Russie, §§ 29-32) |
| Rusland, §§ 29-32). In het arrest nr. 117/99 van 10 november 1999 heeft het Hof met name | Dans l'arrêt n° 117/99 du 10 novembre 1999, la Cour a notamment estimé |
| geoordeeld dat de artikelen 19 en 24 van de gecoördineerde wetten op | que les articles 19 et 24 des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, |
| de Raad van State, in die zin geïnterpreteerd dat de ambtenaar die een | interprétés en ce sens que le fonctionnaire qui attaque une nomination |
| benoeming aanvecht, zijn belang bij het beroep verliest wanneer hij in | perd son intérêt au recours lorsqu'il est mis à la retraite au cours |
| de loop van de procedure op pensioen wordt gesteld, de artikelen 10 en | de la procédure, violaient les articles 10 et 11 de la Constitution. |
| 11 van de Grondwet schenden. | |
| B.5.1. Volgens de Raad van State houdt het rechtstreekse karakter van | B.5.1. Selon le Conseil d'Etat, le caractère direct de l'intérêt |
| het belang in dat er een rechtstreeks causaal verband moet bestaan | |
| tussen het door de verzoekende partij geleden nadeel, enerzijds, en de | implique qu'il existe un lien direct de causalité entre le préjudice |
| bestreden beslissing, anderzijds (punt 8.4.1 van de | subi par la partie requérante et la décision attaquée (point 8.4.1 de |
| verwijzingsbeslissing). | la décision de renvoi). |
| Het door de verzoekende partij geleden nadeel is in het voorliggende | Dans le cas présent, le préjudice subi par la partie requérante réside |
| geval gelegen in de vermindering van haar bevorderingskansen, terwijl | dans la diminution de ses chances de promotion, tandis que la décision |
| de bestreden beslissing een benoeming in dezelfde graad betreft. | attaquée concerne une nomination au même grade. |
| B.5.2. Door vast te stellen dat het verband tussen de vernietiging van | B.5.2. En constatant que le lien entre l'annulation de la décision |
| de bestreden beslissing en de bevorderingskansen van de verzoekster | attaquée et les chances de promotion de la requérante n'est pas direct |
| niet rechtstreeks is en dat het opstarten, na een eventuele | et que le lancement d'une procédure de promotion, après une éventuelle |
| vernietiging, van een bevorderingsprocedure een loutere mogelijkheid | annulation, ne constitue qu'une possibilité parmi d'autres (points |
| is, naast andere mogelijkheden (punten 8.4.2 en 8.4.3 van de | 8.4.2 et 8.4.3 de la décision de renvoi), le Conseil d'Etat n'a pas |
| verwijzingsbeslissing), heeft de Raad van State het belangvereiste niet op overdreven restrictieve of formalistische wijze toegepast. B.6. In de interpretatie dat de beroepen tot nietigverklaring slechts voor de afdeling bestuursrechtspraak kunnen worden gebracht door verzoekende partijen die doen blijken van een rechtstreeks belang bij de vernietiging van de bestreden beslissing, wordt de toegang tot de Raad van State weliswaar verhinderd voor een bepaalde categorie van rechtzoekenden, maar die belemmering doet op zichzelf, gelet op de doelstelling van het belangvereiste, niet op buitensporige wijze afbreuk aan het recht op toegang tot een rechter. B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | appliqué la condition de l'intérêt de manière exagérément restrictive ou formaliste. B.6. Dans l'interprétation selon laquelle les recours en annulation ne peuvent être portés devant la section du contentieux administratif que par des parties requérantes qui justifient d'un intérêt direct à l'annulation de la décision attaquée, l'accès au Conseil d'Etat est certes interdit à une certaine catégorie de justiciables, mais cette entrave, en soi, eu égard à l'objectif de la condition de l'intérêt, ne porte pas atteinte de manière excessive au droit d'accès à un juge. B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 19, eerste lid, van de wetten op de Raad van State, | L'article 19, alinéa 1er, des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées |
| gecoördineerd bij koninklijk besluit van 12 januari 1973, in de | par l'arrêté royal du 12 janvier 1973, dans l'interprétation selon |
| interpretatie dat de beroepen tot nietigverklaring slechts voor de | laquelle les recours en annulation ne peuvent être portés devant la |
| afdeling bestuursrechtspraak kunnen worden gebracht door verzoekende | section du contentieux administratif que par des parties requérantes |
| partijen die doen blijken van een rechtstreeks belang bij de | |
| vernietiging van de bestreden beslissing, schendt de artikelen 10 en | qui justifient d'un intérêt direct à l'annulation de la disposition |
| 11 van de Grondwet niet. | attaquée, ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. |
| Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 30 september 2010. | la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 30 septembre 2010. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
| De voorzitter, | Le président, |
| M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |