Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 163/2009 van 20 oktober 2009 Rolnummer 4634 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 38, § 5, van de wetten betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart 19 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en P. Martens, de rechters M.(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 163/2009 van 20 oktober 2009 Rolnummer 4634 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 38, § 5, van de wetten betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart 19 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en P. Martens, de rechters M.(...) Extrait de l'arrêt n° 163/2009 du 20 octobre 2009 Numéro du rôle : 4634 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 38, § 5, des lois relatives à la police de la circulation routière, coordonnées par arrêté royal du 16 La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et P. Martens, et des juges M. Mel(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 163/2009 van 20 oktober 2009 Extrait de l'arrêt n° 163/2009 du 20 octobre 2009
Rolnummer 4634 Numéro du rôle : 4634
In zake : de prejudiciële vragen over artikel 38, § 5, van de wetten En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 38, § 5,
betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij des lois relatives à la police de la circulation routière, coordonnées
koninklijk besluit van 16 maart 1968, zoals ingevoegd bij de wet van par arrêté royal du 16 mars 1968, tel qu'il a été inséré par la loi du
21 april 2007, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Ieper. 21 avril 2007, posées par le Tribunal de première instance d'Ypres.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en P. Martens, de rechters composée des présidents M. Bossuyt et P. Martens, et des juges M.
M. Melchior, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Melchior, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P.
Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels en T. Merckx-Van Goey, Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey,
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M.
voorzitter M. Bossuyt, Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij vonnis van 29 januari 2009 in zake het openbaar ministerie tegen Par jugement du 29 janvier 2009 en cause du ministère public contre
Thuline Wiels, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is Thuline Wiels, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le
ingekomen op 6 februari 2009, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te 6 février 2009, le Tribunal de première instance d'Ypres a posé les
Ieper de volgende prejudiciële vragen gesteld : questions préjudicielles suivantes :
1. « Schendt artikel 38, § 5, van het K.B. van 16 maart 1968 tot 1. « L'article 38, § 5, de l'arrêté royal du 16 mars 1968 portant
coördinatie van de wetten betreffende de politie over het wegverkeer coordination des lois relatives à la police de la circulation routière
het grondwettelijk beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie en viole-t-il le principe constitutionnel d'égalité et de
artikel 10 en 11 van de Grondwet door de rechter (behoudens de non-discrimination et les articles 10 et 11 de la Constitution en ce
wettelijke uitzonderingen vervat in artikel 38, § 5, tweede en derde qu'il impose au juge (sauf les exceptions légales inscrites à
lid van het voormelde K.B.) de wettelijke verplichting op te leggen om l'article 38, § 5, alinéas 2 et 3, de l'arrêté royal précité)
een verval van het recht tot sturen uit te spreken én het herstel van l'obligation légale de prononcer la déchéance du droit de conduire et
het recht tot sturen op zijn minst afhankelijk te maken van het slagen de subordonner la réintégration dans le droit de conduire au moins à
voor het theoretisch of praktisch examen indien hij veroordeelt wegens la réussite de l'examen théorique ou pratique s'il condamne du chef
een overtreding begaan met een motorvoertuig die tot het verval van d'une infraction commise avec un véhicule à moteur pouvant donner lieu
het recht tot sturen kan leiden en de schuldige personen sinds minder à une déchéance du droit de conduire et que les coupables sont
dan twee jaar houder zijn van het rijbewijs B terwijl die wettelijke titulaires depuis moins de deux ans du permis de conduire B, alors que
verplichting niet geldt ten overstaan van personen dewelke een cette obligation légale ne vaut pas pour les personnes qui commettent
overtreding begaan met een motorvoertuig die niet tot een verval van une infraction avec un véhicule à moteur ne pouvant donner lieu à une
het recht tot sturen kan leiden ? »; déchéance du droit de conduire ? »;
2. « Schendt artikel 38, § 5, van het K.B. van 16 maart 1968 tot 2. « L'article 38, § 5, de l'arrêté royal du 16 mars 1968 portant
coördinatie van de wetten betreffende de politie over het wegverkeer coordination des lois relatives à la police de la circulation routière
het grondwettelijk beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie en viole-t-il le principe constitutionnel d'égalité et de
artikel 10 en 11 van de Grondwet door de rechter (behoudens de non-discrimination et les articles 10 et 11 de la Constitution en ce
wettelijke uitzonderingen vervat in artikel 38, § 5, tweede en derde qu'il impose au juge (sauf les exceptions légales inscrites à
lid van het voormelde K.B.) de wettelijke verplichting op te leggen om l'article 38, § 5, alinéas 2 et 3, de l'arrêté royal précité)
een verval van het recht tot sturen uit te spreken én het herstel van l'obligation légale de prononcer la déchéance du droit de conduire et
het recht tot sturen op zijn minst afhankelijk te maken van het slagen de subordonner la réintégration dans le droit de conduire au moins à
voor het theoretisch of praktisch examen indien hij veroordeelt wegens la réussite de l'examen théorique ou pratique s'il condamne du chef
een overtreding begaan met een motorvoertuig die tot het verval van d'une infraction commise avec un véhicule à moteur pouvant donner lieu
het recht tot sturen kan leiden en de schuldige personen sinds minder à une déchéance du droit de conduire et que les coupables sont
dan twee jaar houder zijn van het rijbewijs B terwijl die wettelijke titulaires depuis moins de deux ans du permis de conduire B, alors que
verplichting niet geldt ten overstaan van personen dewelke sinds meer cette obligation légale ne vaut pas pour les personnes qui sont
dan twee jaar houder zijn van het rijbewijs B ? »; titulaires depuis plus de deux ans du permis de conduire B ? »;
3. « Schendt artikel 38, § 5, van het K.B. van 16 maart 1968 tot 3. « L'article 38, § 5, de l'arrêté royal du 16 mars 1968 portant
coördinatie van de wetten betreffende de politie over het wegverkeer coordination des lois relatives à la police de la circulation routière
het grondwettelijk beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie en viole-t-il le principe constitutionnel d'égalité et de
artikel 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het non-discrimination et les articles 10 et 11 de la Constitution,
algemene rechtsbeginsel van de rechtszekerheid, door de rechter combinés avec le principe général de droit de la sécurité juridique,
en ce qu'il impose au juge (sauf les exceptions légales inscrites à
(behoudens de wettelijke uitzonderingen vervat in artikel 38, § 5, l'article 38, § 5, alinéas 2 et 3, de l'arrêté royal précité)
tweede en derde lid van het voormelde K.B.) de wettelijke verplichting l'obligation légale de prononcer la déchéance du droit de conduire et
op te leggen om een verval van het recht tot sturen uit te spreken én de subordonner la réintégration dans le droit de conduire au moins à
het herstel van het recht tot sturen op zijn minst afhankelijk te
maken van het slagen voor het theoretisch of praktisch examen indien la réussite de l'examen théorique ou pratique s'il condamne du chef
hij veroordeelt wegens een overtreding begaan met een motorvoertuig d'une infraction commise avec un véhicule à moteur pouvant donner lieu
die tot het verval van het recht tot sturen kan leiden en de schuldige à une déchéance du droit de conduire et que les coupables sont
personen sinds minder dan twee jaar houder zijn van het rijbewijs B, titulaires depuis moins de deux ans du permis de conduire B,
aldus geïnterpreteerd dat de schuldige sedert de datum van interprété en ce sens que le coupable est titulaire du permis de
inwerkingtreding van die wet per 1 september 2007 houder is van het conduire B depuis la date d'entrée en vigueur de la loi au 1er
rijbewijs B terwijl die wettelijke verplichting voorheen niet gold septembre 2007, alors que cette obligation légale ne s'appliquait pas
maar thans de facto ook potentieel geldt ten overstaan van alle auparavant, mais s'applique actuellement de facto aussi
bestuurders die een overtreding begaan met een motorvoertuig die tot potentiellement à tous les conducteurs qui commettent une infraction
het verval van het recht tot sturen kan leiden en die sedert 1 avec un véhicule à moteur pouvant donner lieu à une déchéance du droit
de conduire et qui sont titulaires du permis de conduire B depuis le 1er
september 2005 houder zijn van het rijbewijs B (i.e. alle bestuurders septembre 2005 (c'est-à-dire tous les conducteurs qui ont obtenu leur
die tot twee jaar voorafgaandelijk aan de inwerkingtreding van de wet permis de conduire jusqu'à deux ans avant l'entrée en vigueur de la
per 1 september 2007 hun rijbewijs verwierven) ? »; loi, le 1er septembre 2007) ? »;
4. « Schendt artikel 38, § 5, tweede lid, van het K.B. van 16 maart 4. « L'article 38, § 5, alinéa 2, de l'arrêté royal du 16 mars 1968
1968 tot coördinatie van de wetten betreffende de politie over het portant coordination des lois relatives à la police de la circulation
wegverkeer het grondwettelijk legaliteitsbeginsel in strafzaken, routière viole-t-il le principe constitutionnel de légalité en matière
neergelegd in artikel 12, tweede lid, en 14 van de Grondwet, al dan pénale, inscrit aux articles 12, alinéa 2, et 14 de la Constitution,
niet in samenhang gelezen met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, combinés ou non avec les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce
daar waar het de sanctie vervat in artikel 38, § 5, eerste lid, van qu'il n'applique pas la sanction prévue à l'article 38, § 5, alinéa 1er,
het K.B. van 16 maart 1968 tot coördinatie van de wetten betreffende de l'arrêté royal du 16 mars 1968 portant coordination des lois
de politie over het wegverkeer buiten toepassing laat in geval van relatives à la police de la circulation routière en cas d' 'accident
'een verkeersongeval met enkel lichtgewonden', hierbij de definitie de la circulation avec seulement des blessés légers', laissant au juge
van 'een verkeersongeval met enkel lichtgewonden' overlatend aan de la liberté de définir l' 'accident de la circulation avec seulement
beoordelingsvrijheid van de rechter zodat het geen voldoende des blessés légers', de sorte que cette disposition n'a pas de contenu
normatieve inhoud heeft om een misdrijf te kunnen definiëren ? ». normatif suffisant pour pouvoir définir une infraction ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. Artikel 38, § 5, van de wetten betreffende de politie over het B.1. L'article 38, § 5, des lois relatives à la police de la
wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart 1968, circulation routière, coordonnées par l'arrêté royal du 16 mars 1968,
zoals ingevoegd bij de wet van 21 april 2007, bepaalt : inséré par la loi du 21 avril 2007, dispose :
« De rechter moet het verval van het recht tot sturen uitspreken en « Le juge doit prononcer la déchéance du droit de conduire et rendre
het herstel van het recht tot sturen minstens afhankelijk maken van la réintégration du droit de conduire dépendante au moins de la
het slagen voor het theoretisch of praktisch examen indien hij réussite des examens théorique ou pratique s'il condamne du chef d'une
veroordeelt wegens een overtreding begaan met een motorvoertuig die infraction commise avec un véhicule à moteur pouvant donner lieu à une
tot een verval van het recht tot sturen kan leiden en de schuldige déchéance du droit de conduire, et que le coupable est titulaire
sinds minder dan twee jaar houder is van het rijbewijs B. depuis moins de deux ans du permis de conduire B.
Het eerste lid is niet van toepassing op artikel 38, § 1, 2°, in geval L'alinéa 1er n'est pas d'application à l'article 38, § 1er, 2°, en cas
van een verkeersongeval met enkel lichtgewonden. d'un accident de la circulation avec seulement des blessés légers.
Het eerste lid is niet van toepassing op de overtredingen van de L'alinéa 1er n'est pas d'application aux infractions du deuxième degré
tweede graad, zoals bedoeld in artikel 29, § 1 ». visées à l'article 29, § 1er ».
B.2. De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of die B.2. Le juge a quo demande à la Cour si cette disposition viole le
bepaling het grondwettelijke beginsel van gelijkheid en principe d'égalité et de non-discrimination, garanti par les articles
niet-discriminatie, gewaarborgd bij de artikelen 10 en 11 van de 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'elle est applicable :
Grondwet, schendt doordat zij van toepassing is :
- op personen, veroordeeld wegens een overtreding begaan met een - aux personnes qui sont condamnées pour avoir commis une infraction,
motorvoertuig die tot een verval van het recht tot sturen kan leiden, avec un véhicule à moteur, qui peut entraîner une déchéance du droit
en niet op personen, veroordeeld wegens een overtreding begaan met een de conduire et non aux personnes qui sont condamnées pour avoir commis
motorvoertuig die niet tot een verval van het recht tot sturen kan une infraction, avec un véhicule à moteur, qui ne peut entraîner une
leiden (eerste vraag); déchéance du droit de conduire (première question);
- op personen die sedert minder dan twee jaar houder zijn van het - aux personnes qui sont titulaires du permis de conduire B depuis
rijbewijs B en niet op personen die reeds twee jaar of langer houder moins de deux ans et non aux personnes qui sont déjà en possession de
zijn van dat rijbewijs (tweede vraag); ce permis depuis au moins deux ans (deuxième question);
- op personen die het rijbewijs B behaalden vóór de inwerkingtreding - aux personnes qui ont obtenu le permis de conduire B avant l'entrée
van de bepaling, zowel als op personen die dat rijbewijs daarna en vigueur de la disposition, de même qu'aux personnes qui ont obtenu
behaalden (derde vraag). ce permis par la suite (troisième question).
Daarnaast verzoekt de verwijzende rechter het Hof te onderzoeken of Le juge a quo demande en outre à la Cour d'examiner si cette même
dezelfde bepaling het strafrechtelijke wettigheidsbeginsel, disposition viole le principe de légalité en matière pénale, consacré
gewaarborgd bij de artikelen 12, tweede lid, en 14 van de Grondwet, par les articles 12, alinéa 2, et 14 de la Constitution, en ce qu'elle
schendt doordat zij niet van toepassing is « in geval van een n'est pas applicable « en cas d'accident de la circulation avec
verkeersongeval met enkel lichtgewonden », waarbij de invulling van seulement des blessés légers », le soin de définir cette exception
die uitzondering aan de beoordelingsvrijheid van de rechter wordt
overgelaten (vierde vraag). étant laissé au juge (quatrième question).
B.3. De eerste twee prejudiciële vragen hebben betrekking op een verschil in bestraffing van twee categorieën van personen. B.4. De keuze van de wetgever wordt in de parlementaire voorbereiding van de in het geding zijnde bepaling als volgt uiteengezet : « Kennis en vaardigheid zijn betrouwbaar te testen op het rijexamen, maar attitude en gedrag zijn dat niet. Daarom wordt het eerste jaar dat men zijn rijbewijs heeft behaald beschouwd als een jaar waarbinnen de praktijk moet uitwijzen of de nieuwe, meestal ook jonge, bestuurder een veilige rijstijl heeft ontwikkeld. Is dat niet het geval, dan moet hij zijn theoretisch en/of praktisch rijexamen opnieuw afleggen. Onder meer de volgende overtredingen komen volgens de wet van 16 maart 1968 betreffende de politie over het wegverkeer in aanmerking voor een verval van het recht tot sturen : - alcohol en dronkenschap in het verkeer; - overtredingen van de tweede, derde of vierde graad; B.3. Les deux premières questions préjudicielles portent sur la différence des sanctions prises contre deux catégories de personnes. B.4. Au cours des travaux préparatoires de la disposition en cause, le choix du législateur a été expliqué comme suit : « La connaissance et l'habileté sont des éléments qui peuvent être testés de manière fiable lors de l'examen de conduite mais ce n'est pas le cas de l'attitude et du comportement. C'est pourquoi la première année suivant l'obtention du permis de conduire est considérée comme une année lors de laquelle la pratique doit démontrer si le nouveau, et souvent jeune, conducteur a développé un style de conduite sûr. Si ce n'est pas le cas, il doit alors repasser ses examens de conduite théorique et/ou pratique. Voici entre autres les infractions qui, selon la loi du 16 mars 1968 relative à la police de la circulation routière, entrent en ligne de compte pour une déchéance du droit de conduire : - alcool et ivresse au volant; - infractions du deuxième, troisième ou quatrième degré;
- drugs in het verkeer; - drogues au volant;
- een radarverklikker aan boord hebben; - disposer d'un détecteur de radar à bord;
- verkeersongevallen met doden of ernstige gewonden veroorzaken; - causer des accidents de la route avec tués ou blessés graves;
- recidive (reeds drie keer veroordeeld in het jaar voorafgaand aan de - récidive (déjà trois condamnations dans l'année précédant
overtreding); l'infraction);
- rijden zonder houder te zijn van een rijbewijs of rijden terwijl men - rouler sans être titulaire d'un permis de conduire ou rouler alors
medisch ongeschikt is; que l'on est médicalement inapte;
- vluchtmisdrijf; - délit de fuite;
- de toegelaten maximumsnelheid met meer dan 30 kilometer per uur - dépasser de plus de 30 kilomètres par heure la vitesse maximale
overschrijden; autorisée;
- de toegelaten maximumsnelheid met meer dan 20 kilometer per uur - dépasser de plus de 20 kilomètres par heure la vitesse maximale
overschrijden in een bebouwde kom, zone 30 of woonerf » (Parl. St., autorisée dans une agglomération, zone 30 ou zone résidentielle »
Kamer, 2006-2007, DOC 51-2836/001, p. 4) (Doc. parl., Chambre, 2006-2007, DOC 51-2836/001, p. 4).
Een amendement werd aangenomen dat de vermelde termijn van een op twee Un amendement portant à deux ans le délai précité d'un an a été adopté
jaar brengt (Parl. St., Kamer, 2006-2007, DOC 51-2836/002). (Doc. parl., Chambre, 2006-2007, DOC 51-2836/002).
B.5. De maatregel van het verval van het recht tot besturen van een B.5. La mesure de la déchéance du droit de conduire un véhicule à
motorvoertuig wordt verantwoord door de bekommernis verkeersongevallen moteur est justifiée par le souci de diminuer les accidents de la
te verminderen en op die manier de verkeersveiligheid te bevorderen. route et de favoriser ainsi la sécurité routière.
De in het geding zijnde maatregel strekt ertoe bestuurders met een La mesure en cause vise à soumettre les conducteurs ayant peu
geringe ervaring in het wegverkeer aan een strenger toezicht te d'expérience de la circulation routière à un contrôle plus sévère que
onderwerpen dan andere bestuurders. Door de eerstgenoemde bestuurders te verplichten, wanneer zij wegens bepaalde overtredingen zijn veroordeeld, hun theoretische kennis of praktische vaardigheden opnieuw te bewijzen, draagt de maatregel bij tot een verbetering van de veiligheid van de andere weggebruikers en van de verkeersveiligheid in het algemeen. De maatregel is bovendien beperkt tot bestuurders die bepaalde ernstige verkeersovertredingen hebben begaan. Aan de andere bestuurders die wegens dezelfde overtredingen zijn veroordeeld, kan precies dezelfde verplichting worden opgelegd, alleen behoort het dan tot de beoordelingsvrijheid van de rechter om die verplichting al dan niet op te leggen. Gelet op de doelstelling van de in het geding zijnde maatregel, leidt de keuze van de wetgever om de beoordelingsvrijheid van de rechter ten aanzien van een bepaalde categorie van veroordeelden uit te sluiten, niet tot een kennelijk onredelijk verschil in behandeling of tot een kennelijk onevenredige straf. B.6. De eerste en de tweede prejudiciële vraag dienen ontkennend te worden beantwoord. d'autres conducteurs. En obligeant les premiers, lorsqu'ils sont condamnés pour avoir commis certaines infractions déterminées, à prouver à nouveau leur connaissance théorique ou leurs aptitudes pratiques, la mesure contribue à améliorer la sécurité des autres usagers de la route et à augmenter la sécurité routière en général. La mesure est en outre limitée aux conducteurs qui ont commis certaines infractions de roulage graves. Les autres conducteurs qui sont condamnés pour les mêmes infractions peuvent se voir imposer la même obligation, sous cette réserve qu'il appartient dans ce cas au juge d'apprécier si cette obligation doit être imposée ou non. Eu égard à l'objectif de la mesure en cause, le choix du législateur consistant à exclure le pouvoir d'appréciation du juge à l'égard d'une catégorie déterminée de condamnés ne conduit pas à une différence de traitement manifestement déraisonnable ou à une sanction pénale manifestement disproportionnée. B.6. Les deux premières questions préjudicielles appellent une réponse négative.
B.7. De derde prejudiciële vraag heeft betrekking op de werking in de B.7. La troisième question préjudicielle porte sur l'effet dans le
tijd van de in het geding zijnde bepaling. temps de la disposition en cause.
De bepaling heeft geen terugwerkende kracht, aangezien zij enkel kan La disposition n'a pas d'effet rétroactif, étant donné qu'elle ne peut
worden toegepast op personen die een verkeersovertreding hebben begaan être appliquée qu'aux personnes qui ont commis une infraction de
na de inwerkingtreding van de bepaling, op 1 september 2007. roulage après l'entrée en vigueur de la disposition, le 1er septembre
B.8. Indien de wetgever een beleidswijziging noodzakelijk acht, vermag 2007. B.8. Si le législateur estime qu'un changement de politique s'impose,
hij te oordelen dat die beleidswijziging met onmiddellijke ingang moet
worden doorgevoerd en is hij in beginsel niet ertoe gehouden in een il peut décider de lui donner un effet immédiat et, en principe, il
overgangsregeling te voorzien. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet n'est pas tenu de prévoir un régime transitoire. Les articles 10 et 11
zijn slechts geschonden indien de overgangsregeling of de ontstentenis de la Constitution ne sont violés que si le régime transitoire ou son
daarvan tot een verschil in behandeling leidt waarvoor geen redelijke
verantwoording bestaat of indien aan het vertrouwensbeginsel op absence entraîne une différence de traitement insusceptible de
buitensporige wijze afbreuk wordt gedaan. Dat laatste is het geval justification raisonnable ou s'il est porté une atteinte excessive au
wanneer de rechtmatige verwachtingen van een bepaalde categorie van principe de légitime confiance. Tel est le cas lorsqu'il est porté
personen worden miskend zonder dat een dwingende reden van algemeen belang voorhanden is die het ontbreken van een overgangsregeling kan verantwoorden. B.9. De uitreiking van een rijbewijs, vóór de inwerkingtreding van de in het geding zijnde bepaling, kon te dezen, bij de houder ervan, niet de rechtmatige verwachting doen ontstaan om gedurende twee jaar niet van het recht tot sturen vervallen te worden verklaard. Een dergelijke maatregel kon immers ook voorheen reeds worden opgelegd. Het enige verschil is dat de beoordelingsvrijheid van de rechter voortaan ten aanzien van een bepaalde categorie van veroordeelden wordt uitgesloten. B.10. De derde prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.11. De vierde prejudiciële vraag heeft betrekking op de verenigbaarheid van het begrip « lichtgewonden », in het tweede lid van de in het geding zijnde bepaling, met het strafrechtelijke wettigheidsbeginsel. B.12. De Ministerraad betwist de pertinentie van de vraag voor de beoordeling van het geschil aangezien er in casu geen lichtgewonden zijn. B.13. In beginsel komt het de verwijzende rechter toe na te gaan of het antwoord op de prejudiciële vraag nuttig is om het hem voorgelegde geschil te beslechten. Slechts wanneer dat klaarblijkelijk niet het geval is, vermag het Hof te beslissen dat de vraag geen antwoord behoeft. B.14. Artikel 38, § 1, waarnaar de in het geding zijnde bepaling verwijst, vermeldt de gevallen waarin de rechter het verval van het recht tot sturen van een motorvoertuig kan uitspreken. Dat is met name het geval « indien hij veroordeelt wegens een verkeersongeval te wijten aan het persoonlijk toedoen van de dader en de veroordeling atteinte aux attentes légitimes d'une catégorie de justiciables sans qu'un motif impérieux d'intérêt général puisse justifier l'absence d'un régime transitoire. B.9. La délivrance d'un permis de conduire avant l'entrée en vigueur de la disposition en cause n'a pas pu, en l'espèce, faire naître chez son titulaire l'attente légitime de ne pas être déclaré déchu du droit de conduire pendant deux ans. En effet, une telle mesure pouvait également être imposée par le passé. La seule différence est que le pouvoir d'appréciation du juge est dorénavant exclu à l'égard d'une catégorie déterminée de condamnés. B.10. La troisième question préjudicielle appelle une réponse négative. B.11. La quatrième question préjudicielle porte sur la compatibilité de la notion de « blessés légers », figurant à l'alinéa 2 de la disposition en cause, avec le principe de légalité en matière pénale. B.12. Le Conseil des ministres conteste la pertinence de la question dans le cadre de l'examen du litige, étant donné qu'il n'est pas question de blessés légers en l'espèce. B.13. C'est en principe au juge qui pose la question préjudicielle qu'il appartient d'apprécier si la réponse à cette question est utile à la solution du litige qu'il doit trancher. Ce n'est que lorsque ce n'est manifestement pas le cas que la Cour peut décider que la question n'appelle pas de réponse. B.14. L'article 38, § 1er, auquel la disposition en cause se réfère, mentionne les cas dans lesquels le juge peut prononcer la déchéance du droit de conduire un véhicule à moteur. Tel est notamment le cas « s'il condamne du chef d'accident de roulage imputable au fait
wordt uitgesproken wegens doding of verwonding » (2°) en « indien hij personnel de son auteur et que la condamnation est infligée pour cause
veroordeelt wegens een van de overtredingen van de tweede of de derde d'homicide ou de blessures » (2°) et « s'il condamne du chef d'une des
graad, zoals bedoeld in artikel 29, § 1 » (3°). De in het geding zijnde bepaling verplicht de rechter om ten aanzien van een bepaalde categorie van veroordeelden het verval van het recht tot sturen uit te spreken (eerste lid), maar zij voorziet in een uitzondering wanneer het gaat om een veroordeling als bedoeld in artikel 38, § 1, 2°, en er enkel lichtgewonden zijn als gevolg van het verkeersongeval (tweede lid) en ook wanneer het gaat om een veroordeling wegens een overtreding van de tweede graad (derde lid). In de zaak voor de verwijzende rechter gaat het evenwel om een veroordeling wegens een overtreding van de derde graad (meer bepaald wegens het negeren van een rood licht) als bedoeld in artikel 38, § 1, 3°. Uit de gegevens van de zaak blijkt niet dat er een verkeersongeval of gewonden in het geding zijn. Bijgevolg is het antwoord op de vraag klaarblijkelijk niet nuttig om het geschil voor de verwijzende rechter te beslechten. infractions du 2e ou 3e degré visées à l'article 29, § 1er » (3°). La disposition en cause contraint le juge à prononcer la déchéance du droit de conduire à l'égard d'une catégorie déterminée de condamnés (alinéa 1er), mais elle prévoit une exception lorsqu'il s'agit d'une condamnation visée à l'article 38, § 1er, 2°, et que l'accident de roulage a fait seulement des blessés légers (alinéa 2), et aussi lorsqu'il s'agit d'une condamnation pour une infraction du deuxième degré (alinéa 3). Dans l'affaire soumise au juge a quo, il s'agit toutefois d'une condamnation pour une infraction du troisième degré (plus précisément le non-respect d'un feu rouge), visée à l'article 38, § 1er, 3°. Il n'apparaît pas des éléments de la cause qu'il y ait eu un accident de roulage ou des blessés. Dès lors, la réponse à la question n'est manifestement pas utile pour trancher le litige soumis au juge a quo.
B.15. De vierde prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. B.15. La quatrième question préjudicielle n'appelle pas de réponse.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
- Artikel 38, § 5, van de wetten betreffende de politie over het - L'article 38, § 5, des lois relatives à la police de la circulation
wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart 1968, routière, coordonnées par arrêté royal du 16 mars 1968, ne viole pas
schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. les articles 10 et 11 de la Constitution.
- De vierde prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. - La quatrième question préjudicielle n'appelle pas de réponse.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à
terechtzitting van 20 oktober 2009. l'audience publique du 20 octobre 2009.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^