← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 111/2009 van 9 juli 2009 Rolnummers 4543 en 4544 In zake
: de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 395, 396 en 399 van de gewone wet van 16 juli 1993
tot vervollediging van de federale staatsstructuur en ar Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M.
Bossuyt, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 111/2009 van 9 juli 2009 Rolnummers 4543 en 4544 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 395, 396 en 399 van de gewone wet van 16 juli 1993 tot vervollediging van de federale staatsstructuur en ar Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...) | Extrait de l'arrêt n° 111/2009 du 9 juillet 2009 Numéros du rôle : 4543 et 4544 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 395, 396 et 399 de la loi ordinaire du 16 juillet 1993 visant à achever la structure fédérale de La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges A. Al(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 111/2009 van 9 juli 2009 | Extrait de l'arrêt n° 111/2009 du 9 juillet 2009 |
Rolnummers 4543 en 4544 | Numéros du rôle : 4543 et 4544 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 395, 396 en | En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 395, |
399 van de gewone wet van 16 juli 1993 tot vervollediging van de | 396 et 399 de la loi ordinaire du 16 juillet 1993 visant à achever la |
federale staatsstructuur en artikel 263 van de algemene wet inzake | structure fédérale de l'Etat et à l'article 263 de la loi générale sur |
douane en accijnzen, gecoördineerd bij het koninklijk besluit van 18 | les douanes et accises, coordonnée par l'arrêté royal du 18 juillet |
juli 1977, gesteld door de Correctionele Rechtbank te Luik. | 1977, posées par le Tribunal correctionnel de Liège. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de | composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges A. |
rechters A. Alen, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels en T. | Alen, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey, |
Merckx-Van Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder | assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. |
voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | Melchior, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
a) Bij vonnis van 23 oktober 2008 in zake de minister van Financiën en | a) Par jugement du 23 octobre 2008 en cause du ministre des Finances |
de procureur des Konings tegen Jean-Claude Marechal, waarvan de | et du procureur du Roi contre Jean-Claude Marechal, dont l'expédition |
expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 29 oktober 2008, | est parvenue au greffe de la Cour le 29 octobre 2008, le Tribunal |
heeft de Correctionele Rechtbank te Luik de volgende prejudiciële | correctionnel de Liège a posé la question préjudicielle suivante : |
vraag gesteld : | |
« Schenden de artikelen 395, 396 en 399 van de gewone wet van 16 juli | « Les articles 395, 396 et 399 de la loi ordinaire du 16 juillet 1993 |
1993 en artikel 263 van het koninklijk besluit van 18 juli 1977 | et l'article 263 de l'arrêté royal du 18 juillet 1977 portant |
houdende coördinatie van de algemene bepalingen inzake douane en | coordination des dispositions générales relatives aux douanes et |
accijnzen, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen | accises violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en |
met artikel 6.1 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, | combinaison avec l'article 6.1 de la Convention européenne des droits |
in zoverre die bepalingen het de strafrechter niet mogelijk maken, | de l'homme, en ce que ces dispositions ne permettent pas au juge |
indien er verzachtende omstandigheden bestaan, de erin bepaalde | pénal, s'il existe des circonstances atténuantes, de modérer l'amende |
geldboete te matigen, terwijl die ruimte wel wordt overgelaten aan de | qu'elles prévoient alors que cette latitude est laissée à |
administratie ? ». | l'administration ? ». |
b) Bij vonnis van 23 oktober 2008 in zake de minister van Financiën en | b) Par jugement du 23 octobre 2008 en cause du ministre des Finances |
de procureur des Konings tegen Osman Bulus, waarvan de expeditie ter | et du procureur du Roi contre Osman Bulus, dont l'expédition est |
griffie van het Hof is ingekomen op 29 oktober 2008, heeft de | parvenue au greffe de la Cour le 29 octobre 2008, le Tribunal |
Correctionele Rechtbank te Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld : | correctionnel de Liège a posé la question préjudicielle suivante : |
« Schenden de artikelen 395 en 399 van de gewone wet van 16 juli 1993 | « Les articles 395 et 399 de la loi ordinaire du 16 juillet 1993 et |
en artikel 263 van het koninklijk besluit van 18 juli 1977 houdende | l'article 263 de l'arrêté royal du 18 juillet 1977 portant |
coördinatie van de algemene bepalingen inzake douane en accijnzen, de | coordination des dispositions générales relatives aux douanes et |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel | accises violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en |
6.1 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre | combinaison avec l'article 6.1 de la Convention européenne des droits |
die bepalingen het de strafrechter niet mogelijk maken, indien er | de l'homme, en ce que ces dispositions ne permettent pas au juge |
verzachtende omstandigheden bestaan, de erin bepaalde geldboete te | pénal, s'il existe des circonstances atténuantes, de modérer l'amende |
matigen, terwijl die ruimte wel wordt overgelaten aan de administratie | qu'elles prévoient alors que cette latitude est laissée à |
? ». | l'administration ? ». |
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 4543 en 4544 van de rol van | Ces affaires, inscrites sous les numéros 4543 et 4544 du rôle de la |
het Hof, werden samengevoegd. | Cour, ont été jointes. |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op de artikelen 395, 396 | B.1. Les questions préjudicielles portent sur les articles 395, 396 et |
en 399 van de gewone wet van 16 juli 1993 tot vervollediging van de | 399 de la loi ordinaire du 16 juillet 1993 visant à achever la |
federale staatsstructuur, in samenhang gelezen met artikel 263 van het | structure fédérale de l'Etat, lus en combinaison avec l'article 263 de |
koninklijk besluit van 18 juli 1977 houdende coördinatie van de | l'arrêté royal du 18 juillet 1977 portant coordination des |
algemene bepalingen inzake douane en accijnzen (hierna : AWDA). | dispositions générales relatives aux douanes et accises (ci-après : LGDA). |
Artikel 395 van de voormelde gewone wet van 16 juli 1993 bepaalt : | L'article 395 de la loi ordinaire du 16 juillet 1993 précitée dispose : |
« Elke inbreuk op de bepalingen van deze wet waardoor de milieutaks | « Toute infraction aux dispositions de la présente loi entraînant |
opeisbaar wordt, wordt bestraft met een geldboete van tienmaal de in | l'exigibilité de l'écotaxe est punie d'une amende égale à 10 fois le |
het spel zijnde milieutaks zonder dat ze minder mag bedragen dan 250 | montant de l'écotaxe en jeu sans qu'elle puisse être inférieure à 250 |
EUR en onverminderd de betaling van de milieutaks. | euros et sans préjudice du payement de l'écotaxe. |
De goederen waarvoor de milieutaks opeisbaar wordt en de | Les marchandises pour lesquelles l'écotaxe est exigible et les moyens |
vervoermiddelen die bij deze inbreuk worden gebruikt, alsook de | de transport utilisés lors de cette infraction ainsi que les objets |
voorwerpen die gediend hebben of bestemd waren voor het plegen van | qui ont servi ou qui étaient destinés à commettre la fraude sont |
fraude worden in beslag genomen en verbeurdverklaard ». | saisis et la confiscation en est prononcée ». |
Artikel 396 van dezelfde wet bepaalt : | L'article 396 de la même loi dispose : |
« Wanneer inzake milieutaks getracht wordt op bedrieglijke wijze een | « Lorsqu'en matière d'écotaxe, il y a tentative d'obtenir |
vrijstelling van de milieutaks te verkrijgen, wordt zulks bestraft met | frauduleusement une exonération de l'écotaxe, il est encouru une |
een geldboete van tienmaal de betrokken milieutaks waarvoor getracht | amende égale à dix fois le montant de l'écotaxe pour laquelle il y a |
werd op bedrieglijke wijze een vrijstelling te verkrijgen, zonder dat | eu tentative d'obtenir illégalement l'exonération, sans qu'elle puisse |
ze minder mag bedragen dan 250 EUR ». | être inférieure à 250 euros ». |
Artikel 399 van dezelfde wet bepaalt : | L'article 399 de la même loi dispose : |
« De inbreuken op deze wet en op de besluiten genomen tot uitvoering | « Sont rendues applicables aux infractions à la présente loi et aux |
ervan zijn onderworpen aan de bepalingen van de algemene wet op de | arrêtés pris en exécution de celle-ci, les dispositions de la loi |
douanen en de accijnzen betreffende met name het opstellen en het | générale sur les douanes et accises notamment la rédaction et le visa |
visum van het proces-verbaal, de afgifte van de afschriften ervan, de | du procès-verbal, la remise des copies de celui-ci, la foi due à ces |
bewijskracht van deze akten, de wijze van vervolging, de | actes, le mode de poursuites, la responsabilité, la complicité, la |
verantwoordelijkheid, de medeplichtigheid, de poging tot omkoperij en | tentative de corruption et le droit de transiger ». |
het recht op minnelijke schikking ». | |
Artikel 263 van de AWDA bepaalt : | L'article 263 de la LGDA dispose : |
« Wegens alle overtredingen van deze wet en van de bijzondere wetten | « Il pourra être transigé par l'administration ou d'après son |
op de heffing der accijnzen, zal door, of op autorisatie der | autorisation, en ce qui concerne l'amende, la confiscation, la |
administratie, omtrent geldboete, verbeurdverklaring en het sluiten | fermeture des fabriques, usines ou ateliers, sur toutes infractions à |
der fabrieken of werkplaatsen kunnen worden getransigeerd, zo dikwijls | la présente loi, et aux lois spéciales sur la perception des accises, |
verzachtende omstandigheden de zaak vergezellen, of als aannemelijk | toutes et autant de fois que l'affaire sera accompagnée de |
circonstances atténuantes, et qu'on pourra raisonnablement supposer | |
kan worden gehouden dat het misdrijf eerder aan verzuim of abuis, dan | que l'infraction doit être attribuée plutôt à une négligence ou erreur |
aan een oogmerk van opzettelijke fraude moet worden toegeschreven ». | qu'à l'intention de fraude préméditée ». |
B.2.1. De verwijzende rechter vraagt aan het Hof of die bepalingen | B.2.1. Le juge a quo demande à la Cour d'examiner si ces dispositions |
bestaanbaar zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in | sont compatibles avec les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en |
samenhang gelezen met artikel 6.1 van het Europees Verdrag voor de | combinaison avec l'article 6.1 de la Convention européenne des droits |
rechten van de mens, in zoverre zij de strafrechter niet toestaan de | de l'homme en ce qu'elles ne permettent pas au juge pénal de modérer |
geldboete waarin zij voorzien te matigen in geval van verzachtende | l'amende qu'elles prévoient en cas de circonstances atténuantes, alors |
omstandigheden, terwijl een dergelijke mogelijkheid wel wordt | qu'une telle faculté est laissée à l'administration. |
overgelaten aan de administratie. | |
B.2.2. Het Hof beperkt zich ertoe die bepalingen te onderzoeken in | B.2.2. La Cour se limite à examiner ces dispositions en ce qu'elles |
zoverre zij betrekking hebben op de eigenlijke geldboete. | portent sur l'amende proprement dite. |
B.3. Het staat aan de wetgever te oordelen of het wenselijk is de | B.3. Il appartient au législateur d'apprécier s'il est souhaitable de |
rechter te dwingen tot gestrengheid wanneer een inbreuk het algemeen | contraindre le juge à la sévérité quand une infraction nuit |
belang schaadt. Die gestrengheid kan niet alleen de omvang van de | particulièrement à l'intérêt général. Cette sévérité peut concerner |
geldboete betreffen, maar ook de aan de rechter geboden mogelijkheid | non seulement le niveau de la peine pécuniaire, mais aussi la faculté |
om de straf tot onder de gestelde grenzen te verminderen wanneer | offerte au juge d'adoucir la peine en deçà des limites fixées s'il |
verzachtende omstandigheden aanwezig zijn. Het Hof zou een dergelijke | existe des circonstances atténuantes. La Cour ne pourrait censurer |
keuze alleen kunnen afkeuren indien die kennelijk onredelijk zou zijn | pareil choix que si celui-ci était manifestement déraisonnable ou si |
of indien de in het geding zijnde bepaling ertoe zou leiden aan een | la disposition litigieuse avait pour effet de priver une catégorie de |
categorie van beklaagden het recht op een eerlijk proces voor een | prévenus du droit à un procès équitable devant une juridiction |
onafhankelijke en onpartijdige instantie, zoals gewaarborgd bij | impartiale et indépendante, garanti par l'article 6.1 de la Convention |
artikel 6.1 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, te | européenne des droits de l'homme. |
ontzeggen. B.4.1. Luidens artikel 263 van de AWDA kan door de administratie, met | B.4.1. Aux termes de l'article 263 de la LGDA, il pourra être transigé, par l'administration, notamment en ce qui concerne l'amende, |
name wat de geldboete betreft, worden getransigeerd « zo dikwijls | « toutes et autant de fois que l'affaire sera accompagnée de |
verzachtende omstandigheden de zaak vergezellen, of als aannemelijk | circonstances atténuantes, et qu'on pourra raisonnablement supposer |
kan worden gehouden dat het misdrijf eerder aan verzuim of abuis, dan | que l'infraction doit être attribuée plutôt à une négligence ou erreur |
aan een oogmerk van opzettelijke fraude moet worden toegeschreven ». | qu'à l'intention de fraude préméditée ». |
B.4.2. Artikel 6.1 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en een algemeen beginsel van strafrecht vereisen evenwel dat niets wat onder de beoordelingsbevoegdheid van de administratie valt, ontsnapt aan de toetsing van de rechter. B.4.3. Het is juist dat, in alle aangelegenheden waarin zij is toegestaan, de transactie een einde maakt aan de strafvordering zonder toetsing van de rechter. Maar de beklaagde kan doorgaans, wanneer de transactie hem niet wordt voorgesteld of hij die weigert, het bestaan van verzachtende omstandigheden voor een rechter aanvoeren. Te dezen staat het de beklaagde vrij de transactie te aanvaarden die de administratie hem zou voorstellen, maar indien hij die weigert of indien die hem niet wordt voorgesteld, zal hij een rechter nooit kunnen laten oordelen of er verzachtende omstandigheden bestaan die verantwoorden dat de geldboete wordt beperkt tot onder het bij de wet vastgestelde bedrag. B.4.4. Het is eveneens juist dat de rechter de opschorting van de uitspraak van de veroordeling of het uitstel van de tenuitvoerlegging | B.4.2. L'article 6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme et un principe général de droit pénal exigent cependant que rien de ce qui appartient au pouvoir d'appréciation de l'administration n'échappe au contrôle du juge. B.4.3. Il est vrai que, dans toutes les matières où elle est permise, la transaction met fin à l'action publique sans contrôle du juge. Mais le prévenu peut généralement, si la transaction ne lui est pas proposée ou s'il la refuse, faire valoir devant un juge l'existence de circonstances atténuantes. En l'espèce, le prévenu est libre d'accepter la transaction qui lui serait proposée par l'administration mais s'il la refuse, ou si elle ne lui est pas proposée, il ne pourra jamais faire apprécier par un juge s'il existe des circonstances atténuantes justifiant que l'amende soit réduite en deçà du montant fixé par la loi. B.4.4. Il est vrai également que le juge peut ordonner la suspension du prononcé de la condamnation ou le sursis à l'exécution des peines, |
van de straffen, met toepassing van de wet van 29 juni 1964 | en application de la loi du 29 juin 1964 concernant la suspension, le |
betreffende de opschorting, het uitstel en de probatie, kan bevelen. | |
Maar de door die wet aan de rechter verleende bevoegdheden zijn niet | sursis et la probation. Mais les pouvoirs confiés au juge par cette |
dezelfde als die welke hij haalt uit artikel 85 van het Strafwetboek | loi ne sont pas les mêmes que ceux qu'il tient de l'article 85 du Code |
en die welke de AWDA aan de administratie toevertrouwt. | pénal et que la LGDA confie à l'administration. |
B.4.5. De prejudiciële vragen dienen bevestigend te worden beantwoord. | B.4.5. Les questions préjudicielles appellent une réponse affirmative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
De artikelen 395 en 396 van de gewone wet van 16 juli 1993 tot | Les articles 395 et 396 de la loi ordinaire du 16 juillet 1993 visant |
vervollediging van de federale staatsstructuur schenden de artikelen | à achever la structure fédérale de l'Etat violent les articles 10 et |
10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6.1 van het | 11 de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 6.1 de la |
Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre zij het de | Convention européenne des droits de l'homme, en ce qu'ils ne |
strafrechter op geen enkele wijze mogelijk maken de in die bepalingen | permettent en aucune façon au juge pénal de modérer, s'il existe des |
bedoelde geldboete te matigen, indien er verzachtende omstandigheden bestaan. | circonstances atténuantes, l'amende prévue par ces dispositions. |
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à |
terechtzitting van 9 juli 2009. | l'audience publique du 9 juillet 2009. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
De voorzitter, | Le président, |
M. Melchior. | M. Melchior. |