Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 125/2009 van 16 juli 2009 Rolnummer 4686 In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 19 juni 2008 houdende instemming met het Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 125/2009 van 16 juli 2009 Rolnummer 4686 In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 19 juni 2008 houdende instemming met het Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 125/2009 du 16 juillet 2009 Numéro du rôle : 4686 En cause : le recours en annulation de la loi du 19 juin 2008 portant assentiment au Traité de Lisbonne modifiant le Traité sur l'Union européenne et le Traité institua La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges E. De(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 125/2009 van 16 juli 2009 Extrait de l'arrêt n° 125/2009 du 16 juillet 2009
Rolnummer 4686 Numéro du rôle : 4686
In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 19 juni 2008 En cause : le recours en annulation de la loi du 19 juin 2008 portant
houdende instemming met het Verdrag van Lissabon tot wijziging van het assentiment au Traité de Lisbonne modifiant le Traité sur l'Union
Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting van européenne et le Traité instituant la Communauté européenne, et à
de Europese Gemeenschap, en met de Slotakte, gedaan te Lissabon op 13 l'Acte final, faits à Lisbonne le 13 décembre 2007, introduit par Raf
december 2007, ingesteld door Raf Verbeke en anderen. Verbeke et autres.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges E. De
rechters E. De Groot, A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke en J. Groot, A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du
Spreutels, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 16 april 2009 Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 16
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 17 april avril 2009 et parvenue au greffe le 17 avril 2009, un recours en
2009, is beroep tot vernietiging ingesteld van de wet van 19 juni 2008 annulation de la loi du 19 juin 2008 portant assentiment au Traité de
houdende instemming met het Verdrag van Lissabon tot wijziging van het
Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting van Lisbonne modifiant le Traité sur l'Union européenne et le Traité
de Europese Gemeenschap, en met de Slotakte, gedaan te Lissabon op 13 instituant la Communauté européenne, et à l'Acte final, faits à
december 2007 (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 19 Lisbonne le 13 décembre 2007 (publié au Moniteur belge du 19 février
februari 2009) door Raf Verbeke, wonende te 9040 Gent, Antwerpse 2009) a été introduit par Raf Verbeke, demeurant à 9040 Gand,
Steenweg 80, Natan Hertogen, wonende te 9000 Gent, Ryhovelaan 101, Antwerpse Steenweg 80, Natan Hertogen, demeurant à 9000 Gand,
Marie-Claire Bruggeman, wonende te 8650 Merksem, Zusters van Onze Ryhovelaan 101, Marie-Claire Bruggeman, demeurant à 8650 Merksem,
Zusters van Onze Lieve Vrouwstraat 23, Manuel Chiguero-Galindo,
Lieve Vrouwstraat 23, Manuel Chiguero-Galindo, wonende te 3010 demeurant à 3010 Kessel-Lo, A. Dejonghstraat 59, et Frans Leens,
Kessel-Lo, A. Dejonghstraat 59, en Frans Leens, wonende te 1180 demeurant à 1180 Bruxelles, rue Stanley 79.
Brussel, Stanleystraat 79.
Op 5 mei 2009 hebben de rechters-verslaggevers E. De Groot en J. Le 5 mai 2009, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la loi
Spreutels, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de
bijzondere wet van 6 januari 1989, het Hof ervan in kennis gesteld dat spéciale du 6 janvier 1989, les juges-rapporteurs E. De Groot et J.
zij ertoe zouden kunnen worden gebracht voor te stellen een arrest te Spreutels ont informé la Cour qu'ils pourraient être amenés à proposer
wijzen waarbij wordt vastgesteld dat het beroep tot vernietiging de rendre un arrêt constatant que le recours en annulation est
klaarblijkelijk niet gegrond is. manifestement non fondé.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
B.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van de wet van B.1. Les parties requérantes demandent l'annulation de la loi du 19
19 juni 2008 « houdende instemming met het Verdrag van Lissabon tot juin 2008 « portant assentiment au Traité de Lisbonne modifiant le
wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag Traité sur l'Union européenne et le Traité instituant la Communauté
tot oprichting van de Europese Gemeenschap, en met de Slotakte, gedaan te Lissabon op 13 december 2007 ». européenne, et à l'Acte final, faits à Lisbonne le 13 décembre 2007 ».
Die wet bepaalt : Cette loi dispose :
«

Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet.

«

Article 1er.La présente loi règle une matière visée à l'article 77 de la Constitution.

Art. 2.Het Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag

Art. 2.Le Traité de Lisbonne modifiant le Traité sur l'Union

betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting van de européenne et le Traité instituant la Communauté européenne, et l'Acte
Europese Gemeenschap, en de Slotakte, gedaan te Lissabon op 13 final, faits à Lisbonne le 13 décembre 2007, sortiront leur plein et
december 2007, zullen volkomen gevolg hebben. entier effet.
De handelingen die aangenomen zullen worden op basis van artikel Les actes qui seront adoptés sur la base de l'article 15ter,
15ter, hernummerd tot 31, § 3, en artikel 48, § 7, van het Verdrag renuméroté 31, § 3, et de l'article 48, § 7, du traité sur l'Union
betreffende de Europese Unie zullen volkomen gevolg hebben. européenne sortiront leur plein et entier effet.
De handelingen die aangenomen zullen worden op basis van Les actes qui seront adoptés sur la base de
- artikel 65, § 3, hernummerd tot artikel 81, § 3, van het Verdrag - l'article 65, § 3, renuméroté article 81, § 3, du Traité sur le
betreffende de werking van de Europese Unie; fonctionnement de l'Union européenne;
- artikel 69B, § 1, hernummerd tot artikel 83, § 1, van het Verdrag - l'article 69B, § 1er, renuméroté article 83, § 1er, du Traité sur le
betreffende de werking van de Europese Unie; fonctionnement de l'Union européenne;
- artikel 69E, § 4, hernummerd tot artikel 86, § 4, van het Verdrag - l'article 69E, § 4, renuméroté article 86, § 4, du Traité sur le
betreffende de werking van de Europese Unie; fonctionnement de l'Union européenne;
- artikel 78, hernummerd tot artikel 98 van het Verdrag betreffende de - l'article 78, renuméroté article 98 du Traité sur le fonctionnement
werking van de Europese Unie; de l'Union européenne;
- artikel 87, § 2, c), hernummerd tot artikel 107, § 2, c), van het - l'article 87, § 2, c), renuméroté article 107, § 2, c), du Traité
Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; sur le fonctionnement de l'Union européenne;
- artikel 104, § 14, hernummerd tot artikel 126, § 14, van het Verdrag - l'article 104, § 14, renuméroté article 126, § 14, du Traité sur le
betreffende de werking van de Europese Unie; fonctionnement de l'Union européenne;
- artikel 107, § 5, hernummerd tot artikel 129, § 3, van het Verdrag - l'article 107, § 5, renuméroté article 129, § 3, du Traité sur le
betreffende de werking van de Europese Unie; fonctionnement de l'Union européenne;
- artikel 137, § 2, hernummerd tot artikel 153, § 2, van het Verdrag - l'article 137, § 2, renuméroté article 153, § 2, du Traité sur le
betreffende de werking van de Europese Unie; fonctionnement de l'Union européenne;
- artikel 175, § 2, hernummerd tot artikel 192, § 2, van het Verdrag - l'article 175, § 2, renuméroté article 192, § 2, du Traité sur le
betreffende de werking van de Europese Unie; fonctionnement de l'Union européenne;
- artikel 245, hernummerd tot artikel 281, van het Verdrag betreffende - l'article 245, renuméroté article 281 du Traité sur le
de werking van de Europese Unie; fonctionnement de l'Union européenne;
- artikel 256bis, § 5, hernummerd tot artikel 300, § 5, van het - l'article 256bis, § 5, renuméroté article 300, § 5, du Traité sur le
Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; fonctionnement de l'Union européenne;
- artikel 266, hernummerd tot artikel 308, van het Verdrag betreffende - l'article 266, renuméroté article 308 du Traité sur le
de werking van de Europese Unie; fonctionnement de l'Union européenne;
- artikel 270bis, § 2, hernummerd tot artikel 312, § 2, van het - l'article 270bis, § 2, renuméroté 312, § 2, du Traité sur le
Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; fonctionnement de l'Union européenne;
- artikel 280H, hernummerd tot artikel 333, van het Verdrag - l'article 280H, renuméroté article 333 du Traité sur le
betreffende de werking van de Europese Unie, fonctionnement de l'Union européenne,
zullen volkomen gevolg hebben ». sortiront leur plein et entier effet ».
Wat het eerste middel betreft Quant au premier moyen
B.2. In een eerste middel voeren de verzoekende partijen aan dat de B.2. Dans un premier moyen, les parties requérantes font valoir que la
bestreden wet artikel 77 van de Grondwet en artikel 1 van de loi attaquée viole l'article 77 de la Constitution et l'article 1er de
bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles en ce que
schendt in zoverre artikel 1 van de bestreden wet bepaalt dat de wet l'article 1er de la loi attaquée dispose que la loi règle une matière
een aangelegenheid regelt als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet, visée à l'article 77 de la Constitution, alors que la troisième note
terwijl de derde voetnoot van de tekst van de wet die in het Belgisch de bas de page du texte de la loi publié au Moniteur belge renvoie aux
Staatsblad werd bekendgemaakt, verwijst naar de overeenkomstige décrets et aux ordonnances d'assentiment qui s'y rapportent et alors
instemmingsdecreten en -ordonnanties, en terwijl de federale overheid, que l'autorité fédérale, les communautés et les régions ne peuvent
de gemeenschappen en de gewesten de voorbehouden bevoegdheden slechts régler les matières réservées que si elles y sont habilitées, mais que
kunnen regelen indien zij hiertoe zijn gemachtigd, maar die machtiging cette habilitation n'a pas été conférée en l'espèce.
ter zake niet is verleend.
B.3. De schending van artikel 77 van de Grondwet valt niet onder de B.3. La violation de l'article 77 ne relève pas de la compétence de la
bevoegdheid van het Hof, in zoverre het de kwalificatie van volledig Cour, en ce que celui-ci concerne la qualification de législation
bicamerale wetgeving betreft. entièrement bicamérale.
B.4. Uit de uiteenzetting van het middel blijkt dat het in B.4. Il ressort de l'exposé du moyen que celui-ci est en réalité
werkelijkheid is gericht tegen het ontbreken van een voorafgaand dirigé contre l'absence d'un accord de coopération préalable entre les
samenwerkingsakkoord tussen de federale wetgevende Kamers en de Chambres législatives fédérales et les Parlements des communautés et
Gemeenschaps- en Gewestparlementen waarin die wetgevende vergaderingen des régions en vertu duquel ces assemblées législatives pourraient
zouden kunnen regelen hoe de uitoefening van de door het Verdrag van régler la manière dont les nouvelles compétences octroyées par le
Lissabon toegekende nieuwe bevoegdheden dient te gebeuren. Traité de Lisbonne doivent être exercées.
B.5. Zonder dat aanleiding ertoe bestaat zich uit te spreken over de B.5. Sans qu'il y ait lieu de se prononcer sur la question de savoir
vraag of het al dan niet noodzakelijk is dienaangaande een
samenwerkingsakkoord af te sluiten, tast de ontstentenis ervan de s'il est ou non nécessaire de conclure à cet égard un accord de
geldigheid van de bestreden instemmingswet niet aan. coopération, son absence n'affecte pas la validité de la loi
d'assentiment attaquée.
B.6. Het eerste middel is niet gegrond. B.6. Le premier moyen n'est pas fondé.
Wat het tweede en het derde middel betreft Quant aux deuxième et troisième moyens
B.7. In het tweede en het derde middel voeren de verzoekende partijen B.7. Dans les deuxième et troisième moyens, les parties requérantes
aan dat de bestreden wet, enerzijds, de artikelen 10, 11 en 54 van de font valoir que la loi attaquée viole, d'une part, les articles 10, 11
Grondwet en, anderzijds, de artikelen 10, 11 en 143 van de Grondwet et 54 de la Constitution et, d'autre part, les articles 10, 11 et 143
schendt, in zoverre artikel 2 bepaalt dat het Verdrag van Lissabon en de la Constitution, en ce que son article 2 dispose que le Traité de
de aan te nemen wijzigingen volkomen gevolg zullen hebben, omdat Lisbonne et les modifications à adopter sortiront leur plein et entier
ingevolge de toepassing van de alarmbelprocedure, dan wel de regeling effet, au motif que, par suite de l'application de la procédure de la
sonnette d'alarme ou de règlement des conflits d'intérêts, il n'est
van de belangenconflicten, op Belgisch niveau er door de opschorting plus possible, au niveau belge, du fait de la suspension de la
van de parlementaire procedure geen goed- of afkeuring, dan wel geen procédure parlementaire, d'approuver ou de désapprouver une
gemotiveerd advies, meer kan worden gegeven op een door de Europese proposition formulée par la Commission européenne ni de fournir à son
Commissie geformuleerd voorstel, zodat de Belgische stem uit de égard un avis motivé, de sorte que le vote belge peut être écarté de
Europese wetgevingsprocedure kan worden geweerd. la procédure législative européenne.
B.8. De middelen vallen niet onder de bevoegdheid van het Hof in B.8. Les moyens ne relèvent pas de la compétence de la Cour en tant
zoverre ze zijn afgeleid uit de schending van de artikelen 54 en 143 qu'ils sont pris de la violation des articles 54 et 143 de la
van de Grondwet, waarvan het Hof de inachtneming niet rechtstreeks Constitution, dont la Cour n'est pas habilitée à assurer directement
vermag te verzekeren. le respect.
B.9. Het feit dat andere lidstaten van de Europese Unie in aanvullende B.9. Le fait que d'autres Etats membres de l'Union européenne aient pu
protocollen de eigenheid van hun rechtsstelsel vermochten te souligner dans des protocoles additionnels la spécificité de leur
benadrukken en aangepaste regelingen hebben kunnen verkrijgen, vloeit système juridique et aient pu obtenir des réglementations adaptées
voort uit dat rechtsstelsel en niet uit de bestreden bepalingen. découle de ce système et non des dispositions attaquées.
Bovendien dient te worden vastgesteld dat de toepassing van de En outre, il faut constater que l'application de la procédure de la
alarmbelprocedure, enerzijds, en de toepassing van de regeling van de sonnette d'alarme, d'une part, et l'application de la procédure de
belangenconflicten, anderzijds, enkel een weerslag kunnen hebben op de règlement des conflits d'intérêts, d'autre part, ne peuvent avoir
parlementaire wetgevingsprocedure van voorstellen en ontwerpen van wetskrachtige normen op Belgisch niveau, maar in geen geval implicaties kunnen hebben op de wetgevingsprocedure op Europees niveau. Derhalve kan niet worden ingezien hoe een akte houdende instemming met een internationaal verdrag de regeling van de alarmbelprocedure en van de belangenconflicten zou kunnen schenden. B.10. Het tweede en het derde middel zijn niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. d'incidence que sur la procédure législative parlementaire des propositions et projets de normes législatives au niveau belge mais ne sauraient en aucun cas avoir d'implication sur la procédure législative au niveau européen. Dès lors, on ne voit pas en quoi un acte d'assentiment à une convention internationale pourrait violer le régime de la procédure de la sonnette d'alarme et celui des conflits d'intérêts. B.10. Les deuxième et troisième moyens ne sont pas fondés. Par ces motifs, la Cour rejette le recours.
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
de openbare terechtzitting van 16 juli 2009. janvier 1989, à l'audience publique du 16 juillet 2009.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^