Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 47/2009 van 11 maart 2009 Rolnummer 4477 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 5, § 1, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode, gesteld door de Rechtb Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 47/2009 van 11 maart 2009 Rolnummer 4477 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 5, § 1, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode, gesteld door de Rechtb Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 47/2009 du 11 mars 2009 Numéro du rôle : 4477 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 5, § 1 er , du décret de la Région flamande du 15 juillet 1997 contenant le Code flamand du Logement La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges E. De(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 47/2009 van 11 maart 2009 Extrait de l'arrêt n° 47/2009 du 11 mars 2009
Rolnummer 4477 Numéro du rôle : 4477
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 5, § 1, van het En cause : la question préjudicielle relative à l'article 5, § 1er, du
decreet van het Vlaamse Gewest van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse décret de la Région flamande du 15 juillet 1997 contenant le Code
Wooncode, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Leuven. flamand du Logement, posée par le Tribunal de première instance de Louvain.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges E. De
rechters E. De Groot, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman en J. Groot, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman et J. Spreutels, assistée
Spreutels, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 23 april 2008 in zake André Devos tegen Samuel Den Par jugement du 23 avril 2008 en cause de André Devos contre Samuel
Tandt, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 17 Den Tandt, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 17
juni 2008, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te Leuven de volgende juin 2008, le Tribunal de première instance de Louvain a posé la
prejudiciële vraag gesteld : question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 5, § 1, van het decreet van 15 juli 1997 houdende de « L'article 5, § 1er, du décret du 15 juillet 1997 contenant le Code
Vlaamse Wooncode, aldus geïnterpreteerd dat deze bepaling ook de
burgerrechtelijke gevolgen van de huurovereenkomst regelt, en de flamand du logement, interprété en ce sens que cette disposition règle
huurovereenkomst derhalve nietig is als niet aan de également les conséquences civiles du bail à loyer et que le bail à
kwaliteitsvereisten van de Vlaamse Wooncode is voldaan, de regels die loyer est dès lors nul s'il n'est pas satisfait aux normes de qualité
door of krachtens de Grondwet zijn vastgesteld voor het bepalen van de du Code flamand du logement, viole-t-il les règles établies par la
onderscheiden bevoegdheden van de Staat, de gemeenschappen en de Constitution ou en vertu de celle-ci pour déterminer les compétences
gewesten ? ». respectives de l'Etat, des communautés et des régions ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vraag betreft artikel 5, § 1, van het decreet van B.1. La question préjudicielle concerne l'article 5, § 1er, du décret
het Vlaamse Gewest van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode de la Région flamande du 15 juillet 1997 contenant le Code flamand du
(hierna : de Vlaamse Wooncode), dat bepaalt : Logement (ci-après : le Code flamand du Logement), qui dispose :
« Elke woning moet op de volgende vlakken voldoen aan de elementaire « Dans les domaines suivants, chaque habitation doit satisfaire aux
veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten, die door de normes élémentaires de sécurité, de salubrité et de qualité d'habitat,
Vlaamse regering nader worden bepaald : précisées par le Gouvernement flamand :
1° de oppervlakte van de woongedeelten, rekening houdend met het type 1° la superficie des parties habitables, compte tenu du type
van woning en de functie van het woongedeelte; d'habitation et de la fonction de la partie de la maison;
2° de sanitaire voorzieningen, inzonderheid de aanwezigheid van een 2° les équipements sanitaires et en particulier la présence d'une
goed functionerend toilet in of aansluitend bij de woning en een toilette en bon état de fonctionnement dans la maison ou y annexée et
wasgelegenheid met stromend water, aangesloten op een afvoerkanaal d'une salle d'eau avec eau courante reliée à une décharge sans
zonder geurhinder te veroorzaken in de woning; occasionner de nuisance d'odeur dans la maison;
3° de verwarmingsmogelijkheden, inzonderheid de aanwezigheid van 3° les possibilités de chauffage et en particulier la présence de
voldoende veilige verwarmingsmiddelen om de woongedeelten met een moyens de chauffage sûrs permettant de chauffer à une température
woonfunctie tot een normale temperatuur te kunnen verwarmen of de normale les parties de maison destinées au logement, ou la possibilité
mogelijkheid deze op een veilige manier aan te sluiten; de raccorder ceux-ci en toute sécurité;
4° de verlichtings- en verluchtingsmogelijkheden, waarbij de 4° les possibilités d'éclairage et d'aération, les possibilités
verlichtingsmogelijkheid van een woongedeelte wordt vastgesteld in d'éclairage d'une partie du logement étant établies selon la fonction
relatie tot de functie, de ligging en de vloeroppervlakte van het et la situation de la partie destinée au logement, et les possibilités
woongedeelte, en de verluchtingsmogelijkheid in relatie tot de functie d'aération selon la fonction, la situation de la partie destinée au
en de ligging van het woongedeelte en de aanwezigheid van kook-, logement et la présence d'installation de cuisson, de chauffage ou
verwarmings- of warmwaterinstallaties die verbrandingsgassen d'eau chaude produisant des gaz de combustion;
produceren; 5° de aanwezigheid van voldoende en veilige elektrische installaties 5° la présence d'installations électriques sûres en nombre suffisant,
voor de verlichting van de woning en het veilig gebruik van destinées à l'éclairage de l'habitation et à une utilisation sûre
elektrische apparaten; d'appareils électriques;
6° de gasinstallaties, waarbij zowel de toestellen als de plaatsing en 6° les installations de gaz offrant les garanties suffisantes tant
aansluiting ervan de nodige veiligheidsgaranties bieden; pour les appareils que pour leur placement et raccordement;
7° de stabiliteit en de bouwfysica met betrekking tot de fundering, de 7° la stabilité et la physique des constructions relatives aux
daken, de buiten- en binnenmuren, de draagvloeren en het timmerwerk; fondations, aux toitures, aux murs intérieurs et extérieurs, aux dalles de support et aux menuiseries;
8° de toegankelijkheid. 8° l'accessibilité.
De woning moet voldoen aan alle vereisten van brandveiligheid, met L'habitation doit remplir toutes les conditions en matière de sécurité
inbegrip van de specifieke en aanvullende veiligheidsnormen die door d'incendie en ce compris les normes spécifiques et complémentaires
de Vlaamse regering worden vastgesteld. fixées par le Gouvernement flamand.
De omvang van de woning moet ten minste beantwoorden aan de La dimension de l'habitation doit au moins correspondre à l'occupation
woningbezetting. De Vlaamse regering stelt de normen inzake de du logement. Le Gouvernement flamand fixe les normes en matière de
vereiste minimale omvang van de woning vast in relatie tot de superficie minimale de l'habitation en fonction de la composition du
gezinssamenstelling ». ménage ».
B.2. De verwijzende rechter vraagt het Hof of de in het geding zijnde B.2. Le juge a quo demande à la Cour si la disposition en cause est
bepaling in overeenstemming is met de bevoegdheidverdelende regels, in conforme aux règles répartitrices de compétence en ce qu'elle a pour
zoverre zij met zich meebrengt dat een huurovereenkomst met betrekking conséquence qu'un contrat de bail portant sur une habitation qui ne
tot een woning die niet voldoet aan de erin vervatte elementaire satisfait pas aux normes élémentaires de sécurité, de salubrité et de
veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten nietig is. qualité de l'habitat qui y sont contenues est nul.
B.3.1. Krachtens artikel 6, § 1, IV, van de bijzondere wet van 8 B.3.1. En vertu de l'article 6, § 1er, IV, de la loi spéciale du 8
augustus 1980 tot hervorming der instellingen zijn « de huisvesting en août 1980 de réformes institutionnelles, « le logement et la police
de politie van woongelegenheden die gevaar opleveren voor de openbare des habitations qui constituent un danger pour la propreté et la
reinheid en gezondheid » gewestelijke aangelegenheden. salubrité publiques » sont des matières régionales.
B.3.2. Voor zover zij er niet anders over hebben beschikt, hebben de B.3.2. Le Constituant et le législateur spécial, dans la mesure où ils
Grondwetgever en de bijzondere wetgever aan de gemeenschappen en de n'en disposent pas autrement, ont attribué aux communautés et aux
gewesten de volledige bevoegdheid toegekend tot het uitvaardigen van régions toute la compétence d'édicter les règles propres aux matières
de regels die eigen zijn aan de hun toegewezen aangelegenheden. Door
voormeld artikel 6, § 1, IV, is de aangelegenheid van de huisvesting qui leur ont été transférées. Par l'article 6, § 1er, IV, précité, la
en van de politie van woongelegenheden die gevaar opleveren voor de matière du logement et de la police des habitations qui constituent un
openbare reinheid en gezondheid in haar geheel naar de gewesten danger pour la propreté et la salubrité publiques a été transférée aux
overgeheveld. régions dans son ensemble.
Het staat de decreetgever in de regel vrij zijn bevoegdheid uit te Le législateur décrétal est en principe libre d'exercer sa compétence
oefenen ten aanzien van de categorieën van huisvesting die hij à l'égard des catégories de logements qu'il détermine, en l'espèce
bepaalt, te dezen de woning, die in artikel 2, 31°, van de Vlaamse l'habitation, définie à l'article 2, 31°, du Code flamand du Logement
Wooncode is omschreven als « elk onroerend goed of het deel ervan dat
hoofdzakelijk bestemd is voor de huisvesting van een gezin of comme étant « toute habitation ou partie de celle-ci destinée
alleenstaande ». Een dergelijke bevoegdheidsuitoefening doet evenwel principalement au logement d'un ménage ou d'un isolé ». L'exercice de
geen afbreuk aan de bevoegdheid van de federale overheid om de cette compétence ne porte cependant pas atteinte au pouvoir de
contractuele verplichtingen van de huurder en de verhuurder te l'autorité fédérale de déterminer les obligations contractuelles du
bepalen. preneur et du bailleur.
B.4.1. De prejudiciële vraag gaat uit van de veronderstelling dat de B.4.1. La question préjudicielle procède de la supposition que le
niet-naleving van de in de in het geding zijnde bepaling vervatte non-respect des normes de sécurité, de salubrité et de qualité de
veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten de nietigheid l'habitat contenues dans la disposition en cause entraîne la nullité
van de huurovereenkomst tot gevolg heeft en dat die bepaling aldus du contrat de bail et que cette disposition règle ainsi les
burgerrechtelijke gevolgen van de huurovereenkomst regelt. Dat zou een conséquences civiles du contrat de bail. Cet effet serait constitutif
bevoegdheidsoverschrijding inhouden. d'un excès de compétence.
B.4.2. In de memorie van toelichting bij het ontwerp dat heeft geleid B.4.2. Selon l'exposé des motifs du projet qui a conduit au décret du
tot het decreet van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode staat te lezen : 15 juillet 1997 contenant le Code flamand du Logement :
« Het ontwerp voorziet geen burgerrechtelijke sancties, omdat de « Le projet ne prévoit pas de sanctions civiles, parce que le
decreetgever zich dan op het terrein van de federale wetgever begeeft. législateur décrétal se meut alors sur le terrain du législateur
De Raad van State was in het verleden geneigd om deze betreding van fédéral. Le Conseil d'Etat a eu tendance dans le passé à interdire un
het federale bevoegdheidsterrein niet toe te staan » (Parl. St., tel empiétement sur le domaine de la compétence fédérale » (Doc.
Vlaamse Raad, 1996-1997, nr. 654/1, p. 18). parl., Conseil flamand, 1996-1997, n° 654/1, p. 18).
Daaruit blijkt dat de Vlaamse decreetgever niet de bedoeling heeft
gehad om burgerrechtelijke sancties te koppelen aan de niet-naleving Il ressort de ceci que le législateur décrétal flamand n'a pas entendu
van de in de in het geding zijnde bepaling vervatte veiligheids-, lier des sanctions civiles au non-respect des normes de sécurité, de
gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten. salubrité et de qualité de l'habitat contenues dans la disposition en
B.4.3. Door in de artikelen 18, 19 en 20, § 1, van de Vlaamse Wooncode cause. B.4.3. En ne prévoyant, aux articles 18, 19 et 20, § 1er, du Code
slechts te voorzien, enerzijds, in strafrechtelijke sancties en, flamand du Logement, que des sanctions pénales, d'une part, et des
anderzijds, in maatregelen zoals de verplichting tot uitvoering van mesures telles que l'obligation d'effectuer des travaux de rénovation,
renovatie-, verbeterings- of aanpassingswerken en de verplichting tot d'amélioration ou d'adaptation et l'obligation de démolir
slopen van de woning, regelt het decreet enkel de betrekkingen tussen l'habitation, d'autre part, le décret régit uniquement les relations
de verhuurder en de openbare overheid. Daaruit kan niet worden entre le bailleur et l'autorité publique. On ne saurait en déduire que
afgeleid dat het verbintenissenrecht of de huurwetgeving met le droit des obligations ou la législation sur le bail de résidence
betrekking tot de hoofdverblijfplaats - zelfs impliciet - zouden zijn principale seraient - ne fût-ce qu'implicitement - modifiés par le
gewijzigd door de Vlaamse decreetgever. législateur décrétal flamand.
Weliswaar zal het aan de verwijzende rechter staan te oordelen of de Il appartient certes au juge a quo d'apprécier si le non-respect des
niet-naleving van de in de in het geding zijnde bepaling vervatte normes de qualité contenues dans la disposition en cause est de nature
kwaliteitsvereisten van dien aard is dat ze hetzij de nietigheid van de huurovereenkomst meebrengt, hetzij de geldigheid van de instemming van de huurder aantast, hetzij de ontbinding van de huurovereenkomst verantwoordt, of nog als grondslag dient om de verhuurder ertoe te veroordelen aan de vereisten van de Vlaamse Wooncode te voldoen. Het gaat dan echter om een toepassing van de regels van het verbintenissenrecht en van de huurwetgeving met betrekking tot de hoofdverblijfplaats en niet om een toepassing van het decreet. B.5. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof soit à entraîner la nullité du contrat de bail, soit à entacher la validité du consentement du preneur, ou à justifier la résiliation du contrat de bail, ou encore à fonder la condamnation du bailleur à satisfaire aux normes du Code flamand du Logement. Il s'agit toutefois alors d'une application des règles du droit des obligations et de la législation sur le bail de résidence principale et non d'une application du décret. B.5. La question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 5, § 1, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 15 juli L'article 5, § 1er, du décret de la Région flamande du 15 juillet 1997
1997 houdende de Vlaamse Wooncode schendt de bevoegdheidverdelende contenant le Code flamand du Logement ne viole pas les règles
regels niet. répartitrices de compétence.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à
terechtzitting van 11 maart 2009. l'audience publique du 11 mars 2009.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^