Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 46/2009 van 11 maart 2009 Rolnummer 4471 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 1022, eerste lid, van het Gerechtelijk Wetboek, zoals vervangen bij artikel 7 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaa Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 46/2009 van 11 maart 2009 Rolnummer 4471 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 1022, eerste lid, van het Gerechtelijk Wetboek, zoals vervangen bij artikel 7 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaa Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 46/2009 du 11 mars 2009 Numéro du rôle : 4471 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 1022, alinéa 1 er , du Code judiciaire, tel qu'il a été remplacé par l'article 7 de la loi du 21 avril 20 La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. Ma(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 46/2009 van 11 maart 2009 Extrait de l'arrêt n° 46/2009 du 11 mars 2009
Rolnummer 4471 Numéro du rôle : 4471
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 1022, eerste lid, van het En cause : la question préjudicielle concernant l'article 1022, alinéa
Gerechtelijk Wetboek, zoals vervangen bij artikel 7 van de wet van 21 1er, du Code judiciaire, tel qu'il a été remplacé par l'article 7 de
april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten la loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des honoraires et
verbonden aan de bijstand van een advocaat, gesteld door de Rechtbank des frais d'avocat, posée par le Tribunal de commerce de Furnes.
van Koophandel te Veurne. La Cour constitutionnelle,
Het Grondwettelijk Hof,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P.
rechters P. Martens, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman en E. Martens, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman et E. Derycke, assistée
Derycke, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 28 mei 2008 in zake An-France Blondeel tegen Els Par jugement du 28 mai 2008 en cause de An-France Blondeel contre Els
Leenknecht, handelend in haar hoedanigheid van curator van het Leenknecht, agissant en sa qualité de curateur de la faillite de la
faillissement van de bvba « Cougar Jewels Manufacturing », waarvan de SPRL « Cougar Jewels Manufacturing », dont l'expédition est parvenue
expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 30 mei 2008, heeft au greffe de la Cour le 30 mai 2008, le Tribunal de commerce de Furnes
de Rechtbank van Koophandel te Veurne de volgende prejudiciële vraag gesteld : a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek het « L'article 1022 du Code judiciaire viole-t-il le principe d'égalité
gelijkheidsbeginsel vervat in artikel 10 en artikel 11 van de Grondwet inscrit aux articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il octroie
wanneer het een rechtsplegingsvergoeding toekent als forfaitaire une indemnité de procédure à titre d'intervention forfaitaire dans les
tegemoetkoming voor de kosten en erelonen van de advocaat van de in frais et honoraires d'avocat de la partie ayant obtenu gain de cause,
het gelijk gestelde partij, terwijl het deze rechtsplegingsvergoeding alors qu'il n'octroie pas cette indemnité de procédure au
niet toekent aan de curator/advocaat van de in het gelijk gestelde curateur/avocat de la masse faillie ayant obtenu gain de cause dans le
gefailleerde boedel naar aanleiding van een betwisting van een ingediende schuldvordering ? ». cadre de la contestation d'une créance déclarée ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vraag betreft artikel 1022, eerste lid, van het B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 1022, alinéa 1er,
Gerechtelijk Wetboek, zoals vervangen bij artikel 7 van de wet van 21 du Code judiciaire, tel qu'il a été remplacé par l'article 7 de la loi
april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des honoraires et des
verbonden aan de bijstand van een advocaat, dat bepaalt : frais d'avocat, qui dispose :
« De rechtsplegingsvergoeding is een forfaitaire tegemoetkoming in de « L'indemnité de procédure est une intervention forfaitaire dans les
kosten en erelonen van de advocaat van de in het gelijk gestelde frais et honoraires d'avocat de la partie ayant obtenu gain de cause
partij ». ».
B.2. De verwijzende rechter vraagt of die bepaling het beginsel van B.2. Le juge a quo demande si cette disposition viole le principe
gelijkheid en niet-discriminatie schendt in zoverre zij een d'égalité et de non-discrimination en ce qu'elle octroie une indemnité
rechtsplegingsvergoeding toekent als forfaitaire tegemoetkoming in de de procédure à titre d'intervention forfaitaire dans les frais et
kosten en erelonen van de advocaat van de in het gelijk gestelde honoraires d'avocat de la partie ayant obtenu gain de cause, alors
partij, terwijl zij die rechtsplegingsvergoeding niet toekent aan de qu'elle n'octroie pas cette indemnité de procédure au curateur/avocat
curator/advocaat van de in het gelijk gestelde gefailleerde boedel de la masse faillie ayant obtenu gain de cause dans le cadre de la
naar aanleiding van een betwisting van een ingediende schuldvordering. contestation d'une créance déclarée.
B.3. Bij zijn arrest nr. 182/2008 van 18 december 2008 heeft het Hof B.3. Dans son arrêt n° 182/2008 du 18 décembre 2008, la Cour a rejeté
de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van de voormelde les recours en annulation totale ou partielle de la loi précitée du 21
wet van 21 april 2007 verworpen, onder voorbehoud van de in B.7.6.6 avril 2007, sous réserve de l'interprétation formulée au B.7.6.6 de
van dat arrest geformuleerde interpretatie. cet arrêt.
In dat arrest heeft het Hof over het thans voorgelegde vraagstuk geen Dans cet arrêt, la Cour n'a pas statué sur la question qui lui est
uitspraak gedaan. actuellement soumise.
B.4. De verwijzende rechter en de partijen voor het Hof verwijzen naar B.4. Le juge a quo et les parties devant la Cour renvoient à l'arrêt
het arrest van het Hof van Cassatie van 6 mei 1983. de la Cour de cassation du 6 mai 1983.
In dat arrest overwoog het Hof van Cassatie « dat eiser [...] Dans cet arrêt, la Cour a considéré « que le demandeur a agi
uitsluitend is opgetreden als curator, gerechtelijk mandataris die de uniquement en qualité de curateur, mandataire judiciaire qui exerce
hem bij de wet toevertrouwde gemeenschappelijke rechten van het geheel des droits qui sont communs à tous les créanciers, tels que ces droits
van de schuldeisers uitoefent, en niet als advocaat die een partij lui sont confiés par la loi, et non pas en tant qu'avocat assistant
bijstaat in de zin van artikel 1 van het ter uitvoering van artikel une partie au sens de l'article 1er de l'arrêté royal du 30 novembre
1022 van het Gerechtelijk Wetboek genomen koninklijk besluit van 30 1970, pris en exécution de l'article 1022 du Code judiciaire » (Cass.,
november 1970 » (Cass., 6 mei 1983, Arr. Cass., 1982-1983, p. 1108). 6 mai 1983, Pas., 1983, I, pp. 1009-1010).
Het Hof van Cassatie besloot dat het middel afgeleid uit de schending La Cour de cassation a conclu que le moyen pris de la violation de
van artikel 1, tweede lid, van het voormelde koninklijk besluit van 30 l'article 1er, alinéa 2, de l'arrêté royal précité du 30 novembre
november 1970, doordat het bestreden arrest oordeelt dat « de 1970, en ce que l'arrêt attaqué considère que « l'indemnité de
rechtsplegingsvergoeding [...] niet kan toegekend worden aan de procédure ne peut être accordée au curateur, en tant que tel, cette
curator als dusdanig, daar deze vergoeding bestemd is voor elke partij indemnité étant destinée à chaque partie assistée d'un avocat et ayant
die door een advocaat wordt bijgestaan en een eigen belang heeft en de un intérêt distinct, et que le curateur ne satisfait pas à ces
curator niet aan deze voorwaarden voldoet » en eiser derhalve het conditions » et refuse dès lors d'accorder au demandeur le droit à une
recht op een rechtsplegingsvergoeding voor de onderscheiden indemnité de procédure pour les créanciers distincts, manque en droit
schuldeisers ontzegt, naar recht faalt (ibid. ). (ibid. ).
B.5.1. Het Hof dient te onderzoeken of het verschil in behandeling, wat de tegemoetkoming in de kosten en de erelonen van de advocaat van de in het gelijk gestelde partij betreft, tussen, enerzijds, de advocaat en, anderzijds, de curator objectief en redelijk kan worden verantwoord. B.5.2. In tegenstelling tot een advocaat die in zijn hoedanigheid van vertegenwoordiger van een procespartij bijstand aan die partij verleent, is de curator een gerechtelijk mandataris die de boedel vertegenwoordigt en het faillissement van een handelaar (natuurlijke of rechtspersoon) in het belang van zowel alle schuldeisers als de gefailleerde beheert. B.5.3. De curatoren worden gekozen uit de personen ingeschreven op een lijst opgesteld door de algemene vergadering van de rechtbank van koophandel. De vermelding op die lijst is voorbehouden aan advocaten ingeschreven op het tableau van de orde van een Belgische balie (artikel 27 van de faillissementswet van 8 augustus 1997). Voor elk faillissement worden een of meer curatoren aangesteld. Aan hun opdracht komt een einde met de vereffening van het faillissement. In de parlementaire voorbereiding wordt de verplichte keuze van een B.5.1. La Cour doit examiner si la différence de traitement en matière d'intervention dans les frais et honoraires d'avocat de la partie ayant obtenu gain de cause, entre, d'une part, l'avocat et, d'autre part, le curateur peut se justifier objectivement et raisonnablement. B.5.2. Contrairement à un avocat qui, en sa qualité de représentant d'une partie au procès, prête assistance à cette partie, le curateur est un mandataire judiciaire qui représente la masse et qui gère la faillite d'un commerçant (personne physique ou morale) dans l'intérêt de l'ensemble des créanciers comme dans celui du failli. B.5.3. Les curateurs sont choisis parmi les personnes inscrites sur une liste établie par l'assemblée générale du tribunal de commerce. La mention sur cette liste est réservée aux avocats inscrits au tableau de l'ordre d'un barreau belge (article 27 de la loi sur les faillites du 8 août 1997). Pour chaque faillite, il est désigné un ou plusieurs curateurs. Leur mission prend fin lors de la liquidation de la faillite. Dans les travaux préparatoires, le choix obligatoire d'un avocat comme
advocaat als curator als volgt toegelicht : curateur fait l'objet du commentaire suivant :
« Het is de curator die het dagelijkse beheer van de failliete boedel « C'est le curateur qui doit se charger de la gestion quotidienne de
zal moeten voeren. De juridische positie van de curator in het la masse faillie. Sa position juridique dans la faillite est
faillissement is vrij sterk en zijn handelings- en beslissingsvrijheid relativement forte et sa liberté d'action et de décision est
aanzienlijk. considérable.
Gezien de centrale positie van de curator past het in de eerste plaats Etant donné la position centrale qu'occupe le curateur, il convient
aandacht te besteden aan diens benoemingswijze. De rechtbanken van tout d'abord de se pencher sur son mode de nomination. Les tribunaux
koophandel hebben voor de aanstelling van curators sedert lang, en de commerce ont depuis longtemps, et à juste titre, placé leur
confiance, pour la désignation des curateurs, dans le barreau. Cette
terecht, vertrouwen gesteld in de balie. Dit vertrouwen is in het confiance est notamment basée sur la garantie que constitue la
bijzonder gestoeld op de waarborgen die de plichtenleer eigen aan de déontologie propre au barreau » (Doc. parl., Chambre, 1991-1992, n°
balie biedt » (Parl. St., Kamer, 1991-1992, nr. 631/13, pp. 50-51). 631/13, pp. 50-51).
B.5.4. Uit de totstandkoming van de faillissementswet van 8 augustus B.5.4. Les travaux préparatoires de la loi du 8 août 1997 sur les
1997 blijkt bovendien dat de wetgever niet heeft gewild dat de faillites font en outre apparaître que le législateur n'a pas voulu
curatoren een georganiseerde beroepsgroep zouden worden met een eigen que les curateurs deviennent une catégorie professionnelle organisée,
beroepsinstituut en deontologie (Parl. St., Senaat, 1996-1997, nr. dotée d'un institut professionnel et d'une déontologie propres (Doc.
1-498/11, pp. 107 en 108). parl., Sénat, 1996-1997, n° 1-498/11, pp. 107 et 108).
B.5.5. De keuze van de wetgever om uitsluitend aan advocaten de taak B.5.5. Le choix du législateur de confier aux seuls avocats la tâche
van curator op te dragen is, zoals uit de voormelde parlementaire
voorbereiding blijkt, ingegeven door de bijzondere waarborgen die de de curateur est dicté, comme cela ressort des travaux préparatoires
deontologie van de advocaat biedt en niet om de juridische positie van précités, par les garanties particulières qu'offre la déontologie de
een curator gelijk te stellen met die van een advocaat, in de zin van l'avocat et ne tend pas à assimiler la position juridique de curateur
artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek. à celle d'avocat, au sens de l'article 1022 du Code judiciaire.
Het verschil in behandeling tussen, enerzijds, een advocaat die een La différence de traitement entre, d'une part, un avocat, qui assiste
procespartij in rechte bijstaat en vertegenwoordigt en, anderzijds, et représente en droit une partie au procès, et, d'autre part, un
een curator die als gerechtelijk mandataris de failliete boedel curateur, qui, en sa qualité de mandataire judiciaire, représente la
vertegenwoordigt en opkomt voor de belangen van zowel alle masse faillie et intervient en faveur des intérêts de l'ensemble des
schuldeisers als de gefailleerde, is objectief en redelijk créanciers comme de ceux du failli, est objectivement et
verantwoord.
Bijgevolg vermocht de wetgever te oordelen dat geen raisonnablement justifiée.
rechtsplegingsvergoeding aan de failliete boedel verschuldigd is, in Le législateur a donc pu estimer qu'une indemnité de procédure n'est
het geval dat een curator in het gelijk wordt gesteld wanneer hij een pas due à la masse faillie lorsqu'un curateur conteste une créance
ingediende schuldvordering betwist. déclarée et obtient gain de cause.
B.6. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.6. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 1022, eerste lid, van het Gerechtelijk Wetboek, zoals L'article 1022, alinéa 1er, du Code judiciaire, tel qu'il a été
vervangen bij artikel 7 van de wet van 21 april 2007 betreffende de remplacé par l'article 7 de la loi du 21 avril 2007 relative à la
verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand répétibilité des honoraires et des frais d'avocat, ne viole pas les
van een advocaat, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet, articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il ne prévoit pas
in zoverre het niet voorziet in de toekenning van een l'octroi d'une indemnité de procédure au curateur ayant obtenu gain de
rechtsplegingsvergoeding aan de curator die in het gelijk wordt cause dans le cadre de la contestation d'une créance déclarée.
gesteld naar aanleiding van een betwisting van een ingediende
schuldvordering.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à
terechtzitting van 11 maart 2009. l'audience publique du 11 mars 2009.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^