← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 20/2009 van 12 februari 2009 Rolnummer 4455 In zake :
de prejudiciële vraag over artikel 120bis van de samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag
voor loonarbeiders, zoals van toepassing vóór de wijziging Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters
M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 20/2009 van 12 februari 2009 Rolnummer 4455 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 120bis van de samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders, zoals van toepassing vóór de wijziging Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) | Extrait de l'arrêt n° 20/2009 du 12 février 2009 Numéro du rôle : 4455 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 120bis des lois coordonnées relatives aux allocations familiales pour travailleurs salariés, tel qu'il était a La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges A. Al(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 20/2009 van 12 februari 2009 | Extrait de l'arrêt n° 20/2009 du 12 février 2009 |
Rolnummer 4455 | Numéro du rôle : 4455 |
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 120bis van de | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 120bis des |
samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders, | lois coordonnées relatives aux allocations familiales pour |
travailleurs salariés, tel qu'il était applicable avant sa | |
zoals van toepassing vóór de wijziging ervan bij de wet van 20 juli | modification par la loi du 20 juillet 2006, posée par la Cour du |
2006, gesteld door het Arbeidshof te Antwerpen. | travail d'Anvers. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de | composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges A. |
rechters A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, J. Spreutels en T. | Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey, |
Merckx-Van Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder | assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. |
voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | Bossuyt, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij arrest van 10 april 2008 in zake Marinus Van Stijn en Maria | Par arrêt du 10 avril 2008 en cause de Marinus Van Stijn et Maria |
Paspont tegen de vzw « Acerta Kinderbijslagfonds », waarvan de | Paspont contre l'ASBL « Acerta Kinderbijslagfonds », dont l'expédition |
expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 16 april 2008, heeft | est parvenue au greffe de la Cour le 16 avril 2008, la Cour du travail |
het Arbeidshof te Antwerpen de volgende prejudiciële vraag gesteld : | d'Anvers a posé la question préjudicielle suivante : |
« Schendt het oude artikel 120bis van de samengeordende wetten | « L'article 120bis ancien des lois coordonnées relatives aux |
betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders, door de discriminatie | allocations familiales pour travailleurs salariés, par la |
waartoe het aanleiding geeft onder sociaal verzekerden naar gelang van | discrimination qu'il instaure entre assurés sociaux selon le régime |
het stelsel waaronder de sociale prestaties die zij ontvangen, vallen, | dont relèvent les prestations sociales qu'ils perçoivent, ne |
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat het niet verwijst naar | viole-t-il pas les articles 10 et 11 de la Constitution en ne se |
de termijnen die zijn vastgelegd bij het weliswaar tot op heden nog | référant pas aux délais consacrés par l'article 30, qui n'est certes |
niet in werking getreden artikel 30 van de wet van 29 juni 1981 | pas encore entré en vigueur à ce jour, de la loi du 29 juin 1981 |
houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor | établissant les principes généraux de la sécurité sociale des |
werknemers wat betreft de verjaringstermijnen voor het recht op | travailleurs salariés, quant aux délais de prescription de l'action en |
terugvordering van ten onrechte uitbetaalde uitkeringen : | répétition de l'indu : |
- enerzijds, door de gewone verjaringstermijn vast te stellen op vijf | - d'une part, en fixant à cinq ans le délai ordinaire de prescription |
jaar, terwijl artikel 30 van de voormelde wet die vaststelt op drie | là où l'article 30 de la loi précitée les fixe à trois ans, ou à six |
jaar, of op zes maanden indien de betaling enkel het gevolg is van een | mois lorsque le paiement résulte uniquement d'une erreur de |
vergissing van de instelling of de dienst waarvan de betrokkene zich | l'organisme ou du service, dont l'intéressé ne pouvait normalement se |
normaal gesproken geen rekenschap kon geven; | rendre compte; |
- anderzijds, doordat het geen verjaringstermijn bepaalt voor de | - d'autre part, en ne déterminant aucun délai de prescription à la |
terugvordering van kinderbijslag die ten onrechte werd verkregen door | répétition des allocations familiales indûment perçues ensuite de |
bedrieglijke handelingen of door valse of opzettelijke onvolledige | manoeuvres frauduleuses ou de déclarations fausses ou sciemment |
verklaringen, terwijl artikel 30 van de voormelde wet de | incomplètes, là où l'article 30 de la loi précitée limite à cinq ans |
verjaringstermijn voor sociale prestaties die onder die voorwaarden | le délai de prescription des prestations sociales indûment perçues |
onterecht werden verkregen, tot vijf jaar beperkt ? ». | dans ces conditions ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1.1. Artikel 120bis van de wetten betreffende de kinderbijslag voor | B.1.1. L'article 120bis des lois relatives aux allocations familiales |
loonarbeiders, samengeordend op 19 december 1939 (hierna : de | pour travailleurs salariés, coordonnées le 19 décembre 1939 (ci-après |
samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor | : les lois coordonnées relatives aux allocations familiales pour |
loonarbeiders), zoals van toepassing vóór de vervanging ervan bij | travailleurs salariés), tel qu'il s'appliquait avant son remplacement |
artikel 35 van de programmawet van 20 juli 2006, bepaalde : « Het recht op terugvordering van de ten onrechte uitbetaalde uitkeringen verjaart door verloop van vijf jaar te rekenen vanaf de datum waarop de uitbetaling is geschied. In geen geval is een terugvordering van de ten onrechte uitbetaalde uitkeringen mogelijk na verloop van deze termijn. Benevens de redenen waarin is voorzien in het Burgerlijk Wetboek, wordt de verjaring gestuit door het eisen van het onverschuldigd uitbetaalde, door middel van een ter post aangetekend aan de schuldenaar betekend schrijven. Het eerste lid is niet toepasselijk indien de ten onrechte uitbetaalde uitkeringen werden bekomen door bedrieglijke handelingen of door valse | par l'article 35 de la loi-programme du 20 juillet 2006, disposait : « L'action en répétition des prestations payées indûment se prescrit par cinq ans à partir de la date à laquelle le paiement a été effectué. En aucun cas, la répétition des prestations indûment payées ne sera possible après l'expiration de ce délai. Outre les causes prévues au Code civil, la prescription est interrompue par la réclamation des paiements indus notifiée au débiteur par lettre recommandée à la poste. L'alinéa 1er n'est pas applicable si les prestations payées indûment ont été obtenues à la suite de manoeuvres frauduleuses ou de |
of opzettelijk onvolledige verklaringen ». | déclarations fausses ou sciemment incomplètes ». |
B.1.2. Artikel 30, § 1, van de wet van 29 juni 1981 houdende de | B.1.2. L'article 30, § 1er, de la loi du 29 juin 1981 établissant les |
algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers bepaalt : « De terugvordering van de ten onrechte betaalde sociale prestaties verjaart na drie jaar, te rekenen vanaf de datum waarop de uitbetaling is geschied. De in het eerste lid voorgeschreven termijn wordt teruggebracht tot zes maanden indien de betaling enkel het gevolg is van een vergissing van de instelling of de dienst, waarvan de betrokkene zich normaal geen rekenschap kon geven. De in het eerste lid voorgeschreven termijn wordt verlengd tot vijf jaar indien ten onrechte werd betaald in geval van bedrog, arglist of | principes généraux de la sécurité sociale des travailleurs salariés dispose : « § 1er. La répétition des prestations sociales versées indûment se prescrit par trois ans à compter de la date à laquelle le paiement a été effectué. Le délai prévu à l'alinéa 1er est ramené à six mois lorsque le paiement résulte uniquement d'une erreur de l'organisme ou du service, dont l'intéressé ne pouvait normalement se rendre compte. Le délai prévu à l'alinéa 1er est porté à cinq ans lorsque le paiement indu a été effectué en cas de fraude, de dol ou de manoeuvres |
bedrieglijke handelingen van de betrokkene ». | frauduleuses de l'intéressé ». |
B.2. Het verwijzende rechtscollege vraagt of de in het geding zijnde | B.2. La juridiction a quo demande si la disposition en cause est |
bepaling bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in | compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que le |
zoverre het recht op terugvordering van de ten onrechte uitbetaalde | droit à la répétition des prestations sociales versées indûment se |
uitkeringen verjaart door verloop van vijf jaar, tenzij wanneer de ten | prescrit par cinq ans, sauf lorsque les prestations versées indûment |
onrechte uitbetaalde uitkeringen werden verkregen door bedrieglijke | ont été obtenues ensuite de manoeuvres frauduleuses ou de déclarations |
handelingen of door valse of opzettelijk onvolledige verklaringen, | fausses ou sciemment incomplètes, alors qu'aux termes de l'article 30, |
terwijl luidens artikel 30, § 1, van de wet van 29 juni 1981 houdende | § 1er, de la loi du 29 juin 1981 établissant les principes généraux de |
de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers de | la sécurité sociale des travailleurs salariés, la répétition des |
terugvordering van de ten onrechte betaalde sociale prestaties | prestations sociales versées indûment se prescrit par trois ans, ou |
verjaart na drie jaar, of zes maanden indien de betaling enkel het | par six mois lorsque le paiement résulte uniquement d'une erreur de |
gevolg is van een vergissing van de instelling of de dienst, waarvan | l'organisme ou du service, dont l'intéressé ne pouvait normalement se |
de betrokkene zich normaal geen rekenschap kon geven en terwijl, | rendre compte, et alors qu'aux termes de cette même disposition, ce |
luidens diezelfde bepaling, die termijn op vijf jaar wordt bepaald « | |
in geval van bedrog, arglist of bedrieglijke handelingen van de | délai est de cinq ans « en cas de fraude, de dol ou de manoeuvres |
betrokkene ». | frauduleuses de l'intéressé ». |
B.3. In zijn arrest nr. 13/2005 van 19 januari 2005 heeft het Hof die | B.3. Dans son arrêt n° 13/2005 du 19 janvier 2005, la Cour a répondu |
vraag als volgt beantwoord : | comme suit à cette question : |
« B.8.3. Het Hof wordt een vraag gesteld over het feit of artikel | « B.8.3. La Cour est interrogée sur le point de savoir si l'article |
120bis van de samengeordende wetten de artikelen 10 en 11 van de | 120bis des lois coordonnées ne viole pas les articles 10 et 11 de la |
Grondwet schendt doordat het een stelsel invoert dat verschilt van de | Constitution en ce qu'il établit un régime différent de la règle |
algemene regel van artikel 30, § 1, van de wet van 29 juni 1981, | générale établie par l'article 30, § 1er, de la loi du 29 juin 1981, |
waarbij die termijn is vastgelegd op drie jaar of op zes maanden | lequel fixe ce délai à trois ans ou à six mois lorsque le paiement |
indien de betaling enkel het gevolg is van een vergissing van de | résulte uniquement d'une erreur de l'organisme ou du service, dont |
instelling of de dienst, waarvan de betrokkene zich normaalgesproken | l'intéressé ne pouvait normalement se rendre compte, et lequel limite |
geen rekenschap kon geven, en waarbij de verjaringstermijn voor de | à cinq ans le délai de prescription de l'action en répétition des |
terugvordering van uitkeringen die ten onrechte werden verkregen door | allocations indûment perçues à la suite de manoeuvres frauduleuses ou |
bedrieglijke handelingen of door valse of opzettelijk onvolledige | |
verklaringen, tot vijf jaar is beperkt, terwijl artikel 120bis van de | de déclarations fausses ou sciemment incomplètes alors que l'article |
voormelde samengeordende wetten die termijn niet preciseert. | 120bis des lois coordonnées précitées ne précise pas quel est ce |
B.9.1. De in B.8.2 vermelde bepalingen [artikel 30, § 1, van de wet | délai. B.9.1. Les dispositions mentionnées en B.8.2 [l'article 30, § 1er, de |
van 29 juni 1981] geven aan dat de wetgever ervoor gezorgd heeft niet | la loi du 29 juin 1981] indiquent que le législateur s'est préoccupé |
toe te staan dat de inzake sociale zekerheid gestorte uitkeringen, | de ne pas permettre que les allocations versées en matière de sécurité |
wanneer die onverschuldigd zijn geïnd, binnen de gemeenrechtelijke | sociale puissent, lorsqu'elles ont été indûment perçues, être |
termijnen kunnen worden teruggevorderd. Hij heeft rekening willen | récupérées dans les délais de droit commun. Il a voulu tenir compte de |
houden met het feit dat ' de eigen aard en het toenemende technische | ce que ' la nature et la technicité croissante des textes normatifs |
aspect van de normatieve teksten die ons socialezekerheidssysteem | régissant notre système de sécurité sociale imposent une solution |
beheersen [...] een bijzondere regeling [vereisen] voor de materie van | |
de terugvordering van onverschuldigde bedragen ten aanzien van de | spécifique au problème de la récupération de l'indu par rapport aux |
principes van het burgerlijk recht ' (Parl. St., Senaat, 1979-1980, | principes du droit civil ' (Doc. parl., Sénat, 1979-1980, 508, n° 1, |
508, nr. 1, p. 25). Hij heeft tevens erover gewaakt dat de korte | p. 25). Il a veillé également à rendre les courtes prescriptions |
verjaringstermijnen niet van toepassing zijn ' in geval van bedrog, | inapplicables ' lorsque le paiement indu a été effectué en cas de |
arglist of bedrieglijke handelingen van de betrokkene ' en in dat | fraude, de dol ou de manoeuvres frauduleuses ' tout en limitant dans |
geval de verjaringstermijn tot vijf jaar beperkt (artikel 30, § 1, | ce cas le délai de prescription à cinq ans (article 30, § 1er, alinéa |
derde lid, van de voormelde wet van 29 juni 1981). | 3, de la loi précitée du 29 juin 1981). |
B.9.2. Zelfs al vormen die bepalingen uitsluitend algemene beginselen | B.9.2. Même si ces dispositions ne constituent que des principes |
van de sociale zekerheid voor werknemers die in elk van de specifieke | généraux de la sécurité sociale des travailleurs salariés que chacune |
wetgevingen concreet moesten worden toegepast, toch kan niet worden | des législations particulières devait mettre en oeuvre, il ne peut |
aangenomen dat ten onrechte verkregen uitkeringen kunnen worden | être admis que l'indu puisse être réclamé aux bénéficiaires |
teruggevorderd van de rechthebbenden op kinderbijslag, die sociaal | d'allocations familiales qui sont des assurés sociaux au sens des |
verzekerden zijn in de zin van de artikelen 1, § 1, 3, 6 en 21, § 1, | articles 1er, § 1er, 3, 6 et 21, § 1er, 6°, de la loi du 29 juin 1981, |
6°, van de wet van 29 juni 1981, binnen een termijn van vijf jaar | dans un délai de cinq ans dans le cas où le paiement indu n'est pas |
indien met het ten onrechte uitbetaalde bedrag geen fraude gemoeid is, | lié à une fraude, et pendant dix ans, comme le soutient le Conseil des |
en gedurende tien jaar, zoals de Ministerraad beweert, en bij gebrek | ministres, à défaut d'indication dans l'article 120bis litigieux des |
aan een specifieke vermelding in het in het geding zijnde artikel | lois coordonnées précitées, dans le cas où le paiement indu est lié à |
120bis van de voormelde samengeordende wetten, indien het ten onrechte | |
uitbetaalde bedrag het gevolg is van fraude. | une fraude. |
B.10. De tweede prejudiciële vraag dient bevestigend te worden | B.10. La seconde question préjudicielle appelle une réponse |
beantwoord ». | affirmative ». |
B.4. Het feit dat, zoals het verwijzende rechtscollege opmerkt, | B.4. Le fait que, comme l'observe la juridiction a quo, l'article 30, |
artikel 30, § 1, van de wet van 29 juni 1981 houdende de algemene | § 1er, de la loi du 29 juin 1981 établissant les principes généraux de |
beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers nog niet in | la sécurité sociale des travailleurs salariés n'est pas encore entré |
werking is getreden, doet geen afbreuk aan het voorgaande antwoord. | en vigueur n'altère pas la réponse qui précède. |
Zoals het Hof in zijn arrest nr. 39/2008 van 4 maart 2008 reeds heeft | En effet, comme la Cour l'a déjà jugé dans son arrêt n° 39/2008 du 4 |
geoordeeld, is, indien het Hof de prejudiciële vraag bevestigend | mars 2008, si la Cour répond par l'affirmative à la question |
beantwoordt, de verwijzende rechter immers ertoe gehouden de | préjudicielle, le juge a quo est tenu d'écarter l'application de la |
toepassing van de in het geding zijnde bepaling te weren. | disposition en cause. |
B.5. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. | B.5. La question préjudicielle appelle une réponse affirmative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 120bis van de wetten betreffende de kinderbijslag voor | L'article 120bis des lois relatives aux allocations familiales pour |
loonarbeiders, samengeordend op 19 december 1939, zoals van toepassing | travailleurs salariés, coordonnées le 19 décembre 1939, tel qu'il |
vóór de vervanging ervan bij artikel 35 van de programmawet van 20 | était applicable avant son remplacement par l'article 35 de la |
juli 2006, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | loi-programme du 20 juillet 2006, viole les articles 10 et 11 de la |
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Constitution. Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à |
terechtzitting van 12 februari 2009. | l'audience publique du 12 février 2009. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
De voorzitter, | Le président, |
M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |