← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 69/2008 van 17 april 2008 Rolnummer 4254 In zake : de
prejudiciële vraag betreffende artikel 10, 1°, van de wet van 20 juli 2005 tot wijziging van de faillissementswet
van 8 augustus 1997, en houdende diverse fisca Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en
M. Melchior, en de rechter(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 69/2008 van 17 april 2008 Rolnummer 4254 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 10, 1°, van de wet van 20 juli 2005 tot wijziging van de faillissementswet van 8 augustus 1997, en houdende diverse fisca Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) | Extrait de l'arrêt n° 69/2008 du 17 avril 2008 Numéro du rôle : 4254 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 10, 1°, de la loi du 20 juillet 2005 modifiant la loi du 8 août 1997 sur les faillites, et portant des dispositio La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. Ma(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 69/2008 van 17 april 2008 | Extrait de l'arrêt n° 69/2008 du 17 avril 2008 |
| Rolnummer 4254 | Numéro du rôle : 4254 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 10, 1°, van de wet | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 10, 1°, de |
| van 20 juli 2005 tot wijziging van de faillissementswet van 8 augustus | la loi du 20 juillet 2005 modifiant la loi du 8 août 1997 sur les |
| 1997, en houdende diverse fiscale bepalingen, gesteld door de | faillites, et portant des dispositions fiscales diverses, posée par le |
| Rechtbank van eerste aanleg te Turnhout. | Tribunal de première instance de Turnhout. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de | composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. |
| rechters P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen en T. | Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen et T. Merckx-Van Goey, |
| Merckx-Van Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder | assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. |
| voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | Bossuyt, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij vonnis van 22 juni 2007 in zake de BVBA « Accountantskantoor H. De | Par jugement du 22 juin 2007 en cause de la SPRL « Accountantskantoor |
| Bruyn » tegen Erik Redig, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof | H. De Bruyn » contre Erik Redig, dont l'expédition est parvenue au |
| is ingekomen op 29 juni 2007, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te | greffe de la Cour le 29 juin 2007, le Tribunal de première instance de |
| Turnhout de volgende prejudiciële vraag gesteld : | Turnhout a posé la question préjudicielle suivante : |
| « Schendt artikel 10, 1°, van de wet van 20 juli 2005 tot wijziging | « L'article 10, 1°, de la loi du 20 juillet 2005 modifiant la loi du 8 |
| van de faillissementswet van 8 augustus 1997, en houdende diverse | août 1997 sur les faillites, et portant des dispositions fiscales |
| fiscale bepalingen de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat | diverses viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce |
| volgens dit artikel de schuldeiser die geniet van een persoonlijke | que, selon cet article, le créancier qui jouit d'une sûreté |
| zekerstelling, wiens hoofdschuldenaar reeds failliet verklaard was | personnelle, dont le débiteur principal était déjà déclaré failli |
| vóór de inwerkingtreding van die wet van 20 juli 2005 en die de in dat | avant l'entrée en vigueur de cette loi du 20 juillet 2005 et qui n'a |
| artikel 10, 1°, bepaalde bijkomende verklaring niet of niet tijdig | pas déposé ou n'a pas déposé dans les délais la déclaration |
| indiende, het voordeel van deze persoonlijke zekerstelling verliest | complémentaire visée dans cet article 10, 1°, perd le bénéfice de |
| door de automatische bevrijding van de betrokken zekersteller ongeacht | cette sûreté personnelle du fait de la décharge automatique de la |
| het al dan niet kosteloze karakter van de zekerstelling, terwijl | sûreté concernée, indépendamment du caractère gratuit ou non de la |
| volgens de tekst van artikelen 4, 5 en 7 van die wet van 20 juli 2005 | sûreté, alors que, selon le texte des articles 4, 5 et 7 de cette loi |
| de schuldeiser die geniet van een persoonlijke zekerstelling, wiens | du 20 juillet 2005, le créancier qui jouit d'une sûreté personnelle, |
| dont le débiteur principal est déclaré failli après l'entrée en | |
| hoofdschuldenaar na de inwerkingtreding van die wet van 20 juli 2005 | vigueur de cette loi du 20 juillet 2005 et qui n'a pas déposé ou n'a |
| failliet verklaard wordt en die de in artikel 4 van die wet bedoelde | pas déposé dans les délais la déclaration visée à l'article 4 de cette |
| verklaring niet of niet tijdig indiende, het voordeel van de | loi ne perd le bénéfice de la sûreté personnelle que si cette sûreté |
| persoonlijke zekerstelling enkel verliest indien die persoonlijke | |
| zekerstelling kosteloos is ? ». | personnelle l'est à titre gratuit ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. Artikel 10, eerste lid, 1°, van de wet van 20 juli 2005 tot | B.1. L'article 10, alinéa 1er, 1°, de la loi du 20 juillet 2005 |
| wijziging van de faillissementswet van 8 augustus 1997, en houdende | modifiant la loi du 8 août 1997 sur les faillites, et portant des |
| diverse fiscale bepalingen bepaalt : | dispositions fiscales diverses dispose : |
| « Voor de lopende faillissementen die nog niet afgesloten zijn op het | « Pour les faillites en cours et non encore clôturées au moment de |
| moment dat deze wet in werking treedt, gelden de volgende | l'entrée en vigueur de la présente loi, les dispositions transitoires |
| overgangsbepalingen : | suivantes sont d'application : |
| 1° de schuldeiser die geniet van een persoonlijke zekerstelling dient | 1° le créancier qui jouit d'une sûreté personnelle dépose au greffe du |
| binnen drie maanden na de inwerkingtreding van deze wet bij de griffie | tribunal de commerce dans les trois mois de l'entrée en vigueur de la |
| van de rechtbank van koophandel een bijkomende verklaring in met | présente loi une déclaration complémentaire mentionnant le nom, prénom |
| vermelding van de naam, voornaam en het adres van de persoonlijke | et adresse de celle-ci, faute de quoi elle est déchargée; ». |
| zekersteller. Bij gebrek hieraan is die zekersteller bevrijd; ». | B.2. Le juge a quo interprète cette disposition en ce sens qu'en |
| B.2. De verwijzende rechter interpreteert die bepaling in die zin dat | l'absence de déclaration au greffe du tribunal de commerce, la sûreté |
| voor de lopende faillissementen bij ontstentenis van de verklaring ter | personnelle disparaît pour le créancier en ce qui concerne les |
| griffie van de rechtbank van koophandel de persoonlijke zekerheid voor | faillites en cours, que sa nature soit gratuite ou non. |
| de schuldeiser teloorgaat, ongeacht de al dan niet kosteloze aard ervan. | Il demande à la Cour si cette conséquence est discriminatoire pour le |
| Hij vraagt het Hof of dat gevolg discriminerend is voor de schuldeiser | créancier dont le débiteur est déclaré en faillite après l'entrée en |
| wiens schuldenaar na de inwerkingtreding van de wet van 20 juli 2005 | vigueur de la loi du 20 juillet 2005 et qui, en l'absence de |
| failliet wordt verklaard en die de persoonlijke zekerheid bij | déclaration au greffe, ne perd le bénéfice de la sûreté personnelle |
| ontstentenis van de verklaring ter griffie enkel verliest ten aanzien | |
| van de persoonlijke zekerheidstelling die kosteloos is, aangezien | que si cette sûreté personnelle est donnée à titre gratuit, puisque |
| artikel 4 van de wet van 20 juli 2005 bepaalt : | l'article 4 de la loi du 20 juillet 2005 porte : |
| « In artikel 63 van [de faillissementswet van 8 augustus 1997], | « Dans l'article 63 de la [loi du 8 août 1997 sur les faillites], |
| gewijzigd bij de wet van 4 september 2002, wordt tussen het eerste en | modifié par la loi du 4 septembre 2002, l'alinéa suivant est inséré |
| het tweede lid, het volgende lid ingevoegd : | entre les alinéas 1er et 2 : |
| ' Elke schuldeiser die geniet van een persoonlijke zekerheidstelling | ' Tout créancier jouissant d'une sûreté personnelle l'énonce dans sa |
| vermeldt dit in zijn aangifte van schuldvordering of uiterlijk binnen | |
| zes maanden vanaf de datum van het vonnis van faillietverklaring, | déclaration de créance ou, au plus tard, dans les six mois de la date |
| tenzij het faillissement eerder werd afgesloten, en vermeldt naam, | du jugement déclaratif de faillite, sauf si la faillite est clôturée |
| voornaam en adres van de natuurlijke persoon die zich kosteloos | plus tôt, et mentionne les nom, prénom et adresse de la personne |
| persoonlijk zeker heeft gesteld voor de gefailleerde, bij gebrek | physique qui, à titre gratuit, s'est constituée sûreté personnelle du |
| waaraan deze bevrijd is. ' ». | failli, faute de quoi cette personne est déchargée ' ». |
| B.3.1. Zoals het Hof reeds in zijn arrest nr. 1/2008 van 17 januari | B.3.1. Comme la Cour l'a déjà observé dans son arrêt n° 1/2008 du 17 |
| 2008 heeft opgemerkt, komt het verschil in redactie tussen de | |
| artikelen 4 en 10, eerste lid, 1°, voort uit een onnauwkeurigheid | janvier 2008, la différence de rédaction entre les articles 4 et 10, |
| alinéa 1er, 1°, provient d'une imprécision lors des travaux | |
| tijdens de parlementaire behandeling ervan, inzonderheid door het | préparatoires de ces dispositions, en particulier par suite de |
| aannemen van amendementen op beide bepalingen, zonder dat hun | l'adoption d'amendements relatifs aux deux dispositions, sans |
| onderscheiden formuleringen op elkaar werden afgestemd (Parl. St., | harmonisation de leurs formulations respectives (Doc. parl., Chambre, |
| Kamer, 2004-2005, DOC 51-1811/007, pp. 6-7 en 9-10; ibid., DOC | 2004-2005, DOC 51-1811/007, pp. 6-7 et 9-10; ibid., DOC 51-1811/008, |
| 51-1811/008, pp. 3 en 6-7). | pp. 3 et 6-7). |
| B.3.2. Uit de parlementaire voorbereiding van de wet van 20 juli 2005 | B.3.2. Les travaux préparatoires de la loi du 20 juillet 2005 font |
| blijkt dat de wetgever de bedoeling had « te verhelpen aan de | apparaître que le législateur avait pour objectif de « porter remède à |
| ongrondwettigheid inzake het bevrijden van de borg van de | |
| gefailleerde, zoals aan het licht gebracht door het Arbitragehof in | l'inconstitutionnalité relevée par la Cour d'arbitrage dans son arrêt |
| [zijn] arrest nr. 114/2004 van 30 juni 2004 » (Parl. St., Kamer, | n° 114/2004 du 30 juin 2004, en matière de décharge de la caution du |
| 2004-2005, DOC 51-1811/001, p. 4). Het Hof oordeelde dat het | failli » (Doc. parl., Chambre, 2004-2005, DOC 51-1811/001, p. 4). La |
| discriminerend was « dat de kosteloze borg van een gefailleerde | Cour avait estimé « que la caution à titre gratuit d'une personne |
| rechtspersoon nooit van zijn verbintenis kan worden ontslagen, terwijl | morale faillie ne peut jamais être déchargée de son engagement alors |
| een kosteloze borg van een gefailleerde natuurlijke persoon | |
| automatisch van zijn verplichtingen wordt ontslagen indien deze | que la caution à titre gratuit d'une personne physique faillie est |
| laatste verschoonbaar wordt verklaard » (B.13). | automatiquement déchargée si le failli est déclaré excusable » (B.13). |
| Nadat het Hof in het voormelde arrest nr. 114/2004 de artikelen 81, | Après que la Cour eut annulé les articles 81, 1°, et 82, alinéa 1er, |
| 1°, en 82, eerste lid, van de faillissementswet van 8 augustus 1997 | de la loi du 8 août 1997 sur les faillites dans l'arrêt précité n° |
| had vernietigd « opdat de wetgever het geheel van de vraagstukken met | 114/2004 « afin que le législateur puisse réexaminer l'ensemble des |
| betrekking tot de verschoonbaarheid en de kosteloze borgstelling | questions posées par l'excusabilité et par le cautionnement à titre |
| opnieuw kan onderzoeken », heeft de wetgever in artikel 80, derde lid, | gratuit », le législateur a prévu, à l'article 80, alinéa 3, de la loi |
| van de faillissementswet van 8 augustus 1997, zoals gewijzigd bij | du 8 août 1997 sur les faillites, modifié par l'article 7 de la loi du |
| artikel 7 van de wet van 20 juli 2005, voorzien in een procedure | 20 juillet 2005, une procédure permettant au tribunal de se prononcer |
| waarbij de rechtbank zich kan uitspreken over de bevrijding van de | sur la décharge de la personne qui s'est portée caution personnelle à |
| persoon die zich kosteloos persoonlijk borg heeft gesteld voor een | |
| gefailleerde. | titre gratuit d'un failli. |
| Het eveneens in de prejudiciële vraag betrokken artikel 5 van de wet | L'article 5 de la loi du 20 juillet 2005, également impliqué dans la |
| van 20 juli 2005 voegt in de faillissementswet, onder een nieuw | question préjudicielle, insère dans la loi sur les faillites, sous un |
| hoofdstuk IVbis, een artikel 72bis in, dat bepaalt : | nouveau chapitre IVbis, un article 72bis, qui dispose : |
| « Om te kunnen genieten van de bevrijding, moeten de natuurlijke | « Pour bénéficier de la décharge, les personnes physiques qui, à titre |
| personen die zich kosteloos persoonlijk zeker hebben gesteld voor de | gratuit, se sont constituées sûreté personnelle du failli sont tenues |
| gefailleerde ter griffie van de rechtbank van koophandel een | de déposer au greffe du tribunal de commerce une déclaration attestant |
| verklaring neerleggen, waarin zij bevestigen dat hun verbintenis niet | que leur obligation est disproportionnée à leurs revenus et à leur patrimoine. |
| in verhouding met hun inkomsten en hun patrimonium is. | A cette fin, les personnes sont averties par la publication au |
| Hiertoe worden de personen verwittigd via bekendmaking in het Belgisch | Moniteur belge et par une lettre recommandée avec accusé de réception |
| Staatsblad en via een aangetekende brief tegen ontvangstmelding die de | que les curateurs leur adressent aussitôt que ces personnes sont |
| curators hen sturen zodra deze personen bekend zijn en die de tekst | connues, contenant le texte du présent article et celui des articles |
| van dit artikel en van de artikelen 72ter en 80 bevat ». | 72ter et 80 ». |
| Uit de tekst van de artikelen 4, 5 en 7 van de wet van 20 juli 2005 | Il ressort du texte des articles 4, 5 et 7 de la loi du 20 juillet |
| blijkt dat de wetgever aldus de bevrijding heeft willen regelen van de | 2005 que le législateur a ainsi voulu régler la décharge des personnes |
| natuurlijke personen die zich kosteloos persoonlijk zeker hebben | physiques qui, à titre gratuit, se sont constituées sûreté personnelle |
| gesteld voor de gefailleerde. | du failli. |
| B.3.3. In zijn arresten nrs. 179/2006, 195/2006 en 63/2007 heeft het | B.3.3. Dans ses arrêts nos 179/2006, 195/2006 et 63/2007, la Cour a |
| Hof opgemerkt : | observé ce qui suit : |
| « Artikel 10 van de wet van 20 juli 2005 bevat overgangsbepalingen | « L'article 10 de la loi du 20 juillet 2005 contient des dispositions |
| voor de faillissementen die nog niet zijn afgesloten op het ogenblik | transitoires pour les faillites non encore clôturées au moment de |
| van de inwerkingtreding van de wet. Uit die bepalingen vloeit voort | l'entrée en vigueur de la loi. Il découle de ces dispositions que la |
| dat de mogelijkheid om de bevrijding van hun verbintenis te verkrijgen | possibilité d'obtenir la décharge de leur engagement est offerte, aux |
| onder de in de wet vastgestelde voorwaarden en op voorwaarde dat | conditions fixées par la loi et moyennant l'accomplissement de |
| bepaalde formaliteiten worden vervuld, wordt geboden aan de personen | |
| die zich borg hebben gesteld voor een rechtspersoon of een natuurlijke | certaines démarches, aux personnes qui se sont portées caution pour |
| persoon van wie de faillissementsprocedure lopende is op het ogenblik | une personne morale ou physique dont la procédure de faillite est en |
| van de inwerkingtreding van de wet » (respectievelijk in B.3, B.5 en | cours au moment de l'entrée en vigueur de la loi » (respectivement en |
| B.3). | B.3, B.5 et B.3). |
| B.4. Volgens de verwijzende rechter, die de in het geding zijnde | B.4. Selon le juge a quo, qui fait une lecture isolée de la |
| bepaling geïsoleerd leest, zouden voor lopende faillissementen, zowel | disposition en cause, pour les faillites en cours, les sûretés |
| de kosteloze als de niet-kosteloze persoonlijke zekerheidstellingen | personnelles tant à titre gratuit qu'à titre non gratuit pourraient |
| zijn bevrijd en zou de schuldeiser bijgevolg het voordeel van die | être déchargées, si bien que le créancier perdrait le bénéfice de ces |
| beide vormen van zekerheidstelling verliezen (artikel 10, eerste lid, | deux sortes de sûreté (article 10, alinéa 1er, 1°), alors que pour les |
| 1°), terwijl voor nieuwe faillissementen, enkel de natuurlijke persoon | faillites nouvelles, seule la personne physique qui s'est constituée |
| die zich kosteloos persoonlijk zeker heeft gesteld, zou zijn bevrijd | sûreté personnelle à titre gratuit serait déchargée, de sorte que le |
| en de schuldeiser enkel het voordeel van die kosteloze | créancier ne perdrait que le bénéfice de cette sûreté gratuite |
| zekerheidstelling zou verliezen (artikel 4 van diezelfde wet). | (article 4 de cette même loi). |
| In die interpretatie schendt artikel 10, eerste lid, 1°, het beginsel | Dans cette interprétation, l'article 10, alinéa 1er, 1°, viole le |
| van gelijkheid en niet-discriminatie. Er is immers geen enkele | principe d'égalité et de non-discrimination. En effet, il n'y a aucune |
| redelijke verantwoording voorhanden voor dat verschil in behandeling. | justification raisonnable permettant d'expliquer cette différence de |
| In die interpretatie dient de prejudiciële vraag bevestigend te worden | traitement. Dans cette interprétation, la question préjudicielle appelle une |
| beantwoord. | réponse affirmative. |
| B.5. Het in het geding zijnde artikel 10, eerste lid, 1°, kan evenwel | B.5. L'article 10, alinéa 1er, 1°, en cause peut toutefois également |
| ook worden geïnterpreteerd op een andere wijze die steun vindt in | s'interpréter d'une autre manière, compte tenu de ce qui est dit en |
| B.3.1 en B.3.2. | B.3.1 et B.3.2. |
| In die interpretatie hebben de artikelen 4, 5, 7 en 10, eerste lid, | Dans cette interprétation, les articles 4, 5, 7, et 10, alinéa 1er, |
| 1°, dezelfde draagwijdte, in die zin dat met « de persoonlijke | 1°, ont la même portée, en ce sens que par « la sûreté personnelle » |
| zekersteller » waarvan sprake in artikel 10, eerste lid, 1°, in | dont il est question à l'article 10, alinéa 1er, 1°, on ne vise en |
| werkelijkheid enkel « de natuurlijke persoon die zich kosteloos | réalité que « la personne physique qui, à titre gratuit, s'est |
| persoonlijk zeker heeft gesteld » wordt bedoeld. | constituée sûreté personnelle ». |
| Overigens worden ook in andere overgangsbepalingen, opgenomen in | Au demeurant, les termes « la personne physique qui, à titre gratuit, |
| artikel 10 van de wet van 20 juli 2005, de bewoordingen « de | s'est constituée sûreté personnelle » figurant à l'article 10 de la |
| natuurlijke persoon die zich kosteloos persoonlijk zeker stelde » | loi du 20 juillet 2005 sont également repris dans d'autres |
| gehanteerd, namelijk in het eerste lid, 3°, en in het tweede lid | dispositions transitoires, notamment à l'alinéa 1er, 3°, et à l'alinéa |
| ervan. | 2 de cet article. |
| In die interpretatie bestaat het in het geding zijnde verschil in | Dans cette interprétation, la différence de traitement en cause |
| behandeling niet, zodat de prejudiciële vraag ontkennend dient te | n'existe pas, de sorte que la question préjudicielle appelle une |
| worden beantwoord. | réponse négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| - Artikel 10, eerste lid, 1°, van de wet van 20 juli 2005 tot | - L'article 10, alinéa 1er, 1°, de la loi du 20 juillet 2005 modifiant |
| wijziging van de faillissementswet van 8 augustus 1997, en houdende | la loi du 8 août 1997 sur les faillites, et portant des dispositions |
| diverse fiscale bepalingen schendt de artikelen 10 en 11 van de | fiscales diverses viole les articles 10 et 11 de la Constitution dans |
| Grondwet in de interpretatie volgens welke met de woorden « de | l'interprétation selon laquelle les mots « la sûreté personnelle » |
| persoonlijke zekersteller » zowel de niet-kosteloze als de kosteloze | visent tant les sûretés personnelles à titre non gratuit que celles à |
| persoonlijke zekerheidstelling worden bedoeld. | titre gratuit. |
| - Diezelfde bepaling schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet | - Cette même disposition ne viole pas les articles 10 et 11 de la |
| niet, in de interpretatie dat met de woorden « de persoonlijke | Constitution dans l'interprétation selon laquelle les mots « la sûreté |
| zekersteller » enkel de natuurlijke persoon die zich kosteloos | personnelle » ne visent que la personne physique qui, à titre gratuit, |
| persoonlijk zeker heeft gesteld, wordt bedoeld. | s'est constituée sûreté personnelle. |
| Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à |
| terechtzitting van 17 april 2008. | l'audience publique du 17 avril 2008. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
| De voorzitter, | Le président, |
| M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |