Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 78/2008 van 15 mei 2008 Rolnummer 4283 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 102, 2°, van de wet van 1 maart 2007 houdende diverse bepalingen (wijziging van artikel 50 van de wet betreffende de ve(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 78/2008 van 15 mei 2008 Rolnummer 4283 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 102, 2°, van de wet van 1 maart 2007 houdende diverse bepalingen (wijziging van artikel 50 van de wet betreffende de ve(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...) Extrait de l'arrêt n° 78/2008 du 15 mai 2008 Numéro du rôle : 4283 En cause : le recours en annulation de l'article 102, 2°, de la loi du 1 er mars 2007 portant des dispositions diverses (modification de l'article 50 de la l(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P. Ma(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 78/2008 van 15 mei 2008 Extrait de l'arrêt n° 78/2008 du 15 mai 2008
Rolnummer 4283 Numéro du rôle : 4283
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 102, 2°, van de wet En cause : le recours en annulation de l'article 102, 2°, de la loi du
van 1 maart 2007 houdende diverse bepalingen (III) (wijziging van 1er mars 2007 portant des dispositions diverses (III) (modification de
artikel 50 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor l'article 50 de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de
geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994), introduit par
1994), ingesteld door de VZW « Belgische Vereniging van Artsensyndicaten ». l'ASBL « Association Belge des Syndicats Médicaux ».
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P.
rechters P. Martens, R. Henneuse, A. Alen, J.-P. Snappe en E. Derycke, Martens, R. Henneuse, A. Alen, J.-P. Snappe et E. Derycke, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 12 september Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 12
2007 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 13 septembre 2007 et parvenue au greffe le 13 septembre 2007, l'ASBL «
september 2007, heeft de VZW « Belgische Vereniging van Association Belge des Syndicats Médicaux », dont le siège social est
Artsensyndicaten », met maatschappelijke zetel te 1050 Brussel, établi à 1050 Bruxelles, chaussée de Boondael 6, a introduit un
Boondaalsesteenweg 6, beroep tot vernietiging ingesteld van artikel
102, 2°, van de wet van 1 maart 2007 houdende diverse bepalingen (III) recours en annulation de l'article 102, 2°, de la loi du 1er mars 2007
(wijziging van artikel 50 van de wet betreffende de verplichte portant des dispositions diverses (III) (modification de l'article 50
verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et
gecoördineerd op 14 juli 1994), bekendgemaakt in het Belgisch indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994), publiée au Moniteur belge
Staatsblad van 14 maart 2007. du 14 mars 2007.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. Bij het bestreden artikel 102, 2°, van de wet van 1 maart 2007 B.1. L'article 102, 2°, attaqué de la loi du 1er mars 2007 portant des
houdende diverse bepalingen (III) wordt in de wet betreffende de dispositions diverses (III) insère dans la loi relative à l'assurance
verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen,
gecoördineerd op 14 juli 1994, de verplichting ingevoegd om de patiënt obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet
in te lichten over het statuut van de zorgverlener die hij in het 1994, l'obligation d'informer le patient quant au statut du
ziekenhuis raadpleegt. Indien de rechthebbende niet door het dispensateur de soins qu'il consulte à l'hôpital. Si le bénéficiaire
n'a pas été mis au courant par l'hôpital, avant la consultation, que
ziekenhuis ervan in kennis werd gesteld, vóór de raadpleging, dat de le dispensateur de soins (médecin ou praticien de l'art dentaire) n'a
zorgverlener (geneesheer of tandheelkundige) niet is toegetreden tot pas adhéré aux accords conclus entre les organismes assureurs et les
de akkoorden die zijn gesloten tussen de verzekeringsinstellingen en organisations professionnelles représentatives du corps médical et des
de representatieve beroepsorganisaties van het geneesherenkorps en van praticiens de l'art dentaire, des honoraires supplémentaires ne
de tandheelkundigen, kunnen geen bijkomende honoraria worden peuvent pas être pris en compte. La disposition attaquée, qui a été
aangerekend. De bestreden bepaling, die via een amendement werd introduite par la voie d'un amendement, a été justifiée par la
ingevoegd, werd verantwoord door de noodzaak om de patiënt te nécessité de protéger le patient (Doc. parl., Chambre, 2006-2007, DOC
beschermen (Parl. St., Kamer, 2006-2007, DOC 51-2788/011, pp. 2 en 3). 51-2788/011, pp. 2 et 3).
Ten aanzien van het eerste middel Quant au premier moyen
B.2. De bestreden bepaling wordt verweten dat zij op discriminerende
wijze afbreuk doet aan de vrijheid van de geneesheer om zijn honoraria B.2. Il est reproché à la disposition attaquée de porter atteinte de
te bepalen, omdat zij verhindert een ander tarief toe te passen dan de manière discriminatoire à la liberté du médecin de fixer ses
tarieven van de nomenclatuur die werd ingevoerd bij de akkoorden honoraires puisqu'elle empêche d'appliquer un autre tarif que ceux de
geneesheren-ziekenfondsen, wanneer de patiënt niet werd geïnformeerd la nomenclature instaurée par les accords médico-mutualistes, lorsque
over het feit dat de in het ziekenhuis geraadpleegde geneesheer niet le patient n'a pas été informé que le médecin consulté dans l'hôpital
tot de overeenkomst is toegetreden. n'était pas conventionné.
B.3. De bestreden bepaling doet geen afbreuk aan het recht van de B.3. La disposition attaquée ne porte pas atteinte au droit du médecin
niet-verbonden geneesheer om zijn honoraria vrij te bepalen. Zij heeft non conventionné de fixer librement ses honoraires. Elle a pour seul
enkel tot doel het ziekenhuis waarin de geneesheer raadpleging houdt, objet d'obliger l'hôpital dans lequel ce médecin consulte d'informer
te verplichten de patiënt te informeren over het feit dat de betrokken le patient sur le fait que le médecin en question ne pratique pas les
geneesheer niet de tarieven van de nomenclatuur hanteert. In tarifs de la nomenclature. Contrairement à ce que soutient la partie
tegenstelling tot hetgeen de verzoekende partij beweert, is de ziekenhuisinstelling die verplicht is die informatie te geven, geen « derde » in de in het geding zijnde relatie omdat zij, als ziekenhuisinstelling die door de patiënt werd gekozen voor een medische raadpleging of als ziekenhuisinstelling waarin de door de patiënt gekozen geneesheer raadpleging houdt, de verplichte tussenpersoon is tussen de patiënt en de geneesheer, die zelf door een overeenkomst aan die instelling is gebonden. In de veronderstelling, overigens, dat de niet-verbonden geneesheer zou oordelen dat het ziekenhuis zijn informatieplicht niet is nagekomen, ontbreekt het hem niet aan juridische middelen om het ziekenhuis aansprakelijk te stellen. Het middel is niet gegrond. Ten aanzien van het tweede en het derde middel B.4. De verzoekende partij verwijt de bestreden bepaling verder nog, enerzijds, geen onderscheid te maken, wat de ziekenhuisinstellingen betreft, tussen de verbonden geneesheren en de niet-verbonden geneesheren en, anderzijds, enkel te gelden voor de niet-verbonden geneesheren die raadpleging houden in een ziekenhuisinstelling, met requérante, l'établissement hospitalier qui est tenu de donner cette information n'est pas un « tiers » dans la relation en cause, étant, comme établissement hospitalier choisi par le patient pour une consultation médicale ou comme établissement hospitalier dans lequel le médecin choisi par le patient consulte, l'intermédiaire obligé entre le patient et le médecin, lui-même lié par un contrat audit établissement. A supposer d'ailleurs que le médecin non conventionné considère que l'hôpital n'aurait pas rempli son devoir d'information, il n'est pas dénué de moyens juridiques pour mettre en cause la responsabilité de l'hôpital. Le moyen n'est pas fondé. Quant aux deuxième et troisième moyens réunis B.4. La partie requérante reproche encore à la disposition attaquée, d'une part, de ne pas faire une distinction, en ce qui concerne les établissements hospitaliers, entre les médecins conventionnés et les médecins non conventionnés et, d'autre part, de s'appliquer aux seuls médecins non conventionnés consultant dans un établissement
uitsluiting van de geneesheren die elders raadpleging houden, in het hospitalier à l'exclusion de ceux qui consultent ailleurs, en
bijzonder in een polikliniek die geen deel uitmaakt van een particulier dans une polyclinique qui ne fait pas partie d'un tel
ziekenhuisinstelling. établissement.
B.5. Wat het eerste verwijt betreft, is het niet juist dat de wet geen B.5. En ce qui concerne le premier reproche, il n'est pas exact que la
onderscheid maakt tussen verbonden geneesheren en niet-verbonden loi ne fasse pas de distinction entre les médecins conventionnés et
geneesheren : alleen aan die laatsten wordt immers toegestaan les médecins non conventionnés : seuls ces derniers, en effet, sont
honoraria te ontvangen die hoger zijn dan de tarieven van de akkoorden geneesheren-ziekenfondsen; zij zijn bijgevolg de enigen die worden beoogd door de bestreden bepaling, die hen verhindert die hogere honoraria te ontvangen indien de patiënt niet voorafgaandelijk over die mogelijkheid werd geïnformeerd. Wat het tweede verwijt betreft, geldt voor de ziekenhuisinstellingen een specifiek juridisch stelsel dat meer bepaald is gegrond op een erkenning die de financiële bijdrage van de overheid impliceert mits is voldaan aan een reeks verplichtingen met betrekking tot de toepassing van de tarieven die voortvloeien uit de akkoorden geneesheren-ziekenfondsen. Poliklinieken die geen deel uitmaken van een ziekenhuisinstelling zijn instellingen die niet vallen onder het geheel van de voormelde regelingen. De bestreden bepaling, die enkel geldt voor de ziekenhuisinstellingen, berust dus op een objectief en redelijk criterium. Het is bovendien niet onredelijk te bepalen dat, in dat kader, de patiënt volledig moet worden geïnformeerd over de niet-toepassing van de tarieven van de nomenclatuur en dat, wanneer dat niet gebeurt, van hem geen hogere honoraria kunnen worden geëist. De middelen zijn niet gegrond. Ten aanzien van het vierde middel autorisés à percevoir des honoraires plus élevés que les tarifs des accords médico-mutualistes et, partant, sont visés par la disposition attaquée, qui les empêche de percevoir ces honoraires plus élevés si le patient n'a pas été au préalable informé de cette possibilité. En ce qui concerne le second reproche, les établissements hospitaliers font l'objet d'un régime juridique spécifique fondé notamment sur un agrément qui implique l'intervention financière des autorités publiques moyennant le respect d'une série d'obligations relatives à l'application des tarifs découlant des accords médico-mutualistes. Les polycliniques qui ne font pas partie d'un établissement hospitalier sont des institutions qui ne sont pas soumises à l'ensemble des réglementations susvisées. La disposition attaquée, qui s'applique aux seuls établissements hospitaliers, repose donc sur un critère objectif et raisonnable. Il n'est en outre pas déraisonnable de prévoir que, dans ce cadre, le patient doive recevoir une information complète relative à la non-application des tarifs de la nomenclature et qu'à défaut, des honoraires supérieurs ne pourront pas lui être réclamés. Les moyens ne sont pas fondés. Quant au quatrième moyen
B.6. De verzoekende partij verwijt de bestreden bepaling nog dat zij B.6. La partie requérante reproche encore à la disposition attaquée de
de verzekeringsinstellingen en de representatieve beroepsorganisaties priver les organismes assureurs et les organisations professionnelles
van het geneesherenkorps hun bevoegdheid ontneemt om te onderhandelen représentatives du corps médical de leur compétence de négocier les
over de tariefakkoorden, vermits de bepaling de niet-toepassing van accords tarifaires dès lors que la disposition fait dépendre de
die akkoorden laat afhangen van het optreden van een derde. l'intervention d'un tiers la non-application de ces accords.
B.7. Niet alleen is, zoals in B.3 eraan werd herinnerd, het ziekenhuis B.7. Non seulement, comme il a été rappelé en B.3, l'hôpital tenu
dat aan de informatieplicht moet voldoen, geen « derde » in de relatie d'informer n'est pas un « tiers » dans la relation qui unit le patient
tussen de patiënt en de niet-verbonden geneesheer die raadpleging houdt in dat ziekenhuis, maar bovendien heeft de bestreden bepaling geenszins tot doel de door de betrokken instanties onderhandelde tarieven te bepalen, te wijzigen of te beïnvloeden. Zij strekt uitsluitend ertoe te voorzien in een bijzonder geval waarin die akkoorden eveneens van toepassing zijn op de niet-verbonden geneesheren. Het middel is niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, au médecin non conventionné consultant dans cet hôpital, mais, en outre, la disposition attaquée n'a en aucun cas pour objet de déterminer, de modifier ou d'influer sur les tarifs négociés par les organismes en cause. Elle a pour seul objet de prévoir une hypothèse particulière dans laquelle ces accords s'appliquent aussi aux médecins non conventionnés. Le moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
de openbare terechtzitting van 15 mei 2008. janvier 1989, à l'audience publique du 15 mai 2008.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^