Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 44/2007 van 21 maart 2007 Rolnummer 3952 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 7bis van de jachtwet van 28 februari 1882 en artikel 24 van het jachtdecreet van het Vlaamse Gewest van 24 juli 1991, ge Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters R. Henn(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 44/2007 van 21 maart 2007 Rolnummer 3952 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 7bis van de jachtwet van 28 februari 1882 en artikel 24 van het jachtdecreet van het Vlaamse Gewest van 24 juli 1991, ge Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters R. Henn(...) Extrait de l'arrêt n° 44/2007 du 21 mars 2007 Numéro du rôle : 3952 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 7bis de la loi du 28 février 1882 sur la chasse et à l'article 24 du décret de la Région flamande du 24 juillet 1 La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges R. Henneuse, M(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 44/2007 van 21 maart 2007 Extrait de l'arrêt n° 44/2007 du 21 mars 2007
Rolnummer 3952 Numéro du rôle : 3952
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 7bis van de En cause : la question préjudicielle relative à l'article 7bis de la
jachtwet van 28 februari 1882 en artikel 24 van het jachtdecreet van loi du 28 février 1882 sur la chasse et à l'article 24 du décret de la
het Vlaamse Gewest van 24 juli 1991, gesteld door de Vrederechter van Région flamande du 24 juillet 1991 sur la chasse, posée par le Juge de
het kanton Zelzate. paix du canton de Zelzate.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges R.
R. Henneuse, M. Bossuyt, J.-P. Snappe, E. Derycke en J. Spreutels, Henneuse, M. Bossuyt, J.-P. Snappe, E. Derycke et J. Spreutels,
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A.
voorzitter A. Arts, Arts,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 23 maart 2006 in zake Dirk Neyt-De Geest tegen John Par jugement du 23 mars 2006 en cause de Dirk Neyt-De Geest contre
Denie en Gert De Roover, waarvan de expeditie ter griffie van het John Denie et Gert De Roover, dont l'expédition est parvenue au greffe
Arbitragehof is ingekomen op 30 maart 2006, heeft de Vrederechter van de la Cour d'arbitrage le 30 mars 2006, le Juge de paix du canton de
het kanton Zelzate de volgende prejudiciële vraag gesteld : Zelzate a posé la question préjudicielle suivante :
« Schenden de artikelen 7bis van de Jachtwet van 28 februari 1882 en « Les articles 7bis de la loi du 28 février 1882 sur la chasse et 24
24 van het Jachtdecreet van 24 juli 1991, afzonderlijk en samen du décret du 24 juillet 1991 sur la chasse, lus séparément et
gelezen, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat zij met conjointement, violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution en
betrekking tot de regels (met inbegrip van rechtspleging) om de ce que, pour ce qui concerne les règles (y compris de procédure)
vaststelling en begroting van belangrijke wildschade mogelijk te maken permettant de fixer et d'évaluer les dommages importants causés par le
een onderscheid maken tussen belangrijke wildschade veroorzaakt door gibier, ils font une distinction entre les dommages importants causés
konijnen en belangrijke wildschade veroorzaakt door ander wild, in die par les lapins et les dommages importants causés par un autre gibier,
zin dat iemand die belangrijke wildschade lijdt die werd veroorzaakt en ce sens que quelqu'un qui subit des dommages importants causés par
door fazanten zich niet op de (snellere en goedkopere) procedure van des faisans ne peut recourir à la procédure (plus rapide et moins
artikel 7bis van de Jachtwet kan steunen om deze schade te laten onéreuse) de l'article 7bis de la loi sur la chasse afin de fixer et
vaststellen en begroten, terwijl deze procedure wel kan worden d'évaluer ces dommages, alors que cette procédure peut être utilisée
aangewend door het iemand die belangrijke wildschade lijdt door par quelqu'un qui subit des dommages importants causés par des lapins
konijnen ? ». ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de bestaanbaarheid met B.1. La question préjudicielle porte sur la compatibilité de l'article
het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, van artikel 7bis
van de jachtwet van 28 februari 1882 en van artikel 24 van het 7bis de la loi du 28 février 1882 sur la chasse et de l'article 24 du
jachtdecreet van het Vlaamse Gewest van 24 juli 1991, in zoverre die décret de la Région flamande du 24 juillet 1991 sur la chasse avec le
principe d'égalité et de non-discrimination, en tant que ces
bepalingen in een verschillende rechtspleging voorzien ten aanzien van dispositions prévoient une procédure différente en matière d'actions
vorderingen tot vergoeding van wildschade naargelang die schade door en réparation des dommages causés par le gibier selon que ces dommages
konijnen dan wel door ander wild wordt veroorzaakt. ont été occasionnés par des lapins ou par une autre espèce de gibier.
B.2.1. Artikel 7bis van de jachtwet van 28 februari 1882 bepaalt, wat B.2.1. L'article 7bis de la loi du 28 février 1882 sur la chasse
het Vlaamse Gewest betreft : énonce, en ce qui concerne la Région flamande :
« Hij die beweert schade te hebben geleden, richt tot de vrederechter « Celui qui se prétend lésé présente au juge de paix, soit
een mondeling of schriftelijk verzoek, waarin hij zijn naam, beroep en verbalement, soit par écrit, requête indiquant ses noms, profession et
woonplaats en die van de verantwoordelijke persoon vermeldt, alsmede domicile, ceux de la personne responsable, ainsi que l'objet et la
het voorwerp en de oorzaak van de eis. cause de la demande.
Geschiedt het verzoek mondeling, dan maakt de rechter daarvan Si la requête est présentée de vive voix, le juge en dresse
proces-verbaal op. Binnen de acht dagen benoemt hij een deskundige en, procès-verbal. Dans la huitaine, il nomme un expert et, après avoir,
na te bekwamer tijd bij aangetekende brief en zo nodig bij en temps utile, fait connaître aux parties, par lettre recommandée, et
geregistreerd telegram aan partijen kennis te hebben gegeven van de au besoin par télégramme enregistré, le contenu de la requête ainsi
inhoud van het verzoek, alsmede van de dag en het uur van de que le jour et l'heure de la visite des lieux et de l'expertise, il se
plaatsopneming en van het deskundig onderzoek, begeeft hij zich, transporte sur les lieux accompagné de l'expert. Quand la demande est
vergezeld van de deskundige ter plaatse. Is de eis vatbaar voor hoger sujette à appel, il dresse procès-verbal des déclarations de l'expert,
beroep, dan maakt hij van de verklaringen van de deskundige proces-verbaal op en, indien daartoe reden is, ook van zijn eigen bevindingen. De partijen worden verzocht al hun middelen uiterlijk tijdens deze plaatsopneming te doen kennen. Tenzij de verweerder verkiest het bedrag, door de deskundige als dubbele vergoeding bepaald, en de kosten dadelijk te betalen, verwijst de rechter de zaak naar een terechtzitting, te houden binnen de eerstvolgende acht dagen. Is bij deze verwijzing een van de partijen niet aanwezig, dan wordt haar daarvan aanstonds kennis gegeven bij aangetekende brief. Op de terechtzitting waarnaar de zaak is verwezen, worden partijen zonder enige andere procesvorm gehoord en doet de rechter uitspraak. Indien de rechter een getuigenverhoor of een nieuw deskundig onderzoek beveelt, geschieden deze binnen acht dagen en partijen pleiten in voorkomend geval zonder verwijl. Het vonnis wordt terstond of uiterlijk binnen de acht dagen uitgesproken. Worden de hierboven gestelde termijnen verlengd om uitzonderlijke redenen, dan worden deze in het vonnis vermeld. Hij die beweert schade te hebben geleden, kan de zaak ook bij gewone dagvaarding aanhangig maken. In dat geval kan hij dagvaarden, hetzij tot behandeling van de zaak in haar geheel, hetzij alleen tot instelling van een deskundig onderzoek en dan zijn de leden 2 tot 6 niet van toepassing. Aan partijen wordt, binnen drie dagen na de uitspraak, bij ter post aangetekende brief kennis gegeven van het beschikkende gedeelte van elk vonnis dat niet in hun tegenwoordigheid is gewezen. Hoger beroep is niet meer ontvankelijk na veertien dagen, te rekenen et, s'il y a lieu, de ses propres constatations. Les parties sont invitées à faire connaître tous leurs moyens, au plus tard lors de cette descente. Si le défendeur n'aime mieux payer sur-le-champ la somme fixée par l'expert comme double indemnité, ainsi que les frais, le juge renvoie la cause à une audience de la huitaine. Si l'une des parties n'est pas présente lors de ce renvoi, elle en est immédiatement avisée par lettre recommandée. A l'audience de renvoi, les parties sont entendues sans autre procédure et le juge statue. Lorsque le juge ordonne une enquête ou une nouvelle expertise, elles se font dans la huitaine, et les parties, s'il y a lieu, plaident sans désemparer. Le jugement est rendu sur l'heure ou au plus tard dans la huitaine. Si, pour des motifs exceptionnels, les délais indiqués ci-dessus ont été prorogés, le jugement fera mention de ces motifs. Celui qui se prétend lésé peut aussi introduire l'instance par voie de citation ordinaire. Dans ce cas, il peut assigner soit à toutes fins, soit à seule fin d'expertise; les alinéas 2 à 6 ne seront pas applicables. Les parties sont avisées, dans les trois jours du prononcé et par lettre recommandée à la poste, du dispositif de tout jugement non
van de uitspraak van het vonnis. Eisen van duizend frank en minder, rendu en leur présence.
berekend op de grondslag van het enkele schadebedrag, worden L'appel n'est plus recevable après la quinzaine du prononcé du
uitgewezen bij een vonnis dat niet vatbaar is voor hoger beroep, maar jugement. Les demandes s'élevant à 1.000 francs de dommage simple et
alleen voor verzet ». au-dessous sont jugées sans appel et seules sujettes à opposition ».
B.2.2. Artikel 24 van het jachtdecreet van 24 juli 1991 luidt : « De vergoeding van de belangrijke wildschade, behoudens de schade die veroorzaakt wordt door konijnen, wordt vastgesteld volgens de gewone rechtsregels. Onder wildschade wordt verstaan : de volledige schade veroorzaakt door de dieren die behoren tot de in artikel 3 bedoelde soorten. Op verzoek van eigenaars van gronden waarvan de aaneengesloten oppervlakte kleiner is dan veertig hectare, kan de houder van het jachtrecht van het aangrenzende jachtterrein bij afwezigheid van een minnelijke regeling, verplicht worden het jachtrecht op eerstvernoemde gronden te verwerven, zulks nadat de Vlaamse Regering en de door haar aangestelde ambtenaar of de beheerder van de wildbeheerseenheid deze B.2.2. L'article 24 du décret du 24 juillet 1991 sur la chasse énonce : « L'indemnité pour des dommages importants causés par le gibier, sauf les dégâts causés par les lapins, est fixée selon les règles du droit commun. Par dommages causés par le gibier on entend : l'ensemble des dommages causés par les animaux qui appartiennent aux espèces visées à l'article 3. A la demande des propriétaires des terrains dont la superficie d'un seul tenant est inférieure à quarante hectares, le titulaire du droit de chasse du terrain de chasse attenant, peut être obligé, à défaut d'un accord amiable, à acquérir les terrains susmentionnés, après que le Gouvernement flamand ou le fonctionnaire désigné par lui ou le gestionnaire de l'unité de gestion du gibier juge opportune cette
verwerving opportuun oordeelt in het kader van de doelstellingen van acquisition dans le cadre des objectifs du présent décret et a fixé
dit decreet en de voorwaarden heeft vastgesteld ». les conditions ».
B.3. Die bepalingen, in samenhang gelezen, roepen een verschil in B.3. Ces dispositions, lues conjointement, créent une différence de
behandeling in het leven, wat de rechtspleging betreft, tussen de traitement, sur le plan de la procédure, entre les personnes à qui
personen op wie ze van toepassing zijn en de personen die worden elles s'appliquent et les personnes qui sont soumises au droit commun
onderworpen aan het gemeen recht van de burgerlijke rechtspleging : de de la procédure civile : les personnes qui ont subi des dommages
personen die wildschade hebben geleden, veroorzaakt door konijnen,
kunnen vergoeding van die schade vorderen op grond van de bijzondere causés par des lapins peuvent en demander réparation sur la base de la
procedure waarin artikel 7bis van de jachtwet voorziet; de personen procédure spéciale prévue par l'article 7bis de la loi sur la chasse;
die wildschade hebben geleden, veroorzaakt door andere wildsoorten - les personnes qui ont subi des dommages causés par d'autres espèces de
te dezen fazanten -, kunnen enkel vergoeding van die schade vorderen gibier - en l'occurrence des faisans -, ne peuvent demander réparation
op grond van het gemeen recht van de burgerlijke rechtspleging, wat in de ces dommages que sur la base du droit commun de la procédure
artikel 24 van het jachtdecreet wordt verwoord onder verwijzing naar civile, comme le prévoit l'article 24 du décret sur la chasse par un
de toepassing van « de gewone rechtsregels ». renvoi à l'application des « règles du droit commun ».
B.4. Artikel 7bis van de jachtwet van 28 februari 1882 bevat een B.4. L'article 7bis de la loi du 28 février 1882 sur la chasse
aantal procedurele maatregelen in verband met de vordering tot contient un ensemble de mesures procédurales concernant l'action en
schadeloosstelling voor schade die door konijnen is veroorzaakt aan de réparation des dommages causés aux fruits et récoltes par les lapins.
vruchten en gewassen. De parlementaire voorbereiding van die bepaling Les travaux préparatoires de cette disposition montrent que le
toont aan dat de wetgever, die zich bewust was van « de ernst van de législateur, conscient de la « gravité [...] atteinte, dans certaines
schade die in sommige streken van het land veroorzaakt werd door de régions du pays, [par] les dégâts causés par les lapins » (Doc. parl.,
konijnen » (Parl. St., Senaat, 1900, nr. 37, p. 2) wegens hun Sénat, 1900, n° 37, p. 2) en raison de leur prolifération très
ongebreidelde vermenigvuldiging, een antwoord wilde bieden op die « importante, entendait apporter une réponse à ce « fléau pour le
plaag voor de landbouwers » (Parl. St., Kamer, 1898, nr. 175, p. 14), cultivateur » (Doc. parl., Chambre, 1898, n° 175, p. 14), notamment en
met name door « de rechtsvordering tot herstel van de veroorzaakte « facilitant le recours judiciaire pour la demande en réparation des
schade te vergemakkelijken » (ibid., p. 17), zodat « alles wat de dommages causés » (ibid., p. 17), de manière à écarter « tout ce qui
regelmatige uitoefening van het bezwaarrecht kan belemmeren » wordt pouvait entraver l'exercice régulier du droit de réclamation » (Doc.
geweerd (Parl. St., Senaat, 1900, nr. 37, p. 6). parl., Sénat, 1900, n° 37, p. 6).
B.5. Hoewel die bijzondere procedureregeling een maatregel heeft B.5. Si ces règles de procédure particulières ont pu constituer une
kunnen vormen die zowel relevant als evenredig was ten opzichte van de mesure à la fois pertinente et proportionnée à l'objectif de
destijds met de wet van 4 april 1900 nagestreefde doelstelling van simplification de la procédure poursuivi, à l'époque, par la loi du 4
vereenvoudiging van de gevolgde procedure, dient te worden onderzocht avril 1900, il y a lieu de vérifier si cette mesure reste justifiée,
of die maatregel in de huidige omstandigheden verantwoord blijft ten aanzien van het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie. dans les circonstances actuelles, au regard du principe d'égalité et de non-discrimination.
B.6. Het Hof stelt vast dat niet is betwist dat belangrijke B.6. La Cour constate qu'il n'est pas contesté que des changements
wijzigingen zich hebben voorgedaan in de feitelijke omstandigheden : importants soient intervenus dans les circonstances de fait : la
de vermenigvuldiging van de konijnen is sterk en op duurzame wijze prolifération des lapins a été réduite fortement et de façon durable
verminderd als gevolg van diverse ziekten waaronder myxomatose, zodat par l'effet de diverses maladies, dont la myxomatose, de telle sorte
zij thans nog bezwaarlijk als een plaag kan worden beschouwd die zou qu'il est difficile d'y voir encore aujourd'hui un fléau qui
verantwoorden dat proceduremaatregelen blijven gelden die enkel op justifierait que demeurent en vigueur des mesures procédurales qui ne
vorderingen tot schadeloosstelling voor schade, veroorzaakt door s'appliquent qu'aux actions en réparation des dommages causés par les
konijnen, van toepassing zijn. lapins.
B.7. Daaruit volgt dat artikel 7bis van de jachtwet van 28 februari B.7. Il s'ensuit que l'article 7bis de la loi du 28 février 1882 sur
1882, volgens hetwelk de slachtoffers van schade, veroorzaakt door la chasse, en vertu duquel les victimes de dommages causés par les
konijnen, op de bijzondere rechtspleging waarin die bepaling voorziet, lapins peuvent avoir recours à la procédure particulière prévue par
een beroep kunnen doen, niet langer een evenredige maatregel is ten cette disposition, ne constitue plus une mesure proportionnée aux
aanzien van de huidige omstandigheden. circonstances actuelles.
B.8. Nu artikel 24 van het jachtdecreet van 24 juli 1991 het in het B.8. L'article 24 du décret du 24 juillet 1991 sur la chasse, dès lors
geding zijnde verschil in behandeling in werkelijkheid bevestigt door qu'il confirme en réalité la différence de traitement en cause en
erin te voorzien dat de vergoeding van wildschade, behoudens de schade prévoyant que l'indemnité pour les dommages causés par le gibier, sauf
die door konijnen wordt veroorzaakt, volgens de gewone rechtsregels les dégâts causés par les lapins, est fixée selon les règles du droit
wordt vastgesteld, zodat de bijzondere procedureregeling voor commun, de sorte que les règles de procédure particulières pour les
konijnenschade, neergelegd in artikel 7bis van de jachtwet, blijft dommages causés par les lapins, inscrites à l'article 7bis de la loi
gehandhaafd, schendt artikel 24 van het jachtdecreet eveneens het sur la chasse, sont maintenues, viole également le principe d'égalité
beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie. Daaraan wordt geen et de non-discrimination. Ceci n'est pas infirmé par le constat que le
afbreuk gedaan door de vaststelling dat de decreetgever geen regeling législateur décrétal n'a pas réglé la procédure en matière de dommages
van de rechtspleging inzake wildschade in het jachtdecreet heeft causés par le gibier dans le décret sur la chasse, ce qui relève en
uitgewerkt, hetgeen in beginsel tot de residuaire bevoegdheid van de principe de la compétence résiduaire du législateur fédéral.
federale wetgever behoort.
B.9. De grief van de eisende partij in het bodemgeschil volgens welke B.9. Le grief de la partie demanderesse dans l'instance principale,
artikel 13 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens wordt selon lequel l'article 13 de la Convention européenne des droits de
geschonden, kan niet in aanmerking worden genomen, nu het niet aan een l'homme serait violé, ne peut être pris en considération; il
partij staat de door de verwijzende rechter gestelde prejudiciële n'appartient en effet pas à une partie de modifier ou d'étendre la
vraag te wijzigen of uit te breiden. question préjudicielle posée par le juge a quo.
B.10. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. B.10. La question préjudicielle appelle une réponse affirmative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 7bis van de jachtwet van 28 februari 1882 en artikel 24 van L'article 7bis de la loi du 28 février 1882 sur la chasse et l'article
het jachtdecreet van het Vlaamse Gewest van 24 juli 1991 schenden de 24 du décret de la Région flamande du 24 juillet 1991 sur la chasse
artikelen 10 en 11 van de Grondwet. violent les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 21 maart 2007. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 21 mars 2007.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
A. Arts. A. Arts.
^