← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 32/2007 van 21 februari 2007 Rolnummer 3995 In zake :
de prejudiciële vraag betreffende het koninklijk besluit van 1 december 1995 tot wijziging van het koninklijk
besluit nr. 20 van 20 juli 1970 tot vaststelling v Het Arbitragehof, samengesteld uit de rechters P. Martens en
M. Bossuyt, waarnemend voorzitters,(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 32/2007 van 21 februari 2007 Rolnummer 3995 In zake : de prejudiciële vraag betreffende het koninklijk besluit van 1 december 1995 tot wijziging van het koninklijk besluit nr. 20 van 20 juli 1970 tot vaststelling v Het Arbitragehof, samengesteld uit de rechters P. Martens en M. Bossuyt, waarnemend voorzitters,(...) | Extrait de l'arrêt n° 32/2007 du 21 février 2007 Numéro du rôle : 3995 En cause : la question préjudicielle relative à l'arrêté royal du 1 er décembre 1995 modifiant l'arrêté royal n° 20 du 20 juillet 1970 fixant les taux de la ta La Cour d'arbitrage, composée des juges P. Martens et M. Bossuyt, faisant fonction de présidents(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 32/2007 van 21 februari 2007 | Extrait de l'arrêt n° 32/2007 du 21 février 2007 |
Rolnummer 3995 | Numéro du rôle : 3995 |
In zake : de prejudiciële vraag betreffende het koninklijk besluit van | En cause : la question préjudicielle relative à l'arrêté royal du 1er |
1 december 1995 tot wijziging van het koninklijk besluit nr. 20 van 20 | décembre 1995 modifiant l'arrêté royal n° 20 du 20 juillet 1970 fixant |
juli 1970 tot vaststelling van de tarieven van de belasting over de | les taux de la taxe sur la valeur ajoutée et déterminant la |
toegevoegde waarde en tot indeling van de goederen en de diensten bij | répartition des biens et des services selon ces taux, posée par le |
die tarieven, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Luik. | Tribunal de première instance de Liège. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de rechters P. Martens en M. Bossuyt, waarnemend | composée des juges P. Martens et M. Bossuyt, faisant fonction de |
voorzitters, en de rechters R. Henneuse, E. De Groot, J.-P. Snappe, E. | présidents, et des juges R. Henneuse, E. De Groot, J.-P. Snappe, E. |
Derycke en J. Spreutels, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, | Derycke et J. Spreutels, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, |
onder voorzitterschap van rechter P. Martens, | présidée par le juge P. Martens, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij vonnis van 18 mei 2006 in zake Pierre Duchateau en Jeannine Evrard | Par jugement du 18 mai 2006 en cause de Pierre Duchateau et Jeannine |
tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het | Evrard contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe |
Arbitragehof is ingekomen op 24 mei 2006, heeft de Rechtbank van | de la Cour d'arbitrage le 24 mai 2006, le Tribunal de première |
eerste aanleg te Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld : | instance de Liège a posé la question préjudicielle suivante : |
« Zijn de artikelen 170, § 1, 172, 10 en 11 van de Grondwet geschonden | « Les articles 170, § 1er, 172, 10 et 11 de la Constitution ont-ils |
door het koninklijk besluit van 1 december 1995 tot wijziging van het | été violés par l'arrêté royal du 1er décembre 1995 modifiant l'arrêté |
koninklijk besluit nr. 20 van 20 juli 1970 tot vaststelling van de | royal n° 20 du 20 juillet 1970 fixant les taux de la taxe sur la |
tarieven van de belasting over de toegevoegde waarde en tot indeling | valeur ajoutée et déterminant la répartition des biens et des services |
van de goederen en de diensten bij die tarieven, bekrachtigd bij | |
artikel 3, 5°, van de wet van 15 oktober 1998 tot wijziging van het | selon ces taux, confirmé par l'article 3, 5°, de la loi du 15 octobre |
Wetboek van de belasting over de toegevoegde waarde, aangezien het | 1998 modifiant le Code de la taxe sur la valeur ajoutée, ledit arrêté |
genoemde koninklijk besluit van 1 december 1995 aan de Minister van | royal du 1er décembre 1995 ayant laissé au Ministre des Finances le |
Financiën de bevoegdheid heeft gelaten om de criteria te bepalen aan | pouvoir de fixer les critères servant à déterminer la superficie |
de hand waarvan de totale oppervlakte van 190 m2 of 100 m2 wordt | totale de 190 m2 ou de 100 m2, selon qu'il s'agit d'une maison ou d'un |
vastgesteld, naargelang het gaat om een huis of een appartement, | appartement, au-delà de laquelle le bénéfice de la mesure temporaire |
waarboven het voordeel van de door hem ingevoerde tijdelijke en | et limitée qu'il introduisait ne pouvait être accordé, de tels |
beperkte maatregel niet kon worden toegekend, aangezien dergelijke | |
criteria niet moeten worden beschouwd als eenvoudige details of als | critères ne devant pas être considérés comme de simples éléments de |
gegevens die louter betrekking hebben op de uitvoering, maar als | détail ou de pure exécution mais des éléments dont certains |
gegevens waarvan sommige fundamenteel blijken voor het begrip van de | apparaissent comme fondamentaux à la compréhension de la mesure prise |
door de ' wetgever ' ter zake genomen maatregel ? ». | par le ' législateur ' en la matière ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling | Quant à la disposition litigieuse |
B.1. Het Hof wordt gevraagd naar de bestaanbaarheid van het koninklijk | B.1. La Cour est interrogée sur la compatibilité de l'arrêté royal du |
besluit van 1 december 1995 « tot wijziging van het koninklijk besluit | |
nr. 20 van 20 juli 1970 tot vaststelling van de tarieven van de | 1er décembre 1995 « modifiant l'arrêté royal n° 20 du 20 juillet 1970 |
belasting over de toegevoegde waarde en tot indeling van de goederen | fixant les taux de la taxe sur la valeur ajoutée et déterminant la |
en de diensten bij die tarieven » met de artikelen 10, 11, 170, § 1, | répartition des biens et des services selon ces taux » avec les |
en 172 van de Grondwet. | articles 10, 11, 170, § 1er, et 172 de la Constitution. |
Dat koninklijk besluit werd, vanaf de datum van inwerkingtreding | Cet arrêté royal a été confirmé, à dater de son entrée en vigueur, par |
ervan, bekrachtigd bij artikel 3 van de wet van 15 oktober 1998 tot | l'article 3 de la loi du 15 octobre 1998 modifiant le Code de la taxe |
wijziging van het Wetboek van de belasting over de toegevoegde waarde. | sur la valeur ajoutée. |
B.2. Hoewel in de prejudiciële vraag niet wordt gepreciseerd welke | B.2. Bien que la question préjudicielle ne précise pas quelle |
bijzondere bepaling van dat koninklijk besluit wordt beoogd, blijkt | disposition particulière de cet arrêté royal est visée, il ressort des |
uit de feiten van de zaak en de motieven van de verwijzingsbeslissing | faits de la cause et des motifs de la décision de renvoi que le juge a |
dat de verwijzende rechter het Hof vraagt naar de grondwettigheid van | quo interroge la Cour sur la constitutionnalité de l'article 1er de |
artikel 1 van dat koninklijk besluit, in zoverre het aan de Minister | cet arrêté royal en ce qu'il délègue au Ministre des Finances le |
van Financiën de bevoegdheid delegeert om de criteria te bepalen voor | pouvoir de fixer les critères servant à déterminer la superficie |
vaststelling van de totale oppervlakte van het gebouw waarboven het | totale du bâtiment au-delà de laquelle le bénéfice de la réduction |
voordeel van de in die bepaling bedoelde tijdelijke vermindering van | temporaire du taux de T.V.A., prévue par cette disposition, ne peut |
het btw-tarief niet langer kan worden toegekend. | plus être accordé. |
B.3. Bij artikel 1 van het in het geding zijnde koninklijk besluit | B.3. L'article 1er de l'arrêté royal litigieux insère un article 1erquater |
wordt een artikel 1quater ingevoegd in het koninklijk besluit nr. 20 | |
van 20 juli 1970 « tot vaststelling van de tarieven van de belasting | dans l'arrêté royal n° 20 du 20 juillet 1970 « fixant les taux de la |
over de toegevoegde waarde en tot indeling van de goederen en de | taxe sur la valeur ajoutée et déterminant la répartition des biens et |
diensten bij die tarieven ». | des services selon ces taux ». |
Dat artikel 1quater werd gewijzigd bij artikel 3 van de wet van 20 | Cet article 1erquater a été modifié par l'article 3 de la loi du 20 |
januari 1998 en vervangen bij artikel 2 van het koninklijk besluit van | janvier 1998 et remplacé par l'article 2 de l'arrêté royal du 18 |
18 januari 2002, bekrachtigd bij de programmawet van 5 augustus 2003. | janvier 2000, confirmé par la loi-programme du 5 août 2003. |
Zoals het van toepassing is op het geschil voor de verwijzende | Tel qu'il est applicable au litige pendant devant le juge a quo, |
rechter, bepaalt artikel 1quater van het koninklijk besluit nr. 20 van | l'article 1erquater de l'arrêté royal n° 20 du 20 juillet 1970 dispose |
20 juni 1970 : | : |
« § 1. In afwijking van artikel 1 worden vanaf 1 januari 1996 tot en | « § 1er. Par dérogation à l'article 1er, à partir du 1er janvier 1996 |
met 31 december 1997 onderworpen aan het tarief van 12 pct. over een | et jusqu'au 31 décembre 1997, sont soumis au taux de 12 p.c. sur une |
totale gecumuleerde maatstaf van heffing van 2 000 000 BEF exclusief | base d'imposition totale cumulée de 2 000 000 BEF hors T.V.A. : |
BTW : A) werk in onroerende staat en andere handelingen opgesomd in rubriek | A) les travaux immobiliers et autres opérations énumérées à la |
XXXI, § 3, 3° tot 6°, van tabel A van de bijlage bij dit besluit, die | rubrique XXXI, § 3, 3° à 6°, du tableau A de l'annexe au présent |
de oprichting tot voorwerp hebben van een woning die na uitvoering van | arrêté, ayant pour objet la construction d'un bâtiment d'habitation |
de werken : | qui, après l'exécution des travaux : |
- een totale oppervlakte heeft, berekend volgens criteria vastgesteld | - a une superficie totale, déterminée selon les critères fixés par le |
door de Minister van Financiën, die voor huizen 190 m2 en voor | Ministre des Finances, qui n'excède pas 190 m2 pour une maison ou 100 |
appartementen 100 m2 niet overschrijdt | m2 pour un appartement |
en | et |
- hetzij uitsluitend, hetzij hoofdzakelijk, wordt gebruikt als vaste | - est utilisé soit exclusivement soit à titre principal comme logement |
privé-woning. | privé durable. |
[...] ». | [...] ». |
Ten aanzien van de ontvankelijkheid | Quant à la recevabilité |
B.4.1. De Ministerraad betoogt dat de prejudiciële vraag | B.4.1. Le Conseil des Ministres soutient que la question préjudicielle |
onontvankelijk is, in zoverre het Hof daarin wordt verzocht de | est irrecevable en ce qu'elle demande à la Cour de contrôler la |
grondwettigheid te toetsen van het ministerieel besluit nr. 20 van 22 | |
december 1995 « tot vaststelling van de bijzondere voorwaarden en | constitutionnalité de l'arrêté ministériel n° 20 du 22 décembre 1995 « |
modaliteiten voor de toepassing van het verlaagd tarief van de | fixant les conditions et modalités particulières pour l'application du |
belasting over de toegevoegde waarde van 12 pct. in de sector van de | taux réduit de la taxe sur la valeur ajoutée de 12 p.c. dans le |
sociale privé-woningen », zoals het is gewijzigd bij het ministerieel | secteur du logement social privé », tel qu'il a été modifié par |
besluit van 8 december 1996, ministeriële besluiten die zijn genomen | l'arrêté ministériel du 8 décembre 1996, arrêtés ministériels pris en |
ter uitvoering van het in het geding zijnde koninklijk besluit. | |
Zoals de prejudiciële vraag is geformuleerd, bevat ze geen verzoek aan | exécution de l'arrêté royal en cause. |
het Hof om uitspraak te doen over die ministeriële besluiten maar wel | Telle qu'elle est formulée, la question préjudicielle ne demande pas à |
over het koninklijk besluit van 1 december 1995, bekrachtigd bij de | la Cour de statuer sur ces arrêtés ministériels, mais bien sur |
wet van 15 oktober 1998. Het Hof is bijgevolg bevoegd om er kennis van | l'arrêté royal du 1er décembre 1995, confirmé par la loi du 15 octobre |
te nemen. | 1998. La Cour est dès lors compétente pour en connaître. |
B.4.2. De exceptie wordt verworpen. | B.4.2. L'exception est rejetée. |
B.5.1. De Ministerraad betwist voorts de ontvankelijkheid van de | B.5.1. Le Conseil des Ministres conteste encore la recevabilité de la |
prejudiciële vraag, in zoverre het antwoord daarop geen enkel nut zou | question préjudicielle en ce que la réponse à celle-ci ne serait |
hebben om het geschil ten gronde te beslechten. Overeenkomstig artikel | d'aucune utilité pour trancher le litige au fond. Conformément à |
159 van de Grondwet, zou de verwijzende rechter immers kunnen weigeren | l'article 159 de la Constitution, le juge a quo pourrait, en effet, |
om de berekeningscriteria toe te passen die werden vastgesteld bij de | refuser d'appliquer les critères de calcul, déterminés par les arrêtés |
voormelde ministeriële besluiten en de aanschrijving van 23 april | ministériels précités ainsi que par la circulaire du 23 avril 1996, |
1996, indien hij die onregelmatig zou achten. | s'il les estimait irréguliers. |
B.5.2. Zoals blijkt uit de motieven van het verwijzingsvonnis, wordt | B.5.2. Ainsi qu'il ressort des motifs du jugement de renvoi, la Cour |
het Hof gevraagd naar de mogelijke schending, door de in het geding | est interrogée sur l'éventuelle violation, par la disposition |
zijnde bepaling, van het legaliteitsbeginsel in fiscale zaken. Het | |
antwoord op die vraag dat, indien het bevestigend was, de verwijzende | litigieuse, du principe de légalité de l'impôt. La réponse à cette |
rechter ertoe zou kunnen brengen de toepassing van de voormelde | question qui, si elle était affirmative, pourrait amener le juge a quo |
ministeriële besluiten te weren, is kennelijk van belang voor de | à écarter l'application des arrêtés ministériels précités, présente un |
oplossing van het voor hem hangende geschil. | intérêt manifeste pour la solution du litige pendant devant lui. |
B.5.3. De exceptie wordt verworpen. | B.5.3. L'exception est rejetée. |
Ten gronde | Quant au fond |
B.6. Uit de artikelen 170, § 1, en 172, tweede lid, van de Grondwet | B.6. Il se déduit des articles 170, § 1er, et 172, alinéa 2, de la |
kan worden afgeleid dat geen enkele belasting kan worden geheven en | Constitution qu'aucun impôt ne peut être levé et qu'aucune exemption |
dat geen enkele vrijstelling van belasting kan worden verleend zonder | d'impôt ne peut être accordée sans qu'ait été recueilli le |
instemming van de belastingplichtigen, uitgedrukt door hun | consentement des contribuables, exprimé par leurs représentants. Il |
vertegenwoordigers. Daaruit volgt dat de fiscale aangelegenheid een | s'ensuit que la matière fiscale est une compétence que la Constitution |
bevoegdheid is die door de Grondwet aan de wet wordt voorbehouden en | réserve à la loi et que toute délégation qui porte sur la |
dat elke delegatie die betrekking heeft op het bepalen van één van de | détermination de l'un des éléments essentiels de l'impôt est, en |
essentiële elementen van de belasting in beginsel ongrondwettig is. | principe, inconstitutionnelle. |
De niet-inachtneming van die bepalingen impliceert bovendien een | Le manquement à ces dispositions est, en outre, constitutif d'une |
schending van de artikelen 10, 11 en 172, eerste lid, van de Grondwet. Zij houdt immers een niet te verantwoorden verschil in behandeling in tussen twee categorieën van belastingplichtigen : degenen die de waarborg genieten dat niemand kan worden onderworpen aan een belasting indien daartoe niet is beslist door een democratisch verkozen beraadslagende vergadering en degenen aan wie die grondwettelijke waarborg wordt ontzegd. B.7. Voormelde grondwetsbepalingen gaan evenwel niet zover dat ze de wetgever ertoe zouden verplichten elk aspect van een belasting of van een vrijstelling zelf te regelen. Een aan een andere overheid verleende bevoegdheid is niet in strijd met het legaliteitsbeginsel voor zover de machtiging voldoende nauwkeurig is omschreven en betrekking heeft op de tenuitvoerlegging van maatregelen waarvan de | violation des articles 10, 11 et 172, alinéa 1er, de la Constitution. Il implique en effet une différence de traitement injustifiable entre deux catégories de contribuables : ceux qui bénéficient de la garantie que nul ne peut être soumis à un impôt si celui-ci n'a pas été décidé par une assemblée délibérante démocratiquement élue et ceux qui sont privés de cette garantie constitutionnelle. B.7. Les dispositions constitutionnelles précitées ne vont toutefois pas jusqu'à obliger le législateur à régler lui-même chacun des aspects d'un impôt ou d'une exemption. Une délégation conférée à une autre autorité n'est pas contraire au principe de légalité, pour autant qu'elle soit définie de manière suffisamment précise et qu'elle |
essentiële elementen voorafgaandelijk door de wetgever zijn | porte sur l'exécution de mesures dont les éléments essentiels sont |
vastgesteld. | fixés préalablement par le législateur. |
B.8. Door tijdelijk een verlaagd btw-tarief van 12 pct. in te voeren, | B.8. En instaurant temporairement un taux de T.V.A. réduit à 12 p.c., |
wilde de Koning de heropleving in de bouwsector stimuleren, in het | le Roi entendait stimuler la relance dans le secteur de la |
bijzonder in die van de sociale woningen. Hiertoe heeft de Koning de | construction, spécialement dans celle de logements sociaux. A ce |
maximale toegelaten oppervlakte vastgesteld om dat verlaagde tarief te | titre, le Roi a déterminé la superficie maximale autorisée pour |
kunnen genieten, rekening houdend met de « ruimste normen zoals | profiter de ce taux réduit en prenant en compte les « normes les plus |
gesteld door de Gewesten in het kader van hun sociaal | larges telles que fixées par les régions dans le cadre de leur |
huisvestingsbeleid ». Hij heeft voorts rekening gehouden met de « | politique en matière de logement sociaux ». Il a encore été tenu |
gezinnen met meerdere kinderen » (Beknopt Verslag, Kamer, 1995-1996, | compte « de la dimension familiale » de l'habitation (C.R.A., Chambre, |
COM 18.03.1996-22.03.1996, AC11-1). | 1995-1996, COM 18.03.1996-22.03.1996, AC11-1). |
B.9. Krachtens artikel 1 van het koninklijk besluit van 1 december | |
1995, zoals het van toepassing is op het geschil voor de verwijzende | B.9. En vertu de l'article 1er de l'arrêté royal du 1er décembre 1995, |
rechter, was aan het tarief van 12 pct. onderworpen het werk in | tel qu'il est applicable au litige a quo, étaient soumis au taux de 12 |
vastgoed, met een plafond van 2 000 000 frank, verricht tussen 1 | p.c. les travaux immobiliers, plafonnés à 2 000 000 de francs, |
januari 1996 en 31 december 1997, dat de oprichting betrof van een | accomplis entre le 1er janvier 1996 et le 31 décembre 1997, ayant pour |
woning waarvan de totale oppervlakte - voor een huis - niet meer kon | objet la construction d'un bâtiment d'habitation dont la superficie |
bedragen dan 190 m2 en die, hetzij uitsluitend, hetzij hoofdzakelijk, wordt gebruikt als vaste privéwoning. Bij het vaststellen van de criteria om de totale oppervlakte van het gebouw te berekenen, moest bijgevolg rekening worden gehouden met een dergelijke bestemming. B.10. Gelet op de door hem verstrekte preciseringen in verband met de bestemming van het gebouw, kon de wetgever in een ingewikkelde aangelegenheid als deze, zonder het legaliteitsbeginsel in fiscale zaken te schenden, aan de Minister van Financiën de technische bevoegdheid toekennen om de criteria te bepalen aan de hand waarvan de | totale ne pouvait dépasser - pour une maison - 190 m2 et qui était utilisé, soit exclusivement, soit à titre principal, comme logement privé durable. Les critères servant à calculer la superficie totale du bâtiment devaient dès lors être conçus en prenant en considération une telle destination. B.10. Compte tenu des précisions qu'il fournissait quant à la destination du bâtiment, le législateur pouvait, dans une matière complexe, sans violer le principe de légalité de l'impôt, attribuer au Ministre des Finances la compétence technique de définir les critères |
door de wetgever zelf vastgestelde oppervlakte van het gebouw kan | servant au calcul de la superficie du bâtiment, elle-même établie par |
worden berekend. | le législateur. |
B.11. Voor het overige staat het aan de bevoegde rechter om te | B.11. Pour le surplus, il appartient au juge compétent d'apprécier si |
oordelen of de Minister van Financiën de doelstellingen van de in het | le Ministre des Finances a respecté les objectifs de la disposition |
geding zijnde bepaling en de perken van de erin vervatte delegatie heeft in acht genomen. | litigieuse et les limites encadrant la délégation qu'elle contient. |
B.12. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.12. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 1 van het koninklijk besluit van 1 december 1995 « tot | L'article 1er de l'arrêté royal du 1er décembre 1995 « modifiant |
wijziging van het koninklijk besluit nr. 20 van 20 juli 1970 tot | l'arrêté royal n° 20 du 20 juillet 1970 fixant les taux de la taxe sur |
vaststelling van de tarieven van de belasting over de toegevoegde | la valeur ajoutée et déterminant la répartition des biens et des |
waarde en tot indeling van de goederen en de diensten bij die tarieven | |
», bekrachtigd bij de wet van 15 oktober 1998, schendt de artikelen | services selon ces taux », confirmé par la loi du 15 octobre 1998, ne |
10, 11, 170, § 1, en 172 van de Grondwet niet. | viole pas les articles 10, 11, 170, § 1er, et 172 de la Constitution. |
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 21 februari 2007. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 21 février 2007. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
De wnd. voorzitter, | Le président f.f., |
P. Martens. | P. Martens. |