← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 147/2005 van 28 september 2005 Rolnummer 3107 In zake
: het beroep tot vernietiging van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 3 maart 2004 betreffende
de eerstelijnsgezondheidszorg en de samenwerking tussen de Het
Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 147/2005 van 28 september 2005 Rolnummer 3107 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 3 maart 2004 betreffende de eerstelijnsgezondheidszorg en de samenwerking tussen de Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...) | Extrait de l'arrêt n° 147/2005 du 28 septembre 2005 Numéro du rôle : 3107 En cause : le recours en annulation du décret de la Communauté flamande du 3 mars 2004 relatif aux soins de santé primaires et à la coopération entre les prestataires La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 147/2005 van 28 september 2005 | Extrait de l'arrêt n° 147/2005 du 28 septembre 2005 |
Rolnummer 3107 | Numéro du rôle : 3107 |
In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van de Vlaamse | En cause : le recours en annulation du décret de la Communauté |
Gemeenschap van 3 maart 2004 betreffende de eerstelijnsgezondheidszorg | flamande du 3 mars 2004 relatif aux soins de santé primaires et à la |
en de samenwerking tussen de zorgaanbieders, ingesteld door de v.z.w. | coopération entre les prestataires de soins, introduit par l'a.s.b.l. |
Belgische Vereniging van Artsensyndicaten en het Verbond der Belgische | Association belge des syndicats médicaux et le Groupement des unions |
Beroepsvereningen van Geneesheren-specialisten. | professionnelles belges de médecins spécialistes. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters | composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. |
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. | Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, |
Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, | J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du |
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 19 oktober | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 19 |
2004 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 20 | octobre 2004 et parvenue au greffe le 20 octobre 2004, un recours en |
oktober 2004, is beroep tot vernietiging ingesteld van het decreet van | |
de Vlaamse Gemeenschap van 3 maart 2004 betreffende de | annulation du décret de la Communauté flamande du 3 mars 2004 relatif |
eerstelijnsgezondheidszorg en de samenwerking tussen de zorgaanbieders | aux soins de santé primaires et à la coopération entre les |
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 20 april 2004, derde | prestataires de soins (publié au Moniteur belge du 20 avril 2004, |
editie) door de v.z.w. Belgische Vereniging van Artsensyndicaten, met | troisième édition) a été introduit par l'a.s.b.l. Association belge |
maatschappelijke zetel te 1050 Brussel, Boondaalsesteenweg 6, en het | des syndicats médicaux, dont le siège social est établi à 1050 |
Bruxelles, chaussée de Boondael 6, et le Groupement des unions | |
Verbond der Belgische Beroepsvereningen van Geneesheren-specialisten, | professionnelles belges de médecins spécialistes, dont le siège est |
met zetel te 1050 Brussel, Kroonlaan 20. | établi à 1050 Bruxelles, avenue de la Couronne 20. |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van het aangevochten decreet | Quant au décret attaqué |
B.1.1. Het aangevochten decreet wil, enerzijds, door de oprichting van | B.1.1. Le décret attaqué entend, d'une part, exécuter, par la création |
samenwerkingsinitiatieven eerstelijnsgezondheidszorg, het protocol | d'initiatives de coopération dans le domaine des soins de santé |
betreffende de eerstelijnsgezondheidszorg uitvoeren dat op 25 juli | primaires, le Protocole relatif aux soins de santé de première ligne |
2001 is gesloten tussen de federale Regering en de Gemeenschaps- en | conclu le 25 juillet 2001 entre le Gouvernement fédéral et les |
Gewestregeringen. Het beoogt, anderzijds, de optimalisering van de | Gouvernements communautaires et régionaux. Il vise, d'autre part, à |
zorgprocessen binnen de eerstelijnsgezondheidszorg door het definiëren | optimaliser les procédés de soins de santé primaires par la définition |
van de opdrachten, de doelstellingen en de werkingsbeginselen die ter | des missions, des objectifs et des principes de fonctionnement |
zake van toepassing zijn (Parl. St., Vlaams Parlement, 2003-2004, nr. | applicables en la matière (Doc. parl., Parlement flamand, 2003-2004, |
1882/1, p. 4). | n° 1882/1, p. 4). |
Volgens de parlementaire voorbereiding vormt de | Selon les travaux préparatoires, les soins de santé primaires |
eerstelijnsgezondheidszorg een essentiële component in het stelsel van | constituent un pan essentiel du système des soins de santé, au sein |
de gezondheidszorg binnen hetwelk wetenschappelijk onderbouwde | duquel des méthodes fondées scientifiquement, acceptées socialement et |
methoden, die maatschappelijk aanvaard en praktijkgericht zijn, zouden | orientées vers la pratique devraient être mises en oeuvre. Une offre |
moeten worden gehanteerd. Een monodisciplinair aanbod maakt het echter | uni-disciplinaire ne permet toutefois pas de rencontrer adéquatement |
niet mogelijk die doelstelling op adequate wijze te bereiken. De | cet objectif. La complémentarité des différents acteurs doit dès lors |
complementariteit van de verschillende actoren moet bijgevolg beter | être mise à profit par la stimulation de la concertation et des |
worden benut door het stimuleren van overleg en gegevensuitwisseling (ibid., p. 3). | échanges de données (ibid., p. 3). |
B.1.2. De eerstelijnszorgverstrekkers moeten zowel activiteiten | B.1.2. Les dispensateurs de soins de santé primaires sont appelés à |
uitoefenen die gericht zijn op de gebruiker, en die een individueel | exercer tant des activités centrées sur l'usager, qui impliquent un |
contact impliceren, als activiteiten die de goede organisatie van de | contact individuel, que des activités, visant à la bonne organisation |
eerstelijnsgezondheidszorg beogen, en waarbij de zorgaanbieders binnen | des soins de santé primaires, par lesquelles les prestataires de soins |
een bepaald werkgebied hun werking op elkaar afstemmen (artikel 6). | coordonnent leurs activités au sein d'un ressort déterminé (article 6). |
B.1.3. De Vlaamse Regering wordt ertoe gemachtigd vormen van | B.1.3. Le Gouvernement flamand est habilité à agréer des formes de |
samenwerkingsverbanden op het niveau van de praktijkvoering en | partenariats au niveau de la pratique et des initiatives de |
samenwerkingsinitiatieven eerstelijnsgezondheidszorg te erkennen en de | coopération dans le domaine des soins de santé primaires ainsi qu'à en |
activiteiten daarvan te subsidiëren (artikelen 7 en 8). | subventionner les activités (articles 7 et 8). |
De samenwerkingsinitiatieven beogen een optimale zorgverlening aan de | Les initiatives de coopération tendent à fournir à l'usager des soins |
gebruiker door zowel het aanbod af te stemmen op de noden als de | optimaux en favorisant tant l'adéquation entre l'offre et la demande |
samenwerking tussen de zorgaanbieders onderling te bevorderen. Zij | de soins que la coopération entre les prestataires de soins. Elles |
informeren de bevolking over het zorgaanbod en leveren inspanningen om | informent la population sur l'offre de soins et s'efforcent |
de toegankelijkheid van de eerstelijnsgezondheidszorg te optimaliseren (artikel 9). | d'optimiser l'accessibilité des soins de santé primaires (article 9). |
De Vlaamse Regering kan de taken vaststellen die in principe worden | Le Gouvernement flamand peut déterminer les tâches dévolues en |
toegekend aan de samenwerkingsinitiatieven en die door een andere | principe aux initiatives de coopération qui sont susceptibles d'être |
rechtspersoon kunnen worden uitgevoerd (artikel 11). | accomplies par une autre personne morale (article 11). |
Ten aanzien van de ontvankelijkheid | Quant à la recevabilité |
B.2.1. De verzoekende partij die in haar verzoekschrift doet gelden | B.2.1. La partie requérante qui fait valoir dans sa requête que la |
dat de bestreden wetgevende norm de beroepsbelangen van haar leden | norme législative attaquée concerne les intérêts professionnels de ses |
betreft en die in de uiteenzetting van de middelen preciseert hoe die | membres et qui précise dans l'exposé des moyens en quoi cette norme |
norm hun belangen ongunstig zou raken, doet voldoende blijken van het | affecterait défavorablement leurs intérêts, justifie à suffisance de |
belang dat is vereist om haar beroep in te stellen. | l'intérêt requis pour l'introduction de son recours. |
De verzoekende partijen groeperen praktiserende geneesheren en hebben | En l'espèce, les parties requérantes regroupent des médecins |
tot doel de professionele belangen van hun leden te behartigen, ook op | praticiens et ont pour but d'assurer la défense professionnelle de |
juridisch vlak. Zij hebben bijgevolg belang bij het vorderen van de | leurs membres, en ce compris sur le plan juridique. Elles ont dès lors |
vernietiging van een decreet dat de eerstelijnsgezondheidszorg en de | intérêt à poursuivre l'annulation d'un décret qui règle les soins de |
onderlinge samenwerking tussen zorgaanbieders regelt. | santé primaires et la coopération entre prestataires de soins. |
B.2.2. Volgens de Vlaamse Regering zou het verzoekschrift echter | B.2.2. Selon le Gouvernement flamand, la requête serait toutefois |
onontvankelijk zijn, in zoverre in de aangevoerde middelen niet zou | irrecevable en ce que les moyens qui y sont pris ne détermineraient ni |
worden vastgesteld welke de aangevochten decreetsbepalingen zijn, noch | les dispositions décrétales attaquées, ni en quoi celles-ci |
hoe die bepalingen de aangevoerde referentienormen zouden schenden. | violeraient les normes de référence invoquées. |
B.2.3. De verzoekende partijen preciseren in de uiteenzetting van het | B.2.3. Les parties requérantes précisent, dans le développement de la |
merendeel van hun middelen zowel welke artikelen van het decreet zij | plupart de leurs moyens, tant les articles du décret qu'elles |
betwisten als welke bepalingen daardoor zouden zijn geschonden. | contestent que les dispositions qui seraient violées par ceux-ci. |
Nochtans zal het Hof zich in zijn onderzoek beperken tot die | Dans le cadre de son examen, la Cour se limitera cependant aux normes |
referentienormen waaromtrent het verzoekschrift expliciet uiteenzet | de référence pour lesquelles la requête expose explicitement en quoi |
waarom zij door de bestreden bepalingen zouden zijn geschonden. Onder | elles seraient violées par les dispositions entreprises. Sous cette |
dat voorbehoud wordt de exceptie verworpen. | réserve, l'exception est rejetée. |
B.2.4. De Vlaamse Regering betwist voorts de ontvankelijkheid van het | B.2.4. Le Gouvernement flamand conteste encore la recevabilité de la |
verzoekschrift, in zoverre het verscheidene bepalingen aanvoert van | requête en ce qu'elle invoque diverses dispositions de l'arrêté royal |
het koninklijk besluit nr. 78 van 10 november 1967 betreffende de | n° 78 du 10 novembre 1967 « relatif à l'exercice de l'art de guérir, |
uitoefening van de geneeskunst, de verpleegkunde, de paramedische | de l'art infirmier, des professions paramédicales et aux commissions |
beroepen en de geneeskundige commissies, terwijl het opschrift van dat | médicales », alors que l'intitulé de cet arrêté a été modifié, par la |
besluit bij de wet van 10 augustus 2001 houdende maatregelen inzake | loi du 10 août 2001 portant des mesures en matière de soins de santé, |
gezondheidszorg is gewijzigd in « koninklijk besluit nr. 78 | comme suit : « Arrêté royal n° 78 relatif à l'exercice des professions |
betreffende de uitoefening van de gezondheidsberoepen ». Het | des soins de santé ». La requête ne satisferait dès lors pas aux |
verzoekschrift zou bijgevolg niet voldoen aan de vereisten van artikel | |
6 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. | exigences de l'article 6 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la |
Cour d'arbitrage. | |
B.2.5. Uit de in het verzoekschrift vervatte uiteenzetting van de | B.2.5. L'exposé des faits et des moyens contenu dans la requête fait |
feiten en de middelen blijkt onmiskenbaar dat de verzoekende partijen | apparaître de façon incontestable que les parties requérantes visent |
het koninklijk besluit nr. 78 beogen, zoals het thans van toepassing | l'arrêté royal n° 78, tel qu'il s'applique actuellement. L'erreur |
is. De materiële vergissing in verband met het opschrift ervan heeft | matérielle portant sur son intitulé n'a du reste pas empêché le |
de Vlaamse Regering overigens niet verhinderd op adequate wijze haar | Gouvernement flamand de formuler adéquatement sa défense, de sorte |
verdediging te voeren, zodat is voldaan aan de vereisten van artikel 6 | qu'il est satisfait aux exigences de l'article 6 de la loi spéciale du |
van de bijzondere wet van 6 januari 1989. | 6 janvier 1989. |
B.2.6. De exceptie wordt verworpen. | B.2.6. L'exception est rejetée. |
Ten gronde | Quant au fond |
Wat de ontvankelijkheid van de middelen betreft | En ce qui concerne la recevabilité des moyens |
B.3.1. De verzoekende partijen voeren een zevende middel aan dat is | B.3.1. Les parties requérantes prennent un septième moyen dirigé |
gericht tegen artikel 10, § 1, van het decreet, in zoverre daarin een | contre l'article 10, § 1er, du décret en ce qu'il énumère une liste de |
lijst van taken is opgenomen die worden verricht door de | tâches assumées par les initiatives de coopération alors que cette |
samenwerkingsinitiatieven, terwijl die bevoegdheid aan de federale | compétence appartiendrait au législateur fédéral. |
wetgever zou toekomen. | |
B.3.2. Om te voldoen aan de vereisten van artikel 6 van de bijzondere | B.3.2. Pour satisfaire aux exigences de l'article 6 de la loi spéciale |
wet van 6 januari 1989, moeten de middelen van het verzoekschrift te | du 6 janvier 1989, les moyens de la requête doivent faire connaître, |
kennen geven welke van de regels waarvan het Hof de naleving | parmi les règles dont la Cour garantit le respect, celles qui seraient |
waarborgt, zouden zijn geschonden, alsook welke de bepalingen zijn die | violées ainsi que les dispositions qui violeraient ces règles et |
deze regels zouden schenden, en uiteenzetten in welk opzicht die | exposer en quoi ces règles auraient été transgressées par ces |
regels door de bedoelde bepalingen zouden zijn geschonden. | dispositions. |
Met uitzondering van de grief die is gericht tegen artikel 10, § 1, | Abstraction faite du grief dirigé contre l'article 10, § 1er, 10°, du |
10°, van het aangevochten decreet, is het zevende middel te vaag om in | décret attaqué, le septième moyen, à défaut de préciser quelles |
aanmerking te worden genomen, aangezien het niet preciseert welke | dispositions il attaque et en quoi celles-ci violeraient les règles |
bepalingen het aanvecht en hoe die bepalingen de bevoegdheidverdelende | répartitrices de compétences, est trop imprécis pour être pris en |
regels zouden schenden. | considération. |
B.3.3. De verzoekende partijen voeren voorts ter staving van hun | B.3.3. Les parties requérantes prennent encore à l'appui de leur |
beroep een achtste middel aan. Daarin wordt echter geenszins | recours un huitième moyen. Celui-ci ne précise cependant d'aucune |
gepreciseerd waarin de aangevoerde schending van de | manière en quoi consisterait la violation alléguée des règles |
bevoegdheidverdelende regels zou bestaan. | répartitrices de compétences. |
In zoverre het achtste middel betrekking heeft op de | En tant qu'il concerne les règles répartitrices de compétences, le |
bevoegdheidverdelende regels is het onontvankelijk. | huitième moyen est irrecevable. |
B.3.4. In zijn memorie van tussenkomst betwist de Ministerraad de | B.3.4. Dans son mémoire en intervention, le Conseil des ministres |
geldigheid van artikel 3 van het aangevochten decreet. | conteste la validité de l'article 3 du décret attaqué. |
B.3.5. Artikel 85, tweede lid, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof staat onder meer de Ministerraad toe een memorie in te dienen in een zaak betreffende een beroep tot vernietiging en daarin nieuwe middelen te formuleren. Een dergelijke tussenkomst vermag evenwel niet het beroep te wijzigen of uit te breiden. Dat zou het geval zijn wanneer een nieuw middel wordt aangevoerd tegen een bepaling die door de verzoekende partijen niet op ontvankelijke wijze voor het Hof wordt bestreden. Hoewel het beroep is gericht tegen het aangevochten decreet in zijn geheel, wordt geen enkel middel aangevoerd tegen artikel 3 ervan, zodat het beroep hiertegen niet ontvankelijk is. In zoverre het betrekking heeft op die bepaling, is het nieuwe middel dat door de | B.3.5. L'article 85, alinéa 2, de la loi spéciale permet notamment au Conseil des ministres d'introduire un mémoire dans une affaire concernant un recours en annulation et d'y formuler des moyens nouveaux. Une telle intervention ne peut cependant ni modifier ni étendre le recours. Ce serait le cas lorsqu'un moyen nouveau est articulé contre une disposition qui n'est pas attaquée de manière recevable devant la Cour par les parties requérantes. Bien que le recours soit dirigé contre l'ensemble du décret attaqué, aucun moyen n'y est pris contre son article 3, de sorte que le recours n'est pas recevable à son égard. En tant qu'il porte sur cette disposition, le nouveau moyen invoqué par le Conseil des ministres |
Ministerraad wordt aangevoerd niet ontvankelijk. | n'est pas recevable. |
B.3.6. De Ministerraad voert tevens de schending aan van de artikelen | B.3.6. Le Conseil des ministres allègue également la violation des |
10, 11 en 23, in samenhang gelezen met de artikelen 33, 105 en 108, | articles 10, 11 et 23, lus en combinaison avec les articles 33, 105 et |
van de Grondwet, en van artikel 78 van de bijzondere wet van 8 | 108, de la Constitution, et de l'article 78 de la loi spéciale du 8 |
augustus 1980 tot hervorming der instellingen, in zoverre de artikelen | août 1980 de réformes institutionnelles en ce que les articles 5, 7, |
5, 7, 8, 11 en 14 van het aangevochten decreet te ruime delegaties aan | 8, 11 et 14 du décret attaqué accordent des compétences trop |
de Vlaamse Regering bevatten. | importantes au Gouvernement flamand. |
B.3.7. Geen enkel middel van het verzoekschrift is gericht tegen de | B.3.7. Aucun moyen de la requête n'est dirigé contre les articles 5 et |
artikelen 5 en 14 van het aangevochten decreet, terwijl die bepalingen | 14 du décret attaqué alors que ces dispositions sont visées par le |
worden beoogd in het nieuwe middel van de Ministerraad. In zoverre het | nouveau moyen du Conseil des ministres. En tant qu'il porte sur ces |
betrekking heeft op die bepalingen, is het nieuwe middel dat door de | dispositions, le nouveau moyen invoqué par le Conseil des ministres |
Ministerraad wordt aangevoerd, niet ontvankelijk. | n'est pas recevable. |
Wat de schending van de bevoegdheidverdelende regels betreft | En ce qui concerne la violation des règles répartitrices de compétences |
B.4.1. Een eerste, een vierde en een vijfde middel zijn afgeleid uit | B.4.1. Un premier, un quatrième et un cinquième moyens sont pris de la |
de schending van de bevoegdheidverdelende regels door de artikelen 2, | violation des règles répartitrices de compétences par les articles 2, |
2° en 18°, en 4 van het aangevochten decreet, in zoverre zij | 2° et 18°, et 4 du décret attaqué en ce qu'ils énoncent les tâches qui |
vaststellen welke taken toekomen aan de eerstelijnszorgverstrekkers en | reviennent aux dispensateurs de soins de santé primaires et leur font |
hun de verplichting opleggen om, wanneer het belang van de gebruiker | obligation d'établir, si l'intérêt de l'usager le nécessite, un |
zulks vereist, een begeleidingsdossier aan te leggen en in voorkomend | dossier d'accompagnement, voire un plan de soins. |
geval een zorgplan op te maken. | |
Artikel 4 van het aangevochten decreet bepaalt : | L'article 4 du décret attaqué énonce : |
« § 1. Ter uitvoering van de opdrachten, bepaald in artikel 3, | « § 1er. Pour l'accomplissement des missions, définies à l'article 3, |
vervullen de zorgverstrekkers onder meer de volgende taken : | les dispensateurs de soins remplissent les tâches suivantes : |
1° het aanbieden van de eerste deskundige opvang bij gezondheidsproblemen; | 1° offrir un premier accueil qualifié en cas de problèmes de santé; |
2° het verzorgen, begeleiden en opvolgen van gebruikers met acute of | 2° soigner, accompagner et suivre les usagers souffrant de problèmes |
chronische gezondheidsproblemen; | de santé aigus ou chroniques; |
3° het bijdragen tot het voorkomen van het ontstaan of het verergeren | 3° contribuer à la prévention de l'apparition ou de l'aggravation des |
van gezondheidsproblemen; | problèmes de santé; |
4° het ondersteunen van de gebruikers bij de zelfzorg, de | 4° assister les usagers dans leur autonomie, les intervenants de |
mantelzorgers, de vrijwilligers en de andere zorgaanbieders; | proximité, les volontaires et les autres prestataires de soins; |
5° het opnemen van het eigen aandeel in het zorgcontinuüm. | 5° assurer sa part de responsabilité de la continuité des soins. |
§ 2. De zorgverstrekkers voeren deze taken uit in het kader van hun | § 2. Les dispensateurs de soins accomplissent ces tâches dans le cadre |
professionele deskundigheid. Indien het in het belang van de gebruiker | de leur expertise professionnelle. Si l'intérêt de l'usager le |
nodig is, maken ze, al dan niet op vraag van de gebruiker of zijn | nécessite, ils établissent, sur demande ou non de l'usager ou de son |
vertegenwoordiger, een begeleidingsdossier op en maken ze onderling | représentant, un dossier d'accompagnement et s'arrangent entre eux, |
taakafspraken, alsook met andere zorgaanbieders en met organisaties, | ainsi qu'avec d'autres prestataires de soins et des organisations, |
diensten en personen met een meer gespecialiseerd zorgaanbod. De | services et personnes offrant des soins plus spécialisés. Ces tâches |
taakafspraken kunnen worden vastgelegd in een zorgplan. Het zorgplan | peuvent être précisées dans un plan des soins. Le plan des soins peut |
kan op eigen initiatief of op vraag van de gebruiker of zijn | être mis en oeuvre et/ou suivi par le dispensateur de soins, |
vertegenwoordiger door de zorgverstrekker worden opgestart en/of | d'initiative ou sur la demande de l'usager ou son représentant. Au |
opgevolgd. Indien nodig verwijzen ze gebruikers gericht door. Na | besoin, les usagers sont renvoyés de manière ciblée. Après renvoi par |
verwijzing door een andere zorgaanbieder of door een organisatie, | un autre prestataire de soins ou par une organisation, service ou |
dienst of persoon met een meer gespecialiseerd zorgaanbod, leveren de | personne offrant des soins plus spécialisés, les dispensateurs de |
zorgverstrekkers adequate zorg ». | soins délivrent les soins adéquats. » |
Volgens artikel 2, 2°, van het aangevochten decreet wordt met | Selon l'article 2, 2°, du décret attaqué, le dossier d'accompagnement |
begeleidingsdossier het document bedoeld « dat per gebruiker, op basis | s'entend du « document qui reprend par usager, sur la base d'une |
van een evaluatie van het zelfzorgvermogen en een omschrijving van de | évaluation de l'autonomie et d'une définition de la demande de soins, |
zorgvraag, weergeeft welke passende zorg de zorgaanbieder voorziet aan | les soins appropriés que le prestataire de soins envisage de dispenser |
te bieden of nodig acht en dat kan worden bijgestuurd in functie van | ou estime nécessaire[s] et qui peut être rectifié en fonction de |
de evoluerende zorgbehoefte ». | l'évolution des nécessités de soins ». |
Krachtens artikel 2, 18°, van hetzelfde decreet bestaat het zorgplan | En vertu de l'article 2, 18°, du même décret, le plan de soins |
in « een schriftelijke afsprakenregeling met betrekking tot de | consiste dans « un arrangement écrit concernant les soins destinés à |
geplande zorg voor een gebruiker, die gebaseerd is op één of meer | un usager qui est basé sur un ou plusieurs dossiers d'accompagnement |
begeleidingsdossiers en die kan worden bijgestuurd afhankelijk van de | et qui peut être rectifié en fonction de l'évolution des nécessités de |
evoluerende zorgbehoefte ». | soins ». |
B.4.2. Artikel 5, § 1, I, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 | B.4.2. L'article 5, § 1er, I, de la loi spéciale du 8 août 1980 de |
tot hervorming der instellingen wijst de bevoegdheid inzake het | réformes institutionnelles attribue aux communautés la compétence en |
gezondheidsbeleid toe aan de gemeenschappen, onder voorbehoud van de | matière de politique de santé, sous réserve des exceptions qu'il |
uitzonderingen die het bepaalt. | détermine. |
Uit de parlementaire voorbereiding van voormeld artikel blijkt | Il ressort clairement des travaux préparatoires de l'article précité |
duidelijk dat het regelen van de uitoefening van de geneeskunst en van | que la réglementation de l'exercice de l'art de guérir et des |
de paramedische beroepen niet behoort tot de materies die, wat het | professions paramédicales ne relève pas des matières concernant la |
gezondheidsbeleid betreft, als persoonsgebonden aangelegenheden aan de | politique de santé qui ont été transférées aux communautés en tant que |
gemeenschappen zijn overgedragen (Parl. St., Senaat, 1979-1980, nr. | matières personnalisables (Doc. parl., Sénat, 1979-1980, n° 434/1, p. |
434/1, p. 7). | 7). |
De principiële bevoegdheid van de gemeenschappen voor het | La compétence de principe des communautés en matière de politique de |
gezondheidsbeleid zou zonder inhoud blijven indien het gemaakte | santé resterait sans objet si la réserve en ce qui concerne l'exercice |
voorbehoud wat de uitoefening van de geneeskunst betreft ruim zou | de l'art de guérir était interprétée de façon extensive et visait tous |
worden begrepen en elk aspect van de verhouding tussen patiënten en | les aspects de la relation entre les patients et les médecins. Un |
artsen zou omvatten. Een doelmatige uitoefening van de hem toegewezen | exercice efficace de la compétence qui lui a été attribuée suppose |
bevoegdheid veronderstelt noodzakelijkerwijze dat de decreetgever in | nécessairement que le législateur décrétal puisse, dans sa |
zijn regelgeving bepaalde aspecten van die verhouding in aanmerking zou kunnen nemen. | réglementation, prendre en compte certains aspects de cette relation. |
Hoewel het voormelde koninklijk besluit nr. 78 geen omschrijving geeft | Bien que l'arrêté royal n° 78 précité ne donne pas de définition de ce |
van wat onder « uitoefening van de geneeskunde » dient te worden | qu'il y a lieu d'entendre par « exercice de l'art médical », il peut |
verstaan, kan uit artikel 2, § 1, tweede lid, en § 2, derde lid van | être déduit de l'article 2, § 1er, alinéa 2, et § 2, alinéa 3, de cet |
dat besluit - waarin wordt bepaald welke handelingen als onwettige | arrêté - qui détermine quels actes doivent être considérés comme |
uitoefening van de geneeskunde worden beschouwd - worden afgeleid dat | exercice illégal de l'art médical - qu'un acte relève de l'exercice de |
een handeling tot de uitoefening van de geneeskunde behoort wanneer | l'art médical lorsqu'il a notamment pour objet ou lorsqu'il est |
zij met name tot doel heeft of wordt voorgesteld tot doel te hebben, | présenté comme ayant pour objet, à l'égard d'un être humain, entre |
bij een menselijk wezen, onder meer, het onderzoeken van de | autres, l'examen de l'état de santé, le dépistage de maladies et de |
gezondheidstoestand, het opsporen van ziekten en gebreken, het stellen | déficiences, l'établissement du diagnostic ou l'instauration ou |
van de diagnose of het instellen of uitvoeren van een behandeling van | l'exécution du traitement d'un état pathologique, physique ou |
een fysieke of psychische, werkelijke of vermeende pathologische | psychique, réel ou supposé. |
toestand. B.4.3. De in B.4.1 vermelde bepalingen kunnen niet zo worden | B.4.3. Les dispositions mentionnées au B.4.1 ne sauraient être |
geïnterpreteerd dat zij afbreuk zouden doen aan de therapeutische en | interprétées de manière telle qu'elles porteraient atteinte à la |
de diagnostische vrijheid van de arts, die met name wordt gewaarborgd | liberté thérapeutique et de diagnostic du médecin, garantie notamment |
in de artikelen 11 en 12 van het koninklijk besluit nr. 78, in artikel | par les articles 11 et 12 de l'arrêté royal n° 78, par l'article 130, |
130, § 1, tweede lid, van de wet op de ziekenhuizen, gecoördineerd bij | § 1er, alinéa 2, de la loi sur les hôpitaux coordonnée par l'arrêté |
het koninklijk besluit van 7 augustus 1987, en in artikel 73 van de | royal du 7 août 1987 et par l'article 73 de la loi relative à |
wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige | |
verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994. Evenmin | l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 |
kunnen de bestreden bepalingen zo worden geïnterpreteerd dat zij | juillet 1994. Ces dispositions attaquées ne peuvent non plus être |
afbreuk zouden doen aan artikel 35duodecies van het koninklijk besluit | interprétées comme portant atteinte à l'article 35duodecies de |
nr. 78 of aan het koninklijk besluit van 3 mei 1999 betreffende het | l'arrêté royal n° 78 ou à l'arrêté royal du 3 mai 1999 relatif au |
algemeen medisch dossier. | dossier médical général. |
In zoverre het decreet wordt begrepen als een geheel van maatregelen | En tant que le décret vise un ensemble de mesures destinées à |
met het oog op een nog betere zorgverstrekking in het belang van de | améliorer la dispensation des soins dans l'intérêt du patient sans |
patiënt, evenwel zonder in te grijpen in de wijze waarop de | toutefois intervenir dans la manière dont sont exercés l'art médical |
geneeskunde en de paramedische geneeskunde worden uitgeoefend, meer | et l'art paramédical, en particulier en ce qui concerne la liberté |
bepaald wat de therapeutische en de diagnostische vrijheid betreft, | thérapeutique et de diagnostic, les dispositions attaquées |
passen de aangevochten bepalingen in de bevoegdheidssfeer van de decreetgever. | s'inscrivent dans la sphère de compétence du législateur décrétal. |
Het komt de bevoegde rechter toe te oordelen of de wijze waarop de | Il appartiendra au juge compétent d'examiner si la façon dont le |
Vlaamse Regering uitvoering geeft aan het aangevochten decreet, de | Gouvernement flamand donne exécution au décret attaqué respecte les |
bevoegdheidverdelende regels in acht neemt. | règles répartitrices de compétences. |
B.4.4. Het eerste, het vierde en het vijfde middel kunnen niet worden | B.4.4. Les premier, quatrième et cinquième moyens ne peuvent être |
aangenomen. | accueillis. |
B.5.1. Een tweede en een derde middel zijn afgeleid uit de schending | B.5.1. Un deuxième et un troisième moyens sont pris de la violation |
van de bevoegdheidverdelende regels door artikel 2, 19°, alsmede door | des règles répartitrices de compétences par l'article 2, 19°, ainsi |
de artikelen 8 tot 13 van het aangevochten decreet, in zoverre zij de | que par les articles 8 à 13 du décret attaqué en ce qu'ils excluent le |
arts-specialist uitsluiten van de eerstelijnszorgverstrekkers alsmede | médecin-spécialiste des dispensateurs de soins de santé primaires |
van de samenwerkingsinitiatieven die tussen hen tot stand kunnen | ainsi que des initiatives de coopération qui peuvent voir le jour |
komen. | entre ceux-ci. |
B.5.2. Ofschoon de decreetgever, die onbevoegd is om de uitoefening | B.5.2. S'il est vrai que le législateur décrétal, incompétent pour |
van de geneeskunde te regelen, niet kan verhinderen dat de artsen-specialisten medische handelingen verrichten waarop het bestreden decreet betrekking heeft, kan hij niettemin beletten dat die handelingen de juridische of administratieve gevolgen hebben die door dat decreet worden beoogd. Het aangevochten decreet kan echter, zoals is vermeld in B.4.3, niet tot gevolg hebben dat de therapeutische vrijheid van de artsen-specialisten de vrije keuze van de arts door zijn patiënt of de mededeling van inlichtingen tussen beroepsbeoefenaars bedoeld in de artikelen 13 en 14 van het koninklijk besluit nr. 78 worden beperkt, noch dat de Regering ertoe wordt gemachtigd die te beperken. De decreetgever maakt dan ook geen inbreuk op de bevoegdheden van de federale overheid ter zake. | régler l'exercice de l'art de guérir, ne peut empêcher les médecins spécialistes d'accomplir les actes médicaux auxquels a trait le décret attaqué, il peut toutefois s'opposer à ce que ces actes aient les effets juridiques ou administratifs visés par ledit décret. Comme il est mentionné au B.4.3, le décret attaqué ne peut avoir pour effet ni de limiter, ni d'habiliter le Gouvernement à limiter, la liberté thérapeutique des médecins spécialistes, le libre choix du médecin par son patient ou la communication d'informations entre praticiens prévue par les articles 13 et 14 de l'arrêté royal n° 78. Le législateur décrétal n'empiète dès lors pas sur les compétences de l'autorité fédérale en la matière. |
B.5.3. Het tweede en het derde middel kunnen niet worden aangenomen. | B.5.3. Les deuxième et troisième moyens ne peuvent être accueillis. |
B.6.1. Een zesde middel strekt tot de vernietiging van artikel 7 van | B.6.1. Un sixième moyen tend à l'annulation de l'article 7 du décret |
het aangevochten decreet, in zoverre het de Vlaamse Regering ertoe | attaqué en ce qu'il habilite le Gouvernement flamand à agréer des |
machtigt vormen van samenwerkingsverbanden te erkennen op niveau van | |
de praktijkvoering, terwijl artikel 35duodecies van het koninklijk | formes de partenariat au niveau de la pratique alors que l'article |
besluit nr. 78 aan de Koning de zorg toevertrouwt om de organisatie en | 35duodecies de l'arrêté royal n° 78 confie au Roi le soin de |
de erkenning van de groepspraktijk en van diverse | réglementer l'organisation et l'agrément de la pratique de groupe et |
samenwerkingsverbanden te erkennen. | de divers partenariats. |
B.6.2. De decreetgever is bevoegd om de kwaliteit van de | B.6.2. Le législateur décrétal est compétent pour améliorer la qualité |
zorgverstrekking te verbeteren voor zover hij niet ingrijpt in de | de la dispensation des soins pour autant qu'il n'interfère pas dans |
medische of paramedische activiteit op zich. | l'activité médicale ou paramédicale en tant que telle. |
In zoverre de regels in verband met de structuur en de organisatie van | En ce que les règles concernant la structure et l'organisation de la |
de praktijkvoering vreemd zijn aan een dergelijke activiteit, wordt de | pratique sont étrangères à une telle activité, ces règles ne |
uitoefening van de geneeskunst en van de paramedische beroepen niet | gouvernent pas l'exercice de l'art de guérir et des professions |
beheerst door die regels en kunnen ze derhalve worden aangenomen door | paramédicales et peuvent donc être adoptées par le législateur |
de decreetgever. | décrétal. |
B.6.3. Het zesde middel kan niet worden aangenomen. | B.6.3. Le sixième moyen ne peut être accueilli. |
B.7.1. In een zevende middel vorderen de verzoekende partijen de | B.7.1. Par un septième moyen, les parties requérantes poursuivent |
vernietiging van artikel 10, § 1, 10°, van het aangevochten decreet, | l'annulation de l'article 10, § 1er, 10°, du décret attaqué en vertu |
krachtens hetwelk de samenwerkingsinitiatieven de permanentieregeling | duquel les initiatives de coopération surveillent le régime de |
van de zorgaanbieders bewaken. | permanence des prestataires de soins. |
Artikel 9, § 2, van het koninklijk besluit nr. 78 bepaalt, | L'article 9, § 2, de l'arrêté royal n° 78 prévoit, quant à lui, que la |
zijnerzijds, dat de geneeskundige commissie de behoeften inzake | commission médicale définit les besoins en matière de service de garde |
wachtdiensten bepaalt en dat zij de werking ervan controleert. | et qu'elle surveille le fonctionnement de ceux-ci. |
B.7.2. Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat de decreetgever | B.7.2. Il ressort des travaux préparatoires que le législateur |
aan de samenwerkingsinitiatieven niet de taak heeft willen | décrétal n'a pas entendu confier aux initiatives de coopération la |
toevertrouwen om de wachtdienst te organiseren in de plaats van de | tâche d'organiser le régime des permanences en lieu et place des |
zorgaanbieders. Zij dienen ter zake enkel een stimulerende en | prestataires de soins. Celles-ci ne sont appelées à assumer qu'un rôle |
ondersteunende rol te vervullen (Parl. St., Vlaams Parlement, | de stimulation et de soutien en la matière (Doc. parl., Parlement |
2003-2004, nr. 1882/1, p. 20). | flamand, 2003-2004, n° 1882/1, p. 20). |
Het Hof stelt voorts vast dat het door het samenwerkingsinitiatief | La Cour constate encore que la surveillance assumée par l'initiative |
uitgeoefende toezicht niet, ook niet indirect, de medische of | de coopération n'affecte pas, fût-ce indirectement, la dimension |
paramedische dimensie raakt van de relatie tussen de patiënt en de | médicale ou paramédicale de la relation existant entre le patient et |
zorgaanbieder. | le prestataire de soins. |
Dat toezicht valt dus niet onder de uitoefening van de geneeskunst en | Cette surveillance ne relève donc pas de l'exercice de l'art de guérir |
van de paramedische beroepen. | et des professions paramédicales. |
B.7.3. Het zevende middel kan niet worden aangenomen. | B.7.3. Le septième moyen ne peut être accueilli. |
B.8.1. De Ministerraad leidt een negende middel af uit de schending | B.8.1. Le Conseil des ministres prend un neuvième moyen de la |
van het evenredigheidsbeginsel bij de uitoefening van de bevoegdheden | violation du principe de proportionnalité dans l'exercice des |
die aan de decreetgever zijn toevertrouwd, in zoverre die ter zake een | compétences attribuées au législateur décrétal en ce que celui-ci |
samenwerkingsakkoord had moeten sluiten met de federale Staat. | aurait dû conclure un accord de coopération en la matière avec l'Etat |
B.8.2. Het staat aan de overheden die complementaire bevoegdheden | fédéral. B.8.2. Il appartient aux autorités exerçant des compétences |
uitoefenen te beoordelen of het opportuun is dat toepassing wordt | complémentaires d'apprécier l'opportunité de faire application de |
gemaakt van artikel 92bis van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 | l'article 92bis de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes |
tot hervorming der instellingen. | institutionnelles. |
B.8.3. De afwezigheid van samenwerking houdt te dezen geen schending | B.8.3. L'absence de coopération n'est pas constitutive en l'espèce |
in van de bevoegdheidverdelende regels. | d'une violation des règles répartitrices de compétences. |
De Ministerraad toont immers niet aan dat de totstandkoming van een | En effet, le Conseil des ministres ne démontre pas en quoi |
samenwerkingsakkoord absoluut noodzakelijk zou zijn voor de | l'élaboration d'un accord de coopération serait indispensable à la |
tenuitvoerlegging van een coherent beleid van zorgverstrekking. | mise en oeuvre d'une politique de dispensation des soins cohérente. |
B.8.4. Het negende middel kan niet worden aangenomen. | B.8.4. Le neuvième moyen ne peut être accueilli. |
Wat de schending van het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie | En ce qui concerne la violation du principe d'égalité et de |
betreft | non-discrimination |
B.9.1. In hun tweede middel voeren de verzoekende partijen een | B.9.1. Dans leur deuxième moyen, les parties requérantes allèguent une |
schending aan van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre de | violation des articles 10 et 11 de la Constitution en ce que le |
arts-specialist wordt uitgesloten van de lijst van de | médecin spécialiste est exclu de la liste des dispensateurs de soins |
eerstelijnszorgverstrekkers. | de santé primaires. |
B.9.2. Volgens artikel 2, 19°, van het aangevochten decreet, dient | B.9.2. Selon l'article 2, 19°, du décret attaqué, il y a lieu |
onder eerstelijns « zorgverstrekker » te worden begrepen : | d'entendre par « dispensateur de soins » de santé primaires : |
« een in de eerstelijnsgezondheidszorg werkzame apotheker, arts, | « un pharmacien, médecin, diététicien, kinésithérapeute, logopédiste, |
diëtist, kinesist, logopedist, tandarts, verpleegkundige, vroedvrouw | dentiste, infirmier, sage-femme ou praticien d'une autre discipline |
of beroepsbeoefenaar van een andere door de Vlaamse regering bepaalde | fixée par le Gouvernement flamand, hormis le médecin-spécialiste, y |
discipline, met uitzondering van de arts-specialist, met inbegrip van | compris les entités juridiques ou de fait qui les regroupent dans une |
feitelijke of juridische entiteiten die hen groeperen in mono- of | |
multidisciplinair verband ». | structure mono- ou multidisciplinaire ». |
Artikel 2, 9°, van het aangevochten decreet definieert het « meer | L'article 2, 9°, du décret attaqué définit l'« offre de soins plus |
gespecialiseerd zorgaanbod » als volgt : | spécialisés » comme : |
« zorg die doorgaans verleend wordt door of onder leiding van een | « les soins habituellement dispensés par ou sous l'autorité d'un |
arts-specialist, een ziekenhuis of een andere organisatie, dienst of | médecin-spécialiste, d'un hôpital ou d'une autre organisation, service |
persoon die door de regelgeving of door de aard en omstandigheden van | ou personne qui, par la réglementation ou par la nature et les |
de zorg niet tot de eerstelijnszorg wordt gerekend ». | conditions des soins, n'appartiennent pas aux soins de santé primaires ». |
B.9.3. Artikel 2, 4°, van het bestreden decreet definieert de « | B.9.3. L'article 2, 4°, du décret entrepris définit ainsi les « soins |
eerstelijnsgezondheidszorg » als volgt : | de santé primaires » : |
« zorg aangeboden door zorgverstrekkers in dat segment van de | « les soins offerts par des dispensateurs dans ce segment des soins de |
gezondheidszorg waarop gebruikers een beroep doen voor eerste | |
deskundige opvang, behandeling of meer continue begeleiding van | santé auquel les usagers ont recours pour un premier accueil qualifié, |
gezondheidsproblemen, al dan niet na verwijzing door een andere | traitement ou accompagnement plus continu de problèmes de santé, sur |
zorgaanbieder of door een organisatie, dienst of persoon met een meer | renvoi ou non par un autre prestataire de soins ou une organisation, |
gespecialiseerd zorgaanbod ». | service ou personne offrant des soins plus spécialisés ». |
B.9.4. Doordat de decreetgever de artsen-specialisten uitsluit van de | B.9.4. En excluant les médecins spécialistes de la définition des |
definitie van de eerstelijnszorgverstrekkers heeft hij een maatregel | dispensateurs de soins de santé primaires, le législateur décrétal a |
genomen die in verband staat met de door hem nagestreefde | pris une mesure en rapport avec l'objectif qu'il poursuit, qui |
doelstelling, die erin bestaat de organisatie en de goede werking te | consiste à favoriser l'organisation et le bon fonctionnement d'un |
bevorderen van een netwerk van beroepsbeoefenaars die doorgaans en | réseau constitué par des praticiens qui assurent habituellement et |
daadwerkelijk werkzaam zijn in de eerstelijnsgezondheidszorg (Parl. | effectivement des soins de santé de proximité (Doc. parl., Parlement |
St., Vlaams Parlement, 2003-2004, nr. 1882/1, pp. 4, 9 en 11). B.9.5. Het Hof dient nog te onderzoeken of de in het geding zijnde maatregel geen onevenredige gevolgen teweegbrengt ten aanzien van de artsen-specialisten. Sommige eerstelijnszorgverstrekkingen sluiten, zowel door de aard ervan als door de omstandigheden waarin ze worden verstrekt, aan bij de handelingen die gewoonlijk door de artsen-specialisten worden gesteld. In dat verband merkt het Hof echter op dat artikel 5, § 2, van het aangevochten decreet de Vlaamse Regering ertoe machtigt te bepalen in welke bijzondere omstandigheden de artsen-specialisten, in het kader van het zorgcontinuum, een bijdrage kunnen leveren in de eerstelijnsgezondheidszorg. De machtiging die bij die bepaling aan de Regering is gegeven staat haar geenszins toe af te wijken van het beginsel volgens hetwelk een verschil in behandeling dat door een norm tussen verschillende categorieën van personen wordt ingevoerd, dient te berusten op een objectieve en redelijke verantwoording die wordt beoordeeld in het licht van het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel. Het zal | flamand, 2003-2004, n° 1882/1, pp. 4, 9 et 11). B.9.5. La Cour doit encore examiner si la mesure en cause n'emporte pas des effets disproportionnés à l'égard des médecins spécialistes. Certains soins de santé primaires se rapprochent, tant par leur nature que par les circonstances dans lesquelles ils sont prodigués, d'actes que des médecins spécialistes sont d'ordinaire appelés à poser. A cet égard, la Cour constate toutefois que l'article 5, § 2, du décret attaqué habilite le Gouvernement flamand à déterminer dans quelles conditions particulières des médecins spécialistes peuvent concourir aux soins de santé primaires, dans le cadre de la continuité des soins. L'habilitation donnée au Gouvernement par cette disposition ne lui permet en aucune façon de déroger au principe selon lequel, lorsqu'une norme établit une différence de traitement entre certaines catégories de personnes, celle-ci doit se fonder sur une justification objective et raisonnable qui s'apprécie par rapport au but et aux effets de la norme considérée. Il reviendra au juge compétent de sanctionner les |
aan de bevoegde rechter toekomen om de uitvoeringsnormen van het | normes d'exécution de ce décret qui ne seraient pas compatibles avec |
decreet die niet bestaanbaar zouden zijn met de artikelen 10 en 11 van | les articles 10 et 11 de la Constitution. |
de Grondwet, af te keuren. | |
Voor het overige, en zoals is vastgesteld in B.5.2, kan het | Pour le surplus, et comme il a été constaté en B.5.2, le décret |
aangevochten decreet niet zo worden beschouwd dat het de | attaqué ne saurait être interprété comme limitant la liberté |
therapeutische vrijheid van de artsen-specialisten beperkt of dat het | thérapeutique des médecins spécialistes ou comme restreignant le libre |
de vrijheid van de patiënt om zijn arts te kiezen aan banden legt. | choix de son médecin par le patient. |
B.9.6. Het tweede middel kan niet worden aangenomen. | B.9.6. Le deuxième moyen ne peut être accueilli. |
Wat de schending van de vrijheid van vereniging betreft | En ce qui concerne la violation de la liberté d'association |
B.10.1. De verzoekende partijen voeren in een achtste middel de | B.10.1. Les parties requérantes allèguent, dans un huitième moyen, la |
schending aan van artikel 27 van de Grondwet, van artikel 11 van het | violation des articles 27 de la Constitution, 11 de la Convention |
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en van artikel 8 van het | européenne des droits de l'homme et 8 du Pacte international relatif |
Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele | |
rechten, in zoverre artikel 12 van het aangevochten decreet, | aux droits économiques, sociaux et culturels en ce que l'article 12 du |
enerzijds, drastische erkenningsvoorwaarden zou opleggen aan de | décret attaqué imposerait, d'une part, des conditions d'agrément |
samenwerkingsinitiatieven maar de arts-specialist zou uitsluiten, en, | drastiques aux initiatives de coopération tout en en excluant le |
anderzijds, aan de Regering een zeer ruime machtiging ter zake zou | médecin spécialiste et conférerait, d'autre part, au Gouvernement une |
verlenen. | habilitation extrêmement large en la matière. |
B.10.2. Artikel 12 van het aangevochten decreet bepaalt : | B.10.2. L'article 12 du décret attaqué dispose : |
« § 1. De volgende plaatselijke vertegenwoordigers kunnen lid worden | « § 1er. Les représentants locaux suivants peuvent adhérer à une |
van een samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg en worden | initiative de coopération dans le domaine des soins de santé primaires |
hiertoe uitgenodigd : | et sont invités à cet effet : |
a) plaatselijke vertegenwoordigers van zorgaanbieders die actief zijn in het werkgebied van het samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg; b) plaatselijke vertegenwoordigers van mantelzorgers en gebruikers; c) plaatselijke vertegenwoordigers van vrijwilligers. Een samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg neemt elke, in het eerste lid bedoelde, dienst, organisatie of groepering die dit wenst en die zich ertoe verbindt de bepalingen van dit decreet na te leven, op als lid, tenzij er gegronde redenen zijn om deze te weigeren. Een beslissing tot weigering wordt met vermelding van de | a) les représentants locaux des prestataires de soins actifs dans le ressort de l'initiative de coopération dans le domaine des soins de santé primaires; b) les représentants locaux des intervenants de proximité et des usagers; c) les représentants locaux des volontaires. L'initiative de coopération dans le domaine des soins de santé primaires admet comme membre toute organisation, tout service ou tout groupement, visés à l'alinéa premier, qui le souhaite ou s'engage à respecter les dispositions du présent décret, à moins qu'il n'existe des motifs fondés pour leur refus. Une décision de refus est |
redenen meegedeeld aan de dienst, organisatie of groepering in kwestie | communiquée de manière motivée à l'organisation, au service ou au |
en aan de administratie. | groupement en question et à l'administration. |
§ 2. Een samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg kan pas | § 2. L'agrément d'une initiative de coopération dans le domaine des |
erkend worden als de diensten voor gezinszorg, de huisartsen, de lokale dienstencentra, de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, de rusthuizen al dan niet met RVT bedden, de verpleegkundigen en vroedvrouwen en de ziekenfondsdiensten voor maatschappelijk werk en woonondersteuning door plaatselijke afgevaardigden, vertegenwoordigd zijn. Indien in een werkgebied van een samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg een of meerdere van de in het eerste lid bedoelde categorieën van zorgaanbieders ontbreken, dan vervalt deze erkenningsvoorwaarde met betrekking tot deze categorie van zorgaanbieders. Indien in een werkgebied van een samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg een of meerdere van de in het eerste lid bedoelde categorieën van zorgaanbieders niet bereid zijn vertegenwoordigd te worden, dan vervalt deze erkenningsvoorwaarde met betrekking tot deze categorie van zorgaanbieders, mits naast de | soins de santé primaires n'intervient que si les services d'aide familiale, les médecins de famille, les centres de services locaux, les centres publics d'aide sociale, les maisons de repos proposant ou non des lits [MRS], les infirmiers, les sages-femmes et les services d'aide sociale et de soutien à domicile des mutualités sont représentés par des délégués locaux. Si une ou plusieurs des catégories de prestataires de soins, visées à l'alinéa premier, font défaut dans le ressort d'une initiative de coopération dans le domaine des soins de santé primaires, cette condition d'agrément devient nulle vis-à-vis de cette catégorie de prestataires de soins. Si une ou plusieurs des catégories de prestataires de soins, visées à l'alinéa premier, ne sont pas disposées à se faire représenter dans le ressort d'une initiative de coopération dans le domaine des soins de santé primaires, cette condition d'agrément devient nulle vis-à-vis de cette catégorie de prestataires de soins, à la condition qu'outre les |
huisartsen en verpleegkundigen en vroedvrouwen minstens drie van de | médecins de famille, les infirmiers et les sages-femmes, au moins |
resterende categorieën bedoeld in het eerste lid zijn | trois des catégories restantes, visées à l'alinéa premier, soient |
vertegenwoordigd. | représentées. |
§ 3. Een samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg kan pas | § 3. L'agrément d'une initiative de coopération dans le domaine des |
erkend worden als voor het werkgebied van het initiatief in kwestie, | soins de santé primaires n'intervient que si, pour le ressort de |
per categorie van zorgaanbieders die deel uitmaakt van het | l'initiative en question, au moins la moitié des soins organisés est |
samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg, minstens de helft | représentée par catégorie de prestataires de soins qui font partie de |
van de georganiseerde zorg vertegenwoordigd is. | l'initiative de coopération dans le domaine des soins de santé |
De Vlaamse regering bepaalt hiertoe nadere regels en kan | primaires. Le Gouvernement flamand arrête les modalités à cet effet et peut |
uitzonderingen bepalen bij de verplichting, bepaald in het eerste lid | assortir d'exceptions l'obligation prévue à l'alinéa premier ». |
». B.10.3. Artikel 27 van de Grondwet bepaalt : | B.10.3. L'article 27 de la Constitution dispose : |
« De Belgen hebben het recht van vereniging; dit recht kan niet aan | « Les Belges ont le droit de s'associer; ce droit ne peut être soumis |
enige preventieve maatregel worden onderworpen ». | à aucune mesure préventive ». |
B.10.4. Op grond van artikel 1, 2°, van de bijzondere wet van 6 | B.10.4. En vertu de l'article 1er, 2°, de la loi spéciale du 6 janvier |
januari 1989 op het Arbitragehof, gewijzigd bij de bijzondere wet van | 1989 sur la Cour d'arbitrage, modifiée par la loi spéciale du 9 mars |
9 maart 2003, is het Hof bevoegd om in het kader van een beroep tot | 2003, la Cour est compétente pour contrôler des normes législatives |
vernietiging wetgevende normen te toetsen aan de artikelen van titel | dans le cadre d'un recours en annulation, au regard des articles du |
II « De Belgen en hun rechten » en aan de artikelen 170, 172 en 191 | titre II « Des Belges et de leurs droits » et des articles 170, 172 et |
van de Grondwet. | 191 de la Constitution. |
Wanneer evenwel een verdragsbepaling die België bindt, een draagwijdte | Toutefois, lorsqu'une disposition conventionnelle liant la Belgique a |
heeft die analoog is aan die van een of meer van de voormelde | une portée analogue à une ou plusieurs des dispositions |
grondwetsbepalingen, vormen de waarborgen vervat in die | constitutionnelles précitées, les garanties consacrées par cette |
verdragsbepaling een onlosmakelijk geheel met de waarborgen die in de | disposition conventionnelle constituent un ensemble indissociable avec |
betrokken grondwetsbepalingen zijn opgenomen. | les garanties inscrites dans les dispositions constitutionnelles en |
Daaruit volgt dat, wanneer een schending wordt aangevoerd van een | cause. Il s'ensuit que, lorsqu'est alléguée la violation d'une disposition du |
bepaling van titel II of van de artikelen 170, 172 of 191 van de | titre II ou des articles 170, 172 ou 191 de la Constitution, la Cour |
Grondwet, het Hof bij zijn onderzoek rekening houdt met | tient compte, dans son examen, des dispositions de droit international |
internationaalrechtelijke bepalingen die analoge rechten en vrijheden | qui garantissent des droits et libertés analogues. |
waarborgen. B.10.5. Artikel 11 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de | B.10.5. L'article 11 de la Convention européenne des droits de l'homme |
Mens bepaalt : | énonce : |
« 1. Eenieder heeft recht op vrijheid van vreedzame vergadering en op | « 1. Toute personne a droit à la liberté de réunion pacifique et à la |
vrijheid van vereniging, met inbegrip van het recht om vakverenigingen | liberté d'association, y compris le droit de fonder avec d'autres des |
op te richten en zich bij vakverenigingen aan te sluiten voor de | syndicats et de s'affilier à des syndicats pour la défense de ses |
bescherming van zijn belangen. | intérêts. |
2. De uitoefening van deze rechten kan aan geen andere beperkingen | 2. L'exercice de ces droits ne peut faire l'objet d'autres |
worden onderworpen dan die welke bij de wet zijn voorzien en die in | restrictions que celles qui, prévues par la loi, constituent des |
een democratische samenleving nodig zijn in het belang van 's lands | mesures nécessaires, dans une société démocratique, à la sécurité |
veiligheid, de openbare veiligheid, de bescherming van de openbare | nationale, à la sûreté publique, à la défense de l'ordre et à la |
orde en het voorkomen van strafbare feiten, voor de bescherming van de | prévention du crime, à la protection de la santé ou de la morale, ou à |
gezondheid of de goede zeden, of de bescherming van de rechten en | la protection des droits et libertés d'autrui. Le présent article |
vrijheden van anderen. Dit artikel verbiedt niet, dat wettige | n'interdit pas que des restrictions légitimes soient imposées à |
beperkingen worden aangebracht in de uitoefening van deze rechten door | |
leden van de gewapende macht, van de politie of van het ambtelijk | l'exercice de ces droits par les membres des forces armées, de la |
apparaat van de Staat ». | police ou de l'administration de l'Etat ». |
Artikel 8 van het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale | L'article 8 du Pacte international relatif aux droits économiques, |
en culturele rechten, dat betrekking heeft op de vakbondsvrijheid, is | sociaux et culturels, qui concerne la liberté syndicale, est étranger |
vreemd aan het onderwerp van het aangevochten decreet. | à l'objet du décret attaqué. |
B.10.6. Artikel 27 van de Grondwet erkent het recht om zich te | B.10.6. L'article 27 de la Constitution reconnaît le droit de |
verenigen, alsook het recht om zich niet te verenigen, en verbiedt dat | s'associer, comme celui de ne pas s'associer, et interdit de soumettre |
recht aan preventieve maatregelen te onderwerpen. Het belet de | ce droit à des mesures préventives. Il n'empêche toutefois pas le |
wetgever evenwel niet te voorzien in werkings- en | législateur de prévoir des modalités de fonctionnement et de contrôle |
toezichtsmodaliteiten, wanneer de vereniging overheidssubsidies | lorsque l'association est subventionnée par les pouvoirs publics. |
ontvangt. B.10.7. Artikel 12 van het aangevochten decreet bevat geen preventieve | B.10.7. L'article 12 du décret attaqué ne comporte pas de mesure |
maatregel die is verboden bij artikel 27 van de Grondwet. | préventive interdite par l'article 27 de la Constitution. |
B.10.8. Zoals is uiteengezet in B.9, wordt met de uitsluiting van de | B.10.8. Comme il a été exposé en B.9, l'exclusion des médecins |
artsen-specialisten uit de samenwerkingsinitiatieven een wettige doelstelling nagestreefd en is ze een relevante maatregel ten aanzien van die doelstelling. De maatregel betreft bovendien enkel de verenigingen van beroepsbeoefenaars die door de Vlaamse Gemeenschap erkend en gesubsidieerd willen worden of die om dergelijke subsidies verzoeken. Hij houdt ten aanzien van om het even wie noch het verbod noch de verplichting in om een bepaalde vereniging op te richten of zich daarbij aan te sluiten. B.10.9. De Vlaamse Regering dient de nadere regels in verband met die erkenning te bepalen en kan die van bepaalde uitzonderingen voorzien. Zij kan evenwel slechts optreden met inachtneming van de beginselen die zijn vastgesteld in het decreet en uitdrukkelijk zijn geëxpliciteerd in de parlementaire voorbereiding daarvan (Parl. St., | spécialistes des initiatives de coopération poursuit un objectif légitime et constitue une mesure pertinente par rapport à cet objectif. La mesure ne concerne de surcroît que les associations de praticiens qui entendent être reconnues et subventionnées par la Communauté flamande ou qui demandent de telles subventions. Elle n'interdit, ni n'impose, à quiconque de créer ou d'intégrer une association déterminée. B.10.9. Le Gouvernement flamand est appelé à préciser les modalités afférentes à cet agrément et peut assortir celles-ci de certaines exceptions. Il n'agit toutefois que dans le respect des principes établis par le décret et explicités par les travaux préparatoires de |
Vlaams Parlement, 2003-2004, nr. 1882/1, pp. 21 en 22). | celui-ci (Doc. parl., Parlement flamand, 2003-2004, n° 1882/1, pp. 21 |
B.10.10. Rekening houdend met hetgeen voorafgaat, houdt artikel 12 van | et 22). B.10.10. Compte tenu de ce qui précède, l'article 12 du décret attaqué |
het aangevochten decreet geen schending in van artikel 27 van de | ne viole pas l'article 27 de la Constitution, lu en combinaison avec |
Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 11 van het Europees Verdrag | l'article 11 de la Convention européenne des droits de l'homme. |
voor de Rechten van de Mens. | |
B.10.11. Het achtste middel kan niet worden aangenomen. | B.10.11. Le huitième moyen ne peut être accueilli. |
Wat de schending van het legaliteitsbeginsel betreft | En ce qui concerne la violation du principe de légalité |
B.11.1. De Ministerraad voert in een tiende middel de schending aan | B.11.1. Le Conseil des ministres prend un dixième moyen de la |
van de artikelen 10, 11 en 23, in samenhang gelezen met de artikelen | violation des articles 10, 11 et 23, lus en combinaison avec les |
33, 105 en 108, van de Grondwet, en van artikel 78 van de bijzondere | articles 33, 105 et 108, de la Constitution, et de l'article 78 de la |
wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, in zoverre | loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles en ce que le |
het decreet een aantal te ruime delegaties aan de Vlaamse Regering zou | décret comporterait une série de délégations trop importantes au |
bevatten. | profit du Gouvernement flamand. |
B.11.2. Artikel 23, derde lid, 2°, van de Grondwet legt de bevoegde | B.11.2. L'article 23, alinéa 3, 2°, de la Constitution fait obligation |
wetgever de verplichting op om het recht op de bescherming van de | au législateur de garantir le droit à la protection de la santé. Cet |
gezondheid te waarborgen. Dat artikel verbiedt niet dat aan een | article ne prohibe pas que des délégations soient données à un |
regering machtigingen worden verleend. Via die machtigingen vermag een | gouvernement. Toutefois, à travers elles, un gouvernement ne saurait |
regering evenwel niet de onnauwkeurigheid van de door de bevoegde | combler l'imprécision des principes arrêtés par le législateur |
wetgever zelf vastgestelde beginselen op te vangen of onvoldoende | compétent lui-même ou affiner des options insuffisamment détaillées. |
omstandige beleidskeuzes te verfijnen. | |
B.11.3. Volgens artikel 7, § § 2 en 4, van het aangevochten decreet, | B.11.3. Selon l'article 7, §§ 2 et 4, du décret attaqué, le |
stelt de Vlaamse Regering in voorkomend geval de erkennings- en | Gouvernement flamand arrête, le cas échéant, les conditions d'agrément |
subsidiëringsvoorwaarden vast voor de vormen van | |
samenwerkingsverbanden op niveau van de praktijkvoering. | et de subventionnement des formes de partenariat au niveau de la |
De decreetgever preciseert evenwel in paragraaf 3 van hetzelfde | pratique. Toutefois, le législateur décrétal précise, au paragraphe 3 du même |
artikel dat de erkenningsvoorwaarden onder meer betrekking hebben op | article, que les conditions d'agrément portent, entre autres, sur la |
de juridische vorm, de permanentie, de mono- of multidisciplinariteit, | forme juridique, la permanence, l'uni- ou la multidisciplinarité, |
de dossiertoegankelijkheid, de doelgroep en de vestigingsplaats. | l'accès au dossier, le groupe cible et le lieu d'établissement. |
Bovendien dient de Regering zich te gedragen naar artikel 6, § 2, van | En outre, le Gouvernement doit se référer à l'article 6, § 2, du |
het aangevochten decreet, volgens hetwelk het niveau van de | décret attaqué, selon lequel le niveau de la pratique s'entend du |
praktijkvoering wordt opgevat als het niveau waar individueel contact | niveau où le contact individuel entre le dispensateur de soins et |
tussen de zorgverstrekker en de gebruiker plaatsvindt en, waar nodig, | l'usager a lieu et où, au besoin, une concertation multidisciplinaire |
multidisciplinair overleg omtrent de gebruiker wordt gepleegd (Parl. | concernant l'usager est mise en place (Doc. parl., Parlement flamand, |
St., Vlaams Parlement, 2003-2004, nr. 1882/1, p. 14). | 2003-2004, n° 1882/1, p. 14). |
B.11.4. Artikel 8 van het aangevochten decreet bepaalt dat de Vlaamse | B.11.4. L'article 8 du décret attaqué dispose que le Gouvernement |
Regering samenwerkingsinitiatieven eerstelijnsgezondheidszorg erkent | flamand agrée et subventionne les initiatives de coopération dans le |
en subsidieert en hun werkgebied bepaalt. Zij dienen echter de vorm te | domaine des soins de santé primaires et fixe leur ressort. Celles-ci |
hebben van een vereniging zonder winstoogmerk. | |
Bovendien blijkt uit de parlementaire voorbereiding dat de bedoelde | doivent toutefois avoir la forme d'une association sans but lucratif. |
activiteiten de eigen praktijkvoering dienen te overstijgen en dienen | Par ailleurs, il ressort des travaux préparatoires que les activités |
te gebeuren op een niveau waar de zorgaanbieders binnen een bepaald | visées doivent dépasser la seule pratique et se situer à un niveau où |
werkgebied hun werking op elkaar afstemmen, zoals wordt bepaald in | les prestataires de soins coordonnent leurs activités au sein d'un |
artikel 6, § 2, tweede lid, van het aangevochten decreet (Parl. St., | ressort déterminé, comme le prévoit l'article 6, § 2, alinéa 2, du |
Vlaams Parlement, 2003-2004, nr. 1882/1, p. 15). | décret attaqué (Doc. parl., Parlement flamand, 2003-2004, n° 1882/1, |
Die initiatieven dienen te beantwoorden aan de doelstellingen van het | p. 15). Ces initiatives doivent répondre aux objectifs du décret et comporter |
les mesures qui sont mentionnées à son article 9. | |
decreet en de in artikel 9 bedoelde maatregelen te bevatten. | B.11.5. Le Gouvernement flamand est également habilité par l'article |
B.11.5. De Vlaamse Regering is bij artikel 11 van het bestreden | 11 du décret attaqué à déterminer les tâches dévolues, en principe, à |
decreet eveneens ertoe gemachtigd te bepalen welke taken in beginsel | l'initiative de coopération, mais qui peuvent être accomplies par une |
aan het samenwerkingsinitiatief worden toevertrouwd, maar die door een | |
andere rechtspersoon kunnen worden uitgevoerd. | autre personne morale. |
Die machtigingen dienen evenwel te worden geïnterpreteerd in | Ces délégations doivent toutefois être interprétées, conformément aux |
overeenstemming met de parlementaire voorbereiding en in het licht van | travaux préparatoires et à la lumière de l'économie générale du décret |
de algemene economie van het aangevochten decreet, rekening houdend | attaqué, en tenant compte notamment du gain en efficacité escompté |
onder meer met de verhoopte grotere doelmatigheid en de complexiteit | ainsi que de la complexité de certaines questions de santé (Doc. |
van bepaalde zorgvragen (Parl. St., Vlaams Parlement, 2003-2004, nr. 1882/1, pp. 20 en 21). B.11.6. Uit wat voorafgaat vloeit voort dat de aan de Vlaamse Regering verleende bevoegdheden beperkt zijn door keuzes van de decreetgever zelf. Voor het overige staat het aan de bevoegde rechtscolleges om het gebruik dat de Regering van die delegaties zal maken, te controleren. B.11.7. Het tiende middel kan niet worden aangenomen. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 28 september 2005. De griffier, P.-Y. Dutilleux. De voorzitter, | parl., Parlement flamand, 2003-2004, n° 1882/1, pp. 20 et 21). B.11.6. Il découle de ce qui précède que les compétences qui ont été déléguées au Gouvernement flamand sont limitées par des choix opérés par le législateur décrétal lui-même. Pour le surplus, c'est aux juridictions compétentes qu'il appartient de contrôler l'usage que fera le Gouvernement de ces délégations. B.11.7. Le dixième moyen ne peut être accueilli. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 28 septembre 2005. Le greffier, P.-Y. Dutilleux. Le président, |
M. Melchior. | M. Melchior. |