← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 46/2005 van 1 maart 2005 Rolnummers 2940, 2954, 2989, 2994, 2998
en 3026 In zake : de prejudiciële vragen betreffende : - de wet van 16 juli 2002 «
tot wijziging van verschillende bepalingen teneinde inzonderhe -
de artikelen 146, derde lid, en 149, § 1, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 18 mei (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 46/2005 van 1 maart 2005 Rolnummers 2940, 2954, 2989, 2994, 2998 en 3026 In zake : de prejudiciële vragen betreffende : - de wet van 16 juli 2002 « tot wijziging van verschillende bepalingen teneinde inzonderhe - de artikelen 146, derde lid, en 149, § 1, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 18 mei (...) | Extrait de l'arrêt n° 46/2005 du 1 er mars 2005 Numéros du rôle : 2940, 2954, 2989, 2994, 2998 et 3026 En cause : les questions préjudicielles relatives : - à la loi du 16 juillet 2002 « modifiant diverses dispositions en vue - aux articles 146, alinéa 3, et 149, § 1 er , du décret de la Région flamande du 18 (...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 46/2005 van 1 maart 2005 | Extrait de l'arrêt n° 46/2005 du 1er mars 2005 |
Rolnummers 2940, 2954, 2989, 2994, 2998 en 3026 | Numéros du rôle : 2940, 2954, 2989, 2994, 2998 et 3026 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende : | En cause : les questions préjudicielles relatives : |
- de wet van 16 juli 2002 « tot wijziging van verschillende bepalingen | - à la loi du 16 juillet 2002 « modifiant diverses dispositions en vue |
teneinde inzonderheid de verjaringstermijnen voor de | notamment d'allonger les délais de prescription pour les crimes non |
niet-correctionaliseerbare misdaden te verlengen » (wijziging, in het | |
bijzonder, van artikel 24 van de voorafgaande titel van het Wetboek | correctionnalisables » (modification, en particulier, de l'article 24 |
van Strafvordering), gewijzigd bij artikel 33 van de programmawet van | du titre préliminaire du Code de procédure pénale), telle qu'elle a |
5 augustus 2003, en | été modifiée par l'article 33 de loi-programme du 5 août 2003, et |
- de artikelen 146, derde lid, en 149, § 1, van het decreet van het | - aux articles 146, alinéa 3, et 149, § 1er, du décret de la Région |
Vlaamse Gewest van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de | flamande du 18 mai 1999 portant organisation de l'aménagement du |
ruimtelijke ordening, gewijzigd bij de artikelen 7 en 8 van het decreet van 4 juni 2003, | territoire, modifiés par les articles 7 et 8 du décret du 4 juin 2003, |
gesteld door het Hof van Beroep te Antwerpen, het Hof van Beroep te | posées par la Cour d'appel d'Anvers, par la Cour d'appel de Bruxelles |
Brussel en de Correctionele Rechtbank te Brussel. | et par le Tribunal correctionnel de Bruxelles. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de rechters M. Bossuyt en P. Martens, waarnemend | composée des juges M. Bossuyt et P. Martens, faisant fonction de |
voorzitters, en de rechters A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. | présidents, et des juges A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. |
Derycke en J. Spreutels, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, | Derycke et J. Spreutels, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, |
onder voorzitterschap van rechter M. Bossuyt, | présidée par le juge M. Bossuyt, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
a. Bij arrest van 2 maart 2004 in zake het openbaar ministerie en S.V. | a. Par arrêt du 2 mars 2004 en cause du ministère public et de S.V. |
tegen R.C. en M.B., waarvan de expeditie ter griffie van het | contre R.C. et M.B., dont l'expédition est parvenue au greffe de la |
Arbitragehof is ingekomen op 5 maart 2004, heeft het Hof van Beroep te | Cour d'arbitrage le 5 mars 2004, la Cour d'appel d'Anvers a posé les |
Antwerpen de volgende prejudiciële vragen gesteld : | questions préjudicielles suivantes : |
1. « Schendt artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003, waar | 1. « L'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003, en ce qu'il |
het artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002 tot wijziging van | complète l'article 5, 2), de la loi du 16 juillet 2002 ' modifiant |
verschillende bepalingen teneinde inzonderheid de verjaringstermijnen | diverses dispositions en vue notamment d'allonger les délais de |
voor de niet-correctionaliseerbare misdaden te verlengen, aanvult met | prescription pour les crimes non correctionnalisables ' par les termes |
de bewoordingen ' en is van toepassing op de misdrijven begaan na deze | ' et s'applique aux infractions commises à partir de cette date ', |
datum ' de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in de mate dat het voor | viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution dans la mesure où |
feiten daterende voor 2 september 2003 leidt tot een langere | il entraîne, pour les faits antérieurs au 2 septembre 2003, un délai |
verjaringstermijn van de strafvordering tegenover feiten begaan vanaf | de prescription de l'action publique plus long que pour les faits |
2 september 2003, terwijl de maatschappelijke orde door verloop van | commis à partir du 2 septembre 2003, alors que l'ordre social, à |
tijd precies minder gediend is met een vervolging van of veroordeling | mesure que le temps passe, retire précisément moins d'utilité des |
voor oude feiten, en des te meer met vervolging en bestraffing van | poursuites ou d'une condamnation pour des faits anciens, et en retire |
recente feiten ? » | davantage des poursuites et de la répression de faits récents ? » |
2. « Schendt artikel 146, derde lid, van het decreet van 18 mei 1999 | 2. « L'article 146, alinéa 3, du décret du 18 mai 1999 portant |
houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening (D.R.O.), zoals | organisation de l'aménagement du territoire (D.A.T.), tel qu'il a été |
laatstelijk gewijzigd door artikel 7 van het decreet van 4 juni 2003 | modifié en dernier lieu par l'article 7 du décret du 4 juin 2003 ' |
houdende wijziging van het decreet van 18 mei 1999 houdende de | modifiant le décret du 18 mai 1999 portant organisation de |
organisatie van de ruimtelijke ordening, wat het handhavingsbeleid | l'aménagement du territoire en ce qui concerne la politique de |
betreft (Belgisch Staatsblad , 22 augustus 2003), de artikelen 10 en | maintien ' (Moniteur belge du 22 août 2003), viole-t-il les articles |
11 van de Grondwet door de miskenning van het legaliteitsbeginsel dat | 10 et 11 de la Constitution en méconnaissant le principe de légalité |
in strafzaken een precieze afbakening van de strafbare gedraging | qui exige en matière pénale une définition précise du comportement |
vergt, terwijl artikel 146, derde lid, D.R.O. als (een) subjectief | punissable, alors que l'article 146, alinéa 3, du D.A.T. postule, |
criterium ter beoordeling van de strafbaarheid van het instandhouden | comme critère subjectif permettant d'apprécier le caractère punissable |
van stedenbouwinbreuken de ' onaanvaardbare stedenbouwkundige hinder | de la persistance d'infractions en matière d'urbanisme, les ' |
(...) voor omwonenden ' vooropstelt ? » | nuisances urbanistiques inadmissibles pour les voisins ' ? » |
3. « Schendt artikel 149, § 1, van het decreet van 18 mei 1999 | 3. « L'article 149, § 1er, du décret du 18 mai 1999 portant |
houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening (D.R.O.), zoals | organisation de l'aménagement du territoire (D.A.T.), tel qu'il a été |
laatstelijk gewijzigd door artikel 8 van het decreet van 4 juni 2003 | modifié en dernier lieu par l'article 8 du décret du 4 juin 2003 ' |
houdende wijziging van het decreet van 18 mei 1999 houdende de | modifiant le décret du 18 mai 1999 portant organisation de |
organisatie van de ruimtelijke ordening, wat het handhavingsbeleid | l'aménagement du territoire en ce qui concerne la politique de |
betreft (Belgisch Staatsblad , 22 augustus 2003), de artikelen 10 en | maintien ' (Moniteur belge du 22 août 2003), viole-t-il les articles |
11 van de Grondwet doordat het aan de strafrechter de | 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il laisse au juge pénal le soin |
opportuniteitsafweging overlaat om voor een bewezen fout die in | d'apprécier l'opportunité d'ordonner ou non la réparation (en nature) |
oorzakelijk verband staat met schade (aan het stedenbouwkundig | pour une faute avérée qui présente un lien causal avec le dommage |
weefsel) al dan niet het herstel (in natura ) te bevelen ? » | (causé au tissu urbain) ? » |
b. Bij arrest van 17 maart 2004 in zake het openbaar ministerie tegen | b. Par arrêt du 17 mars 2004 en cause du ministère public contre J.M. |
J.M. en A.V., waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is | et A.V., dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour |
ingekomen op 22 maart 2004, heeft het Hof van Beroep te Antwerpen de | d'arbitrage le 22 mars 2004, la Cour d'appel d'Anvers a posé les |
volgende prejudiciële vragen gesteld : | questions préjudicielles suivantes : |
1. « Schenden artikel 33 en 34 van de programmawet van 5 augustus | 1. « Les articles 33 et 34 de la loi-programme du 5 août 2003, en ce |
2003, waar het artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002 tot | qu'ils complètent l'article 5, 2), de la loi du 16 juillet 2002 ' |
wijziging van verschillende bepalingen teneinde inzonderheid de | modifiant diverses dispositions en vue notamment d'allonger les délais |
verjaringstermijnen voor de niet-correctionaliseerbare misdaden te | de prescription pour les crimes non correctionnalisables ' par les |
verlengen, aanvult met de bewoordingen ' en is van toepassing op de | termes ' et s'applique aux infractions commises à partir de cette date |
misdrijven begaan na deze datum ' de artikelen 10 en 11 van de | ', violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution dans la mesure |
Grondwet in de mate dat het op een zelfde ogenblik voor gelijkaardige | où ils imposent, au même moment et pour des infractions analogues, un |
misdrijven een andere verjaringsregeling oplegt naargelang betrokken | régime de prescription différent selon que les infractions en question |
misdrijven gepleegd zijn vóór dan wel na 2 september 2003 ? » | ont été commises avant ou après le 2 septembre 2003 ? » |
2. « Schendt artikel 146, derde lid, van het decreet van 18 mei 1999 | 2. « L'article 146, alinéa 3, du décret du 18 mai 1999 portant |
houdende organisatie van de ruimtelijke ordening, zoals gewijzigd door | organisation de l'aménagement du territoire, modifié par l'article 7 |
artikel 7 van het decreet van 4 juni 2003 houdende wijziging van het | du décret du 4 juin 2003 ' modifiant le décret du 18 mai 1999 portant |
decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke | organisation de l'aménagement du territoire en ce qui concerne la |
ordening, wat het handhavingsbeleid betreft (Belgisch Staatsblad , 22 | politique de maintien ' (Moniteur belge du 22 août 2003), viole-t-il |
augustus 2003), de artikelen 12 en 14 van de Grondwet door de | les articles 12 et 14 de la Constitution en méconnaissant le principe |
miskenning van het legaliteitsbeginsel dat in strafzaken een precieze | de légalité qui exige, en matière pénale, une définition précise du |
afbakening van de strafbare gedraging vergt, terwijl voormeld artikel | comportement punissable, alors que l'article 146, alinéa 3, précité, |
146, derde lid, als subjectieve criteria ter beoordeling van de | postule, comme critères subjectifs permettant d'apprécier le caractère |
strafbaarheid van het instandhouden van stedenbouwinbreuken | punissable de la perpétuation d'infractions en matière d'urbanisme, |
vooropstelt ' onaanvaardbare stedenbouwkundige hinder ' en ' ernstige | les ' nuisances urbanistiques inadmissibles ' et ' une violation grave |
inbreuk op de essentiële stedenbouwkundige voorschriften inzake | des prescriptions urbanistiques essentielles en matière de destination |
bestemming krachtens het ruimtelijk uitvoeringsplan of plan van aanleg ' ? » | en vertu du plan d'exécution spatial ou du plan d'aménagement ' ? » |
c. Bij arrest van 28 april 2004 in zake het openbaar ministerie en de | c. Par arrêt du 28 avril 2004 en cause du ministère public et de la |
n.v. Legumex Convenience tegen R.V., waarvan de expeditie ter griffie | s.a. Legumex Convenience contre R.V., dont l'expédition est parvenue |
van het Arbitragehof is ingekomen op 30 april 2004, heeft het Hof van | au greffe de la Cour d'arbitrage le 30 avril 2004, la Cour d'appel de |
Beroep te Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : | Bruxelles a posé la question préjudicielle suivante : |
« Schendt artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003, waarbij | « L'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003, qui modifie |
artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002 wordt gewijzigd, de | l'article 5, 2), de la loi du 16 juillet 2002, viole-t-il les articles |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat het tot gevolg heeft dat op | 10 et 11 de la Constitution en tant qu'il a pour effet que deux |
dit ogenblik twee verschillende verjaringsregimes van toepassing zijn | régimes de prescription différents sont actuellement applicables, sur |
op grond waarvan twee categorieën van beklaagden gelijktijdig | la base desquels deux catégories de prévenus sont soumises |
onderworpen zijn aan verschillende verjaringsregelingen van de | simultanément à des règles différentes en matière de prescription de |
strafvordering naargelang de - mogelijkerwijze soortgelijke - | l'action publique, selon que les infractions - éventuellement |
misdrijven die aan die beklaagden ten laste worden gelegd, vóór 1 | analogues - mises à leur charge auraient été commises avant le 1er |
september 2003 of vanaf die datum zouden zijn gepleegd ? » | septembre 2003 ou à partir de cette date ? » |
d. Bij arrest van 5 mei 2004 in zake het openbaar ministerie en de | d. Par arrêt du 5 mai 2004 en cause du ministère public et de la s.a. |
n.v. KBC Verzekeringen tegen E. D.N. en anderen, waarvan de expeditie | KBC Assurances contre E. D.N. et autres, dont l'expédition est |
ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 10 mei 2004, heeft | parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 10 mai 2004, la Cour |
het Hof van Beroep te Antwerpen de volgende prejudiciële vraag gesteld : | d'appel d'Anvers a posé la question préjudicielle suivante : |
« Schendt artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003, waar het | « L'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003, dans la mesure où |
artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002 tot wijziging van | il complète l'article 5, 2), de la loi du 16 juillet 2002 ' modifiant |
verschillende bepalingen teneinde inzonderheid de verjaringstermijnen | diverses dispositions en vue notamment d'allonger les délais de |
voor de niet-correctionaliseerbare misdaden te verlengen, aanvult met | prescription pour les crimes non correctionnalisables ' par les termes |
de woorden ' en is van toepassing op de misdrijven begaan na deze | ' et s'applique aux infractions commises à partir de cette date ', |
datum ' de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in de mate dat het leidt | viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution dans la mesure où |
tot het gelijktijdig bestaan van twee verschillende | il aboutit à faire coexister deux délais de prescription différents de |
verjaringstermijnen van de strafvordering voor dezelfde misdrijven | l'action publique pour des infractions identiques, alors qu'au moment |
terwijl ze bij het plegen ervan de maatschappelijke orde op dezelfde | où elles sont commises elles perturbent de manière identique l'ordre |
wijze verstoren en in de mate dat het leidt tot een langere | social, et dans la mesure où il entraîne un plus long délai de |
verjaringstermijn van de strafvordering voor misdrijven begaan tot en | prescription de l'action publique pour les infractions commises |
met 1 september 2003 tegenover misdrijven begaan vanaf 2 september | jusqu'au 1er septembre 2003 par rapport aux infractions commises à |
2003, terwijl de bestaansreden van de verjaring van de strafvordering | partir du 2 septembre 2003, alors que la raison d'être de la |
juist hierin ligt dat met het voortschrijden van de jaren, de | prescription de l'action publique réside précisément en ce qu'au fil |
bewijsvoering van de misdrijven steeds moeilijker wordt en de | du temps, l'administration de la preuve des infractions devient de |
maatschappelijke orde er steeds minder baat bij heeft ? » | plus en plus difficile et l'ordre social en bénéficie toujours moins ? » |
e. Bij vonnis van 6 mei 2004 in zake het openbaar ministerie en | e. Par jugement du 6 mai 2004 en cause du ministère public et autres |
anderen tegen E. D.B., waarvan de expeditie ter griffie van het | contre E. D.B., dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour |
Arbitragehof is ingekomen op 14 mei 2004, heeft de Correctionele | d'arbitrage le 14 mai 2004, le Tribunal correctionnel de Bruxelles a |
Rechtbank te Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : | posé la question préjudicielle suivante : |
« Is artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003 waarbij de wet | « L'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003 modifiant la loi du |
van 16 juli 2002 wordt gewijzigd, strijdig met de artikelen 10 en 11 | 16 juillet 2002 contrevient-il aux articles 10 et 11 de la |
van de Grondwet doordat, ingevolge dat artikel, voor de verjaring van | |
de strafvordering twee verschillende stelsels naast elkaar bestaan | Constitution en ce qu'il fait coexister deux régimes de prescription |
naargelang de - mogelijkerwijs soortgelijke - feiten die bij de | de l'action pénale distincts selon que les faits, éventuellement |
strafgerechten aanhangig zijn gemaakt, vóór of na 1 september 2003 | similaires, dont sont saisies les juridictions répressives, auraient |
zijn gepleegd ? » | été commis avant ou après le 1er septembre 2003 ? » |
f. Bij arrest van 16 juni 2004 in zake het openbaar ministerie tegen | f. Par arrêt du 16 juin 2004 en cause du ministère public contre F.P. |
F.P. en anderen, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof | et autres, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour |
is ingekomen op 22 juni 2004, heeft het Hof van Beroep te Antwerpen de | d'arbitrage le 22 juin 2004, la Cour d'appel d'Anvers a posé la |
volgende prejudiciële vraag gesteld : | question préjudicielle suivante : |
« Schendt artikel 149, § 1, van het decreet [van het Vlaamse Gewest] | « L'article 149, § 1er, du décret [de la Région flamande] du 18 mai |
van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening | 1999 portant organisation de l'aménagement du territoire (D.A.T.), tel |
(D.R.O.), zoals laatstelijk gewijzigd door artikel 8 van het decreet | qu'il a été modifié en dernier lieu par l'article 8 du décret du 4 |
van 4 juni 2003 houdende wijziging van het decreet van 18 mei 1999 | juin 2003 ' modifiant le décret du 18 mai 1999 portant organisation de |
houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, wat het | l'aménagement du territoire en ce qui concerne la politique de |
handhavingsbeleid betreft (Belgisch Staatsblad van 22 augustus 2003), | maintien ' (Moniteur belge du 22 août 2003), viole-t-il les articles |
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat het aan de strafrechter | 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il laisse au juge pénal le soin |
de opportuniteitsafweging overlaat om voor een bewezen fout die in | d'apprécier l'opportunité d'ordonner ou non la réparation (en nature) |
oorzakelijk verband staat met schade (aan het stedenbouwkundig | pour une faute prouvée qui présente un lien causal avec le dommage |
weefsel) al dan niet het herstel (in natura ) te bevelen ? » | (causé au tissu urbain) ? » |
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 2940, 2954, 2989, 2994, 2998 | Ces affaires, inscrites sous les numéros 2940, 2954, 2989, 2994, 2998 |
en 3026 van de rol van het Hof, werden samengevoegd. | et 3026 du rôle de la Cour, ont été jointes. |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de prejudiciële vragen betreffende de toepassing in de | Quant aux questions préjudicielles relatives à l'application dans le |
tijd van het stelsel van de verjaring in artikel 24 van de | temps du régime de prescription prévu par l'article 24 du titre |
voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering | préliminaire du Code de procédure pénale |
Wat betreft de in het geding zijnde bepaling in de zaken nrs. 2940, | En ce qui concerne la disposition en cause dans les affaires nos 2940, |
2954, 2989, 2994 en 2998 | 2954, 2989, 2994 et 2998 |
B.1.1. Artikel 24 van de voorafgaande titel van het Wetboek van | B.1.1. L'article 24 du titre préliminaire du Code de procédure pénale, |
Strafvordering, vervangen bij artikel 3 van de wet van 11 december | remplacé par l'article 3 de la loi du 11 décembre 1998 « modifiant le |
1998 « tot wijziging, wat de verjaring van de strafvordering betreft, | titre préliminaire du Code de procédure pénale, en ce qui concerne la |
van de voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering » en | prescription de l'action publique » et modifié par l'article 3 de la |
gewijzigd bij artikel 3 van de wet van 4 juli 2001 « tot aanvulling | loi du 4 juillet 2001 « complétant l'article 447 du Code pénal et |
van artikel 447 van het Strafwetboek en tot wijziging van artikel 24, | |
3°, van de wet van 17 april 1878 houdende de voorafgaande titel van | modifiant l'article 24, 3°, de la loi du 17 avril 1878 contenant le |
het Wetboek van Strafvordering » bepaalt : | titre préliminaire du Code de procédure pénale » dispose : |
« De verjaring van de strafvordering is geschorst ten aanzien van alle | « La prescription de l'action publique est suspendue à l'égard de |
partijen : | toutes les parties : |
1° vanaf de dag van de zitting waarop de strafvordering op de door de | 1° à partir du jour de l'audience où l'action publique est introduite |
wet bepaalde wijze bij het vonnisgerecht wordt ingeleid. | devant la juridiction de jugement selon les modalités fixées par la loi. |
De verjaring begint evenwel opnieuw te lopen : | La prescription recommence toutefois à courir : |
- vanaf de dag van de beslissing van het vonnisgerecht, ambtshalve of | - à partir du jour où la juridiction de jugement décide, d'office ou |
op verzoek van het openbaar ministerie, om de behandeling van de zaak | sur requête du ministère public, de reporter l'examen de l'affaire |
onbepaald uit te stellen, tot op de dag waarop de behandeling ervan | pour une durée indéterminée et ce, jusqu'au jour où la juridiction de |
door het vonnisgerecht wordt hervat; | jugement reprend ledit examen; |
- vanaf de dag van de beslissing van het vonnisgerecht, ambtshalve of | - à partir du jour où la juridiction de jugement décide, d'office ou |
op verzoek van het openbaar ministerie, om de behandeling van de zaak | sur requête du ministère public, de reporter l'examen de l'affaire en |
uit te stellen met het oog op het verrichten van bijkomende | vue de l'accomplissement d'actes d'instruction complémentaires |
onderzoeksdaden met betrekking tot het ten laste gelegde feit, tot op | concernant le fait mis à charge et ce, jusqu'au jour où la juridiction |
de dag waarop de behandeling van de zaak door het vonnisgerecht wordt hervat; | de jugement reprend ledit examen; |
- vanaf de verklaring van hoger beroep bedoeld in artikel 203, of de | - à partir de la déclaration d'appeler, visée à l'article 203, ou de |
betekening van het hoger beroep bedoeld in artikel 205, tot op de dag | la notification de recours, visée à l'article 205, jusqu'au jour où |
waarop het hoger beroep op de door de wet bepaalde wijze bij het | l'appel est introduit, selon les modalités fixées par la loi, devant |
vonnisgerecht in hoger beroep wordt ingeleid, indien het hoger beroep | la juridiction de jugement en degré d'appel, si l'appel du jugement |
tegen de uitspraak over de strafvordering enkel uitgaat van het | sur l'action publique émane uniquement du ministère public; |
openbaar ministerie; | |
- vanaf het verstrijken van een termijn van een jaar te rekenen van de | - à l'échéance d'un délai d'un an, à compter du jour de l'audience au |
dag van de zitting waarop, naar gelang van het geval, de | cours de laquelle, selon le cas, l'action publique est introduite |
strafvordering bij het vonnisgerecht in eerste aanleg of bij het | devant la juridiction de jugement en degré de première instance ou |
vonnisgerecht in hoger beroep wordt ingeleid of dit laatste | devant la juridiction de jugement en degré d'appel ou au cours de |
vonnisgerecht beslist uitspraak te doen over de strafvordering, tot op | laquelle cette dernière juridiction décide de statuer sur l'action |
de dag van de uitspraak over de strafvordering door het desbetreffende vonnisgerecht; 2° in geval van verwijzing tot beslissing van een prejudicieel geschil; 3° in de gevallen bepaald bij artikel 447, derde en vijfde lid, van het Strafwetboek; 4° gedurende de behandeling van een door de verdachte, de burgerlijke partij of de burgerlijk aansprakelijke partij voor het vonnisgerecht opgeworpen exceptie van onbevoegdheid, onontvankelijkheid of nietigheid. Indien het vonnisgerecht de exceptie gegrond verklaart of indien de beslissing over de exceptie bij de zaak zelf wordt gevoegd, | publique et ce, jusqu'au jour du jugement de la juridiction de jugement considérée statuant sur l'action publique; 2° dans les cas de renvoi pour la décision d'une question préjudicielle; 3° dans les cas prévus à l'article 447, alinéas 3 et 5, du Code pénal; 4° pendant le traitement d'une exception d'incompétence, d'irrecevabilité ou de nullité soulevée devant la juridiction de jugement par l'inculpé, par la partie civile ou par la personne civilement responsable. Si la juridiction déclare l'exception fondée ou que la décision sur l'exception est jointe au fond, la prescription |
is de verjaring niet geschorst. » | n'est pas suspendue. » |
B.1.2. Artikel 3 van de wet van 16 juli 2002 « tot wijziging van | B.1.2. L'article 3 de la loi du 16 juillet 2002 « modifiant diverses |
verschillende bepalingen teneinde inzonderheid de verjaringstermijnen | dispositions en vue notamment d'allonger les délais de prescription |
voor de niet-correctionaliseerbare misdaden te verlengen » vervangt dat artikel 24 door de volgende bepaling : | pour les crimes non correctionnalisables » remplace cet article 24 par la disposition suivante : |
« De verjaring van de strafvordering is geschorst wanneer de wet dit | « La prescription de l'action publique est suspendue lorsque la loi le |
bepaalt of wanneer er een wettelijk beletsel bestaat dat de instelling | prévoit ou lorsqu'il existe un obstacle légal à l'introduction ou à |
of de uitoefening van de strafvordering verhindert. | l'exercice de l'action publique. |
Gedurende de behandeling van een door de verdachte, de burgerlijke | L'action publique est suspendue pendant le traitement d'une exception |
partij of de burgerrechtelijk aansprakelijke partij voor het | d'incompétence, d'irrecevabilité ou de nullité soulevée devant la |
vonnisgerecht opgeworpen exceptie van onbevoegdheid, | |
onontvankelijkheid of nietigheid is de strafvordering geschorst. | juridiction de jugement par l'inculpé, par la partie civile ou par la |
Indien het vonnisgerecht de exceptie gegrond verklaart of indien de | personne civilement responsable. Si la juridiction de jugement déclare |
beslissing over de exceptie bij de zaak zelf wordt gevoegd, is de | l'exception fondée ou que la décision sur l'exception est jointe au |
verjaring niet geschorst. » | fond, la prescription n'est pas suspendue. » |
Door die wijziging van artikel 24 heft de wetgever voor de verjaring | Par cette modification de l'article 24, le législateur n'a supprimé |
van de strafvordering enkel de eerste schorsingsgrond op zoals daarin | que la première cause de suspension de la prescription de l'action |
is voorzien in de in B.1.1 vermelde tekst, aangezien de nieuwe tekst | publique prévue par le texte cité en B.1.1, les trois autres causes de |
nog steeds de drie andere schorsingsgronden beoogt (Parl. St., Kamer, | suspension restant visées par le nouveau texte (Doc. parl., Chambre, |
2001-2002, DOC 50-1625/002, pp. 2-4). | 2001-2002, DOC 50-1625/002, pp. 2-4). |
Artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002 preciseert dat dat artikel | L'article 5, 2), de la loi du 16 juillet 2002 précise que cet article |
3 « in werking [treedt] op de eerste dag van de twaalfde maand na die | 3 « entre en vigueur le premier jour du douzième mois qui suit celui |
waarin ze is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad ». | au cours duquel [ladite loi] aura été publiée au Moniteur belge ». |
Ten gevolge van de bekendmaking van die wet in het Belgisch Staatsblad | Cette loi ayant été publiée au Moniteur belge du 5 septembre 2002, |
van 5 september 2002, is artikel 3 - en de erin vervatte nieuwe tekst | l'article 3 - et le nouveau texte de l'article 24 qu'il contient - est |
van artikel 24 - in werking getreden op 1 september 2003. | entré en vigueur le 1er septembre 2003. |
B.1.3. Artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003 voegt aan | B.1.3. L'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003 ajoute à |
het voormelde artikel 5, 2), na de woorden « in het Belgisch | l'article 5, 2), précité, après les mots « au Moniteur belge », les |
Staatsblad » de woorden « en is van toepassing op de misdrijven begaan | mots « , et s'applique aux infractions commises à partir de cette date |
na deze datum » toe. Het Hof dient zich in deze zaken niet uit te | ». Dans les présentes affaires, la Cour ne doit pas se prononcer sur |
spreken over de draagwijdte van het verschil tussen de Nederlandse | la portée de la différence entre la version française (« à partir de |
versie (« na deze datum ») en de Franse versie (« à partir de cette | cette date ») et la version néerlandaise (« na deze datum ») de cette |
date ») van deze bepaling. | disposition. |
Die wijziging, die in werking is getreden op 1 september 2003 | Cette modification, entrée en vigueur le 1er septembre 2003 en vertu |
krachtens artikel 34 van de voormelde programmawet, heeft tot gevolg | de l'article 34 de la loi-programme précitée, a pour effet que le |
dat de in de wet van 16 juli 2002 vervatte tekst van artikel 24 - | texte de l'article 24 contenu dans la loi du 16 juillet 2002 - entré |
eveneens in werking getreden op 1 september 2003 - enkel van | aussi en vigueur le 1er septembre 2003 - ne s'applique qu'aux actions |
toepassing is op de strafvorderingen in verband met misdrijven die - | publiques relatives aux infractions commises - selon le texte français |
volgens de Nederlandse tekst - « na » of - volgens de Franse tekst - « | - « à partir de » ou - selon le texte néerlandais - « na » (après) |
à partir de » (vanaf) die datum zijn gepleegd. | cette date. |
De verjaring van de strafvordering in verband met andere misdrijven | La prescription de l'action publique relative aux autres infractions |
blijft aldus geregeld door het voormelde artikel 24, dat in de | reste donc régie par l'article 24 précité, inséré dans le titre |
voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering is ingevoegd bij | préliminaire du Code de procédure pénale par la loi du 11 décembre |
de wet van 11 december 1998 en gewijzigd bij de wet van 4 juli 2001. | 1998 et modifié par la loi du 4 juillet 2001. |
B.1.4. Uit de bewoordingen van de prejudiciële vragen en de motieven | B.1.4. Il ressort du libellé des questions préjudicielles et des |
van de verwijzingsbeslissingen blijkt dat het Hof wordt verzocht om, | motifs des décisions de renvoi que la Cour est invitée à examiner, au |
ten aanzien van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, het verschil in | regard des articles 10 et 11 de la Constitution, la différence de |
behandeling te onderzoeken tussen twee categorieën van rechtzoekenden | traitement entre deux catégories de justiciables qui sont jugés après |
die worden beoordeeld na 1 september 2003 : enerzijds, diegenen die | le 1er septembre 2003 : d'une part, ceux qui font l'objet de |
strafrechtelijk worden vervolgd wegens misdrijven gepleegd tot aan die | poursuites pénales pour des infractions commises jusqu'à cette date et |
datum en voor wie de verjaring van de strafvordering wordt geschorst | pour qui la prescription de l'action publique est suspendue à partir |
vanaf de dag van de terechtzitting waarop die vordering wordt ingeleid | du jour de l'audience où cette action est introduite devant la |
voor het vonnisgerecht en, anderzijds, diegenen die strafrechtelijk | juridiction de jugement et, d'autre part, ceux qui font l'objet de |
worden vervolgd wegens later gepleegde misdrijven en voor wie de | poursuites pénales pour des infractions commises ultérieurement et |
verjaring van de strafvordering om die reden niet kan worden | pour qui la prescription de l'action publique ne peut être suspendue |
geschorst. | pour cette raison. |
Daaruit blijkt dat de toetsing van het Hof dient te worden beperkt tot | Il en résulte que le contrôle opéré par la Cour doit être limité à |
artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003. | l'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003. |
Wat betreft de inachtneming van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet | En ce qui concerne le respect des articles 10 et 11 de la Constitution |
B.2. Artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003 vloeit voort | B.2. L'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003 résulte d'un |
uit een vaststelling die is gedaan op basis van informatie die door | constat dressé sur la base d'informations transmises au ministre |
verschillende parketten en parketten-generaal aan de bevoegde minister | compétent par plusieurs parquets et parquets généraux : l'entrée en |
werd bezorgd : de inwerkingtreding van artikel 3 van de wet van 16 | vigueur de l'article 3 de la loi du 16 juillet 2002 qui abolit le |
juli 2002 waarbij het systeem van de schorsing van de verjaring van de | système de suspension de la prescription de l'action publique à partir |
strafvordering vanaf de inleidingszitting wordt afgeschaft, dreigde, | de l'audience d'introduction risquait, dans le ressort de certaines |
in het rechtsgebied van sommige hoven van beroep, op 1 september 2003 | cours d'appel, de provoquer, le 1er septembre 2003, la prescription |
tot de onherroepelijke verjaring te leiden van « een heleboel, vooral | irrévocable de « toute une série d'affaires - surtout des affaires |
zware zaken (drugs, mensenhandel, eco-fin zaken, B.T.W.-carrousels, | graves (stupéfiants, traite des êtres humains, dossiers économiques et |
bankbreuken, enz.) » (Parl. St., Kamer, B.Z. 2003, DOC 51-0102/001, p. | financiers, carrousels à la T.V.A., banqueroutes, etc.) » (Doc. parl., |
22; ibid., DOC 51-0102/013, p. 6; Parl. St., Senaat, B.Z. 2003, nr. | Chambre, S.E. 2003, DOC 51-0102/001, p. 22; ibid., DOC 51-0102/013, p. |
3-137/5, pp. 2-3, 6-7). | 6; Doc. parl., Sénat, S.E. 2003, n° 3-137/5, pp. 2-3, 6-7). |
De in het geding zijnde bepaling wordt gemotiveerd door de bekommernis | La disposition en cause est motivée par le souci de ne pas offrir, |
om met name mensenhandelaars, fraudeurs en drugsbaronnen niet het « | notamment aux trafiquants d'êtres humains, aux fraudeurs et aux barons |
nooit geziene cadeau » te geven dat, in die omstandigheden, de | de la drogue, le « cadeau sans précédent » que constituerait, dans ces |
onmiddellijke toepasbaarheid van het voormelde artikel 3 zou zijn | conditions, l'applicabilité immédiate de l'article 3 précité (Doc. |
(Parl. St., Kamer, B.Z. 2003, DOC 51-0102/001, p. 22; ibid., DOC | parl., Chambre, S.E. 2003, DOC 51-0102/001, p. 22; ibid., DOC |
51-0102/013, pp. 3 en 6; Parl. St., Senaat, B.Z. 2003, nr. 3-137/5, | 51-0102/013, pp. 3 et 6; Doc. parl., Sénat, S.E. 2003, n° 3-137/5, pp. |
pp. 2-7). | 2-7). |
B.3.1. Met artikel 3 van de wet van 16 juli 2002 heeft de wetgever | B.3.1. Par l'article 3 de la loi du 16 juillet 2002, le législateur |
zich ertoe beperkt de regeling van de schorsingsgronden voor de | s'est limité à modifier le régime des causes de suspension de la |
verjaring van de strafvordering te wijzigen. Hij heeft geen nieuw | prescription de l'action publique. Il n'a pas créé d'infraction |
misdrijf in het leven geroepen, noch het stelsel van de straffen | nouvelle, ni modifié le régime des peines, ni instauré un nouveau |
gewijzigd, noch een nieuwe verjaringstermijn ingevoerd. | délai de prescription. |
B.3.2. Met de opheffing van de schorsingsgrond bedoeld in artikel 24, | B.3.2. Par l'abrogation de la cause de suspension prévue par l'article |
1°, van de voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering, | 24, 1°, du titre préliminaire du Code de procédure pénale, introduit |
ingevoerd bij de wet van 11 december 1998, heeft de wetgever willen | par la loi du 11 décembre 1998, le législateur a entendu réagir aux |
reageren op de moeilijkheden die de toepassing van die regel had doen | difficultés que suscitait l'application de cette règle (Doc. parl., |
ontstaan (Parl. St., Kamer, 2001-2002, DOC 50-1625/002, pp. 2 en 3; | Chambre, 2001-2002, DOC 50-1625/002, pp. 2 et 3; ibid., DOC |
ibid., DOC 50-1625/005, p. 10). | 50-1625/005, p. 10). |
B.4.1. Het komt de wetgever toe de inwerkingtreding van de wet te | B.4.1. Il appartient au législateur de régler l'entrée en vigueur de |
regelen en al dan niet overgangsmaatregelen aan te nemen. Artikel 3 | la loi et d'adopter ou non des mesures transitoires. L'article 3 du |
van het Gerechtelijk Wetboek voorziet overigens uitdrukkelijk in de | Code judiciaire prévoit d'ailleurs expressément la possibilité de |
mogelijkheid om af te wijken van de regel volgens welke de wetten op | déroger à la règle selon laquelle les lois de procédure sont |
de rechtspleging van toepassing zijn op de hangende rechtsgedingen op | applicables aux procès en cours au moment de leur entrée en vigueur. |
het moment van de inwerkingtreding ervan. De artikelen 10 en 11 van de | Les articles 10 et 11 de la Constitution ne seraient violés que si les |
Grondwet zouden enkel worden geschonden indien de overgangsmaatregelen | mesures transitoires établissaient une différence de traitement qui |
een verschil in behandeling in het leven zouden roepen waarvoor geen | n'est pas susceptible de justification raisonnable. |
redelijke verantwoording bestaat. | |
B.4.2. Door de regel af te schaffen volgens welke de verjaring van de | B.4.2. En supprimant la règle selon laquelle la prescription de |
strafvordering wordt geschorst vanaf de inleiding ervan voor het | l'action publique est suspendue à partir de son introduction devant la |
vonnisgerecht, heeft de wetgever een - voor de beklaagden gunstige - | juridiction de jugement, le législateur a adopté une mesure, favorable |
maatregel aangenomen, waarvan hij, met toepassing van het voormelde | |
artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek, de inwerkingtreding vermocht | aux prévenus, dont il pouvait, en application de l'article 3 précité |
vast te stellen op de eerste dag van de twaalfde maand na die van de | du Code judiciaire, fixer l'entrée en vigueur au premier jour du |
bekendmaking van de nieuwe bepaling, zoals daarin is voorzien in | douzième mois suivant celui de la publication de la disposition |
artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002. | nouvelle, ainsi que le prévoit l'article 5, 2), de la loi du 16 |
juillet 2002. | |
B.4.3. De personen die een misdrijf hadden gepleegd vóór de | B.4.3. Les personnes qui avaient commis une infraction avant la |
bekendmaking van artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003 | publication de l'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003 ont pu |
vermochten de hoop te koesteren de nieuwe regel te genieten, mits zij | espérer bénéficier de la règle nouvelle, pourvu qu'elles fussent |
na 1 september 2003 zouden worden berecht. Zij hebben echter niet | jugées après le 1er septembre 2003. Elles n'ont toutefois pu en |
daarvan kunnen profiteren, aangezien de wetgever, met de aanneming van | profiter, le législateur ayant, par l'adoption de cette disposition, |
die bepaling, beslist heeft dat de nieuwe regel enkel van toepassing | décidé que la règle nouvelle ne s'appliquerait qu'aux infractions |
zou zijn op de misdrijven die - volgens de Nederlandse tekst - « na » | commises - selon le texte français - « à partir de » ou - selon le |
of - volgens de Franse tekst - « à partir de » (vanaf) die datum zijn | texte néerlandais - « na » (après) cette date. |
gepleegd. B.4.4. Het staat niet aan het Hof de wijze te beoordelen waarop de | B.4.4. Il n'appartient pas à la Cour de porter un jugement sur la |
wetgever, van 1998 tot 2003, vier opeenvolgende wijzigingen inzake de | manière dont le législateur a procédé, de 1998 à 2003, à quatre |
verjaringsregeling van de strafvordering heeft doorgevoerd. De aan het | modifications successives du régime de la prescription de l'action |
Hof voorgelegde prejudiciële vragen hebben uitsluitend betrekking op | publique. Les questions préjudicielles l'interrogent uniquement sur |
de discriminaties die de wijziging van een overgangsmaatregel zou | les discriminations que pourrait entraîner la modification d'une |
kunnen teweegbrengen. | mesure transitoire. |
B.4.5. De in artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002 vervatte overgangsmaatregel heeft niet het in B.4.3 aangehaalde verhoopte gevolg gehad wegens de wijziging ervan bij de in het geding zijnde bepaling. De rechtzoekenden, die hadden gehoopt dat gevolg te kunnen genieten, werden door die bepaling misschien teleurgesteld in hun verwachtingen, maar ze heeft niet twee categorieën van personen in het leven geroepen waarop twee opeenvolgende overgangsregelingen van toepassing zouden zijn, aangezien dat gevolg van de eerste overgangsregeling zich nooit heeft voorgedaan. B.5. Het Hof dient nog het verschil in behandeling te onderzoeken dat | B.4.5. La mesure transitoire inscrite à l'article 5, 2), de la loi du 16 juillet 2002 n'a pas produit l'effet escompté, évoqué en B.4.3, en raison de sa modification par la disposition en cause. Celle-ci a peut-être déçu les attentes de justiciables qui avaient espéré pouvoir bénéficier de cet effet, mais elle n'a pas créé deux catégories de personnes auxquelles s'appliqueraient deux régimes transitoires successifs, cet effet du premier régime transitoire ne s'étant jamais produit. B.5. La Cour doit encore examiner la différence de traitement qui |
voortvloeit uit de overgangsbepaling vervat in artikel 33 van de | découle de la disposition transitoire inscrite à l'article 33 de la |
programmawet van 5 augustus 2003. | loi-programme du 5 août 2003. |
B.6. Het is eigen aan een overgangsregeling dat ze de gelijktijdige | B.6. C'est le propre d'un régime transitoire de permettre |
toepassing van een nieuwe wet en een vroegere wet mogelijk maakt. | l'application simultanée d'une loi nouvelle et d'une loi ancienne. |
Door te beslissen dat de nieuwe regel enkel van toepassing zal zijn op | En décidant que la nouvelle règle ne sera applicable qu'aux |
misdrijven gepleegd - volgens de Nederlandse tekst - « na » of - | infractions commises « à partir » du - selon le texte français - ou « |
volgens de Franse tekst - « à partir de » (vanaf) 1 september 2003, | na » (après) le - selon le texte néerlandais - 1er septembre 2003, le |
heeft de wetgever een maatregel genomen die in redelijkheid is | législateur a pris une mesure qui est raisonnablement justifiée au |
verantwoord ten aanzien van het in B.2 beschreven doel. | regard de l'objectif décrit en B.2. |
Ofschoon hij, met artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003, | S'il est vrai qu'il a modifié, par l'article 33 de la loi-programme du |
de overgangsmaatregel heeft gewijzigd die hij had vastgesteld in | 5 août 2003, la mesure transitoire énoncée à l'article 5, 2), de la |
artikel 5, 2), van de wet van 16 juli 2002, heeft hij zodoende het gelijkheidsbeginsel niet geschonden. De wetgever kan immers op een eerdere keuze terugkomen. B.7. In zoverre de in het geding zijnde maatregel ook strafvorderingen zou beogen in verband met feiten die niets te maken hebben met de criminaliteit waarvan sprake in de parlementaire voorbereiding, kan hij evenmin worden beschouwd als onevenredig ten aanzien van de nagestreefde doelstelling. Hoewel tijdens de parlementaire voorbereiding vermeld in B.2 sommige vormen van criminaliteit meer in het bijzonder zijn vermeld, had de doelstelling van de wetgever niet uitsluitend daarop betrekking. De gegeven voorbeelden beoogden de aandacht te vestigen op de zwaarste misdrijven die zouden verjaren, maar niet een exhaustieve lijst daarvan te geven. B.8. Uit wat voorafgaat vloeit voort dat de wetgever, door de | loi du 16 juillet 2002, il n'a pas pour autant violé le principe d'égalité. Le législateur peut en effet revenir sur une option antérieure. B.7. En ce que la mesure en cause viserait aussi des actions publiques relatives à des faits étrangers à la criminalité évoquée lors des travaux préparatoires, elle ne peut pas non plus être considérée comme disproportionnée à l'objectif poursuivi. Si certaines formes de criminalité ont plus particulièrement été évoquées lors des travaux préparatoires cités en B.2, l'objectif du législateur ne concernait pas uniquement celles-ci. Les exemples donnés avaient pour but d'attirer l'attention sur les infractions les plus graves qui allaient être prescrites, mais non d'en donner une liste exhaustive. B.8. Il découle de ce qui précède qu'en limitant le champ |
toepassingssfeer van het nieuwe artikel 24 van de voorafgaande titel | d'application du nouvel article 24 du titre préliminaire du Code de |
van het Wetboek van Strafvordering te beperken tot de misdrijven | procédure pénale aux infractions visées à l'article 33 de la |
bedoeld in artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003, geen | loi-programme du 5 août 2003, le législateur n'a pas créé une |
onverantwoord verschil in behandeling in het leven heeft geroepen. | différence de traitement injustifiée. |
B.9. De prejudiciële vragen dienen ontkennend te worden beantwoord. | B.9. Les questions préjudicielles appellent une réponse négative. |
Ten aanzien van de prejudiciële vragen over de bepalingen betreffende | Quant aux questions préjudicielles relatives aux dispositions portant |
de organisatie van de ruimtelijke ordening, wat het handhavingsbeleid | sur l'organisation de l'aménagement du territoire, en ce qui concerne |
betreft, in de zaken nrs. 2940, 2954 en 3026 | la « politique de maintien », dans les affaires nos 2940, 2954 et 3026 |
B.10. De prejudiciële vragen in de zaken nrs. 2940, 2954 en 3026 | B.10. Les questions préjudicielles posées dans les affaires nos 2940, |
hebben betrekking op de artikelen 7 en 8 van het decreet van het | 2954 et 3026 concernent les articles 7 et 8 du décret de la Région |
Vlaamse Gewest van 4 juni 2003 houdende wijziging van het decreet van | flamande du 4 juin 2003 « modifiant le décret du 18 mai 1999 portant |
18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, wat | organisation de l'aménagement du territoire en ce qui concerne la |
het handhavingsbeleid betreft. | politique de maintien ». |
Wat betreft artikel 7 van het decreet van 4 juni 2003 | En ce qui concerne l'article 7 du décret du 4 juin 2003 |
B.11. In de zaken nrs. 2940 en 2954 wordt het Hof gevraagd of de | B.11. Dans les affaires nos 2940 et 2954, il est demandé à la Cour si |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het | les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec le |
wettigheidsbeginsel in strafzaken (zaak nr. 2940) respectievelijk de | principe de légalité en matière pénale (affaire n° 2940) ainsi qu'avec |
artikelen 12 en 14 van de Grondwet, die betrekking hebben op dat | les articles 12 et 14 de la Constitution, qui concernent ce principe |
beginsel (zaak nr. 2954), worden geschonden doordat in het derde lid | (affaire n° 2954), sont violés en ce que le troisième alinéa de |
van artikel 146 van het decreet van 18 mei 1999 houdende de | l'article 146 du décret du 18 mai 1999 portant organisation de |
organisatie van de ruimtelijke ordening, toegevoegd bij artikel 7 van | l'aménagement du territoire, inséré par l'article 7 du décret du 4 |
het decreet van 4 juni 2003, de begrippen « onaanvaardbare | juin 2003, prend les notions de « nuisances urbanistiques |
stedenbouwkundige hinder » en « ernstige inbreuk op de essentiële | inadmissibles » et de « violation grave des prescriptions |
stedenbouwkundige voorschriften inzake de bestemming krachtens het | urbanistiques essentielles en matière de destination en vertu du plan |
ruimtelijk uitvoeringsplan of plan van aanleg » als subjectieve | d'exécution spatial ou du plan d'aménagement » comme critères |
criteria ter beoordeling van de strafbaarheid van het in stand houden | subjectifs pour apprécier le caractère punissable de la persistance |
van stedenbouwinbreuken worden vooropgesteld. | d'infractions en matière d'urbanisme. |
B.12. Bij het arrest nr. 14/2005 van 19 januari 2005 heeft het Hof in | B.12. Par son arrêt n° 14/2005 du 19 janvier 2005, la Cour a annulé, |
artikel 146, derde lid, van het voormelde decreet van 18 mei 1999, | dans l'article 146, alinéa 3, du décret précité du 18 mai 1999, tel |
zoals toegevoegd bij artikel 7 van het decreet van 4 juni 2003, de | qu'il a été inséré par l'article 7 du décret du 4 juin 2003, les mots |
woorden « , voorzover ze geen onaanvaardbare stedenbouwkundige hinder | « pour autant qu'ils ne provoquent pas de nuisances urbanistiques |
veroorzaken voor de omwonenden of voorzover ze geen ernstige inbreuk | inadmissibles pour les voisins ou pour autant qu'ils ne constituent |
vormen op de essentiële stedenbouwkundige voorschriften inzake de | pas de violation grave des prescriptions urbanistiques essentielles en |
bestemming krachtens het ruimtelijk uitvoeringsplan of plan van aanleg | matière de destination en vertu du plan d'exécution spatial ou du plan |
» vernietigd wegens schending van de artikelen 12 en 14 (B.45), en | d'aménagement », pour cause de violation des articles 12 et 14 (B.45) |
bijgevolg ook van de artikelen 10 en 11, van de Grondwet (B.46). | et, partant, des articles 10 et 11, de la Constitution (B.46). |
B.13. Wegens het gevolg van die vernietiging zijn de in onderhavige | B.13. Par l'effet de cette annulation, les questions préjudicielles |
zaken gestelde prejudiciële vragen betreffende artikel 7 van het | posées dans les affaires soumises à l'examen, relativement à l'article |
decreet van 4 juni 2003 zonder voorwerp geworden. | 7 du décret du 4 juin 2003, n'ont plus d'objet. |
Wat betreft artikel 8 van het decreet van 4 juni 2003 | En ce qui concerne l'article 8 du décret du 4 juin 2003 |
B.14. In de zaken nrs. 2940 en 3026 wordt het Hof gevraagd of de | B.14. Dans les affaires nos 2940 et 3026, il est demandé à la Cour si |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet worden geschonden doordat artikel | les articles 10 et 11 de la Constitution sont violés en ce que |
149, § 1, van het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van | l'article 149, § 1er, du décret du 18 mai 1999 portant organisation de |
de ruimtelijke ordening, zoals vervangen bij artikel 8, 1°, van het | l'aménagement du territoire, remplacé par l'article 8, 1°, du décret |
decreet van 4 juni 2003, « aan de strafrechter de | du 4 juin 2003, « laisse au juge pénal le soin d'apprécier |
opportuniteitsafweging overlaat om voor een bewezen fout die in | l'opportunité d'ordonner ou non la réparation (en nature) pour une |
oorzakelijk verband staat met schade (aan het stedenbouwkundig | faute prouvée qui présente un lien causal avec le dommage (causé au |
weefsel) al dan niet het herstel (in natura ) te bevelen ». | tissu urbain) ». |
B.15.1. Vóór de vervanging bij artikel 8, 1°, van het decreet van 4 | B.15.1. Avant son remplacement par l'article 8, 1°, du décret du 4 |
juni 2003 bepaalde artikel 149, § 1, van het decreet van 18 mei 1999 | juin 2003, l'article 149, § 1er, du décret du 18 mai 1999 portant |
houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening : | organisation de l'aménagement du territoire disposait : |
« Naast de straf beveelt de rechtbank, op vordering van de | « Outre la peine, le tribunal ordonne, sur requête de l'inspecteur |
stedenbouwkundige inspecteur, of van het college van burgemeester en | urbaniste, ou du Collège des bourgmestre et échevins de la commune sur |
schepenen van de gemeente op wier grondgebied de werken, handelingen | le territoire de laquelle les travaux, opérations ou modifications |
of wijzigingen, bedoeld in artikel 146, werden uitgevoerd, de plaats | visés à l'article 146 ont été exécutés, de remettre le lieu en son |
in de oorspronkelijke toestand te herstellen of het strijdige gebruik | état initial ou de cesser l'utilisation contraire, et/ou d'exécuter |
te staken, en/of bouw- of aanpassingswerken uit te voeren en/of een | des travaux de construction ou d'adaptation et/ou de payer une amende |
geldsom te betalen gelijk aan de meerwaarde die het goed door het | égale à la plus-value acquise par le bien suite à l'infraction. |
misdrijf heeft verkregen. | |
De meerwaarde kan niet worden gevorderd in de volgende gevallen : | La plus-value ne peut plus être réclamée dans les cas suivants : |
1° bij herhaling van een misdrijf, strafbaar gesteld in dit decreet; | 1° en cas de répétition d'une infraction, rendue punissable par le présent décret; |
2° bij het niet naleven van een bevel tot staking; | 2° en cas de non-respect d'un ordre de cessation; |
3° indien het misdrijf onaanvaardbare stedenbouwkundige hinder | 3° lorsque l'infraction provoque des nuisances urbanistiques |
veroorzaakt voor de buren; | inadmissibles pour les voisins; |
4° indien het misdrijf een ernstige inbreuk is op de essentiële | 4° lorsque l'infraction constitue une violation grave des |
stedenbouwkundige voorschriften inzake de bestemming krachtens het | prescriptions urbanistiques essentielles en matière de destination en |
ruimtelijk uitvoeringsplan of plan van aanleg. | vertu du plan d'exécution spatial ou du plan d'aménagement. |
De Vlaamse regering kan nadere voorwaarden bepalen voor de gevallen | Le Gouvernement flamand peut déterminer d'autres modalités pour les |
waarin de meerwaarde niet gevorderd kan worden. | cas où la plus-value ne peut pas être réclamée. |
Indien de vorderingen van de stedenbouwkundige inspecteur en van het | Lorsque les actions de inspecteur urbaniste et du Collège des |
college van burgemeester en schepenen niet overeenstemmen, heeft de | bourgmestre et échevins ne correspondent pas, l'action du premier cité |
vordering van de eerstgenoemde voorrang. | est prioritaire. |
De rechtbank bepaalt voor de uitvoering van de herstelmaatregelen een | Pour l'exécution des mesures de réparation, le tribunal fixe un délai |
termijn die één jaar niet mag overschrijden en na het verstrijken van | qui ne peut dépasser un an et après l'expiration de ce délai |
deze termijn van uitvoering, op vordering van de stedenbouwkundige | d'exécution, sur requête de l'inspecteur urbaniste ou du Collège des |
inspecteur of van het college van burgemeester of schepenen, een | |
dwangsom per dag vertraging in de tenuitvoerlegging van de | bourgmestre et échevins, une astreinte par journée de retard dans la |
herstelmaatregel. » | mise en oeuvre de la mesure de réparation. » |
B.15.2. Artikel 8, 1°, van het decreet van 4 juni 2003 heeft het | B.15.2. L'article 8, 1°, du décret du 4 juin 2003 a remplacé l'article |
voormelde artikel 149, § 1, vervangen door de volgende bepaling : | 149, § 1er, par la disposition suivante : |
« Naast de straf kan de rechtbank bevelen de plaats in de | « Outre la peine, le tribunal peut ordonner de remettre le lieu en son |
oorspronkelijke toestand te herstellen of het strijdige gebruik te | état initial ou de cesser l'utilisation contraire, et/ou d'exécuter |
staken, en/of bouw- of aanpassingswerken uit te voeren en/of een | des travaux de construction ou d'adaptation et/ou de payer une amende |
geldsom te betalen gelijk aan de meerwaarde die het goed door het | égale à la plus-value acquise par le bien suite à l'infraction. Ceci |
misdrijf heeft verkregen. Dit gebeurt op vordering van de | se fait sur requête de l'inspecteur urbaniste, ou du Collège des |
stedenbouwkundig inspecteur of van het college van burgemeester en | bourgmestre et échevins de la commune sur le territoire de laquelle |
schepenen op wier grondgebied de werken, handelingen of wijzigingen, | les travaux, opérations ou modifications visés à l'article 146 ont été |
bedoeld in artikel 146, werden uitgevoerd. Indien deze inbreuken | exécutés. Lorsque ces infractions datent d'avant le 1er mai 2000, un |
dateren van voor 1 mei 2000 is voorafgaand een eensluidend advies van | avis conforme préalable du Conseil supérieur de la Politique de |
de Hoge Raad voor het Herstelbeleid vereist. | Réparation est requis. |
Het eensluidend advies van de Hoge Raad voor het Herstelbeleid moet | L'avis conforme du Conseil supérieur de la Politique de Réparation |
worden verleend binnen 60 dagen na de aangetekende adviesaanvraag. | doit être émis dans les 60 jours après la demande d'avis envoyée en |
Wanneer de Hoge Raad voor het Herstelbeleid geen eensluidend advies | recommandé. Lorsque le Conseil supérieur de la Politique de Réparation |
heeft verleend binnen de gestelde termijn, mag aan de adviesvereiste | n'a pas émis d'avis conforme dans le délai imposé, l'obligation en |
worden voorbijgegaan. | matière d'avis n'est plus requise. |
Voor de misdrijven waarvan de eigenaar kan aantonen dat ze werden | Pour les infractions dont le propriétaire peut démontrer qu'elles ont |
gepleegd voor 1 mei 2000, kan in principe steeds het middel van de | été commises avant le 1er mai 2000, le moyen de la plus-value peut en |
meerwaarde worden aangewend, tenzij in één van de volgende gevallen : | principe toujours être utilisé, sauf dans un des cas suivants : |
1° bij het niet naleven van een bevel tot staking; | 1° en cas de non-respect d'un ordre de cessation; |
2° indien het misdrijf onaanvaardbare stedenbouwkundige hinder | 2° lorsque l'infraction provoque des nuisances urbanistiques |
veroorzaakt voor de omwonenden; | inadmissibles pour les voisins; |
3° indien het misdrijf een zwaarwichtige en onherstelbare inbreuk | 3° lorsque l'infraction constitue une violation grave et irréparable |
vormt op de essentiële stedenbouwkundige voorschriften inzake de | des prescriptions urbanistiques essentielles en matière de destination |
bestemming krachtens het ruimtelijk uitvoeringsplan of plan van | en vertu du plan d'exécution spatial ou du plan d'aménagement. |
aanleg. Indien de vorderingen van de stedenbouwkundig inspecteur en van het | Lorsque les actions de l'inspecteur urbaniste et du Collège des |
college van burgemeester en schepenen niet overeenstemmen, heeft de | bourgmestre et échevins sont divergentes, l'action du premier cité est |
vordering van eerstgenoemde voorrang. | prioritaire. |
De rechtbank bepaalt een termijn voor de uitvoering van de | Pour l'exécution des mesures de réparation, le tribunal fixe un délai |
herstelmaatregelen en, op vordering van de stedenbouwkundig inspecteur | et, sur requête de l'inspecteur urbaniste ou du Collège des |
of het college van burgemeester en schepenen, een dwangsom per dag | bourgmestre et échevins, une astreinte par journée de retard dans la |
vertraging in de tenuitvoerlegging van de herstelmaatregelen. » | mise en oeuvre de la mesure de réparation. » |
B.15.3. Bij artikel 48 van het decreet van 21 november 2003 wordt in | B.15.3. L'article 48 du décret du 21 novembre 2003 supprime à deux |
het voormelde artikel 149, § 1, tweede lid, het woord « eensluidend » | reprises le mot « conforme » dans l'article 149, § 1er, alinéa 2, |
tweemaal geschrapt. | précité. |
B.15.4. Bij het arrest nr. 14/2005 van 19 januari 2005 heeft het Hof, | B.15.4. Par son arrêt n° 14/2005 du 19 janvier 2005, la Cour a annulé, |
in het in B.15.2 vermelde artikel 149, § 1, eerste en derde lid, de | à l'article 149, § 1er, alinéas 1er et 3, mentionné au B.15.2, les |
woorden « voor 1 mei 2000 » vernietigd wegens schending van de | mots « avant le 1er mai 2000 », pour cause de violation des articles |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet (B.52-B.55 en B.57-B.60). | 10 et 11 de la Constitution (B.52-B.55 et B.57-B.60). |
B.16. Op grond van artikel 149, § 1, van het decreet van 18 mei 1999 | B.16. En vertu de l'article 149, § 1er, du décret du 18 mai 1999 |
houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, kan de rechtbank, | portant organisation de l'aménagement du territoire, le tribunal peut |
naast de straf, bevelen « de plaats in de oorspronkelijke toestand te | prononcer la peine et ordonner en outre « de remettre le lieu en son |
herstellen of het strijdige gebruik te staken, en/of bouw- of | état initial ou de cesser l'utilisation contraire, et/ou d'exécuter |
aanpassingswerken uit te voeren en/of een geldsom te betalen gelijk | des travaux de construction ou d'adaptation et/ou de payer une amende |
aan de meerwaarde die het goed door het misdrijf heeft verkregen ». | égale à la plus-value acquise par le bien suite à l'infraction ». |
B.17. Inzake stedenbouw en ruimtelijke ordening is het essentieel dat | B.17. En matière d'urbanisme et d'aménagement du territoire, il est |
de beoordeling wordt overgelaten aan een overheid die oordeelt op | essentiel que l'appréciation soit laissée à une autorité qui décide en |
grond van het algemeen belang. De vordering tot het nemen van de in | se fondant sur l'intérêt général. La demande visant à faire ordonner |
artikel 149, § 1, van het voormelde decreet voorgeschreven | les mesures de réparation prévues à l'article 149, § 1er, du décret |
herstelmaatregelen is door de decreetgever ingevoerd met het oog op de | précité a été instaurée par le législateur décrétal en vue de |
vrijwaring van een goede ruimtelijke ordening. Herstelmaatregelen | sauvegarder le bon aménagement du territoire. Des mesures de |
kunnen op die grond slechts worden bevolen op vordering van de | réparation ne peuvent être ordonnées sur cette base qu'à la demande de |
stedenbouwkundige inspecteur of van het college van burgemeester en | l'inspecteur urbaniste ou du collège des bourgmestre et échevins. Leur |
schepenen. Hun optreden steunt op hun wettelijke opdracht om het | intervention s'appuie sur leur mission légale de défense de l'intérêt |
algemeen stedenbouwkundig belang te behartigen. | général en matière d'urbanisme. |
B.18.1. Het behoort tot de bevoegdheid van de rechter de vordering | B.18.1. Le juge est compétent pour contrôler la légalité externe et |
bedoeld in artikel 149, § 1, op haar externe en interne wettigheid te | interne de la demande visée à l'article 149, § 1er, et pour examiner |
toetsen en te onderzoeken of ze strookt met de wet dan wel of ze op | si elle est conforme à la loi ou si elle est entachée d'excès ou de détournement de pouvoir. |
machtsoverschrijding of machtsafwending berust. | Les cours et tribunaux doivent, dans chaque cas, examiner si la |
De hoven en rechtbanken moeten in elk geval nagaan of de beslissing | décision de l'inspecteur urbaniste et/ou du collège des bourgmestre et |
van de stedenbouwkundige inspecteur en/of het college van burgemeester | échevins de demander une mesure de réparation déterminée est |
en schepenen om een bepaalde herstelmaatregel te vorderen, uitsluitend | exclusivement prise en vue du bon aménagement du territoire. S'il |
met het oog op de goede ruimtelijke ordening is genomen. Wanneer zou | apparaissait que la demande de l'autorité s'appuie sur des motifs |
blijken dat de vordering van de overheid steunt op motieven die vreemd | étrangers à l'aménagement du territoire ou sur une conception du bon |
zijn aan de ruimtelijke ordening of op een opvatting van de goede | |
ruimtelijke ordening die kennelijk onredelijk is, zouden de hoven en | aménagement du territoire qui serait manifestement déraisonnable, les |
rechtbanken die vordering zonder gevolg moeten laten. | cours et tribunaux ne devraient pas y donner suite. |
B.18.2. Een dergelijke toetsingsbevoegdheid wijkt niet af van hetgeen | B.18.2. Un tel pouvoir de contrôle ne s'écarte pas de ce qui relève de |
in alle geschillen tot de opdracht van de rechter behoort. De | la mission du juge dans toutes les contestations. Le pouvoir de |
toetsingsbevoegdheid reikt niet buiten het gebied van de externe en | contrôle ne s'étend pas au-delà du domaine de la légalité externe et |
interne wettigheid van de bestuurshandelingen. Bij de beoordeling ervan mag de rechter zich niet begeven op het terrein van de opportuniteit, omdat dat erop zou neerkomen hem een bevoegdheid toe te kennen die onverenigbaar is met de beginselen die de verhoudingen regelen tussen de administratie en de rechtscolleges. B.19. In zoverre de categorie van personen tegen wie een herstelmaatregel wordt gevorderd, wordt vergeleken, zoals uit de motieven van de verwijzingsbeslissingen blijkt, met de categorie van personen die betrokken zijn in een geschil over een bestuurshandeling waarin andere rechten en verplichtingen van burgerlijke aard in het geding zijn, moeten de prejudiciële vragen ontkennend worden beantwoord. Om die redenen, het Hof | interne de ces actes. Lorsqu'il examine ces derniers, le juge ne peut se placer sur le plan de l'opportunité, car cela reviendrait à lui reconnaître une compétence incompatible avec les principes qui régissent les rapports entre l'administration et les juridictions. B.19. En tant que la catégorie des personnes à l'encontre desquelles une mesure de réparation est demandée est comparée, comme le font apparaître les motifs des décisions de renvoi, à la catégorie des personnes impliquées dans une contestation au sujet d'un acte administratif portant sur d'autres droits et obligations de nature civile, les questions préjudicielles appellent une réponse négative. Par ces motifs, la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
1. Artikel 33 van de programmawet van 5 augustus 2003 schendt de | 1. L'article 33 de la loi-programme du 5 août 2003 ne viole pas les |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | articles 10 et 11 de la Constitution. |
2. De prejudiciële vragen betreffende artikel 146, derde lid, van het | 2. Les questions préjudicielles relatives à l'article 146, alinéa 3, |
decreet van het Vlaamse Gewest van 18 mei 1999 houdende de organisatie | du décret de la Région flamande du 18 mai 1999 portant organisation de |
van de ruimtelijke ordening, zoals toegevoegd bij artikel 7 van het | l'aménagement du territoire, inséré par l'article 7 du décret de la |
decreet van het Vlaamse Gewest van 4 juni 2003, hebben geen voorwerp | Région flamande du 4 juin 2003, n'ont plus d'objet. |
meer. 3. Artikel 149, § 1, van hetzelfde decreet, zoals vervangen bij | 3. L'article 149, § 1er, du même décret, remplacé par l'article 8, 1°, |
artikel 8, 1°, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 4 juni 2003, | du décret de la Région flamande du 4 juin 2003, ne viole pas les |
schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in de in B.18.1 en | articles 10 et 11 de la Constitution dans l'interprétation donnée en |
B.18.2 gegeven interpretatie, niet. | B.18.1 et B.18.2. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 1 maart 2005. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 1er mars 2005. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
De wdn. voorzitter, | Le président f.f., |
M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |