← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 2/2005 van 12 januari 2005 Rolnummers 2869, 2879, 2897, 2898, 2899,
2931, 2932, 2939 en 2965 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 80, 81 en
82 van de faillissementswet van 8 augustus 1997, zoal Het Arbitragehof, samengesteld
uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 2/2005 van 12 januari 2005 Rolnummers 2869, 2879, 2897, 2898, 2899, 2931, 2932, 2939 en 2965 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 80, 81 en 82 van de faillissementswet van 8 augustus 1997, zoal Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...) | Extrait de l'arrêt n° 2/2005 du 12 janvier 2005 Numéros du rôle : 2869, 2879, 2897, 2898, 2899, 2931, 2932, 2939 et 2965 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 80, 81 et 82 de la loi du 8 août 1997 sur les faillites, La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...) |
|---|---|
| ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
| Uittreksel uit arrest nr. 2/2005 van 12 januari 2005 | Extrait de l'arrêt n° 2/2005 du 12 janvier 2005 |
| Rolnummers 2869, 2879, 2897, 2898, 2899, 2931, 2932, 2939 en 2965 | Numéros du rôle : 2869, 2879, 2897, 2898, 2899, 2931, 2932, 2939 et |
| In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 80, 81 en 82 | 2965 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 80, 81 |
| van de faillissementswet van 8 augustus 1997, zoals gewijzigd bij de | et 82 de la loi du 8 août 1997 sur les faillites, telle qu'elle a été |
| wet van 4 september 2002, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg | modifiée par la loi du 4 septembre 2002, posées par le Tribunal de |
| te Tongeren, de Rechtbank van eerste aanleg te Neufchâteau, de | première instance de Tongres, le Tribunal de première instance de |
| Rechtbank van eerste aanleg te Charleroi, de Rechtbank van eerste | Neufchâteau, le Tribunal de première instance de Charleroi, le |
| aanleg te Kortrijk, de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel, het Hof | Tribunal de première instance de Courtrai, le Tribunal de première |
| van Beroep te Gent en de Rechtbank van Koophandel te Hoei. | instance de Bruxelles, la Cour d'appel de Gand et le Tribunal de |
| commerce de Huy. | |
| Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
| samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters | composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. |
| P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot en J.-P. Moerman, | Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot et J.-P. Moerman, |
| bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, | assistée du greffier L. Potoms, présidée par le président A. Arts, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
| a. Bij vonnis van 20 november 2003 in zake de n.v. KBC Bank tegen D. | a. Par jugement du 20 novembre 2003 en cause de la s.a. KBC Bank |
| Bohn en L. Franssen, waarvan de expeditie ter griffie van het | contre D. Bohn et L. Franssen, dont l'expédition est parvenue au |
| Arbitragehof is ingekomen op 9 december 2003, heeft de Rechtbank van | greffe de la Cour d'arbitrage le 9 décembre 2003, le Tribunal de |
| eerste aanleg te Tongeren de prejudiciële vraag gesteld : | première instance de Tongres a posé la question préjudicielle de |
| « of de artikelen 80 tot 82 van de faillissementswet geen fundamentele | savoir si : « les articles 80 à 82 de la loi sur les faillites ne créent pas une |
| ongelijkheid op grond van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet | inégalité fondamentale, sur la base des articles 10 et 11 de la |
| creëren tussen de kosteloze borgen van de gefailleerde natuurlijke | Constitution, entre les cautions à titre gratuit de la personne |
| persoon en deze van de gefailleerde rechtspersoon, nu de enen vanaf | physique faillie et celles de la personne morale faillie, dès lors que |
| het ogenblik van de verschoonbaarheidsverklaring niet meer in rechte | les unes, à partir de la date de la déclaration d'excusabilité, ne |
| kunnen worden aangesproken tot uitvoering van hun contractuele | peuvent plus être poursuivies en justice en exécution de leurs |
| verbintenissen opzichtens de schuldeiser van de gefailleerde en de | engagements contractuels à l'égard du créancier du failli et que les |
| anderen - bij gebreke van iedere mogelijkheid van verschoonbaarheid | autres - faute de toute possibilité d'excusabilité de la personne |
| van de gefailleerde rechtspersoon - die mogelijkheid niet gegund | morale faillie - ne bénéficient pas de cette possibilité, et si cela |
| wordt, en of zulks een verschil in behandeling tussen categorieën van | implique une différence de traitement entre certaines catégories de |
| personen impliceert die niet op een objectief criterium berust en | personnes, qui ne se fonde pas sur un critère objectif et qui n'est |
| redelijk verantwoord is, rekening houdende met het doel en de gevolgen | pas raisonnablement justifiée, compte tenu du but et des effets de la |
| van de betwiste maatregel en met de aard van de terzake geldende | mesure contestée ainsi que de la nature des principes qui sont en |
| beginselen ». | cause en l'espèce ». |
| b. Bij vonnis van 28 november 2003 in zake de n.v. ING België tegen D. | b. Par jugement du 28 novembre 2003 en cause de la s.a. ING Belgique |
| Fourny en anderen, waarvan de expeditie ter griffie van het | contre D. Fourny et autres, dont l'expédition est parvenue au greffe |
| Arbitragehof is ingekomen op 23 december 2003, heeft de Rechtbank van | de la Cour d'arbitrage le 23 décembre 2003, le Tribunal de première |
| eerste aanleg te Neufchâteau de volgende prejudiciële vraag gesteld : | instance de Neufchâteau a posé la question préjudicielle suivante : |
| « Schenden de artikelen 81 en 82 van de faillissementswet van 8 | « Les articles 81 et 82 de la loi du 8 août 1997 sur les faillites, |
| augustus 1997, zoals gewijzigd bij de wet van 4 september 2002 (Belgisch Staatsblad van 21 september 2002), de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat ze de natuurlijke personen die zich kosteloos borg hebben gesteld voor de verbintenissen van de gefailleerde, natuurlijke persoon, die verschoonbaar is verklaard, ontslaan van hun verplichtingen, terwijl de natuurlijke personen die zich kosteloos borg hebben gesteld voor de verbintenissen van de gefailleerde, rechtspersoon, op geen enkele wijze van hun verplichtingen kunnen worden ontslagen, in zoverre de rechtspersoon nooit verschoonbaar kan worden verklaard, zonder enige beoordelingsbevoegdheid van de rechter ? » | tels que modifiés par la loi du 4 septembre 2002 (Moniteur belge du 21 septembre 2002), violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'ils déchargent les personnes physiques qui, à titre gratuit, se sont rendues caution des obligations du failli, personne physique, qui a été déclaré excusable, alors que les personnes physiques qui, à titre gratuit, se sont rendues caution des obligations du failli, personne morale, ne peuvent en aucune manière bénéficier de cette décharge dans la mesure où la personne morale ne peut jamais être déclarée excusable, sans aucun pouvoir d'appréciation du juge ? » |
| c. Bij vonnis van 14 januari 2004 in zake de n.v. Fortis Bank tegen P. | c. Par jugement du 14 janvier 2004 en cause de la s.a. Fortis Banque |
| Arets en anderen, waarvan de expeditie ter griffie van het | contre P. Arets et autres, dont l'expédition est parvenue au greffe de |
| Arbitragehof is ingekomen op 28 januari 2004, heeft de Rechtbank van | la Cour d'arbitrage le 28 janvier 2004, le Tribunal de première |
| eerste aanleg te Charleroi de volgende prejudiciële vragen gesteld : | instance de Charleroi a posé les questions préjudicielles suivantes : |
| 1. « Schendt artikel 81 van de faillissementswet van 8 augustus 1997, | 1. « L'article 81 de la loi du 8 août 1997 sur les faillites, modifiée |
| gewijzigd bij de wet van 4 september 2002, de artikelen 10 en 11 van | par la loi du 4 septembre 2002, viole-t-il les articles 10 et 11 de la |
| de Grondwet en brengt het in het bijzonder een discriminatie teweeg in | Constitution et introduit-il en particulier une discrimination en tant |
| zoverre het de rechtbank van koophandel toestaat de gefailleerde | qu'il autorise le Tribunal de commerce de déclarer excusable la |
| persoon die als natuurlijke persoon handelt, verschoonbaar te | personne faillie agissant en personne physique alors que les personnes |
| verklaren, terwijl de gefailleerde rechtspersonen zijn uitgesloten van | morales faillies sont exclues du bénéfice de l'excusabilité accordée à |
| het voordeel van de aan de borg toegekende verschoonbaarheid ? » | la caution ? » |
| 2. « Schenden de artikelen 81 en 82 van de faillissementswet van 8 | 2. « Les articles 81 et 82 de la loi du 8 août 1997 sur les faillites, |
| augustus 1997, gewijzigd bij de wet van 4 september 2002, de artikelen | modifiée par la loi du 4 septembre 2002, violent-ils les articles 10 |
| 10 en 11 van de Grondwet en brengen zij in het bijzonder een | et 11 de la Constitution et introduisent-ils en particulier une |
| discriminatie teweeg tussen de personen die zich voor een | discrimination entre les personnes s'étant engagées en qualité de |
| hoofdschuldenaar borg hebben gesteld, in zoverre de toestand van de | caution d'un débiteur principal, en ce que la situation de la caution |
| borg en diens mogelijkheid om de gevolgen van de aan de | et sa possibilité de bénéficier des effets de l'excusabilité accordée |
| hoofdschuldenaar toegekende verschoonbaarheid te genieten, worden | au débiteur principal, est déterminée par la personnalité physique ou |
| bepaald door de hoedanigheid van natuurlijke persoon of van | |
| rechtspersoon van die hoofdschuldenaar ? » | morale de ce débiteur principal ? » |
| d. Bij vonnis van 15 januari 2004 in zake de n.v. Fortis Bank tegen G. | d. Par jugement du 15 janvier 2004 en cause de la s.a. Fortis Banque |
| Mariscotti en F. Nisoli, waarvan de expeditie ter griffie van het | contre G. Mariscotti et F. Nisoli, dont l'expédition est parvenue au |
| Arbitragehof is ingekomen op 28 januari 2004, heeft de Rechtbank van | greffe de la Cour d'arbitrage le 28 janvier 2004, le Tribunal de |
| eerste aanleg te Charleroi de volgende prejudiciële vraag gesteld : | première instance de Charleroi a posé la question préjudicielle |
| « Schenden de bepalingen van artikel 82 van de faillissementswet van 8 | suivante : « Les dispositions de l'article 82 de la loi du 8 août 1997 sur les |
| augustus 1997, gewijzigd bij de wet van 4 september 2002, betreffende | faillites, modifiée par la loi du 4 septembre 2002, relatives à la |
| het ontslaan van hun verplichtingen van de natuurlijke personen die | décharge des personnes physiques qui, à titre gratuit, se sont rendues |
| zich kosteloos borg hebben gesteld voor de verbintenissen van de | cautions des obligations du failli et à la décharge du conjoint du |
| gefailleerde, en het ontslaan van zijn verplichtingen van de | |
| echtgenoot van de gefailleerde die zich persoonlijk aansprakelijk | failli qui s'est personnellement obligé à la dette de son époux, par |
| heeft gesteld voor de schuld van deze laatste, ingevolge de | |
| verschoonbaarheid, niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in | l'effet de l'excusabilité, ne violent-elles pas les articles 10 et 11 |
| zoverre de borgstellers voor de verbintenissen van een failliet | de la Constitution en ce que les cautions des obligations d'une |
| verklaarde rechtspersoon volgens de bewoordingen van artikel 81 niet hetzelfde voordeel kunnen genieten ? » | personne morale déclarée en faillite ne peuvent bénéficier du même avantage selon les termes de l'article 81 ? » |
| e. Bij vonnis van 6 januari 2004 in zake de c.v.b.a. Federale Kas voor | e. Par jugement du 6 janvier 2004 en cause de la s.c.r.l. Federale Kas |
| het Beroepskrediet tegen S. Buyse en P. Buyse, waarvan de expeditie | voor het Beroepskrediet contre S. Buyse et P. Buyse, dont l'expédition |
| ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 28 januari 2004, | est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 28 janvier 2004, le |
| heeft de Rechtbank van eerste aanleg te Kortrijk de volgende | Tribunal de première instance de Courtrai a posé la question |
| prejudiciële vraag gesteld : | préjudicielle suivante : |
| « Schendt artikel 82 van de faillissementswet, zoals met ingang van 1 | « L'article 82 de la loi sur les faillites, modifié à partir du 1er |
| oktober 2002 gewijzigd door artikel 29 van de wet van 4 september | octobre 2002 par l'article 29 de la loi du 4 septembre 2002, |
| 2002, het gelijkheidsbeginsel neergelegd in de artikelen 10 en 11 van | viole-t-il le principe d'égalité contenu aux articles 10 et 11 de la |
| de Grondwet, in zoverre hieruit volgt dat een natuurlijke persoon die | Constitution, en tant qu'il découle de cette disposition qu'une |
| zich vóór 1 oktober 2002 kosteloos borg heeft gesteld voor de schulden | personne physique qui, à titre gratuit, s'est portée caution, avant le |
| van een rechtspersoon waarvan het faillissement na 30 september 2002 | 1er octobre 2002, des dettes d'une personne morale dont la faillite |
| wordt afgesloten, niet langer enige kans heeft om van zijn schuld te | est clôturée après le 30 septembre 2002, n'a plus aucune possibilité |
| worden bevrijd omdat een gefailleerde rechtspersoon niet meer | d'être libérée de sa dette parce qu'une personne morale faillie ne |
| verschoonbaar kan worden verklaard, terwijl dergelijke kans wel | peut plus être déclarée excusable, alors que cette possibilité |
| degelijk bestond (of althans volgens het Arbitragehof-arrest nr. | existait effectivement (ou aurait du moins dû exister selon l'arrêt de |
| 69/2002 d.d. 28 maart 2002 moest bestaan) in hoofde van een natuurlijk | la Cour d'arbitrage n° 69/2002 du 28 mars 2002) dans le chef d'une |
| persoon die zich vóór 1 oktober 2002 kosteloos borg heeft gesteld voor | personne physique qui, à titre gratuit, s'est portée caution, avant le |
| de schulden van een rechtspersoon waarvan het faillissement vóór 1 | 1er octobre 2002, des dettes d'une personne morale dont la faillite a |
| oktober 2002 werd afgesloten ? » | été clôturée avant le 1er octobre 2002 ? » |
| f. Bij vonnis van 11 februari 2004 in zake de n.v. Fortis Bank tegen | f. Par jugement du 11 février 2004 en cause de la s.a. Fortis Banque |
| P. Duret, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is | contre P. Duret, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour |
| ingekomen op 20 februari 2004, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te | d'arbitrage le 20 février 2004, le Tribunal de première instance de |
| Charleroi de volgende prejudiciële vraag gesteld : | Charleroi a posé la question préjudicielle suivante : |
| « Schendt artikel 81 van de faillissementswet van 8 augustus 1997, | « L'article 81 de la loi sur les faillites du 8 août 1997 tel qu'il a |
| zoals het is gewijzigd bij artikel 28 van de wet van 4 september 2002, voor zover het rechtspersonen uitsluit van het voordeel van verschoonbaarheid, wat tot gevolg heeft dat het voordeel van verschoonbaarheid niet kan worden uitgebreid tot de natuurlijke personen die zich kosteloos borg hebben gesteld voor een rechtspersoon terwijl het voordeel van verschoonbaarheid wel wordt uitgebreid tot een natuurlijke persoon die zich kosteloos borg heeft gesteld voor een natuurlijke persoon, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat een rechtspersoon krachtens dat artikel op geen enkele wijze verschoonbaarheid kan genieten en bijgevolg een natuurlijke persoon die zich kosteloos borg heeft gesteld voor een rechtspersoon niet | été modifié par l'article 28 de la loi du 4 septembre 2002 en tant qu'il exclut de l'excusabilité les personnes morales, ce qui a comme conséquence que les personnes physiques qui se sont portées caution à titre gratuit d'une personne morale ne peuvent se voir étendre le bénéfice de l'excusabilité alors qu'une personne physique qui s'est portée caution à titre gratuit pour une personne physique voit étendre à son profit le bénéfice de l'excusabilité, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il ne permet en aucune manière à une personne morale de bénéficier de l'excusabilité et ne permet donc pas à une personne physique qui s'est portée caution à titre gratuit d'une |
| verschoonbaar kan worden verklaard ? » | personne morale de bénéficier de l'excusabilité ? » |
| g. Bij vonnis van 12 februari 2004 in zake het Participatiefonds tegen | g. Par jugement du 12 février 2004 en cause du Fonds de participation |
| de n.v. Montana Stone en anderen, waarvan de expeditie ter griffie van | contre la s.a. Montana Stone et autres, dont l'expédition est parvenue |
| het Arbitragehof is ingekomen op 23 februari 2004, heeft de Rechtbank | au greffe de la Cour d'arbitrage le 23 février 2004, le Tribunal de |
| van eerste aanleg te Brussel de volgende prejudiciële vragen gesteld : | première instance de Bruxelles a posé les questions préjudicielles suivantes : |
| 1. « Schenden de artikelen 81 en 82 van de faillissementswet van 8 | 1. « Les articles 81 et 82 de la loi du 8 août 1997 sur les faillites |
| augustus 1997 (gewijzigd bij de wet van 4 september 2002), waarbij het | (modifiés par la loi du 4 septembre 2002), qui réservent le bénéfice |
| voordeel van verschoonbaarheid wordt voorbehouden aan gefailleerde | |
| natuurlijke personen - met uitsluiting van gefailleerde rechtspersonen | de l'excusabilité aux seules personnes physiques faillies - à |
| - en waarin de gevolgen van de verschoonbaarheid worden gepreciseerd | l'exclusion des personnes morales faillies - et qui précisent les |
| voor de personen die zich kosteloos borg hebben gesteld voor de | conséquences de l'excusabilité pour les cautions à titre gratuit de la |
| gefailleerde persoon, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat | personne faillie, ne violent-ils pas les articles 10 et 11 de la |
| zij het voor een natuurlijke persoon die zich kosteloos borg heeft | Constitution, en ce qu'ils ne permettent pas à une personne physique |
| gesteld voor de verbintenissen van een failliet verklaarde | qui s'est portée caution à titre gratuit des engagements d'une |
| rechtspersoon niet mogelijk maken zich te beroepen op een ontslag van | |
| zijn verplichtingen wanneer de faillietverklaring is uitgesproken | personne morale déclarée en faillite de faire état d'une décharge de |
| onder omstandigheden die hem in aanmerking doen komen voor | ses obligations lorsque la faillite a été déclarée dans des |
| verschoonbaarheid terwijl, onder zulke omstandigheden, een natuurlijke | circonstances qui la rendent excusables, alors que, dans de telles |
| persoon die zich kosteloos borg heeft gesteld voor een failliet | circonstances, une personne physique qui s'est portée caution, à titre |
| verklaarde natuurlijke persoon van rechtswege wordt ontslagen van zijn | gratuit, des engagements d'une personne physique déclarée en faillite |
| verplichtingen als borg ? » | est de droit déchargée de ses obligations de caution ? » |
| 2. « Schenden de artikelen 81 en 82 van de faillissementswet van 8 | 2. « Les articles 81 et 82 de la loi du 8 août 1997 sur les faillites |
| augustus 1997 (zoals gewijzigd bij de wet van 4 september 2002), | (tels que modifiés par la loi du 4 septembre 2002), qui réservent le |
| waarbij het voordeel van verschoonbaarheid wordt voorbehouden aan | |
| gefailleerde natuurlijke personen - met uitsluiting van gefailleerde | bénéfice de l'excusabilité aux seules personnes physiques faillies - à |
| rechtspersonen - en waarin de gevolgen van de verschoonbaarheid worden | l'exclusion des personnes morales faillies - et qui précisent les |
| gepreciseerd voor de personen die zich kosteloos borg hebben gesteld | conséquences de l'excusabilité pour les cautions à titre gratuit de la |
| voor de gefailleerde persoon en voor diens medeschuldenaars, de | personne faillie et pour les codébiteurs des dettes de celle-ci, ne |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat de echtgenoot van een | violent-ils pas les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'ils |
| natuurlijke persoon die een handelsactiviteit uitoefent uit naam van | ne permettent pas au conjoint d'une personne physique qui exerce une |
| een rechtspersoon die failliet is verklaard onder omstandigheden die | activité commerciale sous le couvert d'une personne morale déclarée en |
| hem in aanmerking doen komen voor verschoonbaarheid, krachtens die | |
| artikelen niet kan worden bevrijd van de verplichting die hij heeft | faillite dans des circonstances d'excusabilité d'être libéré de |
| aangegaan om het de vennootschap van zijn echtgenoot mogelijk te maken | l'obligation qu'il a consentie pour permettre à la société de son |
| krediet te genieten - ongeacht of die verplichting de vorm heeft van | conjoint de bénéficier de crédits - que cette obligation prenne la |
| een kosteloze borgstelling of een persoonlijke verbintenis waardoor | forme d'une caution à titre gratuit ou d'un engagement personnel qui |
| die echtgenoot medeschuldenaar van de gefailleerde persoon wordt - | fait de ce conjoint un codébiteur des dettes de la personne faillie, |
| terwijl de echtgenoot van een persoon die dezelfde activiteit | alors que le conjoint d'une personne qui exerce la même activité en |
| uitoefent als natuurlijke persoon en die failliet is verklaard onder | tant que personne physique et qui a été déclarée faillie dans les |
| dezelfde omstandigheden wat verschoonbaarheid betreft, automatisch van | mêmes circonstances d'excusabilité est automatiquement libérée de ses |
| zijn verplichtingen wordt bevrijd - ongeacht of die voortvloeien uit | obligations - que celles-ci résultent d'une caution à titre gratuit ou |
| een kosteloze borgstelling dan wel uit een persoonlijke verbintenis | |
| die van die echtgenoot een medeschuldenaar van de gefailleerde persoon | d'un engagement personnel qui en fait un codébiteur des dettes de la |
| maakt ? » | personne faillie ? » |
| h. Bij arrest van 23 februari 2004 in zake P. Naudts tegen de n.v. | h. Par arrêt du 23 février 2004 en cause de P. Naudts contre la s.a. |
| Fortis Bank, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is | Fortis Banque, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour |
| ingekomen op 3 maart 2004, heeft het Hof van Beroep te Gent de | d'arbitrage le 3 mars 2004, la Cour d'appel de Gand a posé la question |
| volgende prejudiciële vraag gesteld : | préjudicielle suivante : |
| « Zijn de artikelen 10 en 11 van de Grondwet geschonden door de | « Les articles 10 et 11 de la Constitution sont-ils violés par les |
| artikelen 79, tweede lid, en 80 tot 82 van de faillissementswet van 8 | articles 79, alinéa 2, et 80 à 82 de la loi du 8 août 1997 sur les |
| augustus 1997, zoals achteraf gewijzigd, al dan niet samen gelezen met | faillites, modifiés ultérieurement, lus ou non en combinaison avec |
| artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, | l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme, en ce |
| doordat de kosteloze borg voor een gefailleerde natuurlijke persoon, | |
| die wel verschoonbaar verklaard kan worden, van zijn verplichtingen | que la caution à titre gratuit d'une personne physique faillie qui |
| bevrijd wordt in geval van verschoonbaar verklaring, terwijl de | peut être déclarée excusable est libérée de ses obligations en cas de |
| kosteloze borg voor een gefailleerde rechtspersoon, die niet | déclaration d'excusabilité, alors que la caution à titre gratuit d'une |
| verschoonbaar kan verklaard worden, nooit kan bevrijd worden van zijn | personne morale faillie qui ne peut être déclarée excusable ne peut |
| verbintenissen ? » | jamais être libérée de ses engagements ? » |
| i. Bij vonnis van 17 maart 2004 in zake de n.v. Fortis Bank tegen de | i. Par jugement du 17 mars 2004 en cause de la s.a. Fortis Banque |
| b.v.b.a. Profil à Net en anderen, waarvan de expeditie ter griffie van | contre la s.p.r.l. Profil à Net et autres, dont l'expédition est |
| het Arbitragehof is ingekomen op 1 april 2004, heeft de Rechtbank van | parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 1er avril 2004, le |
| Koophandel te Hoei de volgende prejudiciële vraag gesteld : | Tribunal de commerce de Huy a posé la question préjudicielle suivante : |
| « Schenden de artikelen 81, 1°, en 82, eerste lid, van de | « Les articles 81, 1°, et 82, alinéa 1er, de la loi du 8 août 1997 sur |
| faillissementswet van 8 augustus 1997, zoals gewijzigd bij de | |
| artikelen 28 en 29 van de wet van 4 september 2002, de artikelen 10 en | les faillites tels que modifiés par les articles 28 et 29 de la loi du |
| 11 van de Grondwet, in zoverre zij de verschoonbaarheid uitsluitend | 4 septembre 2002 violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution |
| aan de natuurlijke personen voorbehouden en derhalve de ontlasting | en ce qu'ils réservent aux seules personnes physiques l'excusabilité |
| uitsluitend voorbehouden aan de borgen van de handelaars die hun | et partant décharge aux seules cautions des commerçants ayant exercé |
| activiteit als natuurlijke persoon hebben uitgeoefend, waardoor zij | leur activité en personne physique, ne permettant dès lors pas à une |
| het een natuurlijke persoon die zich kosteloos borg heeft gesteld voor | personne physique qui s'est portée caution à titre gratuit d'une |
| een rechtspersoon, niet mogelijk maken de gevolgen van de | personne morale de bénéficier des effets de l'excusabilité (effacement |
| verschoonbaarheid (uitwissing van de schuld en/of ontlasting) te genieten ? » | de la dette et/ou décharge) ? » |
| Die zaken, ingeschreven onder de nummers 2869, 2879, 2897, 2898, 2899, | Ces affaires, inscrites sous les numéros 2869, 2879, 2897, 2898, 2899, |
| 2931, 2932, 2939 en 2965 van de rol van het Hof, werden samengevoegd. | 2931, 2932, 2939 et 2965 du rôle de la Cour, ont été jointes. |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1.1. In alle samengevoegde zaken, met uitzondering van de tweede | B.1.1. Dans toutes les affaires jointes, à l'exception de la deuxième |
| prejudiciële vraag in de zaak nr. 2932, wordt aan het Hof het | question préjudicielle dans l'affaire n° 2932, la Cour voit soumise à |
| onderscheid in behandeling voorgelegd tussen de kosteloze borgen van | son contrôle la différence de traitement entre les cautions à titre |
| een gefailleerde natuurlijke persoon, die wel verschoonbaar kan worden | gratuit d'une personne physique faillie, qui peut être déclarée |
| verklaard, en die van een gefailleerde rechtspersoon, die niet | excusable, et celles d'une personne morale faillie, qui ne peut être |
| verschoonbaar kan worden verklaard : terwijl de eerste categorie van | déclarée excusable : alors que la première catégorie de personnes peut |
| personen van haar verplichtingen kan worden bevrijd in geval van | être libérée de ses obligations en cas de déclaration d'excusabilité, |
| verschoonbaarverklaring, kan de tweede categorie van personen nooit | la deuxième catégorie de personnes ne peut jamais être libérée de ses |
| van haar verbintenissen worden ontlast. | engagements. |
| B.1.2. Ofschoon de bewoordingen van de tweede prejudiciële vraag in de | B.1.2. Bien que les termes de la deuxième question préjudicielle dans |
| zaak nr. 2932 de indruk wekken dat zij betrekking heeft op de situatie | l'affaire n° 2932 donnent l'impression qu'elle concerne la situation |
| van de echtgenoot van een gefailleerde en dus op artikel 82, tweede | du conjoint d'un failli et, partant, l'article 82, alinéa 2, de la loi |
| lid, van de faillissementswet doordat enkel de echtgenoot van een | sur les faillites, en ce que seul le conjoint d'une personne physique |
| gefailleerde natuurlijke persoon ten gevolge van de verschoonbaarheid | faillie est libéré de ses obligations par suite de l'excusabilité, |
| bevrijd wordt van zijn verplichtingen, terwijl dit niet het geval is | alors que ce n'est pas le cas du conjoint d'une personne qui exploite |
| voor de echtgenoot van een persoon die zijn handelszaak uitbaat in de | son commerce sous le couvert d'une personne morale, les faits du |
| vorm van een rechtspersoon, blijkt uit de feiten van het dossier en de | dossier et les pièces de la procédure dans l'instance principale font |
| stukken van de rechtspleging in het bodemgeschil dat de vraag in | apparaître que la question porte en réalité sur la situation d'une |
| werkelijkheid betrekking heeft op de situatie van een persoon die | personne qui a créé une société avec son conjoint et s'est, à cette |
| samen met zijn echtgenoot de gefailleerde een vennootschap heeft | fin, portée caution avec lui. Par ces motifs, il y a lieu de constater |
| opgericht en zich hiervoor, samen met zijn echtgenoot, borg heeft | que les termes de la question non seulement ne sont pas corrects du |
| gesteld. Om die redenen moet worden vastgesteld dat de bewoordingen | point de vue juridique, comme l'observe à juste titre le Fonds de |
| van de vraag niet alleen juridisch niet correct zijn, zoals het | participation, mais qu'ils sont, de surcroît, en contradiction avec |
| Participatiefonds terecht opmerkt, maar daarenboven in tegenspraak | |
| zijn met de feiten van het dossier en dat in werkelijkheid de situatie | les faits du dossier et que c'est en réalité la situation de la |
| van een borg van een gefailleerde rechtspersoon wordt bedoeld. Aldus | caution d'une personne morale faillie qui est visée. C'est donc la |
| wordt aan het Hof hetzelfde onderscheid in behandeling als bedoeld in | même différence de traitement que celle visée au B.1.1 qui est soumise |
| B.1.1 voorgelegd. | à la Cour. |
| B.1.3. Hoewel de prejudiciële vragen betrekking hebben zowel op de | B.1.3. Bien que les questions préjudicielles portent aussi bien sur |
| artikelen 79, tweede lid, als op de artikelen 80 tot en met 82 van de | l'article 79, alinéa 2, que sur les articles 80 à 82 de la loi sur les |
| faillissementswet zoals gewijzigd bij de wet van 4 september 2002, | faillites, tels qu'ils ont été modifiés par la loi du 4 septembre |
| blijkt uit de formulering van de vragen en uit de motivering van de | 2002, il ressort de la formulation des questions et de la motivation |
| verwijzingsbeslissingen dat in werkelijkheid enkel de artikelen 81, | des décisions de renvoi que seuls les articles 81, 1°, et 82, alinéa 1er, |
| 1°, en 82, eerste lid, zijn beoogd. Het Hof, dat de draagwijdte van de | sont en réalité visés. La Cour, qui doit déterminer la portée des |
| prejudiciële vragen moet bepalen op grond van de elementen die in de | questions préjudicielles en fonction des éléments contenus dans les |
| verwijzingsbeslissingen zijn vervat, beperkt bijgevolg zijn onderzoek | décisions de renvoi, limite par conséquent son examen à ces |
| tot die bepalingen. | dispositions. |
| B.1.4. Artikel 81, 1°, van de faillissementswet van 8 augustus 1997, | B.1.4. L'article 81, 1°, de la loi du 18 août 1997 sur les faillites, |
| zoals vervangen bij artikel 28 van de wet van 4 september 2002, bepaalt : | remplacé par l'article 28 de la loi du 4 septembre 2002, énonce : |
| « Verschoonbaar kan niet worden verklaard : | « Ne peuvent être déclarés excusables : |
| 1° de gefailleerde rechtspersoon ». | 1° la personnes morale faillie; ». |
| Artikel 82, eerste lid, van dezelfde wet, zoals vervangen bij artikel | L'article 82, alinéa 1er, de la même loi, remplacé par l'article 29 de |
| 29 van de wet van 4 september 2002, bepaalt : | la loi du 4 septembre 2002, porte : |
| « De verschoonbaarheid doet de schulden van de gefailleerde teniet en | « L'excusabilité éteint les dettes du failli et décharge les personnes |
| ontslaat de natuurlijke personen die zich kosteloos borg hebben | physiques qui, à titre gratuit, se sont rendues caution de ses |
| gesteld voor een verbintenis van de gefailleerde van hun | |
| verplichtingen. » | obligations. » |
| B.2. In het arrest nr. 114/2004 van 30 juni 2004 heeft het Hof de | B.2. Dans l'arrêt n° 114/2004 du 30 juin 2004, la Cour a annulé les |
| artikelen 81, 1°, en 82, eerste lid, van de faillissementswet van 8 | articles 81, 1°, et 82, alinéa 1er, de la loi du 8 août 1997 sur les |
| augustus 1997, gewijzigd bij de wet van 4 september 2002, vernietigd | faillites, telle qu'elle a été modifiée par la loi du 4 septembre |
| 2002, et a maintenu les effets des dispositions annulées jusqu'à | |
| en heeft het de gevolgen van de vernietigde bepalingen gehandhaafd | l'entrée en vigueur de nouvelles dispositions et au plus tard jusqu'au |
| totdat nieuwe bepalingen in werking treden, en uiterlijk tot 31 juli 2005. | 31 juillet 2005. |
| In dat arrest heeft het Hof overwogen : | Dans cet arrêt, la Cour a considéré que : |
| « B.1. De bestreden bepalingen maken deel uit van de faillissementswetgeving, die in essentie ertoe strekt een billijk evenwicht tot stand te brengen tussen de belangen van de schuldenaar en de belangen van de schuldeisers. De verklaring van verschoonbaarheid vormt voor de gefailleerde een gunstmaatregel die hem in staat stelt zijn activiteiten op een aangezuiverde basis te hervatten, en zulks niet alleen in zijn belang maar ook in het belang van zijn schuldeisers of sommigen onder hen die belang erbij kunnen hebben dat hun schuldenaar zijn activiteiten op een dergelijke basis hervat, waarbij het voortzetten van een handels- of industriële activiteit bovendien het algemeen belang kan dienen | « B.1. Les dispositions attaquées font partie de la législation sur les faillites, qui vise essentiellement à réaliser un juste équilibre entre les intérêts du débiteur et ceux des créanciers. La déclaration d'excusabilité constitue pour le failli une mesure de faveur qui lui permet de reprendre ses activités sur une base assainie et ceci, non seulement dans son intérêt, mais aussi dans celui de ses créanciers ou de certains d'entre eux qui peuvent avoir intérêt à ce que leur débiteur reprenne ses activités sur une telle base, le maintien d'une activité commerciale ou industrielle pouvant en outre servir l'intérêt général (Doc. parl., Chambre, 1991-1992, n° 631/1, |
| (Parl. St., Kamer, 1991-1992, nr. 631/1, pp. 35 en 36). | pp. 35 et 36). |
| De wetgever, die van oordeel is dat ' de mogelijkheid tot herstel | |
| [...] utopisch [blijft] indien [de gefailleerde] de last van het | Jugeant que ' la faculté de se redresser est [...] utopique si [le |
| passief moet blijven dragen ', heeft gemeend dat ' het [...] immers | failli] doit conserver la charge du passif ', le législateur a estimé |
| niet te verantwoorden [is] dat het in gebreke blijven van de | que ' rien ne justifie que la défaillance du débiteur, conséquence de |
| schuldenaar als gevolg van omstandigheden waarvan hij het slachtoffer | |
| is, hem verhindert andere activiteiten te verrichten ' (Parl. St., | circonstances dont il est victime, l'empêche de reprendre d'autres |
| Kamer, 1991-1992, nr. 631/13, p. 50). | activités ' (Doc. parl., Chambre, 1991-1992, n° 631/13, p. 50). |
| Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat de wetgever ' op een | Il ressort des travaux préparatoires que le législateur s'est soucié |
| evenwichtige wijze rekening [heeft willen] houden met de gecombineerde | de tenir ' compte, de manière équilibrée, des intérêts combinés de la |
| belangen van de gefailleerde zelf, van de schuldeisers, de werknemers | personne du failli, des créanciers, des travailleurs et de l'économie |
| en de economie in zijn geheel ' en voor een menselijke regeling heeft | dans son ensemble ' et d'assurer un règlement humain qui respecte les |
| willen zorgen die de rechten van alle betrokken partijen in acht neemt | droits de toutes les parties intéressées (Doc. parl., Chambre, |
| (Parl. St., Kamer, 1991-1992, nr. 631/13, p. 29). | 1991-1992, n° 631/13, p. 29). |
| Met de wet van 4 september 2002 tot wijziging van de faillissementswet | Par la loi du 4 septembre 2002 modifiant la loi du 8 août 1997 sur les |
| van 8 augustus 1997, het Gerechtelijk Wetboek en het Wetboek van | |
| vennootschappen heeft de wetgever beoogd met nog meer doeltreffendheid | faillites, le Code judiciaire et le Code des sociétés, le législateur |
| de oorspronkelijke doelstellingen te bereiken (Parl. St., Kamer, | a entendu atteindre les objectifs originaires avec encore davantage |
| 2001-2002, DOC 50-1132/001, p. 1). B.2. De wetgever heeft, door de rechtbank de mogelijkheid te geven de gefailleerde verschoonbaar te verklaren, een maatregel genomen die in overeenstemming is met de doelstellingen die hij nastreeft. Om de redenen die zijn uiteengezet in de arresten nrs. 132/2000 en 113/2002, geeft de mogelijkheid een gefailleerde verschoonbaar te verklaren geen aanleiding tot discriminatie, noch tussen handelaars en niet-handelaars, noch tussen schuldeisers naargelang hun gefailleerde schuldenaar al dan niet verschoonbaar werd verklaard. B.3. Met de wet van 4 september 2002 heeft de wetgever een nieuwe voorwaarde ingevoerd : de gefailleerde kan enkel verschoonbaar worden verklaard wanneer hij ongelukkig en te goeder trouw is. Wanneer hij aan die voorwaarde voldoet, kan hem de verschoonbaarheid door de rechtbank niet worden geweigerd, behalve in geval van gewichtige omstandigheden, met bijzondere redenen omkleed (artikel 80, tweede lid, van de faillissementswet). Bij dezelfde wet zijn twee nieuwe bepalingen ingevoerd die in deze | d'efficacité (Doc. parl., Chambre, 2001-2002, DOC 50-1132/001, p. 1). B.2. En permettant au tribunal de déclarer le failli excusable, le législateur a pris une mesure qui est conforme aux objectifs qu'il poursuit. Pour les motifs exprimés dans les arrêts nos 132/2000 et 113/2002, la possibilité de déclarer le failli excusable n'établit de discrimination ni entre commerçants et non-commerçants ni entre créanciers selon que leur débiteur est un failli excusé ou non excusé. B.3. Par la loi du 4 septembre 2002, le législateur a instauré une nouvelle condition : le failli ne peut être excusable que s'il est malheureux et de bonne foi. Lorsqu'il remplit cette condition, l'excusabilité ne peut lui être refusée par le tribunal sauf circonstances graves spécialement motivées (article 80, alinéa 2, de la loi sur les faillites). La même loi a introduit deux dispositions nouvelles qui sont mises en |
| zaken in het geding zijn : | cause dans les affaires présentes : |
| - artikel 81, 1°, dat bepaalt dat een gefailleerde rechtspersoon niet | - l'article 81, 1°, qui dispose que ne peut être déclarée excusable la |
| verschoonbaar kan worden verklaard; | personne morale faillie; |
| - artikel 82, dat bepaalt : | - l'article 82, qui énonce : |
| ' De verschoonbaarheid doet de schulden van de gefailleerde teniet en | ' L'excusabilité éteint les dettes du failli et décharge les personnes |
| ontslaat de natuurlijke personen die zich kosteloos borg hebben | physiques qui, à titre gratuit, se sont rendues caution de ses |
| gesteld voor een verbintenis van de gefailleerde van hun | |
| verplichtingen. | obligations. |
| De echtgenoot van de gefailleerde die zich persoonlijk aansprakelijk | Le conjoint du failli qui s'est personnellement obligé à la dette de |
| heeft gesteld voor de schuld van deze laatste, wordt ingevolge de | son époux est libéré de cette obligation par l'effet de |
| verschoonbaarheid bevrijd van die verplichting. ' | l'excusabilité. ' |
| Wat betreft het verschil in behandeling tussen rechtspersonen en | En ce qui concerne la différence de traitement entre personnes morales |
| natuurlijke personen | et personnes physiques |
| B.4.1. In de zaak nr. 2674 voert de verzoeker, vennoot en zaakvoerder | B.4.1. Dans l'affaire n° 2674, le requérant, associé et gérant d'une |
| van een failliet verklaarde vennootschap, in de eerste plaats een | société déclarée en faillite, allègue en premier lieu une violation |
| schending aan van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat | des articles 10 et 11 de la Constitution en ce que l'article 81, 1°, |
| artikel 81, 1°, van de faillissementswet bepaalt dat de gefailleerde | |
| rechtspersoon niet verschoonbaar kan worden verklaard, terwijl de | de la loi sur les faillites dispose que la personne morale faillie ne |
| natuurlijke persoon wel verschoonbaar kan worden verklaard. | peut être déclarée excusable, alors que la personne physique peut |
| B.4.2. Op grond van artikel 81, 1°, van de faillissementswet van 8 | l'être. B.4.2. L'article 81, 1°, de la loi du 8 août 1997 sur les faillites |
| augustus 1997 kon het voordeel van de verschoonbaarheid zowel aan | permettait d'accorder l'excusabilité tant aux personnes morales qu'aux |
| rechtspersonen als aan natuurlijke personen worden toegekend. Onder de | personnes physiques. Parmi les circonstances pouvant garantir une |
| omstandigheden die een beter toekomstig beheer van de vennootschap | meilleure gestion d'une société pour l'avenir, l'exposé des motifs de |
| konden waarborgen, werd in de memorie van toelichting bij het ontwerp | cette loi en projet mentionnait : ' notamment lorsque les |
| van die wet vermeld : ' bijvoorbeeld indien de bestuurders werden | administrateurs ont été remplacés ' (Doc. parl., Chambre, 1991-1992, |
| vervangen ' (Parl. St., Kamer, 1991-1992, nr. 631/1, p. 35). | n° 631/1, p. 35). |
| Een amendement van de Regering waarbij werd voorgesteld de | Un amendement du Gouvernement proposant d'exclure les personnes |
| rechtspersonen uit te sluiten van het voordeel van de | morales du bénéfice de l'excusabilité fut retiré (Doc. parl., Chambre, |
| verschoonbaarheid, werd ingetrokken (Parl. St., Kamer, 1991-1992, nr. | |
| 631/13, p. 281). | 1991-1992, n° 631/13, p. 281). |
| B.4.3. In het ontwerp dat de wet van 4 september 2002 is geworden, | B.4.3. Dans le projet qui allait devenir la loi du 4 septembre 2002, |
| werd de respectieve situatie van de natuurlijke persoon en van de | les situations respectives de la personne physique et de la personne |
| rechtspersoon als volgt weergegeven : ' De wettekst is terzake dan ook opnieuw geformuleerd teneinde te onderstrepen dat de verschoonbaarheid in beginsel wordt toegekend aan de ongelukkige gefailleerde die te goeder trouw handelt of, wanneer het een rechtspersoon betreft, die redelijke waarborgen biedt dat hij met succes nieuwe handelsactiviteiten kan uitoefenen, behalve in geval van bijzondere omstandigheden die een weigering van de rechtbank rechtvaardigen. De rechtbank moet voornoemde omstandigheden met bijzondere redenen omkleden. De elementen "ongelukkige omstandigheden" en "goede trouw" komen tegemoet aan de gefailleerde die het slachtoffer is geworden van omstandigheden die buiten zijn wil hebben plaatsgevonden en die zich voor en tijdens de faillissementsprocedure correct heeft gedragen. Het is de bedoeling dat deze voorwaarden enkel van toepassing zijn op gefailleerden die natuurlijke personen zijn, terwijl het bieden van redelijke waarborgen om met succes nieuwe handelsactiviteiten uit te oefenen, een voorwaarde vormt die alleen geldt voor gefailleerden die | morale ont été examinées dans ces termes : ' Il a donc été procédé à une reformulation du texte légal sur ce point de manière à souligner que l'excusabilité est en principe accordée au failli qui répond aux conditions de malheur et de bonne foi ou, s'il s'agit d'une personne morale, qui offre les garanties raisonnables de pouvoir efficacement s'engager dans des activités commerciales nouvelles, sauf à relever l'existence de circonstances particulières qui justifient le refus du tribunal. Lesdites circonstances particulières devront être spécialement motivées par le tribunal. Les conditions de malheur et de bonne foi recouvrent le fait pour le failli d'avoir été victime d'un ensemble de circonstances qui, pour certaines, sont indépendantes de sa volonté et de s'être correctement comporté avant et pendant le cours de la faillite. Cette condition a pour vocation de s'appliquer aux seuls faillis qui sont des personnes physiques, tandis que l'offre de garanties raisonnables de pouvoir efficacement s'engager dans des activités commerciales nouvelles constitue une condition appelée à ne s'appliquer qu'aux faillis qui |
| rechtspersonen zijn. Bovendien kan de rechtbank, wanneer het | sont des personnes morales. Par ailleurs, s'agissant des personnes |
| rechtspersonen betreft, het toekennen van de verschoonbaarheid | morales, le tribunal pourra subordonner l'octroi de l'excusabilité à |
| afhankelijk maken van de garantie dat oneerlijke of onbekwame personen | la garantie que certaines personnes indélicates ou incompétentes |
| verwijderd worden uit het bestuur van de rechtspersoon. ' (Parl. St., | soient écartées de la gestion de la personne morale. ' (Doc. parl., |
| Kamer, 2000-2001, DOC 50-1132/001, pp. 12 en 13; DOC 50-1132/013, p. | Chambre, 2000-2001, DOC 50-1132/001, pp. 12 et 13; DOC 50-1132/013, p. |
| 4). | 4). |
| B.4.4. In de wet van 4 september 2002 heeft de wetgever uiteindelijk | B.4.4. Dans la loi du 4 septembre 2002, le législateur a finalement |
| beslist de rechtspersonen uit te sluiten van het voordeel van de | décidé d'exclure les personnes morales du bénéfice de l'excusabilité, |
| verschoonbaarheid door een amendement goed te keuren dat als volgt werd verantwoord : | accueillant un amendement qui se donnait la justification suivante : |
| ' Een verschoonbaarheid voor vennootschappen is zinloos, omdat men | ' Instaurer une excusabilité pour les sociétés n'a pas de sens, étant |
| moeilijk bepaalde morele kwaliteiten aan een rechtspersoon kan | donné que l'on peut difficilement prêter certaines qualités morales à |
| toedichten. Het begrip is dus essentieel verbonden met een natuurlijk | une individualité juridique. Cette notion est donc essentiellement |
| persoon. Het feit dat in het ontwerp gesteld wordt dat een | liée aux personnes physiques. Le fait que le projet de loi prévoit |
| vennootschap verschoonbaar kan verklaard worden als ze de garantie | qu'une société peut être déclarée excusable si elle offre la garantie |
| biedt dat ze "efficiënt nieuwe economische activiteiten kan | de "pouvoir efficacement s'engager dans des activités économiques |
| uitoefenen" doet daar niets vanaf. ' (Parl. St., Kamer, 2000-2001, DOC | nouvelles" n'y change rien. ' (Doc. parl., Chambre, 2000-2001, DOC |
| 50-1132/002, p. 5) | 50-1132/002, p. 5) |
| In een ander amendement, met hetzelfde onderwerp, werd de nadruk | Un autre amendement, qui avait le même objet, insistait sur les |
| gelegd op de praktische problemen die voortvloeien uit de | problèmes pratiques posés par l'excusabilité des personnes morales, |
| verschoonbaarheid van rechtspersonen, meer bepaald die welke het | notamment ceux qui proviennent d'un commerce de sociétés déclarées |
| gevolg zijn van een ' handel in verschoonbaar verklaarde | |
| vennootschappen ' en van de geschillen over de R.S.Z.-schulden (Parl. | excusables et du contentieux relatif aux dettes à l'égard de |
| St., Kamer, 2000-2001, DOC 50-1132/003, pp. 2 en 3; DOC 50-1132/008, | l'O.N.S.S. (Doc. parl., Chambre, 2000-2001, DOC 50-1132/003, pp. 2 et |
| pp. 2 en 3). Er was ten slotte eveneens sprake van de conflicten die | 3; DOC 50-1132/008, pp. 2 et 3). Enfin, il a également été question |
| kunnen ontstaan tussen de curator en de aandeelhouders van een | des conflits pouvant naître entre le curateur et les actionnaires |
| verschoonbaar verklaarde vennootschap (Parl. St., Kamer, 2000-2001, | d'une société excusée (Doc. parl., Chambre, 2000-2001, DOC |
| DOC 50-1132/013, pp. 113 en 114). | 50-1132/013, pp. 113 et 114). |
| B.4.5. Uit het geheel van de voormelde parlementaire voorbereiding | B.4.5. Il ressort de l'ensemble des travaux préparatoires précités que |
| blijkt dat de wetgever eerst van mening was dat zowel rechtspersonen | le législateur a d'abord estimé que pouvaient être excusées tant les |
| als natuurlijke personen verschoonbaar konden worden verklaard, en dat | personnes morales que les personnes physiques, puis a considéré que |
| hij vervolgens heeft geoordeeld dat alleen die laatsten verschoonbaar | seules celles-ci étaient excusables. Le choix entre ces deux options |
| waren. Het komt de wetgever toe tussen die twee mogelijkheden te | relève de l'appréciation du législateur sans que l'une ou l'autre |
| kiezen, zonder dat de ene of de andere mogelijkheid als zodanig als | puisse, en soi, être considérée comme discriminatoire. |
| discriminerend kan worden beschouwd. | B.4.6. En ce qui concerne plus particulièrement l'option prise par le |
| B.4.6. Wat meer bepaald de keuze van de wetgever in de wet van 4 | législateur dans la loi du 4 septembre 2002, qui est critiquée dans |
| september 2002 betreft, die in de zaak nr. 2674 wordt bekritiseerd, | l'affaire n° 2674, la différence de traitement se fonde sur un critère |
| steunt het verschil in behandeling op een objectief criterium. Anders | |
| dan de natuurlijke persoon, die na de faillietverklaring als | objectif. A la différence de la personne physique, qui reste sujet de |
| rechtssubject blijft bestaan, kan de rechtspersoon worden ontbonden. | droit à l'issue de la déclaration de faillite, la personne morale peut |
| Het is in die zin dat artikel 83 van de wet van 8 augustus 1997 | être dissoute. C'est en ce sens que l'article 83 de la loi du 8 août |
| bepaalt dat ' de beslissing tot sluiting van de verrichtingen van het | 1997 dispose que ' la décision de clôture des opérations de la |
| faillissement van de rechtspersoon [deze] ontbindt [...] '. | faillite d'une personne morale la dissout [...] '. |
| B.4.7. Het criterium is eveneens relevant in het licht van de | B.4.7. Le critère est également pertinent à la lumière des objectifs |
| voormelde doelstellingen van de maatregel van verschoonbaarheid. Een | précités de la mesure d'excusabilité. Si une personne physique peut se |
| natuurlijke persoon kan uit het economische circuit worden uitgesloten | trouver exclue du circuit économique parce que la charge de ses dettes |
| omdat de last van zijn schulden hem ervan afbrengt opnieuw een | la dissuade de recommencer une activité commerciale, il n'en est pas |
| commerciële activiteit te beginnen; dat geldt echter niet voor een | |
| rechtspersoon omdat diens handelsfonds na zijn faillissement het | de même d'une personne morale puisque, après sa faillite, son fonds de |
| voorwerp kan zijn van een overname. De bekommernis om ' een nieuw | commerce peut faire l'objet d'une cession. Le souci de permettre ' un |
| begin ' mogelijk te maken kan aan de natuurlijke personen worden | nouveau départ ' peut, sans violer le principe d'égalité, être réservé |
| voorbehouden, zonder dat het gelijkheidsbeginsel wordt geschonden. | aux personnes physiques. |
| B.4.8. In zoverre het artikel 81, 1°, van de faillissementswet verwijt | B.4.8. En tant qu'il reproche à l'article 81, 1°, de la loi sur les |
| een discriminatie tussen natuurlijke personen en rechtspersonen te | faillites d'établir une discrimination entre personnes physiques et |
| doen ontstaan, is het middel niet gegrond. | personnes morales, le moyen n'est pas fondé. |
| Wat betreft het verschil in behandeling tussen de personen die zich | En ce qui concerne la différence de traitement entre les cautions à |
| kosteloos borg hebben gesteld en de andere borgen | titre gratuit et les autres cautions |
| B.5.1. In de zaak nr. 2674 voert de verzoeker een schending aan van de | B.5.1. Dans l'affaire n° 2674, le requérant dénonce une violation des |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat artikel 82, eerste lid, van | articles 10 et 11 de la Constitution en ce que l'article 82, alinéa 1er, |
| de faillissementswet bepaalt dat alleen de kosteloze borgen door de | de la loi sur les faillites dispose que l'excusabilité du failli ne |
| verschoonbaarheid van de gefailleerde van hun verplichtingen zijn | décharge de leurs obligations que les cautions à titre gratuit. |
| ontslagen. B.5.2. Nu de wet van 4 september 2002 niet alleen de gefailleerde maar ook de echtgenoot van de gefailleerde die zich persoonlijk aansprakelijk heeft gesteld voor de schuld van de gefailleerde en de natuurlijke personen die zich kosteloos borg hebben gesteld voor een verbintenis van de gefailleerde van hun verplichtingen bevrijdt, dient het Hof te onderzoeken of die maatregel geen discriminerende gevolgen heeft ten aanzien van andere personen die ertoe gehouden zijn sommige schulden van de gefailleerde te vereffenen. Door de beslissing bepaalde medeverbondenen van de gefailleerde het voordeel te laten genieten van de verschoonbaarheid die aan de gefailleerde is toegekend, wijkt de wetgever af van het burgerlijk | B.5.2. Etant donné que la loi du 4 septembre 2002 libère de leurs obligations non seulement le failli mais également le conjoint du failli qui s'est personnellement obligé à la dette du failli et les personnes physiques qui, à titre gratuit, se sont rendues caution d'une obligation du failli, la Cour doit examiner si cette mesure n'a pas d'effets discriminatoires à l'égard d'autres personnes tenues d'acquitter certaines dettes du failli. En décidant de faire bénéficier certains coobligés du failli des effets de l'excusabilité accordée à celui-ci, le législateur s'écarte |
| vermogensrecht volgens hetwelk ' alle overeenkomsten die wettig zijn | du droit patrimonial civil, en vertu duquel ' les conventions |
| aangegaan, [...] degenen die deze hebben aangegaan, tot wet [strekken] | légalement formées tiennent lieu de loi à ceux qui les ont faites ' |
| ' (artikel 1134, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek) en ' ieder | (article 1134, alinéa 1er, du Code civil) et ' quiconque est obligé |
| die persoonlijk verbonden is, [...] gehouden [is] zijn verbintenissen | personnellement est tenu de remplir ses engagements sur tous ses biens |
| na te komen, onder verband van al zijn goederen, hetzij roerende, | |
| hetzij onroerende, zo tegenwoordige als toekomstige ' (artikel 7 van | mobiliers ou immobiliers, présents et à venir ' (article 7 de la loi |
| de hypotheekwet van 16 december 1851). Inzonderheid moet worden onderzocht of de in het geding zijnde maatregel geen onevenredige gevolgen doet ontstaan voor één van de bij het faillissement betrokken partijen. B.5.3. Wanneer de wetgever, in het bijzonder in economische aangelegenheden, oordeelt het belang van de schuldeisers te moeten opofferen in het voordeel van bepaalde categorieën van schuldenaars, past die maatregel in het geheel van het economisch en sociaal beleid dat hij wil voeren. Het Hof zou de verschillen in behandeling die het gevolg zijn van de beleidskeuzen die hij heeft gemaakt, alleen kunnen afkeuren indien die beleidskeuzen klaarblijkelijk onredelijk zouden zijn. B.5.4. De keuze alleen de zogenoemde borg uit vrijgevigheid van zijn | hypothécaire du 16 décembre 1851). Il convient d'examiner spécialement si la mesure litigieuse n'a pas de conséquences disproportionnées pour l'une des parties concernées par la faillite. B.5.3. Lorsque, spécialement en matière économique, le législateur estime devoir sacrifier l'intérêt des créanciers au profit de certaines catégories de débiteurs, cette mesure s'inscrit dans l'ensemble de la politique économique et sociale qu'il entend poursuivre. La Cour ne pourrait censurer les différences de traitement qui découlent des choix qu'il a faits que si ceux-ci étaient manifestement déraisonnables. B.5.4. Le choix de ne libérer que la caution dite de bienfaisance a |
| verplichtingen te ontslaan, werd als volgt verantwoord : | été justifié de la manière suivante : |
| ' Om de hierboven aangeklaagde nefaste gevolgen weg te werken, zou het | ' Afin de supprimer les effets pervers dénoncés ci-dessus, il |
| volstaan in de faillissementswet te bepalen dat de verschoonbaarheid | suffirait de disposer dans la loi sur les faillites que l'excusabilité |
| de schulden van de schuldenaar doet vervallen. Men moet evenwel het | éteint les dettes du débiteur. Il y a toutefois lieu de faire la |
| onderscheid maken tussen de professionele borgen, die tegen een | distinction entre les cautions professionnelles, lesquelles se sont |
| vergoeding zich ertoe hebben verbonden tegemoet te komen aan de | engagées moyennant rémunération à pallier la défaillance du débiteur |
| tekortkomingen van de hoofdschuldenaar en van wie wordt verwacht dat | principal et dont on doit s'attendre à ce qu'elles respectent leurs |
| zij hun verplichtingen nakomen en de particulieren die zich uit | obligations, et celles qui sont constituées par des particuliers pour |
| vrijgevigheid borg hebben gesteld, zonder zich vaak rekenschap te | des motifs de bienfaisance, sans parfois mesurer toutes les |
| geven van alle gevolgen van hun beslissing. De negatieve houding van | conséquences de leur décision. La position négative des créanciers à |
| de schuldeisers ten aanzien van de verschoonbaarheid van hun | l'égard de l'excusabilité de leur débiteur ne sera pas renforcée dès |
| schuldenaar zal niet worden versterkt, aangezien zij het voordeel | |
| zullen behouden van de vergoede borgen. ' (Parl. St., Kamer, | lors qu'ils conservent l'avantage de la caution rémunérée. ' (Doc. |
| 2000-2001, DOC 50-1132/001, p. 17) | parl., Chambre, DOC 50-1132/001, p. 17) |
| Het bekritiseerde verschil in behandeling steunt op een objectief | La différence de traitement critiquée repose sur un critère objectif : |
| criterium : de kosteloze aard van de borg slaat op het ontbreken van | la nature gratuite de la caution porte sur l'absence de tout avantage, |
| enig voordeel, zowel rechtstreeks als indirect, dat de borg kan | tant direct qu'indirect, que la caution peut obtenir grâce au |
| genieten dankzij de borgstelling. Het criterium is relevant in het licht van de in B.1 vermelde doelstellingen. Door enkel de personen die met hun borgstelling geen economisch voordeel nastreven van hun verplichtingen te ontslaan, heeft de wetgever de meest onbaatzuchtige en meest kwetsbare categorie van borgen in bescherming willen nemen. Door te weigeren de borg die een voordeel haalt uit zijn verbintenis eveneens verschoonbaar te verklaren en door ten aanzien van die borg de toepassing te handhaven van de in B.5.2 vermelde regels van het gemeen recht, lijkt de wetgever niet een klaarblijkelijk onredelijke keuze te hebben gemaakt. | cautionnement. Le critère est pertinent à la lumière des objectifs mentionnés en B.1. En libérant de leurs obligations les seules personnes qui ne poursuivent aucun avantage économique par le biais de leur caution, le législateur a entendu protéger la catégorie des cautions la plus désintéressée et la plus vulnérable. En refusant de décharger également la caution qui retirait un avantage de son engagement et en maintenant à l'égard de celle-ci l'application des règles du droit commun rappelées en B.5.2, il n'apparaît pas que le législateur ait fait un choix manifestement déraisonnable. |
| B.6. In zoverre het tegen artikel 82, eerste lid, van de | B.6. En tant qu'il est dirigé contre l'article 82, alinéa 1er, de la |
| faillissementswet is gericht, is het middel niet gegrond. | loi sur les faillites, le moyen n'est pas fondé. |
| Wat betreft het verschil in behandeling tussen de borgen van een | En ce qui concerne la différence de traitement entre les cautions |
| natuurlijke persoon en de borgen van een rechtspersoon | d'une personne physique et les cautions d'une personne morale |
| B.7. In de prejudiciële vraag die in de zaak nr. 2789 is gesteld en in | B.7. Par la question préjudicielle posée dans l'affaire n° 2789, et |
| het beroep dat in de zaak nr. 2674 is ingesteld, wordt hetzelfde | dans le recours introduit dans l'affaire n° 2674, il est reproché au |
| artikel 81, 1°, verweten aanleiding te geven tot een verschil in | même article 81, 1°, d'établir une différence de traitement qui serait |
| behandeling dat onverantwoord zou zijn doordat die bepaling, aangezien | |
| zij niet de mogelijkheid biedt rechtspersonen verschoonbaar te | injustifiée en ce que, en ne permettant pas d'excuser les personnes |
| verklaren, tot gevolg heeft dat de natuurlijke personen die zich | morales, cette disposition a pour conséquence que les personnes |
| kosteloos borg hebben gesteld voor een gefailleerde rechtspersoon, | physiques qui se sont portées caution, à titre gratuit, d'une personne |
| niet van hun verplichting kunnen worden ontslagen, in tegenstelling | morale faillie, ne peuvent se voir décharger de leur obligation, au |
| tot de natuurlijke personen die zich kosteloos borg hebben gesteld | contraire des personnes physiques qui se sont portées caution, à titre |
| voor een gefailleerde natuurlijke persoon. | gratuit, d'une personne physique faillie. |
| B.8.1. Uit de chronologie van de parlementaire voorbereiding blijkt | B.8.1. Il ressort de la chronologie des travaux préparatoires que la |
| dat de situatie van de borgen in overweging werd genomen tijdens de | situation des cautions a été prise en considération, lors des débats |
| debatten die aan de wet van 4 september 2002 zijn voorafgegaan, | qui ont précédé la loi du 4 septembre 2002, alors que le texte en |
| terwijl in het wetsontwerp zelf de rechtspersonen niet van het | projet n'excluait pas les personnes morales du bénéfice de |
| voordeel van de verschoonbaarheid waren uitgesloten. In het ontwerp | |
| dat op 7 maart 2001 werd ingediend, werd, wat de borgen betreft, het | l'excusabilité. Le projet déposé le 7 mars 2001 faisait observer, en |
| volgende opgemerkt : | ce qui concerne les cautions : |
| ' In het kader van het streven naar een vermenselijking van de gevolgen van het faillissement, dat de wetgever in 1997 te kennen heeft gegeven, beoogt dit ontwerp overigens tevens het lot van de personen die zich borg hebben gesteld voor een verplichting van de gefailleerde. Volgens het grootste deel van de rechtsleer ontheft de verschoonbaarheid van de gefailleerde immers niet de borgen aangezien zij slechts tot gevolg heeft dat vervolging wordt belet, zonder evenwel de schuld te doen vervallen. Meestal zijn de borgen de ouders van de gefailleerde, hetgeen vaak nefaste gevolgen meebrengt. Het meest schrijnende voorbeeld is dat waarbij een jonge gefailleerde verschoonbaar wordt gesteld terwijl zijn pensioengerechtigde ouders geruïneerd zijn en ondanks alles de schulden moeten dragen. Bovendien leidt dit gevolg ertoe dat een groot aantal gefailleerden hun verschoonbaarheid niet wensen te verkrijgen en de rechtbank van koophandel de verschoonbaarheid niet wil uitspreken. ' (Parl. St., | ' Par ailleurs, à la lumière du souci d'humanisation des conséquences de la faillite qu'avait manifesté le législateur de 1997, le projet envisage également le sort des personnes qui se sont rendues caution d'une obligation du failli. En effet, selon la majorité de la doctrine, l'excusabilité du failli ne décharge pas les cautions puisqu'elle n'a d'autre effet que celui d'empêcher les poursuites, sans éteindre la dette. Les cautions sont bien souvent des parents du failli et cette circonstance entraîne parfois des effets pervers. Pour prendre l'exemple le plus criant, il est anormal de dire un jeune failli excusable, alors que ses parents, à l'âge de la pension, seraient ruinés et devraient supporter malgré tout le passif. D'autre part, cette conséquence conduit de nombreux faillis à ne pas souhaiter obtenir leur excusabilité et le tribunal de commerce à ne pas la |
| Kamer, 2000-2001, DOC 50-1132/001, p. 17) | prononcer. ' (Doc. parl., Chambre, DOC 50-1132/001, p. 17) |
| B.8.2. Bij zijn arrest nr. 69/2002 van 28 maart 2002, heeft het Hof | B.8.2. Par son arrêt n° 69/2002, rendu le 28 mars 2002, la Cour a |
| vastgesteld dat, ' ook al impliceert de regeling van de borg dat hij | constaté que ' si l'institution de la caution implique qu'elle reste, |
| in principe tot zijn borgtocht gehouden blijft wanneer de gefailleerde | en règle, tenue de son cautionnement lorsque le failli est déclaré |
| verschoonbaar wordt verklaard, [...] het [...] onverantwoord [is] dat | excusable, il n'est pas [...] justifié de ne [pas] permettre [...] |
| een rechter [niet] wordt toegestaan te beoordelen of er geen | qu'un juge puisse apprécier s'il n'y a pas lieu de la décharger, en |
| aanleiding is om hem te bevrijden, in het bijzonder wanneer zijn | particulier en ayant égard au caractère désintéressé de son engagement |
| verbintenis van belangeloze aard is ' (B.11). Het Hof besloot dat | ' (B.11). Elle concluait que, pour ce motif, l'article 82 de la loi du |
| artikel 82 van de wet van 8 augustus 1997, waarin het lot van de borg | 8 août 1997, qui n'envisageait pas le sort de la caution, violait les |
| niet in aanmerking werd genomen, om die reden de artikelen 10 en 11 | articles 10 et 11 de la Constitution. |
| van de Grondwet schond. | |
| B.8.3. Bij artikel 82, eerste lid, van de faillissementswet, ingevoegd | B.8.3. L'article 82, alinéa 1er, de la loi sur les faillites, |
| bij de wet van 4 september 2002, werd een einde gemaakt aan de door | introduit par la loi du 4 septembre 2002, a mis fin à la |
| het Hof vastgestelde discriminatie, door echter het voordeel van de | discrimination constatée par la Cour mais en étendant automatiquement |
| verschoonbaarheid automatisch uit te breiden tot iedere persoon die | à toute caution qui s'est engagée à titre gratuit le bénéfice de |
| zich kosteloos borg heeft gesteld. | l'excusabilité. |
| B.8.4. Die bepaling is niet van die aard dat de in het arrest nr. | B.8.4. Cette disposition n'est pas de nature à corriger adéquatement |
| 69/2002 vastgestelde discriminatie op adequate wijze wordt weggewerkt. | la discrimination constatée dans l'arrêt n° 69/2002. |
| B.9.1. Een gefailleerde is per definitie iemand die handel heeft | B.9.1. Le failli est, par hypothèse, une personne qui a exercé le |
| gedreven en die, zoals in B.1 werd aangegeven, niet moet worden | commerce et que, ainsi qu'il a été dit en B.1, il ne faut pas |
| ontmoedigd opnieuw een commerciële activiteit te starten. Daarnaast | |
| moet hij ongelukkig en te goeder trouw zijn, wat de rechtbank in staat | dissuader de reprendre une activité commerciale. Il doit en plus être |
| stelt de wijze te onderzoeken waarop hij zijn handelszaak heeft | malheureux et de bonne foi, ce qui permet au tribunal d'examiner la |
| uitgebaat. Ten slotte wordt aan de rechtbank de mogelijkheid gegeven | manière dont il a exercé son commerce. Enfin, la faculté est donnée au |
| de verschoonbaarheid te weigeren indien ernstige omstandigheden de | tribunal de refuser l'excusabilité si des circonstances graves font |
| toekenning ervan verhinderen. B.9.2. Een kosteloze borg is daarentegen een persoon die niet wordt geacht op te treden als handelaar en voor wie de bekommernis het hervatten van een commerciële activiteit mogelijk te maken, over het algemeen niet geldt. Hij wordt nochtans in alle gevallen waarin de gefailleerde verschoonbaar wordt verklaard, van zijn verbintenis bevrijd, ongeacht zijn vermogenstoestand, waarbij, wat hem betreft, niet moet worden voldaan aan de voorwaarden van ongeluk en goede trouw. B.10. Door het voordeel van de verschoonbaarheid, dat slechts onder bepaalde voorwaarden aan een gefailleerde wordt toegekend, automatisch uit te breiden tot de persoon die zich kosteloos borg heeft gesteld, is de wetgever verder gegaan dan hetgeen krachtens het gelijkheidsbeginsel vereist was. Hij heeft de schuldeisers een last opgelegd die niet redelijk verantwoord is ten aanzien van het doel dat hij nastreeft. | obstacle à ce qu'elle soit accordée. B.9.2. La caution à titre gratuit est, au contraire, une personne qui n'est pas considérée comme agissant en qualité de commerçant et pour laquelle le souci de permettre la reprise d'une activité commerciale est généralement absent. Elle se voit pourtant, dans tous les cas où le failli est excusé, dégagée de son engagement, quelle que soit sa situation de fortune, les conditions de malheur et de bonne foi n'étant pas exigées en ce qui la concerne. B.10. En étendant automatiquement à la caution à titre gratuit le bénéfice de l'excusabilité qui n'est accordée qu'à certaines conditions au failli, le législateur est allé au-delà de ce qu'exigeait le principe d'égalité. Il a imposé aux créanciers un sacrifice qui n'est pas raisonnablement proportionné au but qu'il poursuit. |
| B.11. Bovendien heeft de wetgever, door de rechtspersonen van het | B.11. En outre, en excluant les personnes morales du bénéfice de |
| voordeel van verschoonbaarheid uit te sluiten, een tweede automatisme | l'excusabilité, le législateur a introduit un second automatisme qui |
| ingesteld dat leidt tot een discriminatie tussen de personen die zich | aboutit à créer une discrimination parmi les cautions à titre gratuit. |
| kosteloos borg hebben gesteld. | |
| B.12. Terwijl tijdens de debatten die voorafgingen aan de goedkeuring | B.12. Si, au cours des débats qui ont précédé le vote de la loi du 4 |
| van de wet van 4 september 2002 de uitbreiding van de | septembre 2002, l'extension de l'excusabilité au bénéfice de la |
| verschoonbaarheid ten voordele van de kosteloze borg bekritiseerd | caution à titre gratuit a été critiquée soit dans son principe, soit |
| werd, hetzij principieel, hetzij omdat zij automatisch dreigde te | parce qu'elle risquait de devenir automatique (Doc. parl., Chambre, |
| worden (Parl. St., Kamer, 2000-2001, DOC 50-1132/013, p. 96), werd | DOC 50-1132/013, p. 96), aucune justification n'a été donnée de la |
| echter geen enkele verantwoording gegeven voor het verschil in | |
| behandeling dat, wat die borgen betreft, zou voortvloeien uit de | différence de traitement qui allait découler, en ce qui concerne ces |
| goedkeuring van artikel 81, 1°. De personen die zich kosteloos borg | cautions, de l'adoption de l'article 81, 1°. Pourtant, les personnes |
| hebben gesteld voor een verwant die handel drijft in de vorm van een | qui ont donné leur caution à titre gratuit au bénéfice d'un parent |
| vennootschap, bevinden zich in die hoedanigheid nochtans niet in een | exerçant le commerce sous la forme d'une société se trouvent, en cette |
| situatie die wezenlijk verschillend is van die van de verwanten | qualité, dans une situation qui n'est pas essentiellement différente |
| beschreven in het citaat van B.8.1. | |
| Hun situatie is zelfs slechter dan die van de kosteloze borgen van een | de celle des parents décrite dans la citation reproduite en B.8.1. |
| natuurlijke persoon die niet verschoonbaar werd verklaard omdat, | Leur situation est même plus mauvaise que celle des cautions d'une |
| doordat het faillissement van een rechtspersoon voortaan leidt tot de | personne physique non excusée puisque, la faillite de la personne |
| ontbinding ervan, de borg die betaald heeft nooit de subrogatoire | morale entraînant désormais sa dissolution, la caution qui a payé ne |
| vordering zal kunnen uitoefenen waarin artikel 2028 van het Burgerlijk | pourra jamais exercer l'action subrogatoire prévue par l'article 2028 |
| Wetboek voorziet. | du Code civil. |
| B.13. Hoewel artikel 81, 1°, op zich niet discriminerend is, zoals in | B.13. Bien qu'en lui-même l'article 81, 1°, ne soit pas |
| B.4.8 werd aangegeven, is het niet bestaanbaar met de artikelen 10 en | discriminatoire, ainsi qu'il a été dit en B.4.8, il n'est pas |
| 11 van de Grondwet doordat het zonder redelijke verantwoording ertoe | compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'il |
| leidt dat de kosteloze borg van een gefailleerde rechtspersoon nooit | a pour effet, sans justification raisonnable, que la caution à titre |
| van zijn verbintenis kan worden ontslagen, terwijl een kosteloze borg | gratuit d'une personne morale faillie ne peut jamais être déchargée de |
| van een gefailleerde natuurlijke persoon automatisch van zijn | son engagement alors que la caution à titre gratuit d'une personne |
| verplichtingen wordt ontslagen indien deze laatste verschoonbaar wordt | physique faillie est automatiquement déchargée si le failli est |
| verklaard. | déclaré excusable. |
| B.14. Uit wat voorafgaat volgt dat, hoewel de artikelen 81, 1°, en 82, | B.14. Il ressort de ce qui précède que, bien que, lus séparément, |
| eerste lid, afzonderlijk gelezen in redelijkheid verantwoord zijn, de | l'article 81, 1°, et l'article 82, alinéa 1er, soient raisonnablement |
| combinatie ervan leidt tot de discriminatie die in B.13 is omschreven. | justifiés, leur combinaison aboutit à la discrimination décrite en |
| Zij dienen dan ook te worden vernietigd opdat de wetgever het geheel | B.13. Il convient, en conséquence, de les annuler afin que le |
| van de vraagstukken met betrekking tot de verschoonbaarheid en de | législateur puisse réexaminer l'ensemble des questions posées par |
| kosteloze borgstelling opnieuw kan onderzoeken. | l'excusabilité et par le cautionnement à titre gratuit. |
| [...]. » | [...]. » |
| B.3. Met hetzelfde arrest heeft het Hof de gevolgen van de vernietigde | B.3. Par le même arrêt, la Cour a maintenu les effets des dispositions |
| bepalingen gehandhaafd totdat nieuwe bepalingen in werking treden, en | annulées jusqu'à l'entrée en vigueur de nouvelles dispositions et au |
| zulks uiterlijk tot 31 juli 2005, zodat de prejudiciële vragen niet | plus tard jusqu'au 31 juillet 2005, de sorte que les questions |
| dienen te worden beantwoord. | préjudicielles n'appellent pas de réponse. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| De prejudiciële vragen behoeven geen antwoord. | les questions préjudicielles n'appellent pas de réponse. |
| Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 12 januari 2005. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 12 janvier 2005. |
| De griffier, | Le greffier, |
| L. Potoms. | L. Potoms. |
| De voorzitter, | Le président, |
| A. Arts. | A. Arts. |