Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 115/2004 van 30 juni 2004 Rolnummer 2747 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 21 van het Vlaamse decreet van 20 december 2002 houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 2003, ingesteld door d Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 115/2004 van 30 juni 2004 Rolnummer 2747 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 21 van het Vlaamse decreet van 20 december 2002 houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 2003, ingesteld door d Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...) Extrait de l'arrêt n° 115/2004 du 30 juin 2004 Numéro du rôle : 2747 En cause : le recours en annulation de l'article 21 du décret flamand du 20 décembre 2002 contenant diverses mesures d'accompagnement du budget 2003, introduit par la s.c La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 115/2004 van 30 juni 2004 Extrait de l'arrêt n° 115/2004 du 30 juin 2004
Rolnummer 2747 Numéro du rôle : 2747
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 21 van het Vlaamse En cause : le recours en annulation de l'article 21 du décret flamand
decreet van 20 december 2002 houdende bepalingen tot begeleiding van du 20 décembre 2002 contenant diverses mesures d'accompagnement du
de begroting 2003, ingesteld door de c.v.b.a. « Dijledal. Sociale budget 2003, introduit par la s.c.r.l. « Dijledal. Sociale Huisvesting
Huisvesting Leuven » en anderen. Leuven » et autres.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P.
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen,
Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 30 juni 2003 Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 30
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 1 juli juin 2003 et parvenue au greffe le 1er juillet 2003, la s.c.r.l. «
2003, hebben de c.v.b.a. « Dijledal. Sociale Huisvesting Leuven », met Dijledal. Sociale Huisvesting Leuven », dont le siège est établi à
zetel te 3010 Leuven, Lolanden 8, de c.v.b.a. De Ideale Woning, met 3010 Louvain, Lolanden 8, la s.c.r.l. De Ideale Woning, dont le siège
zetel te 2600 Berchem, Diksmuidelaan 276, en de c.v.b.a. ABC, met est établi à 2600 Berchem, Diksmuidelaan 276, et la s.c.r.l. ABC, dont
zetel te 2050 Antwerpen, Reinaartlaan 8, beroep tot vernietiging le siège est établi à 2050 Anvers, Reinaartlaan 8, ont introduit un
ingesteld van artikel 21 van het Vlaamse decreet van 20 december 2002 recours en annulation de l'article 21 du décret flamand du 20 décembre
houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 2003 2002 contenant diverses mesures d'accompagnement du budget 2003
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 31 december 2002, vierde uitgave). (publié au Moniteur belge du 31 décembre 2002, quatrième édition).
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden norm Quant à la norme entreprise
B.1. Artikel 21 van het Vlaamse decreet van 20 december 2002 houdende B.1. L'article 21 du décret flamand du 20 décembre 2002 contenant
bepalingen tot begeleiding van de begroting 2003 heeft de laatste zin diverses mesures d'accompagnement du budget 2003 a abrogé la dernière
van artikel 45, § 4, derde lid, van het decreet van 15 juli 1997 phrase de l'article 45, § 4, alinéa 3, du décret du 15 juillet 1997
houdende de Vlaamse Wooncode opgeheven en vervangen door : contenant le Code flamand du logement et l'a remplacée comme suit :
« De zittende huurder heeft het recht om de gehuurde woning te « Le locataire occupant a [le] droit d'acquérir l'habitation louée
verwerven volgens de door de Vlaamse regering te bepalen voorwaarden. » suivant des conditions à fixer par le Gouvernement flamand. »
In de memorie van toelichting bij het ontwerp van decreet houdende Dans l'exposé des motifs du projet de décret contenant diverses
begeleiding van de begroting 2003 wordt over de doorgevoerde wijziging mesures d'accompagnement du budget 2003, il est précisé ce qui suit,
het volgende gesteld : concernant la modification qui a été apportée :
« Om de huurders van een sociale huurwoning er toe aan te zetten om « Pour inciter les locataires d'un logement social locatif à acquérir
hun sociale huurwoning aan te kopen, heft dit artikel de termijn van
15 jaar op waarbinnen een sociale huurwoning niet verkocht mag worden. leur logement social, cet article supprime le délai de 15 ans durant
lequel un logement social locatif ne peut être vendu. » (Doc.,
» (Parl. St., Vlaams Parlement, 2002-2003, nr. 1438/1, p. 10) Parlement flamand, 2002-2003, n° 1438/1, p. 10)
Ten gronde Quant au fond
Het eerste en het tweede middel Les premier et deuxième moyens
B.2.1. Het eerste middel is afgeleid uit een schending van artikel 16 B.2.1. Le premier moyen est pris de la violation de l'article 16 de la
van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 10 Constitution, lu isolément ou en combinaison avec ses articles 10 et
en 11 ervan en met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij 11 et avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la
het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, en van artikel 79, § Convention européenne des droits de l'homme, et de la violation de
1, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der l'article 79, § 1er, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
instellingen. institutionnelles.
In een eerste onderdeel betogen de verzoekende partijen dat de Dans une première branche, les parties requérantes font valoir que la
bestreden bepaling moet worden beschouwd als een onteigening in de zin disposition entreprise doit être considérée comme une expropriation au
van artikel 16 van de Grondwet en als een eigendomsberoving in de zin sens de l'article 16 de la Constitution et comme une privation de
van artikel 1, eerste alinea, van het Eerste Aanvullend Protocol bij propriété au sens de l'article 1er, premier alinéa, du Premier
het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. De bestreden Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de
bepaling voldoet volgens de verzoekende partijen evenwel niet aan de l'homme. Selon les parties requérantes, la disposition entreprise ne
vereisten die door de in het middel aangehaalde artikelen worden satisfait toutefois pas aux conditions posées par les articles cités
gesteld. au moyen.
In een tweede onderdeel oordelen de verzoekende partijen dat de Dans une seconde branche, les parties requérantes estiment que la
bestreden bepaling strijdig is met de bevoegdheidverdelende regels die disposition entreprise est contraire aux règles répartitrices de
in artikel 16 van de Grondwet en artikel 79, § 1, van de bijzondere compétences contenues dans l'article 16 de la Constitution et dans
wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen besloten l'article 79, § 1er, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
liggen. institutionnelles.
B.2.2. Het tweede middel is afgeleid uit een schending van de B.2.2. Le deuxième moyen est pris de la violation des articles 10 et
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 11 de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 1er du
van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de
Rechten van de Mens en met artikel 544 van het Burgerlijk Wetboek. l'homme et avec l'article 544 du Code civil.
Volgens de verzoekende partijen houdt de bestreden bepaling een Selon les parties requérantes, la disposition entreprise instaure une
onwettige reglementering van het gebruik van eigendom in en een réglementation illégale de l'usage des biens et est discriminatoire
discriminatie ten aanzien van andere personen van wie het par rapport à d'autres personnes dont l'usage des biens est
eigendomsgebruik wordt gereglementeerd. réglementé.
B.3.1. Artikel 16 van de Grondwet, artikel 1 van het Eerste Aanvullend B.3.1. L'article 16 de la Constitution, l'article 1er du Premier
Protocol bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme
artikel 79, § 1, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot et l'article 79, § 1er, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
hervorming der instellingen voorzien in waarborgen in geval van « institutionnelles prévoient des garanties en cas d'« expropriation »
onteigening » of « eigendomsberoving ». ou de « privation de propriété ».
B.3.2. Une de ces garanties est le principe de légalité contenu dans
B.3.2. Een van die waarborgen is het wettigheidsbeginsel in artikel 16 l'article 16 de la Constitution, selon lequel nul ne peut être privé
van de Grondwet, volgens hetwelk niemand van zijn eigendom kan worden de sa propriété que « dans les cas et de la manière établis par la loi
ontzet dan « in de gevallen en op de wijze bij de wet bepaald ». Op ». Cette garantie peut être invoquée par les parties requérantes, qui
die waarborg kunnen de verzoekende partijen zich beroepen, die allen sont toutes des personnes morales, qu'elles soient de droit public, de
rechtspersonen zijn, ongeacht of ze publiekrechtelijk,
privaatrechtelijk of gemengd zijn. droit privé ou mixtes.
Het wettigheidsbeginsel is ook van toepassing op de gemeenschappen en Le principe de légalité s'applique également aux communautés et aux
de gewesten. Artikel 79, § 1, van de bijzondere wet van 8 augustus régions. L'article 79, § 1er, de la loi spéciale du 8 août 1980
1980 bepaalt overigens dat de gemeenschaps- en gewestregeringen kunnen dispose d'ailleurs que les gouvernements de communautés et de régions
overgaan tot onteigeningen ten algemenen nutte - hetgeen te dezen niet peuvent poursuivre des expropriations pour cause d'utilité publique -
het geval is - « in de gevallen en volgens de modaliteiten bepaald bij ce qui n'est pas le cas en l'espèce - « dans les cas et selon les
decreet ». modalités fixés par décret ».
Met het gebruik van de woorden « bij de wet » in artikel 16 van de En utilisant les termes « par la loi » dans l'article 16 de la
Grondwet, dat naar inhoud ongewijzigd is gebleven sedert 1831, heeft Constitution, article dont le contenu est demeuré inchangé depuis
de Grondwetgever alleen de bevoegdheid van de uitvoerende macht willen 1831, le Constituant a uniquement voulu exclure la compétence du
uitsluiten door de bevoegdheid om de gevallen en de nadere regels van pouvoir exécutif, en réservant aux assemblées délibérantes
onteigening te bepalen, voor te behouden aan de democratisch verkozen démocratiquement élues la compétence d'établir les cas et modalités
beraadslagende vergaderingen. d'expropriation.
B.3.3. De bestreden bepaling verleent aan de zittende huurder het B.3.3. La disposition entreprise donne au locataire occupant le droit
recht om de van een sociale huisvestingsmaatschappij gehuurde woning d'acquérir l'habitation qu'une société de logement social lui donne en
te verwerven volgens de door de Vlaamse Regering te bepalen location, aux conditions à déterminer par le Gouvernement flamand. Les
voorwaarden. De sociale huisvestingsmaatschappijen kunnen derhalve sociétés de logement social peuvent donc être contraintes, de
worden verplicht de eigendom van een woning over te dragen. Die transférer la propriété d'un logement. Ce transfert obligé de
verplichte eigendomsoverdracht is een maatregel die onder de propriété est une mesure qui relève du champ d'application de
werkingssfeer van artikel 16 van de Grondwet valt. l'article 16 de la Constitution.
B.3.4. Door de Vlaamse Regering zonder voldoende nauwkeurige B.3.4. En habilitant, sans précisions suffisantes, le Gouvernement
aanwijzingen te machtigen om de voorwaarden te bepalen voor het
verwerven van de door de zittende huurder gehuurde woning, miskent de flamand à déterminer les conditions d'acquisition de l'habitation
bestreden decretale bepaling het wettigheidsbeginsel neergelegd in louée par le locataire occupant, la disposition décrétale attaquée
artikel 16 van de Grondwet. méconnaît le principe de légalité que contient l'article 16 de la
B.4. De overige grieven en middelen dienen niet te worden onderzocht. Constitution. B.4. Il n'y a pas lieu d'examiner les autres griefs et moyens.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
vernietigt artikel 21 van het Vlaamse decreet van 20 december 2002 annule l'article 21 du décret flamand du 20 décembre 2002 contenant
houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 2003. diverses mesures d'accompagnement du budget 2003.
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 30 juni 2004. janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 30 juin 2004.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
P.-Y. Dutilleux. A. Arts. P.-Y. Dutilleux. A. Arts.
^