Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 94/2004 van 26 mei 2004 Rolnummer 2742 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 20 en 30 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 19 december 2002 tot wijziging van het decreet van 14 juli 1997 Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters L. Fran(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 94/2004 van 26 mei 2004 Rolnummer 2742 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 20 en 30 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 19 december 2002 tot wijziging van het decreet van 14 juli 1997 Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters L. Fran(...) Extrait de l'arrêt n° 94/2004 du 26 mai 2004 Numéro du rôle : 2742 En cause : le recours en annulation des articles 20 et « 29 » du décret de la Communauté française du 19 décembre 2002 « modifiant le décret du 14 juille(...) La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges L. François, M(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 94/2004 van 26 mei 2004 Extrait de l'arrêt n° 94/2004 du 26 mai 2004
Rolnummer 2742 Numéro du rôle : 2742
In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 20 en 30 van En cause : le recours en annulation des articles 20 et « 29 »
het decreet van de Franse Gemeenschap van 19 december 2002 tot (trentième article) du décret de la Communauté française du 19
wijziging van het decreet van 14 juli 1997 houdende het statuut van de décembre 2002 « modifiant le décret du 14 juillet 1997 portant statut
« Radio-Télévision belge de la Communauté française (RTBF) », de la RTBF », introduit par la Centrale générale des services publics.
ingesteld door de Algemene Centrale der Openbare Diensten.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges L.
L. François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Moerman en E. Derycke, François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Moerman et E. Derycke, assistée
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 27 juni 2003 Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 27
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 30 juni
2003, heeft de Algemene Centrale der Openbare Diensten, met zetel te juin 2003 et parvenue au greffe le 30 juin 2003, la Centrale générale
1000 Brussel, Fontainasplein 9-11, beroep tot vernietiging ingesteld des services publics, dont le siège est établi à 1000 Bruxelles, place
van de artikelen 20 en 30 van het decreet van de Franse Gemeenschap Fontainas 9-11, a introduit un recours en annulation des articles 20
et « 29 » (trentième article) du décret de la Communauté française du
van 19 december 2002 tot wijziging van het decreet van 14 juli 1997 19 décembre 2002 « modifiant le décret du 14 juillet 1997 portant
houdende het statuut van de « Radio-Télévision belge de la Communauté
française (RTBF) » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 28 statut de la RTBF » (publié au Moniteur belge du 28 décembre 2002,
december 2002, tweede uitgave). deuxième édition).
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de aangevochten bepalingen Quant aux dispositions attaquées
B.1.1. De Franse tekst van het aangevochten decreet, bekendgemaakt in B.1.1. Le texte du décret attaqué, publié au Moniteur belge du 28
het Belgisch Staatsblad van 28 december 2002 (tweede uitgave), bevat décembre 2002 (deuxième édition), comporte une erreur matérielle
een materiële fout (verbeterd in de Nederlandse vertaling) in zoverre (corrigée dans la traduction néerlandaise) en ce que l'indication «
de aanduiding « artikel 29 » niet de tekst voorafgaat van de bepaling article 29 » ne précède pas le texte de la disposition qui suit
die volgt op artikel 28. Daaruit volgt dat de bepaling die zelf daarop l'article 28. Il s'ensuit que la disposition qui suit elle-même
volgt (en die de tweede aangevochten bepaling is) verkeerdelijk celle-là (et qui est la seconde disposition attaquée) est erronément
voorafgaat door de vermelding « artikel 29 » en, zoals in de précédée de la mention « article 29 » et devrait, comme dans la
Nederlandse versie, zou moeten worden voorafgegaan door de vermelding
« artikel 30 ». Wat de procedurestukken betreft, lijdt het echter geen version néerlandaise, être précédée de la mention « article 30 ». Au
twijfel dat de partijen de bepaling beogen die oneigenlijk « artikel regard des pièces de la procédure, il ne fait cependant pas de doute
que les parties visent la disposition improprement dénommée « article
29 » wordt genoemd; teneinde elk risico van verwarring te vermijden, 29 »; afin d'écarter tout risque de confusion, le présent arrêt
zal in dit arrest, in de Franse versie, de uitdrukking « artikel ' 29 emploiera, dans sa version française, l'expression « article ' 29 '
' (dertigste artikel) » worden gebruikt wanneer artikel 30 wordt (trentième article) » lorsque l'article « 29 » sera visé.
bedoeld. B.1.2. Vóór de bij het aangevochten decreet ingevoerde wijzigingen, B.1.2. Avant les modifications introduites par le décret attaqué,
bepaalde artikel 19 van het decreet van 14 juli 1997 houdende het l'article 19 du décret du 14 juillet 1997 portant statut de la RTBF
statuut van de « Radio-Télévision belge de la Communauté française
(RTBF) » : disposait :
« Er wordt in het bedrijf een paritaire commissie ingesteld. « Il est institué dans l'entreprise, une commission paritaire.
§ 1. Deze is bevoegd voor : § 1er. Celle-ci est compétente pour :
1° het overleg en de algemene informatie van het personeel; 1° la concertation et l'information générale du personnel;
2° de onderhandelingen over het statuut van het personeel, de 2° la négociation du statut du personnel, du règlement du travail et
arbeidsregeling en het syndicaal statuut, onverminderd de bepalingen du statut syndical sans préjudice des dispositions visées au 7° et de
bedoeld in 7° en van hiernavolgend artikel 28; l'article 28 ci-dessous;
3° de aangelegenheden die betrekking hebben op de gezondheid en de 3° les matières relatives à la santé et à la sécurité des
veiligheid van de werknemers, alsook deze die betrekking hebben op de travailleurs, ainsi que celles relatives à la salubrité du travail et
salubriteit van het werk en arbeidsoorden; des lieux de travail;
4° het onderzoeken van de economische en financiële informatie met 4° l'examen de l'information économique et financière concernant
betrekking tot het bedrijf en zijn dochtermaatschappijen en
inzonderheid het onderzoeken van het jaarlijks verslag zoals bepaald l'entreprise et ses filiales et notamment l'examen du rapport annuel,
in artikel 23; tel que défini à l'article 23;
5° het overleg dat voorafgaat aan het sluiten van het beheerscontract 5° la consultation préalable à la conclusion du contrat de gestion et
en zijn wijzigingen; à ses modifications;
6° de aanneming van de regels bedoeld bij artikel 7, § 6; 6° l'adoption des règles visées à l'article 7, § 6;
7° het organiseren van de verkiezingen van de vertegenwoordigers van 7° l'organisation des élections des représentants du personnel de
het bedrijfspersoneel; l'entreprise;
8° het overleg dat voorafgaat aan het instellen van een huishoudelijk 8° la consultation préalable à l'établissement du règlement d'ordre
reglement met betrekking tot het verwerken van informatie en de intérieur relatif au traitement de l'information et à la déontologie
beroepscode voor de personeelsleden; des membres du personnel;
9° de aanstelling van de sociaal bemiddelaar. 9° la désignation du conciliateur social.
§ 2. Ze bestaat uit : § 2. Elle est composée :
1° de voorzitter van de raad van bestuur; 1° du président du conseil d'administration;
2° de administrateur-generaal en zeven personen aangewezen door de 2° de l'administrateur général et de sept personnes désignées par le
raad van bestuur op de voordracht van de administrateur-generaal onder conseil d'administration sur proposition de l'administrateur général
degenen die een directie-ambt uitoefenen in het bedrijf, na parmi celles qui exercent des fonctions de direction au sein de
raadpleging van de directeurs-generaal en de verantwoordelijken van de l'entreprise, après consultation des directeurs généraux et
regionale centra; responsables de centres régionaux;
3° acht afgevaardigden die het bedrijfspersoneel vertegenwoordigen, 3° de huit délégués représentant le personnel de l'entreprise,
voorgedragen door de representatieve vakorganisaties van het présentés par les organisations syndicales représentatives du
bedrijfspersoneel. Deze zullen ervoor zorgen dat de ingediende lijsten personnel de l'entreprise. Celles-ci veilleront à ce que les listes de
van vertegenwoordigers het evenwichtig vertegenwoordigen van het représentants présentées permettent d'assurer une représentation
personeel uit de regionale productiecentra mogelijk maken. équilibrée du personnel émanant des centres régionaux de production.
De delegaties van werkgevers en vakbonden kunnen, elk afzonderlijk, Les délégations patronale et syndicale peuvent chacune se faire
zich laten bijstaan door een deskundige. accompagner d'un expert.
Wordt beschouwd als representatief van het bedrijfspersoneel, elke Est considérée comme représentative du personnel de l'entreprise,
vakorganisatie die, cumulatief : toute organisation syndicale qui, cumulativement :
1° aangesloten is bij een vakorganisatie vertegenwoordigd bij de 1° est affiliée à une organisation syndicale représentée au Conseil
Nationale Arbeidsraad; national du travail;
2° de belangen van alle categorieën van het bedrijfspersoneel 2° défend les intérêts de toutes les catégories du personnel de
behartigt; l'entreprise;
3° een aantal bijdragende aangeslotenen telt dat minstens 10 % van de 3° compte un nombre d'affiliés cotisants représentant au moins dix
personeelsleden van het bedrijf uitmaakt. pour cent des membres du personnel de l'entreprise.
Het toezicht op de representativiteit van de vakorganisaties wordt Le contrôle de la représentativité des organisations syndicales est
uitgeoefend door de commissie bedoeld bij artikel 9 van het besluit exercée par la commission visée à l'article 9 de l'arrêté de
van de Executieve van de Franse Gemeenschap van 5 april 1984 tot l'Exécutif de la Communauté française du 5 avril 1984 organisant les
regeling van de sociale betrekkingen in de instellingen van openbaar relations sociales dans les organismes d'intérêt public relevant de la
nut die onder de Franse Gemeenschap ressorteren. Communauté française;
4° Er wordt een plaatsvervanger benoemd voor elk lid van de paritaire commissie. § 3. De paritaire commissie wordt door de voorzitter van de raad van bestuur voorgezeten; de voorzitter beschikt over een raadgevende stem. De commissie wordt bijeengeroepen door haar voorzitter, ofwel op diens initiatief, ofwel telkens als dit wordt gevraagd door de administrateur-generaal of door minstens de helft van de afgevaardigden die het bedrijfspersoneel vertegenwoordigen. Ze kan subcommissies met precieze bevoegdheden instellen. § 4. De paritaire commissie mag enkel beraadslagen en beslissen als minstens de helft van de leden van iedere afvaardiging van werkgevers en vakbonden aanwezig is. Indien dit quorum niet bereikt is, wordt een nieuwe vergadering bijeengeroepen binnen veertien dagen. De commissie mag dan geldig beraadslagen en beslissen indien de helft van haar leden aanwezig is. 4° il est nommé un suppléant pour chaque membre de la commission paritaire. § 3. La commission paritaire est présidée par le président du conseil d'administration; le président dispose d'une voix consultative. Elle se réunit sur convocation de son président, soit à son initiative, soit chaque fois que demande en est faite par l'administrateur général ou par au moins la moitié des délégués représentant le personnel de l'entreprise. Elle peut créer des sous-commissions pour traiter de compétences précises. § 4. La commission paritaire ne peut délibérer que si la moitié au moins des membres de chaque délégation patronale et syndicale est présente. Si ce quorum n'est pas atteint, une nouvelle réunion est convoquée endéans les quinze jours. La commission peut alors délibérer valablement si la moitié de ses membres est présente.
Onverminderd § 6, brengt ze, bij gewone meerderheid van stemmen, Sans préjudice du § 6, elle émet, à la majorité simple des voix
adviezen uit die ze aan de raad van bestuur overzendt. exprimées, des avis qu'elle transmet au conseil d'administration.
§ 5. Binnen de drie maanden die volgen op de inwerkingtreding van dit § 5. Dans les trois mois de l'entrée en vigueur du présent décret, la
decreet, stelt de paritaire commissie met eenparigheid van stemmen een commission paritaire désigne à l'unanimité des voix exprimées un
sociaal bemiddelaar en diens plaatsvervanger aan wiens opdracht conciliateur social et son suppléant dont la mission est de rechercher
bestaat in het zoeken naar convergentiepunten om de onderhandelingen les points de convergence permettant la poursuite des négociations en
voort te kunnen zetten in geval van blijvende onenigheid over de cas de désaccord persistant sur les points soumis à la négociation, à
punten van de onderhandeling, het overleg of het advies van de la consultation ou à l'avis de la commission paritaire conformément au
paritaire commissie overeenkomstig § 1, 1° tot 3° en 7°. Indien, bij het verstrijken van de in vorig lid voorgeschreven termijn, nog geen eenparigheid is bereikt, stelt de paritaire commissie de sociaal bemiddelaar en diens plaatsvervanger bij gewone meerderheid van stemmen vast. De bemiddelaar en zijn plaatsvervanger zullen geen verband van directe ondergeschiktheid vertonen met het bedrijf, de Regering of de vakorganisaties. Ze zullen aangewezen worden bij voorrang onder de sociale bemiddelaars die onder het federaal ministerie voor Tewerkstelling en Arbeid, bevoegd inzake collectieve overeenkomsten, ressorteren. De paritaire commissie zal, bij gewone meerderheid, de tussenkomst van de sociaal bemiddelaar vragen waarvan de opdracht een eind zal nemen uiterlijk twee maanden na de beslissing van de paritaire commissie de zaak bij hem aanhangig te maken. Na zijn opdracht te hebben vervuld, stelt hij een verslag op dat hij naar de paritaire commissie overzendt. De commissarissen van de Regering brengen daar onmiddellijk de Regering op de hoogte van. § 1er, 1° à 3° et 7°. Si, à l'issue du délai prescrit à l'alinéa précédent, l'unanimité n'a pu être acquise, la commission paritaire désigne le conciliateur social et son suppléant à la majorité simple des voix exprimées. Le conciliateur et son suppléant ne présenteront aucun lien de subordination directe avec l'entreprise, avec le Gouvernement ou avec des organisations syndicales. Ils seront désignés par priorité parmi les conciliateurs sociaux relevant du ministère fédéral de l'Emploi et du Travail compétent en matière de conventions collectives. La commission paritaire pourra requérir, à la majorité simple, l'intervention du conciliateur social dont la mission s'achèvera au plus tard deux mois après la décision de la commission paritaire de le saisir. A l'issue de sa mission, il établira un rapport qu'il transmettra à la commission paritaire. Les commissaires du Gouvernement en informent immédiatement le Gouvernement.
Voor de aangelegenheden bedoeld in artikel 19, § 1, 2° en 7°, wordt de Pour les matières visées à l'article 19, § 1er, 2° et 7°, le
zaak bij de sociaal bemiddelaar van ambtswege aanhangig gemaakt, conciliateur social est saisi d'office, si les majorités spéciales ad
indien de ad hoc bijzondere meerderheden bedoeld in § 6, die vereist hoc visées au § 6 requises a la commission paritaire n'ont pu être
zijn bij de paritaire commissie, niet bereikt werden, bij het établies, à l'expiration d'un délai de trois mois, renouvelable deux
verstrijken van een termijn van drie maanden, twee keer vernieuwbaar fois à la demande d'au moins une des parties, prenant cours à partir
op aanvraag van minstens één van de partijen, die loopt vanaf de
vergadering van de paritaire commissie waarbij het voorstel ingediend de la réunion de la commission paritaire où la proposition a été
werd. déposée.
§ 6. Voor de aangelegenheden bedoeld in artikel 19, § 1, 2°, brengt de § 6. Pour les matières visées à l'article 19, § 1er, 2°, la commission
paritaire commissie haar adviezen uit bij een twee derde-meerderheid paritaire émet ses avis à la majorité des 2/3 des voix exprimées. Ces
van stemmen. Deze adviezen zijn bindend voor de raad van bestuur.
Indien deze meerderheid niet bereikt werd, en na het verstrijken van avis lient le conseil d'administration. Si cette majorité n'a pu être
een termijn van twee maanden die loopt vanaf de dag waarop de zaak bij réunie, et après l'expiration d'un délai de deux mois prenant cours à
de sociaal bemiddelaar aanhangig werd gemaakt overeenkomstig § 5, en partir du jour où le conciliateur social a été saisi conformément au §
bij gebrek aan bemiddeling, heeft de raad van bestuur de mogelijkheid 5 et en l'absence de conciliation, le conseil d'administration a la
om het voorstel aan te nemen zonder het advies van de paritaire faculté d'adopter ladite proposition sans l'avis de la commission
commissie. paritaire.
Voor de aangelegenheden bedoeld in artikel 19, § 1, 7°, brengt de Pour les matières visées à l'article 19, § 1er, 7°, la commission
paritaire commissie haar adviezen uit bij eenparigheid van stemmen. paritaire émet ses avis à l'unanimité des voix exprimées. Ces avis
Deze adviezen zijn bindend voor de raad van bestuur. lient le conseil d'administration.
§ 7. De Regering is ertoe gemachtigd een samenwerkingsakkoord te § 7. Le Gouvernement est habilité à conclure un accord de coopération
sluiten met andere Gemeenschappen en Gewesten, met betrekking, wanneer
deze laatste minstens een autonoom overheidsbedrijf zullen hebben avec d'autres entités fédérées portant, lorsque celles-ci auront
opgericht, tot het instellen van een gemeenschappelijke paritaire constitué au moins une entreprise publique autonome, sur la création
commissie ' overheidsbedrijf '. d'une commission paritaire ' entreprise publique ' commune.
Deze laatste zal bevoegd zijn voor het onderzoek, als gevolg van een Celle-ci sera compétente pour examiner sur recours les propositions
beroep, van de voorstellen ingediend bij de paritaire commissie binnen déposées à la commission paritaire interne à l'entreprise en vertu du
het bedrijf krachtens § 1 hierboven. Het samenwerkingsakkoord bepaalt § 1er ci-dessus. L'accord de coopération déterminera la composition,
de samenstelling, de bevoegdheden en de werking van de paritaire les compétences et le fonctionnement de la commission paritaire '
commissie ' overheidsbedrijf '. entreprise publique '.
De bepalingen van de hierboven vermelde §§ 5 en 6, met betrekking tot Les dispositions des §§ 5 et 6 ci-dessus, relatives au conciliateur
de sociaal bemiddelaar, zijn van rechtswege niet meer toepasselijk de social, seront inapplicables de plein droit le jour de l'entrée en
dag waarop het samenwerkingsakkoord in werking treedt. » vigueur de l'accord de coopération. »
B.1.3. De artikelen 20 en 30 van het decreet van 19 december 2002 tot B.1.3. Les articles 20 et « 29 » (trentième article) du décret du 19
wijziging van het voormelde decreet van 14 juli 1997, waartegen het décembre 2002 modifiant le décret du 14 juillet 1997 précité qui font
beroep wordt ingesteld, hebben betrekking op de aanwijzing van de l'objet du recours ont trait à la désignation des représentants des
vertegenwoordigers van de vakorganisaties die zitting nemen in het organisations syndicales siégeant à la commission paritaire de la
paritair comité van de RTBF Zij bepalen : RTBF. Ils disposent :
«

Art. 20.Artikel 19, § 2, 3°, van hetzelfde decreet wordt vervangen

«

Art. 20.L'article 19, § 2, 3°, du même décret est remplacé par la

door de volgende bepaling : disposition suivante :
' 3° acht afgevaardigden gekozen door alle werkende personeelsleden ' 3° de huit délégués élus par l'ensemble des membres effectifs du
van het bedrijf. personnel de l'entreprise.
De afgevaardigde kandidaten worden voorgedragen door de Les candidats délégués sont présentés par les organisations
representatieve organisaties van het personeel. Als representatieve représentatives du personnel. Est considérée comme organisation
organisatie van het personeel wordt beschouwd, de vakorganisatie die : représentative du personnel, l'organisation syndicale :
a) aangesloten is bij een interprofessionele representatieve a) affiliée à une organisation inter-professionnelle représentative
werknemersorganisatie die op nationaal vlak opgericht is en die in de des travailleurs constituée sur le plan national, représentée au
nationale arbeidsraad vertegenwoordigd is; conseil national du travail;
b) de belangen van alle categorieën van het bedrijfspersoneel b) qui défend les intérêts de toutes les catégories du personnel de
behartigt; l'entreprise;
c) een aantal aangeslotenen telt die ten minste een behoorlijk c) compte un nombre d'affiliés représentant au moins un certain
percentage van de personeelsleden van het bedrijf vertegenwoordigen. pourcentage des membres du personnel de l'entreprise. Ce pourcentage
Dat minimumpercentage wordt door de Regering vastgesteld. minimum est arrêté par le Gouvernement.
De controle van de representativiteit van de vakorganisaties wordt Le contrôle de représentativité des organisations syndicales est
uitgeoefend door de commissie bedoeld in artikel 9 van het besluit van exercé par la commission visée à l'article 9 de l'arrêté de l'Exécutif
de Executieve van de Franse Gemeenschap van 5 april 1984 tot regeling de la Communauté française du 5 avril 1984 organisant les relations
van de sociale betrekkingen in de instellingen van openbaar nut die sociales dans les organismes d'intérêt public relevant de la
onder de Franse Gemeenschap ressorteren. Communauté française.
Onverminderd de toepassing van de sociale wetgeving, kunnen de Sans préjudice de l'application de la législation sociale, la
kandidatuur voor de verkiezing van afgevaardigden van het personeel en candidature aux élections de délégués du personnel et le mandat de
het mandaat van afgevaardigde niet tot gevolg hebben dat deze die zich
kandidaat stelt of die het mandaat uitoefent nadelen zou ondergaan of délégué ne peuvent entraîner ni préjudices, ni avantages spéciaux pour
speciale voordelen zou genieten. De raad van bestuur stelt de nadere celui qui la présente ou qui l'exerce. Le conseil d'administration
regels voor die bepaling vast op de voordracht van de paritaire arrête les modalités de cette disposition sur proposition de la
commissie. ' » commission paritaire. ' »
«

Art. 30.In afwijking van artikel 19, § 2, van het decreet van 14

« Art. ' 29 ' [trentième article]. En dérogation de l'article 19, § 2,
juli 1997 houdende het statuut van de ' Radio-Télévision belge de la du décret 14 juillet 1997 portant statut de la RTBF modifié par le
Communauté française (RTBF), gewijzigd bij dit decreet, en tot de
eerste verkiezingen bedoeld in artikel 17 van dit decreet : présent décret et jusqu'aux premières élections visées à l'article 17
1° de paritaire commissie is samengesteld uit : du présent décret : 1° la commission paritaire est composée :
a) de voorzitter van de raad van bestuur; a) du président du conseil d'administration;
b) de administrateur-generaal en acht personen aangesteld door de raad b) de l'administrateur général et de huit personnes désignées par le
van bestuur op de voordracht van de administrateur-generaal onder de conseil d'administration sur proposition de l'administrateur général
personen die directieambten binnen het bedrijf uitoefenen, na parmi celles qui exercent des fonctions de direction au sein de
raadpleging van de directeurs-generaal; l'entreprise, après consultation des directeurs généraux;
c) negen afgevaardigden die het personeel van het bedrijf vertegenwoordigen; c) de neuf délégués représentant le personnel de l'entreprise;
2° de negen afgevaardigden bedoeld onder 1°, c) worden voorgedragen 2° les neuf délégués visés sous 1°, c) sont présentés par les
door de representatieve vakorganisaties; organisations syndicales représentatives;
3° elk van de representatieve vakorganisaties heeft ten minste één 3° chacune des organisations syndicales représentatives a au minimum
vertegenwoordiger; un représentant;
4° wanneer elke representatieve vakorganisatie meer dan één 4° chaque organisation syndicale représentative veille, lorsqu'elle a
vertegenwoordiger heeft, zorgt zij voor een evenwichtige plus d'un représentant, à ce qu'une représentation équilibrée du
vertegenwoordiging van het personeel dat uit de regionale productiecentra afkomstig is; personnel émanant des centres régionaux de production soit assurée;
5° als representatieve organisatie van het personeel van het bedrijf 5° est considérée comme représentative du personnel de l'entreprise,
wordt beschouwd, de vakorganisatie die : l'organisation syndicale :
a) aangesloten is bij een vakorganisatie die in de Nationale a) affiliée à une organisation syndicale représentée au Conseil
Arbeidsraad vertegenwoordigd is; national du travail;
b) die de belangen behartigt van alle categorieën van het personeel b) qui défend les intérêts de toutes les catégories du personnel de
van het bedrijf; l'entreprise;
6° de werkgeversorganisaties en de vakorganisaties kunnen zich door 6° les délégations patronale et syndicale peuvent chacune se faire
een deskundige laten begeleiden. » accompagner d'un expert. »
Ten aanzien van de ontvankelijkheid van het beroep Quant à la recevabilité du recours
B.1.4. In zijn memorie van wederantwoord brengt het Vrij Syndicaat B.1.4. Dans son mémoire en réplique, le Syndicat libre de la fonction
voor het Openbaar Ambt (V.S.O.A.) de ontvankelijkheid van het publique (S.L.F.P.) met en cause la recevabilité de la requête en
verzoekschrift in het geding door te doen gelden dat het faisant valoir qu'elle est déposée par le bureau exécutif
verzoekschrift is neergelegd door het uitvoerend gemeenschapsbureau
van de subsector « RTBF » van de verzoekende partij (terwijl het communautaire du sous-secteur « RTBF » de la requérante (alors que la
verzoekschrift laatstgenoemde in haar geheel verbindt) en de statuten requête engage celle-ci dans son ensemble) et que les statuts de la
van de verzoekende partij niet in het dossier zijn neergelegd. requérante n'ont pas été déposés au dossier.
B.1.5.1. Luidens artikel 20, e, van de statuten van de A.C.O.D., staat B.1.5.1. Aux termes de l'article 20, e, des statuts de la C.G.S.P., il
het aan het federaal uitvoerend bureau « de personen aan te wijzen die appartient à son bureau exécutif fédéral de « désigner les personnes
de A.C.O.D. moeten vertegenwoordigen als eisende, verwerende of appelées à représenter la C.G.S.P. comme demandeur, comme défendeur ou
tussenkomende partij in de gerechtelijke procedures ». comme partie intervenante dans les procédures juridictionnelles ».
Tijdens zijn vergadering van 13 juni 1994 (punt 1.1 van het verslag) En sa séance du 13 juin 1994 (point 1.1 du procès-verbal), cet organe
heeft dat orgaan beslist dat de persoon die ertoe wordt gebracht de a décidé que la personne amenée à représenter la C.G.S.P. ou l'un de
A.C.O.D. of een van haar sectoren die in rechte treedt te
vertegenwoordigen voorafgaandelijk moest worden gemandateerd door het ses secteurs agissant en justice devait avoir été préalablement
« Uitvoerend Bureau van de Centrale of van de Sector, naargelang het mandatée par le « Bureau exécutif de la Centrale ou du secteur, selon
geval ». le cas ».
De verzoekende partij heeft bij haar beroep een uittreksel gevoegd van La partie requérante a joint à son recours un extrait du procès-verbal
het verslag van de vergadering van het uitvoerend gemeenschapsbureau de la réunion du bureau exécutif communautaire du sous-secteur « RTBF
van de subsector « RTBF » van 18 juni 2003, waaruit blijkt dat A. » du 18 juin 2003, dont il résulte que A. Poitoux, secrétaire
Poitoux, gemeenschapssecretaris, is gemandateerd om de A.C.O.D. in die communautaire, a été mandaté pour représenter la C.G.S.P. dans cette
zaak te vertegenwoordigen. affaire.
B.1.5.2. Aangezien de in het geding zijnde bepalingen betrekking B.1.5.2. Dès lors que les dispositions en cause ont trait à la RTBF et
hebben op de RTBF en zij, door het onderwerp ervan, onder het qu'elles relèvent, par leur objet, du domaine de compétence
bijzondere bevoegdheidsdomein van de subsector « RTBF » vallen, is particulier du sous-secteur « RTBF », il n'est pas contraire aux
het, rekening houdend met de beslissingen in verband met de oprichting statuts de la C.G.S.P., compte tenu des décisions relatives à la
van sectoren of subsectoren, niet strijdig met de statuten van de création de secteurs ou de sous-secteurs, que A. Poitoux ait été
A.C.O.D. dat A. Poitoux door het uitvoerend bureau van de subsector « mandaté par le bureau exécutif du sous-secteur « RTBF » pour
RTBF » gemandateerd is om de A.C.O.D. te vertegenwoordigen. représenter la C.G.S.P.
B.1.6. De Franse Gemeenschapsregering en het V.S.O.A. zijn, in hun memorie van wederantwoord, van mening dat het belang van de verzoekende partij niet verantwoord is, aangezien de aangevochten bepalingen haar geen nadeel berokkenen. B.1.7.1. De A.C.O.D. doet in haar hoedanigheid van representatieve vakorganisatie overigens van het vereiste belang blijken om de vernietiging te vorderen van een decreet dat de voorwaarden wijzigt waaronder de vakorganisaties als representatief worden beschouwd, ook al houdt die wijziging voor haar geen enkel ander nadeel in dan dat ze leidt tot de erkenning van de representativiteit van rivaliserende organisaties. B.1.7.2. De door de tussenkomende partijen opgeworpen exceptie van onontvankelijkheid wordt verworpen. Ten gronde B.1.6. Le Gouvernement de la Communauté française et le S.L.F.P. estiment, dans leur mémoire en réplique, que l'intérêt de la requérante n'est pas justifié, les dispositions attaquées ne lui causant pas de grief. B.1.7.1. La C.G.S.P., en sa qualité d'organisation syndicale représentative, justifie par ailleurs de l'intérêt requis à demander l'annulation d'un décret qui modifie les conditions auxquelles les organisations syndicales sont jugées représentatives, même si cette modification ne présente d'autre inconvénient pour elle que de conduire à admettre la représentativité d'organisations rivales. B.1.7.2. L'exception d'irrecevabilité soulevée par les intervenants est rejetée. Quant au fond
B.2. De middelen zijn afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en B.2. Les moyens sont pris de la violation des articles 10 et 11, lus
11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 23 en 27 au regard des articles 23 et 27, de la Constitution, ainsi que de la
ervan alsmede met het Verdrag nr. 151 betreffende de bescherming van Convention n° 151 concernant la protection du droit d'organisation et
het vakverenigingsrecht en procedures voor het vaststellen van les procédures de détermination des conditions d'emploi dans la
arbeidsvoorwaarden in de openbare dienst, aangenomen te Genève op 27 fonction publique, adoptée à Genève, le 27 juin 1978, par la
juni 1978 door de Internationale Arbeidsconferentie en goedgekeurd bij Conférence internationale du travail et approuvée par la loi du 4
de wet van 4 april 1991 (in het bijzonder artikel 5 ervan). avril 1991 (particulièrement de son article 5).
Ten aanzien van het eerste en het tweede middel Quant aux premier et deuxième moyens
B.3. De verzoekende partij is van mening dat de artikelen 20 en 30 van B.3. La requérante estime que les articles 20 et « 29 » (trentième
het aangevochten decreet vakorganisaties die zich in fundamenteel article) du décret attaqué traitent de manière identique des
verschillende situaties bevinden op identieke wijze behandelen : de organisations syndicales se trouvant dans des situations
enen, zoals de A.C.O.D., verzoekende partij, zouden hun werkelijke essentiellement différentes : les unes, telle la C.G.S.P., requérante,
representativiteit hebben aangetoond door deel te nemen aan de telling auraient établi leur représentativité réelle en participant au
van hun bijdragende aangeslotenen bedoeld in artikel 19 van het comptage de leurs affiliés cotisants prévu par l'article 19 du décret
decreet van 14 juli 1997 in de oorspronkelijke formulering ervan (dat, du 14 juillet 1997 dans sa rédaction initiale (qui exigeait,
met name, vereiste dat een vakorganisatie, om als representatief te notamment, qu'une organisation syndicale compte, pour pouvoir être
kunnen worden beschouwd, een aantal bijdragen betalende aangeslotenen considérée comme représentative, un nombre d'affiliés cotisants
telt dat minstens tien procent van de personeelsleden uitmaakt), représentant au moins dix pour cent des membres du personnel), alors
terwijl het V.S.O.A., dat nooit aan die telling heeft deelgenomen, que le S.L.F.P., n'ayant jamais participé à ce comptage, n'aurait
nooit zou hebben aangetoond dat het aan die precieze vereiste jamais établi qu'il répondait à cette exigence précise. Or, ces
beantwoordde. Die vakorganisaties zouden zich evenwel beide kunnen organisations syndicales pourraient, l'une et l'autre, se prévaloir du
beroepen op de regeling van de representativiteit waarin de in het
geding zijnde bepalingen voorzien : in de organieke regeling voorziet régime de représentativité organisé par les dispositions en cause : en
artikel 20, bedoeld in het eerste middel, in een telling en een régime organique, l'article 20, visé par le premier moyen, prévoit un
representativiteitsdrempel maar verleent het aan de Regering een dermate ruime machtiging om die drempel vast te stellen dat het niet uitgesloten is dat organisaties die uiterst weinig aangeslotenen tellen, aanspraak kunnen maken op het statuut van een representatieve vakorganisatie; in de overgangsregeling, tot aan de verkiezing, door de personeelsleden, van de kandidaten die door de representatieve vakorganisaties worden voorgedragen, brengt artikel 30, bedoeld in de beide middelen, het aantal vakbondsafgevaardigden in het paritair comité van acht op negen door te bepalen dat de vakorganisaties die zijn aangesloten bij een organisatie die is vertegenwoordigd in de Nationale Arbeidsraad (N.A.R.) daar minstens één vertegenwoordiger zullen tellen, zonder te voorzien in een vereiste in verband met hun aantal aangeslotenen. B.4. Volgens de parlementaire voorbereiding streeft het aangevochten decreet, inzake sociale betrekkingen, een tweevoudige doelstelling na. Enerzijds, wil het de inwerkingstelling garanderen van de sociale comptage et un seuil de représentativité mais habilite si largement le Gouvernement à fixer celui-ci qu'il n'est pas exclu que des organisations comptant un nombre extrêmement réduit d'affiliés puissent prétendre au statut d'organisation syndicale représentative; en régime transitoire, jusqu'à l'élection, par les membres du personnel, des candidats présentés par les organisations syndicales représentatives, l'article « 29 » (trentième article), visé par les deux moyens, porte de huit à neuf le nombre de représentants syndicaux à la commission paritaire en prévoyant que les organisations syndicales affiliées à une organisation représentée au Conseil national du travail (C.N.T.) y compteront au moins un représentant, sans prévoir d'exigence relative à leur nombre d'affiliés. B.4. Selon les travaux préparatoires, le décret attaqué poursuit, en matière de relations sociales, un double objectif. D'une part, il entend garantir la mise en oeuvre des élections
verkiezingen bedoeld in het decreet van 14 juli 1997 : sociales prévues par le décret du 14 juillet 1997 :
« Wat het paritair comité betreft, moeten, in het licht van de taken « Quant à la commission paritaire, au regard des missions qui
waarvoor het instaat, de nadere regels voor de vertegenwoordiging van incombent à celle-ci, il convient de modifier les modalités de
het personeel in het comité worden gewijzigd. [Het decreet] van 14 représentation du personnel en son sein. En effet, le texte [décret]
juli 1997 houdende het statuut van de RTBF brengt, hoewel het voorziet du 14 juillet 1997 portant statut de la RTBF, bien qu'il prévoie la
in het houden van sociale verkiezingen, geen enkele verplichting met mise en oeuvre d'élections sociales, n'entraîne aucunement
zich mee om die te organiseren. Sinds de aanneming van die bepaling in l'obligation de les organiser. Depuis l'adoption de cette disposition
1997 zijn er nooit sociale verkiezingen geweest bij de RTBF In die en 1997, il n'y a jamais eu d'élections sociales au sein de la RTBF.
context is het basissysteem bedoeld in artikel 19, § 2, 3°, van Dans ce contexte, c'est le système de base prévu par l'article 19, §
toepassing. Bijgevolg wordt de representativiteit van de 2, 3°, qui s'applique. Dès lors, la représentativité des membres du
personeelsleden verzekerd door een mechanisme van vertegenwoordiging personnel est assurée par un mécanisme de présentation des délégués
van de afgevaardigden door de vakorganisaties. par les organisations syndicales.
Teneinde een betere representativiteit van het personeel in het Afin d'assurer une meilleure représentativité du personnel au sein de
paritair comité te waarborgen, heeft dit decreet tot doel sociale la commission paritaire, le présent décret a pour objet de rendre
verkiezingen verplicht te maken. » (Parl. St., Parlement van de Franse obligatoires les élections sociales. » (Doc., Parlement de la
Gemeenschap, 2002-2003, nr. 344/1, p. 2) Communauté française, 2002-2003, n° 344/1, p. 2)
Anderzijds, wil het de bevoegdheden van het paritair comité uitbreiden D'autre part, il entend élargir les compétences de la commission
tot de onderhandeling en het overleg dat betrekking heeft op de paritaire à la négociation et à la concertation portant sur les
maatregelen die het personeel aanbelangen en die niet onder de mesures qui intéressent le personnel et relèvent, non pas du conseil
bevoegdheid van de raad van bestuur van de RTBF vallen maar onder die d'administration de la RTBF, mais de l'autorité politique exerçant sa
van de toezichthoudende politieke overheid : tutelle sur celle-ci :
« [Artikel 19 van het decreet van 14 juli 1997, in de oorspronkelijke versie ervan,] stelt een paritair comité in dat is samengesteld uit, enerzijds, een werkgeversafvaardiging en, anderzijds, een vakbondsafvaardiging. Dat comité is met name bevoegd voor de onderhandelingen over het personeelsstatuut. Die instantie heeft evenwel enkel legitimiteit en bevoegdheid wanneer de raad van bestuur alleen bevoegd is om beslissingen te nemen. Met andere woorden, wanneer een enkel door de raad van bestuur genomen beslissing geen rechtsgevolg heeft wanneer geen wetten, decreten of besluiten zijn goedgekeurd, wordt in geen enkel forum voor officiële dialoog voorzien opdat de betrokken partijen een advies kunnen uitbrengen ten aanzien van de bevoegde overheden. De vroegere onderhandelings- en overlegcomités die waren opgericht bij « [L'article 19 du décret du 14 juillet 1997, dans sa version initiale,] institue une Commission paritaire composée d'une part d'une délégation patronale et d'autre part d'une délégation syndicale. Cette commission est notamment compétente pour la négociation du statut du personnel. Toutefois, cette instance n'a de légitimité et de compétence que lorsque le conseil d'administration est seul compétent pour prendre les décisions. Et d'autres termes, lorsqu'une décision prise par le conseil d'administration seul est sans effet juridique si des lois, décrets ou arrêtés ne sont pas votés, aucun espace de dialogue officiel n'est prévu pour permettre aux parties concernées d'émettre un avis à l'égard des autorités compétentes. En effet, les anciens comités de négociation et de concertation créés
het besluit van 5 april 1984 (gewijzigd op 15 maart 1985) tot regeling par l'arrêté du 5 avril 1984 (modifié le 15 mars 1985) organisant les
van de sociale betrekkingen in de instellingen van openbaar nut die relations sociales dans les organismes d'intérêt public relevant de
onder de Franse Gemeenschap ressorteren, zijn immers binnen de RTBF Communauté française ont été supprimés au sein de la RTBF lors du
afgeschaft bij de goedkeuring, in 1997, van het nieuwe decreet vote, en 1997, du nouveau décret portant statut de la RTBF, parce
houdende het statuut van de RTBF, omdat waarschijnlijk gemeend werd qu'il avait probablement été estimé que la RTBF en tant qu'entreprise
dat de RTBF als autonoom overheidsbedrijf niet langer dat discussieforum nodig had. publique autonome n'avait plus besoin de cet espace de discussion.
Aldus treden de bepalingen van het decreet van 1997 in verband met de Ainsi, les dispositions du décret de 1997 traitant des relations
betrekkingen met de vakbonden in de plaats van het besluit van de syndicales se substituent à l'arrêté de l'exécutif de la Communauté
Franse Gemeenschapsexecutieve van 5 april 1984. française du 5 avril 1984.
Er dient evenwel te worden vastgesteld dat, in het licht van de Force est toutefois de constater, au regard de la pratique, qu'il
praktijk, dient te worden voorzien in een orgaan waar convient de prévoir une instance permettant la rencontre des
vakbondsafgevaardigden, directie en Regering, vertegenwoordigd door représentants syndicaux, de la direction et du Gouvernement,
haar Minister van Audiovisuele Media, elkaar kunnen ontmoeten représenté par son ministre de l'audiovisuel, préalablement à la prise
vooraleer wettelijke of verordenende akten worden genomen die de d'actes législatifs ou réglementaires susceptibles de concerner les
aanwezige partijen aanbelangen. » (ibid., p. 3) parties en présence. » (ibid., p. 3)
Hiertoe wijzigt artikel 21 van het aangevochten decreet artikel 19, § A cette fin, l'article 21 du décret attaqué modifie l'article 19, § 2,
2, van het decreet van 14 juli 1997 teneinde, in de daarin beoogde du décret du 14 juillet 1997 pour prévoir, dans les cas qu'il vise, la
gevallen, te voorzien in de aanwezigheid, in het paritair comité, van présence au sein de la commission paritaire du Ministre ayant
de Minister die bevoegd is voor de audiovisuele media. l'audiovisuel dans ses attributions.
B.5. Algemeen dient te worden opgemerkt dat in het licht van die B.5. Il y a lieu d'observer, d'une manière générale, que dans la
tweede doelstelling het niet irrelevant is dat vakorganisaties deel perspective du second de ces objectifs, il n'est pas dépourvu de
uitmaken van een interprofessionele organisatie die nationaal is pertinence que des organisations syndicales fassent partie d'une
georganiseerd, dit wil zeggen die tevens de belangen van alle organisation interprofessionnelle constituée sur le plan national,
personeelscategorieën behartigt. Hun aanwezigheid is immers van dien c'est-à-dire défendant également les intérêts de toutes les catégories
aard dat zij, bij de aanneming van beslissingen die onder de du personnel. Leur présence est en effet de nature à garantir que,
bevoegdheid vallen van de toezichthoudende politieke overheden, die lors de l'adoption de décisions relevant des autorités politiques de
zelf vertegenwoordigd zijn, met name in de algemene tutelle, qui sont elles-mêmes représentées, notamment, dans les
onderhandelingscomités die zijn opgericht bij de wet van 19 december comités généraux de négociation créés par la loi du 19 décembre 1974
1974 tot regeling van de betrekkingen tussen de overheid en de organisant les relations entre les autorités publiques et les
vakbonden van haar personeel, waarborgen dat niet alleen rekening syndicats des agents relevant de ces autorités, il soit tenu compte
wordt gehouden met de belangen van het personeel van de RTBF maar ook non seulement des intérêts du personnel de la RTBF mais aussi de ceux
met die van de werknemers in het algemeen en, met name, van de des travailleurs en général et, notamment, des agents de l'ensemble
ambtenaren van alle openbare diensten. des services publics.
B.6. In de organieke regeling (artikel 20 van het aangevochten B.6. Dans le régime organique (article 20 du décret attaqué, modifiant
decreet, tot wijziging van artikel 19 van het decreet van 14 juli 1997), kunnen de representativiteitsvoorwaarden niet worden beoordeeld zonder rekening te houden met de volledig nieuwe functie die de bij het aangevochten decreet ingevoerde wijziging aan het begrip representativiteit zelf verleent. In het vroegere systeem werden de leden van het paritair comité die het personeel van het bedrijf vertegenwoordigen strikt genomen aangewezen door organisaties; in het nieuwe systeem worden zij verkozen door alle effectieve personeelsleden van het bedrijf, op voordracht van de organisaties. Het is denkbaar dat de wetgever het recht om kandidaten voor te dragen voor een verkiezing, aan bepaalde voorwaarden onderwerpt; maar zodra l'article 19 du décret du 14 juillet 1997), les conditions de la représentativité ne peuvent être appréciées sans égard à la fonction toute nouvelle que la modification introduite par le décret attaqué confère à la notion même de représentativité. Dans le système ancien, en effet, les membres de la commission paritaire représentant le personnel de l'entreprise étaient à proprement parler désignés par des organisations; dans le nouveau, ils sont élus par l'ensemble des membres effectifs du personnel de l'entreprise, sur présentation par les organisations. Il se conçoit que le législateur subordonne le droit de présenter des candidats à une élection à certaines conditions; mais dès lors que le
het democratische beginsel is aangenomen van de verkiezing van de principe démocratique de l'élection des représentants par les
vertegenwoordigers door de vertegenwoordigden, kunnen dergelijke voorwaarden moeilijk worden bekritiseerd als zijnde te ruim. Daarentegen vervult de filter van de representativiteit een essentiële functie wanneer het erom gaat de organisaties aan te wijzen die, in de plaats van het personeel, ertoe gemachtigd zijn om zelf de vertegenwoordigers ervan aan te wijzen. Aangezien de representativiteit de voorwaarde is van een bevoegdheid die in een stelsel van rechtstreekse aanwijzing een veel meer doorslaggevend en meer direct karakter heeft dan in een stelsel van verkiezing, is het niet onredelijk dat ze in dit laatste geval volgens minder veeleisende criteria wordt opgevat dan in het eerste. représentés est adopté, de telles conditions peuvent difficilement être critiquées comme trop larges. En revanche, le filtre de la représentativité remplit une fonction essentielle lorsqu'il s'agit de désigner les organisations qui, en lieu et place du personnel, sont habilitées à désigner elles-mêmes les représentants de celui-ci. La représentativité étant la condition d'un pouvoir beaucoup plus déterminant et plus direct dans un système de désignation directe que dans un système d'élection, il n'est pas déraisonnable qu'elle soit conçue selon des critères moins exigeants dans ce dernier cas que dans le premier.
B.7.1. Ten aanzien van artikel 30 wordt de ontstentenis van B.7.1. Quant à l'article « 29 » (trentième article), l'absence de
representativiteitsdrempel in de overgangsregeling in de parlementaire seuil de représentativité dans le régime transitoire est présentée
voorbereiding voorgesteld als het resultaat van de bekommernis van de dans les travaux parlementaires comme résultant du souci du
wetgever om elke representatieve vakorganisatie de mogelijkheid te législateur de permettre à chaque organisation syndicale
bieden haar handelingsbekwaamheid aan te tonen in afwachting van de représentative d'avoir la possibilité de démontrer sa capacité
sociale verkiezingen : « Teneinde elke vakorganisatie de kans te laten te voldoen aan de representativiteitsvoorwaarden die noodzakelijk zijn voor deelname aan de verkiezingen van de afgevaardigden die het personeel van het bedrijf vertegenwoordigen, is erin voorzien bij wijze van overgang in het paritair comité minstens één vertegenwoordiger van elke vakorganisatie op te nemen, zodat zij de mogelijkheid hebben om hun handelingsbekwaamheid te bewijzen ten aanzien van het personeel. Daarom strekt de bepaling van artikel 29 ertoe, tot aan de organisatie van de eerste sociale verkiezingen, de samenstelling van het paritair comité uit te breiden met één afgevaardigde per representatieve vakorganisatie die nog niet is vertegenwoordigd op de datum van inwerkingtreding van dit decreet. » (Parl. St., Parlement van de Franse Gemeenschap, 2002-2003, nr. 344/1, p. 8) Diezelfde ontstentenis van drempel wordt door de verzoekende partij zo voorgesteld dat ze in werkelijkheid de bekommernis vertolkt om een bepaalde organisatie te bevoordelen. Hoe dan ook, de genomen maatregel is adequaat ten aanzien van de duidelijke doelstelling, die niet onredelijk is. Ofschoon de voorwaarden waarvan de aanwezigheid van de afgevaardigden van een organisatie in een paritair comité afhankelijk worden gemaakt, steeds kunnen worden bekritiseerd als zijnde te ruim of te strikt, dient daarenboven in herinnering te worden gebracht dat vanuit het oogpunt van vakbondsvrijheid en het recht op collectieve onderhandeling, die ter zake fundamenteel zijn, de uitsluiting in beginsel moeilijker kan worden verantwoord dan de toelating. Van primordiaal belang is het feit dat geen enkel substantieel deel van het personeel van de RTBF vertegenwoordiging wordt ontzegd. B.7.2. Het is waar dat het aantal aangeslotenen een relevante aanwijzing (maar niet de enige want de sociale verkiezingen zijn dat evenzeer) vormt van het vertrouwen van het vertegenwoordigde personeel in de organisaties die het personeel vertegenwoordigen en dat bijgevolg, het afstappen, gedurende de overgangsregeling, van de regel van 10 pct. een verzwakking van de eisen betekent. Die beleidswijziging kan echter geen schending vormen van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, indien het nieuwe beleid niet op zichzelf een discriminerende behandeling instelt. Te dezen zou de aangevoerde discriminatie erin bestaan organisaties waarvan sommige daadwerkelijk representatief zijn en een andere niet op dezelfde wijze te behandelen. De verzoekende partij kan van mening zijn dat voor laatstgenoemde de aanwijzingen inzake daadwerkelijke representativiteit zwak zijn. Daarmee toont die partij echter nog niet een niet-representativiteit aan die dermate duidelijk is dat, ondanks de in B.5 uiteengezette overweging, die rivaliserende organisatie niet redelijkerwijze het recht kan worden toegekend om al was het maar één enkele van de negen vertegenwoordigers van het personeel aan te wijzen die het paritair comité gedurende de overgangsfase zal tellen. B.8. De middelen kunnen niet worden aangenomen. Ten aanzien van het derde middel B.9. De verzoekende partij verwijt artikel 20 van het aangevochten decreet in het bijzonder dat het de Regering ertoe machtigt de in de organieke regeling bedoelde representativiteitsdrempel vast te stellen en het haar aldus mogelijk maakt een bepaalde vakorganisatie die slechts een beperkt aantal aangeslotenen bij de RTBF zou tellen te bevoordelen. B.10. Om de in B.6 uiteengezette redenen vervult de zogenaamde representativiteitsvoorwaarde niet dezelfde functie in de organieke regeling als wanneer het erom ging de organisaties welke aan die voorwaarde voldoen ertoe te machtigen zelf, rechtstreeks, de leden aan te wijzen voor de vertegenwoordiging van het personeel. Bovendien kan uit het feit dat de decreetgever zich ervan heeft onthouden in het decreet zelf de representativiteitsvoorwaarden te preciseren die de Regering zou moeten toepassen, niet worden afgeleid dat hij de Regering impliciet zou hebben toegestaan het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie te schenden. Hoe ruim de bij artikel 2 aan de Regering verleende machtiging ook zij, ze maakt het haar geenszins mogelijk af te wijken van het beginsel volgens hetwelk een norm, wanneer die een verschil in behandeling in het leven roept tussen bepaalde categorieën van personen, moet steunen op een objectieve en redelijke verantwoording die wordt beoordeeld ten aanzien van het doel en de gevolgen van de beschouwde norm. Het staat aan de administratieve rechter de beslissing te vernietigen waarbij de Regering een representativiteitsdrempel zou hebben vastgesteld door zich te baseren op een onwettige of discriminerende opvatting van het begrip representativiteit. Daaruit volgt dat de door de verzoekende partij, terecht of ten onrechte, toegeschreven bedoelingen, wanneer zij stelt dat de aangevochten maatregel ertoe strekt een bepaalde organisatie te bevoordelen, niet kunnen volstaan om het discriminerende karakter van de aan de Regering verleende machtiging aan te tonen. B.11. Doordat de wetgever zich ervan onthoudt het in het geding zijnde criterium van representativiteit vast te stellen, heeft hij een maatregel genomen die niet onbestaanbaar is met de in het middel aangevoerde bepalingen. B.12. Het middel kan niet worden aangenomen. B.13. In de middelen worden uit de daarin aangevoerde internationaalrechtelijke bepalingen geen andere argumenten afgeleid dan diegene die hiervoor zijn onderzocht. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 26 mei 2004. De griffier, P.-Y. Dutilleux. De voorzitter, d'action dans l'attente des élections sociales : « Afin de laisser la chance à chaque organisation syndicale de remplir les conditions de représentativité nécessaires pour participer aux élections des délégués représentant le personnel de l'entreprise, il est prévu d'intégrer dans la commission paritaire, à titre transitoire, au moins un représentant de chaque organisation syndicale de sorte qu'elles aient la possibilité de démontrer leur capacité d'action à l'égard du personnel. C'est pourquoi la disposition de l'article 29 vise à ce que la composition de la commission paritaire soit augmentée, jusqu'à la tenue des premières élections sociales, d'un délégué par organisation syndicale représentative et non représentée à la date d'entrée en vigueur du présent décret. » (Doc., Parlement de la Communauté française, 2002-2003, n° 344/1, p. 8) Cette même absence de seuil est présentée par la requérante comme traduisant en réalité le souci de favoriser une organisation déterminée. Quoi qu'il en soit, la mesure prise est adéquate à l'objectif déclaré et celui-ci n'est pas déraisonnable. En outre, si les conditions auxquelles est subordonnée la présence des délégués d'une organisation au sein d'une commission paritaire sont toujours susceptibles d'être critiquées comme trop larges ou trop strictes, il convient de rappeler que du point de vue de la liberté syndicale et du droit de négociation collective, fondamentaux en la matière, l'exclusion est en principe plus difficile à justifier que l'admission. Ce qui est primordial est qu'aucune partie substantielle du personnel de la RTBF ne soit privée de représentation. B.7.2. Il est vrai que le nombre des affiliés constitue un indice pertinent (mais non le seul car les élections sociales ne le seraient pas moins) de la confiance du personnel représenté dans les organisations qui le représentent et qu'en conséquence, l'abandon, pour le système transitoire, de la règle des 10 p.c. représente un abaissement des exigences. Toutefois, ce changement de politique ne saurait constituer une violation des articles 10 et 11 de la Constitution si la politique nouvelle n'institue pas un traitement discriminatoire en lui-même. En l'espèce, la discrimination alléguée consisterait à traiter également des organisations dont certaines sont réellement représentatives et une autre non. La partie requérante peut estimer que pour cette dernière les indices de représentativité réelle sont ténus. Mais elle ne démontre pas pour autant une non-représentativité à ce point marquée qu'en dépit de la considération exposée au B.5, cette organisation rivale ne puisse raisonnablement se voir reconnaître le droit de désigner ne fût-ce qu'un seul des neuf représentants du personnel que comptera la commission paritaire durant la phase transitoire. B.8. Les moyens ne peuvent être accueillis. Quant au troisième moyen B.9. La partie requérante reproche en particulier à l'article 20 du décret attaqué d'habiliter le Gouvernement à fixer le seuil de représentativité prévu par le régime organique et de lui permettre ainsi de favoriser une organisation syndicale déterminée qui ne compterait qu'un nombre réduit d'affiliés au sein de la RTBF. B.10. Pour les raisons indiquées au B.6, la condition dite de représentativité ne remplit pas la même fonction dans le régime organique que s'il s'agissait d'habiliter les organisations qui remplissent cette condition à désigner elles-mêmes, directement, les membres de la représentation du personnel. En outre, de ce que le législateur décrétal s'est abstenu de préciser dans le décret lui-même les critères de représentativité que le Gouvernement devrait appliquer, il ne pourrait être déduit qu'il l'aurait implicitement autorisé à méconnaître le principe d'égalité et de non-discrimination. Si large soit-elle, l'habilitation donnée au Gouvernement par l'article 2 ne lui permet en aucune façon de déroger au principe selon lequel, lorsqu'une norme établit une différence de traitement entre certaines catégories de personnes, celle-ci doit se fonder sur une justification objective et raisonnable qui s'apprécie par rapport au but et aux effets de la norme considérée. C'est au juge administratif qu'il appartient d'annuler la décision par laquelle le Gouvernement aurait fixé un seuil de représentativité en se fondant sur une conception illégale ou discriminatoire de la notion de représentativité. Il s'ensuit que le procès d'intention fait par la requérante lorsqu'elle affirme que la mesure attaquée tend à favoriser une organisation déterminée ne peut suffire, fondé ou non, à démontrer le caractère discriminatoire de l'habilitation donnée au Gouvernement. B.11. En s'abstenant de fixer dans le décret le critère de représentativité en cause, le législateur a pris une mesure qui n'est pas incompatible avec les dispositions invoquées par le moyen. B.12. Le moyen ne peut être accueilli. B.13. Les moyens ne tirent pas des dispositions de droit international qu'ils invoquent d'autres arguments que ceux qui ont été examinés plus haut. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise, et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 26 mai 2004. Le greffier, P.-Y. Dutilleux. Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^