← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 47/2004 van 24 maart 2004 Rolnummer 2626 In zake : het
beroep tot vernietiging van de wet van 16 juli 2002 « tot wijziging van artikel 86bis van het Gerechtelijk
Wetboek en van de wet van 3 april 1953 betreffend Het Arbitragehof, samengesteld
uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 47/2004 van 24 maart 2004 Rolnummer 2626 In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 16 juli 2002 « tot wijziging van artikel 86bis van het Gerechtelijk Wetboek en van de wet van 3 april 1953 betreffend Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...) | Extrait de l'arrêt n° 47/2004 du 24 mars 2004 Numéro du rôle : 2626 En cause : le recours en annulation de la loi du 16 juillet 2002 « modifiant l'article 86bis du Code judiciaire et la loi du 3 avril 1953 d'organisation judiciaire », i La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. François, P(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 47/2004 van 24 maart 2004 | Extrait de l'arrêt n° 47/2004 du 24 mars 2004 |
Rolnummer 2626 | Numéro du rôle : 2626 |
In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 16 juli 2002 « | En cause : le recours en annulation de la loi du 16 juillet 2002 « |
tot wijziging van artikel 86bis van het Gerechtelijk Wetboek en van de | |
wet van 3 april 1953 betreffende de rechterlijke inrichting », | modifiant l'article 86bis du Code judiciaire et la loi du 3 avril 1953 |
d'organisation judiciaire », introduit par l'a.s.b.l. Vlaams | |
ingesteld door de v.z.w. Vlaams Pleitgenootschap bij de balie te | Pleitgenootschap bij de balie te Brussel et autres. |
Brussel en anderen. | La Cour d'arbitrage, |
Het Arbitragehof, | |
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters | composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. |
L. François, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. | François, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. |
Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman en E. Derycke, | Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman et E. Derycke, assistée |
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, | du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 5 februari | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 5 |
2003 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 6 | février 2003 et parvenue au greffe le 6 février 2003, un recours en |
februari 2003, is beroep tot vernietiging ingesteld van de wet van 16 | |
juli 2002 « tot wijziging van artikel 86bis van het Gerechtelijk | annulation de la loi du 16 juillet 2002 « modifiant l'article 86bis du |
Wetboek en van de wet van 3 april 1953 betreffende de rechterlijke | Code judiciaire et la loi du 3 avril 1953 d'organisation judiciaire » |
inrichting » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 6 augustus | (publiée au Moniteur belge du 6 août 2002, deuxième édition) a été |
2002, tweede editie) door de v.z.w. Vlaams Pleitgenootschap bij de | introduit par l'a.s.b.l. Vlaams Pleitgenootschap bij de balie te |
balie te Brussel, met zetel te 1000 Brussel, Poelaertplein, F. | Brussel, dont le siège est établi à 1000 Bruxelles, place Poelaert, F. |
Keuleneer, wonende te 1050 Brussel, J.-B. Meunierstraat 10, bus 8, | Keuleneer, demeurant à 1050 Bruxelles, rue J.-B. Meunier 10, boîte 8, |
J.F. Van den Driessche, wonende te 1700 Dilbeek, Oranjerielaan 14, J. | J.F. Van den Driessche, demeurant à 1700 Dilbeek, Oranjerielaan 14, J. |
Van Doren, wonende te 1840 Londerzeel, Bloemstraat 86, en J. Bellinkx, | Van Doren, demeurant à 1840 Londerzeel, Bloemstraat 86, et J. |
wonende te 1860 Meise, Kraaienbroeklaan 31. | Bellinkx, demeurant à 1860 Meise, Kraaienbroeklaan 31. |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
B.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van de wet van | B.1. Les parties requérantes demandent l'annulation de la loi du 16 |
16 juli 2002 « tot wijziging van artikel 86bis van het Gerechtelijk | juillet 2002 « modifiant l'article 86bis du Code judiciaire et la loi |
Wetboek en van de wet van 3 april 1953 betreffende de rechterlijke | du 3 avril 1953 d'organisation judiciaire » pour cause de violation |
inrichting » wegens schending van de artikelen 10 en 11 van de | des articles 10 et 11 de la Constitution, lus ou non en combinaison |
Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 13 en 151, | avec les articles 13 et 151, § 4, alinéa 2, de la Constitution, avec |
§ 4, tweede lid, van de Grondwet, met artikel 6.1 van het Europees | l'article 6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme et |
Verdrag voor de Rechten van de Mens en met het | avec le principe de la sécurité juridique. |
rechtszekerheidsbeginsel. | |
De bestreden bepalingen luiden : | Les dispositions attaquées énoncent : |
« HOOFDSTUK I. - Algemene bepaling | « CHAPITRE Ier. - Disposition générale |
Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet. |
Article 1er.La présente loi règle une matière visée à l'article 77 de la Constitution. |
HOOFDSTUK II. - Bepaling tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek | CHAPITRE II. - Disposition modifiant le Code judiciaire |
Art. 2.In artikel 86bis van het Gerechtelijk Wetboek, ingevoegd bij |
Art. 2.Dans l'article 86bis du Code judiciaire, inséré par la loi du |
de wet van 10 februari 1998 en gewijzigd bij de wet van 28 maart 2000, | 10 février 1998 et modifié par la loi du 28 mars 2000, l'alinéa |
wordt tussen het eerste en het tweede lid het volgende lid ingevoegd : | suivant est inséré entre les alinéas 1er et 2 : |
' In afwijking van het bepaalde in het vorige lid, kan het aantal | ' Par dérogation aux dispositions de l'alinéa précédent, le nombre de |
toegevoegde rechters voor het rechtsgebied van het hof van beroep te | juges de complément pour le ressort de la cour d'appel ou de la cour |
Brussel of van het arbeidshof te Brussel, meer dan één achtste | |
bedragen van het totaal aantal magistraten van de zetel van de | du travail de Bruxelles peut excéder un huitième du nombre total de |
rechtbanken van eerste aanleg, van de rechtbanken van koophandel en | magistrats du siège des tribunaux de première instance, des tribunaux |
van de arbeidsrechtbanken gelegen binnen dit rechtsgebied, zonder | de commerce et des tribunaux du travail situés dans ce ressort, sans |
echter één vierde van dit aantal te overschrijden. ' | toutefois excéder un quart de ce nombre. ' |
HOOFDSTUK III. - Bepaling tot wijziging van de wet van 3 april 1953 | CHAPITRE III. - Disposition modifiant la loi du 3 avril 1953 |
d'organisation judiciaire | |
betreffende de rechterlijke inrichting | Art. 3.Dans la colonne intitulée ' Substituts du procureur du Roi de |
Art. 3.In de tabel III ' Rechtbanken van eerste aanleg ' gevoegd bij |
complément/Par ressort ' du tableau III ' Tribunaux de première |
de wet van 3 april 1953 betreffende de rechterlijke inrichting, | instance ' annexé à la loi du 3 avril 1953 d'organisation judiciaire, |
vervangen bij de wet van 20 juli 1998 en gewijzigd bij de wet van 28 | remplacé par la loi du 20 juillet 1998 et modifié par la loi du 28 |
maart 2000, wordt in de kolom met als opschrift ' Toegevoegde | |
substituut-procureurs des Konings/Per rechtsgebied ' het cijfer ' 17 ' | mars 2000, le chiffre ' 17 ' figurant en regard des sièges relevant du |
dat voorkomt tegenover de zetels behorend tot het rechtsgebied van het | ressort de la cour d'appel de Bruxelles est remplacé par le chiffre ' |
hof van beroep te Brussel, vervangen door het cijfer ' 34 '. » | 34 '. » |
Ontstaansgeschiedenis van de bestreden wet | Genèse de la loi attaquée |
B.2.1. Artikel 4 van de wet van 10 februari 1998 « tot aanvulling van | B.2.1. L'article 4 de la loi du 10 février 1998 « complétant le Code |
het Gerechtelijk Wetboek betreffende de benoeming van toegevoegde | judiciaire en ce qui concerne la nomination de juges de complément » |
rechters » voegt in hoofdstuk II van titel I van het eerste boek van | insère au chapitre II du titre Ier du livre premier de la deuxième |
het tweede deel van het Gerechtelijk Wetboek een afdeling VIbis in, | partie du Code judiciaire une section VIbis, intitulée « Juges de |
met als opschrift « Toegevoegde rechters ». Zij bevat een artikel | complément ». Elle comprend un article 86bis dont les quatre premiers |
86bis, waarvan de eerste vier leden als volgt luiden : | alinéas disposent comme suit : |
« Art. 86bis.De Koning kan toegevoegde rechters benoemen per |
« Art. 86bis.Le Roi peut nommer des juges de complément par ressort |
rechtsgebied van het hof van beroep of van het arbeidshof. Hun aantal | |
per rechtsgebied kan niet meer bedragen dan een tiende van het totaal | de la cour d'appel ou de la cour du travail. Leur nombre par ressort |
aantal magistraten van de zetel van de rechtbanken van eerste aanleg, | ne peut excéder un dixième du nombre total de magistrats du siège des |
de rechtbanken van koophandel en de arbeidsrechtbanken gelegen binnen | tribunaux de première instance, des tribunaux de commerce et des |
dit rechtsgebied, zoals vastgesteld door de wet bedoeld in artikel | tribunaux du travail situés dans ce ressort, tel que fixé par la loi |
186, vierde lid. | visée à l'article 186, alinéa 4. |
De toegevoegde rechters worden door de Koning aangewezen om hun ambt | Les juges de complément sont désignés par le Roi pour exercer |
volgens de behoeften van de dienst tijdelijk uit te oefenen, hetzij | temporairement leur fonction selon les nécessités du service, soit |
bij een of meer rechtbanken van eerste aanleg, hetzij bij een of meer | auprès d'un ou de plusieurs tribunaux de première instance, soit |
rechtbanken van koophandel, hetzij bij een of meer arbeidsrechtbanken | auprès d'un ou de plusieurs tribunaux de commerce, soit auprès d'un ou |
gelegen binnen dit rechtsgebied. Behoudens verlenging eindigt de | de plusieurs tribunaux du travail situés dans ce ressort. Leur mission |
opdracht wanneer de termijn waarvoor zij zijn aangewezen is | prend fin à l'expiration du terme pour lequel ils ont été désignés, |
verstreken; voor zaken waarover de debatten aan de gang zijn of die in | sauf prorogation; pour les affaires à propos desquelles les débats |
beraad zijn, blijft de opdracht evenwel geldig tot aan het vonnis. | sont en cours ou qui sont en délibéré, leur mission se poursuit |
Als behoeften van de dienst die de aanwijzing voor een bepaalde tijd | toutefois jusqu'au prononcé du jugement. |
van een toegevoegd rechter rechtvaardigen, wordt beschouwd de | Les nécessités du service justifient la désignation d'un juge de |
omstandigheid dat een rechter verhinderd is om zitting te nemen. | complément si la fonction est exercée pour pourvoir temporairement au |
Voor het overige moeten de behoeften van de dienst blijken uit een | remplacement d'un juge qui est empêché de siéger. |
Pour le surplus, les nécessités du service doivent ressortir d'une | |
globale evaluatie van de werking van de betrokken rechtbanken, de | évaluation globale du fonctionnement des tribunaux concernés ainsi que |
beschrijving van de uitzonderlijke omstandigheden die de toevoeging | de la description des circonstances exceptionnelles justifiant |
van een rechter rechtvaardigen en de concrete taken die de toegevoegde | l'adjonction d'un juge et des missions concrètes que le juge de |
rechter zal waarnemen om aan de uitzonderlijke omstandigheden het | complément sera appelé à assumer afin de faire face auxdites |
hoofd te bieden. | circonstances exceptionnelles. |
[...] » | [...] » |
Volgens de Minister van Justitie was die maatregel ingegeven door | Pour le ministre de la Justice, cette mesure était dictée par |
« de absolute noodzaak de efficiëntie van het werk van de magistraten | « l'absolue nécessité d'augmenter l'efficacité du travail accompli par |
te vergroten en aangezien er dringend behoefte is aan krachten die | les magistrats et [...] l'urgence de pouvoir disposer d'éléments qui |
tijdelijk kunnen inspringen waar de nood het hoogst is » (Parl. St., | pourront être temporairement affectés aux juridictions où les besoins |
Kamer, 1996-1997, nr. 1053/8, p. 5). | sont les plus grands » (Doc. parl., Chambre, 1996-1997, n° 1053/8, p. 5). |
Het verslag van de Kamercommissie vermeldt : | Le rapport de la commission de la Chambre mentionne : |
« De heer Simonet herinnert eraan dat zijn fractie voorstander is van | « M. Simonet rappelle que son groupe s'est prononcé en faveur du |
het aan de orde zijnde ontwerp omdat het ertoe strekt de gerechtelijke | projet examiné dans la mesure où il tend à résorber l'arriéré |
achterstand weg te werken en het de flexibiliteit bij de organisatie | judiciaire et à assurer la flexibilité dans l'organisation du travail |
van de werkzaamheden van de rechtbanken alsmede de mobiliteit van de | des juridictions de même que la mobilité des magistrats. |
magistraten wil waarborgen. | |
Tijdens de bespreking van dat ontwerp in de Senaat heeft de minister | Lors de la discussion de ce projet au Sénat, le ministre a déclaré que |
verklaard dat de keuze om bij de rechtbanken van eerste aanleg, de | l'option de créer un corps de juges de complément au niveau des |
rechtbanken van koophandel en de arbeidsrechtbanken toegevoegde | tribunaux de première instance, de commerce et du travail résultait |
d'un double constat. | |
rechters aan te stellen voortvloeide uit een dubbele vaststelling. | Premièrement, l'on observe que les cadres organiques d'un certain |
Ten eerste constateert men dat de personeelsformaties van een aantal | nombre de juridictions sont incomplets. |
rechtbanken niet volzet zijn. | |
Ten tweede hebben sommige gerechtelijke arrondissementen af te rekenen | Deuxièmement, certains arrondissements judiciaires sont tenus |
met een overbelasting van 'conjuncturele ' aard. | d'assumer une surcharge de travail de ' nature conjoncturelle '. |
De spreker benadrukt dat men met de goedkeuring van dit wetsontwerp | L'orateur souligne que l'adoption de ce projet de loi ne peut éluder |
niet de echte discussie uit de weg zal kunnen gaan, een discussie die | le véritable débat relatif à l'extension des cadres dans un certain |
betrekking heeft op de uitbreiding van de personeelsformaties in een | nombre d'arrondissements et à l'assouplissement de la loi sur l'emploi |
aantal arrondissementen en op de versoepeling van de wet op het | des langues en matière judiciaire afin de compléter les cadres |
gebruik der talen in gerechtszaken, om de huidige organieke | organiques actuels spécifiquement dans l'arrondissement de |
personeelsformatie inzonderheid in het arrondissement | |
Brussel-Halle-Vilvoorde aan te vullen. » (ibid., pp. 5-6) | Bruxelles-Hal-Vilvorde. » (ibid., pp. 5-6) |
B.2.2. Artikel 3 van de wet van 28 maart 2000 « tot wijziging van de | B.2.2. L'article 3 de la loi du 28 mars 2000 « portant modification de |
rechterlijke organisatie ten gevolge van de invoering van een | l'organisation judiciaire à la suite de l'instauration d'une procédure |
procedure van onmiddellijke verschijning » vervangt, in het voormelde | de comparution immédiate » remplace, à l'alinéa 1er précité de |
eerste lid van artikel 86bis, het woord « tiende » door het woord « | l'article 86bis, le mot « dixième » par le mot « huitième ». |
achtste ». In de parlementaire voorbereiding werd die wijziging als volgt | Les travaux préparatoires ont commenté cette modification de la |
toegelicht : | manière suivante : |
« De regering heeft besloten in een eerste fase over te gaan tot een | « Le gouvernement a décidé de procéder dans une première phase à une |
uitbreiding van de personeelsformatie van 30 magistraten. Een bijkomende uitbreiding kan op grond van een evaluatie, verricht over een redelijke termijn, naderhand overwogen worden. Er wordt trouwens gekozen voor de uitbreiding van de personeelsformatie van de toegevoegde magistraten. Deze oplossing laat, met in achtneming van de reële behoeften, een zekere flexibiliteit toe in de toewijzing van deze magistraten. Voor wat de toegevoegde rechters betreft dringt zich dan ook een wijziging op van de grens voorzien in artikel 86bis, eerste lid, van het Gerechtelijk Wetboek. Deze wordt verhoogd tot een achtste van het totaal aantal magistraten voorzien op de personeelsformatie van het rechtsgebied. Deze verhoging laat toe om bijkomend in Brussel 5, in Antwerpen en Luik 3 en in Gent en Bergen 2 toegevoegde rechters te benoemen, zijnde 15 magistraten in het totaal. » (Parl. St., Kamer, | extension de cadre de 30 magistrats. Une extension supplémentaire pourra être envisagée ultérieurement sur base d'une évaluation réalisée sur une période raisonnable. Il est par ailleurs opté pour une extension du cadre des magistrats de complément. Cette solution permet en effet d'user d'une certaine flexibilité dans l'affectation des magistrats, et ce, en fonction des besoins réels. En ce qui concerne les juges de complément, il s'impose dès lors de modifier la limitation prévue à l'article 86bis, alinéa 1er, du Code judiciaire. Celle-ci est portée à un huitième du nombre total des magistrats prévus au cadre pour le ressort. Cette augmentation permettra de nommer 5 juges de complément supplémentaires à Bruxelles, 3 à Anvers et à Liège et 2 à Gand et à Mons, soit 15 magistrats au |
1999-2000, DOC 50-0307/002, pp. 2-3) | total. » (Doc. parl., Chambre, 1999-2000, DOC 50-0307/002, pp. 2-3) |
B.2.3. Artikel 2 van de bestreden wet van 16 juli 2002 voegt tussen | B.2.3. L'article 2 de la loi attaquée du 16 juillet 2002 insère, entre |
het eerste en het tweede lid van artikel 86bis een nieuw, voormeld, | les alinéas 1er et 2 de l'article 86bis, un nouvel alinéa, précité. |
lid in. Daaruit volgt dat het aantal toegevoegde rechters voor het | Il s'ensuit que le nombre de juges de complément pour le ressort de la |
rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel of van het Arbeidshof | Cour d'appel de Bruxelles ou de la Cour du travail de Bruxelles peut |
te Brussel maximaal het dubbel mag bedragen van het aantal in de | s'élever au maximum au double du nombre de juges de complément des |
rechtsgebieden van de vier andere hoven van beroep. | ressorts des quatre autres cours d'appel. |
Artikel 3 van de bestreden wet van zijn kant verdubbelt het aantal | Pour sa part, l'article 3 de la loi entreprise double le nombre de |
toegevoegde substituut-procureurs des Konings in het rechtsgebied van | substituts du procureur du Roi de complément dans le ressort de la |
het Hof van Beroep te Brussel, namelijk van 17 tot 34. | Cour d'appel de Bruxelles, en portant ce nombre de 17 à 34. |
Ten aanzien van de ontvankelijkheid | Quant à la recevabilité |
Wat betreft de eerste twee verzoekende partijen | En ce qui concerne les deux premières parties requérantes |
B.3.1. Artikel 5 van de statuten van de verzoekende vereniging bepaalt : | B.3.1. L'article 5 des statuts de l'association requérante énonce : |
« De vereniging heeft geen enkel winstoogmerk. De vereniging stelt | « L'association n'a aucun but lucratif. Elle se fixe comme but de |
zich tot doel de Nederlandse cultuur en in het bijzonder de | promouvoir et de développer en Belgique la culture néerlandaise, en |
rechtscultuur alsmede het rechtsleven in België te bevorderen en te | particulier la culture juridique ainsi que la vie du droit. |
ontwikkelen. Zij tracht dit doel te bereiken met alle middelen en onder meer door | Elle s'efforce d'atteindre ce but par tous les moyens et, notamment, |
een nauwe onderlinge samenwerking in het leven te roepen tussen alle | en établissant une collaboration étroite entre tous les avocats |
Nederlandstalige advocaten bij de Balie te Brussel en door zorg te | néerlandophones du barreau de Bruxelles et en se chargeant de la |
dragen voor de beroepsopleiding en de voorlichting van de jongere | formation professionnelle et de l'instruction des jeunes membres du |
leden van de Balie. » | barreau. » |
B.3.2. Volgens de v.z.w. Vlaams Pleitgenootschap bij de balie te Brussel kunnen de bestreden bepalingen haar maatschappelijk doel rechtstreeks en ongunstig raken, nu zij de benoeming toestaan, bij de rechtbanken in het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, van meer dan het dubbel aantal eentalige magistraten in het algemeen en nagenoeg uitsluitend Franstalige magistraten in het bijzonder dan voorheen. B.3.3. De tweede verzoekende partij beroept zich op haar hoedanigheid van advocaat. B.3.4. Om te weten of die twee verzoekende partijen rechtstreeks en ongunstig kunnen worden geraakt door de bepalingen die zij aanvechten, dienen de draagwijdte van die bepalingen en de gevolgen die zij kunnen hebben te worden onderzocht. Het onderzoek van de ontvankelijkheid van hun beroep valt samen met het onderzoek ten gronde. Wat de derde, vierde en vijfde verzoekende partij betreft | B.3.2. Selon l'a.s.b.l. Vlaams Pleitgenootschap bij de balie te Brussel, les dispositions attaquées sont susceptibles d'affecter directement et défavorablement son objet social, dès lors qu'elles autorisent, par rapport à la situation antérieure, la nomination, dans les tribunaux du ressort de la Cour d'appel de Bruxelles, de plus du double de magistrats unilingues, de façon générale, et, pour ainsi dire exclusivement de magistrats francophones, en particulier. B.3.3. La deuxième partie requérante se prévaut de sa qualité d'avocat. B.3.4. Le point de savoir si ces deux parties requérantes peuvent être directement et défavorablement affectées par les dispositions qu'elles attaquent suppose que soient examinés la portée de ces dispositions et les effets qu'elles peuvent avoir. L'examen de la recevabilité de leur recours se confond avec son examen au fond. En ce qui concerne les troisième, quatrième et cinquième parties requérantes |
B.4.1. Die verzoekende partijen vermelden hun hoedanigheid van | B.4.1. Ces parties requérantes mentionnent leurs qualités respectives |
respectievelijk voorzitter van het « V.E.V.-comité Brussel », van | de président du « V.E.V-comité Brussel », de directeur adjoint du |
adjunct-directeur van de studiedienst van het V.E.V., en van | service d'études du V.E.V. et d'administrateur du « V.E.V-comité |
bestuurder van het « V.E.V.-comité Brussel ». B.4.2. In zoverre die partijen ter staving van hun belang geacht moeten worden zich op voormelde hoedanigheden te beroepen, ziet het Hof niet in - en tonen de partijen geenszins aan - hoe die hoedanigheden hun belang bij het beroep zouden schragen. Die partijen tonen evenmin aan dat zij in een situatie verkeren waarin zij door de door hen bestreden maatregel rechtstreeks zouden kunnen worden geraakt. Bovendien, in zoverre die partijen hun hoedanigheid van mogelijke procespartij aanvoeren, stelt het Hof vast dat de enkele hoedanigheid van rechtssubject of van procespartij te dezen niet volstaan om het rechtens vereiste belang op te leveren. Het door die verzoekende partijen in hun memorie van antwoord omschreven belang is niet onderscheiden van het belang dat iedere persoon erbij heeft dat de rechtbanken behoorlijk zouden functioneren. Het erkennen van een dergelijk belang zou neerkomen op het aanvaarden van de actio popularis, hetgeen de Grondwetgever niet heeft gewild. B.5. De exceptie van niet-ontvankelijkheid is gegrond wat de derde, de vierde en de vijfde verzoekende partij betreft. Ten aanzien van de omvang van het beroep B.6. Het Hof dient de omvang van het beroep tot vernietiging te bepalen op basis van de inhoud van het verzoekschrift en inzonderheid op basis van de uiteenzetting van de aangevoerde middelen. | Brussel ». B.4.2. En tant que ces parties doivent être réputées, à l'appui de leur intérêt, invoquer les qualités précitées, la Cour ne voit pas - et les parties ne démontrent aucunement - comment ces qualités étayeraient leur intérêt au recours. Ces parties ne démontrent pas davantage que leur situation est susceptible d'être affectée directement par la mesure entreprise. En outre, en tant que ces parties invoquent leur qualité de justiciables éventuels, la Cour constate que la simple qualité de sujet de droit ou la possibilité d'être partie litigante ne suffisent pas, en l'espèce, à justifier de l'intérêt requis. L'intérêt allégué par ces parties requérantes dans leur mémoire en réponse ne se distingue pas de l'intérêt qu'a toute personne au bon fonctionnement des tribunaux. La reconnaissance d'un tel intérêt reviendrait à admettre l'action populaire, ce que le Constituant n'a pas voulu. B.5. L'exception d'irrecevabilité est fondée en ce qui concerne les troisième, quatrième et cinquième parties requérantes. Quant à l'étendue du recours B.6. La Cour doit déterminer l'étendue du recours en annulation à partir du contenu de la requête et en particulier à partir de l'exposé des moyens invoqués. |
Het beroep is gericht tegen de wet van 16 juli 2002 in haar geheel. | Le recours est dirigé contre la loi du 16 juillet 2002 dans son |
Het middel levert evenwel uitsluitend kritiek op artikel 2 van die wet in zoverre het voorziet in de vaststelling van het maximum aantal van toegevoegde rechters in de rechtbanken van eerste aanleg van het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel. Het Hof beperkt zijn onderzoek daartoe. Ten gronde B.7. De verzoekende partijen zijn van oordeel dat het bestreden artikel 2, door het uitbreiden van het aantal niet-tweetalige rechters die in de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel zullen worden ingezet, verschillende ongelijke behandelingen in het leven roept of vergroot. Volgens die partijen onderscheiden de toegevoegde rechters zich in hoofdzaak van hun gewone collega's doordat zij niet zijn onderworpen aan de twee regels die gelden voor de samenstelling van de Rechtbank | ensemble. Le moyen ne critique cependant que l'article 2 de cette loi en tant qu'il prévoit la fixation du nombre maximum de juges de complément dans les tribunaux de première instance du ressort de la Cour d'appel de Bruxelles. La Cour limite son examen à cet article. Quant au fond B.7. Les parties requérantes estiment qu'en augmentant le nombre de juges non bilingues qui seront affectés au Tribunal de première instance de Bruxelles, l'article 2 attaqué crée ou renforce plusieurs traitements inégaux. Selon ces parties, les juges de complément se distinguent principalement de leurs collègues ordinaires en ce qu'ils ne sont pas soumis aux deux règles applicables pour la composition du Tribunal de |
van eerste aanleg te Brussel, neergelegd in artikel 43, § 5, van de | première instance de Bruxelles, contenues à l'article 43, § 5, de la |
wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken. In het | loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi des langues en matière |
arrest nr. 21/99 zouden die regels als volgt zijn omschreven : de | judiciaire. L'arrêt n° 21/99 aurait défini ces règles de la manière |
eerste regel is dat ten minste een derde van de magistraten een | suivante : la première règle est qu'au moins un tiers des magistrats |
diploma in de Franse taal en ten minste een derde een diploma in de | doivent avoir un diplôme en langue française et au moins un tiers un |
Nederlandse taal moet hebben, en het overige derde wordt naar gelang | diplôme en langue néerlandaise, le tiers restant étant réparti entre |
van de behoeften tussen die categorieën verdeeld; de tweede regel is | ces catégories en fonction des nécessités; la seconde règle est qu'au |
dat ten minste twee derden van de magistraten, zonder onderscheid | moins deux tiers de l'ensemble des magistrats doivent, sans |
tussen Franstaligen en Nederlandstaligen, « wettelijk tweetalig » | distinction entre francophones et néerlandophones, être « bilingues |
moeten zijn. Aangezien die tweederderegel uitsluitend op de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel toepasselijk is en zich uitsluitend voor de Franstalige vacatures onvoldoende tweetalige kandidaat-magistraten zouden aandienen, zullen volgens de verzoekende partijen de bijkomende toegevoegde rechters, waarin de bestreden wet voorziet, grotendeels, zo niet uitsluitend, Franstalige eentalige rechters zijn die in de Franstalige kamers van de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel zullen worden ingezet. Daaruit leiden die partijen een aantal verschillen in behandeling af waarvoor geen redelijke verantwoording zou bestaan. | légaux ». Etant donné que cette règle des deux tiers est applicable au seul Tribunal de première instance de Bruxelles et que l'hypothèse d'un nombre insuffisant de candidats magistrats bilingues ne concernerait que les seuls emplois francophones vacants, les juges de complément supplémentaires prévus par la loi entreprise seront en grande partie, sinon exclusivement, selon les parties requérantes, des juges unilingues francophones qui seront affectés aux chambres francophones du Tribunal de première instance de Bruxelles. Ces parties en déduisent un certain nombre de différences de traitement pour lesquelles il n'existerait pas de justification raisonnable. |
B.8. Het bestreden artikel 2 voorziet in de mogelijkheid om in de rechtbanken van eerste aanleg, gelegen in het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, tweemaal zoveel toegevoegde rechters aan te wijzen als in de rechtbanken van eerste aanleg, gelegen in het rechtsgebied van de overige hoven van beroep. Aldus voert die bepaling een verschil in behandeling in, wat het aantal aan te wijzen toegevoegde rechters betreft, tussen de rechtbanken van eerste aanleg naar gelang van het rechtsgebied van het hof van beroep waarin die rechtbanken zijn gelegen. B.9. Het vaststellen van het aantal toegevoegde rechters in de rechtbanken van eerste aanleg, gelegen in het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, valt onder de beoordelingsbevoegdheid van de wetgever, die in dat opzicht beschikt over een keuzevrijheid die het Hof niet heeft. Het Hof zou een dergelijke keuze slechts kunnen afkeuren indien die discriminerend zou zijn. | B.8. L'article 2 attaqué prévoit la possibilité de désigner dans les tribunaux de première instance situés dans le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles le double du nombre de juges de complément des tribunaux de première instance situés dans le ressort des autres cours d'appel. Cette disposition instaure ainsi une différence de traitement, en ce qui concerne le nombre de juges de complément à désigner, entre les tribunaux de première instance en fonction du ressort de la cour d'appel où ces tribunaux sont situés. B.9. La fixation du nombre de juges de complément dans les tribunaux de première instance situés dans le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles relève de l'appréciation du législateur, lequel dispose à cet égard d'une liberté de choix que la Cour n'a pas. Celle-ci ne pourrait censurer un tel choix que s'il était discriminatoire. |
B.10.1. De memorie van toelichting vermeldt : | B.10.1. L'exposé des motifs mentionne : |
« Niemand kan ontkennen dat de achterstand die de rechtbank van eerste | « Nul n'ignore que l'arriéré que connaissent le tribunal de première |
aanleg te Brussel en het parket bij deze rechtbank kennen, in | instance de Bruxelles et le parquet près ce tribunal, résulte |
hoofdzaak zoniet uitsluitend het gevolg is van de onmogelijkheid om de | essentiellement, sinon uniquement, de l'impossibilité de pourvoir aux |
plaatsen die voorzien zijn op de personeelsformatie in te vullen. Het | emplois prévus aux cadres. Le rapport intermédiaire établi en décembre |
tussentijds verslag opgesteld door de commissie betreffende de | 1999 par la commission concernant l'arriéré judiciaire à Bruxelles, ne |
gerechtelijke achterstand te Brussel in december 1999, bevestigt deze | fait que confirmer cet état de chose. |
stand van zaken. | |
Dit probleem, dat reeds geruime tijd bestaat en de goede werking van | Ce problème, qui existe depuis longtemps et paralyse le bon |
deze instellingen verlamt, vindt zijn oorsprong in de ' | fonctionnement de ces institutions, trouve lui-même sa cause dans la ' |
taalproblematiek '. Het is inderdaad onmogelijk om voldoende | problématique linguistique '. Il est en effet impossible de trouver |
kandidaten te vinden die alle wettelijke benoemingsvoorwaarden | suffisamment de candidats remplissant toutes les conditions légales |
vervullen. | pour pouvoir être nommés. |
Alleen een wijziging van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der | Seule une modification de la loi du 15 juin 1935 relative à l'emploi |
talen in gerechtszaken zou tot een structurele oplossing kunnen | des langues en matière judiciaire constituerait une solution |
leiden. Dergelijke wijziging vereist evenwel belangrijk en delicaat | structurelle. Cette modification nécessiterait néanmoins un travail |
wetgevend werk. | législatif important et délicat. |
Momenteel is het evenwel belangrijk om snel een aangepaste oplossing | Il importe pour l'heure de trouver une solution rapide et adéquate en |
te vinden ten einde het uitdeinen van deze achterstand te verhinderen. | |
Een van de maatregelen die recent werd genomen ten einde onder andere | vue d'enrayer l'expansion de cet arriéré. Or l'une des mesures |
de gerechtelijke achterstand aan te pakken, is de creatie van de | adoptées récemment en vue de faire face, entre autres, à l'arriéré |
toegevoegde rechters (wet van 10 april 1998 tot aanvulling van het | judiciaire est la création des juges de complément (Loi du 10 février |
Gerechtelijk Wetboek betreffende de benoeming van toegevoegde | 1998 complétant le Code judiciaire en ce qui concerne la nomination de |
rechters). De specifieke problematiek van Brussel werd naar aanleiding | juges de complément). La problématique spécifique de Bruxelles a |
van de behandeling van het ontwerp door de Senaat, aangekaart (Parl. | notamment été abordée lors de l'examen du projet de loi par le Sénat |
St., Senaat, zitting 1997-1998, nr. 705/4, blz. 19 tot 22). | (Doc. parl. Sénat, session 1997-1998, n° 705/4, pp 19 à 22). |
A la remarque formulée par plusieurs membres de la commission quant à | |
Op de opmerking geuit door meerdere leden van de commissie aangaande | l'existence à Bruxelles d'une insuffisance de juges pouvant traiter |
het ontbreken te Brussel van voldoende aantal rechters die Franstalige | des affaires francophones, il a ainsi été répondu que les nominations |
zaken kunnen behandelen, werd geantwoord dat de benoemingen in de | en qualité de juge de complément seraient faites sur la base de |
hoedanigheid van toegevoegd rechter zouden geschieden op basis van | rapports qui déterminent les besoins du service. Il s'indique dans ces |
verslagen die de behoeften van de dienst bepalen. In het licht van | conditions de pouvoir nommer pour le ressort de la Cour d'appel de |
deze bevindingen is het aangewezen dat er voor het rechtsgebied van | Bruxelles un nombre plus important de juges de complément. Il est dès |
het hof van beroep te Brussel meer toegevoegde rechters kunnen worden | lors proposé de doubler pour ce ressort le nombre de juges de |
benoemd. Daarom wordt voorgesteld om voor dit rechtsgebied het aantal | |
toegevoegde rechters maar ook het aantal toegevoegde substituten te | complément mais aussi celui de substituts de complément. » (Doc. |
verdubbelen. » (Parl. St., Kamer, 2001-2002, DOC 50-1496/001, p. 4) | parl., Chambre, 2001-2002, DOC 50-1496/001, p. 4) |
De afdeling wetgeving van de Raad van State merkt daarbij op : | La section de législation du Conseil d'Etat observe à cet égard : |
« Zoals uit artikel 86bis van het Gerechtelijk Wetboek blijkt, is het | « Ainsi qu'il ressort de l'article 86bis du Code judiciaire, le |
beroep op toegevoegde rechters een tijdelijke en buitengewone | recours à des juges de complément constitue une mesure temporaire et |
maatregel. | extraordinaire. |
Dat wordt onderstreept in een aantal passages van de parlementaire | C'est ce que soulignent certains passages des travaux préparatoires de |
voorbereiding van de wet van 10 februari 1998 tot aanvulling van het | la loi du 10 février 1998 complétant le Code judiciaire en ce qui |
Gerechtelijk Wetboek betreffende de benoeming van toegevoegde | concerne la nomination de juges de complément. |
rechters. Sommige parlementsleden vreesden immers dat artikel 86bis van het | Certains parlementaires ont, en effet, craint que l'article 86bis du |
Gerechtelijk Wetboek een sluipweg zou worden om in het geniep de | Code judiciaire puisse être un moyen détourné de mettre discrètement |
kaders van de magistraten te omzeilen en hebben bijgevolg duidelijke | hors jeu les cadres de magistrats et ont, en conséquence, réclamé des |
voorwaarden voor de toepassing van die bepaling geëist [...]. | conditions claires [...]. |
Blijkens de memorie van toelichting : | Comme en témoigne l'exposé des motifs : |
'... zou alleen een wijziging van de wet van 15 juni 1935 op het | '... seule une modification de la loi du 15 juin 1935 relative à |
gebruik der talen in gerechtszaken (...) tot een structurele oplossing | l'emploi des langues en matière judiciaire constituerait une solution |
kunnen leiden. Dergelijke wijziging vereist evenwel belangrijk en | structurelle. Cette modification nécessiterait néanmoins un travail |
delicaat wetgevend werk. ' | législatif important et délicat. '. |
In casu kan de wetgever met gebruikmaking van artikel 86bis van het | En l'espèce, le législateur peut recourir à l'article 86bis du Code |
Gerechtelijk Wetboek het aantal toegevoegde rechters voor het | judiciaire en augmentant le nombre de juges de complément pour le |
rechtsgebied van het hof van beroep te Brussel verhogen, op voorwaarde | ressort de la Cour d'appel de Bruxelles à la condition que les mesures |
dat de geplande maatregelen tijdelijk zijn in afwachting van | envisagées soient de nature temporaire en attendant que soient prises |
structurele maatregelen die het mogelijk maken om de bestaande | les mesures structurelles permettant de mettre définitivement fin à la |
buitengewone situatie definitief te beëindigen. » (ibid., p. 7) | situation particulière existante. » (ibid., p. 7) |
B.10.2. De nota van de Regering betreffende het belangenconflict | B.10.2. La note du Gouvernement relative au conflit d'intérêts dont le |
waarvan het wetsontwerp het voorwerp was, vermeldt : | projet de loi faisait l'objet mentionne : |
« In haar tussentijds rapport van 7 december 1999 heeft de Commissie | « Dans son rapport intermédiaire du 7 décembre 1999, la Commission |
die belast werd met het onderzoek naar de gerechtelijke achterstand te | concernant l'arriéré judiciaire à Bruxelles a mis en exergue le fait |
Brussel, beklemtoond dat de belangrijkste oorzaak van de gerechtelijke | que l'arriéré judiciaire au tribunal de première instance et au |
achterstand in de rechtbank van eerste aanleg en bij het parket van de | parquet près le tribunal de première instance résulte essentiellement |
eerste aanleg bestaat uit het onvolledig opgevuld kader. Op dit | des cadres incomplets. Il existe actuellement un déficit de 23 juges |
ogenblik is er een tekort van 23 rechters op een kader van 105 en 29 | par rapport à un cadre de 105 et de 29 substituts par rapport à un |
substituten op een kader van 92, hetzij een bezettingsgraad van respectievelijk 78 % en 68 % . | cadre de 92, soit un taux d'occupation de respectivement 78 % et de 68 % . |
De belangrijkste reden hiervoor is de taalproblematiek en de | La principale raison en est la problématique linguistique et |
onmogelijkheid om voor de openstaande plaatsen voldoende kandidaten te | l'impossibilité de trouver suffisamment de candidats aux places |
vinden die voldoen aan de wettelijke vereisten. | vacantes remplissant les conditions légales. |
Het weze duidelijk dat alleen een wijziging van de wet van 15 juni | Il est évident que seule une modification de la loi du 15 juin 1935 |
1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken tot een structurele | relative à l'emploi des langues en matière judiciaire constituerait |
oplossing zou kunnen leiden, maar dat in de tussentijd vooraleer deze | une solution structurelle. Toutefois, avant que ladite modification de |
wetswijziging haar gevolgen sorteert dringend nood is aan een werkbare | loi ne produise ses effets, il convient de trouver une solution |
oplossing die de goede kwaliteit van de openbare dienstverlening kan garanderen. | acceptable permettant de garantir le bon fonctionnement des |
Toen het wetsontwerp voor de eerste maal werd neergelegd, en het | institutions et la qualité des services publics. |
voorwerp werd van een belangenconflict, bestond nog geen duidelijkheid | Lorsque le projet de loi a été déposé pour la première fois et qu'il a |
omtrent de bedoelde structurele maatregelen. Maar door de neerlegging | fait l'objet d'un conflit d'intérêts, les mesures structurelles visées |
op 19 oktober 2001 van het wetsontwerp tot vervanging van artikel 43quinquies en tot invoeging van artikel 66 in de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken, is deze situatie inmiddels gewijzigd. Gelet op deze gewijzigde situatie werd door de regering andermaal eenzelfde wetsontwerp neergelegd. Het is evenwel duidelijk dat de regering geenszins de taalwet wenst terzijde te schuiven zoals verkeerdelijk voorgesteld door het Vlaams Parlement, maar enkel een tijdelijke noodmaatregel wenst te nemen in het kader van haar bestuursverantwoordelijkheid. Ook de Raad van State heeft in haar advies uitdrukkelijk gesteld dat met gebruikmaking van artikel 86bis het aantal toegevoegde rechters kan verhoogd worden, op voorwaarde dat de geplande maatregelen tijdelijk zijn in afwachting van structurele maatregelen die het mogelijk maken om de bestaande buitengewone situatie definitief te | étaient encore floues. Mais, le dépôt, le 19 octobre 2001, du projet de loi remplaçant l'article 43quinquies et insérant l'article 66 dans la loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi des langues en matière judiciaire a entre-temps résolu la situation. Compte tenu de ce changement de situation, le gouvernement a à nouveau déposé le même projet de loi. Il est néanmoins clair que le gouvernement n'entend nullement s'écarter de la loi sur l'emploi des langues, comme l'a suggéré à tort le Parlement flamand, mais souhaite seulement prendre une mesure d'urgence temporaire dans le cadre de sa responsabilité administrative. De même, le Conseil d'Etat a fait remarquer explicitement dans son avis qu'il peut être fait usage de l'article 86bis du Code judiciaire en augmentant le nombre de juges de complément à la condition que les mesures envisagées soient de nature temporaire en attendant que soient prises les mesures structurelles permettant de mettre définitivement fin à la situation particulière existante. » (Doc. parl., Chambre, |
beëindigen. » (Parl. St., Kamer, 2001-2002, DOC 50-1496/002, pp. | 2001-2002, DOC 50-1496/002, pp. 19-20) |
19-20) B.10.3. Bij de verdere parlementaire behandeling van het wetsontwerp | B.10.3. Lors des travaux préparatoires ultérieurs du projet de loi, le |
wijst de Minister van Justitie erop | ministre de la Justice souligne : |
« dat deze maatregel volledig in de marge van de toepassing van de wet | « que cette mesure s'inscrirait totalement en marge de l'application |
van 15 juni 1935 valt. De benoemingen tot toegevoegde rechter gebeuren | de la loi du 15 juin 1935. Les nominations aux fonctions de juge de |
op basis van verslagen van behoeften van de dienst en na advies van de | complément sont opérées sur la base de rapports relatifs aux besoins |
gerechtelijke overheden. Het is niet mogelijk om uitsluitend | du service et après avis des autorités judiciaires. Il n'est pas |
possible de nommer uniquement des magistrats de complément | |
Franstalige toegevoegde magistraten te benoemen. Van de 21 toegevoegde | francophones. Des 21 juges de complément désignés pour exercer la |
rechter[s] aangewezen om het ambt in de rechtbank van eerste aanleg te | fonction au tribunal de première instance de Bruxelles, dix-sept sont |
Brussel uit te voeren zijn er 17 ééntalig Frans en 4 ééntalig | unilingues francophones et quatre, unilingues néerlandophones. La |
Nederlands. Op het parket is de toestand dezelfde, van de 17 | situation est identique au parquet où onze des dix-sept substituts de |
toegevoegde substituten zijn er 11 ééntalig Frans en 6 ééntalig | complément sont unilingues francophones et six, unilingues |
Nederlands » (Parl. St., Kamer, 2001-2002, DOC 50-1496/006, p. 5). | néerlandophones » (Doc. parl., Chambre, 2001-2002, DOC 50-1496/006, p. |
« Voor de oorsprong van het ter bespreking voorliggende wetsontwerp | 5). « Le ministre de la Justice renvoie à l'accord gouvernemental en ce |
verwijst de minister van Justitie allereerst naar het regeerakkoord. | qui concerne l'origine du projet de loi à l'examen. Cet accord stipule |
Dat akkoord bepaalt duidelijk dat de regering het probleem van de | clairement que le gouvernement doit s'attaquer au problème de |
gerechtelijke achterstand moet aanpakken, zowel in het algemeen als in | l'arriéré judiciaire en général et à Bruxelles en particulier. |
Brussel in het bijzonder. Het arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde is een wat apart | L'arrondissement de Bruxelles-Hal-Vilvorde est un arrondissement |
arrondissement. Enerzijds is het bijzonder belangrijk door zijn aantal | particulier. Il est très important, par son nombre d'habitants d'une |
inwoners en anderzijds door het aanzienlijk aantal institutionele | part, et par le nombre important de justiciables institutionnels qui y |
rechtsonderhorigen die er hun zetel hebben. De gerechtelijke | ont leur siège d'autre part. L'arriéré judiciaire que connaît cet |
achterstand in dat arrondissement, waaronder alle rechtzoekenden van | arrondissement et dont souffrent tous les justiciables qui en |
dat ressort te lijden hebben, is onduldbaar. | dépendent est inadmissible. |
... Omdat de arrondissementen Nijvel en Leuven eentalig zijn, kunnen | ... Les arrondissements de Nivelles et de Louvain étant unilingues, |
er alleen toegevoegde rechters aan worden toegewezen die op grond van | seuls peuvent y être affectés des juges de complément justifiant, par |
de taal van hun diploma de kennis van de taal van het arrondissement | la langue de leur diplôme, de la connaissance de la langue de |
kunnen bewijzen. » (Parl. St., Kamer, 2001-2002, DOC 50-1496/006, pp. | l'arrondissement. » (Doc. parl., Chambre, 2001-2002, DOC 50-1496/006, |
9-10) | pp. 9-10) |
B.11.1. Door het bestreden artikel 2 aan te nemen streeft de wetgever ernaar de gerechtelijke achterstand in de rechtbanken van eerste aanleg, gelegen in het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, te bestrijden. B.11.2. In het derde onderdeel van het middel wordt een verschil in behandeling aangevoerd tussen de rechtzoekenden en de rechters bij de rechtbanken van eerste aanleg, gelegen in het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, enerzijds, en bij de rechtbanken van eerste aanleg, gelegen in het rechtsgebied van de overige vier hoven van beroep, anderzijds. B.11.3. Door in de mogelijkheid te voorzien dat het aantal toegevoegde rechters in de rechtbanken van eerste aanleg, gelegen in het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, het dubbele mag bedragen van het aantal toegevoegde rechters in soortgelijke rechtbanken, gelegen in het rechtsgebied van de overige vier hoven van beroep heeft hij een criterium van onderscheid gehanteerd dat objectief is en pertinent ten aanzien van het nagestreefde doel. Het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel heeft immers kenmerken waardoor het zich van het rechtsgebied van de overige hoven van beroep onderscheidt, inzonderheid het grote aantal inwoners en de aanwezigheid van een aanzienlijk aantal publiekrechtelijke en privaatrechtelijke rechtspersonen die er hun zetel hebben. Die | B.11.1. En adoptant l'article 2 attaqué, le législateur entend lutter contre l'arriéré judiciaire dans les tribunaux de première instance situés dans le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles. B.11.2. La troisième branche du moyen allègue une différence de traitement entre les justiciables et les juges, d'une part, des tribunaux de première instance situés dans le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles et, d'autre part, des tribunaux de première instance situés dans le ressort des quatre autres cours d'appel. B.11.3. En prévoyant la possibilité que le nombre de juges de complément dans les tribunaux de première instance situés dans le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles puisse atteindre le double du nombre de juges de complément dans des tribunaux similaires situés dans le ressort des quatre autres cours d'appel, le législateur a utilisé un critère de distinction objectif et pertinent par rapport au but poursuivi. Le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles présente en effet des caractéristiques qui le différencient du ressort des autres cours d'appel, en particulier le grand nombre d'habitants et la présence d'un nombre important de personnes morales de droit public et de droit |
kenmerken hebben een weerslag op het aantal te behandelen zaken en | privé qui y ont leur siège. Ces caractéristiques ont une incidence sur |
bijgevolg op de grootte van de gerechtelijke achterstand. Dat blijkt | le nombre d'affaires à traiter et, partant, sur l'importance de |
onder meer uit de cijfergegevens, opgenomen in een advies van de Hoge | l'arriéré judiciaire. Cela ressort entre autres des données chiffrées |
Raad voor de Justitie van 28 juni 2000 omtrent het voorontwerp van wet | figurant dans un avis du Conseil supérieur de la justice du 28 juin |
tot vaststelling van een tijdelijke personeelsformatie van raadsheren | 2000 relatif à l'avant-projet de loi fixant le cadre temporaire des |
ten einde de gerechtelijke achterstand bij de hoven van beroep weg te | conseillers en vue de résorber l'arriéré judiciaire dans les cours |
werken, waarin de gerechtelijke achterstand, op het niveau van de | d'appel, dans lequel l'arriéré judiciaire, au niveau des cours |
hoven van beroep, voor het Hof van Beroep te Brussel, op 45,8 pct. van | d'appel, a été estimé pour la Cour d'appel de Bruxelles à 45,8 p.c. de |
de totale achterstand werd geraamd. De gerechtelijke achterstand in | l'arriéré total. L'arriéré judiciaire de la Cour d'appel de Bruxelles |
het Hof van Beroep te Brussel bedraagt aldus meer dan het dubbele van die in de overige hoven van beroep. | s'élève donc à plus du double de celui des autres cours d'appel. |
Bovendien is in de parlementaire voorbereiding van de bestreden wet | En outre, les travaux préparatoires de la loi attaquée ont souligné à |
meermaals beklemtoond dat de achterstand die de Rechtbank van eerste | plusieurs reprises que l'arriéré que connaît le Tribunal de première |
aanleg te Brussel kent, hoofdzakelijk te wijten is aan de | instance de Bruxelles est dû principalement aux difficultés |
moeilijkheden om de vacante betrekkingen in de personeelsformatie in | rencontrées pour combler les emplois vacants dans le cadre du |
te vullen, gelet op de zogenaamde « taalproblematiek » (artikel 43, § | personnel, eu égard à la « problématique linguistique » (article 43, § |
5, van de voormelde wet van 15 juni 1935). | 5, de la loi précitée du 15 juin 1935). |
B.11.4. Er dient nog te worden onderzocht of de bestreden maatregel de | B.11.4. Il faut encore examiner si la mesure attaquée peut résister au |
evenredigheidstoets kan doorstaan. | contrôle de proportionnalité. |
Zoals blijkt uit het derde, vierde en vijfde lid van het huidige | Comme le font apparaître les alinéas 3, 4 et 5 de l'article 86bis |
artikel 86bis van het Gerechtelijk Wetboek - oorspronkelijk tweede, | actuel du Code judiciaire - qui étaient à l'origine les alinéas 2, 3 |
derde en vierde lid van dat artikel, aangehaald in B.2.1 - worden de | et 4 de cet article, cités en B.2.1 -, les juges de complément sont |
toegevoegde rechters door de Koning aangewezen om hun ambt « volgens | désignés par le Roi pour exercer « temporairement » leur fonction « |
de behoeften van de dienst » « tijdelijk » uit te oefenen en eindigt | selon les nécessités du service » et leur mission prend fin à |
hun opdracht, behoudens verlenging, wanneer de termijn waarvoor zij | l'expiration du terme pour lequel ils ont été désignés, sauf |
zijn aangewezen is verstreken. De behoeften van de dienst moeten | prorogation. Les nécessités du service doivent notamment ressortir |
blijken uit onder meer een « beschrijving van de uitzonderlijke | d'une « description des circonstances exceptionnelles » justifiant |
omstandigheden » die de toevoeging van een rechter verantwoorden en | l'adjonction d'un juge et des missions concrètes que le juge de |
uit de concrete taken die de toegevoegde rechter zal waarnemen om aan | complément sera appelé à assumer afin de faire face auxdites « |
de « uitzonderlijke omstandigheden » het hoofd te bieden. | circonstances exceptionnelles ». |
Zowel in de parlementaire voorbereiding van de voormelde wet van 10 | Tant les travaux préparatoires de la loi précitée du 10 février 1998 |
februari 1998 (B.2.1) als in die van de bestreden wet (B.10.1-B.10.2) | (B.2.1) que ceux de la loi entreprise (B.10.1 - B.10.2) confirment le |
wordt het tijdelijke en buitengewone karakter van het beroep op | caractère temporaire et extraordinaire du recours à des juges de |
toegevoegde rechters bevestigd. Tevens werden daarin structurele | complément. Ces travaux ont également prévu des mesures structurelles |
maatregelen in het vooruitzicht gesteld om de bestaande situatie | afin de mettre fin définitivement à la situation actuelle. Aux termes |
definitief te beëindigen. Luidens de memorie van toelichting bij de | de l'exposé des motifs de la loi attaquée, une telle modification |
bestreden wet, vereist zulk een wijziging evenwel « belangrijk en | requiert cependant « un travail législatif important et délicat ». |
delicaat wetgevend werk ». | Dans l'intervalle, le législateur a pris à cet égard une première |
Inmiddels heeft de wetgever met de wet van 18 juli 2002 tot vervanging van artikel 43quinquies en tot invoeging van artikel 66 in de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken in dat verband een eerste initiatief genomen. Onder voorbehoud van het nemen van voormelde structurele maatregelen binnen een redelijke termijn, is de bestreden maatregel, in zoverre hij voorziet in een verhoging van het aantal toegevoegde rechters voor het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, niet kennelijk onevenredig. B.12. Onder voorbehoud van hetgeen is vermeld in B.11.4, kan het derde onderdeel van het middel niet worden aangenomen. B.13.1. In de overige onderdelen van het middel wordt kritiek geleverd | initiative par la loi du 18 juillet 2002 remplaçant l'article 43quinquies et insérant l'article 66 dans la loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi des langues en matière judiciaire. Sous réserve que soient prises dans un délai raisonnable les mesures structurelles susdites, la mesure litigieuse, en tant qu'elle prévoit une augmentation du nombre de juges de complément pour le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles, n'est pas manifestement disproportionnée. B.12. Sous réserve de ce qui est indiqué en B.11.4, la troisième branche du moyen ne peut être accueillie. B.13.1. Les autres branches du moyen critiquent les effets |
op de discriminerende gevolgen die uit de concrete toepassing van de | discriminatoires qui découleraient de l'application concrète de la |
bestreden bepaling zouden voortvloeien. Uitgaande van de hypothese dat | disposition entreprise. En partant de l'hypothèse que les juges de |
de toegevoegde rechters die met toepassing van de bestreden bepaling | complément désignés par application de la disposition attaquée seront |
worden aangewezen, grotendeels - zo niet uitsluitend - Franstalige, | en grande partie - sinon exclusivement - des juges francophones |
eentalige rechters zullen zijn die uitsluitend in de Franstalige | |
kamers van de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel zullen worden | unilingues qui seront uniquement assignés aux chambres francophones du |
ingezet, concluderen de verzoekende partijen dat enkel aan de | Tribunal de première instance de Bruxelles, les parties requérantes |
gerechtelijke achterstand in die kamers tegemoet zou worden gekomen en | concluent qu'il ne serait remédié à l'arriéré judiciaire que dans ces |
dat de procedurele voordelen van de wettelijke tweetaligheid zouden | chambres et que les avantages du bilinguisme légal en matière de |
worden opgeofferd. | procédure seraient sacrifiés. |
B.13.2. Het principe zelf van de benoeming en aanwijzing van | B.13.2. Le principe même de la nomination et de la désignation de |
toegevoegde rechters werd niet door de bestreden wet van 16 juli 2002 | juges de complément n'a pas été instauré par la loi attaquée du 16 |
ingevoerd, maar door de voormelde wet van 10 februari 1998. Het te | juillet 2002, mais par la loi précitée du 10 février 1998. L'article 2 |
dezen bestreden artikel 2 is ertoe beperkt in abstracto het maximum | entrepris en l'espèce se limite à fixer in abstracto le nombre maximum |
aantal aan te wijzen toegevoegde rechters in de rechtbanken van eerste | de juges de complément à désigner dans les tribunaux de première |
aanleg, gelegen in het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, | instance situés dans le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles. |
vast te stellen. Daarenboven maakt die bepaling geen onderscheid tussen de aan te | En outre, cette disposition ne fait pas de distinction en fonction de |
wijzen toegevoegde rechters op grond van de taal van hun diploma. | la langue de leur diplôme entre les juges de complément à désigner. |
Toegepast op de benoeming en de aanwijzing van toegevoegde rechters in | Appliquée à la nomination et à la désignation de juges de complément |
de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel, kan die bepaling evenwel | au Tribunal de première instance de Bruxelles, cette disposition peut |
ertoe leiden dat aanzienlijk meer magistraten met een diploma in de | néanmoins aboutir à ce que soient désignés un nombre sensiblement plus |
ene taal dan magistraten met een diploma in de andere taal zouden | grand de magistrats possédant un diplôme dans une langue que de |
worden aangewezen. | magistrats possédant un diplôme dans l'autre langue. |
B.14. Het Hof onderzoekt of de bestreden maatregel geen onevenredige | B.14. La Cour examine si la mesure attaquée n'a pas d'effets |
gevolgen heeft. | disproportionnés. |
B.15.1. De toegevoegde rechters worden aangewezen « volgens de | B.15.1. Les juges de complément sont désignés « selon les nécessités |
behoeften van de dienst » (artikel 86bis, derde lid, van het | du service » (article 86bis, alinéa 3, du Code judiciaire). Ces |
Gerechtelijk Wetboek). Die behoeften dienen uit een aantal elementen | nécessités doivent ressortir d'un certain nombre d'éléments (article |
te blijken (artikel 86bis, vierde en vijfde lid, van het Gerechtelijk | 86bis, alinéas 4 et 5, du Code judiciaire). |
Wetboek). B.15.2. Bij de parlementaire voorbereiding van de bestreden wet werden | B.15.2. Lors des travaux préparatoires de la loi attaquée, des données |
cijfergegevens verstrekt aangaande de gerechtelijke achterstand in de | chiffrées ont été fournies relativement à l'arriéré judiciaire au |
Rechtbank van eerste aanleg te Brussel (toestand op 14 mei 2002). | Tribunal de première instance de Bruxelles (situation au 14 mai 2002). |
Ces données font apparaître qu'il y a beaucoup plus d'affaires | |
Daaruit blijkt dat veel meer Franstalige dan Nederlandstalige zaken op | francophones que d'affaires néerlandophones sur la liste d'attente, |
de wachtlijst staan, meer bepaald ongeveer 7 pct. Nederlandstalige | soit environ 7 p.c. d'affaires néerlandophones et 93 p.c. d'affaires |
zaken en 93 pct. Franstalige zaken, wat de burgerlijke afdeling | francophones pour ce qui concerne la section civile et environ 8 p.c. |
betreft, en ongeveer 8 pct. Nederlandstalige zaken en 92 pct. | d'affaires néerlandophones et 92 p.c. d'affaires francophones pour ce |
Franstalige zaken, wat de correctionele afdeling betreft (Parl. St., | qui concerne la section correctionnelle (Doc. parl., Chambre, |
Kamer, 2001-2002, DOC 50-1496/006, p. 20). | 2001-2002, DOC 50-1496/006, p. 20). |
B.15.3. Indien uit de toepassing van het bestreden artikel 2 zou | B.15.3. S'il devait découler de l'application de l'article 2 attaqué |
volgen dat meer Franstalige toegevoegde rechters dan Nederlandstalige | qu'un plus grand nombre de juges de complément francophones que de |
in de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel worden aangewezen, kan | néerlandophones sont désignés au Tribunal de première instance de |
zulks, rekening houdend met het grotere aandeel van Franstalige zaken, | |
niet kennelijk onredelijk worden geacht. Het kan de overheid niet | Bruxelles, ce fait ne saurait, compte tenu de la plus grande part |
worden verweten de gerechtelijke achterstand te bestrijden daar waar | d'affaires francophones, être jugé manifestement déraisonnable. Il ne |
die achterstand het grootst is en het wegwerken ervan het meest | saurait être reproché aux autorités de lutter contre l'arriéré |
dringend voorkomt. Zulks geldt des te meer, wanneer de aanwijzing van | judiciaire là où cet arriéré est le plus important et où son |
toegevoegde rechters slechts een tijdelijk karakter heeft en ertoe | élimination semble la plus urgente. Il en est ainsi d'autant plus que |
strekt, volgens de behoeften van de dienst, aan uitzonderlijke omstandigheden het hoofd te bieden, in afwachting van een meer omvattend wetgevend optreden, zoals in B.11.4 is aangegeven. B.16. Nu de verschillen in behandeling die in het middel worden aangevoerd, inzonderheid zijn afgeleid uit de mogelijkheid dat aanzienlijk meer Franstalige dan Nederlandstalige toegevoegde rechters in de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel worden aangewezen, dienen, gelet op wat voorafgaat, die verschillen niet afzonderlijk te worden onderzocht. B.17. Rekening houdend met wat in B.11.4 is aangegeven, heeft het | la désignation de juges de complément n'a qu'un caractère temporaire et qu'elle vise à faire face, selon les nécessités du service, à des circonstances exceptionnelles, dans l'attente d'une intervention législative plus globale, comme il est indiqué au B.11.4. B.16. Dès lors que les différences de traitement alléguées au moyen sont inférées en particulier de la possibilité que beaucoup plus de juges de complément francophones que de juges de complément néerlandophones soient désignés au Tribunal de première instance de Bruxelles, il n'y a pas lieu, eu égard à ce qui précède, d'examiner séparément ces différences. |
bestreden artikel 2 geen gevolgen die in het licht van het beginsel | B.17. Compte tenu de ce qui est indiqué au B.11.4, l'article 2 |
entrepris n'a pas d'effets qui doivent être considérés comme | |
van gelijkheid en niet-discriminatie als kennelijk onevenredig dienen | manifestement disproportionnés à la lumière du principe d'égalité et |
te worden beschouwd. | de non-discrimination. |
B.18. Het onderzoek van de bestaanbaarheid van de bestreden bepaling | B.18. L'examen de la compatibilité de la disposition litigieuse avec |
met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de | les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec ses |
artikelen 13 en 151, § 4, tweede lid, ervan, met artikel 6.1 van het | articles 13 et 151, § 4, alinéa 2, avec l'article 6.1 de la Convention |
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en met het | européenne des droits de l'homme et avec le principe de la sécurité |
rechtszekerheidsbeginsel, kan niet tot een andere conclusie leiden dan | juridique, ne peut entraîner d'autre conclusion que celle qui découle |
diegene die volgt uit het onderzoek van de bestaanbaarheid met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 24 maart 2004. De griffier, P.-Y. Dutilleux. De voorzitter, | de l'examen de la compatibilité avec les articles 10 et 11 de la Constitution. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 24 mars 2004. Le greffier, P.-Y. Dutilleux. Le président, |
A. Arts. | A. Arts. |