Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 1/2004 van 14 januari 2004 Rolnummers 2537, 2538 en 2556 In zake : de prejudiciële vragen over : - artikel 71, § 1, van de bijzondere wet van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de gemeenschapp - de artikelen 1382, 2277, 2262 (vóór de wijziging ervan bij de wet van 10 juni 1998 tot wijziging (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 1/2004 van 14 januari 2004 Rolnummers 2537, 2538 en 2556 In zake : de prejudiciële vragen over : - artikel 71, § 1, van de bijzondere wet van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de gemeenschapp - de artikelen 1382, 2277, 2262 (vóór de wijziging ervan bij de wet van 10 juni 1998 tot wijziging (...) Extrait de l'arrêt n° 1/2004 du 14 janvier 2004 Numéros du rôle : 2537, 2538 et 2556 En cause : les questions préjudicielles concernant : - l'article 71, § 1 er , de la loi spéciale du 16 janvier 1989 relative au financemen - les articles 1382, 2277, 2262 (avant sa modification par la loi du 10 juin 1998 modifiant certain(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 1/2004 van 14 januari 2004 Extrait de l'arrêt n° 1/2004 du 14 janvier 2004
Rolnummers 2537, 2538 en 2556 Numéros du rôle : 2537, 2538 et 2556
In zake : de prejudiciële vragen over : En cause : les questions préjudicielles concernant :
- artikel 71, § 1, van de bijzondere wet van 16 januari 1989 - l'article 71, § 1er, de la loi spéciale du 16 janvier 1989 relative
betreffende de financiering van de gemeenschappen en de gewesten; au financement des communautés et des régions;
- de artikelen 1382, 2277, 2262 (vóór de wijziging ervan bij de wet - les articles 1382, 2277, 2262 (avant sa modification par la loi du
van 10 juni 1998 tot wijziging van sommige bepalingen betreffende de 10 juin 1998 modifiant certaines dispositions en matière de
verjaring) en 2262bis, § 1, van het Burgerlijk Wetboek; prescription) et 2262bis, § 1er, du Code civil;
- artikel 1, eerste lid, a) en c), en artikel 8 van de wet van 6 - l'article 1er, alinéa 1er, a) et c), et l'article 8 de la loi du 6
februari 1970 betreffende de verjaring van schuldvorderingen ten laste février 1970 relative à la prescription des créances à charge ou au
of ten voordele van de Staat en de provinciën; profit de l'Etat et des provinces;
- artikel 10 van voormelde wet van 10 juni 1998, - l'article 10 de la loi du 10 juin 1998 précitée,
gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel en de Rechtbank posées par le Tribunal de première instance de Bruxelles et par le
van eerste aanleg te Nijvel. Tribunal de première instance de Nivelles.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges L.
L. François, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. François, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L.
Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman en E. Derycke, Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman et E. Derycke, assistée
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, du greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
a. Bij twee vonnissen van 25 april 2002 in zake respectievelijk N. De a. Par deux jugements du 25 avril 2002 en cause respectivement de N.
Smeth en D. Van Eepoel tegen de stad Brussel, waarvan de expedities De Smeth et D. Van Eepoel contre la ville de Bruxelles, dont les
ter griffie van het Arbitragehof zijn ingekomen op 22 oktober 2002, expéditions sont parvenues au greffe de la Cour d'arbitrage le 22
heeft de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel de volgende octobre 2002, le Tribunal de première instance de Bruxelles a posé les
prejudiciële vragen gesteld : questions préjudicielles suivantes :
« 1. Schenden artikel 1, eerste lid, c, van de wet van 6 februari 1970 « 1. L'article 1er, alinéa 1er, c, de la loi du 6 février 1970
betreffende de verjaring van schuldvorderingen ten laste of ten relative à la prescription des créances à charge ou au profit de
voordele van de Staat en de provinciën, en artikel 100, eerste lid, 3o, l'Etat et des provinces et l'article 100, alinéa 1er, 3o, des lois
van de wetten op de Rijkscomptabiliteit, gecoördineerd bij het coordonnées par l'arrêté royal du 17 juillet 1991 sur la comptabilité
koninklijk besluit van 17 juli 1991, de artikelen 10 en 11 van de de l'Etat violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution en ce
Grondwet, in zoverre de verjaringstermijn waarin zij voorzien niet van que le délai de prescription qu'ils prévoient ne s'applique pas aux
toepassing is op de schuldvorderingen ten laste van de gemeenten, in
tegenstelling tot de schuldvorderingen ten laste van de Staat, de créances à charge des communes, à l'inverse des créances à charge de
gemeenschappen, de gewesten en de provincies ? l'Etat, des communautés, des régions et des provinces ?
2. Schendt artikel 2277 van het Burgerlijk Wetboek, dat een kortere 2. L'article 2277 du Code civil, qui établit un délai abrégé des
termijn vaststelt voor de verjaringen van de schuldvorderingen die bij prescriptions des créances payables à termes périodiques, notamment
termijnen betaalbaar zijn, met name de schuldvorderingen inzake lonen,
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in samenhang gelezen met artikel les créances de rémunération, viole-t-il les articles 10 et 11 de la
1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Verdrag tot bescherming Constitution combinés avec l'article 1er du premier protocole
van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, in zoverre additionnel à la Convention de sauvegarde des droits de l'homme et des
het een verschil in behandeling invoert tussen, enerzijds, de libertés fondamentales en ce qu'il crée une différence de traitement
schuldeisers van lonen en, anderzijds, de schuldeisers van entre, d'une part, les créanciers de rémunérations et, d'autre part,
onverschillig welke bedragen, waarvan de verjaring van de les créanciers de sommes généralement quelconques, dont la
schuldvorderingen onderworpen was aan een dertigjarige termijn ? » prescription des créances était soumise à un délai trentenaire ? »
b. Bij vonnis van 11 oktober 2002 in zake L. Vanderwaeren tegen de b. Par jugement du 11 octobre 2002 en cause de L. Vanderwaeren contre
stad Waver, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is la ville de Wavre, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour
ingekomen op 4 november 2002, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te d'arbitrage le 4 novembre 2002, le Tribunal de première instance de
Nijvel de volgende prejudiciële vragen gesteld : Nivelles a posé les questions préjudicielles suivantes :
« 1. Schendt artikel 1, eerste lid, a), van de wet van 6 februari 1970 « 1. L'article 1er, alinéa 1er, a), de la loi du 6 février 1970
betreffende de verjaring van schuldvorderingen ten laste of ten relative à la prescription des créances à charge ou au profit de
voordele van de Staat en de provinciën, dat artikel 100, eerste lid, 1o, l'Etat et des provinces qui forme l'article 100, alinéa 1er, 1o, des
van de bij het koninklijk besluit van 17 juli 1991 gecoördineerde lois coordonnées par l'arrêté royal du 17 juillet 1991 sur la
wetten op de Rijkscomptabiliteit vormt, de artikelen 10 en 11 van de comptabilité de l'Etat, viole-t-il les articles 10 et 11 de la
Grondwet, in zoverre het niet van toepassing is op de
schuldvorderingen ten laste of ten voordele van de gemeenten, terwijl Constitution en ce qu'il n'est pas applicable aux créances à charge ou
artikel 8 van die wet van 6 februari 1970 en artikel 71, § 1, van de au profit des communes alors que l'article 8 de ladite loi du 6
wet van 16 januari 1989 de toepassing ervan uitbreiden tot de février 1970 et l'article 71, § 1er, de la loi du 16 janvier 1989, en
provincies, de gemeenschappen en de gewesten ? étend l'application aux provinces, aux communautés et aux régions ?
2. Schenden de artikelen 1382, 2262 (vóór de wijziging ervan bij de 2. Les articles 1382, 2262 (avant sa modification par la loi du 10
wet van 10 juni 1998) en 2262bis, § 1 (nieuw), van het Burgerlijk juin 1998) et 2262bis, 1er (nouveau) du Code civil, ainsi que les
Wetboek, alsook de artikelen 5 en 10 van de wet van 10 juni 1998, en articles 5 et 10 de la loi du 10 juin 1998, et l'article 1er, alinéa 1er,
artikel 1, eerste lid, a), van de wet van 6 februari 1970 betreffende a), de la loi du 6 février 1970 relative à la prescription des
de verjaring van schuldvorderingen ten laste of ten voordele van de créances à charge ou au profit de l'Etat et des provinces qui forme
Staat en de provinciën, dat artikel 100, eerste lid, 1o, van de bij l'article 100, alinéa 1er, 1o, des lois coordonnées par l'arrêté royal
het koninklijk besluit van 17 juli 1991 gecoördineerde wetten op de du 17 juillet 1991 sur la comptabilité de l'Etat, interprété en ce
Rijkscomptabiliteit vormt, in die zin geïnterpreteerd dat die sens que ces dispositions soumettent à une prescription quinquennale
bepalingen de vorderingen betreffende de schuldvorderingen die de cinq ans à partir du premier janvier de l'année budgétaire au cours
voortvloeien uit een door de Staat, een provincie, een gemeenschap of de laquelle elles sont nées, les actions relatives aux créances
résultant d'un préjudice causé par l'Etat, une province, une
een gewest berokkend nadeel, en gegrond op artikel 1382 van het communauté ou une région et fondées sur l'article 1382 du Code civil,
Burgerlijk Wetboek, onderwerpen aan een vijfjarige verjaring vanaf de
eerste januari van het begrotingsjaar tijdens hetwelk ze zijn lorsque le préjudice et l'identité du responsable peuvent être
ontstaan, wanneer het nadeel en de identiteit van de aansprakelijke
onmiddellijk kunnen worden vastgesteld, de artikelen 10 en 11 van de immédiatement constatés, violent-ils les articles 10 et 11 de la
Grondwet, in zoverre zij het mogelijk maken gedurende een langere
termijn een vordering in te stellen tegen een gemeente met betrekking Constitution en ce qu'ils permettent d'exercer pendant un délai plus
tot een schuldvordering die voortvloeit uit een nadeel dat zij heeft long une action contre une commune relative à une créance résultant
berokkend, en die gegrond is op artikel 1382 van het Burgerlijk d'un préjudice causé par celle-ci et fondée sur l'article 1382 du Code
Wetboek, wanneer het nadeel en de identiteit van de aansprakelijke civil lorsque le préjudice et l'identité du responsable peuvent être
onmiddellijk kunnen worden vastgesteld ? » immédiatement constatés ? »
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 2537 en 2538 (a.) en 2556 Ces affaires, inscrites sous les numéros 2537 et 2538 (a.) et 2556
(b.) van de rol van het Hof, werden samengevoegd. (b.) du rôle de la Cour, ont été jointes.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag in de zaken nrs. 2537 en Quant à la première question préjudicielle dans les affaires nos 2537
2538 en de beide vragen in de zaak nr. 2556 et 2538 et aux deux questions dans l'affaire no 2556
B.1. Artikel 1 van de wet van 6 februari 1970 betreffende de verjaring B.1. L'article 1er de la loi du 6 février 1970 relative à la
van schuldvorderingen ten laste of ten voordele van de Staat en de prescription des créances à charge ou au profit de l'Etat et des
provinciën vormt artikel 100 van de wetten op de Rijkscomptabiliteit, provinces forme l'article 100 des lois sur la comptabilité de l'Etat,
gecoördineerd bij het koninklijk besluit van 17 juli 1991, dat bepaalt coordonnées par l'arrêté royal du 17 juillet 1991, qui dispose :
: « Verjaard en voorgoed ten voordele van de Staat vervallen zijn, « Sont prescrites et définitivement éteintes au profit de l'Etat, sans
onverminderd de vervallenverklaringen ten gevolge van andere préjudice des déchéances prononcées par d'autres dispositions légales,
wettelijke, reglementaire of ter zake overeengekomen bepalingen : réglementaires ou conventionnelles sur la matière :
1o de schuldvorderingen, waarvan de op wettelijke of reglementaire 1o les créances qui, devant être produites selon les modalités fixées
wijze bepaalde overlegging niet geschied is binnen een termijn van par la loi ou le règlement, ne l'ont pas été dans le délai de cinq ans
vijf jaar te rekenen vanaf de eerste januari van het begrotingsjaar in à partir du premier janvier de l'année budgétaire au cours de laquelle
de loop waarvan zij zijn ontstaan; elles sont nées;
2o de schuldvorderingen, die, hoewel ze zijn overgelegd binnen de 2o les créances qui, ayant été produites dans le délai visé au 1o,
onder 1o bedoelde termijn, door de ministers niet zijn geordonnanceerd n'ont pas été ordonnancées par les Ministres dans le délai de cinq ans
binnen een termijn van vijf jaar te rekenen vanaf de eerste januari à partir du premier janvier de l'année pendant laquelle elles ont été
van het jaar gedurende hetwelk ze werden overgelegd; produites;
3o alle andere schuldvorderingen, die niet zijn geordonnanceerd binnen 3o toutes autres créances qui n'ont pas été ordonnancées dans le délai
een termijn van tien jaar te rekenen vanaf de eerste januari van het de dix ans à partir du premier janvier de l'année pendant laquelle
jaar van hun ontstaan. elles sont nées.
Voor de schuldvorderingen die voortkomen uit vonnissen blijft evenwel Toutefois, les créances résultant de jugements restent soumises à la
de tienjarige verjaring gelden; zij dienen te worden uitbetaald door prescription décennale; elles doivent être payées à l'intervention de
de zorg van de Deposito- en Consignatiekas. » la Caisse des dépôts et consignations. »
Artikel 8 van de wet van 6 februari 1970 betreffende de verjaring van L'article 8 de la loi du 6 février 1970 relative à la prescription des
schuldvorderingen ten laste of ten voordele van de Staat en de créances à charge ou au profit de l'Etat et des provinces déclare
provinciën verklaart artikel 1 van die wet van toepassing op de l'article 1er de cette loi applicable aux créances à charge ou au
schuldvorderingen ten laste of ten voordele van de provincies. profit des provinces.
Krachtens artikel 128 van de wet van 22 mei 2003 houdende organisatie En vertu de l'article 128 de la loi du 22 mai 2003 portant
van de begroting en van de comptabiliteit van de federale Staat wordt organisation du budget et de la comptabilité de l'Etat fédéral, la loi
de wet van 6 februari 1970 betreffende de verjaring van du 6 février 1970 relative à la prescription des créances à charge ou
schuldvorderingen ten laste of ten voordele van de Staat en de au profit de l'Etat et des provinces est abrogée pour les services
provinciën opgeheven voor de in artikel 2 van de eerstgenoemde wet mentionnés à l'article 2 de la loi citée en premier lieu. Cette
vermelde diensten. Die opheffing is evenwel nog niet in werking abrogation n'est toutefois pas encore entrée en vigueur. L'article
getreden. Artikel 100, eerste lid, van de gecoördineerde wetten op de 100, alinéa 1er, des lois coordonnées sur la comptabilité de l'Etat
Rijkscomptabiliteit blijft van toepassing op de schuldvorderingen op reste applicable aux créances à charge de l'Etat fédéral qui sont nées
de federale Staat die vóór de inwerkingtreding van de wet van 22 mei
2003 zijn ontstaan (artikel 131, tweede lid). avant l'entrée en vigueur de la loi du 22 mai 2003 (article 131,
Tot de inwerkingtreding van de wet van 16 mei 2003 « tot vaststelling alinéa 2). Jusqu'à l'entrée en vigueur de la loi du 16 mai 2003 « fixant les
van de algemene bepalingen die gelden voor de begrotingen, de controle dispositions générales applicables aux budgets, au contrôle des
op de subsidies en voor de boekhouding van de gemeenschappen en de subventions et à la comptabilité des communautés et des régions, ainsi
gewesten, alsook voor de organisatie van de controle door het Rekenhof qu'à l'organisation du contrôle de la Cour des comptes », l'article
», blijft artikel 100 van de gecoördineerde wetten op de 100 des lois coordonnées sur la comptabilité de l'Etat, en vertu de
Rijkscomptabiliteit krachtens artikel 71, § 1, van de bijzondere l'article 71, § 1er, de la loi spéciale de financement du 16 janvier
financieringswet van 16 januari 1989 ook van overeenkomstige 1989, reste également applicable aux communautés et aux régions.
toepassing op de gemeenschappen en de gewesten.
B.2. Vóór de inwerkingtreding van de wet van 10 juni 1998 tot B.2. Avant l'entrée en vigueur de la loi du 10 juin 1998 modifiant
wijziging van sommige bepalingen betreffende de verjaring bedroeg de certaines dispositions en matière de prescription, le délai de
gemeenrechtelijke verjaringstermijn dertig jaar. Het nieuwe artikel prescription de droit commun était de trente ans. Le nouvel article
2262bis, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, ingevoegd door voormelde 2262bis, § 1er, du Code civil, inséré par la loi susdite, énonce que
wet, bepaalt dat de persoonlijke rechtsvorderingen verjaren door les actions personnelles sont prescrites par dix ans à l'exception des
verloop van tien jaar, met uitzondering van de rechtsvorderingen tot actions en réparation d'un dommage fondées sur une responsabilité
vergoeding van schade op grond van buitencontractuele extra-contractuelle qui se prescrivent par cinq ans à partir du jour
aansprakelijkheid, die verjaren door verloop van vijf jaar vanaf de qui suit celui où la personne lésée a eu connaissance du dommage ou de
dag volgend op die waarop de benadeelde kennis heeft gekregen van de son aggravation et de l'identité de la personne responsable, ces
schade of van de verzwaring ervan en van de identiteit van de daarvoor actions se prescrivant en tout cas par vingt ans à partir du jour qui
aansprakelijke persoon, waarbij die vorderingen in ieder geval suit celui où s'est produit le fait qui a provoqué le dommage. Lorsque
verjaren door verloop van twintig jaar vanaf de dag volgend op die le droit d'agir a pris naissance avant l'entrée en vigueur de la loi
waarop het feit waardoor de schade is veroorzaakt, zich heeft voorgedaan. Wanneer het recht om in rechte te treden vóór de inwerkingtreding van de wet van 10 juni 1998 is ontstaan, bepaalt artikel 10 van die wet bij wijze van overgangsmaatregel dat de nieuwe verjaringstermijnen waarin zij voorziet pas beginnen te lopen vanaf haar inwerkingtreding. B.3. Aangezien voor de gemeenten in geen enkele verjaringstermijn is voorzien, verjaren hun schuldvorderingen overeenkomstig de gemeenrechtelijke bepalingen. Het Hof dient te onderzoeken of het verantwoord is de tegen de gemeenten gerichte vorderingen te onderwerpen aan een andere verjaringstermijn dan de vorderingen tegen andere overheden. B.4. Zoals het Hof in de arresten nrs. 32/96, 75/97, 5/99, 85/2001, 42/2002, 64/2002 en 37/2003 heeft uiteengezet, had de wetgever, door de vorderingen gericht tegen de Staat aan de vijfjarige verjaring te du 10 juin 1998, l'article 10 de cette loi dispose, à titre de mesure transitoire, que les nouveaux délais de prescription qu'elle institue ne commencent à courir qu'à partir de son entrée en vigueur. B.3. Aucun délai de prescription n'étant prévu pour les communes, leurs créances se prescrivent conformément aux dispositions de droit commun. La Cour doit examiner s'il est justifié de soumettre les actions dirigées contre les communes à un délai de prescription différent des actions dirigées contre d'autres autorités publiques. B.4. Ainsi que la Cour l'a exposé dans les arrêts nos 32/96, 75/97, 5/99, 85/2001, 42/2002, 64/2002 et 37/2003, en soumettant à la prescription quinquennale les actions dirigées contre l'Etat, le
onderwerpen, een maatregel genomen die in verband staat met het législateur avait pris une mesure en rapport avec le but poursuivi qui
nagestreefde doel dat erin bestaat de rekeningen van de Staat binnen est de permettre de clôturer les comptes de l'Etat dans un délai
een redelijke termijn af te sluiten. Er werd immers geoordeeld dat een raisonnable. Il a en effet considéré qu'une telle mesure était
dergelijke maatregel noodzakelijk was omdat de Staat op een bepaald indispensable, parce qu'il faut que l'Etat puisse, à une époque
ogenblik zijn rekeningen moet kunnen afsluiten : het is een verjaring déterminée, arrêter ses comptes : c'est une prescription d'ordre
van openbare orde, die noodzakelijk is in het licht van een goede public et nécessaire au point de vue d'une bonne comptabilité (Pasin.
comptabiliteit (Pasin . 1846, p. 287). 1846, p. 287).
Tijdens de parlementaire voorbereiding van de wet van 6 februari 1970 Lors des travaux préparatoires de la loi du 6 février 1970, il fut
werd herbevestigd dat « de Staat, die jaarlijks meer dan 150 miljard rappelé que, « faisant pour plus de 150 milliards de dépenses par an,
uitgeeft en met het bestuursapparaat werkt dat log, ingewikkeld, en manoeuvrant un appareil administratif lourd et compliqué, submergé de
dan nog overstelpt is met documenten en archiefstukken, [...] wel een documents et d'archives, l'Etat est un débiteur de nature particulière
debiteur van gans bijzondere aard » is en dat « het wegens orderedenen geboden [is] zo spoedig mogelijk een einde te maken aan eisen die hun oorsprong vinden in achterstallige zaken » (Parl. St., Kamer, 1964-1965, nr. 971/1, p. 2; Parl. St ., Senaat, 1966-1967, nr. 126, p. 4). Behalve in het geval waarin personen zich in de onmogelijkheid bevinden om binnen de wettelijke termijn in rechte te treden omdat hun schade pas na het verstrijken van de termijn tot uiting is gekomen (arrest nr. 32/96), kwam het Hof telkens tot de vaststelling dat de wetgever een maatregel had genomen die niet onevenredig was met het nagestreefde doel. B.5. Weliswaar zouden dezelfde schuldvorderingen ten aanzien van de gemeenten om de in B.4 vermelde redenen eveneens aan de vijfjarige verjaringstermijn kunnen worden onderworpen, doch die overweging is niet van die aard dat de grondwettigheid van de betwiste bepalingen » et que « des raisons d'ordre imposent que l'on mette fin aussitôt que possible aux revendications tirant leur origine d'affaires arriérées » (Doc. parl., Chambre, 1964-1965, no 971/1, p. 2; Doc. parl., Sénat, 1966-1967, no 126, p. 4). Sauf dans l'hypothèse où des personnes se trouvent dans l'impossibilité d'agir en justice dans le délai légal parce que leur dommage n'est apparu qu'après l'expiration du délai (arrêt no 32/96), la Cour a constaté à chaque reprise que le législateur avait pris une mesure qui n'était pas disproportionnée au but poursuivi. B.5. Il est vrai que les mêmes créances à l'égard des communes pourraient être soumises au délai de prescription quinquennale pour les motifs indiqués au B.4, mais cette considération n'est pas de nature à mettre en cause la constitutionnalité des dispositions
erdoor in het geding kan worden gebracht. De artikelen 10 en 11 van de litigieuses. En effet, les articles 10 et 11 de la Constitution
Grondwet houden immers niet in dat de wetgever verplicht is om voor n'impliquent pas que le législateur doive déroger aux règles de
alle administratieve overheden af te wijken van de gemeenrechtelijke prescription du droit commun à l'égard de toutes les autorités
verjaringsregels. administratives.
B.6.1. De eerste prejudiciële vraag in de zaken nrs. 2537, 2538 en B.6.1. La première question préjudicielle dans les affaires nos 2537,
2556 dient ontkennend te worden beantwoord. 2538 et 2556 appelle une réponse négative.
B.6.2. De tweede prejudiciële vraag in de zaak nr. 2556 behoeft geen B.6.2. La deuxième question préjudicielle dans l'affaire no 2556
antwoord. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing blijkt immers n'appelle pas de réponse. En effet, il ressort de la motivation de la
dat die vraag slechts werd gesteld in de hypothese van een bevestigend décision de renvoi que le juge a quo ne pose cette question que dans
antwoord op de eerste prejudiciële vraag. l'hypothèse d'une réponse affirmative à la première question
préjudicielle.
Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag in de zaken nrs. 2537 en Quant à la deuxième question préjudicielle dans les affaires nos 2537
2538 et 2538
B.7. In de zaken nrs. 2537 en 2538 heeft de verwijzende rechter aan B.7. Dans les affaires nos 2537 et 2538, le juge a quo a soumis à la
het Hof een tweede vraag voorgelegd over de bestaanbaarheid met de Cour une deuxième question relative à la compatibilité avec les
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec
van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention
Rechten van de Mens, van artikel 2277 van het Burgerlijk Wetboek européenne des droits de l'homme, de l'article 2277 du Code civil qui
waarbij een kortere termijn wordt vastgesteld voor de verjaring van de établit un délai abrégé des prescriptions des créances payables à
schuldvorderingen die bij termijnen betaalbaar zijn, inzonderheid de termes périodiques, en particulier les créances de rémunération, alors
schuldvorderingen inzake lonen, terwijl de schuldvorderingen inzake que les créances de sommes quelconques étaient soumises à la
onverschillig welke bedragen aan de dertigjarige verjaring onderworpen waren. prescription trentenaire.
B.8.1. De houders van de schuldvorderingen waarvoor artikel 2277 van B.8.1. Les titulaires des créances pour lesquelles l'article 2277 du
het Burgerlijk Wetboek een kortere verjaringstermijn invoert, Code civil fixe un délai de prescription abrégé diffèrent
verschillen objectief van de categorie van de schuldeisers van objectivement de la catégorie des créanciers de sommes quelconques, à
onverschillig welke bedragen, waarmee zij worden vergeleken. laquelle ils sont comparés.
B.8.2. De kortere verjaring waarin artikel 2277 van het Burgerlijk B.8.2. La prescription abrégée établie par l'article 2277 du Code
Wetboek voorziet, wordt verantwoord door de bijzondere aard van de civil est justifiée par la nature particulière des créances qu'elle
schuldvorderingen die zij beoogt : het gaat erom, wanneer de schuld vise : il s'agit, lorsque la dette a pour objet des prestations de
betrekking heeft op de uitkeringen van inkomsten die « bij het jaar of revenus « payables par année ou à des termes périodiques plus courts
bij kortere termijnen » betaalbaar zijn, ofwel de kredietnemers te », soit de protéger les emprunteurs et d'inciter les créanciers à la
beschermen en de schuldeisers tot zorgvuldigheid aan te zetten, ofwel diligence, soit d'éviter l'accroissement constant du montant global
te vermijden dat het totaalbedrag van de periodieke schuldvorderingen des créances périodiques. La prescription abrégée permet aussi de
voortdurend aangroeit. De kortere verjaring maakt het ook mogelijk de protéger les débiteurs contre l'accumulation de dettes périodiques
schuldenaars te beschermen tegen de opeenstapeling van periodieke qui, dans la durée, pourraient se transformer en une dette de capital
schulden die, na verloop van tijd, een aanzienlijke kapitaalschuld
zouden kunnen worden. Aldus is het verschil in behandeling met de importante. La différence de traitement par rapport aux créanciers de
schuldeisers van onverschillig welke bedragen, waarvan de sommes quelconques, dont les créances étaient soumises à un délai de
schuldvorderingen onderworpen waren aan een dertigjarige termijn, prescription trentenaire, est objectivement et raisonnablement
objectief en redelijk verantwoord. justifiée.
B.8.3. Het in aanmerking nemen van artikel 1 van het Eerste Aanvullend B.8.3. La prise en considération de l'article 1er du Premier Protocole
Protocol bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens leidt additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme ne
niet tot een ander besluit. conduit pas à une autre conclusion.
B.9. De tweede prejudiciële vraag in de zaken nrs. 2537 en 2538 dient B.9. La deuxième question préjudicielle dans les affaires nos 2537 et
ontkennend te worden beantwoord. 2538 appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
- Artikel 1 van de wet van 6 februari 1970 betreffende de verjaring - L'article 1er de la loi du 6 février 1970 relative à la prescription
van schuldvorderingen ten laste of ten voordele van de Staat en de des créances à charge ou au profit de l'Etat et des provinces, qui
provinciën, dat artikel 100 van de wetten op de Rijkscomptabiliteit, constitue l'article 100 des lois sur la comptabilité de l'Etat,
gecoördineerd bij het koninklijk besluit van 17 juli 1991, vormt, coordonnées par l'arrêté royal du 17 juillet 1991, l'article 8 de la
artikel 8 van dezelfde wet en artikel 71, § 1, van de bijzondere wet
van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de gemeenschappen même loi et l'article 71, § 1er, de la loi spéciale du 16 janvier 1989
relative au financement des communautés et des régions ne violent pas
en de gewesten schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet, in les articles 10 et 11 de la Constitution, en tant que le délai de
zoverre de verjaringstermijn waarin zij voorzien, niet van toepassing prescription qu'ils prévoient n'est pas applicable aux créances à
is op de schuldvorderingen ten laste van de gemeenten. charge des communes.
- Artikel 2277 van het Burgerlijk Wetboek schendt de artikelen 10 en - L'article 2277 du Code civil ne viole pas les articles 10 et 11 de
11 van de Grondwet niet. la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 14 januari 2004. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 14 janvier 2004.
De griffier, Le greffier,
L. Potoms. L. Potoms.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^