Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 162/2003 van 10 december 2003 Rolnummer 2683 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 45quater van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Tongeren. Het Arbitr samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Martens, R. Henneuse, M. (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 162/2003 van 10 december 2003 Rolnummer 2683 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 45quater van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Tongeren. Het Arbitr samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Martens, R. Henneuse, M. (...) Extrait de l'arrêt n° 162/2003 du 10 décembre 2003 Numéro du rôle : 2683 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 45quater de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail, posée par le Tribunal du travail de Tongre La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 162/2003 van 10 december 2003 Extrait de l'arrêt n° 162/2003 du 10 décembre 2003
Rolnummer 2683 Numéro du rôle : 2683
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 45quater van de En cause : la question préjudicielle relative à l'article 45quater de
arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, gesteld door de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail, posée par le
Arbeidsrechtbank te Tongeren. Tribunal du travail de Tongres.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P.
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot en L. Lavrysen, Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot et L. Lavrysen, assistée
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 2 april 2003 in zake J.-M. Krummes tegen de n.v. KBC Par jugement du 2 avril 2003 en cause de J.-M. Krummes contre la s.a.
Verzekeringen, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof KBC Assurances, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour
is ingekomen op 7 april 2003, heeft de Arbeidsrechtbank te Tongeren de d'arbitrage le 7 avril 2003, le Tribunal du travail de Tongres a posé
volgende prejudiciële vraag gesteld : la question préjudicielle suivante :
« Houdt de omstandigheid dat krachtens artikel 45quater van de
arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 de getroffene of zijn « Le fait qu'en vertu de l'article 45quater de la loi du 10 avril 1971
sur les accidents du travail la victime ou ses ayants droit
rechthebbenden geen uitbetaling van ten hoogste een derde van de n'obtiennent pas le paiement d'un tiers au maximum de la valeur de la
waarde van de hun toekomende rente als kapitaal verkrijgen, voor de rente qui leur revient en capital en ce qui concerne les accidents
ongevallen waarvoor de vaststelling van de graad van blijvende entraînant une fixation du taux d'incapacité permanente de travail de
arbeidsongeschiktheid van 10 pct. of minder dan 16 pct. geschiedt, 10 p.c. à moins de 16 p.c., l'incapacité permanente de travail étant
doch waarbij de blijvende arbeidsongeschiktheid met terugwerkende cependant fixée avec effet rétroactif à une date de consolidation
kracht wordt bepaald op een consolidatiedatum vóór de inwerkingtreding antérieure à l'entrée en vigueur de l'article 45quater de la loi sur
van artikel 45quater van de arbeidsongevallenwet (zijnde 1 januari les accidents du travail (soit le 1er janvier 1994), le taux n'étant
1994), echter waarbij de graad slechts wordt bekrachtigd bij een toutefois entériné que par une décision judiciaire coulée en force de
gerechtelijke beslissing die op een datum na 1 januari 1997 in kracht chose jugée à une date postérieure au 1er janvier 1997, alors qu'en ce
van gewijsde treedt, terwijl voor de arbeidsongevallen waarvoor de qui concerne les accidents du travail entraînant une fixation du taux
vaststelling van de graad van blijvende arbeidsongeschiktheid van 10 d'incapacité permanente de travail de 10 p.c. à moins de 16 p.c. et
pct. of minder dan 16 pct. geschiedt, waarvoor de blijvende pour lesquels l'incapacité permanente de travail et la date de
arbeidsongeschiktheid en de consolidatiedatum tevens met terugwerkende consolidation sont également fixées avec effet rétroactif avant
kracht wordt bepaald vóór de inwerkingtreding van artikel 45quater van l'entrée en vigueur de l'article 45quater de la loi sur les accidents
de arbeidsongevallenwet, doch waarbij de graad wordt bekrachtigd bij du travail, mais pour lesquels le taux est toutefois entériné par une
een gerechtelijke beslissing die vóór 1 januari 1997 in kracht van décision judiciaire coulée en force de chose jugée avant le 1er
gewijsde trad, een schending in van het grondwettelijk janvier 1997, est-il constitutif d'une violation du principe
gelijkheidsbeginsel en het niet-discriminatiebeginsel vervat in de constitutionnel d'égalité et du principe de non-discrimination
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, dat binnen éénzelfde groep contenus aux articles 10 et 11 de la Constitution, en ce sens qu'au
rechtsonderhorigen, namelijk getroffenen van een arbeidsongeval in het sein d'un même groupe de sujets de droit, à savoir les victimes d'un
accident du travail en général, il est instauré une différence de
algemeen, een verschil in behandeling wordt ingesteld waarvoor geen traitement pour laquelle n'existe pas de justification objective et
objectieve en redelijke verantwoording bestaat ? » raisonnable ? »
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. Artikel 45quater van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 B.1. L'article 45quater de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents
bepaalt : du travail dispose :
« Voor de ongevallen overkomen vanaf 1 januari 1988 en waarvoor de « Pour les accidents survenus à partir du 1er janvier 1988 dans le cas
vaststelling van de graad van blijvende arbeidsongeschiktheid van desquels la fixation du taux d'incapacité permanente de travail de
minder dan 10 pct. geschiedt hetzij bij een bekrachtiging van de moins de 10 % se fait, soit par entérinement de l'accord à une date à
overeenkomst met datum vanaf 1 januari 1994, hetzij bij een partir du 1er janvier 1994, soit par une décision judiciaire coulée en
gerechtelijke beslissing die op een datum vanaf 1 januari 1994 in force de chose jugée, à une date à partir du 1er janvier 1994, la
kracht van gewijsde treedt, wordt de waarde van de jaarlijkse valeur de l'allocation annuelle et de la rente est versée en capital
vergoeding en van de rente als kapitaal gestort bij het Fonds voor au Fonds des accidents du travail, tel qu'il est prévu à l'article
arbeidsongevallen, zoals bepaald in artikel 51ter . 51ter .
Deze regeling vindt eveneens toepassing op de ongevallen overkomen Ce règlement s'applique également aux accidents survenus à partir du 1er
vanaf 1 januari 1988 waarvoor de getroffene genezen verklaard werd janvier 1988 pour lesquels la victime a été déclarée guérie sans
zonder blijvende arbeidsongeschiktheid vanaf 1 januari 1994 of incapacité permanente de travail à partir du 1er janvier 1994 ou pour
waarvoor de vaststelling van de graad van blijvende
arbeidsongeschiktheid van 10 pct. of meer geschiedt bij een in het lesquels la fixation du taux d'incapacité permanente de travail de 10
eerste lid bedoelde bekrachtiging of gerechtelijke beslissing, ingeval p.c. ou plus se fait par un entérinement ou par une décision
een bekrachtigde overeenkomst-herziening of een in kracht van gewijsde judiciaire visés à l'alinéa premier, dans le cas où les allocations
getreden gerechtelijke beslissing de jaarlijkse vergoedingen en renten annuelles et rentes sont fixées, après révision, sur la base d'un taux
na herziening vaststelt op een graad van minder dan 10 pct. de moins de 10 p.c., soit par un accord-révision entériné, soit par
Voor de ongevallen waarvoor de vaststelling van de graad van blijvende une décision judiciaire coulée en force de chose jugée.
En ce qui concerne les accidents pour lesquels la fixation du taux
arbeidsongeschiktheid van 10 pct. tot minder dan 16 pct. geschiedt bij d'incapacité permanente de travail de 10 p.c. à moins de 16 p.c. se
een bekrachtiging van de overeenkomst met een datum vanaf 1 januari fait soit par entérinement de l'accord à une date à partir du 1er
1997, hetzij bij een gerechtelijke beslissing die op een datum vanaf 1 janvier 1997, soit par une décision judiciaire passant en force de
januari 1997 in kracht van gewijsde treedt, wordt de waarde van een chose jugée à une date à partir du 1er janvier 1997, la valeur d'une
desgevallend aan de index van de consumptieprijzen gekoppelde allocation annuelle ou d'une rente liées, le cas échéant, à l'indice
jaarlijkse vergoeding of rente als kapitaal gestort bij het Fonds voor des prix à la consommation est versée en capital au Fonds des
Arbeidsongevallen, zoals bepaald in artikel 51ter . accidents du travail, comme le prévoit l'article 51ter .
Het voorgaande lid vindt eveneens toepassing op de ongevallen waarvoor L'alinéa précédent s'applique également aux accidents pour lesquels la
de getroffene zonder blijvende arbeidsongeschiktheid genezen verklaard victime a été déclarée guérie sans incapacité permanente de travail à
werd vanaf 1 januari 1997 of waarvoor de vaststelling van de graad van partir du 1er janvier 1997 ou pour lesquels la fixation du taux
blijvende arbeidsongeschiktheid van minder dan 10 pct. of tenminste 16 d'incapacité permanente de travail de moins de 10 p.c. ou de 16 p.c.
pct. geschiedt bij een in het voorgaande lid bedoelde bekrachtiging of au moins se fait par un entérinement ou par une décision judiciaire
gerechtelijke beslissing, ingeval een bekrachtigde visés à l'alinéa précédent, dans le cas où les allocations annuelles
overeenkomst-herziening of een in kracht van gewijsde getreden et rentes sont fixées, après révision, sur la base d'un taux de 10
gerechtelijke beslissing de jaarlijkse vergoedingen en renten na p.c. à moins de 16 p.c. soit par un accord-révision entériné, soit par
herziening vaststelt op een graad van 10 pct. tot minder dan 16 pct. une décision judiciaire coulée en force de chose jugée.
In die gevallen vindt artikel 45, eerste lid, geen toepassing. » Dans ces cas, l'article 45, alinéa 1er, n'est pas d'application. »
Artikel 45, eerste lid, van dezelfde wet bepaalt : L'article 45, alinéa 1er, de la même loi dispose :
« De getroffene en de echtgenoot kunnen vragen dat ten hoogste één « La victime et le conjoint peuvent demander qu'un tiers au maximum de
derde van de waarde van de hun toekomende rente als kapitaal wordt uitbetaald. la valeur de la rente qui leur revient soit payé en capital.
Dit verzoek kan op elk ogenblik, zelfs na de vestiging van het Cette demande peut être formée à tout moment, même après la
kapitaal, worden gedaan. De rechter beslist zo voordelig mogelijk voor constitution du capital. Le juge décide au mieux de l'intérêt du
de verzoeker. demandeur.
Het kapitaal wordt berekend overeenkomstig het tarief vastgesteld door
de Koning en in functie van de leeftijd van de getroffene of de Le capital se calcule conformément au tarif fixé par le Roi et en
rechthebbende op de eerste dag van het kwartaal dat volgt op de fonction de l'âge de la victime ou de l'ayant droit au premier jour du
beslissing van de rechter. Vanaf deze datum is van rechtswege intrest trimestre qui suit la décision du juge. A partir de cette date, des
verschuldigd op dit kapitaal. » intérêts sont dus de plein droit sur ce capital. »
B.2. De uitkering wegens blijvende arbeidsongeschiktheid verschaft het B.2. L'allocation pour incapacité de travail permanente procure à la
slachtoffer van een arbeidsongeval een vervangingsinkomen naar victime d'un accident du travail un revenu de remplacement par suite
aanleiding van het verlies van zijn economische geschiktheid tot de la perte de son aptitude économique au travail. L'allocation est
werken. De uitkering wordt verstrekt in de vorm van een jaarlijkse versée sous forme de rente annuelle. A la demande de la victime, le
rente. Op verzoek van de getroffene kan de rechtbank evenwel toestaan tribunal peut toutefois autoriser le versement d'une partie de la
dat een deel van de waarde van de hem toekomende rente (ten hoogste valeur de la rente qui lui revient (au maximum un tiers) sous forme de
één derde) als kapitaal wordt uitgekeerd (artikel 45). capital (article 45).
Om besparingsredenen werd die mogelijkheid door de wet van 30 maart Pour des raisons d'économie, la loi du 30 mars 1994 a en principe
1994 in beginsel uitgesloten voor de arbeidsongevallen overkomen vanaf exclu cette possibilité à l'égard des accidents du travail survenus à
1 januari 1988, waarvoor de vaststelling van de graad van blijvende partir du 1er janvier 1988, pour lesquels la fixation du taux
arbeidsongeschiktheid van minder dan tien percent geschiedt hetzij bij d'incapacité permanente de travail de moins de dix pour cent se fait
een bekrachtiging van de overeenkomst met datum vanaf 1 januari 1994, soit par entérinement de l'accord à une date à partir du 1er janvier
hetzij bij een gerechtelijke beslissing die op een datum vanaf 1 1994, soit par une décision judiciaire coulée en force de chose jugée
januari 1994 in werking treedt (artikel 45quater, eerste lid). à une date à partir du 1er janvier 1994 (article 45quater, alinéa 1er).
Om dezelfde redenen werd die mogelijkheid door het koninklijk besluit Pour les mêmes raisons, l'arrêté royal du 16 décembre 1996 confirmé
van 16 december 1996, bekrachtigd door de wet van 13 juni 1997, par la loi du 13 juin 1997, a également exclu cette possibilité pour
eveneens uitgesloten voor de arbeidsongevallen waarvoor de les accidents du travail pour lesquels la fixation du taux
vaststelling van de graad van blijvende arbeidsongeschiktheid van tien d'incapacité permanente de travail de dix pour cent à moins de seize
percent tot minder dan zestien percent geschiedt hetzij bij een pour cent se fait soit par entérinement de l'accord à une date à
bekrachtiging van de overeenkomst met datum vanaf 1 januari 1997, partir du 1er janvier 1997, soit par une décision judiciaire passée en
hetzij bij een gerechtelijke beslissing die op een datum vanaf 1
januari 1997 in werking treedt (artikel 45quater, derde lid). force de chose jugée à une date à partir du 1er janvier 1997 (article
45quater, alinéa 3).
B.3. Het Hof wordt niet gevraagd of het onderscheid op grond van de B.3. La Cour n'est pas interrogée sur le caractère éventuellement
graad van arbeidsongeschiktheid een discriminatie inhoudt, maar enkel discriminatoire de la distinction fondée sur le taux d'incapacité de
travail, mais uniquement sur le caractère discriminatoire de la
of het onderscheid vervat in artikel 45quater, derde lid, op grond van distinction, inscrite à l'article 45quater, alinéa 3, fondée sur la
de datum van bekrachtiging van de graad van blijvende date de l'entérinement du taux d'incapacité de travail permanente,
arbeidsongeschiktheid, vóór of vanaf 1 januari 1997, een discriminatie antérieure ou postérieure au 1er janvier 1997, en ce qui concerne
inhoudt wat de toepassing van artikel 45quater, vijfde lid, betreft. l'application de l'article 45quater, alinéa 5.
B.4. De voormelde datum van bekrachtiging van de graad van blijvende arbeidsongeschiktheid valt samen met de datum van inwerkingtreding van de in het geding zijnde bepaling. Het criterium van onderscheid houdt in dat de in het geding zijnde bepaling van toepassing is op de rechtsgevolgen die zich voordoen na die datum, ook al dateert het arbeidsongeval van vóór die datum, doch dat zij niet van toepassing is op de op het ogenblik van de inwerkingtreding definitief verwezenlijkte rechtsgevolgen van vroegere arbeidsongevallen. De werking in de tijd van de in het geding zijnde bepaling wijkt derhalve niet af van de gewone regels van overgangsrecht. B.5. Indien de wetgever een beleidswijziging dringend noodzakelijk B.4. La date précitée d'entérinement du taux d'incapacité de travail permanente coïncide avec la date d'entrée en vigueur de la disposition litigieuse. Le critère de distinction implique que la disposition litigieuse est applicable aux effets juridiques postérieurs à cette dernière date, même si l'accident du travail est antérieur à celle-ci, mais qu'elle n'est pas applicable aux effets juridiques d'accidents du travail antérieurs définitivement réalisés au moment de l'entrée en vigueur. L'effet dans le temps de la disposition litigieuse ne déroge dès lors pas aux règles ordinaires du droit transitoire. B.5. Si le législateur estime qu'un changement de politique s'impose
acht, vermag hij te oordelen dat die beleidswijziging met d'urgence, il peut décider de lui donner un effet immédiat et, en
onmiddellijke ingang moet worden doorgevoerd en, in beginsel, is hij principe, il n'est pas tenu de prévoir un régime transitoire. D'une
niet ertoe gehouden in een overgangsregeling te voorzien. In het manière générale, les pouvoirs publics doivent d'ailleurs pouvoir
algemeen overigens moet de overheid haar beleid kunnen aanpassen aan adapter leur politique aux circonstances changeantes de l'intérêt
de wisselende omstandigheden van het algemeen belang. Elke dringende général. Tout changement de politique destiné à faire face à une
beleidswijziging zou onmogelijk zijn, indien zou worden aangenomen dat nécessité urgente deviendrait impossible si l'on partait du principe
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet vereisen dat het vroegere que les articles 10 et 11 de la Constitution exigent que le régime
stelsel gedurende een bepaalde periode alsnog moet worden gehandhaafd. antérieur soit maintenu pendant une période déterminée.
B.6. De slachtoffers van een arbeidsongeval waarvan de graad van B.6. Par ailleurs, les victimes d'un accident du travail dont le taux
blijvende arbeidsongeschiktheid vanaf 1 januari 1997 is vastgesteld, d'incapacité de travail permanente a été fixé à partir du 1er janvier
verliezen overigens niet hun uitkering doch slechts de mogelijkheid om 1997 ne perdent pas leur allocation, mais uniquement la possibilité
een gedeelte daarvan (ten hoogste één derde) als kapitaal te ontvangen. d'en recevoir une partie (au maximum un tiers) sous forme de capital.
B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 45quater van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 schendt L'article 45quater de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. travail ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 10 december 2003. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 10 décembre 2003.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
A. Arts. A. Arts.
^