Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 7/2004 van 21 januari 2004 Rolnummers 2557, 2558, 2559, 2560, 2561, 2562 en 2563 In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 461, 473 en 490 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 20 december 20 Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters L. Fran(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 7/2004 van 21 januari 2004 Rolnummers 2557, 2558, 2559, 2560, 2561, 2562 en 2563 In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 461, 473 en 490 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 20 december 20 Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters L. Fran(...) Extrait de l'arrêt n° 7/2004 du 21 janvier 2004 Numéros du rôle : 2557, 2558, 2559, 2560, 2561, 2562 et 2563 En cause : les recours en annulation des articles 461, 473 et 490 du décret de la Communauté française du 20 décembre 2001 « fixant La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges L. François, (...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 7/2004 van 21 januari 2004 Extrait de l'arrêt n° 7/2004 du 21 janvier 2004
Rolnummers 2557, 2558, 2559, 2560, 2561, 2562 en 2563 Numéros du rôle : 2557, 2558, 2559, 2560, 2561, 2562 et 2563
In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 461, 473 en En cause : les recours en annulation des articles 461, 473 et 490 du
490 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 20 december 2001 « décret de la Communauté française du 20 décembre 2001 « fixant les
tot vaststelling van de regels die specifiek zijn voor het hoger règles spécifiques à l'Enseignement supérieur artistique organisé en
kunstonderwijs georganiseerd in de hogere kunstscholen (organisatie, Ecoles supérieures des Arts (organisation, financement, encadrement,
financiering, omkadering, statuut van het personeel, rechten en statut des personnels, droits et devoirs des étudiants) », introduits
plichten van studenten) », ingesteld door A. De Rijckere en anderen. par A. De Rijckere et autres.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges L.
L. François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Moerman en E. Derycke, François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Moerman et E. Derycke, assistée
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging I. Objet des recours et procédure
Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 4
november 2002 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn Par requêtes adressées à la Cour par lettres recommandées à la poste
ingekomen op 5 november 2002, is beroep tot vernietiging ingesteld van le 4 novembre 2002 et parvenues au greffe le 5 novembre 2002, un
de artikelen 461 of 473 en artikel 490 van het decreet van de Franse recours en annulation des articles 461 ou 473 et de l'article 490 du
Gemeenschap van 20 december 2001 « tot vaststelling van de regels die décret de la Communauté française du 20 décembre 2001 « fixant les
specifiek zijn voor het hoger kunstonderwijs georganiseerd in de règles spécifiques à l'Enseignement supérieur artistique organisé en
hogere kunstscholen (organisatie, financiering, omkadering, statuut Ecoles supérieures des Arts (organisation, financement, encadrement,
van het personeel, rechten en plichten van studenten) », bekendgemaakt statut des personnels, droits et devoirs des étudiants) », publié au
in het Belgisch Staatsblad van 3 mei 2002, door respectievelijk A. De Moniteur belge du 3 mai 2002, a été introduit respectivement par A. De
Rijckere, wonende te 1070 Brussel, Nansenstraat 28, A. Colson, wonende Rijckere, demeurant à 1070 Bruxelles, rue Nansen 28, A. Colson,
te 1300 Limal, rue du Petit Sart 35, R. Bausier, wonende te 1030 demeurant à 1300 Limal, rue du Petit Sart 35, R. Bausier, demeurant à
Brussel, Théo Coopmanstraat 7, C. Debauve, wonende te 1080 Brussel, 1030 Bruxelles, rue Théo Coopman 7, C. Debauve, demeurant à 1080
Bruxelles, boulevard Edmond Machtens 92/11, G. Van Waas, demeurant à
Edmond Machtenslaan 92/11, G. Van Waas, wonende te 1342 Limelette, 1342 Limelette, Clos des Colombes 9A, G. Vander Borght, demeurant à
Clos des Colombes 9A, G. Vander Borght, wonende te 1600 1600 Sint-Pieters-Leeuw, Kastanjedreef 31, et U. Waterlot, demeurant à
Sint-Pieters-Leeuw, Kastanjedreef 31, en U. Waterlot, wonende te 1160 1160 Bruxelles, rue des Pêcheries 107.
Brussel, Visserijstraat 107.
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 2557 tot 2563 van de rol van Ces affaires, inscrites sous les numéros 2557 à 2563 du rôle de la
het Hof, werden samengevoegd. Cour, ont été jointes.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen Quant aux dispositions attaquées
B.1.1. Artikel 461 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 20 B.1.1. L'article 461 du décret du 20 décembre 2001 de la Communauté
december 2001 « tot vaststelling van de regels die specifiek zijn voor française « fixant les règles spécifiques à l'Enseignement supérieur
het hoger kunstonderwijs georganiseerd in de hogere kunstscholen artistique organisé en Ecoles supérieures des Arts (organisation,
(organisatie, financiering, omkadering, statuut van het personeel, financement, encadrement, statut des personnels, droits et devoirs des
rechten en plichten van studenten) » bepaalt : étudiants) » dispose :
« § 1. Bij overgangsmaatregel, kunnen de (hoog)leraren en begeleiders « § 1er. Par mesure transitoire, les professeurs et accompagnateurs
die, op de datum van inwerkingtreding van dit decreet, benoemd zijn in qui, à la date de l'entrée en vigueur du présent décret, sont nommés
een ambt aan het Conservatorium en een ander ambt in het onderwijs, dans une fonction au Conservatoire et exercent une autre fonction dans
een statutair ambt of een ambt als werknemer uitoefenen, deze l'enseignement, une fonction statutaire ou une fonction salariée,
mogelijkheid van cumulatie in een niet exclusief ambt behouden peuvent conserver cette possibilité de cumul en fonction non exclusive
overeenkomstig de bepalingen van artikel 5 voorlaatste lid van het conformément aux dispositions de l'article 5 avant-dernier alinéa de
koninklijk besluit van 15 april 1958, zoals gewijzigd bij artikel 473 van dit decreet. Daartoe moeten de betrokken (hoog)leraren en begeleiders hun keuze meedelen bij een ter post aangetekende brief gericht aan de Algemene Administratie van het onderwijspersoneel binnen de dertig dagen van de datum van toepassing van dit decreet. Zij moeten hun keuze uiterlijk op 1 mei voor elk academiejaar herhalen. Indien dit niet wordt gedaan, worden de nieuwe regels van dit decreet op hen toegepast. § 2. Als zij de cumulatie kiezen, worden hun prestaties op het Conservatorium beperkt tot maximaal vier uur per week voor de l'arrêté royal du 15 avril 1958, tel que modifié par l'article 473 du présent décret. A cette fin, les professeurs et accompagnateurs concernés doivent notifier leur choix par lettre recommandée à la poste adressée à l'Administration générale des personnels de l'enseignement dans les trente jours de la date d'application du présent décret. Ils doivent réitérer leur choix au plus tard le 1er mai qui précède chaque année académique. A défaut, les nouvelles règles du présent décret leur sont appliquées. § 2. S'ils optent pour le cumul, leurs prestations au Conservatoire sont limitées à maximum 4 heures par semaine pour les professeurs, et
(hoog)leraren en maximaal 6 uur per week voor de begeleiders. à maximum 6 heures par semaine pour les accompagnateurs.
Hun bezoldiging in dit ambt stemt, in voorkomend geval, overeen met de Leur rétribution dans cette fonction correspond, le cas échéant, aux
heures effectivement prestées, selon l'échelle barémique suivante :
werkelijk gepresteerde uren volgens de volgende weddeschaal : 1o Professeur de cours artistiques dans l'enseignement de la musique
1o (Hoog)leraar voor kunst in het muziekonderwijs (ambt van 6 uur per week) : (fonction de 6 heures par semaine) :
a) die onderwijs verstrekt in een cursus van de eerste categorie : 610; a) enseignant un cours classé en première catégorie : 610;
b) die onderwijs verstrekt in een cursus van de tweede categorie : b) enseignant un cours classé en seconde catégorie : 606.
606. 2o Begeleider in het muziekonderwijs (ambt van 12 uur per week) : 607. 2o Accompagnateur dans l'enseignement de la musique (fonction de 12
Zij bewaren de anciënniteit van hun vroeger niet-exclusief ambt heures par semaine) : 607.
overeenkomstig de bepalingen van het koninklijk besluit van 15 april Ils conservent l'ancienneté de leur ancienne fonction non exclusive,
1958 houdende bezoldigingsregeling van het onderwijzend, conformément aux dispositions de l'arrêté royal du 15 avril 1958
wetenschappelijk en daarmee gelijkgesteld personeel van het Ministerie relatif au statut pécuniaire du personnel enseignant scientifique et
van Openbaar Onderwijs die geldend zou zijn op de dag van de aanneming assimilé du Ministère de l'Instruction publique en vigueur le jour de
van dit decreet. l'adoption du présent décret.
§ 3. Bij uitzonderlijk geval in verband met dringende pedagogische § 3. En cas de situation exceptionnelle liée à des raisons urgentes de
redenen, mogen de prestaties op het Conservatorium worden opgevoerd nature pédagogique, les prestations au Conservatoire peuvent être
tot maximaal acht uur per week voor de (hoog)leraren. portées à maximum 8 heures par semaine pour les professeurs.
Op straffe van nietigheid, moet het voordeel van de uitzonderlijke Sous peine de nullité, le bénéfice de la situation exceptionnelle doit
toestand aangevraagd worden door de Directeur van de betrokken inrichting bij een ter post aangetekende brief, gemotiveerd en gericht aan het Ministerie waarvan de inrichting afhangt, uiterlijk binnen de dertig dagen volgend op de feiten waarvoor beroep werd aangetekend. Het voordeel van de uitzonderlijke situatie kan slechts worden toegekend op beslissing genomen door de Minister tot wiens bevoegdheid het hoger Kunstonderwijs behoort. De beslissing is slechts geldig voor de duur van het betrokken schooljaar. De bezoldiging van de uren gepresteerd binnen het kader van een uitzonderlijke situatie zal overeenstemmen met de werkelijk gepresteerde uren, volgens het referentiebarema hieronder bedoeld. Maar boven zes uur voor de (hoog)leraren zullen de gepresteerde uren être demandé par le Directeur de l'établissement concerné par lettre recommandée à la poste, motivée et adressée au ministère dont relève l'établissement, au plus tard dans les trente jours suivant les faits qui ont donné lieu à la requête. Le bénéfice de la situation exceptionnelle ne peut être accordé que sur décision prise par le ministre ayant l'Enseignement supérieur artistique dans ses attributions. La décision n'est valable que pour la durée de l'année scolaire en cours. La rémunération des heures prestées dans le cadre d'une situation exceptionnelle correspondra aux heures effectivement prestées, selon le barème de référence mentionné ci-dessus. Toutefois, au-delà de 6 heures pour les professeurs, les heures
voor de helft worden betaald. prestées seront rétribuées pour moitié.
§ 4. Bij overgangsmaatregel en binnen de perken van het kader zoals § 4. Par mesure transitoire, dans la limite du cadre tel que fixé en
bepaald in uitvoering van artikel 99 van dit decreet, kunnen de application de l'article 99 du présent décret, les membres du
personeelsleden van de conservatoria die voor het academiejaar personnel des conservatoires qui, pour l'année académique 2001-2002
2001-2002 werden aangewezen voor een mandaat van docent en opnieuw ont été désignés dans un mandat de chargé de cours, et sont à nouveau
zijn aangewezen volgens dit decreet, ten belope van de uren en de désignés sous le régime du présent décret, peuvent, a concurrence des
cursussen waarvoor zij in 2001-2002 werden bezoldigd, de benaming van heures et des matières pour lesquelles ils ont été rémunérés en
docent blijven genieten, in plaats van de benaming assistent en, 2001-2002, continuer à bénéficier de l'appellation de chargé de cours
zonder beperking van het aantal mandaten en in afwijking van de plutôt que celle d'assistant et sans limitation du nombre de mandats
bepalingen van § 2 van artikel 108 van dit decreet. en dérogation aux dispositions du § 2 de l'article 108 du présent
Deze mogelijkheid moet echter gebonden zijn aan de activiteit van de décret. Cette possibilité doit cependant être liée à l'activité du professeur
(hoog)leraar met wie zij verbonden zijn tot 2001-2002 met toepassing auquel ils sont attachés en 2001-2002 en vertu des dispositions de
van de bepalingen van artikel 18 van het koninklijk besluit van 25 l'article 18 de l'arrêté royal du 25 juin 1973 fixant les conditions
juni 1973 tot vaststelling van de voorwaarden voor de toelating van de d'admission des élèves et la durée des cours dans les conservatoires
leerlingen en van de duur van de lessen in de Koninklijke royaux de musique et doit prendre fin dès que ce professeur n'est plus
Muziekconservatoria en moet beëindigd worden zodra de (hoog)leraar en fonction. Le volume horaire global, qu'un conservatoire réserverait
niet meer in dienst is. Het globaal urenvolume dat een conservatorium pour l'application de la présente disposition se déduit du nombre
zou reserveren voor de toepassing van deze bepaling wordt afgetrokken d'unités d'emploi d'assistants déterminés en application de l'article
van het aantal betrekkingseenheden als assistent bepaald bij
toepassing van artikel 55 van dit decreet. 55 du présent décret.
De betrokken docenten moeten hun keuze meedelen bij een ter post
aangetekende brief gericht aan de Algemene Administratie Les chargés de cours concernés doivent notifier leur choix par lettre
Onderwijspersoneel binnen de dertig dagen na de bekendmaking van dit recommandée à la poste adressée à l'Administration générale des
decreet. Dit document moet de naam van de (hoog)leraar vermelden aan personnels de l'enseignement (dans les 30 jours de la publication du
wie zij waren verbonden in de context van het voornoemd koninklijk présent décret). Ce document doit préciser le nom du professeur auquel
besluit van 25 juni 1973. ils étaient rattachés dans le contexte de l'arrêté royal du 25 juin
In dat geval wordt hun bezoldiging vastgesteld per weekuur op grond 1973 précité. Dans ce cas, leur rétribution est fixée par heure hebdomadaire en
van een jaarlijks uurpercentage van 1.182,28 euro, gekoppeld aan de fonction d'un taux horaire annuel de 1182,28 euros, rattaché à l'index
index 100 op 1 november 1993. Het mandaat van docent wordt geacht een 100 au premier novembre 1993. Le mandat de chargé de cours est
ambt met volledige prestaties te zijn in de zin van artikel 4 van het considéré comme fonction à prestations complètes au sens de l'article
koninklijk besluit van 15 april 1958 houdende bezoldigingsregeling van 4 de l'arrêté royal du 15 avril 1958 portant statut pécuniaire du
het onderwijzend, wetenschappelijk en daarmee gelijkgesteld personeel personnel enseignant, scientifique et assimilé du Ministère de
van het Ministerie van Openbaar Onderwijs, wanneer het 18 uren telt. » l'instruction publique lorsqu'il comporte 18 heures. »
B.1.2. Artikel 473 van hetzelfde decreet wordt bestreden, in zoverre B.1.2. L'article 473 du même décret est attaqué en ce qu'il complète
het het eerste lid aanvult (« In afwijking van de bepalingen b) en c) l'alinéa 1er (« Par dérogation aux dispositions des b) et c) [...] »)
[...] ») en het voorlaatste lid vervangt (« De uitdrukking ' et remplace l'avant-dernier alinéa (« L'expression ' fonction non
niet-uitsluitend ambt ' [...] ») van artikel 5 van het koninklijk exclusive ' [...] ») de l'article 5 de l'arrêté royal du 15 avril 1958
besluit van 15 april 1958 « houdende bezoldigingsregeling van het « portant statut pécuniaire du personnel enseignant, scientifique et
onderwijzend, wetenschappelijk en daarmee gelijkgesteld personeel van
het Ministerie van Openbaar Onderwijs ». Aldus gewijzigd, bepaalt dat assimilé du Ministère de l'Instruction publique ». Ainsi modifié, cet
artikel : article dispose :
«

Art. 5.Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder :

«

Art. 5.Pour l'application du présent arrêté :

Bijbetrekking : het ambt met al dan niet volledige prestaties, dat aan L'expression ' fonction accessoire ' désigne la fonction, qu'elle soit
een of meer bij de onderhavige bezoldigingsregeling beoogde scholen of ou non à prestations complètes, qu'exerce dans une ou plusieurs écoles
instellingen wordt uitgeoefend door het personeelslid : ou institutions régies par le présent statut, l'agent :
a) dat reeds een ambt met volledige prestaties uitoefent aan een of a) qui exerce déjà une fonction à prestations complètes dans une ou
verscheidene andere bij de onderhavige bezoldigingsregeling beoogde plusieurs autres écoles ou institutions régies par le présent statut;
scholen of instellingen; b) dat reeds een zelfstandig beroep uitoefent waarin een b) qui exerce déjà une profession indépendante comportant une activité
beroepsactiviteit wordt ontwikkeld die ten minste 60 pct. vereist van professionnelle qui exige au moins 60 p.c. des prestations
de wekelijkse arbeidsprestaties verstrekt door iemand die dezelfde hebdomadaires fournies par celui qui exerce la même activité de
activiteit op uitsluitende wijze uitoefent. manière exclusive.
De toepassing van deze bepaling sluit de toepassing uit van littera c L'application de la présente disposition exclut l'application du
van dit artikel; littera c du présent article;
c) dat uit hoofde van elke andere bezigheid en/of wegens het genot van c) qui bénéficie, du chef de toute autre occupation et/ou du chef de
een pensioen ten laste van de Openbare Schatkist, brutoinkomsten heeft la jouissance d'une pension à charge du Trésor public, de revenus
waarvan het bedrag gelijk is aan of hoger is dan dat van de bruts dont le montant est égal ou supérieur à celui de la rémunération
brutobezoldiging, die het zou verkrijgen, indien het zijn ambt als brute qu'il obtiendrait s'il exerçait sa fonction comme fonction
hoofdambt met volledige prestaties uitoefende, maar berekend op het principale à prestations complètes, mais calculée sur la base du
minimum van de weddeschaal. minimum de l'échelle de traitement.
Onder ' andere bezigheid ' wordt verstaan een andere bezigheid dan : Par ' autre occupation ', il faut entendre une occupation autre que :
1o een zelfstandig beroep; 1o une profession indépendante;
2o prestaties in het onderwijs met volledig leerplan of in het 2o des prestations dans l'enseignement de plein exercice ou dans
onderwijs voor sociale promotie of met beperkt leerplan, waarvoor een l'enseignement de promotion sociale ou à horaire réduit, pour
bezoldiging ten laste van de Schatkist wordt verleend; lesquelles une rémunération à charge du Trésor public est accordée;
d) dat eveneens een ambt met volledige prestaties uitoefent in het d) qui exerce également une fonction à prestations complètes dans
onderwijs voor sociale promotie of met beperkt leerplan; l'enseignement de promotion sociale ou à horaire réduit;
e) dat een wedde of een rustpensioen geniet uit hoofde van een e) qui bénéficie d'un traitement ou d'une pension de retraite du chef
betrekking uitgeoefend in de privé-sector of in de overheidssector, d'un emploi exercé dans le secteur privé ou public, dont l'horaire
waarvan de normale uurregeling van die aard is dat zij een normale normal est de nature à absorber complètement une activité
beroepsactiviteit volledig in beslag neemt, behalve indien het bedrag professionnelle normale, sauf si le montant est inférieur au minimum
ervan lager is dan het minimum van de laagste weddeschaal verbonden de l'échelle de traitement la moins élevée de la fonction de
aan het ambt van studiemeester-opvoeder; surveillant-éducateur;
f) dat een niet-uitsluitend ambt in het onderwijs met volledig f) qui exerce une fonction non exclusive dans l'enseignement de plein
leerplan uitoefent waarvoor het een volledige wedde geniet, waarvan exercice, pour laquelle il bénéficie d'un traitement complet, dont le
het brutobedrag gelijk is aan of hoger ligt dan het minimum van zijn montant brut est égal ou supérieur au minimum de son échelle de
weddeschaal. traitement.
In afwijking van de bepalingen b) en c) hierboven, behouden de Par dérogation aux dispositions des b) et c) ci dessus, les
leerkrachten van de hogere kunstscholen die een artistiek beroep enseignants des Ecoles supérieures des Arts qui exercent une
uitoefenen ofwel als zelfstandige, onder arbeidsovereenkomst, het profession à caractère artistique soit comme indépendant, soit sous
voordeel van het hoofdambt welke ook de bedragen van hun inkomsten en contrat d'emploi, conservent le bénéfice de la fonction principale
het urenvolume van hun artistieke activiteit mogen zijn. quels que soient les montants de leurs revenus et le volume horaire de
leur activité artistique.
Hoofdambt : het ambt met al dan niet volledige prestaties, dat aan één L'expression ' fonction principale ' désigne la fonction qu'elle soit
of meer bij de onderhavige bezoldigingsregeling beoogde scholen of ou non à prestations complètes, qu'exerce, dans une ou plusieurs
instellingen wordt uitgeoefend door het personeelslid dat zich niet in écoles ou institutions régies par le présent statut, l'agent qui ne se
een van de onder vorengemelde a), b), c), d), e) en f) bedoelde trouve dans aucune des trois situations visées sous a), b), c), d), e)
toestanden bevindt. et f), ci-dessus.
Voor de toepassing van de vorige leden wordt geen rekening gehouden Pour l'application des alinéas précédents, il n'est tenu compte ni des
met het inkomen voortvloeiend uit het verrichten van deskundig revenus provenant d'indemnités d'expertises judiciaires en matière
onderzoek in strafzaken in opdracht van de rechterlijke overheid, noch pénale, effectuées sur ordre des autorités judiciaires, ni de la durée
met de tijdsduur die daaraan is besteed, noch met het inkomen des prestations qui y sont consacrées ni des revenus provenant de
voortvloeiend uit de uitoefening van de ambten van burgemeester, l'exercice des fonctions de bourgmestre, d'échevin, de conseiller
schepen, gemeenteraadslid, voorzitter of lid van een Raad voor communal, de président ou de membre d'un Conseil de l'Aide sociale et
Maatschappelijk Welzijn en provincieraadslid. de conseiller provincial.
De uitdrukking ' niet-exclusief ambt ' duidt het ambt aan dat, in een L'expression ' fonction non exclusive ' désigne la fonction qu'exerce
of verschillende scholen of inrichtingen voor kunstonderwijs van de
Staat, uitgeoefend wordt door de (hoog)leraar belast met de artistieke dans une ou plusieurs écoles ou institutions d'enseignement artistique
vakken en de begeleider die in vast verband benoemd zijn voor 1 de l'Etat, le professeur enseignant les cours artistiques et
september 2002 en die hebben geopteerd voor het behoud van de vorige l'accompagnateur nommés à titre définitif avant le 1er septembre 2002
cumulaties. et qui ont opté pour le maintien des cumuls antérieurs.
Par mesure transitoire, est également réputée non exclusive la
Bij overgangsmaatregel wordt het ambt van inspecteur artistieke vakken fonction qu'exerce dans l'enseignement artistique, l'inspecteur de
in het kunstonderwijs eveneens als niet-uitsluitend ambt beschouwd. » cours artistiques. »
B.1.3. Artikel 490 van hetzelfde decreet wordt bestreden in zoverre B.1.3. L'article 490 du même décret est attaqué en ce qu'il ajoute un
het een tweede lid toevoegt in paragraaf 2 van artikel 77 van de wet
van 24 december 1976 betreffende de budgettaire voorstellen 1976-1977. alinéa 2 au paragraphe 2 de l'article 77 de la loi du 24 décembre 1976
Aldus gewijzigd, bepaalt artikel 77 : « § 1. Onverminderd de toepassing van andere meer beperkende wettelijke bepalingen, wordt noch wedde, noch weddetoelage, toegekend voor prestaties geleverd in het door de Staat ingericht of gesubsidieerd onderwijs, met inbegrip van het onderwijs voor sociale promotie of met beperkt leerplan, door een persoon die reeds een hoofdberoep uitoefent buiten het onderwijs of prestaties levert in het onderwijs die ten minste gelijk zijn aan een ambt met volledige prestaties, voor de gezamenlijke bijkomende prestaties in het onderwijs, die een derde overschrijden van het minimum vereiste aantal uren voor een ambt met volledige prestaties in deze functie of in de functies die overeenkomen met deze prestaties. Indien het begrip ambt met volledige prestaties in het onderwijs niet bepaald is, wordt het door de Koning vastgelegd in vergelijking met een overeenstemmend onderwijs met volledig leerplan. Wanneer de prestaties betrekking hebben op verschillende ambten relative aux propositions budgétaires 1976-1977. L'article 77 ainsi modifié dispose : « § 1er. Sans préjudice de l'application d'autres dispositions légales plus restrictives, il ne peut être attribué ni rémunération, ni subvention-traitement pour les prestations fournies dans l'enseignement organisé ou subventionné par l'Etat, en cela compris l'enseignement de promotion sociale ou à horaire réduit, par une personne qui exerce déjà une profession principale en dehors de l'enseignement ou des prestations dans l'enseignement égales à un emploi à prestations complètes au moins, pour l'ensemble des prestations complémentaires dans l'enseignement qui dépasse un tiers du nombre minimum d'heures requis, pour un emploi à prestations complètes dans la ou les fonctions correspondant à ces prestations. Si la notion d'emploi à prestations complètes dans l'enseignement n'est pas définie, elle est déterminée par le Roi par comparaison avec un enseignement de plein exercice correspondant. Lorsque les prestations se rapportent à différentes fonctions pour
waarvoor de vereiste minima voor een ambt met volledige prestaties lesquelles les minima requis pour un emploi à prestations complètes
verschillend zijn, dan wordt de ponderatieregel toegepast zoals voor sont différents, la règle de la pondération valable pour le calcul des
de berekening der wedden. traitements sera appliquée.
§ 2. De beperking tot beloop van een derde van de prestaties die recht § 2. La limitation au tiers des prestations donnant lieu aux
geven op een bezoldiging zoals bepaald onder § 1 is niet van rétributions comme prévu au § 1er du présent article n'est pas
toepassing : applicable :
a) indien de betrokkene zijn hoofdberoep uitoefent buiten het a) lorsque l'intéressé exerce sa profession principale en dehors de
onderwijs en slechts bijkomende prestaties uitoefent in één l'enseignement et exerce uniquement des prestations complémentaires,
universitaire instelling of in één instelling voor hoger onderwijs van dans un seul établissement universitaire ou dans un seul établissement
het lange type; in dat geval mag het aantal uren per week niet meer d'enseignement supérieur du type long; dans ce cas, le nombre d'heures
dan vijf bedragen; nochtans zal de bezoldiging voor deze prestaties nooit meer mogen bedragen dan een derde van de maximumbezoldiging die hij zou genieten mocht hij deze prestaties als hoofdambt met volledige prestaties uitoefenen; b) indien de betrokkene buiten zijn hoofdberoep slechts bijkomende prestaties uitoefent in één instelling en zich in een uitzonderlijke toestand bevindt als bepaald in een in Ministerraad overlegd koninklijk besluit; in deze gevallen mag het aantal uren niet meer bedragen dan het dubbel van het in § 1 bepaalde maximum. Deze paragraaf is niet van toepassing op de hogere kunstscholen. § 3. Voor de personen bedoeld in § 1 die, op 1 november 1976, belast waren met bijkomende prestaties die de maxima bepaald bij de §§ 1 en 2 overtreffen, is de toekenning van een wedde of weddetoelage toegelaten par semaine, ne peut dépasser cinq; toutefois, la rétribution de ces prestations ne pourra jamais dépasser un tiers de la rétribution maximum dont l'intéressé bénéficierait s'il exerçait ces prestations à titre d'emploi principal à prestations complètes; b) lorsque l'intéressé n'exerce, en dehors de sa profession principale, que des prestations complémentaires dans un seul établissement d'enseignement et qu'il se trouve dans un cas exceptionnel fixé par arrêté royal délibéré en Conseil des Ministres; dans ces cas, le nombre d'heures ne peut dépasser le double du maximum prévu au § 1er. Le présent paragraphe n'est pas applicable aux Ecoles supérieures des Arts. § 3. Pour les personnes visées au § 1er qui, au 1er novembre 1976 étaient chargées de prestations complémentaires au-delà des maxima prévus aux §§ 1er et 2, l'attribution d'une rémunération ou d'une
tot het einde van de [lees : het] academiejaar of schooljaar 1980-1981 subvention-traitement est autorisée jusqu'à la fin de l'année
binnen de grenzen van 50 pct. van het vereiste minimum aantal uren académique ou scolaire 1980-1981 dans les limites de 50 p.c. du nombre
bedoeld bij § 1. minimum d'heures requis visé au § 1er.
§ 4. Voor de berekening van het toegelaten maximum bedoeld bij de §§ 1 § 4. Pour le calcul du maximum autorisé, comme prévu aux §§ 1er à 3,
tot 3, worden de bekomen resultaten steeds afgerond tot de hogere les résultats obtenus sont toujours arrondis à l'unité supérieure et à
eenheid en tot ten minstens 3 uren. 3 heures minimum.
§ 5. Onder hoofdberoep moet worden verstaan de betrekking uitgeoefend § 5. Par profession principale, il faut entendre la profession tant
zowel in de privé-sector als in de overheidssector, waarvan de normale dans le secteur privé que public dont l'horaire normal est tel qu'il
uurregeling van die aard is dat zij een normale beroepsactiviteit absorbe totalement une activité professionnelle normale.
volledig in beslag neemt.
De Koning bepaalt bij een in Ministerraad overlegd koninklijk besluit Le Roi fixe, par arrêté royal délibéré en Conseil des Ministres, ce
wat moet worden verstaan door een hoofdberoep door een zelfstandige qu'il y a lieu d'entendre par une profession principale exercée par un
uitgeoefend. » travailleur indépendant. »
Ten aanzien van het belang van de verzoekende partijen om in rechte te Quant à l'intérêt à agir des requérants
treden B.2.1. De Franse Gemeenschapsregering betwist het belang van de B.2.1. Le Gouvernement de la Communauté française conteste l'intérêt à
verzoekende partijen in de zaken nrs. 2557, 2558 en 2560 tot 2563 om agir des requérants dans les affaires nos 2557, 2558 et 2560 à 2563 en
in rechte te treden en voert daarvoor aan dat de bestreden bepalingen faisant valoir que les dispositions attaquées ne modifient pas leur
hun situatie niet wijzigen, in zoverre de vroegere bepalingen, zoals situation en ce que, comme les dispositions nouvelles, les
de nieuwe bepalingen, de duur van de prestaties die recht geven op een dispositions anciennes limitaient à quatre heures la durée des
bezoldiging tot vier uur beperkten (artikel 490 van het bestreden prestations pouvant être rétribuées (article 490 du décret attaqué et
decreet en artikel 77 van de wet van 24 december 1976). Volgens haar article 77 de la loi du 24 décembre 1976). Selon lui, l'annulation des
zou de vernietiging van de bestreden normen de situatie van de normes attaquées ne modifierait pas favorablement la situation des
verzoekende partijen niet in gunstige zin wijzigen. requérants.
B.2.2.1. De verzoekende partijen oefenen ambten uit aan B.2.2.1. Les requérants exercent des fonctions dans des conservatoires
muziekconservatoria die onder de Franse Gemeenschap ressorteren. Zij de musique relevant de la Communauté française. Ils justifient de
doen blijken van het vereiste belang om de vernietiging te vorderen l'intérêt requis à demander l'annulation de dispositions décrétales
van decretale bepalingen die de bezoldigingen vaststellen waarop zij qui fixent les rémunérations que l'exercice de ces fonctions leur
op grond van de uitoefening van die ambten recht kunnen hebben wanneer permet d'obtenir lorsqu'ils cumulent ces rémunérations avec d'autres
zij die bezoldigingen met andere inkomsten cumuleren (artikel 473, revenus (article 473, attaqué dans toutes les affaires, et article
bestreden in alle zaken, en artikel 490, bestreden in de zaken nrs.
2557, 2558 en 2560 tot 2563). Die verzoekende partijen hebben belang 490, attaqué dans les affaires nos 2557, 2558 et 2560 à 2563).
bij de vernietiging van de bestreden bepalingen, vermits de bevoegde L'annulation des dispositions attaquées présente pour ces requérants
overheid, in geval van vernietiging, ertoe zal worden gebracht hun un intérêt car l'autorité compétente sera amenée, en cas d'annulation,
situatie en hun verwachtingen opnieuw te onderzoeken. à procéder à un nouvel examen de leur situation et de leurs attentes.
B.2.2.2. Het Hof stelt echter vast dat de verzoekende partij in de B.2.2.2. La Cour constate cependant que le requérant dans l'affaire no
zaak nr. 2559, die als enige de vernietiging van artikel 461 vordert, 2559, seul à demander l'annulation de l'article 461, le fait en
dat doet uit de overweging dat die bepaling het haar niet mogelijk considération de ce que cette disposition ne lui permet pas d'exercer
maakt haar ambt van hoogleraar aan een hogere kunstschool uit te sa fonction de professeur dans une école supérieure des arts en tant
oefenen als titularis van een niet-uitsluitend ambt (bedoeld in que fonction non exclusive (visée à l'article 5, avant-dernier alinéa,
artikel 5, voorlaatste lid, van het koninklijk besluit van 15 april de l'arrêté royal du 15 avril 1958) tout en percevant une pension de
1958), wanneer zij uit hoofde van een in de overheidssector retraite du chef d'un emploi exercé dans le secteur public.
uitgeoefende betrekking een rustpensioen geniet.
Het stelt overigens vast dat de Franse Gemeenschapsregering in haar Elle constate par ailleurs que, dans son mémoire, le Gouvernement de
memorie schrijft : la Communauté française écrit :
« Door die bepaling aan te nemen, wilde de decreetgever duidelijk het « La volonté du législateur décrétal, en adoptant cette disposition,
voordeel behouden van een cumulatie die, in een niet-uitsluitend ambt, était de manière certaine de maintenir le bénéfice d'un cumul limité,
beperkt was tot de ambtenaren die op de datum van inwerkingtreding van en fonction non exclusive, aux agents qui, nommés à titre définitif à
voormeld decreet vast benoemd zijn en uitdrukkelijk daarom verzoeken. la date d'entrée en vigueur dudit décret, en font expressément la demande.
In dat verband moet de term ' uitoefenen ' zoals bedoeld in de A cet égard, le terme ' exercer ' tel que visé dans l'expression '
uitdrukking ' een ander ambt in het onderwijs, een statutair ambt of exercent une autre fonction dans l'enseignement, une fonction
een ambt als werknemer uitoefenen ' in artikel 461, eerste lid [lees : statutaire ou une fonction salariée' figurant à l'article 461, alinéa
§ 1], van het decreet soepel geïnterpreteerd worden en staat het vast 1er [lire : § 1er], du décret doit être interprété avec souplesse et
dat een gepensioneerd statutair ambtenaar, indien op correcte wijze il est évident qu'un agent statutaire à la retraite doit, en prenant
rekening wordt gehouden met de onbetwistbare wil van de wetgever, moet compte correctement de la volonté certaine du législateur, être
worden beschouwd als een ambtenaar die een statutair ambt uitoefent in considéré comme un agent qui exerce une fonction statutaire au sens où
de zin zoals dat te dezen wordt bedoeld. » on l'entend en l'espèce. »
In die interpretatie zou de uitoefening van het in het geding zijnde Dans cette interprétation, l'exercice de la fonction en cause ne
ambt niet onverenigbaar zijn met het voordeel van het voormelde serait pas incompatible avec le bénéfice de la pension précitée. Le
pensioen. Aangezien de verzoekende partij bijgevolg het voordeel van requérant pouvant dès lors bénéficier des dispositions de l'article
de bepalingen van artikel 461 kan genieten, zou zij geen grief kunnen afleiden uit het feit dat die bepaling niet op haar van toepassing zou zijn en haar belang bij het vorderen van de vernietiging ervan niet op een dergelijke grief kunnen laten steunen. Het beroep zou niet ontvankelijk zijn, in zoverre het betrekking heeft op artikel 461. De soepele interpretatie die de Franse Gemeenschapsregering voorstelt, heeft echter geen voorrang op de tekst van het decreet en is moeilijk te verzoenen met de bewoordingen van de in het geding zijnde bepaling, aangezien moeilijk kan worden beschouwd dat de uitoefening van welk ambt dan ook het genot van een rustpensioen omvat, ook al is dat uit hoofde van dat ambt toegekend. Aangezien dus moet worden aangenomen dat het middel betrekking heeft op een bepaling die het niet mogelijk maakt het in het geding zijnde 461, il ne pourrait tirer de grief de ce que cette disposition ne lui serait pas applicable et fonder sur un tel grief son intérêt à en demander l'annulation. En tant qu'il porte sur l'article 461, le recours ne serait pas recevable. Cependant, l'interprétation souple proposée par le Gouvernement de la Communauté française ne prévaut pas contre le texte du décret et se concilie mal avec le libellé de la disposition en cause, l'exercice d'une fonction quelconque pouvant difficilement être entendu comme comprenant la jouissance d'une pension de retraite, fût-elle octroyée du chef de cette fonction. Le moyen devant donc être entendu comme portant sur une disposition qui ne permet pas le cumul de la fonction en cause et de la pension
ambt met het voormelde pensioen te cumuleren, doet de verzoekende précitée, le requérant justifie de l'intérêt requis pour demander
partij blijken van het vereiste belang om de vernietiging van artikel l'annulation de l'article 461.
461 te vorderen.
B.2.3. De Franse Gemeenschapsregering is van mening dat de verzoekende B.2.3. Le Gouvernement de la Communauté française estime que les
partijen in de zaken nrs. 2560, 2561 en 2562, die tijdelijk aangesteld requérants dans les affaires nos 2560, 2561 et 2562, nommés à titre
zijn, niet doen blijken van het vereiste belang bij de vernietiging temporaire, ne justifient pas de l'intérêt requis à l'annulation des
van de bepalingen die zij bestrijden (de artikelen 473 en 490) en die dispositions qu'ils attaquent (les articles 473 et 490) et qui
van toepassing zijn op de benoemde personeelsleden; hun belang, dat s'appliquent aux membres du personnel ayant fait l'objet d'une
afhankelijk is van een eventuele benoeming, zou niet rechtstreeks nomination; leur intérêt, subordonné à l'éventualité d'une nomination,
zijn. ne serait pas direct.
B.2.4. Aangezien verschillende verzoekende partijen doen blijken van B.2.4. Plusieurs des requérants justifiant d'un intérêt à leur recours
een belang bij hun beroep, in zoverre zij benoemd zijn geweest, is het en ce qu'ils ont fait l'objet d'une nomination, il n'est pas
daarnaast niet nodig om na te gaan of ook de verzoekende partijen in nécessaire d'examiner en outre si les requérants dans les affaires nos
de zaken nrs. 2560, 2561 en 2562, die tijdelijk aangesteld zijn 2560, 2561 et 2562, qui ont été nommés à titre temporaire, justifient
geweest, doen blijken van een rechtstreeks belang bij dat beroep. eux aussi d'un intérêt direct à ce recours.
Ten gronde Quant au fond
B.3.1. De bestreden bepalingen vloeien voort uit de zorg om tegelijk, B.3.1. Les dispositions attaquées procèdent du souci, tout à la fois,
- een einde te maken aan het zogeheten stelsel van de « - de mettre fin au régime dit des « fonctions non exclusives » qui, en
niet-uitsluitende ambten », dat, door de houders van een ambt in het permettant aux titulaires d'une fonction dans l'enseignement
kunstonderwijs toe te staan dat ambt met een andere beroepsactiviteit artistique de cumuler celle-ci avec une autre activité
te cumuleren, het mogelijk had gemaakt verschillende onderwijsambten professionnelle, avait permis de cumuler plusieurs fonctions
in het kunstonderwijs te cumuleren en aldus tot problemen zou hebben d'enseignement dans l'enseignement artistique et aurait de ce fait
geleid (Parl. St., Parlement van de Franse Gemeenschap, 2001-2002, nr. provoqué des difficultés (Doc., Parlement de la Communauté française,
207/1, p. 7); 2001-2002, no 207/1, p. 7);
- ondanks het verdwijnen van het stelsel van de niet-uitsluitende - de sauvegarder, malgré la disparition du régime des fonctions non
ambten, de rechten te vrijwaren van die betrokkenen die vóór 1 exclusives, les droits de ceux des intéressés qui étaient nommés avant
september 2002, datum van inwerkingtreding van het decreet, benoemd le 1er septembre 2002, date d'entrée en vigueur du décret : l'article
waren : artikel 461, § 1, van het decreet aanvaardt, bij wijze van 461, § 1er, du décret autorise, à titre transitoire, le cumul de
overgangsmaatregel, de cumulatie van ambten in het kunstonderwijs en fonctions dans l'enseignement artistique et de fonctions statutaires
statutaire ambten of betrekkingen in loondienst; artikel 473 vervangt ou salariées; l'article 473 remplace l'article 5, avant-dernier
artikel 5, voorlaatste lid, van het voormelde koninklijk besluit van alinéa, de l'arrêté royal du 15 avril 1958 précité afin de maintenir,
15 april 1958, teneinde, nog altijd bij wijze van overgangsmaatregel, toujours à titre transitoire, le régime pécuniaire applicable aux
de geldelijke regeling te behouden die op de cumulaties van ambten in cumuls de fonctions dans l'enseignement artistique;
het kunstonderwijs van toepassing is; - de docenten aan de hogere kunstscholen tot de praktijk aan te - d'encourager la pratique chez les enseignants des écoles supérieures
moedigen : voormeld artikel 473 vult daartoe artikel 5, eerste lid, des arts : l'article 473 précité complète à cette fin l'article 5,
van hetzelfde koninklijk besluit van 15 april 1958 aan met een alinéa 1er, du même arrêté royal du 15 avril 1958 d'une disposition
(organieke) bepaling die het de artiesten die hun beroep als (organique) qui permet aux artistes exerçant leur profession comme
zelfstandige of onder arbeidsovereenkomst uitoefenen en houder van een indépendant ou sous contrat d'emploi qui seraient titulaires d'une
ambt in het kunstonderwijs zouden zijn, mogelijk maakt de daaraan fonction dans l'enseignement artistique de conserver l'intégralité de
verbonden bezoldiging integraal te behouden, in tegenstelling tot de la rémunération qui y est afférente, contrairement à ce que font les
in die bepaling vervatte regels voor de docenten die geen artiest règles prévues par cette disposition en ce qui concerne les
zijn, maar zich in soortgelijke cumulatiesituaties bevinden; toch enseignants qui, sans être artistes, se trouveraient dans des
wijzigt artikel 490 van het decreet artikel 77, § 2, van de wet van 24 situations de cumul analogues; cela étant, l'article 490 du décret
december 1976 betreffende de budgettaire voorstellen 1976-1977 in die modifie l'article 77, § 2, de la loi du 24 décembre 1976 relative aux
zin dat, in de hogere kunstscholen, de cumulatie van de docenten die propositions budgétaires 1976-1977 pour ne plus rémunérer, dans les
meer dan een derde van een opdracht naast een ambt of een beroep met écoles supérieures des arts, le cumul des enseignants qui exercent
volledige prestaties uitoefenen, niet langer wordt bezoldigd. plus d'un tiers de charge au-delà d'une fonction ou profession à
prestations complètes.
Ten aanzien van artikel 461 Quant à l'article 461
B.3.2. Artikel 461 zou, volgens de verzoekende partij in de zaak nr. B.3.2. L'article 461 violerait, selon le requérant dans l'affaire no
2559 (eerste middel), de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schenden, 2559 (premier moyen), les articles 10 et 11 de la Constitution en ce
in zoverre het bij wijze van overgangsmaatregel erin voorziet dat de qu'il prévoit à titre transitoire que les professeurs des écoles
hoogleraren aan de hogere kunstscholen die een ambt aan een supérieures des arts dont les fonctions s'exercent dans un
conservatorium uitoefenen, die ambten kunnen blijven uitoefenen, onder conservatoire peuvent, aux conditions qu'il fixe, continuer à exercer
de daarin bepaalde voorwaarden, en tegelijk een ander ambt uitoefenen, ces fonctions tout en en exerçant une autre, alors qu'ils ne le
terwijl zij dat niet kunnen doen wanneer zij, zoals de verzoekende peuvent pas lorsque, comme le requérant, ils bénéficient d'une pension
partij, een rustpensioen van de openbare sector genieten. de retraite du secteur public.
B.3.3. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet vereisen niet dat een B.3.3. Les articles 10 et 11 de la Constitution ne requièrent pas
overgangsbepaling tot doel heeft dat de vroegere situatie ongewijzigd qu'une disposition transitoire ait pour objet de maintenir une
blijft; elke wetswijziging zou onmogelijk worden indien zou worden situation acquise antérieurement; à peine de rendre impossible toute
aangenomen dat een nieuwe bepaling die grondwetsbepalingen zou modification de la loi, il ne peut être soutenu qu'une disposition
schenden om de enkele reden dat ze de berekeningen in de war zou nouvelle violerait les dispositions constitutionnelles précitées par
sturen van diegenen die op de vroegere situatie zijn voortgegaan. cela seul qu'elle déjouerait les calculs de ceux qui se sont fiés à la
situation ancienne.
Uit de totstandkoming van de bestreden bepaling blijkt dat de La genèse de la disposition attaquée fait apparaître que le
decreetgever de verworven rechten van de betrokkenen heeft willen législateur décrétal a voulu préserver les droits acquis des
vrijwaren in zoverre dit verzoenbaar is met de doelstellingen die met intéressés dans une mesure compatible avec les objectifs de la
de decreetswijziging worden beoogd (Parl. St., Parlement van de Franse modification législative (Doc., Parlement de la Communauté française,
Gemeenschap, 2001-2002, nr. 207/1, p. 7). 2001-2002, no 207/1, p. 7).
Zoals vermeld onder B.3.1 wilde de decreetgever met de bestreden bepalingen een einde maken aan het stelsel van de zogenaamde « niet-uitsluitende » ambten in het hoger kunstonderwijs omdat dit op het vlak van de cumulatieregeling aanleiding gaf tot misbruiken. Tevens wilde de decreetgever dat de lesgevers in het hoger kunstonderwijs naast hun onderwijsopdracht ook als kunstenaars actief zouden zijn. In het licht van die doelstellingen bestaat een objectieve en redelijke verantwoording voor het feit dat de overgangsregeling niet wordt uitgebreid tot de categorie van personen die reeds gepensioneerd zijn. In de eerste plaats kan de bij het decreet nagestreefde doelstelling om de docenten aan de hogere kunstscholen tot een artistieke praktijk aan te moedigen, aan belang inboeten, wanneer de betrokkenen gepensioneerd zijn. Bovendien kon de decreetgever vrezen dat de uitbreiding van de overgangsmaatregel tot de gepensioneerden, en dus Comme il est indiqué au B.3.1, en adoptant les dispositions attaquées, le législateur décrétal entend mettre un terme au système des fonctions dites « non exclusives » dans l'enseignement supérieur artistique, parce que celui-ci a donné lieu à des abus en matière de cumul. Le législateur décrétal souhaite dans le même temps que les enseignants de l'enseignement supérieur artistique soient également actifs comme artistes en dehors de leur mission d'enseignement. Compte tenu de ces buts, il existe une justification objective et raisonnable au fait que le bénéfice du régime transitoire ne soit pas étendu à la catégorie des personnes qui sont déjà pensionnées. Tout d'abord, l'objectif poursuivi par le décret, qui consiste à encourager la pratique artistique des professeurs des écoles supérieures des arts, perd de son importance lorsque les intéressés sont pensionnés. Le législateur décrétal pouvait en outre craindre que le fait d'étendre cette mesure transitoire aux pensionnés, et de
het behoud van de oude regeling voor die categorie van personen, de maintenir donc l'ancienne réglementation pour cette catégorie de
noodzakelijk geachte beleidswijziging op het vlak van de personnes, ralentisse déraisonnablement le changement de politique
cumulatieregeling op onredelijke wijze zou vertragen. jugé nécessaire en ce qui concerne la réglementation du cumul.
Ten slotte wordt het de gepensioneerden niet onmogelijk gemaakt om een Enfin, il n'est pas interdit aux personnes pensionnées d'exercer une
onderwijsopdracht in het hoger kunstonderwijs uit te oefenen als mission d'enseignement dans l'enseignement supérieur artistique en
bijberoep, indien zij voldoen aan de voorwaarden bepaald in artikel 5, tant que fonction accessoire, si elles satisfont aux conditions fixées
eerste lid, c), van het voormelde koninklijk besluit van 15 april à l'article 5, alinéa 1er, c), de l'arrêté royal précité du 15 avril
1958. 1958.
Het middel is niet gegrond. Le moyen n'est pas fondé.
Ten aanzien van artikel 473 van het bestreden decreet Quant à l'article 473 du décret attaqué
B.4.1. Artikel 473 van het decreet van 20 december 2001 wijzigt B.4.1. L'article 473 du décret du 20 décembre 2001 modifie l'article 5
artikel 5 van het voormelde koninklijk besluit van 15 april 1958. Die de l'arrêté royal du 15 avril 1958 précité. Cette disposition
bepaling legt met name vast wat dient te worden begrepen onder « détermine notamment ce qu'il faut entendre par « fonction accessoire »
bijbetrekking » in de bezoldigingsregeling van het onderwijzend, dans le statut pécuniaire du personnel enseignant, scientifique et
wetenschappelijk en daarmee gelijkgesteld personeel van de assimilé de la Communauté. Les fonctions accessoires sont, en vertu de
Gemeenschap. De bijbetrekkingen worden, op grond van artikel 44bis van
hetzelfde besluit, bezoldigd ten belope van 50 pct. van de bezoldiging l'article 44bis du même arrêté, rétribuées à concurrence de 50 p.c. de
die zou worden toegekend aan diegene die die betrekkingen als la rétribution qui serait attribuée à celui qui les exercerait à titre
hoofdambt zou uitoefenen. principal.
Artikel 5, eerste lid, in fine, van het voormelde koninklijk besluit, L'article 5, alinéa 1er, in fine, de l'arrêté royal précité, inséré
ingevoegd bij artikel 473, 1o, van het decreet, wordt bestreden in par l'article 473, 1o, du décret, est attaqué, en ce qu'il accorde le
zoverre het het voordeel van een volledige bezoldiging toekent aan die bénéfice d'une rétribution complète à ceux des enseignants des écoles
docenten aan de hogere kunstscholen, zoals de hoogleraren die benoemd supérieures des arts, tels les professeurs nommés à une fonction dans
zijn in een ambt aan een conservatorium, die een artistiek beroep un conservatoire, qui exercent une profession à caractère artistique
uitoefenen ofwel als zelfstandige, ofwel onder arbeidsovereenkomst. De soit comme indépendants, soit sous contrat d'emploi. Les requérants
verzoekende partijen voeren aan dat dat artikel 5, eerste lid, in font valoir que cet article 5, alinéa 1er, in fine, viole les articles
fine, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt, in zoverre het 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il exclut en revanche du bénéfice
die docenten aan de hogere kunstscholen die daarenboven, als d'une rémunération complète ceux des enseignants des écoles
hoofdambt, een artistiek beroep onder statuut uitoefenen of een supérieures des arts qui, par ailleurs, à titre principal, exercent
rustpensioen uit hoofde van een onder statuut uitgeoefend artistiek une profession à caractère artistique sous statut ou bénéficient d'une
beroep genieten, daarentegen uitsluit van het voordeel van een pension de retraite du chef d'une profession à caractère artistique
volledige bezoldiging. exercée sous statut.
B.4.2. De verzoekende partijen in de zaken nrs. 2557 en 2561 tot 2563 B.4.2. Les requérants dans les affaires nos 2557 et 2561 à 2563 font
voeren bovendien aan dat dezelfde bepaling de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt, in zoverre zij die docenten aan de hogere kunstscholen die, zonder een artistiek beroep daadwerkelijk uit te oefenen, statutaire ambtenaren zijn die geschikt zijn om een artistiek beroep uit te oefenen dat zij onafhankelijk van hun wil niet kunnen uitoefenen en daardoor een wachtwedde genieten, van hetzelfde voordeel uitsluit. Het gaat te dezen om personen die wegens ontstentenis van betrekking in disponibiliteit zijn gesteld. Die schending wordt evenwel alleen in ondergeschikte orde aangevoerd, in de veronderstelling dat die situatie, zoals de Franse Gemeenschap betoogt, zou worden gelijkgesteld met de uitoefening van een « andere bezigheid », bedoeld in artikel 5, eerste lid, c), of met die waarvoor de ambtenaar een wedde uit hoofde van een in de openbare sector uitgeoefende betrekking geniet, bedoeld in artikel 5, eerste lid, e) : die gelijkstelling zou erop neerkomen dat de bezoldiging die de betrokkenen in het kunstonderwijs zou worden toegekend, wordt begrensd, door hun het in artikel 5, eerste lid, in fine, bepaalde voordeel van het hoofdambt te ontnemen. Aangezien het niet aan het Hof staat zich over een dergelijke gelijkstelling uit te spreken, onderzoekt het tegelijk het in hoofdorde aangevoerde middel en het in ondergeschikte orde aangevoerde middel, in de veronderstelling dat de situatie van de verzoekende partijen zou worden gelijkgesteld met die welke bij artikel 5, eerste lid, c), wordt beoogd en met die welke bij artikel 5, eerste lid, e), wordt beoogd. B.4.3. De Franse Gemeenschapsregering betwist het belang van de verzoekende partijen bij het middel. en outre valoir que la même disposition viole les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'elle exclut de ce même bénéfice ceux des enseignants des écoles supérieures des arts qui, sans exercer effectivement une profession artistique, sont des agents statutaires ayant vocation à exercer un emploi à caractère artistique que, pour des raisons indépendantes de leur volonté, ils ne peuvent exercer et qui bénéficient, à ce titre, d'un traitement d'attente. Il s'agit en l'espèce de personnes mises en disponibilité pour suppression d'emploi. Cette violation n'est cependant alléguée qu'à titre subsidiaire, pour l'hypothèse où cette situation serait, comme le soutient la Communauté française, assimilée à l'exercice d'une « autre occupation », visée à l'article 5, alinéa 1er, c), ou à celle dans laquelle l'agent perçoit un traitement du chef d'un emploi exercé dans le secteur public, visée à l'article 5, alinéa 1er, e) : cette assimilation aboutirait à plafonner la rémunération que les intéressés percevraient dans l'enseignement artistique en les privant du bénéfice de la fonction principale prévu à l'article 5, alinéa 1er, in fine . Dès lors qu'il n'appartient pas à la Cour de se prononcer sur une telle assimilation, elle examine simultanément le moyen soulevé à titre principal et le moyen soulevé à titre subsidiaire, dans l'hypothèse où la situation des requérants serait assimilée à celle visée par l'article 5, alinéa 1er, c), et à celle visée par l'article 5, alinéa 1er, e). B.4.3. Le Gouvernement de la Communauté française conteste l'intérêt des requérants au moyen.
Het argument volgens hetwelk, indien het Hof het middel zou aannemen, L'argument selon lequel, si la Cour accueillait le moyen, la situation
de situatie van de verzoekende partijen niet zou verbeteren, dient om des requérants ne serait pas améliorée, doit être rejeté pour les
dezelfde redenen als die welke in B.2.2.1 in fine zijn uiteengezet, te mêmes motifs que ceux exposés au B.2.2.1 in fine .
worden verworpen. Beweren dat de verzoekende partijen bepalingen bestrijden die Quant à soutenir que les requérants attaquent des dispositions qui
organieke regels bevatten (artikel 5, eerste lid, in fine, van het contiennent des règles organiques (l'article 5, alinéa 1er, in fine,
koninklijk besluit van 15 april 1958), terwijl zij hebben gekozen voor de l'arrêté royal du 15 avril 1958) alors qu'ils ont opté pour le
de overgangsregeling (artikel 461 van het bestreden decreet), is een régime transitoire (article 461 du décret attaqué), cette
argumentatie die echter niet kan worden aanvaard, omdat die geen argumentation ne peut être admise car elle méconnaît la possibilité,
rekening houdt met de in artikel 461, § 1, derde en vierde lid, prévue par l'article 461, § 1er, alinéas 3 et 4, d'abandonner le
vervatte mogelijkheid om van de overgangsregeling af te zien en zich aan de organieke regeling te onderwerpen, waarbij de keuze van de betrokkenen voor de overgangsregeling elk jaar dient te worden herhaald. B.4.4. Omdat de vroegere cumulatieregeling in het hoger kunstonderwijs van haar oorspronkelijk doel was afgeweken en aanleiding gaf tot mistoestanden, heeft de decreetgever beslist om het kunstonderwijs voortaan onder te brengen onder de algemene regeling die geldt voor het hoger onderwijs en die een onderscheid maakt tussen hoofdfuncties en bijbetrekkingen. Door te kiezen voor de aansluiting van het kunstonderwijs bij die algemene regeling, is het niet onredelijk dat de decreetgever slechts in afwijkingen voorziet wanneer daarvoor specifieke redenen voorhanden zijn. Uit de totstandkoming van de bestreden bepaling blijkt dat de decreetgever het belangrijk acht befaamde kunstenaars aan te trekken voor het kunstonderwijs en de voorwaarden wil scheppen opdat zij hun artistieke activiteiten kunnen voortzetten naast hun onderwijsopdracht, omdat dit de kwaliteit van het kunstonderwijs ten régime transitoire et de se soumettre au régime organique, le choix fait par les intéressés du régime transitoire devant être réitéré chaque année. B.4.4. Le régime antérieur de cumul dans l'enseignement supérieur artistique s'étant écarté de son but initial et ayant donné lieu à des abus, le législateur décrétal a décidé de soumettre désormais l'enseignement artistique aux règles générales qui sont en vigueur dans l'enseignement supérieur et dans lesquelles une distinction est faite entre les fonctions principales et les fonctions accessoires. L'option ayant été prise d'aligner l'enseignement artistique sur cette réglementation générale, il n'est pas déraisonnable que le législateur ne prévoie de dérogation que lorsqu'il existe des motifs spécifiques pour ce faire. La genèse de la disposition attaquée fait apparaître que le législateur juge important d'attirer des artistes de renom dans l'enseignement artistique et qu'il entend créer les conditions pour que ces artistes puissent poursuivre leurs activités artistiques à côté de leur mission d'enseignement, parce que cela améliore la
goede komt (Parl. St., Parlement van de Franse Gemeenschap, 2001-2002, qualité de l'enseignement artistique (Doc., Parlement de la Communauté
nr. 207/1, pp. 7 en 8). française, 2001-2002, no 207/1, pp. 7 et 8).
B.4.5. Gelet op die doelstelling toont de Franse Gemeenschap niet aan, en ziet het Hof niet in, om welke reden het verantwoord zou zijn de docenten aan de hogere kunstscholen niet ertoe aan te moedigen daadwerkelijk een artistieke praktijk in een statutaire regeling uit te oefenen. Door alleen rekening te houden met die welke als zelfstandige of als werknemer wordt uitgeoefend, is de bestreden bepaling discriminerend. Door de personen die niet langer tot de artistieke praktijk dienden te worden aangemoedigd, omdat zij geen ambt meer uitoefenen (doordat zij gepensioneerd zijn of zich bevinden in het onder B.4.2 vermelde geval), uit te sluiten van het voordeel van de in het geding zijnde maatregel, neemt de wetgever daarentegen een maatregel die redelijk verantwoord kan zijn ten aanzien van het nagestreefde doel en die niet discriminerend is. B.4.5. Eu égard à cet objectif, la Communauté française n'établit pas et la Cour n'aperçoit pas en quoi il serait justifié de ne pas encourager, chez les enseignants des écoles supérieures des arts, la pratique artistique effectivement exercée dans un régime statutaire. En ne prenant en compte que celle exercée à titre d'indépendant ou de salarié, la disposition attaquée est discriminatoire. En revanche, en ce qu'il exclut du bénéfice de la mesure en cause les personnes dont la pratique artistique n'avait plus à être encouragée, faute qu'elles exercent encore une fonction (ayant été admises à la retraite ou se trouvant dans l'hypothèse évoquée sous B.4.2), le législateur prend une mesure qui peut être raisonnablement justifiée par l'objectif poursuivi et n'est pas discriminatoire.
Ten aanzien van artikel 490 van het bestreden decreet Quant à l'article 490 du décret attaqué
B.5.1. Artikel 77 van de wet van 24 december 1976 betreffende de B.5.1. L'article 77 de la loi du 24 décembre 1976 relative aux
budgettaire voorstellen 1976-1977 beperkt, onverminderd meer propositions budgétaires 1976-1977 limite, sans préjudice de
beperkende wettelijke bepalingen, de bezoldiging van bijkomende dispositions législatives plus restrictives, la rémunération de
prestaties in het onderwijs door personen die een hoofdberoep in het prestations complémentaires effectuées dans l'enseignement par des
personnes qui exercent une profession principale dans l'enseignement
onderwijs of elders uitoefenen. Luidens paragraaf 1 worden die ou ailleurs. Selon le paragraphe 1er, lorsqu'elles dépassent un tiers
bijkomende prestaties, wanneer zij meer dan een derde van het minimum du nombre minimum d'heures requis pour un emploi à prestations
vereiste aantal uren voor een betrekking met volledige prestaties complètes, ces prestations complémentaires ne sont pas rétribuées.
overschrijden, niet bezoldigd. Volgens paragraaf 2, b), kan die Selon le paragraphe 2, b), cette limite peut cependant être portée à
beperking evenwel op twee derden worden gebracht, wanneer de deux tiers lorsque l'intéressé n'exerce, en dehors de sa profession
betrokkene, buiten zijn hoofdberoep, slechts bijkomende prestaties principale, que des prestations complémentaires dans un seul
uitoefent in een enkele onderwijsinstelling en zich in een établissement d'enseignement et qu'il se trouve dans un cas
uitzonderlijke toestand bevindt zoals bepaald in een in Ministerraad exceptionnel fixé par arrêté royal délibéré en Conseil des ministres.
overlegd koninklijk besluit.
Artikel 77, § 2, werd bij artikel 490 van het bestreden decreet L'article 77, § 2, a été complété d'un alinéa 2 par l'article 490 du
aangevuld met een tweede lid teneinde de hogere kunstscholen uit te décret attaqué pour exclure les écoles supérieures des arts de cette
sluiten van die mogelijkheid om de in die scholen uitgeoefende possibilité de porter à deux tiers du nombre minimum précité les
bijkomende prestaties op twee derden van het voormelde minimumaantal prestations complémentaires effectuées dans ces écoles.
te brengen. De verzoekende partijen in de zaken nrs. 2558, 2560 (tweede middel), Les requérants dans les affaires nos 2558, 2560 (deuxième moyen), 2557
2557 en 2561 tot 2563 (derde middel) voeren aan dat voormeld artikel et 2561 à 2563 (troisième moyen) font valoir que l'article 490 précité
490 aldus tussen de docenten aan de hogere kunstscholen en de docenten introduit ainsi, entre les enseignants des écoles supérieures des arts
aan de andere soorten van instellingen, die als enigen de verhoging et les enseignants des autres types d'établissements, qui seuls
van de in het geding zijnde grens kunnen genieten, een verschil in peuvent bénéficier de l'augmentation de la limite en cause, une
behandeling invoert dat onbestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van différence de traitement incompatible avec les articles 10 et 11 de la
de Grondwet. Constitution.
B.5.2. De verzoekende partijen in de zaken nrs. 2557 en 2561 tot 2563 B.5.2. Les requérants dans les affaires nos 2557 et 2561 à 2563 font
voeren daarnaast aan dat de beperking waarin artikel 77 voorziet, niet van toepassing is op hen, aangezien die veronderstelt dat een hoofdberoep wordt uitgeoefend buiten het onderwijs, terwijl zij in disponibiliteit zijn gesteld. Hun beroep wordt enkel in ondergeschikte orde ingesteld, in de veronderstelling dat die indisponibiliteitstelling, zoals de Franse Gemeenschap beweert, zou worden gelijkgesteld met de uitoefening van een hoofdberoep. Aangezien het niet aan het Hof staat zich over een dergelijke gelijkstelling uit te spreken, onderzoekt het tegelijk het in hoofdorde aangevoerde middel en het in ondergeschikte orde aangevoerde middel, in de veronderstelling dat de situatie van de verzoekende partijen zou worden gelijkgesteld met de uitoefening van een hoofdberoep. B.5.3. De Franse Gemeenschapsregering betwijfelt of de verzoekende partijen belang hebben bij het middel : aangezien de verzoekende partijen reeds onderworpen zijn aan de beperking van een derde waarin en outre valoir que la limitation prévue par l'article 77 ne s'applique pas à eux dès lors qu'elle suppose qu'une profession principale soit exercée en dehors de l'enseignement alors qu'ils ont été mis en disponibilité. Leur recours n'est introduit qu'à titre subsidiaire, dans l'hypothèse où cette mise en disponibilité serait, comme le soutient la Communauté française, assimilée à l'exercice d'une profession principale. Dès lors qu'il n'appartient pas à la Cour de se prononcer sur une telle assimilation, elle examine simultanément le moyen soulevé à titre principal et le moyen soulevé à titre subsidiaire, dans l'hypothèse où la situation des requérants serait assimilée à l'exercice d'une profession principale. B.5.3. Le Gouvernement de la Communauté française juge discutable que les requérants aient intérêt au moyen : les requérants étant déjà
artikel 77 van de wet van 24 december 1976 voorzag vóór de wijziging soumis à la limite d'un tiers prévue par l'article 77 de la loi du 24
ervan bij artikel 490 van het bestreden decreet, verandert die décembre 1976 avant sa modification par l'article 490 du décret
bepaling hun situatie in geen enkel opzicht. attaqué, cette disposition ne change en rien leur situation.
In tegenstelling tot wat de Franse Gemeenschapsregering beweert, heeft Contrairement à ce que soutient le Gouvernement de la Communauté
de grief van de verzoekende partijen geen betrekking op de voormelde française, le grief des requérants porte, non pas sur la limite d'un
beperking van een derde, maar wel op het gegeven dat die niet langer tiers précitée, mais sur la circonstance que celle-ci ne peut plus
op twee derden kan worden gebracht (onder de voorwaarden bepaald in être portée à deux tiers (dans les conditions prévues à l'article 77,
artikel 77, § 2, b)) voor de hogere kunstscholen. § 2, b)) pour les écoles supérieures des arts.
B.5.4. In de memorie van toelichting van het bestreden decreet wordt, B.5.4. L'exposé des motifs du décret attaqué indique, on l'a dit, que
zoals reeds vermeld, erop gewezen dat de regeling die tot dan toe in le régime jusque-là applicable à l'enseignement artistique avait
het kunstonderwijs van toepassing was, had geleid tot een forse
toename van het aantal cumulaties « onderwijs/onderwijs, wat tot heel abouti à une multiplication des cumuls « enseignement/enseignement,
wat problemen heeft geleid » (Parl. St., Parlement van de Franse avec à la clef une série de problèmes » (Doc., Parlement de la
Gemeenschap, 2001-2002, nr. 207/1, p. 7). In verband met artikel 490 Communauté française, 2001-2002, no 207/1, p. 7). Il indique, à propos
wordt daarin opgemerkt dat die bepaling het mogelijk maakt, in de de l'article 490, que cette disposition permet, dans les écoles
hogere kunstscholen, de cumulatie van de docenten die meer dan een supérieures des arts, de ne plus rémunérer le cumul des enseignants
derde van een opdracht naast een ambt of een beroep met volledige qui exercent plus d'un tiers de charge au-delà d'une fonction ou
prestaties uitoefenen, niet langer te bezoldigen (ibid., p. 49). B.5.5. De decreetgever die, voor de in voormeld artikel 77 bedoelde ambten, de cumulaties wenst te beperken waarvan hij de negatieve gevolgen in het kunstonderwijs heeft vastgesteld en daartoe, alleen voor dat onderwijs, de zelfs uitzonderlijke mogelijkheid opheft om de bovengrens van de bezoldiging te verdubbelen, grens die hij evenwel voor de andere regelingen behoudt, neemt een maatregel die redelijk verantwoord kan zijn ten aanzien van het nagestreefde doel en die niet onevenredig is, vermits de betrokkenen het voordeel behouden van de bepaling die, behoudens uitzonderlijke omstandigheden, op alle in artikel 77 bedoelde docenten van toepassing is. Het middel is niet gegrond. Om die redenen, het Hof - vernietigt artikel 473 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 20 december 2001 « tot vaststelling van de regels die specifiek zijn voor het hoger kunstonderwijs georganiseerd in de hogere kunstscholen (organisatie, financiering, omkadering, statuut van het personeel, rechten en plichten van studenten) », in zoverre het de docenten aan de hogere kunstscholen die een artistiek beroep onder statuut uitoefenen, uitsluit van het voordeel van een volledige bezoldiging; - verwerpt de beroepen voor het overige. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 21 januari 2004. De griffier, P.-Y. Dutilleux. De voorzitter, profession à prestations complètes (ibid., p. 49). B.5.5. Le législateur décrétal qui souhaite, pour les fonctions visées à l'article 77 précité, limiter les cumuls dont il a constaté les effets négatifs dans l'enseignement artistique et supprime à cette fin, pour ce seul enseignement, la possibilité, même exceptionnelle, de doubler le plafond de rémunération qu'il maintient cependant pour les autres régimes, prend une mesure qui peut être raisonnablement justifiée au regard de l'objectif poursuivi et qui n'est pas disproportionnée puisque les intéressés conservent le bénéfice de la disposition qui, sauf circonstance exceptionnelle, s'applique à l'ensemble des enseignants visés par l'article 77. Le moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour - annule l'article 473 du décret de la Communauté française du 20 décembre 2001 « fixant les règles spécifiques à l'Enseignement supérieur artistique organisé en Ecoles supérieures des Arts (organisation, financement, encadrement, statut des personnels, droits et devoirs des étudiants) » en ce qu'il exclut du bénéfice d'une rémunération complète ceux des enseignants des écoles supérieures des arts qui exercent une profession à caractère artistique sous statut; - rejette les recours pour le surplus. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 21 janvier 2004. Le greffier, P.-Y. Dutilleux. Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^