← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 47/2003 van 10 april 2003 Rolnummer 2657 In zake : de
vordering tot schorsing van artikel 16 van de wet van 13 december 2002 houdende verschillende wijzigingen
van de kieswetgeving, ingesteld door B. De Wever en K Het Arbitragehof, beperkte
kamer, samengesteld uit voorzitter A. Arts en de rechters-verslaggev(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 47/2003 van 10 april 2003 Rolnummer 2657 In zake : de vordering tot schorsing van artikel 16 van de wet van 13 december 2002 houdende verschillende wijzigingen van de kieswetgeving, ingesteld door B. De Wever en K Het Arbitragehof, beperkte kamer, samengesteld uit voorzitter A. Arts en de rechters-verslaggev(...) | Extrait de l'arrêt n° 47/2003 du 10 avril 2003 Numéro du rôle : 2657 En cause : la demande de suspension de l'article 16 de la loi du 13 décembre 2002 portant diverses modifications en matière de législation électorale, introduite par B. D La Cour d'arbitrage, chambre restreinte, composée du président A. Arts et des juges-rapporteurs(...) |
|---|---|
| ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
| Uittreksel uit arrest nr. 47/2003 van 10 april 2003 | Extrait de l'arrêt n° 47/2003 du 10 avril 2003 |
| Rolnummer 2657 | Numéro du rôle : 2657 |
| In zake : de vordering tot schorsing van artikel 16 van de wet van 13 | En cause : la demande de suspension de l'article 16 de la loi du 13 |
| december 2002 houdende verschillende wijzigingen van de kieswetgeving, | décembre 2002 portant diverses modifications en matière de législation |
| ingesteld door B. De Wever en K. Van Hoorebeke. | électorale, introduite par B. De Wever et K. Van Hoorebeke. |
| Het Arbitragehof, beperkte kamer, | La Cour d'arbitrage, chambre restreinte, |
| samengesteld uit voorzitter A. Arts en de rechters-verslaggevers M. | composée du président A. Arts et des juges-rapporteurs M. Bossuyt et |
| Bossuyt en L. François, bijgestaan door de griffier L. Potoms, | L. François, assistée du greffier L. Potoms, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de vordering | I. Objet de la demande |
| Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 6 maart 2003 | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 6 |
| ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 7 maart | mars 2003 et parvenue au greffe le 7 mars 2003, B. De Wever, demeurant |
| 2003, hebben B. De Wever, wonende te 2600 Berchem, Neptunusstraat 78, | à 2600 Berchem, Neptunusstraat 78, et K. Van Hoorebeke, demeurant à |
| en K. Van Hoorebeke, wonende te 9840 De Pinte, Sparrenstraat 9, een | 9840 De Pinte, Sparrenstraat 9, ont introduit une demande de |
| vordering tot schorsing ingesteld van artikel 16 van de wet van 13 | suspension de l'article 16 de la loi du 13 décembre 2002 portant |
| december 2002 houdende verschillende wijzigingen van de kieswetgeving | diverses modifications en matière de législation électorale (publiée |
| (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 10 januari 2003). | au Moniteur belge du 10 janvier 2003). |
| Bij hetzelfde verzoekschrift is eveneens beroep tot vernietiging van | Par la même requête, l'annulation de la même disposition législative |
| dezelfde wetgevende bepaling ingesteld. | est également demandée. |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. Artikel 16 van de wet van 13 december 2002 houdende verschillende | B.1. L'article 16 de la loi du 13 décembre 2002 portant diverses |
| wijzigingen van de kieswetgeving bepaalt dat in titel IV van het | modifications en matière de législation électorale dispose qu'il est |
| Kieswetboek een hoofdstuk IVbis wordt ingevoegd, dat artikel 165bis | inséré dans le titre IV du Code électoral un chapitre IVbis comprenant |
| omvat, luidend als volgt : | l'article 165bis , rédigé comme suit : |
| « HOOFDSTUK IVbis . - Gemeenschappelijke bepaling voor de | « CHAPITRE IVbis . - Disposition commune à la répartition des sièges |
| zetelverdeling voor de verkiezing van de Kamer van | pour l'élection de la Chambre des représentants, qu'il y ait ou non |
| volksvertegenwoordigers, ongeacht of er lijstenverbinding is, en van de Senaat. | groupement de listes, et du Sénat |
| Art. 165bis . - Worden enkel toegestaan voor de zetelverdeling : | Art. 165bis . - Sont seules admises à la répartition des sièges : |
| 1o voor de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers : | 1o pour l'élection de la Chambre des représentants : |
| a) de lijsten die minstens 5 % van het algemeen totaal van de geldig | a) les listes qui ont obtenu au moins 5 % du total général des votes |
| uitgebrachte stemmen in de kieskring behaald hebben, zonder afbreuk te | valablement exprimés dans la circonscription électorale, sans |
| doen aan wat in b) en c) bepaald wordt voor de kieskringen | préjudice de ce qui est prévu aux b) et c) pour les circonscriptions |
| Brussel-Halle-Vilvoorde en Leuven; | électorales de Bruxelles-Hal-Vilvorde et de Louvain; |
| b) de lijsten van Franssprekende kandidaten die in de kieskring | b) les listes de candidats d'expression française qui ont obtenu dans |
| Brussel-Halle-Vilvoorde minstens 5 % van het algemeen totaal van de | la circonscription électorale de Bruxelles-Hal-Vilvorde, au moins 5 % |
| geldig uitgebrachte stemmen ten gunste van al deze lijsten behaald | du total général des votes valablement exprimés en faveur de |
| hebben; | l'ensemble de ces listes; |
| c) de lijsten van Nederlandssprekende kandidaten en de lijsten van | c) les listes de candidats d'expression néerlandaise et les listes de |
| candidats qui ont obtenu dans la circonscription électorale de | |
| kandidaten die in de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde en in de | Bruxelles-Hal-Vilvorde et dans la circonscription électorale de |
| kieskring Leuven, minstens 5 % van het algemeen totaal van de geldig | Louvain, au moins 5 % du total général des votes valablement exprimés |
| uitgebrachte stemmen ten gunste van al deze lijsten behaald hebben. | en faveur de l'ensemble de ces listes. |
| 2o voor de verkiezing van de Senaat, de lijsten die minstens 5 % van | 2o pour l'élection du Sénat, les listes qui ont obtenu au moins 5 % du |
| het algemeen totaal van de geldig uitgebrachte stemmen ten gunste van | total général des votes valablement exprimés en faveur des listes |
| de lijsten die voorgedragen zijn voor het Nederlandse kiescollege of | présentées pour le collège électoral français ou le collège électoral |
| het Franse kiescollege, naargelang van het geval, behaald hebben ». | néerlandais, selon le cas ». |
| B.2. In het arrest nr. 30/2003 van 26 februari 2003 was het Hof van | B.2. Dans l'arrêt no 30/2003 du 26 février 2003, la Cour a jugé que |
| oordeel dat aan de voorwaarden voor de schorsing is voldaan in zoverre | les conditions de la suspension étaient remplies en tant que les |
| de bestreden bepalingen van de wet van 13 december 2002 tot wijziging | dispositions attaquées de la loi du 13 décembre 2002 « modifiant le |
| van het Kieswetboek evenals zijn bijlage, en van de wet van 13 | Code électoral ainsi que son annexe » et de la loi du 13 décembre 2002 |
| december 2002 houdende verschillende wijzigingen van de kieswetgeving, | « portant diverses modifications en matière de législation électorale |
| betrekking hebben op de organisatie van de verkiezingen voor de Kamer | » portent sur l'organisation de l'élection de la Chambre des |
| van volksvertegenwoordigers in de kieskringen Brussel-Halle-Vilvoorde | représentants dans les circonscriptions électorales de |
| en Leuven en op de lijstenverbinding tussen Franstalige lijsten die | Bruxelles-Hal-Vilvorde et de Louvain et sur l'apparentement des listes |
| zijn voorgedragen in de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde en lijsten | francophones présentées dans la circonscription électorale de |
| Bruxelles-Hal-Vilvorde et des listes déposées dans la circonscription | |
| neergelegd in de kieskring Waals-Brabant. | électorale du Brabant wallon. |
| Bijgevolg heeft het Hof onder meer artikel 16 van de laatstvermelde | La Cour a par conséquent suspendu notamment l'article 16 de cette |
| wet geschorst in zoverre het voor de verkiezingen van de Kamer van | dernière loi en tant qu'il s'applique aux circonscriptions électorales |
| volksvertegenwoordigers van toepassing is op de kieskringen | de Bruxelles-Hal-Vilvorde, Louvain et Nivelles, pour l'élection de la |
| Brussel-Halle-Vilvoorde, Leuven en Nijvel. | Chambre des représentants. |
| B.3. Ten aanzien van de draagwijdte van de schorsing oordeelde het Hof | B.3. S'agissant de la portée de la suspension, la Cour a jugé dans |
| in het voormelde arrest (B.24, tweede alinea) : | l'arrêt précité (B.24, alinéa 2) : |
| « Aangezien de gevolgen van een schorsing voor de duur ervan dezelfde | « Les effets d'une suspension étant, pour la durée de celle-ci, les |
| zijn als die van een vernietiging, volgt hieruit dat, behoudens | mêmes que ceux d'une annulation, il s'ensuit que, sauf intervention du |
| optreden van de wetgever, in de provincies Vlaams-Brabant en | législateur, dans les provinces du Brabant flamand et du Brabant |
| Waals-Brabant en in het administratief arrondissement | |
| Brussel-Hoofdstad de eerstvolgende Kamerverkiezingen niet anders | wallon et dans l'arrondissement administratif de Bruxelles-Capitale, |
| kunnen plaatsvinden dan op grond van de bepalingen zoals die van | les prochaines élections pour la Chambre ne pourront avoir lieu que |
| toepassing waren vóór de wijziging ervan door de bestreden wetten, met | sur la base des dispositions qui étaient applicables avant d'être |
| uitzondering van de regeling betreffende de gelijktijdige | modifiées par les lois entreprises, exception faite pour la règle |
| kandidaatstelling voor de Kamer en de Senaat vervat in het nieuwe | relative à la candidature simultanée pour la Chambre et le Sénat |
| artikel 118, laatste lid, 1o, van het Kieswetboek, die onafhankelijk | contenue dans le nouvel article 118, dernier alinéa, 1o, du Code |
| is van de gevolgen van de schorsing. Met andere woorden, behoudens | électoral, qui est indépendante de l'effet de la suspension. En |
| d'autres termes, sauf intervention du législateur, les prochaines | |
| optreden van de wetgever, zullen de komende Kamerverkiezingen, wat de | élections pour la Chambre auront lieu, s'agissant de l'ancienne |
| vroegere provincie Brabant betreft, plaatshebben in elk van de vóór de | province de Brabant, dans chacune des circonscriptions électorales |
| bestreden wetten bestaande kieskringen - de kieskringen Leuven, | existant avant les lois entreprises - les circonscriptions électorales |
| Brussel-Halle-Vilvoorde en Nijvel - en op grond van de vóór de | de Louvain, de Bruxelles-Hal-Vilvorde et de Nivelles - et sur la base |
| bestreden wetten bestaande wetsbepalingen, hetgeen onder meer inhoudt | des dispositions législatives antérieures aux lois entreprises, ce qui |
| de mogelijkheid van verbinding tussen lijsten hetzij ingediend in de | implique notamment la possibilité de groupement entre listes déposées |
| kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde en in de kieskring Leuven, hetzij | soit dans la circonscription électorale de Bruxelles-Hal-Vilvorde et |
| ingediend in de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde en in de kieskring | dans la circonscription électorale de Louvain, soit dans la |
| Nijvel, alsook de niet-toepassing van de bij de bestreden wetten | circonscription électorale de Bruxelles-Hal-Vilvorde et dans la |
| ingevoerde kiesdrempel in elk van de drie voormelde kieskringen. Wat | circonscription électorale de Nivelles, ainsi que la non-application, |
| dans chacune des trois circonscriptions électorales précitées, du | |
| de bepaling van de taalgroep van de leden van de Kamer van | seuil électoral instauré par les lois entreprises. Pour ce qui est de |
| volksvertegenwoordigers verkozen in de kieskring | la détermination du groupe linguistique des membres de la Chambre des |
| Brussel-Halle-Vilvoorde betreft, blijft de vroegere regeling van | représentants élus dans la circonscription électorale de |
| Bruxelles-Hal-Vilvorde, la réglementation antérieure reste applicable. | |
| toepassing. » | » |
| B.4. In het arrest nr. 30/2003 van 26 februari 2003 heeft het Hof zich | B.4. Dans l'arrêt no 30/2003 du 26 février 2003, la Cour a aussi |
| eveneens uitgesproken over een middel gericht tegen de bestreden | statué sur un moyen dirigé contre la disposition attaquée et pris de |
| bepaling, afgeleid uit een schending van de artikelen 10 en 11 van de | la violation des articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non |
| Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 62, 63 en | avec ses articles 62, 63 et 68, avec l'article 3 du Premier Protocole |
| 68 van de Grondwet, met artikel 3 van het Eerste Aanvullend Protocol | additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme et avec |
| bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en met artikel 14 | l'article 14 de cette Convention, en ce qu'est instauré un seuil |
| van dat Verdrag, doordat een kiesdrempel van vijf procent wordt | |
| ingevoerd (B.20 tot B.22). | électoral de cinq pour cent (B.20 à B.22). |
| B.5. De verzoekers voeren in een eerste middel aan dat de bestreden | B.5. Les requérants font valoir, dans un premier moyen, que la |
| disposition attaquée, après sa suspension partielle, crée une | |
| bepaling, na de gedeeltelijke schorsing, een verschil in behandeling | différence de traitement entre les électeurs et candidats des |
| invoert tussen de kiezers en kandidaten van de kieskringen | circonscriptions électorales de Bruxelles-Hal-Vilvorde, Louvain et |
| Brussel-Halle-Vilvoorde, Leuven en Nijvel, waar voor de komende | Nivelles, dans lesquelles il n'existe pas de seuil électoral pour les |
| Kamerverkiezingen geen kiesdrempel geldt, en die van de andere | prochaines élections de la Chambre des représentants, et les électeurs |
| et candidats des autres circonscriptions électorales, dans lesquelles | |
| kieskringen, waar voor de komende Kamerverkiezingen wel een | ce seuil électoral existe pour les prochaines élections de la Chambre |
| kiesdrempel geldt. Dat verschil in behandeling zou niet in | des représentants. Cette différence de traitement ne serait pas |
| overeenstemming zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution. |
| B.6. In het tweede middel voeren de verzoekers aan dat de bestreden | B.6. Dans le deuxième moyen, les requérants font valoir que la |
| bepaling een schending inhoudt van de artikelen 10 en 11, al dan niet | disposition attaquée viole les articles 10 et 11, combinés ou non avec |
| in samenhang gelezen met artikel 62, tweede lid, en artikel 63, §§ 2 | l'article 62, alinéa 2, et avec l'article 63, §§ 2 et 3, de la |
| en 3, van de Grondwet en met artikel 25 van het Internationaal Verdrag | Constitution et avec l'article 25 du Pacte international relatif aux |
| inzake burgerrechten en politieke rechten, doordat een kiesdrempel | droits civils et politiques, en ce qu'un seuil électoral est instauré |
| qui aura pour effet que dans plusieurs circonscriptions électorales, | |
| wordt ingevoerd, waardoor in meerdere kieskringen voor de Kamer | pour l'élection de la Chambre des représentants, des partis ou des |
| partijen of kandidaten geen zetel zullen behalen, ook al behalen zij | candidats n'obtiendront pas de siège, même s'ils atteignent le |
| de uit het grondwettelijk systeem voortvloeiende kiesdeler, en al | diviseur électoral découlant du système constitutionnel, et alors que, |
| zullen partijen of kandidaten in andere kieskringen met een | dans d'autres circonscriptions électorales, d'autres partis ou |
| gelijkaardig aantal stemmen wel een zetel kunnen behalen. | candidats pourront obtenir un siège avec un nombre de voix similaire. |
| B.7. De grieven van de verzoekers slaan ogenschijnlijk op een bepaling | B.7. Les griefs des requérants visent en apparence une disposition de |
| van de bestreden wet, maar in werkelijkheid slaan zij op bepaalde | la loi attaquée mais portent, en réalité, sur certains effets de |
| gevolgen van het arrest nr. 30/2003 van 26 februari 2003. Zij strekken | l'arrêt no 30/2003 du 26 février 2003. Ils tendent ainsi à demander à |
| bijgevolg ertoe het Hof te verzoeken terug te komen op de gevolgen van | la Cour de revenir sur les effets d'un arrêt statuant sur une demande |
| een arrest gewezen op een vordering tot schorsing in afwachting van | de suspension, dans l'attente de l'arrêt qui sera prononcé sur le |
| het arrest over het beroep tot vernietiging in dezelfde zaak. | recours en annulation dans la même affaire. |
| De bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof voorziet niet | La loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage ne prévoit |
| in een dergelijke mogelijkheid. | pas une telle possibilité. |
| Op grond van het bepaalde in artikel 25, eerste lid, van diezelfde | |
| bijzondere wet, dient het Hof trouwens uitspraak te doen over de | Du reste, l'article 25, alinéa 1er, de la même loi spéciale a pour |
| hoofdvordering in de zaak die aanleiding gaf tot het arrest nr. | effet que la demande principale de l'affaire dans laquelle a été rendu |
| 30/2003 van 26 februari 2003 binnen de drie maanden na de uitspraak | l'arrêt no 30/2003 du 26 février 2003 doit être tranchée par la Cour |
| van dat schorsingsarrest. | dans les trois mois du prononcé de cet arrêt de suspension. |
| B.8. In tegenstelling tot wat de verzoekers aanvoeren, heeft een | B.8. Contrairement à ce que prétendent les requérants, l'arrêt qui |
| arrest dat een vordering tot schorsing van een wetgevende norm | suspend une norme législative est revêtu de l'autorité de chose jugée |
| inwilligt, gezag van gewijsde erga omnes , zij het dat dit slechts | erga omnes , même si ce n'est que de manière provisoire, jusqu'à ce |
| voorlopig geldt tot het arrest op het beroep tot vernietiging is | que l'arrêt statuant sur le recours en annulation ait été rendu ou que |
| gewezen of tot de termijn van drie maanden is verstreken na de | le délai de trois mois à dater du prononcé de l'arrêt ordonnant la |
| uitspraak van het arrest dat de schorsing beveelt. De in B.3 in | suspension soit écoulé. Le considérant rappelé au B.3 ci-dessus et le |
| herinnering gebrachte overweging en het dictum van het arrest nr. 30/2003 zijn onlosmakelijk verbonden. | dispositif de l'arrêt no 30/2003 sont indissociablement liés. |
| Het Hof stelt overigens vast dat de verzoekers het Hof in | La Cour constate par ailleurs que les requérants lui demandent en |
| werkelijkheid vragen te oordelen over een weigering van de wetgever | réalité de censurer un refus du législateur de faire disparaître, |
| om, na het voormelde arrest, het bestreden verschil in behandeling | après l'arrêt précité, la différence de traitement attaquée. Il |
| ongedaan te maken. Daaruit volgt dat de vordering tot schorsing niet | s'ensuit que la demande de suspension n'est pas dirigée contre une des |
| is gericht tegen een van de normen waarvan het Hof kennis kan nemen | normes dont la Cour peut connaître en vertu de l'article 1er, alinéa 1er, |
| krachtens artikel 1, eerste lid, van de bijzondere wet van 6 januari | de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. |
| 1989 op het Arbitragehof. | De même, contrairement à ce que soutiennent les requérants, il ressort |
| Eveneens in tegenstelling tot wat de verzoekers aanvoeren, blijkt uit | de l'arrêt précité (B.20 à B.22) que la Cour a pris en considération |
| het voormelde arrest (B.20 tot B.22) dat het Hof de artikelen 10 en 11 | les articles 10 et 11 de la Constitution combinés notamment avec |
| van de Grondwet in samenhang onder meer met artikel 63 van de Grondwet | l'article 63 de celle-ci. |
| in aanmerking heeft genomen. | |
| B.9. Ten aanzien van de vraag van de verzoekers om te worden gehoord, | B.9. Quant à la demande des requérants d'être entendus, la Cour |
| merkt het Hof op dat de conclusies van de rechters-verslaggevers niet | observe que les conclusions des juges-rapporteurs n'ont d'autre objet |
| verder reiken dan de mededeling aan de verzoekende partij van het | que de notifier à la partie requérante l'existence d'un problème |
| bestaan van een probleem van klaarblijkelijke onontvankelijkheid, | |
| onbevoegdheid of ongegrondheid. De artikelen 69 tot 73 van de | manifeste d'irrecevabilité, d'incompétence ou de manque de fondement. |
| bijzondere wet van 6 januari 1989, die de voorafgaande rechtspleging | Les articles 69 à 73 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, qui règlent |
| voor het Hof regelen, voorzien niet in het horen van de verzoekers op | la procédure préliminaire devant la Cour, ne prévoient pas l'audition |
| een openbare terechtzitting. De mogelijkheid waarover de verzoekers | de la partie requérante au cours d'une audience publique. La |
| beschikken om hun standpunt ten aanzien van het opgeworpen probleem in | possibilité dont dispose la partie requérante d'exposer, dans un |
| een memorie met verantwoording uiteen te zetten, waarborgt op | mémoire justificatif, son point de vue quant au problème soulevé |
| voldoende wijze het tegensprekelijk karakter van de procedure. | garantit à suffisance le caractère contradictoire de la procédure. Il |
| Bijgevolg kan niet worden ingegaan op het verzoek om te worden | ne peut dès lors être fait droit à la demande des requérants d'être |
| gehoord. | entendus. |
| B.10. Hieruit volgt dat de vordering tot schorsing klaarblijkelijk | B.10. Il s'ensuit que l'irrecevabilité de la demande de suspension est |
| onontvankelijk is. | manifeste. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof, beperkte kamer, | la Cour, chambre restreinte, |
| met eenparigheid van stemmen uitspraak doende, | statuant à l'unanimité des voix, |
| verwerpt de vordering tot schorsing. | rejette la demande de suspension. |
| Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 10 april 2003. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 10 avril 2003. |
| De griffier, | Le greffier, |
| L. Potoms. | L. Potoms. |
| De voorzitter, | Le président, |
| A. Arts. | A. Arts. |