← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 20/2003 van 30 januari 2003 Rolnummer 2499 In zake :
de prejudiciële vraag betreffende artikel 145, derde lid, van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door het
Hof van Beroep te Gent. Het Arbitragehof, samenge wijst na beraad
het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag Bij arrest van(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 20/2003 van 30 januari 2003 Rolnummer 2499 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 145, derde lid, van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Gent. Het Arbitragehof, samenge wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag Bij arrest van(...) | Extrait de l'arrêt n° 20/2003 du 30 janvier 2003 Numéro du rôle : 2499 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 145, alinéa 3, du Code civil, posée par la Cour d'appel de Gand. La Cour d'arbitrage, composée des pré après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : (...) IV. En droit (...) B.1.1. Le(...) |
|---|---|
| ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
| Uittreksel uit arrest nr. 20/2003 van 30 januari 2003 | Extrait de l'arrêt n° 20/2003 du 30 janvier 2003 |
| Rolnummer 2499 | Numéro du rôle : 2499 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 145, derde lid, | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 145, alinéa |
| van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Gent. | 3, du Code civil, posée par la Cour d'appel de Gand. |
| Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
| samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters L. François, P. Martens, M. Bossuyt, A. Alen en J.-P. Moerman, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag Bij arrest van 28 juni 2002 in zake S. Malcikan en A. Malcikan, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 12 juli 2002, heeft het Hof van Beroep te Gent de volgende prejudiciële vraag gesteld : « Schendt artikel 145, derde lid, van het Burgerlijk Wetboek de artikelen 10 en 11 van de Grondwet voor zover dat artikel in procedures nopens de opheffing van de leeftijdsvoorwaarde om te huwen de beroepstermijn doet lopen vanaf de uitspraak van het te bestrijden vonnis ? » (...) IV. In rechte | composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. François, P. Martens, M. Bossuyt, A. Alen et J.-P. Moerman, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : (...) IV. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1.1. De in het geding zijnde bepalingen maken deel uit van titel V, hoofdstuk I, van het Burgerlijk Wetboek, dat handelt over de hoedanigheden en voorwaarden vereist om een huwelijk te mogen aangaan. Ze luiden : « Art. 144.Niemand mag een huwelijk aangaan vóór hij de leeftijd van achttien jaar heeft bereikt. Art. 145.Om gewichtige redenen kan de jeugdrechtbank de in het vorige artikel vervatte verbodsbepaling opheffen. De vordering wordt bij verzoekschrift ingediend, ofwel door beide ouders, ofwel door een van hen, ofwel door de voogd, ofwel door de minderjarige indien de ouders of de voogd niet in het huwelijk toestemmen. De procedure wordt ingeleid tegen een bepaalde dag. De rechtbank doet uitspraak binnen vijftien dagen, de ouders of de voogd, de minderjarige en de aanstaande echtgenoot opgeroepen en de procureur des Konings gehoord. Hoger beroep kan binnen acht dagen na de uitspraak worden ingesteld en het Hof doet uitspraak binnen vijftien dagen. Tegen het vonnis of arrest is geen verzet mogelijk. » B.1.2. De verwijzende rechter beoogt van het Hof te vernemen of artikel 145, derde lid, een discriminatie inhoudt doordat die bepaling |
B.1.1. Les dispositions en cause figurent au titre V, chapitre Ier, du Code civil, qui traite des qualités et conditions requises pour pouvoir contracter mariage. Elles énoncent : « Art. 144.Nul ne peut contracter mariage avant dix-huit ans. Art. 145.Le tribunal de la jeunesse peut, pour motifs graves, lever la prohibition de l'article précédent. La demande est introduite par requête soit par les père et mère, soit par l'un d'entre eux, soit par le tuteur, soit par le mineur à défaut de consentement des parents ou du tuteur. La procédure est introduite à jour fixe. Le tribunal statue dans la quinzaine, les père et mère, le mineur et le futur conjoint convoqués et le procureur du Roi entendu. L'appel doit être introduit dans la huitaine du prononcé et la Cour statue dans la quinzaine. Ni le jugement ni l'arrêt ne sont susceptibles d'opposition. » B.1.2. Le juge a quo interroge la Cour sur le point de savoir si l'article 145, alinéa 3, contient une discrimination en ce que cette |
| de termijn van hoger beroep doet lopen vanaf de uitspraak van het | disposition fait courir le délai d'appel à partir du prononcé du |
| vonnis van de jeugdrechter. | jugement du juge de la jeunesse. |
| De prejudiciële vraag vermeldt niet met welke regeling de in het | |
| geding zijnde bepaling wordt vergeleken. In de motivering van het | La question préjudicielle ne précise pas à quelle règle la disposition |
| verwijzingsarrest wordt evenwel verwezen naar de algemene regeling van | litigieuse est comparée. Dans les motifs de l'arrêt de renvoi, il est |
| artikel 1051 van het Gerechtelijk Wetboek volgens hetwelk de termijn | cependant fait référence à la règle générale de l'article 1051 du Code |
| van hoger beroep begint te lopen vanaf de betekening of kennisgeving | judiciaire, selon laquelle le délai d'appel court à partir de la |
| van de uitspraak in eerste aanleg. | signification ou de la notification du prononcé en première instance. |
| B.2.1. Het verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van | B.2.1. La différence de traitement entre certaines catégories de |
| personen dat voortvloeit uit de toepassing van verschillende | personnes qui découle de l'application de procédures différentes |
| procedures voor verschillende rechtscolleges in minstens gedeeltelijk | |
| verschillende omstandigheden, houdt op zich geen discriminatie in. Er | devant des juridictions différentes dans des circonstances au moins |
| zou slechts discriminatie kunnen zijn indien het verschil in | partiellement différentes n'est pas discriminatoire en soi. Il ne |
| behandeling dat voortvloeit uit de toepassing van die procedures | pourrait y avoir de discrimination que si la différence de traitement |
| gepaard zou gaan met een onevenredige beperking van de rechten van de | qui découle de l'application de ces procédures allait de pair avec une |
| daarbij betrokken partijen. | limitation disproportionnée des droits des parties concernées. |
| B.2.2. De in het geding zijnde bepaling werd in het Burgerlijk Wetboek | B.2.2. La disposition litigieuse a été insérée dans le Code civil par |
| ingevoegd bij de wet van 19 januari 1990, die de leeftijd vanaf welke | la loi du 19 janvier 1990, qui a fixé à 18 ans l'âge à partir duquel |
| men kan huwen op 18 jaar heeft vastgesteld en die de administratieve | il peut être contracté mariage et qui a remplacé par une procédure |
| procedure waarbij dispensatie kon worden verleend door de Koning, | devant les juridictions de la jeunesse la procédure administrative au |
| heeft vervangen door een procedure voor de jeugdgerechten. De wetgever | terme de laquelle une dispense peut être octroyée par le Roi. Le |
| was van oordeel dat de procedure voor de jeugdgerechten het voordeel | législateur estimait que la procédure devant les juridictions de la |
| biedt dat de partijen worden gehoord en dat hoger beroep mogelijk is | jeunesse offrait l'avantage d'entendre les parties et de permettre un |
| (Parl. St. , Kamer, 1988-1989, nr. 42/3, pp. 14-16; Parl. St. , | recours (Doc. parl. , Chambre, 1988-1989, no 42/3, pp. 14-16; Doc. |
| Senaat, 1988-1989, nr. 634/2, p. 3). | parl. , Sénat, 1988-1989, no 634/2, p. 3). |
| Volgens de uitdrukkelijke wil van de wetgever is de procedure aan | Selon la volonté expresse du législateur, la procédure prévoit des |
| korte termijnen gebonden. De spoedige behandeling van het verzoek om | délais qui sont courts. Le traitement rapide de la demande visant à |
| dispensatie werd noodzakelijk geacht omdat de maatregel verband houdt | obtenir une dispense a été jugé nécessaire parce que la mesure touche |
| met delicate sociale toestanden en de partijen niet lang in het | à des situations sociales délicates et que les parties ne peuvent |
| ongewisse mogen blijven omtrent de uitkomst van hun verzoek (Parl. St. | rester longtemps dans l'incertitude quant à l'issue de leur demande |
| , Kamer, 1988-1989, nr. 42/3, pp. 14-16). | (Doc. parl. , Chambre, 1988-1989, no 42/3, pp. 14-16). |
| B.2.3. Het recht op hoger beroep kan worden onderworpen aan bijzondere | B.2.3. Le droit d'appel peut être soumis à des conditions de |
| ontvankelijkheidsvereisten. De procedure geregeld bij artikel 145 van het Burgerlijk Wetboek moet het voorwerp uitmaken van een beslissing in eerste aanleg en in hoger beroep binnen een termijn van vijftien dagen. In het licht van de door de wetgever nagestreefde doelstellingen is het pertinent om te bepalen dat geen verzet mogelijk is en dat het hoger beroep op korte termijn moet worden ingesteld. B.3. Doordat de wetgever bepaalt dat de termijn voor hoger beroep loopt vanaf de uitspraak van het vonnis, heeft hij echter een maatregel genomen die niet redelijkerwijze evenredig is met het nagestreefde doel. Die regel, in samenhang met de regel die het verzet uitsluit, kan tot | recevabilité particulières. La procédure qui est réglée à l'article 145 du Code civil doit faire l'objet d'une décision en première instance et en degré d'appel dans un délai de quinzaine. A la lumière des objectifs poursuivis par le législateur, il est pertinent de prévoir que l'opposition n'est pas permise et que l'appel doit être introduit à bref délai. B.3. Toutefois, en prévoyant que le délai d'appel court à partir du prononcé du jugement, le législateur a pris une mesure qui n'est pas raisonnablement proportionnée à l'objectif poursuivi. Cette règle, combinée avec celle qui exclut l'opposition, peut avoir |
| gevolg hebben - de artikelen 770 en 792 van het Gerechtelijk Wetboek | comme conséquence - les articles 770 et 792 du Code judiciaire |
| bieden geen informatiewaarborg die gelijkwaardig is met de betekening | n'apportant pas une garantie d'information équivalente à la |
| die de regel is en evenmin met de kennisgeving waarvan de wet het | signification qui est de règle, ni même à la notification dont la loi |
| aanvangspunt van de termijn maakt in bepaalde gevallen - dat een | fait le point de départ du délai dans certains cas - qu'une partie qui |
| partij die om een reden onafhankelijk van haar wil verstek heeft laten | a fait défaut pour une raison indépendante de sa volonté ne soit en |
| gaan niet in staat is enig beroep in te stellen. Die aantasting van de rechten van de verdediging is onevenredig met de nagestreefde doelstellingen. Die regel kan tot gevolg hebben dat de minderjarige zelf een rechtsgang wordt ontzegd terwijl de wetgever hem wilde beschermen tegen vertragende maatregelen vanwege diens ouders wanneer zij tegenovergestelde belangen hebben. B.4. De vraag dient bevestigend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof zegt voor recht : Artikel 145, derde lid, van het Burgerlijk Wetboek schendt de | mesure d'exercer aucun recours. Cette atteinte aux droits de la défense est disproportionnée aux objectifs poursuivis. Cette règle peut avoir pour effet de priver le mineur lui-même d'une voie de recours alors que le législateur entendait protéger celui-ci contre des mesures dilatoires de ses parents lorsque leurs intérêts s'opposent. B.4. La question appelle une réponse affirmative. Par ces motifs, la Cour dit pour droit : |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het de termijn van | L'article 145, alinéa 3, du Code civil viole les articles 10 et 11 de |
| hoger beroep doet lopen vanaf de uitspraak van het vonnis van de | la Constitution en ce qu'il fait courir le délai d'appel à partir du |
| jeugdrechter. | prononcé du jugement du juge de la jeunesse. |
| Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 30 januari 2003. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 30 janvier 2003. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
| De voorzitter, | Le président, |
| A. Arts. | A. Arts. |