Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 158/2002 van 6 november 2002 Rolnummer 2279 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 29bis van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters L. Fra(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 158/2002 van 6 november 2002 Rolnummer 2279 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 29bis van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters L. Fra(...) Extrait de l'arrêt n° 158/2002 du 6 novembre 2002 Numéro du rôle : 2279 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 29bis de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de vé La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges L. François, (...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 158/2002 van 6 november 2002 Extrait de l'arrêt n° 158/2002 du 6 novembre 2002
Rolnummer 2279 Numéro du rôle : 2279
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 29bis van de wet En cause : la question préjudicielle concernant l'article 29bis de la
van 21 november 1989 betreffende de verplichte loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la
aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, zoals ingevoegd responsabilité en matière de véhicules automoteurs, tel qu'il a été
bij de wet van 30 maart 1994 en gewijzigd bij de wet van 13 april inséré par la loi du 30 mars 1994 et modifié par la loi du 13 avril
1995, gesteld door de Politierechtbank te Charleroi. 1995, posée par le Tribunal de police de Charleroi.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges L.
L. François, P. Martens, M. Bossuyt, A. Alen en J.-P. Moerman, François, P. Martens, M. Bossuyt, A. Alen et J.-P. Moerman, assistée
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij vonnis van 18 oktober 2001 in zake T. Wildschutz tegen de n.v. Axa Par jugement du 18 octobre 2001 en cause de T. Wildschutz contre la
Royale Belge, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is s.a. Axa Royale Belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la
ingekomen op 25 oktober 2001, heeft de Politierechtbank te Charleroi Cour d'arbitrage le 25 octobre 2001, le Tribunal de police de
de volgende prejudiciële vraag gesteld : Charleroi a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 1 van de wet van 13 april 1995, waarbij artikel « L'article 1er de la loi du 13 avril 1995, ajoutant un article 29bis
29bis in de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte à la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la
aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen wordt ingevoegd,
geïnterpreteerd als zijnde uitsluitend van toepassing op de responsabilité en matière de véhicule automobile, interprété comme
slachtoffers van een ongeval op een openbare plaats of op een voor het étant applicable aux seules victimes d'accident survenu en un lieu
publiek toegankelijke plaats, met uitsluiting van de slachtoffers van public ou ouvert au public, à l'exclusion des victimes d'accident
een ongeval op een privé-terrein, al dan niet de artikelen 10 en 11 survenu en terrain privé, ne viole-t-il pas les articles 10 et 11 de
van de Grondwet, in zoverre voor dat verschil in behandeling geen la Constitution en ce qu'il n'existe pas de justification objective et
objectieve en redelijke verantwoording bestaat ? » raisonnable pour la différence de traitement ? »
(...) (...)
IV. In rechte [...] IV. En droit (...)
B.1. Artikel 29bis van de wet van 21 november 1989 betreffende de B.1. L'article 29bis de la loi du 21 novembre 1989 relative à
verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, in de l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules
automoteurs, dans la rédaction qui lui a été donnée par l'article 1er
versie van artikel 1 van de wet van 13 april 1995 waaraan de de la loi du 13 avril 1995 et à laquelle le juge a quo se réfère,
verwijzende rechter refereert, luidt : dispose :
« Art. 29bis . § 1. Bij een verkeersongeval waarbij een motorrijtuig « Art. 29bis . § 1er. A l'exception des dégâts matériels, tous les
betrokken is, wordt, met uitzondering van de stoffelijke schade, alle dommages résultant de lésions corporelles ou du décès, causés à toute
schade veroorzaakt aan elk slachtoffer of zijn rechthebbenden en victime d'un accident de la circulation ou à ses ayants droit, dans
voortvloeiend uit lichamelijke letsels of het overlijden, vergoed door lequel est impliqué un véhicule automoteur, sont indemnisés par
de verzekeraar die de aansprakelijkheid dekt van de eigenaar, de l'assureur qui couvre la responsabilité du propriétaire, du conducteur
bestuurder of de houder van het motorrijtuig overeenkomstig deze wet. ou du détenteur de ce véhicule automoteur conformément à la présente loi.
Schade aan functionele prothesen wordt beschouwd als lichamelijke Les dommages occasionnés aux prothèses fonctionnelles sont considérés
schade. comme des lésions corporelles.
Artikel 80 van de wet van 9 juli 1975 betreffende de controle der L'article 80 de la loi du 9 juillet 1975 relative au contrôle des
verzekeringsondernemingen is van toepassing op deze schadevergoeding. entreprises d'assurance s'applique à cette indemnisation. Toutefois,
Wanneer het ongeval evenwel door toeval gebeurde, blijft de si l'accident résulte d'un cas fortuit, l'assureur reste tenu.
verzekeraar tot vergoeding gehouden. Les dispositions du présent article s'appliquent également aux
De bepalingen van dit artikel zijn tevens van toepassing op de accidents de la circulation impliquant des véhicules automoteurs qui
verkeersongevallen waarbij motorrijtuigen zijn betrokken die krachtens artikel 10 van deze wet vrijgesteld zijn van de verplichting tot verzekering en wanneer de eigenaars van die motorrijtuigen gebruik hebben gemaakt van die vrijstelling. Slachtoffers die een onverschoonbare fout hebben begaan die de enige oorzaak was van het ongeval, kunnen zich niet beroepen op de bepalingen van het eerste lid. Enkel de opzettelijke fout van uitzonderlijke ernst, waardoor degene die ze begaan heeft zonder geldige reden wordt blootgesteld aan een gevaar waarvan hij zich bewust had moeten zijn, is onverschoonbaar. Het bewijs van onverschoonbare fout is niet toegelaten ten aanzien van slachtoffers, jonger dan 14 jaar. Deze vergoedingsplicht wordt uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen betreffende de aansprakelijkheidsverzekering in het algemeen en de aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen in het bijzonder, voorzover daarvan in dit artikel niet wordt afgeweken. sont exemptés de l'obligation d'assurance en vertu de l'article 10 de la présente loi et dont les propriétaires ont fait usage de cette exemption. Les victimes ayant commis une faute inexcusable qui est la seule cause de l'accident ne peuvent se prévaloir des dispositions visées au premier alinéa. Est seule inexcusable la faute volontaire d'une exceptionnelle gravité, exposant sans raison valable son auteur à un danger dont il aurait dû avoir conscience. La preuve d'une faute inexcusable n'est pas admise à l'égard de victimes âgées de moins de quatorze ans. Cette obligation d'indemnisation est exécutée conformément aux dispositions légales relatives à l'assurance de la responsabilité en général et à l'assurance de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs en particulier, pour autant que le présent article n'y déroge pas.
§ 2. De bestuurder van een motorrijtuig en zijn rechthebbenden kunnen § 2. Le conducteur d'un véhicule automoteur et ses ayants droit ne
zich niet beroepen op de bepalingen van dit artikel. peuvent se prévaloir du présent article.
§ 3. Onder motorrijtuig moet worden verstaan ieder voertuig bedoeld in § 3. Il faut entendre par véhicule automoteur tout véhicule visé à
artikel 1 van deze wet met uitzondering van rolstoelen met een eigen l'article 1er de la présente loi, à l'exclusion des fauteuils roulants
aandrijving die door gehandicapten in het verkeer kunnen worden automoteurs susceptibles d'être mis en circulation par une personne
gebracht. handicapée.
§ 4. De verzekeraar of het gemeenschappelijk waarborgfonds treden in § 4. L'assureur ou le fonds commun de garantie automobile sont
de rechten van het slachtoffer tegen de in gemeen recht aansprakelijke subrogés dans les droits de la victime contre les tiers responsables
derden. en droit commun.
De vergoedingen, die ter uitvoering van dit artikel werden uitgekeerd, Les indemnités versées en exécution du présent article ne peuvent
zijn niet vatbaar voor beslag of schuldvergelijking met het oog op de faire l'objet de compensation ou de saisie en vue du paiement des
vordering van andere vergoedingen wegens het verkeersongeval. autres indemnités dues à raison de l'accident de la circulation.
§ 5. De regels betreffende de burgerrechtelijke aansprakelijkheid § 5. Les règles de la responsabilité civile restent d'application pour
blijven van toepassing op alles wat niet uitdrukkelijk bij dit artikel wordt geregeld. » tout ce qui n'est pas régi expressément par le présent article. »
B.2. De in het geding zijnde bepaling, die niet verduidelijkt op welke B.2. La disposition en cause, qui ne précise pas les endroits où elle
plaatsen ze van toepassing is, wordt door de verwijzende rechter in est applicable, est interprétée par le juge a quo comme excluant du
die zin geïnterpreteerd dat de slachtoffers van ongevallen die zich op bénéfice du régime qu'elle prévoit les victimes d'accidents survenus
privé-terreinen voordoen, van het voordeel van de erin vervatte
regeling worden uitgesloten. In die interpretatie, die de verwijzende sur des terrains privés. Dans cette interprétation, que le juge a quo
rechter onder meer baseert op de parlementaire voorbereiding - welke fonde notamment sur les travaux préparatoires - interprétation
interpretatie thans bij artikel 29bis zelf, gewijzigd bij de wet van aujourd'hui consacrée par l'article 29bis lui-même, modifié par la loi
19 januari 2001, is bevestigd -, roept die bepaling een verschil in du 19 janvier 2001 -, cette disposition crée une différence de
behandeling in het leven tussen slachtoffers van een verkeersongeval, traitement entre victimes d'un accident de la circulation suivant que
naargelang dat zich al dan niet op een privé-terrein voordoet, doordat celui-ci se produit ou non sur un terrain privé, le bénéfice de
het voordeel van de toepassing van artikel 29bis hun in het eerste l'application de l'article 29bis leur étant refusé dans la première
geval wordt geweigerd. hypothèse.
B.3. Het Hof stelt vast dat de n.v. Axa Royale Belge blijkt ervan uit B.3. La Cour constate que la s.a. Axa Royale Belge paraît considérer
te gaan dat het slachtoffer de bestuurder van het voertuig is, que la victime est le conducteur du véhicule, ce qui l'exclurait du
waardoor het krachtens artikel 29bis , § 2, van de voormelde wet van bénéfice de l'indemnisation prévue par l'article 29bis , § 2, de la
21 november 1989 van het voordeel van de schadeloosstelling zou worden uitgesloten. loi du 21 novembre 1989 précitée.
Het staat in beginsel aan de verwijzende rechter te oordelen of de C'est au juge a quo qu'il appartient en règle de statuer sur
bepalingen die hij ter toetsing aan het Hof voorlegt, op het voor hem l'applicabilité au litige dont il est saisi des dispositions qu'il
hangende geschil van toepassing zijn. soumet au contrôle de la Cour.
B.4. Aangezien, zoals is aangegeven in het opschrift van hoofdstuk B.4. Dès lors que, comme l'indique l'intitulé du chapitre Vbis de la
Vbis van de wet van 21 november 1989, waarin de in het geding zijnde loi du 21 novembre 1989 dans lequel figure la disposition en cause, le
bepaling voorkomt, de wetgever de slachtoffers van verkeersongevallen législateur entendait protéger les victimes d'accidents de la
beoogde te beschermen en het verkeer niet de aanwezigheid van circulation et que celle-ci ne s'entend pas de la présence de
voertuigen op privé-terreinen omvat, kon hij, om het toepassingsgebied véhicules sur des terrains privés, il pouvait, pour limiter le champ
van artikel 29bis tot de openbare weg te beperken, rekening houden d'application de l'article 29bis aux terrains publics, tenir compte,
zowel met het feit dat de in de wet voorgeschreven verzekering tout à la fois de ce que l'assurance prévue par la loi n'est
overeenkomstig artikel 2, § 1, ervan enkel voor de inverkeerstelling obligatoire, conformément à l'article 2, § 1er, de celle-ci, que pour
van motorrijtuigen op de openbare weg verplicht is, als met het risico la mise en circulation de véhicules automoteurs sur la voie publique
van misbruik en fraude waartoe de uitbreiding van die regeling tot de et du risque d'abus et de fraudes que pouvait créer l'extension de ce
privé-terreinen kon leiden. régime aux terrains privés.
B.5.1. Weliswaar, zoals de rechtverkrijgenden van het slachtoffer die B.5.1. Certes, comme le font observer les ayants droit de la victime
qui ont saisi le juge a quo , le législateur a étendu le champ
een vordering bij de verwijzende rechter hebben aanhangig gemaakt, d'application de l'article 29bis aux véhicules sur rails, qui ne sont
laten opmerken, heeft de wetgever het toepassingsgebied van artikel pas soumis en tant que tels au régime de l'assurance obligatoire de la
29bis uitgebreid tot de spoorvoertuigen, die als zodanig niet responsabilité. Mais une extension ne va pas nécessairement de pair
onderworpen zijn aan het stelsel van de verplichte aansprakelijkheidsverzekering. Maar een uitbreiding gaat niet noodzakelijk samen met een andere : het grondwettelijk beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie gebiedt niet dat de wetgever, wanneer hij het bijzondere vergoedingsstelsel voor de zwakke weggebruikers tot de spoorvoertuigen uitbreidt wanneer beide deelnemen aan het verkeer op de openbare weg, op de terreinen die toegankelijk zijn voor het publiek of slechts voor een zeker aantal personen die het recht hebben om er te komen, ook situaties zou beogen waarbij de zwakke weggebruikers en andere voertuigen, op andere plaatsen, betrokken kunnen zijn. B.5.2. De omstandigheid dat de Koning de waarborg van de verplichte verzekering heeft uitgebreid tot ongevallen op de privé-terreinen avec une autre : le principe constitutionnel d'égalité et de non-discrimination n'impose pas au législateur, lorsqu'il étend aux véhicules sur rails le régime d'indemnisation particulier applicable aux usagers vulnérables quand les uns et les autres participent à la circulation sur la voie publique, les terrains ouverts au public et les terrains non publics mais ouverts à un certain nombre de personnes ayant le droit de les fréquenter, de prendre également en compte les situations dans lesquelles, en d'autres endroits, les usagers vulnérables et d'autres véhicules peuvent être impliqués. B.5.2. La circonstance que le Roi a étendu la garantie de l'assurance obligatoire à des accidents survenus sur les terrains privés (arrêté
(koninklijk besluit van 14 december 1992 betreffende de royal du 14 décembre 1992 relatif au contrat-type d'assurance
modelovereenkomst voor de verplichte aansprakelijkheidsverzekering obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs)
inzake motorrijtuigen) die niet in artikel 2 van de wet zijn bedoeld, qui ne sont pas visés à l'article 2 de la loi et la circonstance que
alsook de omstandigheid dat de rechtspraak in sommige gevallen de
verplichte verzekering uitbreidt tot de schade die op privé-terreinen la jurisprudence étend dans certains cas l'assurance obligatoire aux
werd veroorzaakt door bouwterreinvoertuigen, impliceren niet dat de dommages causés sur des terrains privés par des engins de chantier
wetgever de artikelen 10 en 11 van de Grondwet heeft geschonden door n'impliquent pas que le législateur ait violé les articles 10 et 11 de
een stelsel dat afwijkt doordat het een verantwoordelijkheid zonder la Constitution en n'étendant pas aux terrains privés un régime
fout instelt niet uit te breiden tot de privé-terreinen. dérogatoire en ce qu'il établit une responsabilité sans faute.
B.6. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.6. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 29bis van de wet van 21 november 1989 betreffende de L'article 29bis de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance
verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, in de obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs,
versie volgens artikel 1 van de wet van 13 april 1995, en in die zin dans la rédaction qui lui a été donnée par l'article 1er de la loi du
geïnterpreteerd dat de ongevallen op een privé-terrein worden 13 avril 1995, et interprété comme excluant du régime d'indemnisation
uitgesloten van de vergoedingsregeling waarin het voorziet, schendt de qu'il prévoit les accidents se produisant sur un terrain privé, ne
artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 6 november 2002. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 6 novembre 2002.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^