Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 94/2002 van 5 juni 2002 Rolnummer : 2321 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 90bis van de wet van 9 augustus 1963 tot instelling en organisatie van een regeling voor verplichte verzekering voor genee Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 94/2002 van 5 juni 2002 Rolnummer : 2321 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 90bis van de wet van 9 augustus 1963 tot instelling en organisatie van een regeling voor verplichte verzekering voor genee Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...) Extrait de l'arrêt n° 94/2002 du 5 juin 2002 Numéro du rôle : 2321 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 90bis de la loi du 9 août 1963 instituant et organisant un régime d'assurance obligatoire soins de santé et indem La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, M.(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 94/2002 van 5 juni 2002 Extrait de l'arrêt n° 94/2002 du 5 juin 2002
Rolnummer : 2321 Numéro du rôle : 2321
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 90bis van de wet En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 90bis de
van 9 augustus 1963 tot instelling en organisatie van een regeling la loi du 9 août 1963 instituant et organisant un régime d'assurance
voor verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en
uitkeringen, ingevoegd bij de wet van 22 december 1989 en gewijzigd obligatoire soins de santé et indemnités, inséré par la loi du 22
bij de wet van 20 juli 1991 (thans artikel 157 van de wet betreffende décembre 1989 et modifié par la loi du 20 juillet 1991 (actuellement
de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en l'article 157 de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de
uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994), gesteld door de Raad van santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994), posées par le
State. Conseil d'Etat.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P.
P. Martens, M. Bossuyt , L. Lavrysen, J.-P. Snappe en J.-P. Moerman, Martens, M. Bossuyt, L. Lavrysen, J.-P. Snappe et J.-P. Moerman,
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, assistée du greffier L. Potoms, présidée par le président A. Arts,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen I. Objet des questions préjudicielles
Bij arrest nr. 99.489 van 4 oktober 2001 in zake A. De Beer tegen het Par arrêt n° 99.489 du 4 octobre 2001 en cause de A. De Beer contre
Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV),
waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op l'Institut national d'assurance maladie-invalidité (INAMI), dont
21 januari 2002, heeft de Raad van State de volgende prejudiciële l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 21
janvier 2002, le Conseil d'Etat a posé les questions préjudicielles
vragen gesteld : suivantes :
« 1. Schendt artikel 90bis van de wet van 9 augustus 1963 tot « 1. L'article 90bis de la loi du 9 août 1963 instituant et organisant
instelling en organisatie van een regeling voor verplichte verzekering
voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, ingevoegd door de wet un régime d'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, inséré
van 22 december 1989 en gewijzigd bij de wet van 20 juli 1991, (thans par la loi du 22 décembre 1989 et modifié par la loi du 20 juillet
artikel 157 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor 1991 (l'article 157 actuel de la loi relative à l'assurance
geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet
1994), de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre het om de 1994), viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que
naleving van de algemene regel van artikel 35 (thans artikel 73 van de pour forcer le respect de la règle générale énoncée à l'article 35
wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige (l'article 73 actuel de la loi relative à l'assurance obligatoire
verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1999) af te soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1999), il
dwingen een bijzondere sanctie - met name het verbod van de instaure une sanction particulière - à savoir l'interdiction de
derdebetalersregeling - instelt, welke sanctie enkel de zorgverleners l'application du régime du tiers payant - laquelle sanction concerne
treft, die aan de derdebetalersregeling onderworpen prestaties uniquement les dispensateurs de soins fournissant des prestations
verstrekken, en ten aanzien van de andere zorgverleners zonder gevolg blijft ? soumises au régime du tiers payant, et reste sans effet à l'égard des autres dispensateurs de soins ?;
2. Schendt artikel 90bis van de wet van 9 augustus 1963 tot instelling 2. L'article 90bis de la loi du 9 août 1963 instituant et organisant
en organisatie van een regeling voor verplichte verzekering voor
geneeskundige verzorging en uitkeringen, ingevoegd door de wet van 22 un régime d'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, inséré
december 1989 en gewijzigd bij de wet van 20 juli 1991, de artikelen par la loi du 22 décembre 1989 et modifié par la loi du 20 juillet
10 en 11 van de Grondwet doordat de geschillen met betrekking tot de 1991, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il
terugvordering van de uitgaven die door de ziekte- en
invaliditeitsverzekering ten laste worden genomen, aan de rechterlijke soustrait au pouvoir judiciaire les contestations relatives à la
macht worden onttrokken en onder de bevoegdheid van de administratieve récupération des dépenses prises en charge par l'assurance
rechtscolleges worden gebracht, zodat de betrokken zorgverleners, in maladie-invalidité et les soumet à la compétence des juridictions
tegenstelling tot de andere Belgen, verstoken blijven van de administratives, si bien que les dispensateurs de soins concernés,
waarborgen verbonden aan de rechtsbedeling door de hoven en contrairement aux autres Belges, sont privés des garanties inhérentes
rechtbanken ? » à l'administration de la justice par les cours et tribunaux ? »
(...) (...)
IV. In rechte IV. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op artikel 90bis van de B.1. Les questions préjudicielles portent sur l'article 90bis de la
wet van 9 augustus 1963 tot instelling en organisatie van een regeling loi du 9 août 1963 instituant et organisant un régime d'assurance
voor verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en
uitkeringen, ingevoegd bij de wet van 22 december 1989 en gewijzigd obligatoire soins de santé et indemnités, inséré par la loi du 22
bij de wet van 20 juli 1991 (thans artikel 157 van de wet betreffende décembre 1989 et modifié par la loi du 20 juillet 1991 (désormais
de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en l'article 157 de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de
uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994), dat luidt : santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994), qui dispose :
« Bij vaststelling van een tekortkoming inzake de bepalingen van « Sans préjudice des poursuites pénales ou disciplinaires, les
artikel 35, vorderen de in artikel 79bis bedoelde Commissies, Commissions visées à l'article 79bis, après avoir constaté tout
onverminderd straf- of tuchtrechtelijke vervolgingen, de uitgaven met manquement aux dispositions de l'article 35, récupèrent totalement ou
betrekking tot de prestaties welke door de ziekte- en
invaliditeitsverzekering werden ten laste genomen, geheel of partiellement auprès du prestataire les dépenses relatives aux
gedeeltelijk terug van de zorgverstrekker. prestations à charge de l'assurance maladie-invalidité.
Samen met deze terugvorderingen kunnen zij de toepassing van de Simultanément, avec ces récupérations elles peuvent interdire
derde-betalersregeling voor de prestaties verstrekt door de betrokken d'appliquer le tiers payant pour les prestations dispensées par le
zorgverstrekker verbieden. prestataire concerné.
De definitieve beslissingen van de Controlecommissie en van de Les décisions définitives de la Commission de contrôle et de la
Commissie van beroep zijn van rechtswege uitvoerbaar. De sommen
brengen van rechtswege interest op vanaf de dag volgend op het Commission d'appel sont exécutoires de plein droit. Les sommes portent
verstrijken van de terugbetalingstermijn vastgesteld in de beslissing. intérêt de plein droit à partir du premier jour qui suit l'expiration
Ingeval de schuldenaar in gebreke blijft, kan de Administratie van de du délai de remboursement fixé par la décision. En cas de défaillance
belasting over de toegevoegde waarde, de registratie en de domeinen du débiteur, l'Administration de la taxe sur la valeur ajoutée, de
worden belast met de invordering van de verschuldigde bedragen l'enregistrement et des domaines peut être chargée de recouvrer les
overeenkomstig de bepalingen van artikel 3 van de domaniale wet van 22 sommes dues conformément aux dispositions de l'article 3 de la loi
december 1949. domaniale du 22 décembre 1949.
De Koning bepaalt de modaliteiten van bekendmaking van de definitieve Le Roi fixe les modalités de publication des décisions définitives
beslissingen betreffende het verbod bedoeld in het tweede lid. concernant l'interdiction visée à l'alinéa 2.
De teruggevorderde bedragen worden als inkomsten van de geneeskundige Les montants récupérés sont comptabilisés comme recettes de
verzorging geboekt. » l'assurance soins de santé. »
Artikel 35 van dezelfde wet (thans artikel 73 van de wet betreffende L'article 35 de la même loi (désormais l'article 73 de la loi relative
de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le
uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994), waarnaar wordt verwezen, luidt : « De geneesheer en de tandheelkundige oordelen in geweten en in volle vrijheid over de aan de patiënten te verlenen verzorging. Zij zullen erover waken toegewijde en bekwame geneeskundige verzorging te verstrekken in het belang van de patiënt en rekening houdend met de door de gemeenschap ter beschikking gestelde globale middelen. Zij zullen zich onthouden van het voorschrijven van onnodig dure onderzoeken en behandelingen, alsook van het verrichten of laten verrichten van overbodige verstrekkingen ten laste van de regeling voor verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering. De andere zorgverstrekkers dan deze bedoeld in het eerste lid, dienen zich eveneens te onthouden van het uitvoeren van onnodig dure of overbodige verstrekkingen ten laste van de regeling voor verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering, wanneer zij gemachtigd zijn zelf het initiatief tot deze verstrekkingen te nemen. Het in dit artikel bedoeld onnodig dure karakter van onderzoeken en behandelingen en het overbodig karakter van verstrekkingen dienen geëvalueerd te worden in vergelijking met de onderzoeken, behandelingen en verstrekkingen die een zorgverstrekker voorschrijft, verricht of laat verrichten in gelijkaardige omstandigheden. De voorschrijvers van verstrekkingen bedoeld in artikel 23, 5°, ten behoeve van niet in een ziekenhuis opgenomen rechthebbenden, zijn 14 juillet 1994), auquel il est renvoyé, énonce comme suit : « Le médecin et le praticien de l'art dentaire apprécient en conscience et en toute liberté les soins dispensés aux patients. Ils veilleront à dispenser des soins médicaux avec dévouement et compétence dans l'intérêt du patient et tenant compte des moyens globaux mis à leur disposition par la société. Ils s'abstiennent de prescrire des examens et des traitements inutilement onéreux, ainsi que d'exécuter ou de faire exécuter des prestations superflues à charge du régime d'assurance maladie-invalidité obligatoire. Les prestataires autres que ceux visés à l'alinéa 1er s'abstiennent également d'exécuter des prestations inutilement onéreuses ou superflues à charge du régime d'assurance maladie-invalidité obligatoire lorsqu'ils sont autorisés à prendre eux-mêmes l'initiative de ces prestations. Le caractère inutilement onéreux des examens et des traitements ainsi que le caractère superflu des prestations visées au présent article doivent être évalués en rapport avec les examens, traitements et prestations qu'un prestataire prescrit, exécute ou fait exécuter dans des circonstances similaires. Les prescripteurs de prestations visées à l'article 23, 5°, à l'égard de bénéficiaires non hospitalisés, sont tenus d'utiliser les documents
ertoe gehouden de voorschrijfdocumenten te gebruiken waarvan het model de prescription dont le modèle est fixé par le Roi et sur lesquels le
door de Koning is vastgesteld en waarop het identificatienummer van de numéro d'identification du prescripteur à l'Institut est imprimé en
voorschrijver bij het Instituut in streepjescode is gedrukt. » code-barres. »
B.2. In de eerste prejudiciële vraag wenst de verwijzende rechter te B.2. Dans la première question préjudicielle, le juge a quo souhaite
vernemen of de in het geding zijnde bepaling de artikelen 10 en 11 van savoir si la disposition en cause viole les articles 10 et 11 de la
de Grondwet van de Grondwet schendt, in zoverre zij een bijzondere Constitution, en tant qu'elle instaure une sanction particulière, à
sanctie, namelijk het verbod van de derdebetalersregeling, instelt die savoir l'interdiction du régime du tiers payant, qui concerne
enkel de zorgverstrekkers treft die aan de derdebetalersregeling uniquement les prestataires de soins soumis au régime du tiers payant
onderworpen zijn en niet de zorgverstrekkers die niet onder een et non pas ceux qui ne relèvent pas de ce régime.
dergelijke regeling vallen.
B.3.1. Overeenkomstig artikel 34quater van de wet van 9 augustus 1963, B.3.1. Conformément à l'article 34quater de la loi du 9 août 1963,
vervangen bij de wet van 15 februari 1993 (thans artikel 53 van de wet remplacé par la loi du 15 février 1993 (actuellement l'article 53 de
betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et
uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994) bepaalt het koninklijk indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994), l'arrêté royal du 10
besluit van 10 oktober 1986 de voorwaarden en de gevallen waarin de octobre 1986 fixe les conditions et les cas dans lesquels le régime du
derdebetalersregeling toegestaan, verboden dan wel verplicht is. Onder tiers payant est autorisé, interdit ou obligatoire. Par régime du
derdebetalersregeling wordt verstaan de betalingswijze waarbij een tiers payant, il faut entendre le mode de paiement par lequel le
zorgverstrekker, dienst of inrichting de betaling van de in het kader prestataire de soins, le service ou l'institution reçoit directement
van de verplichte verzekering verschuldigde tegemoetkoming de l'organisme assureur auquel est affilié ou inscrit le bénéficiaire
rechtstreeks ontvangt van de verzekeringsinstelling waarbij de à qui les prestations de santé ont été dispensées, le paiement de
rechthebbende aan wie de geneeskundige verstrekkingen werden verleend, l'intervention due dans le cadre de l'assurance maladie obligatoire
is aangesloten of ingeschreven (artikel 1). De toekenning van de (article 1er). L'octroi du régime du tiers payant est subordonné à
derdebetalersregeling is voor de zorgverstrekker aan bepaalde certaines conditions dans le chef du prestataire de soins (article
voorwaarden onderworpen (artikel 4bis). Aldus mag de zorgverstrekker 4bis). Ainsi, le prestataire de soins ne peut, durant une période de
gedurende een periode van drie jaar voorafgaand aan zijn aanvraag niet trois ans qui précède sa demande, avoir fait l'objet d'une sanction
het voorwerp hebben uitgemaakt van een definitieve administratieve administrative définitive d'au moins quinze jours prononcée par la
sanctie van ten minste vijftien dagen, uitgesproken door de Beperkte Chambre restreinte ou par la Commission d'appel instituée auprès du
Kamer of door de Commissie van beroep, ingesteld bij de Dienst voor
geneeskundige controle (artikel 4bis, § 1, 3°, a) of van definitieve Service du contrôle médical (article 4bis, § 1er, 3°, a) ou d'une
beslissing van de schorsing van het recht om de geneeskunst uit te décision définitive de suspension du droit d'exercer l'art médical
oefenen van ten minste vijftien dagen, uitgesproken door de bevoegde d'au moins quinze jours, prononcée par le Conseil de l'Ordre des
Raad van de Orde der geneesheren, verband houdend met een médecins compétent en rapport avec une répartition illicite
ongeoorloofde verdeling van erelonen of overconsumptie (artikel 4bis, d'honoraires ou avec la surconsommation (article 4bis, § 1er, 3°, c).
§ 1, 3°, c). Evenmin mag de zorgverstrekker op het tijdstip van de Le prestataire de soins ne peut pas davantage, au moment de la
aanvraag het voorwerp zijn van een verbod van toekenning van de demande, faire l'objet d'une interdiction en matière d'octroi du
derdebetalersregeling, uitgesproken door de Controlecommissie (artikel régime du tiers payant, prononcée par la Commission de contrôle
4bis, § 1, 4°). (article 4bis, § 1er, 4°).
B.3.2. Uit de tekst van de in het geding zijnde bepaling - die in B.3.2. Il résulte du texte de la disposition litigieuse - qui est
algemene bewoordingen is geformuleerd en, in tegenstelling tot wat de formulée en termes généraux et n'est pas limitée, contrairement à ce
prejudiciële vraag suggereert, zich niet beperkt tot zorgverstrekkers que suggère la question préjudicielle, aux prestataires de soins qui
die de derdebetalersregeling genieten - en uit het bepaalde in artikel bénéficient du régime du tiers payant - et du prescrit de l'article
4bis, § 1, 4°, van het voormelde koninklijk besluit volgt dat de in 4bis, § 1er, 4°, de l'arrêté royal précité que la sanction prévue à
artikel 90bis, tweede lid, voorgeschreven sanctie, namelijk het verbod l'article 90bis, alinéa 2, à savoir l'interdiction en matière d'octroi
van de toekenning van de derdebetalersregeling opgelegd aan een du régime du tiers payant imposée à un prestataire de soins qui
zorgverstrekker die onnodig dure of overbodige verstrekkingen prescrit ou exécute des prestations inutilement onéreuses ou
voorschrijft of verricht, mutatis mutandis geldt zowel voor de superflues, s'applique mutatis mutandis tant aux prestataires de soins
zorgverstrekkers aan wie de derdebetalersregeling reeds is toegekend, auxquels le régime du tiers payant a déjà été octroyé, d'une part,
enerzijds, als voor de zorgverstrekkers die de derdebetalersregeling qu'aux prestataires de soins qui ne bénéficient pas encore du régime
nog niet genieten op het ogenblik dat de sanctie wordt uitgesproken, du tiers payant au moment où la sanction est prononcée, mais qui
maar die later een aanvraag indienen om tot die regeling toe te introduisent ultérieurement une demande pour accéder à ce régime,
treden, anderzijds. d'autre part.
Terwijl die sanctie voor de eerste categorie van zorgverstrekkers tot Alors que cette sanction a comme effet, pour la première catégorie de
gevolg heeft dat de toekenning van de derdebetalersregeling wordt prestataires de soins, que l'octroi du régime du tiers payant est
opgeheven gedurende de periode waarvoor de sanctie is opgelegd suspendu durant la période pour laquelle la sanction est infligée
(artikel 4bis, § 4, 2°, van het koninklijk besluit van 10 oktober (article 4bis, § 4, 2°, de l'arrêté royal du 10 octobre 1986), elle a
1986), brengt ze voor de tweede categorie van zorgverstrekkers mede pour conséquence, pour la deuxième catégorie de prestataires de soins,
dat zij, gedurende een periode van drie jaar vanaf de toepassing van que ceux-ci, pendant une période de trois ans à dater de l'application
de sanctie, niet tot de derdebetalersregeling kunnen worden toegelaten. de la sanction, ne peuvent être admis au régime du tiers payant.
B.3.3. In zoverre beide in de prejudiciële vraag onderscheiden B.3.3. En tant que les deux catégories de prestataires de soins
categorieën van zorgverstrekkers door het in artikel 90bis, tweede distinguées dans la question préjudicielle peuvent être touchées par
lid, vastgestelde verbod van toekenning van de derdebetalersregeling l'interdiction en matière d'octroi du régime du tiers payant prévue à
kunnen worden getroffen, is er geen verschil in behandeling tussen l'article 90bis, alinéa 2, il n'existe pas de différence de traitement
beide categorieën en dient de vraag ontkennend te worden beantwoord. entre ces deux catégories et la question appelle une réponse négative.
B.4. De tweede prejudiciële vraag strekt ertoe van het Hof te vernemen B.4. Par la deuxième question préjudicielle, le juge a quo demande à
of het toewijzen door het voormelde artikel 90bis (thans artikel 157 la Cour si l'attribution à une juridiction administrative, par le
van de wet van 14 juli 1994) van de geschillen over tekortkomingen ten susdit article 90bis (désormais l'article 157 de la loi du 14 juillet
aanzien van de voorschriften van voormeld artikel 35 (thans artikel 73 1994), des litiges concernant des manquements aux prescriptions de
van de wet van 14 juli 1994) aan een administratief rechtscollege een l'article 35 précité (désormais l'article 73 de la loi du 14 juillet
schending inhoudt van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat 1994) viole les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce que ces
die geschillen aldus aan de (gewone) rechterlijke macht worden litiges sont ainsi soustraits au pouvoir judiciaire (ordinaire), « si
onttrokken, « zodat de betrokken zorgverleners, in tegenstelling tot bien que les dispensateurs de soins concernés, contrairement aux
de andere Belgen, verstoken blijven van de waarborgen verbonden aan de autres Belges, sont privés des garanties inhérentes à l'administration
rechtsbedeling door de hoven en rechtbanken ». de la justice par les cours et tribunaux ».
B.5. Naar luid van de wet van 9 augustus 1963 tot instelling en B.5. En vertu de la loi du 9 août 1963 instituant et organisant un
organisatie van een regeling voor verplichte verzekering voor régime d'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, les
geneeskundige verzorging en uitkeringen dienen de geneesheren en de médecins et les dentistes doivent s'abstenir de prescrire des examens
tandheelkundigen zich te onthouden van het voorschrijven van onnodig et traitements inutilement onéreux, ainsi que d'exécuter ou de faire
dure onderzoeken en behandelingen, alsook van het verrichten en laten exécuter des prestations superflues à charge du régime d'assurance
verrichten van overbodige verstrekkingen ten laste van de regeling obligatoire soins de santé et indemnités. Les autres prestataires de
voor verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en soins doivent également s'abstenir d'exécuter des prestations
uitkeringen. Ook de andere zorgverstrekkers mogen geen onnodig dure of inutilement onéreuses ou superflues lorsqu'ils sont autorisés à
overbodige verstrekkingen uitvoeren wanneer zij gemachtigd zijn zelf prendre eux-mêmes l'initiative de ces prestations. Le caractère
het initiatief tot die verstrekkingen te nemen. Het onnodig dure inutilement onéreux des examens et des traitements ainsi que le
karakter van onderzoeken en behandelingen en het overbodige karakter caractère superflu des prestations doivent être évalués en rapport
van verstrekkingen dienen te worden geëvalueerd in vergelijking met de avec les examens, traitements et prestations qu'un prestataire de
onderzoeken, behandelingen en verstrekkingen die een zorgverstrekker
voorschrijft, verricht of laat verrichten in soortgelijke soins prescrit, exécute ou fait exécuter dans des circonstances
omstandigheden (artikel 35, tweede tot vierde lid). similaires (article 35, alinéas 2 à 4).
Een Controlecommissie, ingesteld bij de Dienst voor geneeskundige Une Commission de contrôle, instituée auprès du Service du contrôle
controle, is belast met het vaststellen van de tekortkomingen inzake médical, est chargée de constater les manquements aux dispositions de
de bepalingen van artikel 35, tweede, derde en vierde lid. Ten tijde l'article 35, alinéas 2, 3 et 4. Au moment où l'intéressé a introduit
van de aanhangigmaking van de zaak van de betrokkene was de son instance, la Commission de contrôle était composée de dix sections
Controlecommissie onderverdeeld in tien provinciale afdelingen en twee
regionale afdelingen voor het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad provinciales et de deux sections régionales pour la région bilingue de
(artikel 79bis, § 1) en was zij samengesteld uit drie magistraten, Bruxelles-Capitale (article 79bis, § 1er) et elle était composée de
onder wie de voorzitter, en zes geneesheren, van wie er drie door de trois magistrats, dont le président, et de six médecins, dont trois
verzekeringsinstellingen werden aangewezen en drie door de étaient désignés par les organismes assureurs et trois par les
representatieve organisaties van de geneesheren (artikel 79quater, § organisations représentatives des médecins (article 79quater, § 1er).
1). Zij werden door de Koning benoemd voor een hernieuwbare periode Ils étaient nommés par le Roi pour une période renouvelable de six
van zes jaar. Het uitoefenen van een mandaat in de Controlecommissie ans. L'exercice d'un mandat au sein de la Commission de contrôle était
was onverenigbaar met het uitoefenen van een mandaat in het Comité van incompatible avec l'exercice d'un mandat au Comité du Service du
de Dienst voor geneeskundige controle of in een profielencommissie contrôle médical ou dans une commission de profils visée à l'article
bedoeld in artikel 20bis van die wet (artikel 79ter, §§ 2 en 3). 20bis de cette loi (article 79ter, §§ 2 et 3).
Als de Dienst voor geneeskundige controle, een profielencommissie of Lorsque le Service du contrôle médical, une commission de profils ou
een verzekeringsinstelling van mening was dat een zorgverstrekker de un organisme assureur estimait qu'un prestataire de soins avait
bepalingen van artikel 35 overtrad, kon hij de zaak aanhangig maken enfreint les dispositions de l'article 35, il pouvait en saisir la
bij de Controlecommissie (artikel 79quinquies, § 1). De afdelingen van Commission de contrôle (article 79quinquies, § 1er). Les sections de
de Controlecommissie konden slechts een beslissing nemen na de la Commission de contrôle ne pouvaient prendre de décision qu'après
betrokkene ter zitting te hebben opgeroepen. De betrokkene mocht zich avoir convoqué l'intéressé à comparaître à l'audience. L'intéressé
laten bijstaan door een advocaat of een andere persoon van zijn keuze. pouvait se faire assister par un avocat ou toute autre personne de son
De beslissing van de Controlecommissie moest worden gemotiveerd choix. La décision de la Commission de contrôle devait être motivée
(artikel 79quinquies, § 3). Tegen de beslissingen van de (article 79quinquies, § 3). Le prestataire de soins concerné, le
Controlecommissie kon hoger beroep worden ingesteld door de betrokken Service du contrôle médical et les organismes assureurs pouvaient
zorgverstrekker, de verzekeringsinstellingen en de Dienst voor interjeter appel des décisions de la Commission de contrôle (article
geneeskundige controle (artikel 79quinquies, § 4). 79quinquies, § 4).
Een Commissie van beroep, ingesteld bij de Dienst voor geneeskundige Une Commission d'appel, instituée auprès du Service du contrôle
controle, deed uitspraak over de hogere beroepen. Zij bestond uit twee médical, statuait sur les appels. Elle était composée de deux sections
afdelingen (artikel 79bis, § 2). Elke afdeling was samengesteld uit (article 79bis, § 2). Chaque section était composée de trois
drie magistraten, van wie er één voorzitter is. Zij omvatte voor het magistrats, dont un est président. Elle comprenait en outre huit
overige acht leden-geneesheren, van wie er vier werden aangewezen door membres médecins, dont quatre étaient désignés par les organismes
de verzekeringsinstellingen en vier andere door de representatieve assureurs et quatre autres par les organisations représentatives des
organisaties van de geneesheren. Zij waren aan dezelfde
benoemingsvereisten en onverenigbaarheden onderworpen als de leden van médecins. Ils étaient soumis aux mêmes conditions de nomination et
de Controlecommissie. Alleen de leden-magistraten waren stemgerechtigd incompatibilités que les membres de la Commission de contrôle. Seuls
(artikel 79quater, § 2). les membres magistrats avaient voix délibérative (article 79quater, §
Bij vaststelling van een tekortkoming inzake de bepalingen van artikel 2). En cas de constatation d'un manquement aux dispositions de l'article
35, vorderden de Controlecommissie en de Commissie van beroep, 35, la Commission de contrôle et la Commission d'appel, sans préjudice
onverminderd straf- of tuchtrechtelijke vervolgingen, de uitgaven met des poursuites pénales ou disciplinaires, récupéraient totalement ou
betrekking tot de prestaties die door de verzekering voor partiellement auprès du prestataire de soins les dépenses relatives
geneeskundige verzorging en uitkeringen ten laste werden genomen, aux prestations à charge de l'assurance soins de santé et indemnités.
geheel of gedeeltelijk terug van de zorgverstrekker. Samen met die Outre ces récupérations, elles pouvaient interdire d'appliquer le
terugvorderingen konden zij verstrekkingen van de betrokken régime du tiers payant pour les prestations dispensées par le
zorgverstrekker uitsluiten van de derdebetalersregeling (artikel prestataire de soins concerné (article 90bis, alinéas 1er et 2).
90bis, eerste en tweede lid).
B.6. De prejudiciële vraag strekt ertoe van het Hof te vernemen of de B.6. La question préjudicielle interroge la Cour sur le point de
toewijzing van de geschillen over tekortkomingen ten aanzien van de savoir si l'attribution à une juridiction administrative des
voorschriften van voormeld artikel 35 aan een administratief contestations portant sur les manquements aux prescriptions de
rechtscollege een schending inhoudt van de artikelen 10 en 11 van de l'article 35 précité viole les articles 10 et 11 de la Constitution,
Grondwet, gelezen in samenhang met artikel 144 van de Grondwet. lus en combinaison avec l'article 144 de la Constitution.
B.7. Door te bepalen dat geschillen over burgerlijke rechten bij B.7. En disposant que les contestations qui ont pour objet des droits
uitsluiting tot de bevoegdheid van de rechtbanken behoren, verleent
artikel 144 van de Grondwet aan eenieder een waarborg die niet aan civils sont exclusivement du ressort des tribunaux, l'article 144 de
sommigen kan worden ontnomen. Indien aan een categorie van personen la Constitution accorde à tous une garantie qui ne peut être retirée à
het recht zou worden ontzegd om een betwisting over een burgerlijk certains. Si une catégorie de personnes était privée du droit de
recht bij de rechtbanken aanhangig te maken, zou dat verschil in saisir les tribunaux à propos d'une contestation portant sur un droit
behandeling niet kunnen worden verantwoord, aangezien het op het civil, cette différence de traitement ne pourrait être justifiée,
voormelde artikel 144 zou stuiten. Het zou de artikelen 10 en 11 van puisqu'elle se heurterait à l'article 144 précité. Elle violerait dès
de Grondwet dan ook schenden. lors les articles 10 et 11 de la Constitution.
Om op de tweede prejudiciële vraag te antwoorden, dient het Hof Pour répondre à la deuxième question préjudicielle, la Cour doit donc
derhalve artikel 144 van de Grondwet in zijn onderzoek te betrekken. prendre en considération dans son examen l'article 144 de la Constitution.
B.8. Het Hof dient te onderzoeken of de wetgever, door de betwistingen B.8. Il appartient à la Cour de vérifier si c'est à juste titre que le
over tekortkomingen ten aanzien van de voorschriften van voormeld législateur, puisqu'il a confié les contestations relatives aux
artikel 35 aan een administratief rechtscollege toe te vertrouwen, de manquements à l'article 35 précité à une juridiction administrative, a
in het geding zijnde rechten wel terecht op impliciete wijze als considéré implicitement les droits en cause comme des droits
politieke rechten heeft beschouwd. politiques.
B.9. De wet van 9 augustus 1963 tot instelling en organisatie van een B.9. La loi du 9 août 1963 instituant et organisant un régime
regeling voor verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en d'assurance obligatoire soins de santé et indemnités (désormais la loi
uitkeringen (thans de wet betreffende de verplichte verzekering voor relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités,
geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli coordonnée le 14 juillet 1994) prévoit un système d'intervention dans
1994), voorziet in een systeem van tegemoetkoming in de kosten van les frais de prestations médicales. Le bon fonctionnement de ce
geneeskundige verstrekkingen. De goede werking van dat systeem système suppose que les prestataires de soins, qui sont associés à
veronderstelt dat de zorgverstrekkers, die bij de toepassing van die l'application de cette loi et qui coopèrent en cela à un service
wet worden betrokken en in die mate hun medewerking verlenen aan een public, ne prescrivent ni n'exécutent des prestations inutilement
openbare dienst, geen onnodig dure of overbodige verstrekkingen onéreuses ou superflues à charge du régime d'assurance obligatoire
voorschrijven of verrichten ten laste van de regeling voor verplichte soins de santé et indemnités.
verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen. Le prestataire de soins qui n'observe pas les dispositions de
Van de zorgverstrekker die de bepalingen van artikel 35 van de l'article 35 de la loi coordonnée peut se voir réclamer le
gecoördineerde wet niet naleeft, kunnen de uitgaven die door de remboursement total ou partiel des dépenses prises en charge par
verplichte verzekering ten laste werden genomen, geheel of
gedeeltelijk worden teruggevorderd. Bovendien kan de zorgverstrekker l'assurance obligatoire. En outre, le prestataire de soins peut être
worden uitgesloten van de derdebetalersregeling. Die sanctie vindt exclu du régime du tiers payant. Cette sanction répond à la
haar grondslag in de verstoring van de goede werking van de verplichte perturbation du bon fonctionnement de l'assurance obligatoire. Elle
verzekering. Zij bestaat in het tijdelijk wegnemen van een consiste à retirer temporairement une prérogative, à savoir le
prerogatief, namelijk het voordeel van deze derdebetalersregeling. bénéfice de ce régime du tiers payant.
B.10. Het onderwerp van de in het geding zijnde geschillen betreft B.10. Les contestations en cause ont donc pour objet l'appréciation du
derhalve de beoordeling van de naleving door de zorgverstrekker van respect des obligations du prestataire de soins en tant qu'il
zijn verplichtingen in zoverre hij meewerkt aan een openbare dienst. collabore à un service public. Lorsqu'elle statue en la matière, la
Wanneer de Controlecommissie daarover uitspraak doet, treedt zij op in Commission de contrôle agit dans l'exercice d'une fonction qui se
uitoefening van een functie die in een dergelijke verhouding staat tot
de prerogatieven van het openbaar gezag van de Staat, dat zij zich trouve dans un rapport tel avec les prérogatives de puissance publique
buiten de werkingssfeer bevindt van de gedingen van burgerlijke aard de l'Etat qu'elle se situe en dehors de la sphère des litiges de
in de zin van artikel 144 van de Grondwet. Daaruit volgt dat de nature civile au sens de l'article 144 de la Constitution. Il s'ensuit
wetgever een betwisting omtrent de terugvordering en de uitsluiting que le législateur a pu qualifier le litige concernant la récupération
van de derdebetalersregeling vermocht te kwalificeren als een geschil des dépenses et l'exclusion du régime du tiers payant de contestation
over een politiek recht in de zin van artikel 145 van de Grondwet. qui a pour objet un droit politique, au sens de l'article 145 de la
De wetgever vermocht dan ook, met toepassing van de mogelijkheid die Constitution. Le législateur a donc pu, en application de la possibilité que lui
artikel 145 van de Grondwet hem biedt, het contentieux betreffende een offre l'article 145 de la Constitution, confier le contentieux relatif
dergelijk politiek recht toe te vertrouwen aan een administratief à un tel droit politique à une juridiction administrative disposant en
rechtscollege dat ter zake over een volle rechtsmacht beschikt en dat la matière d'une compétence de pleine juridiction, créée en
is opgericht met toepassing van artikel 146 van de Grondwet. application de l'article 146 de la Constitution.
B.11. Gelet op artikel 145 van de Grondwet, kan het feit dat het B.11. Compte tenu de l'article 145 de la Constitution, le fait
kennisnemen van gedingen met betrekking tot politieke rechten wordt d'attribuer la connaissance de litiges portant sur des droits
toevertrouwd aan een administratief rechtscollege, veeleer dan dat politiques à une juridiction administrative plutôt que de confier ce
contentieux over te laten aan een rechtscollege van de rechterlijke contentieux à une juridiction de l'ordre judiciaire ne peut constituer
orde, geen schending uitmaken van het beginsel van gelijkheid en une violation du principe d'égalité et de non-discrimination.
niet-discriminatie.
B.12. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.12. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
- Artikel 90bis van de wet van 9 augustus 1963 tot instelling en - L'article 90bis de la loi du 9 août 1963 instituant et organisant un
organisatie van een regeling voor verplichte verzekering voor
geneeskundige verzorging en uitkeringen, ingevoegd bij de wet van 22 régime d'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, inséré
december 1989 en gewijzigd bij de wet van 20 juli 1991 (thans artikel par la loi du 22 décembre 1989 et modifié par la loi du 20 juillet
157 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor 1991 (actuellement l'article 157 de la loi relative à l'assurance
geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet
1994), schendt niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre 1994), ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution en tant
qu'un prestataire de soins qui ne respecte pas les dispositions de
een zorgverstrekker die de bepalingen van artikel 35 van die wet niet l'article 35 de cette loi peut être exclu de l'octroi du régime du
naleeft, kan worden uitgesloten van de toekenning van de
derdebetalersregeling. tiers payant.
- Dezelfde bepaling schendt niet de artikelen 10 en 11 van de - La même disposition ne viole pas les articles 10 et 11 de la
Grondwet, doordat het de geschillen over tekortkomingen aan de Constitution en ce qu'elle attribue à une juridiction administrative
verplichtingen opgelegd door artikel 35, tweede, derde en vierde lid, les litiges portant sur des manquements aux obligations imposées par
van de voormelde wet aan een administratief rechtscollege toewijst. l'article 35, alinéas 2, 3 et 4, de la loi précitée.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 5 juni 2002. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 5 juin 2002.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
L. Potoms. A. Arts. L. Potoms. A. Arts.
^