Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 83/2002 van 8 mei 2002 Rolnummer : 2208 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 3.2.5, tweede lid, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, geste Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 83/2002 van 8 mei 2002 Rolnummer : 2208 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 3.2.5, tweede lid, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, geste Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...) Extrait de l'arrêt n° 83/2002 du 8 mai 2002 Numéro du rôle : 2208 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 3.2.5, alinéa 2, du décret de la Région flamande du 5 avril 1995 contenant des dispositions générales concernant l La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 83/2002 van 8 mei 2002 Extrait de l'arrêt n° 83/2002 du 8 mai 2002
Rolnummer : 2208 Numéro du rôle : 2208
In zake : de prejudiciële vragen over artikel 3.2.5, tweede lid, van En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 3.2.5,
het decreet van het Vlaamse Gewest van 5 april 1995 houdende algemene alinéa 2, du décret de la Région flamande du 5 avril 1995 contenant
bepalingen inzake milieubeleid, gesteld door het Hof van Beroep te des dispositions générales concernant la politique de l'environnement,
Antwerpen. posées par la Cour d'appel d'Anvers.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P.
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, A. Alen en E. Derycke, bijgestaan Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, A. Alen et E. Derycke, assistée du
door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter A. greffier L. Potoms, présidée par le président A. Arts,
Arts, wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen I. Objet des questions préjudicielles
Bij arrest van 22 juni 2001 in zake J. Tegenbos tegen L. Jacobs en Par arrêt du 22 juin 2001 en cause de J. Tegenbos contre L. Jacobs et
anderen, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is autres, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour
ingekomen op 2 juli 2001, heeft het Hof van Beroep te Antwerpen de d'arbitrage le 2 juillet 2001, la Cour d'appel d'Anvers a posé les
volgende prejudiciële vragen gesteld : questions préjudicielles suivantes :
« 1. Schendt artikel 3.2.5, tweede lid, van het decreet van het « 1. L'article 3.2.5, alinéa 2, du décret de la Région flamande du 5
Vlaamse Gewest van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake avril 1995 contenant des dispositions générales concernant la
milieubeleid, de regels die door of krachtens de Grondwet zijn politique de l'environnement viole-t-il les règles établies par la
vastgesteld voor het bepalen van de onderscheiden bevoegdheid van de Constitution ou en vertu de celle-ci pour déterminer les compétences
Staat, de gemeenschappen en de gewesten in zoverre het van toepassing respectives de l'Etat, des communautés et des régions, en tant que cet
article est censé s'appliquer à la résiliation par
wordt geacht op de opzegging door de exploitant-werkgever van de l'exploitant-employeur du contrat de travail du coordinateur
arbeidsovereenkomst van de milieucoördinator-werknemer ? environnemental-employé ?
2. Schendt artikel 3.2.5, tweede lid, van het voornoemde decreet de 2. L'article 3.2.5, alinéa 2, du décret précité viole-t-il les règles
bevoegdheidsverdelende regels in zoverre het zou uitsluiten dat de répartitrices de compétences en tant qu'il interdirait d'appliquer la
door deze bepaling opgelegde procedure wordt nageleefd gedurende de procédure imposée par cette disposition durant le délai de préavis du
opzeggingstermijn van de milieucoördinator ? » coordinateur environnemental ? »
(...) (...)
IV. In rechte IV. En droit
(...) (...)
B.1.1. Het decreet van het Vlaamse Gewest van 5 april 1995 houdende B.1.1. Le décret de la Région flamande du 5 avril 1995 contenant des
dispositions générales concernant la politique de l'environnement
algemene bepalingen inzake milieubeleid regelt in titel III de « règle, en son titre III, la « protection de l'environnement au sein
Bedrijfsinterne milieuzorg ». Luidens artikel 3.1.1 heeft de des entreprises ». Aux termes de l'article 3.1.1 de ce décret, la
bedrijfsinterne milieuzorg tot doel duurzame productiepatronen na te protection de l'environnement au sein des entreprises a pour but de «
streven en de milieubelasting van een bedrijf in al zijn aspecten te poursuivre des processus de production durables et de maîtriser et de
limiter dans tous ses aspects l'impact d'une entreprise sur
beheersen en te beperken teneinde bij te dragen tot de realisatie van l'environnement afin de contribuer à la réalisation des objectifs
de doelstellingen omschreven in artikel 1.2.1 van dat decreet. définis à l'article 1.2.1 du [...] décret ».
Artikel 3.2.1 van hetzelfde decreet verplicht exploitanten van L'article 3.2.1 du même décret oblige les exploitants d'établissements
inrichtingen van eerste klasse om een milieucoördinator aan te de première classe à désigner un coordinateur environnemental. Selon
stellen. Volgens artikel 3.2.2, § 1, heeft de milieucoördinator onder l'article 3.2.2, § 1er, le coordinateur environnemental est notamment
meer tot taak : chargé des missions suivantes :
« a) bij te dragen tot de ontwikkeling, de invoering, de toepassing en « a) il contribue au développement, [à] l'introduction, l'application
de evaluatie van milieuvriendelijke produktiemethodes en produkten; et [à] l'évaluation de méthodes de production et de produits propices à l'environnement;
b) te waken over de naleving van de milieuwetgeving door meer bepaald b) il veille au respect de la législation environnementale notamment
op regelmatige tijdstippen controle uit te oefenen op de werkplaatsen, par un contrôle régulier dans les ateliers, des travaux d'épuration et
de zuiveringstechnische werken en de afvalstromen; hij rapporteert de des flux de déchets; il rapporte les déficiences constatées à la
vastgestelde tekortkomingen aan de bedrijfsleiding en doet voorstellen direction de l'entreprise et fait des propositions pour y remédier;
om deze te verhelpen; c) te waken over of in te staan voor de uitvoering van de c) il veille à l'exécution des mesures d'émission et d'immixtion [lire
voorgeschreven emissie- en immissiemetingen en de registratie van de : immission] prescrites et de l'enregistrement de leurs résultats ou
resultaten ervan; les assure lui-même;
d) te waken over het bijhouden van het afvalstoffenregister en de d) il veille à la tenue du registre des déchets et à l'observation de
naleving van de meldingsplicht bedoeld in de artikelen 17 tot en met l'obligation de déclaration [au sens des] articles 17 à 21 inclus et
21 en 23 van het decreet van 2 juli 1981 betreffende de voorkoming en 23 du décret du 2 juillet 1981 relatif à la prévention et la gestion
het beheer van afvalstoffen; des déchets;
e) voorstellen te doen en bij te dragen tot de interne en externe e) il fait des propositions et contribue à la communication interne et
communicatie in verband met de gevolgen voor mens en milieu van de externe quant aux effets pour l'homme et l'environnement des produits,
inrichting, van haar produkten, haar afvalstoffen en de voorzieningen des déchets et des dispositions et mesures prises pour limiter ces
en maatregelen om deze gevolgen te beperken ». effets ».
B.1.2. De instelling van de functie van milieucoördinator vindt haar B.1.2. La création de la fonction de coordinateur environnemental
trouve son fondement juridique dans la compétence régionale en matière
rechtsgrond in de gewestbevoegdheid inzake leefmilieu zoals omschreven d'environnement définie à l'article 6, § 1er, II, de la loi spéciale
in artikel 6, § 1, II, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot du 8 août 1980 de réformes institutionnelles. En vertu de cette
hervorming der instellingen. Op grond van die bepaling zijn de disposition, les régions sont compétentes pour prévenir et combattre
gewesten bevoegd voor de voorkoming en bestrijding van de les différentes formes de pollution de l'environnement. Une politique
verschillende vormen van milieuverontreiniging. Een doelmatig d'environnement efficace implique en effet nécessairement que les
milieubeleid impliceert immers noodzakelijkerwijze dat activiteiten activités susceptibles de perturber l'environnement soient
die milieuhinder veroorzaken, worden gereglementeerd en gecontroleerd. réglementées et contrôlées.
B.2. De prejudiciële vraag heeft betrekking op het tweede lid van B.2. La question préjudicielle porte sur l'alinéa 2 de l'article
artikel 3.2.5, dat luidt : 3.2.5, qui énonce :
« De aanwijzing en de vervanging van een milieucoördinator-werknemer, « Sans préjudice des dispositions de l'article 3.2.3, § 3,
de verwijdering uit zijn functie en de aanstelling van een tijdelijke l'exploitant désigne et remplace un coordinateur
plaatsvervanger worden door de exploitant, onverminderd het bepaalde environnemental-employé, le destitue de sa fonction et désigne un
in artikel 3.2.3, § 3, uitgevoerd na voorafgaand akkoord van het remplaçant temporaire, après accord préalable du comité de sécurité,
comité voor veiligheid, gezondheid en verfraaiing van de werkplaatsen d'hygiène et d'embellissement des lieux de travail ou à défaut, de la
of, bij ontstentenis ervan, van de vakbondsafvaardiging. In geval van représentation syndicale. En cas de désaccord permanent [lire :
blijvende onenigheid in de schoot van het comité of met de persistant] au sein du comité ou avec la représentation syndicale,
vakbondsafvaardiging, wordt het advies ingewonnen van het door de l'avis de l'administration désignée par le Gouvernement flamand est
Vlaamse regering aangewezen bestuur. » recueilli. »
Sinds de totstandkoming van de in het geding zijnde bepaling werd door
de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers Depuis l'adoption de la disposition en cause, la loi du 4 août 1996
bij de uitvoering van hun werk, het comité voor preventie en relative au bien-être des travailleurs lors de l'exécution de leur
bescherming op het werk ingesteld, dat de functies van het in travail a instauré le comité pour la prévention et la protection au
bovenstaande bepaling vermelde comité heeft overgenomen. travail, qui a repris les fonctions du comité mentionné dans la
disposition précitée.
B.3. In de eerste prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht zich uit B.3. Dans la première question préjudicielle, il est demandé à la Cour
te spreken over de bevoegdheid van het Vlaamse Gewest om de in het de se prononcer sur la compétence de la Région flamande pour adopter
geding zijnde bepaling aan te nemen, in zoverre ze van toepassing la disposition en cause, en tant que celle-ci est censée s'appliquer à
wordt geacht bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst van de la résiliation du contrat de travail du coordinateur
milieucoördinator-werknemer, waardoor automatisch ook een einde komt environnemental-employé, qui met aussi automatiquement fin à la
aan diens functie van milieucoördinator. fonction de ce dernier en tant que coordinateur environnemental.
De tweede prejudiciële vraag beoogt van het Hof te vernemen of de La deuxième question préjudicielle demande à la Cour si la disposition
onder B.2 vermelde bepaling de bevoegdheidverdelende regels schendt in mentionnée au B.2 viole les règles répartitrices de compétences en
zoverre ze zou uitsluiten dat de opgelegde procedure wordt nageleefd tant qu'elle exclurait que la procédure imposée soit observée durant
gedurende de opzeggingstermijn van de milieucoördinator. le délai de préavis du coordinateur environnemental.
B.4.1. Uit de parlementaire voorbereiding van de in het geding zijnde B.4.1. Il ressort des travaux préparatoires de la disposition en cause
bepaling blijkt dat het « voorafgaand akkoord » dat wordt vereist, que l'« accord préalable » qui est requis ne signifie pas que serait
niet impliceert dat aan de vermelde organen een vetorecht of een attribué aux organes visés un droit de veto ou un véritable pouvoir de
werkelijke medebeslissingsbevoegdheid wordt toegekend (Parl. St., codécision (Doc., Conseil flamand, 1994-1995, n° 719/1, p. 15, et n°
Vlaamse Raad, 1994-1995, nr. 719/1, p. 15, en nr. 719/3, p. 12). 719/3, p. 12).
Het initiatiefrecht behoort toe aan de werkgever. Indien het comité of Le droit d'initiative appartient à l'employeur. En cas de désaccord du
de vakbondsafvaardiging niet akkoord gaat met het voorstel wordt het comité ou de la délégation syndicale au sujet de la proposition,
advies ingewonnen van het door de Vlaamse Regering aangewezen bestuur. l'avis de l'administration désignée par le Gouvernement flamand est
Na die raadpleging, en wat ook het resultaat ervan moge zijn, kan de recueilli. Après cette consultation, et quel qu'en soit le résultat,
voorgenomen maatregel worden uitgevoerd. la mesure envisagée peut être exécutée.
B.4.2. In de interpretatie dat de in het geding zijnde bepaling geldt B.4.2. Dans l'interprétation selon laquelle elle s'applique lors de la
bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst van de résiliation du contrat de travail du coordinateur
milieucoördinator-werknemer, raakt zij aan de arbeidsrechtelijke environnemental-employé, la disposition en cause touche à la
bescherming van de werknemers en aan de werking van het vermelde protection des travailleurs prévue par le droit du travail et au
comité en de vakbondsafvaardiging, wat behoort tot de aangelegenheid fonctionnement du comité susdit et de la délégation syndicale, ce qui
van het arbeidsrecht die op grond van artikel 6, § 1, VI, van de ressortit à la matière du droit du travail qui, en vertu de l'article
bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot de bevoegdheid van de federale 6, § 1er, VI, de la loi spéciale du 8 août 1980, est de la compétence
wetgever behoort. du législateur fédéral.
B.5.1. Krachtens artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 B.5.1. En vertu de l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980, les
kunnen de decreten rechtsbepalingen bevatten in aangelegenheden décrets peuvent porter des dispositions de droit relatives à des
waarvoor de raden niet bevoegd zijn, voor zover die bepalingen matières pour lesquelles les Conseils ne sont pas compétents, dans la
noodzakelijk zijn voor de uitoefening van hun bevoegdheid. Tevens is mesure où ces dispositions sont nécessaires à l'exercice de leur
vereist dat de aangelegenheid zich tot een gedifferentieerde regeling compétence. Il est aussi requis que la matière se prête à un règlement
leent en dat de weerslag van de betrokken bepalingen slechts marginaal différencié et que l'incidence des dispositions en cause sur cette
is. matière ne soit que marginale.
B.5.2. In de parlementaire voorbereiding van het decreet van 5 april B.5.2. Dans les travaux préparatoires du décret du 5 avril 1995, le
1995 wordt de bijzondere beschermingsregeling ten voordele van de régime de protection particulier dont bénéficie le coordinateur
milieucoördinator als volgt verantwoord : environnemental est justifié comme suit :
« Het is één van de belangrijkste taken van de milieucoördinator om de « L'une des tâches les plus importantes du coordinateur
meestal ingrijpende verandering[en] die gepaard gaan met de environnemental est de baliser les changements, le plus souvent
implementatie van milieuzorg in het bedrijf in goede banen te leiden. profonds, qui accompagnent l'introduction de la protection de
In deze zin is de milieucoördinator een vertegenwoordiger van het l'environnement dans l'entreprise. En ce sens, le coordinateur
werkgeversbelang. [...] De milieucoördinator is evenwel niet environnemental est un représentant des intérêts de l'employeur. [...]
uitsluitend een vertegenwoordiger van het werkgeversbelang, maar ook Le coordinateur environnemental ne représente toutefois pas
van het algemeen belang en het belang van de werknemers. [...] Het exclusivement les intérêts de l'employeur, mais également l'intérêt
général et l'intérêt des travailleurs. [...] Le statut du coordinateur
statuut van de milieucoördinator moet voldoende waarborgen bieden environnemental doit offrir suffisamment de garanties, afin que
opdat hij zijn opdracht in een zekere onafhankelijkheid zou kunnen celui-ci puisse accomplir sa mission en jouissant d'une certaine
waarnemen. » (Parl. St., Vlaamse Raad, 1994-1995, nr. 719/1, p. 14) indépendance » (Doc., Conseil flamand, 1994-1995, n° 719/1, p. 14).
B.5.3. De decreetgever kon het noodzakelijk achten in waarborgen te B.5.3. Le législateur décrétal a pu considérer qu'il était nécessaire
voorzien om de milieucoördinator ertoe in staat te stellen zijn taak de prévoir des garanties, afin de permettre au coordinateur
op onafhankelijke wijze waar te nemen. environnemental d'accomplir sa mission en toute indépendance.
Hij kon het eveneens noodzakelijk achten dat die waarborgen gelden Il pouvait également juger nécessaire que ces garanties s'appliquent
vóór de beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Door op te zeggen avant la résiliation du contrat de travail. En effet, en donnant le
neemt de werkgever immers een definitieve beslissing over het einde congé, l'employeur prend une décision définitive quant à la cessation
van de arbeidsovereenkomst, zodat een beschermingsregeling achteraf du contrat de travail, en sorte qu'un régime de protection ne pourrait
daarop geen enkele invloed meer kan hebben en derhalve zinloos zou plus avoir aucun effet sur celle-ci par la suite et serait dès lors
zijn in het licht van de nagestreefde doelstelling. dénué de sens à la lumière de l'objectif poursuivi.
B.5.4. Zoals vermeld onder B.4.1, ligt de beslissingsbevoegdheid om B.5.4. Ainsi qu'il est dit au B.4.1, le pouvoir de décider de mettre
een einde te stellen aan de arbeidsovereenkomst van de fin au contrat de travail d'un coordinateur environnemental-employé
milieucoördinator-werknemer uitsluitend bij de werkgever. Deze moet est exclusivement détenu par l'employeur. Celui-ci doit demander
voorafgaandelijk het akkoord vragen van het comité of van de préalablement l'accord du comité ou de la délégation syndicale et, le
vakbondsafvaardiging en in voorkomend geval het advies inwinnen van cas échéant, recueillir l'avis de l'administration désignée par le
het door de Vlaamse Regering aangewezen bestuur, zonder dat die Gouvernement flamand, sans que ces organes puissent toutefois empêcher
organen evenwel op enigerlei wijze het ontslag kunnen verhinderen. d'une quelconque manière le licenciement.
Het verplichte optreden van het comité of de vakbondsafvaardiging is L'intervention obligatoire du comité ou de la délégation syndicale est
van consultatieve aard en leunt zeer dicht aan bij de door de federale de nature consultative et est très proche des compétences attribuées à
wetgever aan die organen toegekende bevoegdheden. Doordat de in het ces organes par le législateur fédéral. Etant donné que la disposition
geding zijnde bepaling slechts zeer occasioneel toepassing vindt, kan en cause ne trouve à s'appliquer que très occasionnellement, elle ne
zij ook niet worden geacht de werking van die organen te bezwaren. saurait être présumée entraver le fonctionnement de ces organes.
B.5.5. Uit het bovenstaande blijkt dat de decreetgever het B.5.5. Il résulte de ce qui précède que le législateur décrétal a pu
noodzakelijk heeft kunnen achten de in het geding zijnde bepaling aan considérer comme nécessaire d'adopter la disposition en cause. Etant
te nemen. Doordat die regeling bovendien niet raakt aan het wezen van donné, de surcroît, que cette règle ne porte pas atteinte à l'essence
de bevoegdheid van de federale wetgever inzake arbeidsrecht, is de de la compétence du législateur fédéral en matière de droit du
decreetgever binnen de grenzen gebleven die zijn aangegeven door travail, le législateur décrétal est demeuré dans les limites fixées
artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming par l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
der instellingen. institutionnelles.
B.5.6. Het Hof merkt op dat de decreetgever het geval van het ontslag B.5.6. La Cour observe que le législateur décrétal n'a pas réglé le
om dringende reden van de milieucoördinator niet heeft geregeld, zodat cas d'un licenciement pour motif grave du coordinateur
de federale wetgeving dienaangaande van toepassing blijft. environnemental, de sorte que la législation fédérale reste applicable
à cette hypothèse.
B.6. De prejudiciële vragen dienen ontkennend te worden beantwoord. B.6. Les questions préjudicielles appellent une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 3.2.5, tweede lid, van het decreet van het Vlaamse Gewest van L'article 3.2.5, alinéa 2, du décret de la Région flamande du 5 avril
5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid schendt 1995 contenant des dispositions générales concernant la politique de
niet de regels die door of krachtens de Grondwet zijn vastgesteld voor l'environnement ne viole pas les règles établies par la Constitution
het bepalen van de onderscheiden bevoegdheid van de Staat, de ou en vertu de celle-ci pour déterminer les compétences respectives de
gemeenschappen en de gewesten. l'Etat, des communautés et des régions.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 8 mei 2002. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 8 mai 2002.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
L. Potoms. A. Arts. L. Potoms. A. Arts.
^