← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 87/2002 van 8 mei 2002 Rolnummer 2326 In zake : de prejudiciële
vraag over het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van
sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onder Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A.
Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 87/2002 van 8 mei 2002 Rolnummer 2326 In zake : de prejudiciële vraag over het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onder Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...) | Extrait de l'arrêt n° 87/2002 du 8 mai 2002 Numéro du rôle : 2326 En cause : la question préjudicielle concernant le décret de la Communauté flamande du 27 mars 1991 relatif au statut de certains membres du personnel de l'enseignement subvent La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 87/2002 van 8 mei 2002 | Extrait de l'arrêt n° 87/2002 du 8 mai 2002 |
Rolnummer 2326 | Numéro du rôle : 2326 |
In zake : de prejudiciële vraag over het decreet van de Vlaamse | En cause : la question préjudicielle concernant le décret de la |
Gemeenschap van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van sommige | Communauté flamande du 27 mars 1991 relatif au statut de certains |
personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde | membres du personnel de l'enseignement subventionné et des centres |
psycho-medisch-sociale centra, gesteld door de Raad van State. | psycho-médico-sociaux subventionnés, posée par le Conseil d'Etat. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters | composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. |
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, L. Lavrysen en J.-P. Moerman, | Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, L. Lavrysen et J.-P. Moerman, |
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, | assistée du greffier L. Potoms, présidée par le président A. Arts, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag | I. Objet de la question préjudicielle |
Bij arrest nr. 101.932 van 18 december 2001 in zake P. Devos tegen de | Par arrêt n° 101.932 du 18 décembre 2001 en cause de P. Devos contre |
Vlaamse Gemeenschap en de v.z.w. Gemengde Scholen, waarvan de | la Communauté flamande et l'a.s.b.l. Gemengde Scholen, dont |
expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 23 januari | l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 23 |
2002, heeft de Raad van State de volgende prejudiciële vraag gesteld : | janvier 2002, le Conseil d'Etat a posé la question préjudicielle suivante : |
« Schendt het decreet [van de Vlaamse Gemeenschap] van 27 maart 1991 | « Le décret [de la Communauté flamande] du 27 mars 1991 relatif au |
betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het | statut de certains membres du personnel de l'enseignement subventionné |
gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde psycho-medisch-sociale | et des centres psycho-médico-sociaux subventionnés viole-t-il le |
centra het gelijkheidsbeginsel neergelegd in de artikelen 10, 11 en | principe d'égalité consacré par les articles 10, 11 et 24, § 4, de la |
24, § 4, van de Grondwet, in zoverre uit de bepalingen ervan wordt | Constitution, en tant qu'il s'infère de ses dispositions que le |
afgeleid dat het personeel van het vrij leerplichtonderwijs bij | personnel de l'enseignement libre dispensé dans le cadre de |
overeenkomst in dienst wordt genomen - zodat de Raad van State | l'obligation scolaire est engagé dans les liens d'un contrat - de |
onbevoegd is om over betwistingen terzake te oordelen - terwijl de | sorte que le Conseil d'Etat n'a pas le pouvoir de trancher les litiges |
regels die de rechtspositie van het personeel van het officieel | y afférents -, alors que le régime relatif au statut du personnel de |
onderwijs bepalen eenzijdig worden vastgesteld ? » | l'enseignement officiel est fixé de manière unilatérale ? » |
(...) | (...) |
IV. In rechte | IV. En droit |
(...) | (...) |
B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op het decreet van de | B.1. La question préjudicielle porte sur le décret de la Communauté |
Vlaamse Gemeenschap van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van | flamande du 27 mars 1991 relatif au statut de certains membres du |
sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de | personnel de l'enseignement subventionné et des centres |
gesubsidieerde psycho-medisch-sociale centra, « in zoverre uit de | psycho-médico-sociaux subventionnés « en tant qu'il s'infère de ses |
bepalingen ervan wordt afgeleid dat het personeel van het vrij | dispositions que le personnel de l'enseignement libre dispensé dans le |
leerplichtonderwijs bij overeenkomst in dienst wordt genomen - zodat | cadre de l'obligation scolaire est engagé dans les liens d'un contrat |
de Raad van State onbevoegd is om over betwistingen terzake te | - de sorte que le Conseil d'Etat n'a pas le pouvoir de trancher les |
oordelen -, terwijl de regels die de rechtspositie van het personeel | litiges y afférents -, alors que le régime relatif au statut du |
van het officieel onderwijs bepalen eenzijdig worden vastgesteld ». | personnel de l'enseignement officiel est fixé de manière unilatérale ». |
B.2. Het verschil in behandeling dat in de vraag wordt aangebracht | B.2. La différence de traitement évoquée dans la question porte sur la |
betreft het verschil in rechtspositie en het daaruit voortvloeiende | différence en matière de statut et sur la distinction qui en découle |
onderscheid in de organisatie van de rechtsbescherming naargelang het | dans l'organisation de la protection juridique selon qu'il s'agit du |
om personeel van het gesubsidieerd officieel onderwijs dan wel om | personnel de l'enseignement officiel subventionné ou du personnel de |
personeel van het vrij onderwijs gaat. | l'enseignement libre. |
B.3.1. De rechtspositie van het personeel van het gesubsidieerd | B.3.1. La situation juridique du personnel de l'enseignement officiel |
officieel onderwijs, evenals die van het personeel van het | subventionné, de même que celle du personnel de l'enseignement de la |
gemeenschapsonderwijs, zoals geregeld bij het decreet van 27 maart | Communauté, telle qu'elle est régie par le décret du 27 mars 1991 |
1991 betreffende de rechtspositie van bepaalde personeelsleden van het | relatif au statut de certains membres du personnel de l'enseignement |
gemeenschapsonderwijs, berust op een eenzijdige aanstelling en is | communautaire, est fondée sur une désignation unilatérale et est de |
statutair van aard. | nature statutaire. |
Wat het ontstaan van de rechtsverhouding in het gesubsidieerd vrij | En ce qui concerne la source de la relation juridique dans |
onderwijs betreft, wordt in het aan het Hof voorgelegde decreet, in | l'enseignement libre subventionné, le décret soumis à la Cour utilise, |
tegenstelling tot de rechtspositie van het personeel van het | par opposition à la situation juridique du personnel de l'enseignement |
gesubsidieerd officieel onderwijs, de term « overeenkomst » gebruikt. | officiel subventionné, le terme « convention ». Les travaux |
De parlementaire voorbereiding bevestigt dat het personeel van het | préparatoires confirment que le personnel de l'enseignement libre |
gesubsidieerd vrij onderwijs zich bevindt in een contractuele | |
rechtsverhouding, zelfs indien die voortaan in hoofdorde wordt | subventionné est dans un lien contractuel même s'il est désormais régi |
geregeld door de bepalingen van het decreet en niet meer door de wet | principalement par les dispositions du décret et non plus par la loi |
van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten (Parl. St., | du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail (Doc., Conseil |
Vlaamse Raad, 1990-1991, nr. 471/1, pp. 19, 21 en 22; ibid., nr. | flamand, 1990-1991, n° 471/1, pp. 19, 21 et 22; ibid., n° 470/4, pp. 3 |
470/4, pp. 3 en 12). | et 12). |
B.3.2. De verwijzende rechter vraagt het Hof of dat verschil in | B.3.2. Le juge a quo demande à la Cour si cette différence de |
behandeling niet strijdig is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet | traitement n'est pas contraire aux articles 10 et 11 de la |
en met artikel 24, § 4, van de Grondwet, dat het gelijkheidsbeginsel | Constitution et à l'article 24, § 4, de la Constitution, qui précise |
in onderwijszaken nader specificeert. | le principe d'égalité en matière d'enseignement. |
Artikel 24, § 4, van de Grondwet bepaalt : | L'article 24, § 4, de la Constitution dispose : |
« Alle leerlingen of studenten, ouders, personeelsleden en | « Tous les élèves ou étudiants, parents, membres du personnel et |
onderwijsinstellingen zijn gelijk voor de wet of het decreet. De wet | établissements d'enseignement sont égaux devant la loi ou le décret. |
en het decreet houden rekening met objectieve verschillen, waaronder | La loi et le décret prennent en compte les différences objectives, |
de eigen karakteristieken van iedere inrichtende macht, die een | notamment les caractéristiques propres à chaque pouvoir organisateur, |
aangepaste behandeling verantwoorden. » | qui justifient un traitement approprié. » |
B.3.3. Hoewel de gelijke behandeling van personeelsleden het | B.3.3. Bien que le traitement égal des membres du personnel soit le |
uitgangspunt is, staat artikel 24, § 4, van de Grondwet een | principe, l'article 24, § 4, de la Constitution permet un traitement |
verschillende behandeling toe op voorwaarde dat die gegrond is op de | différent, à condition qu'il soit fondé sur les caractéristiques |
eigen karakteristieken van de inrichtende machten. | propres aux pouvoirs organisateurs. |
Een van die karakteristieken is precies de juridische aard van de | Une de ces caractéristiques est précisément la nature juridique des |
inrichtende machten, die in het gesubsidieerd vrij onderwijs | pouvoirs organisateurs, qui sont des personnes morales ou des |
privaatrechtelijke en in het gesubsidieerd officieel onderwijs | établissements de droit privé dans l'enseignement libre subventionné, |
publiekrechtelijke instellingen of rechtspersonen zijn, wat de | et des personnes morales ou des établissements de droit public dans |
verschillende aard van de rechtsverhouding in het ene en het andere | l'enseignement officiel subventionné, ce qui peut déterminer la nature |
net tussen de personeelsleden en hun werkgever kan bepalen. | différente, dans les deux réseaux respectifs, de la relation juridique |
entre les membres du personnel et leur employeur. | |
In de parlementaire voorbereiding van artikel 24, § 4, van de Grondwet | Les travaux préparatoires de l'article 24, § 4, de la Constitution |
wordt, bij wijze van voorbeeld van een objectief verschil dat gegrond | renvoient, à titre d'exemple de différence objective fondée sur les |
is op de eigen karakteristieken van iedere inrichtende macht, verwezen | caractéristiques propres à chaque pouvoir organisateur, à la situation |
naar de rechtspositie van het personeel waarmee een inrichtende macht | juridique du personnel avec lequel un pouvoir organisateur conclut un |
in het vrij onderwijs een arbeidsovereenkomst sluit (Parl. St., | contrat de travail dans l'enseignement libre (Doc. parl., Sénat, S.E., |
Senaat, B.Z., 1988, nr. 100-1°/1, p. 6). | 1988, n° 100-1°/1, p. 6). |
B.3.4. Het gelijkheidsbeginsel inzake onderwijs kan niet los worden | B.3.4. Le principe d'égalité en matière d'enseignement ne saurait être |
gezien van de andere in artikel 24 van de Grondwet vervatte | dissocié des autres garanties contenues à l'article 24 de la |
waarborgen. | Constitution. |
Artikel 24, § 1, van de Grondwet stelt : het onderwijs is vrij. Die | L'article 24, § 1er, de la Constitution l'affirme : l'enseignement est |
bepaling houdt in, enerzijds, dat de onderwijsverstrekking geen aan de | libre. Cette disposition implique, d'une part, que la dispensation |
overheid voorbehouden aangelegenheid is en, anderzijds, dat een | d'un enseignement n'est pas une matière réservée aux pouvoirs publics |
inrichtende macht van het gesubsidieerd vrij onderwijs, zo lang zij | et, d'autre part, qu'un pouvoir organisateur de l'enseignement libre |
zich houdt aan de bepalingen ter zake van subsidiëring, | subventionné, tant qu'il s'en tient aux dispositions concernant le |
subventionnement, le contrôle qualitatif et l'équivalence des diplômes | |
kwaliteitsbewaking en gelijkwaardigheid van diploma's en | et certificats - conditions qui ne sont pas en cause en l'espèce -, |
getuigschriften - welke voorwaarden te dezen niet aan de orde zijn - | peut offrir un enseignement qui, contrairement à celui de |
een onderwijs vermag aan te bieden dat, in tegenstelling met dat van | l'enseignement officiel, est basé sur une conception philosophique, |
het officieel onderwijs, op een filosofische, ideologische of | idéologique ou religieuse de son choix. |
godsdienstige opvatting van eigen keuze is gebaseerd. | La liberté d'enseignement implique la liberté, pour le pouvoir |
Die vrijheid van onderwijs impliceert de vrijheid voor de inrichtende | organisateur, de choisir le personnel qui sera chargé de mener à bien |
macht om het personeel te kiezen dat wordt tewerkgesteld met het oog | la réalisation des objectifs pédagogiques propres. La liberté de choix |
op de verwezenlijking van de eigen onderwijsdoelstellingen. De | a donc des répercussions sur les rapports de travail entre ce pouvoir |
vrijheid van keuze werkt derhalve door in de arbeidsverhouding tussen | organisateur et son personnel et justifie que la désignation et la |
die inrichtende macht en haar personeel en verantwoordt dat de | nomination du personnel de l'enseignement libre subventionné se |
aanstelling en benoeming van het personeel in het gesubsidieerd vrij | |
onderwijs bij overeenkomst gebeuren. | fassent par contrat. |
B.4. In zoverre zij de leden van hun personeel aanstellen, benoemen en | B.4. En tant qu'ils désignent, nomment et licencient les membres de |
ontslaan, op de wijze zoals geregeld door de aan het Hof voorgelegde | leur personnel de la manière régie par les dispositions soumises à la |
bepalingen, zijn de inrichtende machten van het gesubsidieerd vrij | Cour, les pouvoirs organisateurs de l'enseignement libre subventionné |
onderwijs geen administratieve overheden en vallen dus niet onder de | ne sont pas des autorités administratives et ne relèvent donc pas de |
bevoegdheid van de Raad van State. | la compétence du Conseil d'Etat. |
Het in het geding zijnde verschil in behandeling vindt, op het vlak | La différence de traitement en cause, sur le plan de la garantie |
van de jurisdictionele waarborg die respectievelijk aan het personeel | juridictionnelle offerte respectivement au personnel de l'enseignement |
van het vrij onderwijs en aan dat van het officieel onderwijs wordt | libre et à celui de l'enseignement officiel, trouve dès lors sa |
geboden, bijgevolg zijn verantwoording in de Grondwet zelf. | justification dans la Constitution elle-même. |
B.5. Uit het bovenstaande volgt dat de prejudiciële vraag ontkennend | B.5. Il résulte de ce qui précède que la question préjudicielle |
moet worden beantwoord. | appelle une réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 maart 1991 betreffende | Le décret de la Communauté flamande du 27 mars 1991 relatif au statut |
de rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd | de certains membres du personnel de l'enseignement subventionné et des |
onderwijs en de gesubsidieerde psycho-medisch-sociale centra schendt | centres psycho-médico-sociaux subventionnés ne viole pas les articles |
niet de artikelen 10, 11 en 24, § 4, van de Grondwet in zoverre uit de | 10, 11 et 24, § 4, de la Constitution en tant qu'il découle des |
bepalingen ervan wordt afgeleid dat het personeel van het vrij | dispositions de ce décret que le personnel de l'enseignement libre est |
onderwijs bij overeenkomst in dienst wordt genomen, met als gevolg dat | engagé par contrat, en sorte que le Conseil d'Etat est incompétent |
de Raad van State niet bevoegd is om over betwistingen ter zake te | pour statuer sur les contestations y relatives. |
oordelen. Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 8 mei 2002. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 8 mai 2002. |
De griffier, De voorzitter, | Le greffier, Le président, |
L. Potoms A. Arts | L. Potoms A. Arts |