← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 45/2002 van 20 februari 2002 Rolnummer 2117 In zake : de
prejudiciële vraag over artikel 55, derde lid, van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming,
gesteld door de Correctionele Rechtbank te Charlero Het Arbitragehof, samengesteld
uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters L. Fran(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 45/2002 van 20 februari 2002 Rolnummer 2117 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 55, derde lid, van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, gesteld door de Correctionele Rechtbank te Charlero Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters L. Fran(...) | Extrait de l'arrêt n° 45/2002 du 20 février 2002 Numéro du rôle : 2117 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 55, alinéa 3, de la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse, posée par le Tribunal correction La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges L. François, M(...) |
|---|---|
| ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
| Uittreksel uit arrest nr. 45/2002 van 20 februari 2002 | Extrait de l'arrêt n° 45/2002 du 20 février 2002 |
| Rolnummer 2117 | Numéro du rôle : 2117 |
| In zake : de prejudiciële vraag over artikel 55, derde lid, van de wet | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 55, alinéa |
| van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, gesteld door de | 3, de la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse, |
| Correctionele Rechtbank te Charleroi. | posée par le Tribunal correctionnel de Charleroi. |
| Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
| samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters | composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges L. |
| L. François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Moerman en E. Derycke, | François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Moerman et E. Derycke, assistée |
| bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag | I. Objet de la question préjudicielle |
| Bij vonnis van 18 december 2000 in zake de procureur des Konings en De | Par jugement du 18 décembre 2000 en cause du procureur du Roi et de La |
| Post tegen G. Dicara Lavalle en anderen, waarvan de expeditie ter | Poste contre G. Dicara Lavalle et autres, dont l'expédition est |
| griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 22 januari 2001, heeft de | parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 22 janvier 2001, le |
| Correctionele Rechtbank te Charleroi de volgende prejudiciële vraag | Tribunal correctionnel de Charleroi a posé la question préjudicielle |
| gesteld : | suivante : |
| « Is er geen schending van artikel 10 van de Grondwet, dat bepaalt dat | « L'article 10 de la Constitution qui dispose que, sauf les exceptions |
| behoudens de bij wet vastgestelde uitzonderingen, de Belgen gelijk | légalement établies, les Belges sont égaux devant la loi n'est-il pas |
| zijn voor de wet, in het geval waarin in het kader van artikel 55, | violé dans le cas où, dans le cadre de l'article 55, alinéa 3, de la |
| derde lid, van de wet van 8 april 1965, de vader en de moeder die in | loi du 8 avril 1965, les père et mère, cités en qualité de civilement |
| de hoedanigheid van voor de minderjarige burgerrechtelijk | responsables du mineur se voient refuser le droit de consulter et |
| aansprakelijke worden gedagvaard, het recht wordt ontzegd de verslagen | d'invoquer en termes de défense les rapports d'expertise |
| van medisch-psychologische expertise en van geestesonderzoek van de | médico-psychologique et d'examen mental du mineur en cas de renvoi de |
| minderjarige te raadplegen en ter verdediging aan te voeren, wanneer | |
| deze laatste wordt verwezen naar de correctionele rechtbank na | ce dernier devant le tribunal correctionnel après décision de |
| beslissing van uithandengeving door de jeugdrechtbank, terwijl zij | dessaisissement du tribunal de la jeunesse, alors que dans les mêmes |
| onder dezelfde omstandigheden, optredend in dezelfde hoedanigheid in | |
| hetzelfde geschil voorgelegd aan het jeugdgerecht, wel toestemming | conditions, agissant en même qualité dans le même litige soumis à la |
| krijgen en hebben gekregen om diezelfde verslagen te raadplegen en aan | juridiction de la jeunesse, ils se voient et se sont vus autoriser la |
| te voeren ? » | consultation et le droit d'invoquer ces mêmes rapports ? » |
| (...) | (...) |
| IV. In rechte | IV. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. Artikel 55 van de wet van 8 april 1965 betreffende de | B.1. L'article 55 de la loi du 8 avril 1965 relative à la protection |
| jeugdbescherming bepaalt : | de la jeunesse dispose : |
| « Wanneer een zaak als bedoeld in titel II, hoofdstuk III, bij de | « Lorsqu'une affaire visée au titre II, chapitre III, est portée |
| jeugdrechtbank aanhangig is gemaakt, wordt aan de partijen en aan hun | devant le tribunal de la jeunesse, les parties et leur avocat sont |
| advocaat kennis gegeven van de neerlegging van het dossier ter griffie waar ze er vanaf het ogenblik van de betekening van de dagvaarding inzage kunnen van nemen. De partijen en hun advocaat kunnen eveneens kennis nemen van het dossier wanneer het openbaar ministerie het opleggen van een maatregel bedoeld in de artikelen 52 en 53 vordert, alsmede gedurende de termijn voor het instellen van hoger beroep tegen de beschikkingen waarbij zulke maatregelen worden opgelegd. De stukken die betrekking hebben op de persoonlijkheid van de betrokkene en op het milieu waarin hij leeft, mogen echter noch aan hem noch aan de burgerlijke partij medegedeeld worden. Het volledig dossier, die stukken inbegrepen, moet ter beschikking gesteld worden | informés du dépôt au greffe du dossier dont ils peuvent prendre connaissance à partir de la notification de la citation. Les parties et leur avocat peuvent également prendre connaissance du dossier lorsque le ministère public requiert une mesure visée aux articles 52 et 53, ainsi que durant le délai d'appel des ordonnances imposant de telles mesures. Toutefois, les pièces concernant la personnalité de l'intéressé et le milieu où il vit ne peuvent être communiquées ni à l'intéressé ni à la partie civile. Le dossier complet, y compris ces pièces, doit être mis |
| van de advocaat van de betrokkene wanneer deze laatste partij is in | à la disposition de l'avocat de l'intéressé lorsque ce dernier est |
| het geding. » | partie au procès. » |
| De wet van 2 februari 1994, die verschillende bepalingen van de wet | La loi du 2 février 1994, qui a modifié diverses dispositions de la |
| van 8 april 1965 heeft gewijzigd, heeft, zonder de inhoud ervan te | loi du 8 avril 1965, a fait de l'alinéa 1er, deuxième et troisième |
| wijzigen, het eerste lid, tweede en derde zin, van het oorspronkelijke | phrases, de l'article 55, initial, sans en modifier le contenu, le |
| artikel 55 omgevormd tot het derde lid van het nieuwe artikel 55, | troisième alinéa, sur lequel porte la question préjudicielle, du |
| waarop de prejudiciële vraag betrekking heeft. | nouvel article 55. |
| B.2. De vraag betreft het verschil in behandeling dat de in het geding | B.2. La question porte sur la différence de traitement que la |
| zijnde bepaling in het leven roept ten aanzien van de vader en de | disposition en cause établit à l'égard des père et mère, cités en |
| moeder die in hun hoedanigheid van voor de minderjarige | qualité de civilement responsables d'un mineur selon qu'ils sont cités |
| burgerrechtelijk aansprakelijken worden gedagvaard, naargelang zij | |
| voor de correctionele rechtbank worden gedagvaard na beslissing van | devant le tribunal correctionnel après décision de dessaisissement du |
| uithandengeving van de jeugdrechtbank of voor de jeugdrechtbank. Meer | tribunal de la jeunesse ou devant le tribunal de la jeunesse. Plus |
| bepaald slaat zij in werkelijkheid op het feit dat in het eerste geval | précisément, elle porte en réalité sur le fait que, dans le premier |
| de ouders het recht geweigerd wordt de deskundigenverslagen, de | cas, les parents se voient refuser le droit de consulter et d'invoquer |
| medisch-psychologische en die van het geestesonderzoek, van de | en termes de défense les rapports d'expertise médico-psychologique et |
| minderjarige te raadplegen en zich erop te beroepen, terwijl in het | d'examen mental du mineur alors que dans le second cas, ils se voient |
| tweede geval het hen toegestaan wordt, in de mate waarin dit nodig is | autorisés, dans la mesure nécessaire pour permettre au juge de la |
| voor de jeugdrechter om met kennis van zaken te beslissen, die | jeunesse de statuer en connaissance de cause, à consulter et à |
| verslagen te raadplegen en aan te voeren. | invoquer ces rapports. |
| B.3. Uit de parlementaire voorbereiding van de wet volgt dat de | B.3. Il résulte des travaux préparatoires de la loi que le législateur |
| wetgever, met het oog op « het bijzondere karakter van de | a, compte tenu du « caractère particulier de la juridiction des |
| rechtspleging voor minderjarigen », bepalingen heeft aangenomen die | mineurs », édicté des dispositions dérogatoires à la procédure civile |
| afwijken van het gemeen burgerlijk en strafprocesrecht, onder meer om | |
| « te voorkomen dat gegevens over de persoonlijkheid in handen vallen | ou correctionnelle de droit commun, notamment pour « éviter la |
| van derden, door het dossier in twee te verdelen : een deel met | communication des éléments relatifs à la personnalité à des tiers, en |
| betrekking tot de feiten en de rechtspleging; een tweede deel met | assurant la subdivision des dossiers en deux parties, l'une relative |
| betrekking tot de persoonlijkheid en het sociale milieu. Mededeling | aux faits et à la procédure, l'autre relative à la personnalité et au |
| van het tweede deel aan derden of aan de burgerlijke partij is | milieu social; la communication de cette seconde partie à des tiers ou |
| verboden » (Parl. St., Kamer, 1963-1964, nr. 637/7, p. 9). Die | à la partie civile est interdite » (Doc. parl., Chambre, 1963-1964, n° |
| bezorgdheid om de minderjarigen te beschermen en hun privé-leven te | 637/7, p. 9). Ce souci de protéger les mineurs et de respecter leur |
| eerbiedigen, zij het ten nadele van bepaalde belangen, is nogmaals tot | vie privée, fût-ce au détriment de certains intérêts, s'est encore |
| uiting gekomen bij de wijziging van artikel 55 van de wet van 8 april | exprimé lors de la modification de l'article 55 de la loi du 8 avril |
| 1965 door de wet van 2 februari 1994 (Parl. St., Kamer, B.Z., | 1965 par la loi du 2 février 1994 (Doc. parl., Chambre, S.E., |
| 1991-1992, nr. 532/9, p. 15, en Senaat, 1992-1993, nr. 633-2, p. 91) : « De Minister herinnert eraan dat het gaat om vertrouwelijke inlichtingen over de minderjarige, terwijl de burgerlijke partij alleen materiële belangen verdedigt. De burgerlijke partij heeft geen belang bij dergelijke mededeling. Wat de minderjarige zelf betreft, is het zo dat bijvoorbeeld het psycho-medisch verslag inlichtingen zou kunnen bevatten die hem een trauma zouden kunnen bezorgen. In geval van uithandengeving wordt het persoonlijkheidsdossier zelfs niet aan de strafrechter bezorgd. Er wordt hieraan toegevoegd dat het dikwijls gebeurt dat het resultaat van medische of psychiatrische deskundige onderzoeken aan de partijen niet wordt medegedeeld. » (Parl. St., Senaat, 1992-1993, nr. 633-2, pp. 91 en 92) | 1991-1992, n° 532/9, p. 15, et Sénat, 1992-1993, n° 633-2, p. 91) : « Le ministre rappelle qu'il s'agit d'informations confidentielles concernant le mineur, alors que la partie civile défend uniquement des intérêts matériels. Elle n'est pas intéressée par la communication de ces pièces. Du point de vue du mineur lui-même, il se pourrait que, par exemple, le rapport psycho-médical contienne des informations qui pourraient le traumatiser. Dans le cas d'un dessaisissement, le dossier de personnalité n'est même pas transmis au juge pénal. De plus, il arrive souvent que des enquêtes d'experts médicaux ou psychiatriques ne soient pas communiquées aux parties. » (Doc. parl., Sénat, 1992-1993, n° 633-2, pp. 91-92) |
| Er is ook nog gezegd : | Il a encore été dit : |
| « In geval van uithandengeving wordt het dossier aan de correctionele | « En cas de dessaisissement, le dossier est transmis au tribunal |
| rechtbank overgezonden, met uitzondering van het | |
| persoonlijkheidsdossier, waartoe zelfs de correctionele rechter geen | correctionnel, à l'exception du dossier de personnalité, auquel même |
| toegang heeft. | le juge correctionnel n'a pas accès. |
| Zo nodig zal deze rechter een nieuw maatschappelijk onderzoek vragen. | Si nécessaire, ce juge demandera une nouvelle enquête sociale. » |
| » (ibid., p. 61) | (ibid., p. 61) |
| B.4. De algemene economie van de wet van 8 april 1965 verantwoordt dat | B.4. L'économie générale de la loi du 8 avril 1965 justifie que le |
| het persoonlijkheidsdossier van de minderjarige, dat in de eerste | dossier de personnalité du mineur, qui est avant tout établi pour que |
| plaats wordt opgesteld opdat de jeugdrechtbank de maatregel neemt die | le tribunal de la jeunesse prenne la mesure la plus adaptée au mineur |
| het meest aangepast is aan de betrokken minderjarige, niet zou worden | concerné, ne soit pas communiqué à une partie qui défend des intérêts |
| medegedeeld aan een partij die materiële belangen verdedigt of | matériels ou des intérêts opposés à ceux du mineur. Ceci justifie le |
| belangen die strijdig zijn met die van de minderjarige. Zulks | |
| verantwoordt dat de ouders van de minderjarige de mededeling van | fait que les parents du mineur puissent obtenir la communication de |
| stukken van het dossier kunnen verkrijgen voor de jeugdrechtbank, | pièces du dossier devant le tribunal de la jeunesse lorsqu'ils sont |
| wanneer zij betrokken worden bij de keuze van de maatregelen die de | |
| rechter ten aanzien van de minderjarige moet nemen, terwijl zij | associés au choix par le juge des mesures à prendre à l'égard du |
| daarentegen die stukken niet kunnen aanvoeren om te vragen dat zij | mineur mais ne puissent en revanche invoquer ces pièces pour demander |
| zouden worden vrijgesteld van de aansprakelijkheid die hun krachtens | à être exonérés de la responsabilité mise à leur charge par l'article |
| artikel 1384 van het Burgerlijk Wetboek ten laste wordt gelegd. | 1384 du Code civil. |
| Het zou strijdig zijn met de algemene economie van de wet en met het | Il serait contraire à l'économie générale de la loi et au principe du |
| beginsel van de tegenspraak dat de mededeling van het | contradictoire de permettre la communication du dossier de |
| persoonlijkheidsdossier aan de burgerrechtelijk aansprakelijken wordt | personnalité aux civilement responsables alors que cette communication |
| toegestaan, terwijl die mededeling niet kan worden gedaan aan de | ne peut être faite au mineur lui-même, à la partie civile et au |
| minderjarige zelf, aan de burgerlijke partij en aan de correctionele | |
| rechtbank. | tribunal correctionnel. |
| B.5. De maatregel zou onevenredig zijn met het nagestreefde doel mocht | B.5. La mesure serait disproportionnée au but poursuivi si elle |
| hij aan diegene van wie artikel 1384 van het Burgerlijk Wetboek tot | interdisait à ceux dont l'article 1384 du Code civil présume la |
| bewijs van het tegendeel aanneemt dat zij burgerlijk aansprakelijk | responsabilité jusqu'à preuve contraire, d'invoquer des éléments |
| zijn, verbieden elementen betreffende de persoon van de minderjarige | |
| of het milieu waarin hij leeft aan te voeren, terwijl dergelijke | relatifs à la personne du mineur ou concernant le milieu où il vit, |
| elementen onontbeerlijk zouden zijn voor de verdediging van de | alors même que de tels éléments seraient indispensables à la défense |
| belangen van die partijen. Dat is evenwel niet de draagwijdte van de | des intérêts de ces parties. Telle n'est cependant pas la portée de la |
| in het geding zijnde bepaling. Zij belet alleen dat, ten behoeve van | disposition litigieuse. Elle empêche seulement d'exploiter, pour les |
| de verdediging van die partijen, gebruik wordt gemaakt van stukken die | besoins de la défense de ces parties, des pièces concernant de tels |
| op dergelijke elementen betrekking hebben maar met andere oogmerken | éléments mais qui ont été recueillies à d'autres fins, dans le cadre |
| werden ingewonnen, in het kader van een van de gewone regels van de | d'une procédure dérogatoire aux règles ordinaires de la procédure |
| strafrechtspleging of van de burgerlijke rechtspleging afwijkende | pénale ou de la procédure civile et qui vise à la protection du |
| procedure, die de bescherming van de minderjarige beoogt. Zij verbiedt | mineur. Elle n'interdit pas à ces parties de tirer argument de la |
| die partijen niet om, bij wege van de gemeenrechtelijke bewijsvoering, | |
| argumenten te halen uit de persoonlijkheid van de minderjarige of zijn | personnalité du mineur ou de son milieu en utilisant les modes de |
| milieu. | preuve du droit commun. |
| B.6. De vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.6. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 55, derde lid, van de wet van 8 april 1965 betreffende de | L'article 55, alinéa 3, de la loi du 8 avril 1965 relative à la |
| jeugdbescherming schendt artikel 10 van de Grondwet niet, in zoverre | protection de la jeunesse ne viole pas l'article 10 de la Constitution |
| het de vader en de moeder die in de hoedanigheid van voor de | en ce qu'il refuse aux père et mère cités en qualité de civilement |
| minderjarige burgerrechtelijk aansprakelijken worden gedagvaard het | |
| recht ontzegt de verslagen van medisch-psychologische expertise en van | responsables du mineur le droit de consulter et d'invoquer en termes |
| geestesonderzoek van de minderjarige te raadplegen en ter verdediging | de défense les rapports d'expertise médico-psychologique et d'examen |
| aan te voeren, wanneer deze laatste wordt verwezen naar de | mental du mineur en cas de renvoi de ce dernier devant le tribunal |
| correctionele rechtbank na beslissing van uithandengeving door de | correctionnel après décision de dessaisissement du tribunal de la |
| jeugdrechtbank. | jeunesse. |
| Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 20 februari 2002. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 20 février 2002. |
| De griffier, De voorzitter, | Le greffier, Le président, |
| P.-Y. Dutilleux M. Melchior | P.-Y. Dutilleux M. Melchior |