Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 27/2002 van 30 januari 2002 Rolnummers 2031 en 2145 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 128, eerste lid, 2°, en tweede lid, en artikel 394, § 1, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 27/2002 van 30 januari 2002 Rolnummers 2031 en 2145 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 128, eerste lid, 2°, en tweede lid, en artikel 394, § 1, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...) Extrait de l'arrêt n° 27/2002 du 30 janvier 2002 Numéros du rôle : 2031 et 2145 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 128, alinéa 1 er , 2°, et alinéa 2, et l'article 394, § 1 er , du Code des imp La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 27/2002 van 30 januari 2002 Extrait de l'arrêt n° 27/2002 du 30 janvier 2002
Rolnummers 2031 en 2145 Numéros du rôle : 2031 et 2145
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 128, eerste lid, En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 128,
2°, en tweede lid, en artikel 394, § 1, van het Wetboek van de alinéa 1er, 2°, et alinéa 2, et l'article 394, § 1er, du Code des
inkomstenbelastingen 1992, gesteld door het Hof van Beroep te Brussel impôts sur les revenus 1992, posées par la Cour d'appel de Bruxelles
en door de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel. et par le Tribunal de première instance de Bruxelles.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P.
P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen en A. Alen, Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen et A. Alen, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen I. Objet des questions préjudicielles
a. Bij arrest van 18 september 2000 in zake de Belgische Staat tegen a. Par arrêt du 18 septembre 2000 en cause de l'Etat belge contre F.
F. Van Billoen, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof Van Billoen, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour
is ingekomen op 21 september 2000, heeft het Hof van Beroep te Brussel d'arbitrage le 21 septembre 2000, la Cour d'appel de Bruxelles a posé
de volgende prejudiciële vraag gesteld : la question préjudicielle suivante :
« Dient in het licht van de fiscale behandeling van feitelijk « A la lumière du traitement fiscal des conjoints séparés de fait,
gescheiden echtgenoten zoals bepaald in artikel 128, eerste lid, 2°, prévu par l'article 128, alinéa 1er, 2°, et alinéa 2, du Code des
en tweede lid, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 als impôts sur les revenus 1992, faut-il considérer comme une violation du
een schending van het gelijkheidsbeginsel uit de artikelen 10 en 11 principe d'égalité contenu aux articles 10 et 11 de la Constitution
van de gecoördineerde Grondwet beschouwd te worden : het bepaalde in
artikel 394, § 1, eerste lid, van het Wetboek van de coordonnée : le prescrit de l'article 394, § 1er, alinéa 1er, du Code
inkomstenbelastingen 1992, waar deze wetsbepaling voorschrijft dat elk des impôts sur les revenus 1992, en ce que cette disposition
gedeelte van de belasting in verband met de onderscheiden inkomsten législative énonce que chacune des quotités de l'impôt afférentes aux
van de echtgenoten mag worden vervolgd op al de eigen en de revenus respectifs des conjoints peut, quel que soit le régime
gemeenschappelijke goederen van beide echtgenoten, ongeacht het matrimonial, être recouvrée sur tous les biens propres et sur les
aangenomen huwelijksvermogensstelsel, dan wanneer dit stelsel van biens communs des deux conjoints, alors que ce régime de recouvrement
invordering is verbonden aan de belasting berekend voor gehuwden, est lié à l'impôt calculé pour les personnes mariées, cependant que
terwijl de feitelijk gescheiden echtgenoten voor de berekening en pour le calcul et l'établissement de l'impôt les conjoints séparés de
vestiging van de belasting worden behandeld als alleenstaanden en fait sont traités comme des isolés et que ces derniers ne sont
terwijl deze laatsten fiscaal uitsluitend individueel kunnen gehouden individuellement tenus, sur le plan fiscal, qu'au paiement des impôts
zijn voor de belastingen die op hun naam werden gevestigd ? » établis à leur nom ? »
Die zaak is ingeschreven onder nummer 2031 van de rol van het Hof. Cette affaire est inscrite sous le numéro 2031 du rôle de la Cour.
b. Bij vonnis van 9 maart 2001 in zake B. Thys tegen de Belgische b. Par jugement du 9 mars 2001 en cause de B. Thys contre l'Etat
Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage
ingekomen op 16 maart 2001, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te le 16 mars 2001, le Tribunal de première instance de Bruxelles a posé
Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : la question préjudicielle suivante :
« Dient in het licht van de fiscale behandeling van feitelijk « Faut-il, à la lumière du traitement fiscal des conjoints séparés de
gescheiden echtgenoten zoals bepaald in artikel 128, eerste lid, 2° en fait tel qu'il est prévu à l'article 128, alinéa 1er, 2°, et alinéa 2,
tweede lid, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 en van du Code des impôts sur les revenus 1992 et de l'article 394, § 1er, de
artikel 394, § 1, van dat Wetboek, waarin wordt voorgeschreven dat elk
gedeelte van belasting in verband met de onderscheiden inkomsten van ce Code, qui prévoit que chacune des quotités de l'impôt afférentes
de echtgenoten mag worden verhaald op al de eigen en de aux revenus respectifs des conjoints peut être recouvrée sur tous les
gemeenschappelijke goederen van beide echtgenoten als een schending biens propres et sur les biens communs des deux conjoints, considérer
van het gelijkheidsbeginsel uit de artikelen 10 en 11 van de Grondwet que le principe d'égalité inscrit aux articles 10 et 11 de la
beschouwd te worden : het bepaalde in fine van dat artikel, alwaar bij Constitution est violé par la disposition contenue in fine de cet
invoeging van artikel 3 van de wet van 4 mei 1999, (Belgisch article, insérée par l'article 3 de la loi du 4 mai 1999, (Moniteur
Staatsblad , 4 juni 1999, eerste uitgave) wordt gesteld : 'Deze twee belge , 4 juin 1999, première édition), qui énonce : Toutefois, dans
afzonderlijke aanslagen worden evenwel, in het geval beoogd in het le cas visé à l'alinéa 1er, 2°, les deux impositions distinctes sont
eerste lid, 2°, ingekohierd op naam van beide echtgenoten ', waardoor portées au rôle au nom des deux conjoints ', ce qui crée un titre
een uitvoerbare titel wordt gecreëerd opzichtens de feitelijk exécutoire vis-à-vis du conjoint séparé de fait qui est totalement
gescheiden echtgenoot die totaal geen uitstaans heeft met de étranger à la dette sous-jacente et aux revenus qui en forment la
onderliggende schuld noch met de inkomsten die hieraan ten grondslag
liggen terwijl dergelijke titel niet wordt gecreëerd opzichtens een base, alors qu'un tel titre n'est pas créé vis-à-vis d'un isolé ou
alleenstaande of een ongehuwd samenwonende, die evenmin uitstaans d'un cohabitant non marié, qui est également étranger à la dette
heeft met de onderliggende schuld of de inkomsten van een ander ? » sous-jacente ou aux revenus d'une autre personne ? »
Die zaak is ingeschreven onder nummer 2145 van de rol van het Hof. Cette affaire est inscrite sous le numéro 2145 du rôle de la Cour.
(...) (...)
IV. In rechte IV. En droit
(...) (...)
B.1.1. De prejudiciële vragen betreffen de artikelen 128, eerste lid, B.1.1. Les questions préjudicielles concernent les articles 128,
2°, en tweede lid, en 394, § 1, van het Wetboek van de alinéa 1er, 2°, et alinéa 2, et 394, § 1er, du Code des impôts sur les
inkomstenbelastingen 1992 (hierna afgekort : W.I.B. 1992). revenus 1992 (ci-après : C.I.R. 1992).
Artikel 128, eerste lid, 2°, en tweede lid, W.I.B. 1992 luidt : L'article 128, alinéa 1er, 2°, et alinéa 2, du C.I.R. 1992 énonce :
« Voor de toepassing van deze afdeling en voor de berekening van de « Pour l'application de la présente section et le calcul de l'impôt,
belasting worden gehuwde personen niet als echtgenoten maar als les personnes mariées sont considérées non comme des conjoints mais
alleenstaanden aangemerkt : comme des isolés :
[...] [...]
2° vanaf het jaar na dat waarin de feitelijke scheiding heeft 2° à partir de l'année qui suit celle au cours de laquelle une
plaatsgevonden, voor zover die scheiding in het belastbare tijdperk séparation de fait est intervenue, pour autant que cette séparation
niet ongedaan is gemaakt; soit effective durant toute la période imposable;
[...] [...]
In deze gevallen worden twee afzonderlijke aanslagen gevestigd en Dans ces cas, deux impositions distinctes sont établies et l'impôt est
wordt de belasting voor elke betrokkene bepaald naar zijn eigen déterminé, pour chacun des intéressés, sur la base de ses propres
inkomsten en die van zijn kinderen waarvan hij het wettelijk genot revenus et de ceux de ses enfants dont il a la jouissance légale. »
heeft. » Artikel 3 van de wet van 4 mei 1999 heeft die bepaling als volgt L'article 3 de la loi du 4 mai 1999 a complété cette disposition comme
vervolledigd : suit :
« Deze twee afzonderlijke aanslagen worden evenwel, in het geval « Toutefois, dans le cas visé à l'alinéa 1er, 2°, les deux impositions
beoogd onder het eerste lid, 2°, ingekohierd op naam van de beide echtgenoten ». distinctes sont portées au rôle au nom des deux conjoints ».
Artikel 394, § 1, van hetzelfde Wetboek, vóór de wijziging ervan bij L'article 394, § 1er, du même Code, avant sa modification par
artikel 7 van de wet van 4 mei 1999, luidt : l'article 7 de la loi du 4 mai 1999, était libellé comme suit :
« Elk gedeelte van de belasting in verband met de onderscheiden « Chacune des quotités de l'impôt afférentes aux revenus respectifs
inkomsten van de echtgenoten alsook de voorheffing ingekohierd op naam des conjoints ainsi que le précompte enrôlé au nom de l'un d'eux
van één van hen, mag ongeacht het aangenomen huwelijksvermogensstelsel peuvent, quel que soit le régime matrimonial, être recouvrés sur tous
worden vervolgd op al de eigen en de gemeenschappelijke goederen van les biens propres et sur les biens communs des deux conjoints.
beide echtgenoten.
Het gedeelte van de belasting in verband met de inkomsten van één van Toutefois, la quotité de l'impôt afférente aux revenus de l'un des
de echtgenoten, die hem eigen zijn op grond van zijn
huwelijksvermogensstelsel, alsook de roerende voorheffing en de conjoints qui lui sont propres en vertu de son régime matrimonial
bedrijfsvoorheffing, ingekohierd op naam van één van hen, mogen ainsi que le précompte mobilier et le précompte professionnel enrôlés
evenwel niet worden vervolgd op de eigen goederen van de andere au nom de l'un d'eux ne peuvent être recouvrés sur les biens propres
echtgenoot wanneer deze aantoont : de l'autre conjoint lorsque celui-ci peut établir :
1° dat hij ze bezat vóór het huwelijk; 1° qu'il les possédait avant le mariage;
2° of dat zij voortkomen van een erfenis of van een schenking door een 2° ou qu'ils proviennent d'une succession ou d'une donation faite par
andere persoon dan zijn echtgenoot; une personne autre que son conjoint;
3° of dat hij ze heeft verworven door middel van fondsen die 3° ou qu'il les a acquis au moyen de fonds provenant de la réalisation
voortkomen van de realisatie van dergelijke goederen; de semblables biens;
4° of dat hij ze heeft verkregen met inkomsten die eigen zijn op grond 4° ou qu'il les a acquis au moyen de revenus qui lui sont propres en
van zijn huwelijksvermogensstelsel. » vertu de son régime matrimonial. »
B.1.2. De in de zaak nr. 2145 gestelde vraag betreft het laatste lid B.1.2. La question posée dans l'affaire n° 2145 porte sur le dernier
van artikel 128 van het W.I.B. 1992, zoals het in die bepaling is alinéa de l'article 128 C.I.R. 1992, tel qu'il a été introduit dans
toegevoegd bij de wet van 4 mei 1999. De Ministerraad is van oordeel cette disposition par la loi du 4 mai 1999. Le Conseil des ministres
dat de vraag niet ter zake dienend is voor de beslechting van het estime que la question n'est pas pertinente pour la solution du litige
geschil dat voor de verwijzende rechter hangende is, aangezien die pendant devant le juge a quo , cette disposition n'étant applicable
bepaling pas vanaf het aanslagjaar 2000 van toepassing is, terwijl het qu'à partir de l'exercice d'imposition 2000, alors que le litige porte
geschil handelt over het aanslagjaar 1999. sur l'exercice d'imposition 1999.
B.1.3. Het staat aan de verwijzende rechter vast te stellen welke B.1.3. C'est au juge a quo qu'il appartient de déterminer la
bepaling van toepassing is op het aan hem voorgelegde geschil. Het Hof disposition applicable au litige qui lui est soumis. Il n'appartient
vermag die beoordeling niet te bekritiseren. pas à la Cour de censurer cette appréciation.
B.1.4. Uit de prejudiciële vragen blijkt dat het Hof wordt B.1.4. Il ressort des questions préjudicielles que la Cour est
ondervraagd, enerzijds, over de gelijke behandeling van samenwonende interrogée, d'une part, sur le traitement égal des conjoints vivant
en feitelijk gescheiden echtgenoten, en, anderzijds, over de ensemble et des conjoints séparés de fait, et d'autre part, sur le
verschillende behandeling van feitelijk gescheiden echtgenoten en traitement différent des conjoints séparés de fait et des personnes
alleenstaanden, al dan niet samenwonend, met betrekking tot de regels isolées, cohabitantes ou non, quant aux règles relatives au
betreffende de invordering van de belasting. Krachtens de voormelde recouvrement de l'impôt. En vertu des dispositions précitées,
bepalingen beschikt de belastingadministratie over de mogelijkheid de l'administration fiscale a la faculté de recouvrer la dette d'impôt
belastingschuld van één van de echtgenoten in te vorderen op de d'un des conjoints sur les biens communs et sur les biens propres de
gemeenschappelijke goederen en op de goederen die eigen zijn aan de l'autre conjoint, sans égard au régime matrimonial, sauf si le
andere echtgenoot, ongeacht het huwelijksvermogensstelsel, tenzij de conjoint concerné prouve qu'il s'agit de biens énumérés à l'article
betrokken echtgenoot bewijst dat het gaat om goederen opgesomd in
artikel 394, § 1, tweede lid, van het W.I.B. 1992. Die mogelijkheid 394, § 1er, alinéa 2, du C.I.R. 1992. Cette possibilité existe aussi à
bestaat tevens ten aanzien van feitelijk gescheiden echtgenoten, die l'égard des conjoints séparés de fait qui sont dès lors traités, en ce
alsdan, wat de invordering van de belasting betreft, worden behandeld qui concerne le recouvrement de l'impôt, comme les conjoints vivant
als samenwonende echtgenoten, en verschillend van alleenstaanden. ensemble, et différemment des personnes isolées.
Ten aanzien van de gelijke behandeling van samenwonende en feitelijk Quant au traitement égal des conjoints vivant ensemble et des
gescheiden echtgenoten conjoints séparés de fait
B.2.1. Het Hof dient allereerst de gelijke behandeling van B.2.1. La Cour doit tout d'abord contrôler, au regard des articles 10
samenwonende en feitelijk gescheiden echtgenoten, met betrekking tot et 11 de la Constitution, le traitement égal qui est réservé aux
de invordering van de verschuldigde belasting, te toetsen aan de conjoints vivant ensemble et aux conjoints séparés de fait, en ce qui
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, inzonderheid rekening houdend met concerne le recouvrement de la dette fiscale, compte tenu en
de vaststelling dat beide categorieën van echtgenoten, wat de particulier de la constatation que ces deux catégories de conjoints
vestiging van de belasting op de eigen inkomsten voor elk van beide sont traitées différemment en ce qui concerne l'établissement de
categorieën betreft, verschillend worden behandeld. l'impôt sur les revenus propres de chacune des deux catégories.
B.2.2. Krachtens artikel 126 van het W.I.B. 1992 wordt de aanslag van B.2.2. En vertu de l'article 126 du C.I.R. 1992, la cotisation est
echtgenoten gevestigd op naam van beide echtgenoten. Op grond van établie au nom des deux conjoints. Conformément à l'article 128,
artikel 128, eerste lid, 2°, van het W.I.B. 1992, worden gehuwde alinéa 1er, 2°, du C.I.R. 1992, les personnes mariées sont considérées
personen vanaf het jaar na dat waarin de feitelijke scheiding non comme des conjoints mais comme des isolés, à partir de l'année qui
plaatsgreep, evenwel niet als echtgenoten maar als alleenstaanden suit celle au cours de laquelle une séparation de fait est intervenue,
beschouwd voor zover de scheiding in het belastbare tijdperk niet pour autant que cette séparation soit effective durant toute la
ongedaan is gemaakt, en worden dan twee afzonderlijke aanslagen période imposable, et deux impositions distinctes sont établies dans
gevestigd. ce cas.
B.2.3. Ondanks de afzonderlijk gevestigde aanslag blijven de feitelijk B.2.3. Bien que des impositions distinctes soient établies, les
gescheiden echtgenoten, zoals samenwonende echtgenoten, samen instaan conjoints séparés de fait demeurent tenus solidairement au paiement de
voor de belastingschuld. Luidens artikel 394, § 1, van het W.I.B. 1992 la dette fiscale, comme les conjoints vivant ensemble. En effet, aux
mag immers elk gedeelte van de belasting in verband met de termes de l'article 394, § 1er, du C.I.R. 1992, chacune des quotités
onderscheiden inkomsten van de echtgenoten, ongeacht niet alleen het de l'impôt afférentes aux revenus respectifs des conjoints peut être
aangenomen huwelijksvermogensstelsel, maar ook de feitelijke toestand recouvrée sur tous les biens propres et sur les biens communs des deux
van samenwoning of feitelijke scheiding, worden vervolgd op al de conjoints, non seulement quel que soit le régime matrimonial mais
eigen en de gemeenschappelijke goederen van beide echtgenoten, également quelle que soit la situation effective de cohabitation ou de
uitgenomen in de gevallen in dat artikel bepaald. séparation de fait, sauf les cas définis dans cet article.
B.3.1. Artikel 128 van het W.I.B. 1992 wijkt af van het in artikel 126 van dat Wetboek vervatte beginsel van de gezamenlijke inkohiering op naam van beide echtgenoten. Het verschil in behandeling van beide categorieën van echtgenoten berust op een objectief gegeven, namelijk het al dan niet ernstig verstoord zijn van de echtelijke relatie, voor zover de ernstige verstoring een duurzaam karakter vertoont. De afwijking van het beginsel van de gezamenlijke inkohiering op naam van beide echtgenoten kan, ten aanzien van de feitelijk gescheiden echtgenoten, worden gewettigd, zoals het Hof in zijn arrest nr. 39/96 (B.3.3) heeft vastgesteld, op grond van de overweging dat men feitelijk gescheiden B.3.1. L'article 128 du C.I.R. 1992 déroge au principe de l'enrôlement commun au nom des deux conjoints que contient l'article 126 dudit Code. La différence de traitement des deux catégories de conjoints repose sur une donnée objective, à savoir l'existence ou non d'une détérioration grave de la relation conjugale, pour autant que cette détérioration grave présente un caractère durable. En ce qui concerne les conjoints séparés de fait, la dérogation au principe de l'enrôlement commun au nom des deux conjoints peut se justifier, ainsi que la Cour l'a constaté dans son arrêt n° 39/96 (B.3.3), par la considération que l'on ne peut obliger les conjoints séparés de fait à
echtgenoten niet kan verplichten elkaar jaarlijks alle bestanddelen se communiquer chaque année tous les éléments de leurs revenus
van hun persoonlijk inkomen mede te delen. personnels.
B.3.2. Overigens is het Hof in zijn arrest nr. 51/99 (B.4) ervan B.3.2. Par ailleurs, dans son arrêt n° 51/99 (B.4), la Cour a
uitgegaan dat, aangezien de opbrengst van de belasting wordt aangewend considéré que le produit de l'impôt étant affecté à des dépenses
voor overheidsuitgaven die gericht zijn op het algemeen belang, moet publiques qui visent à la satisfaction de l'intérêt général, il doit
worden aangenomen dat de procedure van invordering mag afwijken van de être admis que la procédure de recouvrement puisse déroger aux règles
regels van het gemeen recht, en het Hof was van oordeel dat artikel
394, § 1, van het W.I.B. 1992 wat dat betreft bestaanbaar is met de du droit commun et elle a estimé que l'article 394, § 1er, du C.I.R.
artikelen 10 en 11 van de Grondwet. 1992 était, à cet égard, compatible avec les articles 10 et 11 de la
B.4.1. Het Hof dient te dezen evenwel na te gaan of de gelijke Constitution.
behandeling van beide categorieën van echtgenoten - samenwonende en B.4.1. La Cour doit toutefois vérifier en l'espèce si le traitement
feitelijk gescheiden echtgenoten - ten aanzien van de invordering van égal des deux catégories de conjoints - vivant ensemble et séparés -
de verschuldigde belastingen, gelet op bovenstaande regeling en ce qui concerne le recouvrement des dettes fiscales résiste au
betreffende de inkohiering, de toetsing aan de artikelen 10 en 11 van contrôle de constitutionnalité au regard des articles 10 et 11, compte
de Grondwet kan doorstaan. tenu du régime d'enrôlement prédécrit.
B.4.2. De grondwettelijke regels van de gelijkheid en de B.4.2. Les règles constitutionnelles de l'égalité et de la
niet-discriminatie sluiten niet uit dat een verschil in behandeling non-discrimination n'excluent pas qu'une différence de traitement soit
tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat
verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose
is. Dezelfde regels verzetten er zich overigens tegen dat categorieën sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. Les
van personen, die zich ten aanzien van de aangevochten maatregel in mêmes règles s'opposent, par ailleurs, à ce que soient traitées de
wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden manière identique, sans qu'apparaisse une justification raisonnable,
behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. des catégories de personnes se trouvant dans des situations qui, au
Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld regard de la mesure considérée, sont essentiellement différentes.
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la
gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat er geen nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé
redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de
middelen en het beoogde doel. proportionnalité entre les moyens employés et le but visé.
B.5.1. Uit de parlementaire voorbereiding van artikel 394 van het B.5.1. Il ressort des travaux préparatoires de l'article 394 du C.I.R.
W.I.B. 1992 blijkt dat de wetgever een bepaling heeft willen 1992 que le législateur a voulu maintenir une disposition, dérogatoire
handhaven, die afwijkt van het gemeen recht, met de bedoeling « een au droit commun, dont le but est « d'écarter une fraude facilement
gemakkelijk realiseerbare fraude inzake invordering van belastingen te réalisable en matière de recouvrement de l'impôt » (Doc. parl.,
beletten » (Parl. St., Kamer, 1980-1981, nr. 716/8, p. 57). De Chambre, 1980-1981, n° 716/8, p. 57). Le législateur voulait plus
wetgever heeft in het bijzonder elke mogelijkheid tot heimelijke
verstandhouding tussen de echtgenoten ten nadele van de Schatkist particulièrement éviter toute possibilité de collusion entre les époux
willen vermijden. Uit de parlementaire voorbereiding vloeit tevens au détriment du Trésor. Il résulte également des travaux préparatoires
voort dat de wetgever met die maatregel wilde dat de rechten van de que le législateur voulait, par cette mesure, que les droits du Trésor
Schatkist op dezelfde wijze gegarandeerd zouden worden ten aanzien van soient garantis de la même manière à l'égard des époux, que leur
de echtgenoten, ongeacht of hun huwelijksstelsel een stelsel van régime matrimonial soit un régime de communauté ou un régime de
gemeenschap of van scheiding van goederen is (ibid.). séparation de biens (ibid.).
B.5.2. Artikel 394, § 1, van het W.I.B. 1992, dat de invordering toestaat van elk gedeelte van de belasting met betrekking tot de onderscheiden inkomsten van de echtgenoten op de eigen goederen van de beide echtgenoten, is een relevante maatregel ten aanzien van de door de wetgever nagestreefde doelstelling : de mogelijkheid vermijden van een heimelijke verstandhouding tussen echtgenoten, die ook aanwezig kan zijn wanneer zij feitelijk gescheiden zijn. De feitelijke scheiding van echtgenoten heeft in geen enkel opzicht een weerslag op de gevolgen van hun huwelijksvermogensstelsel : de maatregelen die zij zouden hebben genomen om het vermogen van één van hen tegen vervolgingen veilig te stellen, zouden aan de fiscus kunnen worden B.5.2. L'article 394, § 1er, du C.I.R. 1992, qui permet le recouvrement de chacune des quotités de l'impôt afférentes aux revenus respectifs des conjoints sur les biens propres des deux conjoints, est une mesure pertinente au regard du but poursuivi par le législateur : éviter toute possibilité de collusion entre époux, qui peut exister même en cas de séparation de fait. La séparation de fait des époux n'affecte en rien les effets de leur régime matrimonial : les mesures qu'ils auraient prises pour mettre le patrimoine de l'un d'eux à
tegengeworpen. De wetgever heeft dus, zonder het gelijkheidsbeginsel l'abri des poursuites pourraient être opposées au fisc. Le législateur
te schenden, zich ervan kunnen onthouden af te wijken van de regel van a donc pu, sans violer le principe d'égalité, s'abstenir de déroger à
artikel 394, § 1, van het W.I.B. 1992 ten voordele van feitelijk la règle de l'article 394, § 1er, du C.I.R. 1992 au profit des
gescheiden echtgenoten, omdat een dergelijke scheiding de conjoints séparés de fait puisque cette séparation ne modifie pas la
rechtstoestand van hun goederen niet wijzigt.
B.5.3. Overigens is het aangewende middel om de doelstelling te situation juridique de leurs biens.
bereiken niet onevenredig, aangezien het voor de echtgenoot van de B.5.3. Par ailleurs, le moyen utilisé pour atteindre l'objectif n'est
belastingschuldige overeenkomstig artikel 394, § 1, tweede lid, van pas disproportionné, l'alinéa 2 de l'article 394, § 1er, du C.I.R.
het W.I.B. 1992 mogelijk was te ontsnappen aan een invordering van de 1992 permettant au conjoint du redevable d'échapper à un recouvrement
belasting op de eigen goederen, indien hij aantoont dat hij zich in de l'impôt sur ses biens propres s'il démontre qu'il se trouve dans
één van de vier in die bepaling opgesomde gevallen bevindt. Bovendien, une des quatre hypothèses énumérées par cette disposition. En outre,
indien de feitelijke scheiding uitloopt op een echtscheiding, kan in si la séparation de fait aboutit à un divorce, il peut, en règle, être
de regel rekening worden gehouden met de door de echtgenoot van de tenu compte de la dette d'impôt acquittée par le conjoint du redevable
belastingschuldige betaalde belastingschuld bij de vereffening van het lors de la liquidation du régime matrimonial.
huwelijksvermogensstelsel. B.6. In zoverre artikel 128 van het W.I.B. 1992 voorziet in een B.6. L'article 128 du C.I.R. 1992, en tant qu'il prévoit un traitement
verschillende behandeling van de samenwonende en feitelijk gescheiden echtgenoten, wat betreft de inkohiering van de belasting, en in zoverre artikel 394, § 1, van het W.I.B. 1992 voorziet in een gelijke behandeling van die beide categorieën van echtgenoten, wat betreft de invordering van de verschuldigde belasting, zijn die bepalingen niet discriminerend. In zoverre zij die identieke behandeling aanklagen, dienen de prejudiciële vragen ontkennend te worden beantwoord. Ten aanzien van de verschillende behandeling van feitelijk gescheiden echtgenoten, enerzijds, en de alleenstaanden en ongehuwd samenwonenden, anderzijds B.7. In de beide prejudiciële vragen gaat het eveneens erom het verschil in behandeling, inzake de invordering van de verschuldigde différent des conjoints vivant ensemble et des conjoints séparés de fait, en ce qui concerne l'enrôlement de l'impôt, et l'article 394, § 1er, du C.I.R. 1992, en tant qu'il prévoit un traitement égal de ces deux catégories de conjoints en ce qui concerne le recouvrement de la dette fiscale, ne sont pas discriminatoires. En ce qu'elles dénoncent ce traitement identique, les questions préjudicielles appellent une réponse négative. En ce qui concerne le traitement différent des conjoints séparés de fait, d'une part, et des isolés et des cohabitants non mariés, d'autre part B.7. Les deux questions préjudicielles portent également sur le contrôle, au regard des articles 10 et 11 de la Constitution, de la
belasting, tussen de feitelijk gescheiden echtgenoten, enerzijds, en différence de traitement, en matière de recouvrement de la dette
de alleenstaanden en ongehuwd samenwonenden, anderzijds, zoals dat fiscale, entre les conjoints séparés de fait, d'une part, et les
voortvloeit uit artikel 394 van het W.I.B. 1992, te toetsen aan de isolés et les cohabitants non mariés, d'autre part, telle qu'elle résulte de l'article 394 du C.I.R. 1992.
artikelen 10 en 11 van de Grondwet. La Cour ne tient pas compte en l'espèce de la situation juridique des
Het Hof houdt te dezen geen rekening met de rechtssituatie van de cohabitants non mariés qui ont fait une déclaration de cohabitation
ongehuwd samenwonenden die een verklaring van wettelijke samenwoning
hebben afgelegd vermits de aan de verwijzende rechter voorgelegde légale, puisque les faits soumis au juge a quo sont antérieurs à
feiten voorafgaan aan de inwerkingtreding van titel Vbis van het l'entrée en vigueur du titre Vbis du Code civil, relatif à la
Burgerlijk Wetboek betreffende de wettelijke samenwoning. cohabitation légale.
B.8. Het verschil in behandeling tussen feitelijk gescheiden B.8. La différence de traitement entre conjoints séparés de fait,
echtgenoten, enerzijds, en ongehuwd samenwonenden, anderzijds, is niet d'une part, et cohabitants non mariés, d'autre part, n'est pas
zonder redelijke verantwoording wanneer het erom gaat de regels met dépourvue de justification raisonnable lorsqu'il s'agit de fixer les
betrekking tot de invordering van de verschuldigde belasting vast te règles relatives au recouvrement de l'impôt exigible. Etant donné que,
stellen. Aangezien, zoals in het antwoord op de eerste prejudiciële comme l'a fait apparaître la réponse à la première question
vraag is gebleken, de verantwoording voor artikel 394, § 1, van het préjudicielle, la justification pour l'article 394, § 1er, du C.I.R.
W.I.B. 1992 verband houdt met de eigenheid van de vermogensrechtelijke 1992 est liée à la spécificité de la situation patrimoniale des
toestand van gehuwden en aangezien de feitelijke scheiding geen enkele personnes mariées et que la séparation de fait n'a aucune influence
invloed heeft op de gevolgen van het huwelijksvermogensstelsel, kon de sur les effets du régime matrimonial, le législateur a pu décider,
wetgever om dezelfde redenen als vermeld in B.5.2, zonder het pour les mêmes motifs que ceux mentionnés au B.5.2, sans violer le
gelijkheidsbeginsel te schenden, besluiten het stelsel van de principe d'égalité, de ne pas étendre le régime de la dette d'impôt
belastingschuld van echtgenoten niet uit te breiden tot personen die des conjoints aux personnes n'ayant aucun lien juridique avec un
met een belastingschuldige geen enkele juridische band hebben, zelfs contribuable, même si elles cohabitent avec lui.
indien zij met hem samenwonen.
Dezelfde verantwoording geldt a fortiori voor het verschil in La même justification s'applique a fortiori à la différence de
behandeling ten aanzien van de alleenstaande belastingplichtigen. traitement instaurée par rapport aux contribuables isolés.
B.9. In zoverre zij dat verschil in behandeling betreffen, dienen de B.9. En ce qu'elles concernent cette différence de traitement, les
prejudiciële vragen ontkennend te worden beantwoord. questions préjudicielles appellent une réponse négative.
Om die reden, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
De artikelen 128, eerste lid, 2°, en tweede lid, en 394, § 1, van het Les articles 128, alinéa 1er, 2°, et alinéa 2, et 394, § 1er, du Code
Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 schenden de artikelen 10 en des impôts sur les revenus 1992 ne violent pas les articles 10 et 11
11 van de Grondwet niet. de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 30 januari 2002. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 30 janvier 2002.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
P.-Y. Dutilleux A. Arts P.-Y. Dutilleux A. Arts
^