Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 130/2001 van 23 oktober 2001 Rolnummer 1976 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 10, 1°, van de wet van 12 december 1997 « tot bekrachtiging van de koninklijke besluiten genomen met toepassing van de Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, de rechters L. Françoi(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 130/2001 van 23 oktober 2001 Rolnummer 1976 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 10, 1°, van de wet van 12 december 1997 « tot bekrachtiging van de koninklijke besluiten genomen met toepassing van de Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, de rechters L. Françoi(...) Extrait de l'arrêt n° 130/2001 du 23 octobre 2001 Numéro du rôle : 1976 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 10, 1°, de la loi du 12 décembre 1997(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 130/2001 van 23 oktober 2001 Extrait de l'arrêt n° 130/2001 du 23 octobre 2001
Rolnummer 1976 Numéro du rôle : 1976
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 10, 1°, van de En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 10, 1°,
wet van 12 december 1997 « tot bekrachtiging van de koninklijke de la loi du 12 décembre 1997 « portant confirmation des arrêtés
besluiten genomen met toepassing van de wet van 26 juli 1996 royaux pris en application de la loi du 26 juillet 1996 visant à
strekkende tot realisatie van de budgettaire voorwaarden tot deelname réaliser les conditions budgétaires de la participation de la Belgique
van België aan de Europese Economische en Monetaire Unie, en van de à l'Union économique et monétaire européenne, et de la loi du 26
wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot juillet 1996 portant modernisation de la sécurité sociale et assurant
vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels », la viabilité des régimes légaux des pensions », en tant qu'il confirme
in zoverre het het koninklijk besluit van 24 juli 1997 « tot l'arrêté royal du 24 juillet 1997 « instaurant le régime volontaire de
instelling van de vrijwillige arbeidsregeling van de vierdagenweek en travail de la semaine de quatre jours et le régime du départ anticipé
de regeling van de halftijdse vervroegde uitstap voor sommige à mi-temps pour certains militaires et modifiant le statut des
militairen en tot wijziging van het statuut van de militairen met het militaires en vue d'instaurer le retrait temporaire d'emploi par
oog op de instelling van de tijdelijke ambtsontheffing wegens
loopbaanonderbreking, met toepassing van artikel 3, § 1, 1°, van de interruption de carrière, en application de l'article 3, § 1er, 1°, de
wet van 26 juli 1996 strekkende tot realisatie van de budgettaire la loi du 26 juillet 1996 visant à réaliser les conditions budgétaires
voorwaarden tot deelname van België aan de Europese Economische en de la participation de la Belgique à l'Union économique et monétaire
Monetaire Unie » bekrachtigt, gesteld door de Raad van State. européenne », posées par le Conseil d'Etat.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, de rechters L. composée des présidents M. Melchior et A. Arts, des juges L. François,
François, M. Bossuyt, J.-P. Snappe en J.-P. Moerman, en, M. Bossuyt, J.-P. Snappe et J.-P. Moerman, et, conformément à
overeenkomstig artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour
op het Arbitragehof, emeritus voorzitter H. Boel, bijgestaan door de d'arbitrage, du président émérite H. Boel, assistée du greffier P.-Y.
griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior,
Melchior, wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen I. Objet des questions préjudicielles
Bij arrest nr. 87.282 van 16 mei 2000 in zake D. Derese en P. Louis Par arrêt n° 87.282 du 16 mai 2000 en cause de C. Derese et P. Louis
tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la
Arbitragehof is ingekomen op 30 mei 2000, heeft de Raad van State de Cour d'arbitrage le 30 mai 2000, le Conseil d'Etat a posé les
volgende prejudiciële vragen gesteld : questions préjudicielles suivantes :
« 1. Schendt artikel 10, 1°, van de wet van 12 december 1997 tot 1. « L'article 10, 1°, de la loi du 12 décembre 1997 portant
bekrachtiging van de koninklijke besluiten genomen met toepassing van confirmation des arrêtés royaux pris en application de la loi du 26
de wet van 26 juli 1996 strekkende tot realisatie van de budgettaire juillet 1996 visant à réaliser les conditions budgétaires de la
voorwaarden tot deelname van België aan de Europese Economische en participation de la Belgique à l'Union économique et monétaire
Monetaire Unie, en van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van européenne et de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de la
de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux de
wettelijke pensioenstelsels de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in pensions, méconnaît-il les articles 10 et 11 de la Constitution, en
zoverre die wetsbepaling de bekrachtiging inhoudt, met terugwerkende tant que cette disposition législative confirme avec effet rétroactif
kracht - namelijk op dag van de inwerkingtreding ervan - van het - à savoir à la date de son entrée en vigueur - l'arrêté royal du 24
koninklijk besluit van 24 juli 1997 tot instelling van de vrijwillige juillet 1997 instaurant le régime volontaire de travail de la semaine
arbeidsregeling van de vierdagenweek en de regeling van de halftijdse de quatre jours et le régime du départ anticipé à mi-temps pour
vervroegde uitstap voor sommige militairen en tot wijziging van het certains militaires et modifiant le statut des militaires en vue
statuut van de militairen met het oog op de instelling van de d'instaurer le retrait temporaire d'emploi par interruption de
tijdelijke ambtsontheffing wegens loopbaanonderbreking, met toepassing
van artikel 3, § 1, 1°, van de wet van 26 juli 1996 strekkende tot carrière, en application de l'article 3, § 1er, 1°, de la loi du 26
realisatie van de budgettaire voorwaarden tot deelname van België aan juillet 1996 visant à réaliser les conditions budgétaires de la
de Europese Economische en Monetaire Unie, welk koninklijk besluit participation de la Belgique à l'Union économique et monétaire
overigens het voorwerp is geweest van een geschil voor de Raad van européenne, lequel arrêté royal a en outre fait l'objet d'une
State ? contestation devant le Conseil d'Etat ? »
2. « Dans la mesure où il n'a pas été annulé par l'arrêt n° 52/99 du
2. Schendt artikel 10, 1°, van de wet van 12 december 1997 tot 26 mai 1999 de la Cour d'arbitrage, l'article 10, 1°, de la loi du 12
bekrachtiging van de koninklijke besluiten genomen met toepassing van décembre 1997 portant confirmation des arrêtés royaux pris en
de wet van 26 juli 1996 strekkende tot realisatie van de budgettaire application de la loi du 26 juillet 1996 visant à réaliser les
voorwaarden tot deelname van België aan de Europese Economische en conditions budgétaires de la participation de la Belgique à l'Union
Monetaire Unie, en van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van économique et monétaire européenne, et de la loi du 26 juillet 1996
de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de portant modernisation de la sécurité sociale et assurant la viabilité
wettelijke pensioenstelsels de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, des régimes légaux des pensions méconnaît-il les articles 10 et 11 de
gelezen in samenhang met artikel 182 ervan, voorzover dat artikel 10 la Constitution lus en combinaison avec son article 182, en tant qu'il
niet vernietigd is bij arrest nr. 52/99 van 26 mei 1999 van het
Arbitragehof, in zoverre het de bekrachtiging inhoudt van het
koninklijk besluit van 24 juli 1997 tot instelling van de vrijwillige confirme l'arrêté royal du 24 juillet 1997 instaurant le régime
arbeidsregeling van de vierdagenweek en de regeling van de halftijdse volontaire de travail de la semaine de quatre jours et le régime du
vervroegde uitstap voor sommige militairen en tot wijziging van het départ anticipé à mi-temps pour certains militaires et modifiant le
statuut van de militairen met het oog op de instelling van de statut des militaires en vue d'instaurer le retrait temporaire
tijdelijke ambtsontheffing wegens loopbaanonderbreking, met toepassing d'emploi par interruption de carrière, en application de l'art. 3, § 1er,
van artikel 3, § 1, 1°, van de wet van 26 juli 1996 strekkende tot 1°, de la loi du 26 juillet 1996 visant à réaliser les conditions
realisatie van de budgettaire voorwaarden tot deelname van België aan budgétaires de la participation de la Belgique à l'Union économique et
de Europese Economische en Monetaire Unie, op de grond dat in de wet monétaire européenne, dès lors que le Roi ne trouvait pas dans la loi
van 12 december 1997 voor de Koning niet de bevoegdheid vervat ligt om du 12 décembre 1997 la compétence de régler une matière
een bij de Grondwet aan de wetgever voorbehouden aangelegenheid te regelen ? » constitutionnellement réservée au législateur ? »
(...) (...)
IV. In rechte IV. En droit
(...) (...)
De in het geding zijnde bepalingen Les dispositions en cause
B.1. De Raad van State stelt het Hof een vraag over de bestaanbaarheid B.1. Le Conseil d'Etat interroge la Cour sur la compatibilité avec les
met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van artikel 10, 1°, van de articles 10 et 11 de la Constitution de l'article 10, 1°, de la loi du
wet van 12 december 1997 « tot bekrachtiging van de koninklijke 12 décembre 1997 « portant confirmation des arrêtés royaux pris en
besluiten genomen met toepassing van de wet van 26 juli 1996 application de la loi du 26 juillet 1996 visant à réaliser les
strekkende tot realisatie van de budgettaire voorwaarden tot deelname
van België aan de Europese Economische en Monetaire Unie, en van de conditions budgétaires de la participation de la Belgique à l'Union
wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot économique et monétaire européenne, et de la loi du 26 juillet 1996
vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels ». portant modernisation de la sécurité sociale et assurant la viabilité
des régimes légaux des pensions ».
B.2. Artikel 10, 1°, bekrachtigt, met uitwerking op de datum van zijn B.2. L'article 10, 1°, confirme, avec effet à la date de son entrée en
inwerkingtreding, het koninklijk besluit van 24 juli 1997 « tot vigueur, l'arrêté royal du 24 juillet 1997 « instaurant le régime
instelling van de vrijwillige arbeidsregeling van de vierdagenweek en volontaire de travail de la semaine de quatre jours et le régime du
de regeling van de halftijdse vervroegde uitstap voor sommige départ anticipé à mi-temps pour certains militaires et modifiant le
militairen en tot wijziging van het statuut van de militairen met het statut des militaires en vue d'instaurer le retrait temporaire
oog op de instelling van de tijdelijke ambtsontheffing wegens d'emploi par interruption de carrière, en application de l'article 3,
loopbaanonderbreking, met toepassing van artikel 3, § 1, 1°, van de
wet van 26 juli 1996 strekkende tot realisatie van de budgettaire § 1er, 1°, de la loi du 26 juillet 1996 visant à réaliser les
voorwaarden tot deelname van België aan de Europese Economische en conditions budgétaires de la participation de la Belgique à l'Union
Monetaire Unie » (besluit « III » volgens de nummering van de économique et monétaire européenne » (arrêté « III », selon la
verwijzende rechter). Tegen dat besluit is voor de Raad van State numérotation retenue par le juge a quo). Cet arrêté fait l'objet d'un
beroep tot vernietiging ingesteld, in het kader waarvan de recours en annulation devant le Conseil d'Etat, dans le cadre duquel
prejudiciële vragen zijn gesteld. ont été posées les questions préjudicielles.
B.3.1. In het Belgisch Staatsblad van 29 juni 2000 zijn drie wetten, B.3.1. Trois lois datées du 25 mai 2000 ont été publiées dans le
gedateerd 25 mei 2000, bekendgemaakt. De tweede wet stelt « de Moniteur belge du 29 juin 2000. La seconde loi « instaur[e] le régime
vrijwillige arbeidsregeling van de vierdagenweek [in] en de regeling volontaire de travail de la semaine de quatre jours et le régime du
van de halftijdse vervroegde uitstap voor sommige militairen en [...] départ anticipé à mi-temps pour certains militaires et modifi[e] le
wijzig [...] het statuut van de militairen met het oog op de statut des militaires en vue d'instaurer le retrait temporaire
instelling van de tijdelijke ambtsontheffing wegens
loopbaanonderbreking ». d'emploi par interruption de carrière ».
B.3.2. Zoals het opschrift ervan reeds aangeeft, regelt die wet B.3.2. Comme l'indique déjà son intitulé, cette loi règle la même
dezelfde aangelegenheid als het eerder vermelde besluit « III » van 24 matière que celle réglée par l'arrêté « III » du 24 juillet 1997, visé
juli 1997. Zij neemt bovendien de inhoud ervan over, wat in de parlementaire voorbereiding als volgt wordt aangegeven en verantwoord : « Aangezien het dossier van de herstructurering van de strijdkrachten spoedig zijn beslag moet krijgen als gevolg van de te bereiken doelstellingen, heeft de regering gebruik gemaakt van de ` bijzondere machten Euro ' om de hierboven uiteengezette doelen te verwezenlijken. Daarbij is ze wetgevend opgetreden via drie koninklijke besluiten die gedateerd zijn van 24 juli 1997 (en die naderhand door de wetgever werden bevestigd door de wet van 12 december 1997) in plaats van via wetten. Als gevolg van beroepen die in hoofdzaak werden ingesteld tegen het ci-dessus. Bien plus, elle en reproduit le contenu, ce qu'indiquent et justifient comme suit les travaux préparatoires : « Vu l'urgence du dossier relatif à la restructuration des forces armées, à cause des objectifs à atteindre, le Gouvernement a fait usage des ` pouvoirs spéciaux Euro ' pour réaliser les buts précisés ci-dessus en légiférant par la voie de trois AR datés du 24 juillet 1997 (confirmés plus tard par le Législateur par la loi du 12 décembre 1997) au lieu de textes de loi. Suite à des recours, principalement dirigés contre l'interdiction
(voorlopig) verbod voor artsen om gebruik te kunnen maken van de (provisoire) faite aux médecins de pouvoir bénéficier du retrait
tijdelijke ambtsontheffing wegens loopbaanonderbreking en tegen de temporaire d'emploi par interruption de carrière et contre la
mogelijkheid om aan bepaalde officieren een verplichte possibilité d'imposer une mise en disponibilité obligatoire à certains
indisponibiliteitsstelling op te leggen (ingeval aan de officiers (dans l'hypothèse où la mise en disponibilité n'aurait pas
indisponibiliteitsstelling geen gunstig gevolg zou zijn gegeven) heeft eu de succès), la Cour d'Arbitrage a prononcé deux arrêts (26 mai 1997
het Arbitragehof twee arresten (van 26 mei 1997 en 17 juni 1999) et 17 juin 1999) qui confirment l'interprétation restrictive en
uitgesproken die de beperkende uitlegging bevestigen en de bestreden annulant les dispositions attaquées. Ces arrêts ont pour effet
bepalingen vernietigen. Het neveneffect van die arresten is dat ze de secondaire de fragiliser dangereusement l'ensemble des mesures prises
genomen maatregelen uithollen (bijvoorbeeld in geval van individueel (par exemple en cas de recours individuel devant le Conseil d'Etat
beroep bij de Raad van State tegen een individuele weigering om attaquant un refus individuel d'octroi de l'application d'une des
toepassing te verlenen aan één van de maatregelen waarin de verzwakte mesures prévues dans les textes fragilisés) et enlèvent toute sécurité
teksten voorzien) en dat ze een einde maken aan de rechtszekerheid op juridique en matière de protection sociale des bénéficiaires de
het stuk van de sociale bescherming van de begunstigden van bepaalde certaines de ces mesures de dégagement.
van die afvloeiingsmaatregelen.
De drie ter bespreking voorliggende wetsontwerpen hebben tot doel de Pour rétablir la sécurité juridique menacée de ces trois arrêtés
rechtszekerheid te herstellen die in het gedrang was gekomen wegens royaux (disponibilité, retrait temporaire d'emploi par interruption de
die drie koninklijke besluiten (disponibiliteit, tijdelijke
ambtsontheffing wegens loopbaanonderbreking en deeltijdwerk, carrière et travail à temps partiel, enveloppe en personnel), les
personeelsenveloppe). Met het oog daarop worden alle bepalingen van de trois projets de loi ont été élaborés qui reprennent littéralement
afgewezen koninklijke besluiten letterlijk overgenomen en kregen zij toutes les dispositions des arrêtés royaux incriminés et leur donnent
bovendien de gewenste terugwerkende kracht mee (20 augustus 1997 voor l'effet rétroactif voulu (20 août 1997, pour les mesures de
de afvloeiingsmaatregelen en 25 augustus 1997 voor de dégagement, 25 août 1997 pour l'enveloppe en personnel). Il s'agit
personeelsenveloppe). De drie wetsontwerpen hebben dus een donc de projets de loi confirmatifs (qui ` reconfirment ' en fait de
bevestigende strekking. Met andere woorden : in feite vormen zij een ` manière plus orthodoxe - parce qu'en dehors de la sphère des pouvoirs
spéciaux restreints et, par conséquent dans l'orthodoxie de la
herbevestiging ' van de door de wetgever via de wet van 12 december Constitution - la confirmation du législateur dans sa loi du 12
1997 aangenomen oplossing, al is die ` herbevestiging ' wel wat
orthodoxer, want zij geschiedt buiten de beperkte bijzondere machten décembre 1997) qui présentent la seule solution possible pour apporter
om en is dus meer in overeenstemming met de Grondwet. Aldus bieden de une solution au problème juridique tel qu'il se présente. » (Doc.
wetsontwerpen als enige een passend antwoord op het terzake gerezen
juridische knelpunt. » (Parl. St., Kamer, 1999-2000, nr. 375/3, p. 5) parl., Chambre, 1999-2000, n° 375/3, p. 5)
B.4. De artikelen 41 en 43 van de wet van 25 mei 2000 « tot instelling B.4. Les articles 41 et 43 de la loi du 25 mai 2000 « instaurant le
van de vrijwillige arbeidsregeling van de vierdagenweek en de regeling régime volontaire de travail de la semaine de quatre jours et le
van de halftijdse vervroegde uitstap voor sommige militairen en tot régime du départ anticipé à mi-temps pour certains militaires et
wijziging van het statuut van de militairen met het oog op de modifiant le statut des militaires en vue d'instaurer le retrait
instelling van de tijdelijke ambtsontheffing wegens
loopbaanonderbreking » voorzien in de opheffing van het besluit « III temporaire d'emploi par interruption de carrière » font rétroagir
» van 24 juli 1997 met terugwerkende kracht tot 20 augustus 1997, l'abrogation de l'arrêté « III » du 24 juillet 1997 au 20 août 1997,
namelijk de datum van inwerkingtreding van dat besluit (Belgisch date de son entrée en vigueur (Moniteur belge, 1er juillet 2000).
Staatsblad, 1 juli 2000). B.5. Door die opheffing met terugwerkende kracht is het beroep tot B.5. Du fait de cette abrogation rétroactive, le recours en annulation
vernietiging dat voor de verwijzende rechter tegen dat besluit is introduit, devant le juge a quo, à l'encontre de cet arrêté, n'a plus
ingesteld, zonder voorwerp geworden; hieruit volgt dat artikel 10, 1°, d'objet; par voie de conséquence, apparaît désormais également sans
van de wet van 12 december 1997, waarbij dat besluit wordt objet l'article 10, 1°, de la loi du 12 décembre 1997, qui confirme
bekrachtigd, voortaan eveneens zonder voorwerp is. cet arrêté.
B.6. Er wordt echter opgemerkt dat de voormelde wet van 25 mei 2000 B.6. Il est noté toutefois que la loi précitée du 25 mai 2000 fait
het voorwerp uitmaakt van de beroepen tot vernietiging ingeschreven l'objet des recours en annulation inscrits au rôle de la Cour sous les
onder de nummers 2094 tot 2096 en 2104 tot 2106 van de rol van het numéros 2094 à 2096 et 2104 à 2106.
Hof. B.7. Uit hetgeen in B.4 en B.5 is uiteengezet, volgt dat de B.7. Il résulte de ce qui est exposé en B.4 et B.5 que les questions
prejudiciële vragen momenteel zonder voorwerp zijn. préjudicielles sont actuellement sans objet.
Om die redenen, Par ces motifs,
beslist het Hof : la Cour décide :
- dat omtrent de zaak nr. 1976 uitspraak zal worden gedaan indien de - qu'il sera statué sur l'affaire n° 1976 si les recours dans les
beroepen in de zaken nrs. 2094, 2095 en 2096 worden ingewilligd; affaires nos 2094, 2095 et 2096 sont accueillis;
- dat in geval van verwerping de zaak nr. 1976 van de rol zal worden - que s'ils sont rejetés, l'affaire n° 1976 sera rayée du rôle.
geschrapt. Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 23 oktober 2001. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 23 octobre 2001.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^