← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 118/2001 van 3 oktober 2001 Rolnummer 1989 In zake : de
prejudiciële vraag over artikel 36bis van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, gesteld
door de Politierechtbank te Brugge. Het Arbitrageh samengesteld uit voorzitter M.
Melchior, de rechters L. François, R. Henneuse, M. Bossuyt, A. Alen (...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 118/2001 van 3 oktober 2001 Rolnummer 1989 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 36bis van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, gesteld door de Politierechtbank te Brugge. Het Arbitrageh samengesteld uit voorzitter M. Melchior, de rechters L. François, R. Henneuse, M. Bossuyt, A. Alen (...) | Extrait de l'arrêt n° 118/2001 du 3 octobre 2001 Numéro du rôle : 1989 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 36bis de la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse, posée par le Tribunal de police de Bruge La Cour d'arbitrage, composée du président M. Melchior, des juges L. François, R. Henneuse, M. B(...) |
|---|---|
| ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
| Uittreksel uit arrest nr. 118/2001 van 3 oktober 2001 | Extrait de l'arrêt n° 118/2001 du 3 octobre 2001 |
| Rolnummer 1989 | Numéro du rôle : 1989 |
| In zake : de prejudiciële vraag over artikel 36bis van de wet van 8 | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 36bis de la |
| april 1965 betreffende de jeugdbescherming, gesteld door de | loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse, posée par |
| Politierechtbank te Brugge. | le Tribunal de police de Bruges. |
| Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
| samengesteld uit voorzitter M. Melchior, de rechters L. François, R. | composée du président M. Melchior, des juges L. François, R. Henneuse, |
| Henneuse, M. Bossuyt, A. Alen en J.-P. Moerman, en, overeenkomstig | M. Bossuyt, A. Alen et J.-P. Moerman, et, conformément à l'article |
| artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, du |
| Arbitragehof, emeritus voorzitter H. Boel, bijgestaan door de griffier | |
| P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van emeritus voorzitter H. | président émérite H. Boel, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, |
| Boel, | présidée par le président émérite H. Boel, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag | I. Objet de la question préjudicielle |
| Bij vonnis van 26 juni 2000 in zake het openbaar ministerie tegen M. | Par jugement du 26 juin 2000 en cause du ministère public contre M. |
| Brendonck en anderen, waarvan de expeditie ter griffie van het | Brendonck et autres, dont l'expédition est parvenue au greffe de la |
| Arbitragehof is ingekomen op 28 juni 2000, heeft de Politierechtbank | Cour d'arbitrage le 28 juin 2000, le Tribunal de police de Bruges a |
| te Brugge de volgende prejudiciële vraag gesteld : | posé la question préjudicielle suivante : |
| « Schendt de bepaling van artikel 36bis van de Jeugdbeschermingswet de | « L'article 36bis de la loi relative à la protection de la jeunesse |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het impliceert dat | viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il |
| enkel het openbaar ministerie en niet de burgerlijke partij de op het | implique que seul le ministère public et pas la partie civile peut |
| ogenblik van de feiten strafrechtelijk minderjarige persoon ouder dan | citer la personne mineure sur le plan pénal, âgée de plus de 16 ans et |
| 16 jaar en jonger dan 18 jaar kan dagvaarden voor de politierechtbank | de moins de 18 ans au moment des faits, devant le tribunal de police |
| wegens overtreding van : | du chef d'infraction : |
| 1. de bepalingen [van] de wetten en verordeningen betreffende het | 1. aux dispositions des lois et règlements sur la police de roulage, |
| wegverkeer, 2. de artikelen 418, 419 en 420 van het Strafwetboek voor zover er | 2. aux articles 418, 419 et 420 du Code pénal, pour autant qu'il y ait |
| samenhang is met een overtreding van de onder punt 1 bedoelde wetten en verordeningen, | connexité avec une infraction aux lois et règlements visés au point 1, |
| terwijl krachtens artikel 145 van het Strafwetboek [lees : Wetboek van | alors qu'en vertu de l'article 145 du Code pénal [lire : Code |
| Strafvordering] de burgerlijke partij op gelijke voet met het openbaar | d'instruction criminelle], la partie civile peut toujours citer, sur |
| ministerie steeds de meerderjarige betichte rechtstreeks kan | pied d'égalité avec le ministère public, le prévenu majeur pour les |
| dagvaarden voor diezelfde inbreuken ? » | mêmes infractions ? » |
| (...) | (...) |
| IV. In rechte | IV. En droit |
| (...) | (...) |
| Wat de memorie van antwoord van de Ministerraad betreft | Quant au mémoire en réponse du Conseil des ministres |
| B.1. Bij ter post aangetekende brief van 8 januari 2001 heeft de | B.1. Par lettre recommandée à la poste le 8 janvier 2001, le Conseil |
| Ministerraad een memorie van antwoord ingediend buiten de door artikel | des ministres a introduit un mémoire en réponse en dehors du délai |
| 89 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof | prévu par l'article 89 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la |
| bepaalde termijn. Die memorie is laattijdig en moet derhalve uit de | Cour d'arbitrage. Ce mémoire est tardif et doit en conséquence être |
| debatten worden geweerd. | écarté des débats. |
| Wat de grond van de zaak betreft | Quant au fond |
| B.2.1. Artikel 36bis van de wet van 8 april 1965 betreffende de | B.2.1. L'article 36bis de la loi du 8 avril 1965 relative à la |
| jeugdbescherming (hierna genoemd « jeugdbeschermingswet ») bepaalt : | protection de la jeunesse dispose : |
| « In afwijking van artikel 36, 4°, en behoudens samenhang met | « Par dérogation à l'article 36, 4°, et sauf en cas de connexité avec |
| vervolgingen wegens andere misdrijven dan die hieronder bepaald, nemen | des poursuites du chef d'infractions autres que celles prévues |
| de gerechten, bevoegd op grond van het gemene recht, kennis van de | ci-dessous, les juridictions compétentes en vertu du droit commun |
| vorderingen van het openbaar ministerie jegens personen ouder dan | connaissent des réquisitions du ministère public à l'égard des |
| zestien jaar en beneden achttien jaar op het ogenblik van de feiten, | personnes de plus de seize ans et de moins de dix-huit ans au moment |
| vervolgd wegens overtreding van : | des faits, poursuivis du chef d'infraction : |
| 1° de bepalingen van de wetten en verordeningen betreffende het wegverkeer; | 1° aux dispositions des lois et règlements sur la police du roulage; |
| 2° de artikelen 418, 419 en 420 van het Strafwetboek voor zover er | 2° aux articles 418, 419 et 420 du Code pénal, pour autant qu'elle |
| samenhang is met een overtreding van de onder 1° bedoelde wetten en | soit connexe à une infraction aux lois et règlements visés au 1°; |
| verordeningen; 3° de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte | 3° à la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de |
| aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen. | la responsabilité civile en matière de véhicules automoteurs. |
| [...] ». | [...] ». |
| Artikel 145 van het Wetboek van Strafvordering bepaalt : | L'article 145 du Code d'instruction criminelle dispose : |
| « Dagvaardingen wegens overtreding of wegens wanbedrijf dat tot de | « Les citations pour contravention ou délit relevant de la compétence |
| bevoegdheid van de politierechtbank behoort, geschieden op verzoek van | du tribunal de police seront faites à la requête du ministère public |
| het openbaar ministerie of van de burgerlijke partij. » | ou de la partie civile. » |
| B.2.2. Geen enkele wetsbepaling kent het recht toe aan de persoon die | B.2.2. Aucune disposition législative n'accorde à la personne qui |
| zich benadeeld acht door daden die volgens hem een overtreding zijn | s'estime lésée par des actes qui constituent selon elle une infraction |
| van de bepalingen van de wetten en verordeningen betreffende het | |
| wegverkeer, om een minderjarige die meer dan 16 jaar en minder dan | aux dispositions des lois et règlements sur la police du roulage le |
| volle 18 jaar oud was op het ogenblik van de feiten, rechtstreeks voor | droit de citer directement devant les juridictions compétentes un |
| de bevoegde gerechten te dagvaarden wegens overtreding van de | mineur âgé de plus de 16 ans et de moins de 18 ans au moment des |
| voormelde bepalingen. | faits, pour infraction aux susdites dispositions. |
| B.3. De prejudiciële vraag strekt ertoe van het Hof te vernemen of | B.3. La question préjudicielle consiste à demander à la Cour si |
| l'article 36bis de la loi relative à la protection de la jeunesse | |
| artikel 36bis van de jeugdbeschermingswet de artikelen 10 en 11 van de | viole les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce que seul le |
| Grondwet schendt doordat enkel het openbaar ministerie en niet de | ministère public, et non la partie civile, peut citer devant le |
| burgerlijke partij een persoon die op het ogenblik van de feiten ouder | tribunal de police une personne âgée de plus de 16 ans et de moins de |
| dan 16 jaar en jonger dan 18 jaar is, kan dagvaarden voor de | 18 ans au moment des faits, pour des infractions mentionnées dans |
| politierechtbank wegens de in die bepaling vermelde overtredingen, | |
| terwijl krachtens artikel 145 van het Wetboek van Strafvordering de | cette disposition, alors qu'en vertu de l'article 145 du Code |
| burgerlijke partij op gelijke voet met het openbaar ministerie de | d'instruction criminelle la partie civile peut, sur un pied d'égalité |
| meerderjarige betichte rechtstreeks kan dagvaarden voor diezelfde | avec le ministère public, citer directement un prévenu majeur pour ces |
| inbreuken. | mêmes infractions. |
| B.4. Volgens de parlementaire voorbereiding van artikel 36bis van de | B.4. Selon les travaux préparatoires de l'article 36bis de la loi |
| jeugdbeschermingswet strekt het onttrekken van de | relative à la protection de la jeunesse, soustraire les infractions en |
| verkeersovertredingen aan de bevoegdheid van de jeugdrechtbanken ertoe | matière de roulage à la compétence des tribunaux de la jeunesse vise à |
| de organen die met de bescherming van de jeugd zijn belast, | rendre plus efficace le fonctionnement des organes chargés de la |
| doeltreffender te laten functioneren. | protection de la jeunesse. |
| La modification de la loi relative à la protection de la jeunesse par | |
| De wijziging van de jeugdbeschermingswet door de wet van 9 mei 1972 | la loi du 9 mai 1972 s'imposait parce qu'il avait été constaté, pour |
| was noodzakelijk geworden, doordat bij overtredingen inzake het | ce qui est des infractions de roulage qui sont le fait de mineurs âgés |
| wegverkeer waarbij minderjarigen tussen 16 jaar en 18 jaar waren | de plus de 16 ans et de moins de 18 ans, « qu'il s'agit généralement |
| betrokken, werd vastgesteld dat het « meestal wanbedrijven betreft, | |
| welke de jeugdrechtbanken eerst uit handen kunnen geven na een sociaal | de délits dont les tribunaux de la jeunesse ne peuvent se dessaisir |
| en een medisch-psychologisch onderzoek. Dergelijke onderzoekingen | qu'après avoir fait procéder à une enquête sociale et à un examen |
| verhinderen het snel uit handen geven van de zaken. Bij de jeugdige | médico-psychologique. De telles enquêtes empêchent un dessaisissement |
| overtreders wordt dan ook de indruk gewekt dat zij een feitelijke | rapide. Elles donnent aux jeunes contrevenants dès lors l'impression |
| straffeloosheid genieten (200 vervolgingen in één jaar op de 32.000 | de bénéficier d'une impunité de fait (200 poursuites en un an pour |
| gevallen). Het is dan ook nodig dat de betrokkenen niet voor de | 32.000 cas). Il est donc nécessaire de déférer les intéressés non pas |
| jeugdrechtbanken, maar voor de gewone rechtbanken worden gebracht » | aux tribunaux de la jeunesse, mais bien aux juridictions ordinaires » |
| (Parl. St., Kamer, 1969-1970, nr. 756/2, p. 2). | (Doc. parl., Chambre, 1969-1970, n° 756/2, p. 2). |
| De wetswijziging was derhalve ingegeven door de bekommernis om zowel | La modification de la loi était donc dictée à la fois par le souci de |
| de goede werking van de jeugdgerechten te verzekeren als de | garantir le bon fonctionnement des juridictions de la jeunesse et par |
| straffeloosheid van inbreuken op de wegverkeerswet door minderjarigen | celui de combattre l'impunité d'infractions à la législation sur la |
| tegen te gaan. | circulation routière commises par des mineurs d'âge. |
| B.5. In tegenstelling tot de regeling vervat in artikel 145 van het | B.5. Contrairement à ce qui est prévu à l'article 145 du Code |
| Wetboek van Strafvordering kan evenwel enkel het openbaar ministerie | d'instruction criminelle, c'est toutefois le ministère public seul et |
| en niet de burgerlijke partij de betrokken minderjarige dagvaarden | non la partie civile qui peut citer le mineur d'âge concerné devant le |
| voor de bevoegde rechtbank. | tribunal compétent. |
| Er bestaat tussen het openbaar ministerie en de burgerlijke partij een | Il existe entre le ministère public et la partie civile une différence |
| fundamenteel verschil dat berust op een objectief criterium. Het | |
| openbaar ministerie is in het belang van de maatschappij belast met de | fondamentale qui repose sur un critère objectif. Le ministère public |
| opsporing, de vervolging en de bestraffing van misdrijven (artikelen | est chargé, dans l'intérêt de la société, de la recherche, de la |
| 22 tot 47 van het Wetboek van Strafvordering) en vordert de toepassing | poursuite et de la répression des infractions (articles 22 à 47 du |
| Code d'instruction criminelle) et il exerce l'action publique (article | |
| van de strafwet (artikel 138 van het Gerechtelijk Wetboek). De | 138 du Code judiciaire). La partie civile défend son intérêt personnel |
| burgerlijke partij behartigt haar persoonlijk belang en beoogt de | et vise à obtenir la réparation du dommage que lui a causé |
| vergoeding te verkrijgen van de schade die haar door het misdrijf werd | |
| toegebracht. | l'infraction. |
| B.6. Daarnaast bestaat er een objectief verschil tussen | B.6. Il existe en outre une différence objective entre les personnes |
| strafrechtelijk aansprakelijke personen, naargelang zij minder- of | pénalement responsables, selon qu'elles sont majeures ou mineures. La |
| meerderjarig zijn. Het rechtsmiddel dat krachtens artikel 145 van het | voie de droit ouverte à la partie civile par l'article 145 du Code |
| Wetboek van Strafvordering voor de burgerlijke partij openstaat is een | d'instruction criminelle constitue une exception à la règle selon |
| uitzondering op de regel volgens welke het openbaar ministerie de | laquelle l'action publique est exercée par le ministère public. Le |
| toepassing van de strafwet vordert. De wetgever vermocht te vrezen dat | législateur a pu redouter que, pour des motifs étrangers à l'intérêt |
| om redenen die geen verband houden met het algemeen belang, de partij | général, la partie qui s'estime lésée n'use de manière intempestive du |
| die zich benadeeld acht, op een ongepaste manier gebruik zou maken van | |
| haar recht om de minderjarige rechtstreeks te dagvaarden waardoor de | droit de citer directement le mineur d'âge, ce qui mettrait en péril |
| bescherming van de minderjarige in het gedrang zou komen. | la protection de celui-ci. |
| De maatregel is niet onevenredig. De partij die zich benadeeld acht, | La mesure n'est pas disproportionnée. La partie qui s'estime lésée a |
| nadat het openbaar ministerie de in artikel 36bis van de | la possibilité de se constituer partie civile après que le ministère |
| jeugdbeschermingswet bedoelde vordering voor de gewone rechter heeft | public a engagé devant le juge ordinaire l'action visée à l'article |
| ingesteld, heeft de mogelijkheid zich burgerlijke partij te stellen. | 36bis de la loi relative à la protection de la jeunesse. Lorsque le |
| Wanneer het openbaar ministerie geen vordering op grond van artikel | ministère public n'intente aucune action sur la base de l'article |
| 36bis van de jeugdbeschermingswet instelt, kan de benadeelde partij | 36bis de la loi relative à la protection de la jeunesse, la partie |
| schadeloosstelling voor de gewone rechter vorderen. | lésée peut demander la réparation devant le juge ordinaire. |
| B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 36bis van de wet van 8 april 1965 betreffende de | L'article 36bis de la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de |
| jeugdbescherming schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet, | la jeunesse ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution en |
| in zoverre het bepaalt dat enkel het openbaar ministerie en niet de | tant qu'il dispose que seul le ministère public, et non la partie |
| burgerlijke partij een persoon die op het ogenblik van de feiten meer | civile, peut citer directement devant les juridictions compétentes une |
| dan 16 jaar en minder dan 18 jaar oud was, rechtstreeks kan dagvaarden | personne âgée de plus de 16 ans et de moins de 18 ans au moment des |
| voor de bevoegde rechter wegens overtreding van de in dat artikel vermelde bepalingen. | faits, pour des infractions aux dispositions visées dans cet article. |
| Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 3 oktober 2001. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 3 octobre 2001. |
| De griffier, De voorzitter, | Le greffier, Le président, |
| P.-Y. Dutilleux. H. Boel. | P.-Y. Dutilleux. H. Boel. |