Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 106/2001 van 13 juli 2001 Rolnummer 1942 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 42 van de bij koninklijk besluit van 19 december 1939 samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders, geste Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en H. Boel, de rechters P. Martens(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 106/2001 van 13 juli 2001 Rolnummer 1942 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 42 van de bij koninklijk besluit van 19 december 1939 samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders, geste Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en H. Boel, de rechters P. Martens(...) Extrait de l'arrêt n° 106/2001 du 13 juillet 2001 Numéro du rôle : 1942 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 42 des lois relatives aux allocations familiales pour travailleurs salariés, coordonnées par arrêté royal du 19 La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et H. Boel, des juges P. Martens, R. He(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 106/2001 van 13 juli 2001 Extrait de l'arrêt n° 106/2001 du 13 juillet 2001
Rolnummer 1942 Numéro du rôle : 1942
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 42 van de bij koninklijk En cause : la question préjudicielle concernant l'article 42 des lois
relatives aux allocations familiales pour travailleurs salariés,
besluit van 19 december 1939 samengeordende wetten betreffende de coordonnées par arrêté royal du 19 décembre 1939, posée par le
kinderbijslag voor loonarbeiders, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Luik. Tribunal du travail de Liège.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en H. Boel, de rechters P. composée des présidents M. Melchior et H. Boel, des juges P. Martens,
Martens, R. Henneuse, L. Lavrysen en A. Alen, en, overeenkomstig R. Henneuse, L. Lavrysen et A. Alen, et, conformément à l'article
artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, du
Arbitragehof, ererechter J. Delruelle, bijgestaan door de griffier juge honoraire J. Delruelle, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux,
P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij vonnis van 5 april 2000 in zake C. Mathieu tegen de Rijksdienst Par jugement du 5 avril 2000 en cause de C. Mathieu contre l'Office
voor Kinderbijslag voor Werknemers, waarvan de expeditie ter griffie national d'allocations familiales pour travailleurs salariés, dont
van het Arbitragehof is ingekomen op 7 april 2000, heeft de l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 7 avril
Arbeidsrechtbank te Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld : 2000, le Tribunal du travail de Liège a posé la question préjudicielle
« Schendt artikel 42 van de gecoördineerde wetten van 19 december 1939 suivante : « L'article 42 des lois coordonnées du 19 décembre 1939 relatives aux
betreffende de kindertoeslagen voor de loonarbeiders de artikelen 10 allocations familiales pour travailleurs salariés viole-t-il les
en 11 van de Grondwet, doordat het voor de berekening van de rang die articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il limite, pour le
het bedrag van de kinderbijslag bepaalt, de inaanmerkingneming van de calcul du rang qui détermine le montant des allocations familiales, la
rechtgevende kinderen beperkt tot diegenen die dat voordeel genieten prise en considération des enfants bénéficiaires à ceux qui reçoivent
krachtens de genoemde gecoördineerde wetten, zonder dat rekening kan ce bénéfice en vertu desdites lois coordonnées, sans qu'il puisse être
worden gehouden met het kind dat recht geeft op kinderbijslag tenu compte de l'enfant bénéficiaire des allocations familiales en
krachtens de wetgeving van een Lid-Staat van de Europese Economische vertu de la législation d'un Etat membre de la Communauté économique
Gemeenschap die door het communautaire recht toepasselijk werd verklaard ? » européenne déclarée applicable par le droit communautaire ? »
(...) (...)
IV. In rechte IV. En droit
(...) (...)
B.1. Artikel 42, § 1, eerste lid, van de gecoördineerde wetten van 19 B.1. L'article 42, § 1er, alinéa 1er, des lois coordonnées du 19
december 1939 betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders bepaalt décembre 1939 relatives aux allocations familiales pour travailleurs
: salariés dispose que :
« Voor de bepaling van de rang, bedoeld bij de artikelen 40, 42bis, « Pour la détermination du rang visé aux articles 40, 42bis, 44, 44bis
44, 44bis en 50ter wordt rekening gehouden met de volgorde van et 50ter, il est tenu compte de la chronologie des naissances des
geboorten van de kinderen, die rechtgevend zijn krachtens deze wetten, enfants bénéficiaires en vertu des présentes lois, de l'arrêté royal
het koninklijk besluit van 8 april 1976 houdende regeling van de du 8 avril 1976 établissant le régime des prestations familiales en
gezinsbijslag ten voordele van de zelfstandigen, het koninklijk faveur des travailleurs indépendants, de l'arrêté royal du 26 mars
besluit van 26 maart 1965 betreffende de kinderbijslag voor bepaalde 1965 relatif aux allocations familiales allouées à certaines
categorieën van het door de Staat bezoldigd personeel en de wet van 20 catégories du personnel rétribué par l'Etat et de la loi du 20 juillet
juli 1971 tot instelling van gewaarborgde gezinsbijslag. » 1971 instituant des prestations familiales garanties. »
B.2. Die bepaling roept een verschil in behandeling in het leven onder B.2. Cette disposition établit une différence de traitement entre
kinderen die recht geven op kinderbijslag, wat betreft de vaststelling enfants bénéficiaires d'allocations familiales, en ce qui concerne la
van de rang waarmee rekening dient te worden gehouden voor de détermination du rang à prendre en considération pour le calcul du
berekening van het bedrag van de bijslag, naargelang de oudere montant des allocations, selon que les enfants plus âgés faisant
kinderen die deel uitmaken van het gezin recht geven op kinderbijslag partie du ménage sont bénéficiaires d'allocations familiales en vertu
krachtens de Belgische wetgeving of krachtens de wetgeving van een de la législation belge ou en vertu de la législation d'un autre Etat
andere Lid-Staat van de Europese Unie die door het communautaire recht membre de l'Union européenne déclarée applicable par le droit
van toepassing is verklaard. communautaire.
B.3. De grondwettelijke regels van de gelijkheid en de niet-discriminatie sluiten niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel. B.4.1. De toekenning van kinderbijslag strekt in hoofdzaak ertoe bij B.3. Les règles constitutionnelles de l'égalité et de la non-discrimination n'excluent pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. B.4.1. L'octroi d'allocations familiales vise principalement à
te dragen in de kosten van onderhoud en opvoeding van de kinderen. Zij contribuer aux frais d'entretien et d'éducation des enfants. Il offre
biedt een gedeeltelijke compensatie voor de toegenomen lasten die door une compensation partielle à l'augmentation des charges supportées par
het gezin worden gedragen wanneer het uitbreidt. Het zijn de betrokken le ménage lors de l'extension de celui-ci. Ce sont les enfants
kinderen die recht geven op bijslag. Het begrip rang binnen het gezin concernés qui sont bénéficiaires des allocations. La notion de rang au
en het overeenkomstige progressieve karakter van de bedragen van de sein du ménage et la progressivité correspondante des montants des
uitgekeerde bijslag « gaat uit van het beginsel dat de te dragen last allocations servies partent « du postulat que la charge à supporter
door het gezin vergroot volgens de omvang » (Verslag aan de Koning par la famille augmente en fonction de sa taille » (Rapport au Roi
voorafgaand aan het koninklijk besluit van 21 april 1997, Belgisch précédant l'arrêté royal du 21 avril 1997, Moniteur belge, 30 avril
Staatsblad, 30 april 1997, p. 10514). 1997, p. 10514).
B.4.2. Ingevolge opeenvolgende hervormingen heeft de wetgever het B.4.2. A la faveur de réformes successives, le législateur a adapté le
stelsel van de kinderbijslag aangepast « aan de gewijzigde régime des allocations familiales « aux modifications des conditions
maatschappelijke omstandigheden en, meer in het bijzonder, de sociales et, plus particulièrement, aux différentes formes de ménage »
verschillende gezinsvormen » (ibid.). Aldus heeft hij sinds 1987 erin (ibid.). C'est ainsi qu'il a prévu, dès 1987, que « pour la
voorzien dat « voor de rangbepaling van de rechtgevende kinderen [...]
rekening [zal] gehouden worden met al de kinderen die deel uitmaken détermination du rang des enfants bénéficiaires, il [serait] tenu
van het gezin van de bijslagtrekkende, ook deze die rechtgevend zijn compte de tous les enfants qui font partie du ménage de l'allocataire,
in de kinderbijslagregeling voor zelfstandigen en, desgevallend, met même de ceux qui sont bénéficiaires dans le régime d'allocations
de kinderen die rechtgevend zijn krachtens het koninklijk besluit van familiales pour travailleurs indépendants et le cas échéant, de ceux
26 maart 1965 betreffende de kinderbijslag voor bepaalde categorieën qui sont bénéficiaires en vertu de l'arrêté royal du 26 mars 1965
relatif aux allocations familiales allouées à certaines catégories du
van het door de Staat bezoldigd personeel » (Verslag aan de Koning personnel rétribué par l'Etat » (Rapport au Roi précédant l'arrêté
voorafgaand aan het koninklijk besluit nr. 534 van 31 maart 1987, royal n° 534 du 31 mars 1987, Moniteur belge, 16 avril 1987, p. 5665).
Belgisch Staatsblad, 16 april 1987, p. 5665). In 1997 heeft hij aan de En 1997, il a ajouté, aux enfants faisant partie du ménage à prendre
kinderen die deel uitmaken van het gezin waarmee rekening moet worden en considération pour la détermination du rang, ceux qui sont
gehouden voor de vaststelling van de rang diegenen toegevoegd die een bénéficiaires de prestations familiales garanties en vertu de la loi
gewaarborgde gezinsbijslag genieten krachtens de wet van 20 juli 1971. du 20 juillet 1971. Il a par ailleurs établi le principe selon lequel
Hij heeft bovendien het beginsel vastgesteld volgens hetwelk de
groepering gebeurt rond de bijslagtrekkende of bijslagtrekkenden le groupement se fait autour de l'allocataire ou des allocataires s'il
indien er meerdere zijn binnen hetzelfde gezin (Verslag aan de Koning y en a plusieurs dans un même ménage (Rapport au Roi précédant
voorafgaand aan het koninklijk besluit van 21 april 1997, loc. cit., l'arrêté royal du 21 avril 1997, loc. cit., p. 10515). Il résulte de
p. 10515). Uit die evolutie volgt dat, voor de vaststelling van de
rang van een kind dat deel uitmaakt van een gezin, rekening wordt cette évolution qu'il est, pour la détermination du rang d'un enfant
gehouden met alle kinderen van dat gezin, en zulks ongeacht het aantal en de statuten van de rechthebbenden. faisant partie d'un ménage, tenu compte de l'ensemble des enfants de
B.5. Het criterium van onderscheid dat ertoe leidt een onderscheid te ce ménage, et ce, quels que soient le nombre et les statuts des attributaires.
maken tussen de rechtgevende kinderen, wat betreft de vaststelling van B.5. Le critère de distinction qui conduit à différencier les enfants
de rang die ze bekleden binnen het gezin, op basis van het feit dat de bénéficiaires, quant à la détermination du rang qu'ils occupent dans
rechthebbende van een ouder kind dat deel uitmaakt van hetzelfde gezin le ménage, en fonction du fait que l'attributaire d'un enfant plus âgé
voor dat kind het recht op kinderbijslag opent op basis van de faisant partie du même ménage lui ouvre le droit aux allocations
Belgische wetgeving of van de wetgeving van een andere Lid-Staat van familiales sur la base de la législation belge ou sur la base d'une
de Europese Unie, is niet relevant ten aanzien van de doelstelling van législation d'un autre Etat membre de l'Union européenne, n'est pas
de wetgever die erin bestaat rekening te houden met de toename van de pertinent par rapport à l'objectif du législateur de tenir compte de
te dragen last naarmate de omvang van het gezin toeneemt. De l'augmentation des charges corrélatives à l'augmentation de la taille
omstandigheid dat één van de rechthebbenden zijn beroepsactiviteit de la famille. La circonstance qu'un des attributaires exerce son
uitoefent in een andere Lid-Staat van de Europese Unie heeft immers activité professionnelle dans un autre Etat membre de l'Union
geen invloed op de omvang van het gezin noch op de te dragen lasten européenne n'a en effet pas d'influence sur la taille du ménage ni sur
voor het onderhoud en de opvoeding van de kinderen die deel ervan les charges à supporter pour l'entretien et l'éducation des enfants
uitmaken. qui en font partie.
B.6. De vraag dient bevestigend te worden beantwoord. B.6. La question appelle une réponse positive.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 42 van de bij koninklijk besluit van 19 december 1939 L'article 42 des lois relatives aux allocations familiales pour
samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders travailleurs salariés, coordonnées par arrêté royal du 19 décembre
schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het voor de 1939, viole les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il
berekening van de rang die het bedrag van de kinderbijslag bepaalt, de limite, pour le calcul du rang qui détermine le montant des
inaanmerkingneming van de rechtgevende kinderen beperkt tot diegenen allocations familiales, la prise en considération des enfants
die dat voordeel genieten krachtens de genoemde gecoördineerde wetten, bénéficiaires à ceux qui reçoivent ce bénéfice en vertu desdites lois
zonder dat rekening kan worden gehouden met het kind dat recht geeft coordonnées, sans qu'il puisse être tenu compte de l'enfant
op kinderbijslag krachtens de wetgeving van een Lid-Staat van de bénéficiaire des allocations familiales en vertu de la législation
Europese Unie die door het communautaire recht toepasselijk werd d'un Etat membre de l'Union européenne déclarée applicable par le
verklaard. droit communautaire.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 13 juli 2001. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 13 juillet 2001.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
M. Melchior M. Melchior
^