Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 35/2001 van 13 maart 2001 Rolnummer 1893 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1675/13, § 5, van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Bergen. Het Arbitragehof samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters H. Boel, L. François, P.(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 35/2001 van 13 maart 2001 Rolnummer 1893 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1675/13, § 5, van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Bergen. Het Arbitragehof samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters H. Boel, L. François, P.(...) Extrait de l'arrêt n° 35/2001 du 13 mars 2001 Numéro du rôle : 1893 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 1675/13, § 5, du Code judiciaire, posée par le Tribunal de première instance de Mons. La Cour d'arbitrage,
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 35/2001 van 13 maart 2001 Extrait de l'arrêt n° 35/2001 du 13 mars 2001
Rolnummer 1893 Numéro du rôle : 1893
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1675/13, § 5, van En cause : la question préjudicielle concernant l'article 1675/13, §
het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg 5, du Code judiciaire, posée par le Tribunal de première instance de
te Bergen. Mons.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges H.
rechters H. Boel, L. François, P. Martens, J. Delruelle, E. Cerexhe, Boel, L. François, P. Martens, J. Delruelle, E. Cerexhe, A. Arts, M.
A. Arts, M. Bossuyt en E. De Groot, bijgestaan door de griffier P.-Y. Bossuyt et E. De Groot, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée
Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij beschikking van 17 februari 2000 in zake F.D. tegen de n.v. Par ordonnance du 17 février 2000 en cause de F.D. contre la s.a.
Fiducre en anderen, waarvan de expeditie ter griffie van het Fiducre et autres, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour
Arbitragehof is ingekomen op 24 februari 2000, heeft de Rechtbank van d'arbitrage le 24 février 2000, le Tribunal de première instance de
eerste aanleg te Bergen de volgende prejudiciële vraag gesteld : Mons a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 1675/13, § 5, van het Gerechtelijk Wetboek de « L'article 1675/13, § 5, du Code judiciaire viole-t-il les articles
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het de mogelijkheid om 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il exclut de la possibilité de
een gerechtelijke aanzuiveringsregeling te genieten ontzegt aan de bénéficier d'un plan de règlement judiciaire les personnes qui le
personen die zulks vragen en wier inkomen onder het in de wet van 7 demandent et dont le revenu descend en dessous du minimum de moyens
augustus 1974 bedoelde bestaansminimum ligt ? » d'existence visé par la loi du 7 août 1974 ? »
(...) (...)
IV. In rechte IV. En droit
(...) (...)
B.1. Artikel 1675/13 van het Gerechtelijk Wetboek, waarvan paragraaf 5 B.1. L'article 1675/13 du Code judiciaire, dont le paragraphe 5 fait
het voorwerp uitmaakt van de prejudiciële vraag, bepaalt : l'objet de la question préjudicielle, dispose :
«

Art. 1675/13.§ 1. Indien de maatregelen voorzien in artikel

«

Art. 1675/13.§ 1er. Si les mesures prévues à l'article 1675/12, § 1er,

1675/12, § 1, niet volstaan om de in artikel 1675/3, derde lid, ne permettent pas d'atteindre l'objectif visé à l'article 1673/3,
genoemde doelstelling te bereiken, kan de rechter, op vraag van de schuldenaar, besluiten tot elke andere gedeeltelijke kwijtschelding van schulden, zelfs van kapitaal onder de volgende voorwaarden : - alle goederen die voor beslag in aanmerking komen, worden te gelde gemaakt op initiatief van de schuldbemiddelaar, overeenkomstig de regels inzake de gedwongen tenuitvoerleggingen. De verdeling heeft plaats met inachtname van de gelijkheid van de schuldeisers onverminderd de wettige redenen van voorrang; - na de tegeldemaking van de voor beslag vatbare goederen maakt het saldo, nog verschuldigd door de schuldenaar, het voorwerp uit van een alinéa 3, à la demande du débiteur, le juge peut décider toute autre remise partielle de dettes, même en capital, aux conditions suivantes : - tous les biens saisissables sont réalisés à l'initiative du médiateur de dettes, conformément aux règles des exécutions forcées. La répartition a lieu dans le respect de l'égalité des créanciers, sans préjudice des causes légitimes de préférence; - après réalisation des biens saisissables, le solde restant dû par le
aanzuiveringsregeling met inachtname van de gelijkheid van de débiteur fait l'objet d'un plan de règlement dans le respect de
schuldeisers, behalve wat de lopende onderhoudsverplichtingen betreft, l'égalité des créanciers, sauf en ce qui concerne les obligations
bedoeld in artikel 1412, eerste lid. alimentaires en cours visées à l'article 1412, alinéa 1er.
Onverminderd artikel 1675/15, § 2, kan de kwijtschelding van schulden Sans préjudice de l'article 1675/15, § 2, la remise de dettes n'est
maar verkregen worden als de schuldenaar de door de rechter opgelegde acquise que lorsque le débiteur aura respecté le plan de règlement
aanzuiveringsregeling heeft nageleefd, en behoudens terugkeer van de imposé par le juge et sauf retour à meilleure fortune du débiteur
schuldenaar tot beter fortuin vóór het einde van de gerechtelijke avant la fin du plan de règlement judiciaire.
aanzuiveringsregeling. § 2. Het vonnis duidt de looptijd van de gerechtelijke § 2. Le jugement mentionne la durée du plan de règlement judiciaire
aanzuiveringsregeling aan, die ligt tussen drie en vijf jaar. Artikel 51 is niet van toepassing. § 3. De rechter kan geen kwijtschelding verlenen voor volgende schulden : - de onderhoudsgelden die niet vervallen zijn op de dag van de uitspraak houdende vaststelling van de gerechtelijke aanzuiveringsregeling; - de schulden die een schadevergoeding inhouden, toegestaan voor het herstel van een lichamelijke schade veroorzaakt door een misdrijf; - de schulden van een gefailleerde die overblijven na het sluiten van het faillissement. § 4. In afwijking van de voorgaande paragraaf kan de rechter kwijtschelding verlenen voor de schulden van een gefailleerde die qui est comprise entre trois et cinq ans. L'article 51 n'est pas d'application. § 3. Le juge ne peut accorder de remise pour les dettes suivantes : - les dettes alimentaires non échues au jour de la décision arrêtant le plan de règlement judiciaire; - les dettes constituées d'indemnités accordées pour la réparation d'un préjudice corporel, causé par une infraction; - les dettes d'un failli subsistant après la clôture de la faillite. § 4. Par dérogation au paragraphe précédent, le juge peut accorder la
overblijven na een faillissement waarvan de sluiting is uitgesproken remise pour les dettes d'un failli, subsistant après une faillite dont
met toepassing van de wet van 18 april 1851 op het faillissement, de la clôture a été prononcée en application de la loi du 18 avril 1851
sur les faillites, banqueroutes et sursis de paiement depuis plus de
bankbreuk en de opschorting van betaling sedert ten minste 10 jaar op 10 ans au moment du dépôt de la requête visée à l'article 1675/4.
het moment van neerlegging van het verzoekschrift bedoeld in artikel Cette remise ne peut être accordée au failli qui a été condamné pour
1675/4. Deze kwijtschelding kan niet worden verleend aan de banqueroute simple ou frauduleuse.
gefailleerde die veroordeeld werd wegens eenvoudige of bedrieglijke bankbreuk.
§ 5. Onverminderd de wet van 7 augustus 1974 tot instelling van het § 5. Sans préjudice de la loi du 7 août 1974 instituant le droit à un
recht op het bestaansminimum en met inachtneming van artikel 1675/3, minimum de moyens d'existence et dans le respect de l'article 1675/3,
derde lid, kan de rechter wanneer hij de regeling opstelt, bij alinéa 3, le juge peut, lorsqu'il établit le plan, déroger aux
bijzonder gemotiveerde beslissing afwijken van de artikelen 1409 tot articles 1409 à 1412 par décision spécialement motivée. »
1412. » B.2.1. De procedure van collectieve schuldenregeling ingevoerd bij de B.2.1. La procédure du règlement collectif de dettes instaurée par la
wet van 5 juli 1998 betreffende de collectieve schuldenregeling en de loi du 5 juillet 1998 relative au règlement collectif de dettes et à
mogelijkheid van verkoop uit de hand van de in beslag genomen la possibilité de vente de gré à gré des biens immeubles saisis a pour
onroerende goederen heeft tot hoofddoel de financiële situatie te objectif principal de rétablir la situation financière d'un débiteur
herstellen van een schuldenaar met overmatige schuldenlast door hem surendetté en lui permettant notamment, dans la mesure du possible, de
met name ertoe in staat te stellen voor zover mogelijk zijn schulden
te betalen en tegelijkertijd te waarborgen dat hij zelf en zijn gezin payer ses dettes et en lui garantissant simultanément, ainsi qu'à sa
een menswaardig leven kunnen leiden (artikel 1675/3, derde lid, van famille, qu'ils pourront mener une vie conforme à la dignité humaine
het Gerechtelijk Wetboek, ingevoegd bij artikel 2 van de voormelde wet (article 1675/3, alinéa 3, du Code judiciaire inséré par l'article 2
van 5 juli 1998). De financiële situatie van de persoon met overmatige schuldenlast wordt in kaart gebracht en de ongecontroleerde druk van de schuldeisers valt voor die persoon weg dankzij het optreden van een schuldbemiddelaar, die luidens het nieuwe artikel 1675/6 van hetzelfde Wetboek wordt aangewezen door de rechter die voorafgaandelijk uitspraak zal hebben gedaan over de toelaatbaarheid van de vordering tot collectieve schuldenregeling. De beschikking van toelaatbaarheid doet een toestand van samenloop ontstaan tussen de schuldeisers en heeft de opschorting van de loop van de intresten en de onbeschikbaarheid van het vermogen van de verzoeker tot gevolg (nieuw artikel 1675/7 van hetzelfde Wetboek). de la loi précitée du 5 juillet 1998). La situation financière de la personne surendettée est globalisée et celle-ci est soustraite à la pression anarchique des créanciers grâce à l'intervention d'un médiateur de dettes, désigné aux termes de l'article 1675/6 nouveau du même Code par le juge qui aura, au préalable, statué sur l'admissibilité de la demande de règlement collectif de dettes. La décision d'admissibilité fait naître une situation de concours entre les créanciers et a pour effet la suspension du cours des intérêts et l'indisponibilité du patrimoine du requérant (article 1675/7 nouveau du même Code).
B.2.2. De schuldenaar stelt aan zijn schuldeisers voor een minnelijke B.2.2. Le débiteur propose à ses créanciers de conclure un plan de
collectieve aanzuiveringsregeling te treffen, onder het toezicht van règlement collectif amiable, sous le contrôle du juge; celui-ci peut
de rechter; die kan een gerechtelijke aanzuiveringsregeling opleggen imposer un plan de règlement judiciaire à défaut d'accord (article
indien geen akkoord wordt bereikt (artikel 1675/3). Die ontstentenis 1675/3). Ce défaut d'accord est constaté par le médiateur (article
van akkoord wordt vastgesteld door de bemiddelaar (artikel 1675/11). 1675/11). Le plan de règlement judiciaire peut comporter un certain
De gerechtelijke aanzuiveringsregeling kan een aantal maatregelen
bevatten, zoals het uitstel of de herschikking van betaling van de nombre de mesures, tels le report ou le rééchelonnement du paiement
schulden of de gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de moratoire des dettes ou la remise totale ou partielle des dettes d'intérêts
intresten, vergoedingen en kosten (artikel 1675/12) en, indien die moratoires, indemnités et frais (article 1675/12) et, si ces mesures
maatregelen het niet mogelijk maken de financiële situatie van de ne permettent pas de rétablir la situation financière du débiteur,
schuldenaar te herstellen, elke andere gedeeltelijke kwijtschelding
van schulden, zelfs van kapitaal, op voorwaarde dat de in artikel toute autre remise partielle de dettes, même en capital, moyennant le
1675/13 vastgestelde voorwaarden in acht worden genomen. De in het respect des conditions fixées par l'article 1675/13. Cette dernière
geding zijnde paragraaf 5 van die laatste bepaling maakt het de disposition permet au juge, en son paragraphe 5 en cause, de déroger,
rechter mogelijk bij bijzonder gemotiveerde beslissing af te wijken par décision spécialement motivée, aux dispositions du Code judiciaire
van de bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek waarin de voorwaarden qui déterminent les conditions dans lesquelles les sommes qui sont
worden vastgesteld waaronder de in die bepalingen beoogde sommen in visées par ces dispositions peuvent être saisies, cédées ou faire
beslag kunnen worden genomen, kunnen worden overgedragen of
teruggevorderd (artikelen 1409 tot 1412). Die mogelijkheid wordt aan l'objet de récupérations (articles 1409 à 1412). Cette faculté est
de rechter verleend « onverminderd de wet van 7 augustus 1974 tot donnée au juge « sans préjudice de la loi du 7 août 1974 instituant le
instelling van het recht op het bestaansminimum en met inachtneming droit à un minimum de moyens d'existence et dans le respect de
van artikel 1675/3, derde lid, » (dat de verplichting oplegt de l'article 1675/3, alinéa 3 » (lequel impose de garantir au débiteur et
schuldenaar en zijn gezin te waarborgen dat zij een menswaardig leven
kunnen leiden). Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat die à sa famille la possibilité de mener une vie conforme à la dignité
paragraaf 5 is opgevat en aangenomen met de bedoeling de rechter toe humaine). Il ressort des travaux préparatoires que ce paragraphe 5 a
te staan af te wijken van de beschermende regels vervat in de été conçu et adopté dans l'intention de permettre au juge de déroger
aux règles de protection contenues dans les dispositions précitées du
voormelde bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek en toch « het Code judiciaire tout en respectant « le plancher du minimum de moyens
bestaansminimum bedoeld bij de wet van 7 augustus 1974 » in acht te d'existence visé à la loi du 7 août 1974 », la référence à ce plancher
nemen, waarbij de verwijzing naar dat bestaansminimum een precisering étant une précision par rapport à la notion de possibilité de mener
is ten aanzien van het begrip « mogelijkheid om een menswaardig leven
te leiden » (Parl. St., Kamer, 1996-1997, nrs. 1073/1-1074/1, pp. 43, une vie conforme à la dignité humaine (Doc. parl., Chambre, 1996-1997,
44, 48, 88 en 89). nos 1073/1-1074/1, pp. 43, 44, 48, 88 et 89).
B.2.3. Het aangehaalde verschil in behandeling is niet zonder B.2.3. La différence de traitement alléguée n'est pas injustifiée :
verantwoording : het waarborgt dat de inwerkingstelling van het elle garantit que la mise en oeuvre du système permette au débiteur de
stelsel de schuldenaar het mogelijk maakt minimum een menswaardig mener au minimum une vie conforme à la dignité humaine et donne au
leven te leiden en geeft de rechter de precieze maat van dat minimum aan door te verwijzen naar het bestaansminimum om die maat vast te stellen. B.3.1. De verwijzende rechter is van mening dat die bepaling tot gevolg heeft dat ze personen wier inkomen minder bedraagt dan of gelijk is aan het bestaansminimum de mogelijkheid ontzegt een gerechtelijke aanzuiveringsregeling te genieten. B.3.2. In die interpretatie roept artikel 1675/13 van het Gerechtelijk Wetboek een verschil in behandeling in het leven tussen de schuldenaars wier inkomen minder bedraagt dan of gelijk is aan het bestaansminimum en diegenen wier inkomen meer bedraagt dan dat juge la mesure précise de ce minimum en se référant au minimex pour fixer cette mesure. B.3.1. Le juge a quo considère que cette disposition a pour effet de priver les personnes dont le revenu est inférieur ou égal au minimum de moyens d'existence de la possibilité de bénéficier d'un plan de règlement judiciaire. B.3.2. Dans cette interprétation, l'article 1675/13 du Code judiciaire établit une différence de traitement entre les débiteurs dont le revenu est inférieur ou égal au minimum de moyens d'existence et ceux
minimum, waarbij enkel laatstgenoemden een gerechtelijke dont le revenu est supérieur à ce minimum, seuls ces derniers pouvant
aanzuiveringsregeling kunnen genieten. bénéficier d'un plan de règlement judiciaire.
B.4.1. Het Hof dient na te gaan of de in het geding zijnde bepaling B.4.1. La Cour doit examiner si la disposition en cause n'entraîne pas
geen onevenredige gevolgen meebrengt ten aanzien van de categorie van de conséquences disproportionnées à l'égard de la catégorie de
personen aan wie de mogelijkheid om een gerechtelijke personnes à qui la possibilité d'obtenir un plan de règlement
aanzuiveringsregeling te verkrijgen wordt ontzegd. judiciaire est refusée.
B.4.2. Krachtens artikel 1675/2 van het Gerechtelijk Wetboek is de B.4.2. En vertu de l'article 1675/2 du Code judiciaire, la procédure
procedure van collectieve schuldenregeling toegankelijk voor elke
natuurlijke persoon die op duurzame wijze niet in staat is om zijn de règlement collectif de dettes est accessible à toute personne
opeisbare of nog te vervallen schulden te betalen en die zijn physique qui, de manière durable, n'est pas en état de payer ses
onvermogen niet heeft bewerkstelligd. De doelstelling van de dettes exigibles ou à échoir et qui n'a pas organisé son
collectieve schuldenregeling bestaat erin « de financiële toestand van insolvabilité. L'objectif du règlement collectif de dettes est de «
het individu te herboetseren opdat hij en zijn familie een nieuwe refaçonner la situation financière de l'individu pour lui permettre, à
start in het leven zouden kunnen nemen » (Parl. St., Kamer, 1996-1997, lui et à sa famille, de prendre un nouveau départ dans la vie » (Doc.
nrs. 1073/1-1074/1, p. 12). De mogelijkheid voor de rechter om, in parl., Chambre, 1996-1997, nos 1073/1-1074/1, p. 12). La possibilité
geval van gerechtelijke regeling, tot een gedeeltelijke kwijtschelding pour le juge, en cas de règlement judiciaire, de décider une remise
van de kapitaalschulden te beslissen is verantwoord door de volgende partielle de dettes en capital est justifiée par les considérations
overwegingen : « In bepaalde gevallen zal een collectieve schuldenregeling slechts kunnen worden opgesteld op voorwaarde dat zij samengaat met een volledige of gedeeltelijke kwijtschelding van schulden. Bij gebrek hieraan, zal de toestand van de schuldenaar die een moratorium onder de vorm van een spreiding van de betalingen zal genoten hebben, niet gewijzigd zijn na het verloop van de regeling : hij zal ertoe gehouden blijven het saldo van de niet-aangezuiverde schulden terug te betalen en hij zal opnieuw het tijdens de regeling geschorste beslag moeten ondergaan. De kwijtschelding van schulden is het enige middel om de persoon met overmatige schuldenlast opnieuw in het economisch stelsel te integreren. Bij gebrek hieraan zal deze persoon zich buiten de maatschappij plaatsen, zich in een ondergrondse economie opsluiten en een last voor de maatschappij worden. » (ibid., p. 11.) B.4.3. De omstandigheid dat de inkomsten van de schuldenaar minder bedragen dan het bestaansminimum zal de rechter ertoe kunnen aanzetten zijn vordering te verwerpen, indien hij van mening is dat er geen enkele mogelijkheid bestaat om een aanzuiveringsregeling op te stellen. Diezelfde omstandigheid neemt echter niet weg dat de schuldenaar in de toekomst zijn schulden zou kunnen betalen, voor zover hij het uitstel, de herschikking of de gedeeltelijke kwijtschelding verkrijgt, waarbij de rechter hem begeleidende maatregelen kan opleggen die met name kunnen bestaan in een budgetbegeleiding, de tenlasteneming van die persoon door een sociale dienst, de verplichting om een medische behandeling te volgen of een budgetbegeleiding door een openbaar centrum voor maatschappelijk suivantes : « Dans certains cas, un plan de règlement collectif de dettes ne pourra s'établir qu'à condition qu'il s'accompagne d'une remise de dettes, totale ou partielle. A défaut, à l'expiration du plan, la situation du débiteur qui aura bénéficié d'un moratoire sous forme d'un étalement des paiements n'aura pas changé : il restera tenu de rembourser le solde des dettes non apurées et devra à nouveau supporter les saisies suspendues pendant le plan. La remise de dettes est le seul moyen de réintégrer la personne surendettée dans le système économique. A défaut, cette personne se marginalise, se cantonne dans l'économie souterraine, devient un poids pour la société. » (ibid., p. 11) B.4.3. La circonstance que les revenus du débiteur sont inférieurs au minimum de moyens d'existence pourra inciter le juge à rejeter sa demande s'il estime qu'il n'existe aucune possibilité d'établir un plan de règlement. Mais cette même circonstance n'empêche pas que le débiteur puisse à l'avenir honorer ses dettes pour autant qu'il en obtienne le report, le rééchelonnement ou la remise partielle, le juge pouvant lui imposer des mesures d'accompagnement qui peuvent être, notamment, une guidance budgétaire, sa prise en charge par un service social, l'obligation de suivre un traitement médical ou un accompagnement budgétaire organisé par un centre public d'aide sociale
welzijn (Parl. St., Kamer, 1996-1997, nr. 1073/11, p. 72). Het is (Doc. parl., Chambre, 1996-1997, n- 1073/11, p. 72). Il est
kennelijk onevenredig a priori elke persoon wier huidige inkomsten manifestement disproportionné d'interdire a priori à toute personne
minder bedragen dan het bestaansminimum te verbieden een gerechtelijke dont les revenus actuels sont inférieurs au minimum de moyens
aanzuiveringsregeling aan te vragen, terwijl de wet precies ertoe d'existence de solliciter un plan de règlement judiciaire alors que la
strekt te vermijden dat een persoon met schulden in een blijvende loi vise précisément à éviter qu'une personne endettée ne s'installe
toestand van marginaliteit en uitsluiting terechtkomt. Aangezien die durablement dans une situation de marginalité et d'exclusion. Ces
personen diegenen zijn voor wie het gevaar van marginalisering het personnes étant celles pour lesquelles le danger de marginalisation
grootst is, is het niet verantwoord ze uit te sluiten van de est le plus important, il n'est pas justifié de les exclure de la
mogelijkheid om een gerechtelijke aanzuiveringsregeling te verkrijgen possibilité d'obtenir un plan de règlement judiciaire comportant, à
die op termijn de kwijtschelding van hun kapitaalschulden omvat. terme, remise de leurs dettes en capital.
B.5. In de interpretatie volgens welke artikel 1675/13, § 5, van het B.5. Dans l'interprétation selon laquelle l'article 1675/13, § 5, du
Gerechtelijk Wetboek de rechter verbiedt een gerechtelijke Code judiciaire interdit au juge d'établir un plan de règlement
aanzuiveringsregeling op te stellen voor de schuldenaar met overmatige judiciaire pour le débiteur surendetté dont le revenu est inférieur ou
schuldenlast wiens inkomen minder bedraagt dan of gelijk is aan het égal au minimum de moyens d'existence, cette disposition viole les
bestaansminimum, schendt die bepaling de artikelen 10 en 11 van de articles 10 et 11 de la Constitution.
Grondwet. B.6.1. Het Hof merkt echter op dat artikel 1675/13, § 5, niet afwijkt B.6.1. La Cour observe cependant que l'article 1675/13, § 5, ne déroge
van de regel uitgedrukt in artikel 1675/2 van het Gerechtelijk Wetboek pas à la règle exprimée à l'article 1675/2 du Code judiciaire selon
volgens welke elke natuurlijke persoon met overmatige schuldenlast een laquelle toute personne physique endettée peut demander un règlement
collectieve schuldenregeling kan aanvragen, waarbij enkel de personen collectif de dettes, les seules personnes exclues étant celles qui ont
worden uitgesloten die hun onvermogen hebben bewerkstelligd. De in het organisé leur insolvabilité. La disposition en cause a été justifiée
geding zijnde bepaling werd verantwoord door de zorg te vermijden dat par le souci d'éviter que les revenus du débiteur soient insuffisants
de inkomsten van de schuldenaar onvoldoende zouden zijn om een
menswaardig leven te kunnen leiden. Er werd gepreciseerd : pour mener une vie conforme à la dignité humaine. Il fut précisé :
« § 4 [§ 5 geworden] heeft dus slechts als bedoeling : « Le § 4 [devenu 5] n'a donc d'autre objectif que :
- de rechter toe te laten de betaling op te leggen door middel van een - d'autoriser le juge à imposer le paiement de dettes au moyen d'une
gedeelte van de niet voor beslag of overdracht vatbare inkomsten, partie des revenus, allocations et sommes incessibles ou
toelagen en bedragen, insaisissables,
- de rechter te verbieden om de schuldenaar, voor de betaling van - d'interdire au juge d'obliger le débiteur à céder, pour le paiement
diens schulden, het gedeelte af te staan van de niet voor beslag of de ses dettes, la partie des revenus, allocations et sommes
overdracht vatbare inkomsten, toelagen en bedragen, dat lager ligt dan incessibles ou insaisissables, inférieure au montant du minimum de
het bedrag van het bestaansminimum. » (Parl. St., Kamer, 1996-1997, moyens d'existence. » (Doc. parl., Chambre, 1996-1997, n° 1073/11, p.
nr. 1073/11, p. 72) 72)
B.6.2. Niets in de parlementaire voorbereiding maakt het mogelijk uit B.6.2. Rien, dans les travaux préparatoires, ne permet de déduire de
de in het geding zijnde bepaling af te leiden dat zij tot gevolg zou la disposition en cause qu'elle aurait pour effet d'interdire en toute
hebben in elk geval aan de persoon wiens inkomsten minder bedragen dan hypothèse à la personne dont les revenus sont inférieurs au minimum de
het bestaansminimum te verbieden een collectieve schuldenregeling aan moyens d'existence de solliciter un règlement collectif de dettes. Il
te vragen. De wetgever schijnt daarentegen zich ervan bewust te zijn semble au contraire que le législateur était conscient de ce que, «
geweest dat « in extreme situaties [ . ] enkel begeleidende dans les situations les plus extrêmes, [ . ] seules des mesures
maatregelen [ . ] hun volledige betekenis [zullen] behouden. Niettemin d'accompagnement garderont leur pleine signification. Néanmoins, le
zal de schuldenaar verzocht worden een inspanning te leveren om zijn débiteur sera invité à fournir un effort pour désintéresser ses
schuldenaars [lees : schuldeisers] te betalen, zelfs op heel beperkte créanciers, même de façon très limitée. Le plan sera revu en cas de
wijze. De regeling zal worden herzien in geval van terugkeer tot beter retour à meilleure fortune » (Doc. parl., Chambre, 1996-1997, n°s
fortuin » (Parl. St., Kamer, 1996-1997, nrs. 1073/1-1074/1, p. 44). 1073/1-1074/1, p. 44).
De kwijtschelding van de schulden gebeurt pas op het einde van de La remise de dettes n'intervient qu'au terme du plan de règlement,
aanzuiveringsregeling, waarvan de duurtijd van drie tot vijf jaar kan dont la durée peut varier de trois à cinq ans, et uniquement à la
bedragen, en uitsluitend op voorwaarde, enerzijds, dat alle door de condition, d'une part, que toutes les mesures imposées par le juge
rechter opgelegde maatregelen in acht zijn genomen en, anderzijds, dat aient été respectées et, d'autre part, que le débiteur n'ait pas connu
de financiële situatie van de schuldenaar niet opnieuw is verbeterd. De rechten van de schuldeisers zijn dus, rekening houdend met de situatie van de schuldenaar bij zijn aanvraag tot collectieve schuldenregeling, zoveel mogelijk gewaarborgd, door de inwerkingstelling van de regeling en door de inspanningen die aan de schuldenaar worden opgelegd. B.6.3. Het Hof stelt bijgevolg vast dat de in het geding zijnde bepaling zo kan worden geïnterpreteerd dat zij enkel een limiet vaststelt voor de bevoegdheid van de rechter om af te wijken van de regels van onoverdraagbaarheid en niet-vatbaarheid voor beslag van de inkomsten, een limiet die bestaat in de verwijzing naar het de retour à meilleure fortune. Les droits des créanciers sont donc garantis dans la mesure du possible, compte tenu de la situation du débiteur lors de sa demande de règlement collectif de dettes, par la mise en oeuvre du plan et par les efforts que le débiteur se voit imposer. B.6.3. La Cour constate dès lors que la disposition en cause peut être interprétée comme établissant uniquement une limite au pouvoir du juge de déroger aux règles d'incessibilité et d'insaisissabilité des revenus, limite constituée par la référence au minimum de moyens
bestaansminimum, en dat zij niet tot gevolg heeft schuldenaars wier d'existence, et qu'elle n'a pas pour effet d'exclure du bénéfice du
inkomen minder bedraagt dan die limiet uit te sluiten van het voordeel règlement collectif de dettes des débiteurs dont le revenu se situe
van de collectieve schuldenregeling. au-dessous de cette limite.
B.7. In die interpretatie, die ook de Ministerraad voorstaat, roept B.7. Dans cette interprétation, qui est aussi celle que défend le
artikel 1675/13, § 5, niet het in de prejudiciële vraag beoogde Conseil des ministres, l'article 1675/13, § 5, n'établit pas la
verschil in behandeling in het leven en kan het dus de artikelen 10 en différence de traitement visée par la question préjudicielle, et ne
11 van de Grondwet niet schenden. peut donc violer les articles 10 et 11 de la Constitution.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
- Artikel 1675/13, § 5, van het Gerechtelijk Wetboek, in de - L'article 1675/13, § 5, du Code judiciaire, interprété comme
interpretatie dat het de mogelijkheid om een gerechtelijke excluant de la possibilité de bénéficier d'un plan de règlement
aanzuiveringsregeling te genieten ontzegt aan de personen wier inkomen judiciaire les personnes dont le revenu est égal ou inférieur au
gelijk is aan of minder bedraagt dan het in de wet van 7 augustus 1974 minimum de moyens d'existence visé par la loi du 7 août 1974, viole
bedoelde bestaansminimum, schendt de artikelen 10 en 11 van de les articles 10 et 11 de la Constitution.
Grondwet. - Dezelfde bepaling, in de interpretatie dat zij de mogelijkheid om - La même disposition, interprétée comme n'excluant pas de la
een gerechtelijke aanzuiveringsregeling te genieten niet ontzegt aan possibilité de bénéficier d'un plan de règlement judiciaire les
de personen wier inkomen gelijk is aan of minder bedraagt dan het in personnes dont le revenu est égal ou inférieur au minimum de moyens
de wet van 7 augustus 1974 bedoelde bestaansminimum, schendt de d'existence visé par la loi du 7 août 1974, ne viole pas les articles
artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. 10 et 11 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 13 maart 2001, door de la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 13 mars 2001, par le
voormelde zetel, waarin rechter M. Bossuyt voor de uitspraak is siège précité, dans lequel le juge M. Bossuyt est remplacé, pour le
vervangen door rechter L. Lavrysen, overeenkomstig artikel 110 van de prononcé, par le juge L. Lavrysen, conformément à l'article 110 de la
voormelde wet. même loi.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^