Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 68/2000 van 14 juni 2000 Rolnummer 1626 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 52 van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, gesteld door de Arbeids Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, en de rechters H. (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 68/2000 van 14 juni 2000 Rolnummer 1626 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 52 van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, gesteld door de Arbeids Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, en de rechters H. (...) Extrait de l'arrêt n° 68/2000 du 14 juin 2000 Numéro du rôle : 1626 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 52 de la loi du 4 août 1996 relative au bien-être des travailleurs lors de l'exécution de leur travail, posée par le La Cour d'arbitrage, composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, et des juges H. Boel, L(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 68/2000 van 14 juni 2000 Extrait de l'arrêt n° 68/2000 du 14 juin 2000
Rolnummer 1626 Numéro du rôle : 1626
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 52 van de wet van 4 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 52 de la loi
augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de du 4 août 1996 relative au bien-être des travailleurs lors de
uitvoering van hun werk, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Brugge. l'exécution de leur travail, posée par le Tribunal du travail de Bruges.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, en de composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, et des juges H.
rechters H. Boel, L. François, J. Delruelle, H. Coremans en M. Boel, L. François, J. Delruelle, H. Coremans et M. Bossuyt, assistée
Bossuyt, bijgestaan door referendaris B. Renauld, waarnemend griffier, de la référendaire B. Renauld, faisant fonction de greffier, présidée
onder voorzitterschap van voorzitter G. De Baets, par le président G. De Baets,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij vonnis van 19 februari 1999 in zake L. Beirnaert tegen de n.v. Par jugement du 19 février 1999 en cause de L. Beirnaert contre la
Westvlaamse Betonwerkerij en in zake D. De Ridder en P. De Block tegen s.a. Westvlaamse Betonwerkerij et de D. De Ridder et P. De Block
de n.v. De Vreese & Simon, waarvan de expeditie ter griffie van het contre la s.a. De Vreese & Simon, dont l'expédition est parvenue au
Arbitragehof is ingekomen op 25 februari 1999, heeft de greffe de la Cour d'arbitrage le 25 février 1999, le Tribunal du
Arbeidsrechtbank te Brugge de volgende prejudiciële vraag gesteld : travail de Bruges a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 52 van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het « L'article 52 de la loi du 4 août 1996 relative au bien-être des
welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk de artikelen travailleurs lors de l'exécution de leur travail viole-t-il les
10 en 11 van de Grondwet doordat de bescherming van de leden van de articles 10 et 11 de la Constitution en ce que la protection des
vakbondsafvaardiging die ermee belast is de opdrachten van de Comités membres de la délégation syndicale qui est chargée d'exercer les
uit te oefenen, welke dezelfde is als de bescherming van de missions des comités, qui est la même que la protection des délégués
personeelsafgevaardigden in de Comités, zoals die wordt bepaald in de du personnel dans les comités, telle que celle-ci est prévue par la
wet van 19 maart 1991 houdende bijzondere ontslagregeling voor de loi du 19 mars 1991 portant un régime de licenciement particulier pour
personeelsafgevaardigden in de ondernemingsraden en in de comités voor les délégués du personnel aux conseils d'entreprise et aux comités de
veiligheid, gezondheid en verfraaiing van de werkplaatsen alsmede voor sécurité, d'hygiène et d'embellissement des lieux de travail, ainsi
de kandidaat-personeelsafgevaardigden, slechts aanvangt op de datum que pour les candidats délégués du personnel, ne prend cours qu'à la
van het begin van hun opdracht - in de interpretatie dat deze opdracht date du début de leur mission - dans l'interprétation selon laquelle
pas begint vanaf hun aanstelling of vanaf de kennisgeving van hun cette mission ne commence qu'à partir de leur désignation ou de la
namen aan de werkgever - en dus niet geldt voor de notification de leur nom à l'employeur - et n'est donc pas applicable
kandidaat-vakbondsafgevaardigden in ruime zin (waaronder degenen die pour les candidats délégués syndicaux au sens large (parmi lesquels
zich kandidaat stellen voor aanduiding of verkiezing en degenen die ceux qui se portent candidat à une désignation ou à une élection et
reeds aangeduid of verkozen zijn maar wier namen nog niet aan de ceux qui ont déjà été désignés ou élus mais dont les noms n'ont pas
werkgever werden ter kennis gebracht of die nog niet werden aangesteld encore été notifiés à l'employeur ou qui n'ont pas encore été désignés
of aanvaard), en zodoende een ongelijkheid wordt geschapen in ou admis) et en ce qu'une inégalité est ainsi créée par rapport aux
vergelijking met de kandidaat-personeelsafgevaardigden in de comités, candidats délégués du personnel pour les comités, dont la protection
wier bescherming reeds aanvangt uiterlijk 65 dagen vooraleer de débute déjà au plus tard 65 jours avant que l'employeur ne prenne
werkgever door indiening van de kandidatenlijsten kennis krijgt van hun namen ? » connaissance de leurs noms par le dépôt de la liste des candidats ? »
(...) (...)
IV. In rechte IV. En droit
(...) (...)
B.1. Luidens artikel 49 van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het B.1. En vertu de l'article 49 de la loi du 4 août 1996 relative au
bien-être des travailleurs lors de l'exécution de leur travail, un
comité pour la prévention et la protection au travail, successeur du
welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk moet in elke comité de sécurité, d'hygiène et d'embellissement des lieux de
travail, est institué dans toutes les entreprises occupant
onderneming die gewoonlijk gemiddeld ten minste 50 werknemers habituellement en moyenne au moins 50 travailleurs (dans les mines,
tewerkstelt (in de mijnen, graverijen en ondergrondse groeven ten minières et carrières souterraines, au moins 20 travailleurs). Ce
minste 20) een comité voor preventie en bescherming op het werk, comité est composé de délégués de l'employeur et du personnel et a
opvolger van het comité voor veiligheid, gezondheid en verfraaiing van
de werkplaatsen, worden ingesteld. Dat comité is samengesteld uit essentiellement pour mission de contribuer activement à tout ce qui
afgevaardigden van de werkgever en van het personeel en heeft est entrepris en vue de favoriser le bien-être des travailleurs lors
hoofdzakelijk als opdracht actief bij te dragen tot alles wat wordt
ondernomen om het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun de l'exécution de leur travail.
werk te bevorderen.
Artikel 52 van de voornoemde wet van 4 augustus 1996 bepaalt : L'article 52 de la loi précitée du 4 août 1996 dispose :
« Wanneer in de onderneming geen Comité is opgericht, is de « La délégation syndicale est chargée d'exercer les missions des
vakbondsafvaardiging ermee belast de opdrachten van de Comités uit te comités lorsqu'un comité n'est pas institué dans l'entreprise.
oefenen. In dat geval genieten de leden van de vakbondsafvaardiging, Dans ce cas, les membres de la délégation syndicale, sans préjudice
onverminderd de bepalingen van de collectieve arbeidsovereenkomsten des dispositions de conventions collectives qui leur sont applicables,
die voor hen gelden, dezelfde bescherming als de
personeelsafgevaardigden in de Comités, zoals die wordt bepaald in de bénéficient de la même protection que les délégués du personnel des
wet van 19 maart 1991 houdende bijzondere ontslagregeling voor de comités, telle que prévue par la loi du 19 mars 1991 portant un régime
personeelsafgevaardigden in de ondernemingsraden en in de comités voor de licenciement particulier pour les délégués du personnel aux
veiligheid, gezondheid en verfraaiing van de werkplaatsen alsmede voor conseils d'entreprise et aux comités de sécurité, d'hygiène et
de kandidaat-personeelsafgevaardigden. Deze bescherming vangt aan op d'embellissement des lieux de travail, ainsi que pour les candidats
de datum van het begin van hun opdracht en eindigt op de datum waarop délégués du personnel. Cette protection commence à la date du début de
de bij de volgende verkiezingen verkozen kandidaten worden aangesteld leur mission et se termine à la date à laquelle les candidats élus aux
als lid van het Comité. » élections suivantes sont installés comme membres du comité. »
B.2. De prejudiciële vraag peilt naar de bestaanbaarheid van artikel B.2. La question préjudicielle porte sur la compatibilité de l'article
52 met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het de 52 avec les articles 10 et 11 de la Constitution, en tant qu'il ne
bescherming van de leden van de vakbondsafvaardiging die ermee belast fait débuter la protection des membres de la délégation syndicale
is de opdrachten van het comité voor preventie en bescherming op het chargée des missions du comité pour la prévention et la protection au
werk uit te oefenen, pas laat aanvangen op de datum van het begin van travail qu'à la date du début de leur mission, ce qui créerait une
hun opdracht, waardoor « een ongelijkheid wordt geschapen in inégalité « par rapport aux candidats délégués du personnel pour les
vergelijking met de kandidaat-personeelsafgevaardigden in de comités,
wier bescherming reeds aanvangt uiterlijk 65 dagen vooraleer de comités, dont la protection débute déjà au plus tard 65 jours avant
werkgever door indiening van de kandidatenlijsten kennis krijgt van que l'employeur ne prenne connaissance de leurs noms par le dépôt de
hun namen ». la liste des candidats ».
B.3. De aan het Hof voorgelegde ongelijkheid betreft niet de B.3. L'inégalité soumise à la Cour n'est pas la différence de
verschillende bescherming van vakbondsafgevaardigden ten opzichte van protection des délégués syndicaux par rapport aux délégués du
personeelsafgevaardigden in een comité en evenmin die van personnel siégeant dans un comité ni celle des candidats délégués
kandidaat-vakbondsafgevaardigden in het algemeen ten opzichte van syndicaux en général par rapport aux candidats délégués du personnel
kandidaat-personeelsafgevaardigden voor een comité. Zij betreft pour le comité. Elle ne consiste que dans la protection différente qui
uitsluitend de verschillende bescherming van een bijzondere categorie est accordée à une catégorie particulière de candidats délégués
van kandidaat-vakbondsafgevaardigden, te weten diegenen die kandidaat
zijn voor een vakbondsafvaardiging belast met de uitoefening van de syndicaux, à savoir ceux qui sont candidats pour une délégation
opdrachten van het comité, ten opzichte van de syndicale chargée d'exercer les missions du comité, par rapport aux
kandidaat-personeelsafgevaardigden voor een comité. candidats délégués du personnel pour un comité.
Het Hof zal zijn onderzoek tot de ongelijke behandeling van de twee La Cour limitera son examen au traitement inégal de ces deux dernières
laatstgenoemde categorieën beperken. catégories.
B.4. Het behoort tot de beoordelingsbevoegdheid van de wetgever om de B.4. Il relève du pouvoir d'appréciation du législateur de déterminer
draagwijdte te bepalen van de bescherming die wordt verleend aan de la portée de la protection accordée aux travailleurs qui participent
werknemers die deelnemen of wensen deel te nemen aan de uitoefening ou souhaitent prendre part à l'exercice des missions du comité pour la
van de opdrachten van het comité voor preventie en bescherming op het werk, zij het als lid van dat comité of als lid van de vakbondsafvaardiging die ermee belast is de opdrachten van het comité uit te oefenen. Wanneer aan bepaalde categorieën van werknemers een bijzondere ontslagbescherming wordt verleend, behoort het evenwel tot de bevoegdheid van het Hof om na te gaan of die bescherming niet zonder redelijke verantwoording aan een vergelijkbare categorie van werknemers wordt onthouden. B.5.1. Met een bijzonder stelsel van ontslagbescherming werd begonnen voor de personeelsafgevaardigden in de ondernemingsraden (wet van 20 prévention et la protection au travail, que ce soit en qualité de membre de ce comité ou en qualité de membre de la délégation syndicale chargée d'exercer les missions de ce comité. Toutefois, lorsqu'une protection particulière contre le licenciement est accordée à une catégorie déterminée de travailleurs, il relève de la compétence de la Cour de vérifier si cette protection n'est pas refusée sans justification raisonnable à une catégorie comparable de travailleurs. B.5.1. Un régime particulier de protection contre le licenciement a d'abord été instauré pour les délégués du personnel aux conseils d'entreprise (loi du 20 septembre 1948 portant organisation de l'économie); il a été étendu aux candidats délégués du personnel aux conseils d'entreprise (loi du 18 mars 1950 complétant la loi du 20
september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven), uitgebreid septembre 1948 portant organisation de l'économie), repris ensuite
tot de kandidaat-personeelsafgevaardigden voor de ondernemingsraden
(wet van 18 maart 1950 tot aanvulling van de wet van 20 september 1948
houdende organisatie van het bedrijfsleven), overgenomen voor de pour les délégués du personnel et les candidats délégués du personnel
personeelsafgevaardigden in en de kandidaat-personeelsafgevaardigden
voor de comités voor veiligheid, gezondheid en verfraaiing van de aux comités de sécurité, d'hygiène et d'embellissement des lieux de
werkplaatsen (wet van 17 juli 1957 tot wijziging van de wet van 10 travail (loi du 17 juillet 1957 modifiant la loi du 10 juin 1952
juni 1952 betreffende de gezondheid en de veiligheid van de arbeiders concernant la santé et la sécurité des travailleurs, ainsi que la
alsmede de salubriteit van het werk en van de werkplaatsen), steeds in salubrité du travail et des lieux de travail), toujours conformément à
overeenstemming met de bedoeling te voorkomen dat de werknemers « l'objectif de prévenir que les travailleurs soient licenciés « dès que
werden doorgezonden, van zodra het de werkgevers bekend werd dat deze les employeurs [auront] appris que ces employés s'étaient laissés
bedienden zich hadden laten voordragen als candidaten van bepaalde présenter comme candidats de certaines organisations syndicales pour
syndicale organisaties voor de verkiezing der ondernemingsraden » les élections aux conseils d'entreprise » (Doc. parl., Chambre,
(Parl. St., Kamer, 1949-1950, nr. 174, p. 1). 1949-1950, n° 174, p. 1).
B.5.2. Volgens de wet van 19 maart 1991 « houdende bijzondere B.5.2. En vertu de la loi du 19 mars 1991 « portant un régime de
ontslagregeling voor de personeelsafgevaardigden in de licenciement particulier pour les délégués du personnel aux conseils
ondernemingsraden en in de comités voor veiligheid, gezondheid en d'entreprise et aux comités de sécurité, d'hygiène et d'embellissement
verfraaiing van de werkplaatsen alsmede voor de des lieux de travail, ainsi que pour les candidats délégués du
kandidaat-personeelsafgevaardigden » houdt die ontslagregeling in dat personnel », les délégués du personnel et les candidats délégués du
de personeelsafgevaardigden en de kandidaat-personeelsafgevaardigden personnel ne peuvent être licenciés que pour un motif grave
slechts kunnen worden ontslagen om een dringende reden die vooraf door préalablement admis par la juridiction du travail ou pour des raisons
het arbeidsgerecht werd aangenomen, of om economische of technische d'ordre économique ou technique préalablement reconnues par l'organe
redenen die vooraf door het bevoegd paritair orgaan werden erkend. Zij paritaire compétent. Ils bénéficient de cet avantage à partir du
genieten dat voordeel vanaf de dertigste dag voorafgaand aan de trentième jour précédant l'affichage de l'avis fixant la date des
aanplakking van het bericht dat de verkiezingsdatum vaststelt. élections. Les listes de candidats doivent être déposées au plus tard le
De kandidatenlijsten moeten uiterlijk de vijfendertigste dag na die trente-cinquième jour à dater de cet affichage, de sorte que les
aanplakking worden ingediend, zodat de kandidaten al vanaf candidats peuvent déjà bénéficier de la protection particulière contre
vijfenzestig dagen vooraleer de werkgever door indiening van de le licenciement soixante-cinq jours avant que l'employeur ne prenne
kandidatenlijsten kennis krijgt van hun namen de bijzondere connaissance de leur nom par le dépôt de listes de candidats.
ontslagbescherming kunnen genieten.
B.5.3. Krachtens het in het geding zijnde artikel 52 van de wet van 4 B.5.3. En vertu de l'article 52 litigieux de la loi du 4 août 1996,
augustus 1996 genieten de leden van de vakbondsafvaardiging die met de les membres de la délégation syndicale chargée d'exercer les missions
uitoefening van de opdrachten van het comité is belast, dezelfde du comité bénéficient de la même protection que les délégués du
bescherming als de personeelsafgevaardigden in het comité. personnel du comité.
Doordat werd bepaald dat de bescherming van de vakbondsafgevaardigden Etant donné qu'il a été disposé que la protection des délégués
slechts aanvangt op de datum van het begin van hun opdracht, geldt zij syndicaux ne commence qu'à la date du début de leur mission, cette
niet voor de kandidaat-leden voor een vakbondsafvaardiging die met de protection ne s'applique pas aux candidats membres d'une délégation
uitoefening van de opdrachten van het comité is belast. syndicale chargée de l'exercice des missions du comité.
B.6. De vakbondsafvaardiging is, in tegenstelling tot het comité voor B.6. Contrairement au comité pour la prévention et la protection au
preventie en bescherming op het werk, niet bij wet geregeld, maar bij travail, la délégation syndicale n'est pas réglée par la loi mais par
een in de Nationale Arbeidsraad gesloten collectieve une convention collective de travail conclue au sein du Conseil
arbeidsovereenkomst, waarvan geen van de partijen de national du travail, pour laquelle aucune des parties n'a demandé
algemeenverbindendverklaring heeft gevraagd (C.A.O. nr. 5 van 24 mei l'extension de la force obligatoire (C.C.T. n° 5 du 24 mai 1971
1971 betreffende het statuut van de syndicale afvaardigingen van het concernant le statut des délégations syndicales du personnel des
personeel der ondernemingen). Die collectieve arbeidsovereenkomst is entreprises). Cette convention collective de travail est
van interprofessionele aard en laat aan de paritaire comités van de interprofessionnelle et laisse aux commissions paritaires des
verschillende bedrijfstakken de nadere uitwerking omtrent de différentes branches d'activité le soin de préciser la composition et
samenstelling en de bevoegdheid van de vakbondsafvaardiging evenals la compétence de la délégation syndicale et de choisir entre une
omtrent de keuze tussen een samenstelling bij aanwijzing dan wel bij composition par désignation ou par élection. La protection des
verkiezing. De bescherming van de vakbondsafgevaardigden is eveneens délégués syndicaux est, elle aussi, entièrement fixée par convention,
in haar totaliteit conventioneel bepaald, zonder enig optreden van de sans aucune intervention de l'autorité. La volonté du législateur est
overheid. De wil van de wetgever is duidelijk : het regelen van de claire : le soin de régler la matière dont il s'agit est laissé à
desbetreffende aangelegenheid wordt aan de autonomie van de l'autonomie collective des partenaires sociaux.
collectiviteit van de sociale partners gelaten. La différence de traitement évoquée par le juge a quo trouve son
Het door de verwijzende rechter aangebrachte verschil in behandeling explication dans la nature juridique du statut de la délégation
vindt een verklaring in de juridische aard van het statuut van de syndicale, le statut des délégués du personnel du comité pour la
vakbondsafvaardiging : het statuut van de personeelsafgevaardigden in
het comité voor preventie en bescherming op het werk is geregeld bij prévention et la protection au travail étant réglé par la loi alors
wet, terwijl het statuut van de vakbondsafgevaardigden is geregeld bij que le statut des délégués syndicaux a été réglé par convention entre
overeenkomst tussen afgevaardigden van de werkgevers en afgevaardigden les délégués des employeurs et les délégués des travailleurs au sein
van de werknemers binnen het paritair comité. de la commission paritaire.
De wetgever kan in redelijkheid niet worden verweten de bijzondere On ne saurait raisonnablement reprocher au législateur de n'avoir fait
bescherming die de leden van de vakbondsafvaardiging genieten wanneer commencer la protection particulière dont bénéficient les membres de
zij met de uitoefening van de taken van het comité voor preventie en la délégation syndicale lorsque celle-ci exerce les missions du comité
bescherming op het werk is belast, pas te laten aanvangen bij het pour la prévention et la protection au travail qu'au début de la
opnemen van de opdracht die de wet hun toekent en die anders is dan mission que la loi leur confie et qui est différente de leur mission
hun basisopdracht, die hun door de sociale partners is toebedeeld. de base, qui leur a été confiée par les partenaires sociaux.
B.7. De prejudiciële vraag moet ontkennend worden beantwoord. B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 52 van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van L'article 52 de la loi du 4 août 1996 relative au bien-être des
de werknemers bij de uitvoering van hun werk schendt de artikelen 10 travailleurs lors de l'exécution de leur travail ne viole pas les
en 11 van de Grondwet niet in zoverre het de ontslagbescherming voor articles 10 et 11 de la Constitution en tant qu'il n'accorde la
de leden van een vakbondsafvaardiging die met de uitoefening van de protection contre le licenciement aux membres d'une délégation
opdrachten van het comité voor preventie en bescherming op het werk is syndicale chargée d'exercer les missions du comité pour la prévention
belast, pas laat aanvangen op de datum van het begin van hun opdracht. et la protection au travail qu'à la date du début de leur mission.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 14 juni 2000, door de la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 14 juin 2000, par le
voormelde zetel, waarin rechter H. Coremans voor de uitspraak is siège précité, dans lequel le juge H. Coremans est remplacé, pour le
vervangen door rechter A. Arts, overeenkomstig artikel 110 van de prononcé, par le juge A. Arts, conformément à l'article 110 de la même
voormelde wet. loi.
De wnd. griffier, De voorzitter, Le greffier f.f., Le président,
B. Renauld. G. De Baets. B. Renauld G. De Baets.
^