Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 80/2000 van 21 juni 2000 Rolnummers 1688 en 1810 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 42, § 1, van de wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders, gecoördineerd op 19 december 1939, zoals gew Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, en de rechters H. (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 80/2000 van 21 juni 2000 Rolnummers 1688 en 1810 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 42, § 1, van de wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders, gecoördineerd op 19 december 1939, zoals gew Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, en de rechters H. (...) Extrait de l'arrêt n° 80/2000 du 21 juin 2000 Numéros du rôle : 1688 et 1810 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 42, § 1 er , des lois relatives aux allocations familiales pour travailleurs salariés, coo La Cour d'arbitrage, composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, et des juges H. Boel, L(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 80/2000 van 21 juni 2000 Extrait de l'arrêt n° 80/2000 du 21 juin 2000
Rolnummers 1688 en 1810 Numéros du rôle : 1688 et 1810
In zake : de prejudiciële vragen over artikel 42, § 1, van de wetten En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 42, § 1er,
des lois relatives aux allocations familiales pour travailleurs
betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders, gecoördineerd op 19 salariés, coordonnées le 19 décembre 1939, modifié par l'arrêté royal
december 1939, zoals gewijzigd bij het koninklijk besluit van 21 april du 21 avril 1997, qui a été confirmé par la loi du 12 décembre 1997,
1997 dat bekrachtigd werd bij wet van 12 december 1997, gesteld door posées par le Tribunal du travail de Courtrai et le Tribunal du
de Arbeidsrechtbank te Kortrijk en de Arbeidsrechtbank te Dendermonde. travail de Termonde.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, en de composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, et des juges H.
rechters H. Boel, L. François, R. Henneuse, M. Bossuyt en E. De Groot, Boel, L. François, R. Henneuse, M. Bossuyt et E. De Groot, assistée du
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter G. De Baets, greffier L. Potoms, présidée par le président G. De Baets,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen I. Objet des questions préjudicielles
a. Bij vonnis van 19 mei 1999 in zake D. Sameyn en I. Desmet tegen de a. Par jugement du 19 mai 1999 en cause de D. Sameyn et I. Desmet
contre l'Office national d'allocations familiales pour travailleurs
Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers, waarvan de expeditie salariés, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour
ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 26 mei 1999, heeft de d'arbitrage le 26 mai 1999, le Tribunal du travail de Courtrai a posé
Arbeidsrechtbank te Kortrijk de volgende prejudiciële vraag gesteld : la question préjudicielle suivante :
« Houdt artikel 42, § 1, van de samengeordende wetten betreffende de « L'article 42, § 1er, des lois relatives aux allocations familiales
kinderbijslag voor loonarbeiders [gecoördineerd op 19 december 1939], pour travailleurs salariés [coordonnées le 19 décembre 1939], modifié
zoals gewijzigd bij artikel 1 van het koninklijk besluit van 21 april par l'article 1er de l'arrêté royal du 21 avril 1997 (Moniteur belge
1997 (Belgisch Staatsblad van 30 april 1997) met uitwerking op 1 du 30 avril 1997), avec effet au 1er octobre 1997, confirmé par
oktober 1997, bekrachtigd bij artikel 8 van de wet van 12 december l'article 8 de la loi du 12 décembre 1997 (Moniteur belge du 18
1997 (Belgisch Staatsblad van 18 december 1997) geen schending in van
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat het bepaalt dat, indien décembre 1997), viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en
er verschillende bijslagtrekkenden zijn, voor de rangbepaling er ce qu'il dispose que lorsqu'il y a plusieurs allocataires, il est tenu
rekening gehouden wordt met het geheel van de rechtgevende kinderen compte, pour la détermination du rang, de l'ensemble des enfants
onder de voorwaarde dat de bijslagtrekkenden hetzij met elkaar moeten bénéficiaires à condition que les allocataires soient, soit conjoints,
gehuwd zijn, hetzij personen van verschillend geslacht zijn en een soit des personnes de sexe différent établies en ménage, alors que
huishouden vormen, terwijl voor samenwonenden van hetzelfde geslacht, pour les cohabitants du même sexe, qui forment tout autant un ménage,
die evenzeer een huishouden vormen, deze rangregeling niet geldt ? » cette détermination du rang n'est pas applicable ? »
Die zaak is ingeschreven onder nummer 1688 van de rol van het Hof. Cette affaire est inscrite sous le numéro 1688 du rôle de la Cour.
b. Bij vonnis van 9 november 1999 in zake N. Hellebroeck tegen de b. Par jugement du 9 novembre 1999 en cause de N. Hellebroeck contre
v.z.w. Algemene Compensatiekas voor Werknemers, waarvan de expeditie l'a.s.b.l. Algemene Compensatiekas voor Werknemers, dont l'expédition
ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 19 november 1999, est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 19 novembre 1999, le
heeft de Arbeidsrechtbank te Dendermonde de volgende prejudiciële Tribunal du travail de Termonde a posé la question préjudicielle
vraag gesteld : suivante :
« Schendt artikel 42, § 1, derde lid, 2°, van het koninklijk besluit « L'article 42, § 1er, alinéa 3, 2°, de l'arrêté royal du 19 septembre
van 19 september [lees : december] 1939 tot samenvatting van de wet [lire : décembre] 1939 portant coordination des lois relatives aux
van 4 augustus 1930 betreffende de kinderbijslagen voor de allocations familiales pour travailleurs salariés, inséré par
loonarbeiders, ingevoerd door artikel 1 van het koninklijk besluit van
21 april 1997 houdende sommige bepalingen [betreffende de l'article 1er de l'arrêté royal du 21 avril 1997 portant certaines
gezinsbijslag] ter uitvoering van artikel 21 van de wet van 26 juli dispositions relatives aux prestations familiales en exécution de
1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van l'article 21 de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de la
de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels (Belgisch sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux des
Staatsblad van 30 april 1997) en bekrachtigd door artikel 8 van de wet pensions (Moniteur belge du 30 avril 1997) et confirmé par l'article 8
van 12 december 1997 tot bekrachtiging van de koninklijke besluiten de la loi du 12 décembre 1997 g portant confirmation des arrêtés
genomen met toepassing van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering royaux pris en application de la loi du 26 juillet 1996 portant
van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de pensioenstelsels en modernisation de la sécurité sociale et assurant la viabilité des
van de wet van 26 juli 1996 strekkende tot realisatie van de régimes légaux des pensions, et [de] la loi du 26 juillet 1996 visant
budgettaire voorwaarden tot deelname van België aan de Europese à réaliser les conditions budgétaires de la participation de la
Belgique à l'Union économique et monétaire européenne ' (Moniteur
Economische en Monetaire Unie (Belgisch Staatsblad van 18 december belge du 18 décembre 1997), en tant que pour la détermination du rang
1997) in zoverre voor de rangregeling bedoeld in het eerste lid van
voornoemd artikel 42 van het koninklijk besluit van 19 september [lees visée à l'alinéa 1er du susdit article 42 de l'arrêté royal du 19
: december] 1939 rekening wordt gehouden met het geheel van de septembre [lire : décembre] 1939, il est tenu compte de l'ensemble des
rechtgevende kinderen indien er verschillende bijslagtrekkenden zijn
die een huishouden vormen mits deze personen van verschillend geslacht enfants bénéficiaires s'il y a plusieurs allocataires qui forment un
zijn, terwijl dit niet het geval is indien de bijslagtrekkenden die ménage, à condition que ces personnes soient de sexe différent, alors
een huishouding vormen van hetzelfde geslacht zijn, de artikelen 10 en que ce n'est pas le cas si les allocataires qui forment un ménage sont
11 van de Grondwet ? » du même sexe, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution ? »
Die zaak is ingeschreven onder nummer 1810 van de rol van het Hof. Cette affaire est inscrite sous le numéro 1810 du rôle de la Cour.
(...) (...)
IV. In rechte IV. En droit
(...) (...)
B.1.1. Volgens de artikelen 40 en 42 van de samengeordende wetten B.1. Conformément aux articles 40 et 42 des lois coordonnées relatives
betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders, varieert het bedrag aux allocations familiales pour travailleurs salariés, le montant des
van de kinderbijslag die per kind wordt uitgekeerd, naar gelang van de allocations familiales accordées par enfant varie en fonction du rang
rang die het kind inneemt in het gezin en die wordt bepaald door de qu'occupe cet enfant au sein du ménage, ce rang étant déterminé en
volgorde van de geboorte van de kinderen. De kinderbijslag bedraagt tenant compte de la chronologie des naissances des enfants.
het minst voor het eerste kind en het meest vanaf het derde of L'allocation est la moins élevée pour le premier enfant et la plus
volgende kind. élevée à partir du troisième enfant et pour chacun des suivants.
B.1.2. De prejudiciële vragen hebben betrekking op artikel 42, § 1, B.1.2. Les questions préjudicielles concernent l'article 42, § 1er,
derde lid, van de kinderbijslagwet, dat luidt : alinéa 3, de la loi relative aux allocations familiales, qui dispose :
« Indien er verschillende bijslagtrekkenden zijn wordt voor de « Lorsqu'il y a plusieurs allocataires, pour la détermination du rang
rangbepaling bedoeld in het eerste lid rekening gehouden met het visée à l'alinéa 1er, il est tenu compte de l'ensemble des enfants
geheel van de rechtgevende kinderen onder de volgende voorwaarden : bénéficiaires aux conditions suivantes :
1° de bijslagtrekkenden moeten dezelfde hoofdverblijfplaats hebben in 1° les allocataires doivent avoir la même résidence principale au sens
de zin van artikel 3, eerste lid, 5°, van de wet van 8 augustus 1983 de l'article 3, alinéa 1er, 5°, de la loi du 8 août 1983 organisant un
tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen; registre national des personnes physiques;
2° de bijslagtrekkenden moeten hetzij met elkaar gehuwd zijn, hetzij 2° les allocataires doivent être, soit conjoints, soit des personnes
personen van verschillend geslacht zijn en een huishouden vormen, de sexe différent établies en ménage, soit être parents ou alliés au
hetzij verwant of aanverwant zijn in de eerste, tweede of derde graad. » premier, au deuxième ou au troisième degré. »
B.1.3. Het Hof wordt ondervraagd over de bestaanbaarheid van die B.1.3. La Cour est interrogée sur la compatibilité de cette
bepaling met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre bij het disposition avec les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que,
bepalen van de rangregeling van de kinderen in het geval waarin er
meerdere bijslagtrekkenden zijn, rekening wordt gehouden met het pour la détermination du rang des enfants, lorsqu'il y a plusieurs
geheel van de rechtgevende kinderen wanneer de bijslagtrekkenden allocataires, il est tenu compte de l'ensemble des enfants
gehuwd zijn of indien een huishouden wordt gevormd door personen van bénéficiaires si les allocataires sont conjoints ou sont des personnes
verschillend geslacht, terwijl dat niet het geval is indien een de sexe opposé établies en ménage, alors qu'il n'en est pas tenu
huishouden wordt gevormd door personen van hetzelfde geslacht die niet compte lorsqu'un ménage est formé par des personnes du même sexe qui
verwant of aanverwant zijn. ne sont pas parentes ou alliées.
B.1.4. De regeling, zoals ze aan het Hof wordt voorgelegd, werd B.1.4. La réglementation, telle qu'elle est soumise à la Cour, a été
ingevoerd door het koninklijk besluit van 21 april 1997 « houdende instaurée par l'arrêté royal du 21 avril 1997 « portant certaines
sommige bepalingen betreffende de gezinsbijslag ter uitvoering van dispositions relatives aux prestations familiales en exécution de
artikel 21 van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de l'article 21 de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de la
sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux des
wettelijke pensioenstelsels », bekrachtigd bij wet van 12 december pensions », confirmé par la loi du 12 décembre 1997.
1997. Volgens het verslag aan de Koning beoogt vermeld koninklijk besluit « Selon le rapport au Roi, l'arrêté royal précité entend « adapter le
de regeling van de kinderbijslag voor werknemers aan te passen aan de régime des allocations familiales pour travailleurs salariés aux
gewijzigde maatschappelijke omstandigheden en, meer in het bijzonder, modifications des conditions sociales et, plus particulièrement, aux
de verschillende gezinsvormen. De wijze waarop de groepering van de différentes formes de ménage. La manière dont le groupement des
kinderen dient te geschieden voor de berekening van de rang van het enfants doit être opéré pour le calcul du rang de l'enfant a fait
kind maakt het voorwerp uit van een nieuwe benadering. Het begrip rang l'objet d'une nouvelle approche. Le notion de rang de l'enfant part du
van het kind gaat uit van het beginsel dat de te dragen last door het postulat que la charge à supporter par la famille augmente en fonction
gezin vergroot volgens de omvang. [Voortaan gebeurt] de groepering de sa taille. [Y] le groupement doit se faire [désormais] autour de
rond de bijslagtrekkende, m.a.w. de persoon die het kind opvoedt en l'allocataire, c'est-à-dire la personne qui élève l'enfant et à qui
aan wie kinderbijslag wordt betaald, of rond meerdere les allocations familiales sont payées, ou autour des allocataires
bijslagtrekkenden in hetzelfde gezin » (Belgisch Staatsblad, 30 april dans le même ménage » (Moniteur belge du 30 avril 1997, pp.
1997, pp. 10514-10515). 10514-10515).
B.2.1. Uit het bovenstaande blijkt dat de wetgever rekening heeft B.2.1. Il ressort de ce qui précède que le législateur a voulu tenir
willen houden met de verschillende gezinsvormen die bestaan in de compte des différentes formes de ménage qui existent dans le contexte
gewijzigde maatschappelijke omstandigheden en dat hij uitgaat van het social modifié et qu'il pose comme principe que la charge que le
beginsel dat de door het gezin te dragen last vergroot door de omvang ervan. B.2.2. Zowel bij samenwonenden van hetzelfde geslacht als bij samenwonenden van verschillend geslacht of gehuwden leidt het samenwonen van meerdere bijslagtrekkenden met kinderen immers tot het vormen van een groter gezin en staan de partners op dezelfde wijze in voor het onderhoud van de kinderen. B.2.3. Het Hof merkt op dat door het voordeel van de groepering zonder onderscheid toe te kennen aan de samenwonenden van verschillend geslacht, gehuwd of niet, alsook aan samenwonenden van hetzelfde geslacht indien zij verwant of aanverwant zijn, maar niet aan samenwonenden van hetzelfde geslacht indien zij niet verwant of aanverwant zijn, de toepasselijke maatregel samenhang ontbeert. Er zijn bovendien geen redenen om aan te nemen dat, nu de bijslagtrekkenden dezelfde hoofdverblijfplaats moeten hebben, het risico voor misbruiken, aangevoerd door de Ministerraad, groter zou zijn wanneer het gaat om samenwonenden van hetzelfde geslacht dan wel om samenwonenden van verschillend geslacht. Het in het geding zijnde verschil in behandeling is niet redelijk verantwoord. B.2.4. De prejudiciële vragen dienen bevestigend te worden beantwoord. ménage doit supporter s'accroît en fonction de sa taille. B.2.2. En effet, la cohabitation de plusieurs allocataires avec enfants conduit à la formation d'un ménage plus grand, tant pour les cohabitants de même sexe que pour les cohabitants de sexe différent ou les conjoints, et les partenaires ont à assumer de la même manière l'entretien des enfants. B.2.3. La Cour observe qu'en accordant l'avantage du regroupement indifféremment aux cohabitants de sexe différent, qu'ils soient mariés ou non, ainsi qu'aux cohabitants de même sexe s'ils sont parents ou alliés, mais non aux cohabitants de même sexe s'ils ne sont pas parents ou alliés, la mesure applicable manque de cohérence. En outre, les allocataires devant avoir la même résidence principale, il n'y a pas de raison de croire que le risque d'abus, invoqué par le Conseil des ministres, soit plus grand lorsqu'il s'agit de cohabitants de même sexe plutôt que de cohabitants de sexe différent. La différence de traitement en cause n'est pas raisonnablement justifiée. B.2.4. Les questions préjudicielles appellent une réponse positive.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 42, § 1, van de wetten betreffende de kinderbijslag voor L'article 42, § 1er, des lois relatives aux allocations familiales
loonarbeiders, gecoördineerd op 19 december 1939, zoals gewijzigd bij pour travailleurs salariés, coordonnées le 19 décembre 1939, modifié
het koninklijk besluit van 21 april 1997, schendt de artikelen 10 en par l'arrêté royal du 21 avril 1997, viole les articles 10 et 11 de la
11 van de Grondwet doordat het in het derde lid, 2°, de woorden « Constitution en ce qu'il contient, à l'alinéa 3, 2°, les mots « de
personen van verschillend geslacht zijn en » bevat. sexe différent ».
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 21 juni 2000. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 21 juin 2000.
De griffier, Le greffier,
L. Potoms. L. Potoms.
De voorzitter, Le président,
G. De Baets. G. De Baets.
^