Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 11/2000 van 2 februari 2000 Rolnummer 1490 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 27, vierde lid, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters H. (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 11/2000 van 2 februari 2000 Rolnummer 1490 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 27, vierde lid, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters H. (...) Extrait de l'arrêt n° 11/2000 du 2 février 2000 Numéro du rôle : 1490 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 27, alinéa 4, de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges H. Boel, E(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 11/2000 van 2 februari 2000 Extrait de l'arrêt n° 11/2000 du 2 février 2000
Rolnummer 1490 Numéro du rôle : 1490
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 27, vierde lid, van de En cause : la question préjudicielle concernant l'article 27, alinéa
wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige 4, de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et
verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, gesteld door indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, posée par la Commission
de Commissie van beroep ingesteld bij de Dienst voor geneeskundige d'appel instituée auprès du Service du contrôle médical de l'INAMI.
controle van het RIZIV. La Cour d'arbitrage,
Het Arbitragehof,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges H.
rechters H. Boel, E. Cerexhe, A. Arts, R. Henneuse en M. Bossuyt, Boel, E. Cerexhe, A. Arts, R. Henneuse et M. Bossuyt, assistée du
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij beslissing van 10 december 1998 in zake D. Herman, waarvan de Par décision du 10 décembre 1998 en cause de D. Herman, dont
expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 17 december l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 17
1998, heeft de Commissie van beroep ingesteld bij de Dienst voor décembre 1998, la Commission d'appel instituée auprès du Service du
geneeskundige controle van het Rijksinstituut voor ziekte- en
invaliditeitsverzekering (RIZIV) de volgende prejudiciële vraag contrôle médical de l'Institut national d'assurance maladie-invalidité
gesteld : (INAMI) a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 27, vierde lid, van de wet betreffende de verplichte « L'article 27, alinéa 4, de la loi relative à l'assurance obligatoire
verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen,
gecoördineerd op 14 juli 1994, de beginselen van gelijkheid en soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994,
viole-t-il les principes d'égalité et de non-discrimination visés aux
niet-discriminatie bedoeld in de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, articles 10 et 11 de la Constitution en imposant, par référence à
doordat het, onder referte aan artikel 27, derde lid, van de wet van
14 juli 1994, het advies van de Dienst voor geneeskundige controle l'article 27, alinéa 3, de la loi du 14 juillet 1994, l'avis du
oplegt over het advies van de Technische geneeskundige raad dat op Service du contrôle médical sur l'avis du Conseil technique médical
verzoek van de Commissie van beroep wordt uitgebracht, terwijl het rendu suite à la demande de la Commission d'appel alors que l'INAMI,
RIZIV, middels zijn Dienst voor geneeskundige controle, betrokken is par son Service du contrôle médical, est à la cause devant ladite
in het geding voor de genoemde Commissie als tegenpartij van de Commission en tant que partie adverse à la partie appelante,
appellant, zorgverlener, in het kader van de artikelen 155, derde en dispensateur de soins, dans le cadre des articles 155, alinéas 3 et 6,
zesde lid, en 156, eerste, derde en vierde lid, van de wet van 14 juli et 156, alinéas 1er, 3 et 4, de la loi du 14 juillet 1994 et alors que
1994 en terwijl die Dienst voor geneeskundige controle zijn rechten ce Service du contrôle médical peut faire valoir ses droits de défense
van verdediging kan laten gelden in het kader van de rechtspleging dans le cadre de la procédure devant la Commission d'appel
voor de Commissie van beroep, los van artikel 27, vierde lid, indépendamment de l'article 27, alinéa 4, susdit, notamment par des
voormeld, met name aan de hand van verslagen van de
geneesheer-inspecteur, die verslaggever is voor de Commissie van rapports du médecin-inspecteur, rapporteur devant la Commission
beroep en die de standpunten van de genoemde dienst vertegenwoordigt ? » d'appel qui présente les positions du service susdit ? »
(...) (...)
IV. In rechte IV. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de overeenstemming van B.1. La question préjudicielle porte sur la conformité aux articles 10
artikel 27, vierde lid, van de wet betreffende de verplichte et 11 de la Constitution de l'article 27, alinéa 4, de la loi relative
verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le
gecoördineerd op 14 juli 1994, met de artikelen 10 en 11 van de 14 juillet 1994, aux termes duquel le Service du contrôle médical de
Grondwet. Volgens dat artikel moet de Dienst voor geneeskundige l'INAMI est tenu de rendre un avis sur l'avis du Conseil technique
controle van het RIZIV een advies uitbrengen over het advies van de médical que la Commission d'appel instituée auprès du Service du
Technische geneeskundige raad dat de Commissie van beroep ingesteld contrôle médical peut solliciter lorsqu'elle est saisie d'un litige.
bij de Dienst voor geneeskundige controle kan vragen wanneer zij een Il en résulterait, selon la Commission d'appel qui interroge la Cour,
geschil behandelt. Hieruit zou volgens de Commissie van beroep, die une différence de traitement entre le dispensateur de soins appelant
het Hof een vraag stelt, een verschil in behandeling voortvloeien et la partie adverse, l'INAMI (Institut national d'assurance
tussen de zorgverstrekker als eiser in hoger beroep en de tegenpartij, maladie-invalidité) agissant par l'intermédiaire de son Service du
het RIZIV (Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering)
optredend bij monde van de Dienst voor geneeskundige controle. contrôle médical.
B.2.1. Artikel 27 van de wet betreffende de verplichte verzekering B.2.1. L'article 27 de la loi relative à l'assurance soins de santé et
voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, dont l'alinéa 4 fait
1994, waarvan het vierde lid het onderwerp is van de vraag, bepaalde, l'objet de la question, disposait, avant sa modification par la loi du
vóór de wijziging ervan bij de wet van 25 januari 1999 : 25 janvier 1999 :
« Bij de Dienst voor geneeskundige verzorging worden een Technische geneeskundige raad, een Technische tandheelkundige raad, een Technische raad voor ziekenhuisverpleging, een Technische raad voor kinesitherapie, een Technische farmaceutische raad, een Technische raad voor farmaceutische specialiteiten, een Technische raad voor de betrekkingen met de farmaceutische industrie en een Technische raad voor implantaten ingesteld. Deze raden worden ingesteld bij de overeenstemmende overeenkomsten- of akkoordencommissies of bij de Geneesmiddelencommissie, en, bij gebreke daarvan, bij het Verzekeringscomité. Die raden doen de voorstellen en verstrekken de adviezen die zijn « Il est institué, auprès du service des soins de santé, un Conseil technique médical, un Conseil technique dentaire, un Conseil technique de l'hospitalisation, un Conseil technique de la kinésithérapie, un Conseil technique pharmaceutique, un Conseil technique des spécialités pharmaceutiques, un Conseil technique des relations avec l'industrie pharmaceutique et un Conseil technique des implants. Ces Conseils sont institués auprès des commissions de conventions ou d'accords correspondantes ou de la Commission des médicaments, et, à défaut, auprès du Comité de l'assurance. Ces conseils font les propositions et donnent les avis prévus à
bedoeld in artikel 35, § 2. l'article 35, § 2.
De Technische geneeskundige raad en de Technische tandheelkundige raad Le Conseil technique médical et le Conseil technique dentaire sont
zijn bevoegd om adviezen te geven over de interpretatie van de compétents pour donner des avis sur l'interprétation de la
nomenclatuur, met name aan de beperkte kamers en aan de commissies van nomenclature, notamment aux chambres restreintes et aux commissions
beroep, die respectievelijk bedoeld zijn in de artikelen 141, § 1, d'appel visées, respectivement, aux articles 141, § 1er, alinéa 1er,
eerste lid, 9°, en 155. 9°, et 155.
Elk van deze voorstellen of adviezen zoals bedoeld in het tweede en
derde lid moet vergezeld zijn van een schriftelijk advies van de Chaque proposition ou avis visés aux alinéas 2 et 3 doit être
Dienst voor geneeskundige controle. Dit advies wordt geacht te zijn accompagné d'un avis écrit du service du contrôle médical. Cet avis
gegeven door de Dienst voor geneeskundige controle indien het niet is est censé avoir été donné par le service du contrôle médical s'il n'a
geformuleerd binnen de termijn van vijftien dagen nadat deze dienst pas été formulé dans un délai de quinze jours après que ce service ait
hierom werd verzocht. » été invité à le donner. »
B.2.2. Artikel 139 van de voormelde wet van 14 juli 1994 bepaalt : B.2.2. L'article 139 de la loi précitée du 14 juillet 1994 dispose :
« In de schoot van het Instituut wordt een Dienst voor geneeskundige « Il est institué au sein de l'Institut un Service du contrôle médical
controle ingesteld wiens opdracht erin bestaat : dont la mission consiste à :
1° de prestaties van de verzekering voor geneeskundige verzorging en 1° contrôler les prestations de l'assurance soins de santé et de
de uitkeringsverzekering te controleren op het vlak van realiteit en l'assurance indemnités sur le plan de la réalité et de la conformité
conformiteit met de voorschriften van deze gecoördineerde wet en haar aux dispositions de la présente loi coordonnée et de ses arrêtés
uitvoeringsbesluiten; d'exécution;
2° de kwantiteit van de voorgeschreven of verleende verzorging te 2° évaluer la quantité des soins prescrits ou dispensés et faire
beoordelen en uitvoering te geven aan de beslissingen van de exécuter les décisions prises par les commissions visées à l'article
commissies bedoeld in artikel 142. » 142. »
B.3.1. Uit de twee voormelde bepalingen blijkt dat de Dienst voor B.3.1. Il résulte des deux dispositions précitées que le Service du
geneeskundige controle een dubbele opdracht heeft : enerzijds, contrôle médical exerce une double mission : d'une part, il contrôle
controleert hij of de prestaties van de geneesheren reëel zijn en in la réalité des prestations des médecins et leur conformité par rapport
overeenstemming met de nomenclatuur van de geneeskundige
verstrekkingen en bestraft hij in voorkomend geval de overtredingen; à la nomenclature des prestations et, le cas échéant, réprime les
anderzijds, brengt diezelfde Dienst ook een advies uit over het advies infractions; d'autre part, le même Service rend aussi un avis au sujet
van de Technische geneeskundige raad, wanneer die raad een technisch de l'avis formulé par le Conseil technique médical lorsque celui-ci
advies moet geven hetzij in het kader van een voorstel tot wijziging est appelé à rendre un avis technique, soit dans le cadre d'une
van de nomenclatuur, hetzij in het kader van een geschil over de proposition de modification de la nomenclature, soit dans le cadre
interpretatie van de nomenclatuur voor de beperkte kamer of voor de d'un litige portant sur l'interprétation de la nomenclature devant la
Commissie van beroep. chambre restreinte ou devant la Commission d'appel.
B.3.2. In de interpretatie die de verwijzingsrechter aan artikel 27, B.3.2. Selon l'interprétation de l'article 27, alinéa 4, par le juge a
vierde lid, geeft, dient het advies van de Dienst voor geneeskundige quo, l'avis du Service du contrôle médical en cas de litige concernant
controle bij een geschil over de toepassing van de nomenclatuur l'application de la nomenclature doit être donné après l'avis du
gegeven te worden na, en toegevoegd te worden bij, het advies van de Conseil technique médical et joint à celui-ci. En vertu de cette
Technische geneeskundige raad. In die interpretatie geeft de Dienst voor geneeskundige controle, die namens het RIZIV optreedt in het geschil voor de Commissie van beroep, op die manier twee keer zijn standpunt weer : een eerste keer over het advies van de Technische geneeskundige raad, en een tweede keer tijdens de terechtzitting voor de Commissie van beroep, aangezien de wet bepaalt dat de verslaggever van de Dienst voor geneeskundige controle van het RIZIV tijdens die terechtzitting moet worden gehoord. Hieruit vloeit een verschil in behandeling voort met de zorgverstrekker, die slechts één keer, namelijk op de terechtzitting, kan worden gehoord en zijn middelen kan toelichten. B.3.3. De Ministerraad betwist in hoofdorde die interpretatie en stelt dat de in het geding zijnde bepaling dient te worden geïnterpreteerd in die zin dat het advies van de Dienst voor geneeskundige controle niet noodzakelijk vormelijk moet worden toegevoegd aan het advies van de Technische geneeskundige raad, maar ook kan worden uitgebracht in een aanvullend verslag dat de Dienst voor geneeskundige controle voor interprétation, le Service du contrôle médical, qui agit au nom de l'INAMI dans le litige porté devant la Commission d'appel, exprime ainsi deux fois son point de vue : une première fois, sur l'avis du Conseil technique médical et, une seconde fois, lors de l'audience devant la Commission d'appel puisque la loi prévoit que le rapporteur du Service du contrôle médical de l'INAMI doit être entendu au cours de cette audience. Il en résulte une différence de traitement avec le dispensateur de soins, qui ne peut être entendu et développer ses moyens qu'une fois à l'audience. B.3.3. Le Conseil des ministres conteste en ordre principal cette interprétation et affirme que la disposition en cause doit s'interpréter au sens que l'avis du Service du contrôle médical ne doit pas nécessairement être joint formellement à l'avis du Conseil technique médical mais peut également être formulé dans un rapport complémentaire que peut développer le Service du contrôle médical
de Commissie van beroep kan uitbrengen. devant la Commission d'appel.
B.3.4. Het Hof is evenwel gehouden de vraag te beantwoorden in de door B.3.4. La Cour est toutefois tenue de répondre à la question
de verwijzingsrechter geformuleerde interpretatie. conformément à l'interprétation formulée par le juge a quo.
B.4. De Ministerraad is in ondergeschikte orde van oordeel dat het B.4. Le Conseil des ministres estime en ordre subsidiaire que la
beweerde verschil in behandeling berust op een louter formeel différence de traitement avancée se fonde sur une distinction purement
onderscheid en dat het middel evenredig is met het nagestreefde doel, formelle et que le moyen est proportionné à l'objectif poursuivi, à
namelijk de Commissie van beroep die uitspraak moet doen zo volledig savoir donner l'information la plus complète possible à la Commission
mogelijk informeren. d'appel amenée à statuer.
B.5. Het Hof stelt vast dat, enerzijds, de Commissie van beroep niet B.5. La Cour constate que, d'une part, la Commission d'appel n'est pas
verplicht is een niet-bindend advies van de Technische geneeskundige obligée de recueillir un avis non contraignant du Conseil technique
raad in te winnen en, anderzijds, dat het aangewezen wordt geacht het médical et que, d'autre part, il est estimé souhaitable que l'avis
advies betreffende de juiste interpretatie van de bepalingen met concernant l'interprétation correcte des dispositions relatives à la
betrekking tot de nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen in nomenclature des prestations médicales soit recueilli auprès de
te winnen bij die instantie die ook advies heeft uitgebracht bij de l'instance qui a également émis un avis lors de l'élaboration de ces
totstandkoming van die bepalingen. Nu die adviserende instantie, de dispositions. Dès lors que cette instance consultative, à l'exception
voorzitter eventueel uitgezonderd, enkel uit geneesheren is éventuellement du président, est exclusivement composée de médecins,
samengesteld, is het niet onredelijk te bepalen, in acht genomen de il n'est pas déraisonnable, eu égard aux spécificités et à la
specificiteit en de technische complexiteit van de aangelegenheid, dat complexité technique de la matière, de stipuler que les avis de cet
de adviezen van dat orgaan vergezeld moeten zijn van een advies van de organe doivent être accompagnés d'un avis du Service du contrôle
Dienst voor geneeskundige controle, die onder meer ermee is belast de médical, lequel est notamment chargé de fournir des explications au
weerslag van de adviezen op de begroting toe te lichten (Parl. St., sujet de l'incidence des avis sur le budget (Doc. parl., Chambre,
Kamer, 1992-1993, nr. 1040/3, pp. 2-3). 1992-1993, n° 1040/3, pp. 2-3).
Bovendien kunnen na het advies van de Technische geneeskundige raad, En outre, après l'avis du Conseil technique médical, accompagné le cas
in voorkomend geval vergezeld van een advies of verslag van de Dienst échéant d'un avis ou d'un rapport du Service du contrôle médical, les
voor geneeskundige controle, de zorgverstrekkers op hun beurt prestataires de soins peuvent déposer, à leur tour, des conclusions ou
conclusies of een tegenadvies neerleggen bij de Commissie van beroep, formuler un avis en réponse auprès de la Commission d'appel, siégeant
zitting houdende als administratief rechtscollege. en tant que juridiction administrative.
Bijgevolg doet de aangevoerde ongelijke behandeling van de partijen Par conséquent, le traitement inégal invoqué des parties lors de
bij de behandeling van het geschil voor de Commissie van beroep niet l'examen du litige devant la Commission d'appel ne porte atteinte de
op onevenredige wijze afbreuk aan het tegensprekelijk karakter van de manière disproportionnée ni au caractère contradictoire de la
rechtspleging, noch aan het beginsel van de wapengelijkheid. procédure ni au principe de l'égalité des armes.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 27, vierde lid, van de wet betreffende de verplichte L'article 27, alinéa 4, de la loi relative à l'assurance obligatoire
verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen,
gecoördineerd op 14 juli 1994, schendt niet de beginselen van soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, ne viole
pas les principes d'égalité et de non-discrimination visés aux
gelijkheid en niet-discriminatie bedoeld in de artikelen 10 en 11 van articles 10 et 11 de la Constitution en imposant, par référence à
de Grondwet, doordat het, onder referte aan artikel 27, derde lid, van
de wet van 14 juli 1994, het advies van de Dienst voor geneeskundige l'article 27, alinéa 3, de la loi du 14 juillet 1994, l'avis du
controle oplegt over het advies van de Technische geneeskundige raad Service du contrôle médical sur l'avis du Conseil technique médical
dat op verzoek van de Commissie van beroep wordt uitgebracht. rendu suite à la demande de la Commission d'appel.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 2 februari 2000. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 2 février 2000.
De griffier, Le greffier,
L. Potoms. L. Potoms.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior M. Melchior.
^