← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 15/2000 van 2 februari 2000 Rolnummer 1819 In zake : de
prejudiciële vraag betreffende artikel 1410, § 2, 5°, 1, van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld
door het Hof van Beroep te Brussel. Het Arbitragehof, wijst
na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag Bij arrest
van (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 15/2000 van 2 februari 2000 Rolnummer 1819 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1410, § 2, 5°, 1, van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Brussel. Het Arbitragehof, wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag Bij arrest van (...) | Extrait de l'arrêt n° 15/2000 du 2 février 2000 Numéro du rôle : 1819 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 1410, § 2, 5°, 1, du Code judiciaire, posée par la Cour d'appel de Bruxelles. La Cour d'arbitrage, com après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle Par ar(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 15/2000 van 2 februari 2000 | Extrait de l'arrêt n° 15/2000 du 2 février 2000 |
Rolnummer 1819 | Numéro du rôle : 1819 |
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1410, § 2, 5°, 1, | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 1410, § 2, |
van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Brussel. | 5°, 1, du Code judiciaire, posée par la Cour d'appel de Bruxelles. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de | composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges H. |
rechters H. Boel, L. François, J. Delruelle, R. Henneuse en M. | Boel, L. François, J. Delruelle, R. Henneuse et M. Bossuyt, assistée |
Bossuyt, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | du greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag | I. Objet de la question préjudicielle |
Bij arrest van 19 november 1999 in zake de n.v. M & M Sitty tegen het | Par arrêt du 19 novembre 1999 en cause de la s.a. M & M Sitty contre |
Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten, waarvan de | l'Union nationale des mutualités socialistes, dont l'expédition est |
expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 24 november | parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 24 novembre 1999, la Cour |
1999, heeft het Hof van Beroep te Brussel de volgende prejudiciële | d'appel de Bruxelles a posé la question préjudicielle suivante : |
vraag gesteld : | « L'article 1410, paragraphe 2, 5° 1, du Code judiciaire viole-t-il |
« Worden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet geschonden door artikel | les articles 10 et 11 de la Constitution en tant qu'il déclare |
1410, § 2, 5°, 1, van het Gerechtelijk Wetboek, in zoverre het ' de | insaisissables, sans aucune distinction en fonction du bénéficiaire |
bedragen uitgekeerd als geneeskundige verstrekkingen ten laste van de | 'toutes les sommes payées à titre de prestations de santé à charge de |
ziekte- en invaliditeitsverzekering of krachtens de wet van 16 juni | l'assurance maladie-invalidité, en vertu de la loi du 16 juin 1960 et |
1960 of de wetgeving betreffende de overzeese sociale zekerheid ' | de la législation en matière de sécurité d'Outre-mer' et en ce qu'il |
ongeacht de begunstigde niet voor beslag vatbaar verklaart en aldus | instaure ainsi une différence de traitement entre la généralité des |
een verschil in behandeling bewerkstelligt tussen rechtspersonen | |
(vennootschappen of v.z.w.'s) in het algemeen, wier beroepsinkomen | personnes morales (sociétés ou a.s.b.l.), dont le revenu professionnel |
zonder enige benedengrens voor beslag vatbaar is, en rechtspersonen | est saisissable sans aucune limite inférieure et les personnes morales |
behorend tot de medische of paramedische sector, wier deel van de | appartenant au secteur médical ou paramédical, dont la partie des |
inkomsten dat uitgekeerd wordt op basis van de voornoemde wetgeving | revenus qui est payée sur la base de la législation précitée ne peut |
niet voor beslag vatbaar is ? » | être saisie ? » |
(...) | (...) |
IV. In rechte | IV. En droit |
(...) | (...) |
B.1. Zoals zij wordt geïnterpreteerd door de verwijzende rechter maakt | B.1. Telle qu'elle est interprétée par le juge a quo, la disposition |
de in het geding zijnde bepaling geen onderscheid naargelang de | en cause n'établit aucune distinction selon que l'intervention de |
tegemoetkoming van de verzekering in de kosten van geneeskundige | l'assurance dans les frais des soins de santé est payée directement au |
verzorging rechtstreeks aan de gerechtigde dan wel aan de | bénéficiaire ou au dispensateur de soins. |
zorgverstrekker wordt uitgekeerd. Indien artikel 1410, § 2, 5°, 1, van het Gerechtelijk Wetboek zo zou worden gelezen dat de erin bedoelde bedragen niet voor beslag vatbaar zijn in zoverre zij rechtstreeks aan de gerechtigde toekomen, maar dat daarentegen wel voor beslag (onder derden) vatbaar zijn de bedragen die door middel van het systeem van de derde-betaler niet aan de gerechtigde maar aan de zorgverstrekker toekomen, dan zou het niet het verschil in behandeling bevatten die in de vraag is aangegeven. Het Hof dient de in het geding zijnde bepaling evenwel te onderzoeken in de interpretatie die daaraan door de verwijzende rechter is gegeven. B.2. Uit de overwegingen in het verwijzende arrest en uit de | Si l'article 1410, § 2, 5°, 1, du Code judiciaire était interprété en ce sens que les sommes visées ne peuvent être saisies lorsqu'elles sont versées directement au bénéficiaire mais que peuvent en revanche être saisies (saisie-arrêt) les sommes qui, par le biais du système du tiers-payant, ne sont pas payées au bénéficiaire mais au dispensateur de soins, il ne contiendrait pas la différence de traitement évoquée dans la question. La Cour doit toutefois examiner la disposition en cause dans l'interprétation que lui donne le juge a quo. B.2. Il ressort de la question préjudicielle et des considérations émises dans l'arrêt de renvoi que la question n'est pas de savoir si |
prejudiciële vraag blijkt dat de vraag niet is of artikel 1410, § 2, | l'article 1410, § 2, 5°, 1, du Code judiciaire, dans l'interprétation |
5°, 1, van het Gerechtelijk Wetboek, in de gegeven interpretatie, een | qui lui est donnée, crée une discrimination en n'opérant pas de |
discriminatie teweegbrengt door geen onderscheid te maken naargelang | |
de tegemoetkoming van de verzekering in de kosten van geneeskundige | distinction selon que l'intervention de l'assurance dans les frais de |
verzorging rechtstreeks aan de gerechtigde dan wel aan de | soins de santé est payée directement au bénéficiaire ou au |
zorgverstrekker wordt uitgekeerd. | dispensateur de soins. |
Aan het Hof is de vraag gesteld of er een verantwoording is voor het verschil in behandeling tussen rechtspersonen (vennootschappen of verenigingen zonder winstoogmerk) in het algemeen wier inkomsten zonder enige benedengrens voor beslag vatbaar zijn en diegenen die tot de medische of paramedische sector behoren wier deel van de inkomsten dat uitgekeerd wordt op basis van de voornoemde wetgeving niet voor beslag vatbaar is. Er dient te worden opgemerkt dat artikel 1410, § 2, van het Gerechtelijk Wetboek zowel betrekking heeft op overdracht als op beslag, maar dat de prejudiciële vraag enkel het geval van een beslag betreft. B.3. De grondwettelijke regels van de gelijkheid en de niet-discriminatie sluiten niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel. | Il est demandé à la Cour s'il est justifié de traiter différemment la généralité des personnes morales (sociétés ou associations sans but lucratif) - dont les revenus sont saisissables sans aucune limite inférieure - et celles appartenant au secteur médical ou paramédical - dont la partie des revenus qui leur est versée sur la base de la législation précitée ne peut être saisie. Il convient d'observer que l'article 1410, § 2, du Code judiciaire concerne tant la cession que la saisie, mais que la question préjudicielle porte exclusivement sur l'hypothèse de la saisie. B.3. Les règles constitutionnelles de l'égalité et de la non-discrimination n'excluent pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. |
B.4. Artikel 1410, § 2, 5°, 1, van het Gerechtelijk Wetboek past in | B.4. L'article 1410, § 2, 5°, 1, du Code judiciaire s'inscrit dans un |
een geheel van bepalingen waarmee een evenwicht wordt nagestreefd | ensemble de dispositions qui recherchent un équilibre entre le souci |
tussen de zorg om de rechten van schuldeisers te vrijwaren en de zorg | de garantir les droits des créanciers et celui de permettre aux |
om de schuldenaars ertoe in staat te stellen in hun minimale | débiteurs de continuer à pourvoir à leurs besoins vitaux. Ces |
levensbehoeften te blijven voorzien. Die bepalingen vormen | dispositions constituent des exceptions à la règle générale selon |
uitzonderingen op de algemene regel volgens welke alle goederen van de | laquelle tous les biens du débiteur constituent le gage des créanciers |
schuldenaar de schuldeisers tot waarborg strekken (artikelen 7 en 8 | (articles 7 et 8 de la loi du 16 décembre 1851 sur la révision du |
van de wet van 16 december 1851 houdende herziening der wet over de | régime hypothécaire, qui a remplacé les dispositions du titre XVIII du |
hypotheken, waarbij de bepalingen van titel XVIII van boek III van het | livre III du Code civil), et doivent être interprétées de manière |
Burgerlijk Wetboek werden vervangen) en moeten beperkend worden | restrictive (Rapport du Commissaire royal à la Réforme judiciaire, |
geïnterpreteerd (Verslag van de Koninklijke Commissaris van de | |
Gerechtelijke Hervorming, Parl. St., Senaat, 1963-1964, nr. 60, p. 308). | Doc. parl., Sénat, 1963-1964, n° 60, p. 308). |
De in het geding zijnde bepaling voorkomt dat aan de patiënt en zijn | La disposition en cause empêche que le patient et sa famille soient |
gezin de bedragen zouden worden ontnomen die aan hen verschuldigd zijn | |
als tegemoetkoming van de ziekteverzekering in de kosten voor | privés des sommes qui leur sont dues à titre d'intervention de |
geneeskundige verstrekkingen. Zodoende heeft de wetgever, voor | l'assurance maladie dans les frais occasionnés par des prestations de |
diegenen van wie de nood aan medische zorgverstrekking is gebleken, | santé. Ce faisant, le législateur a voulu que les personnes ayant |
gewild dat zij over een minimum aan middelen zouden beschikken om | besoin de soins médicaux puissent disposer du minimum de moyens leur |
verder op geneeskundige hulpverlening een beroep te kunnen doen. | permettant de continuer à faire appel à une assistance médicale. |
De wetgever heeft uitdrukkelijk gepreciseerd dat in artikel 1410, § 2, | Le législateur a expressément précisé que l'article 1410, § 2, du Code |
van het Gerechtelijk Wetboek uitkeringen zijn bedoeld die niet als | judiciaire vise des allocations qui ne peuvent être considérées comme |
bezoldigingen mogen worden beschouwd en die tot doel hebben « de | des rémunérations et qui ont pour but « de permettre aux intéressés de |
belanghebbenden in staat te stellen het hoofd te bieden aan | |
belangrijke en dringende uitgaven » (Parl. St., Senaat, 1964-1965, nr. | faire face à des dépenses importantes et urgentes » (Doc. parl., |
170, p. 187). | Sénat, 1964-1965, n° 170, p. 187). |
B.5. Zoals de prejudiciële vraag is geformuleerd, noopt zij tot een | B.5. Telle qu'elle est formulée, la question préjudicielle oblige à |
vergelijking van de situatie van de « rechtspersonen (vennootschappen | comparer la situation de « la généralité des personnes morales |
of v.z.w.'s) in het algemeen, wier beroepsinkomen zonder enige | (sociétés ou a.s.b.l.), dont le revenu professionnel est saisissable |
benedengrens voor beslag vatbaar is » met de situatie van de « | sans aucune limite inférieure, » avec celle des « personnes morales |
rechtspersonen behorend tot de medische of paramedische sector, wier | appartenant au secteur médical ou paramédical, dont la partie des |
deel van de inkomsten dat uitgekeerd wordt op basis van de voornoemde | revenus qui est payée sur la base de la législation précitée ne peut |
wetgeving niet voor beslag vatbaar is ». | être saisie ». |
Artikel 1410, § 2, 5°, 1, van het Gerechtelijk Wetboek heeft, in de | Dans l'interprétation qui lui est donnée, l'article 1410, § 2, 5°, 1, |
gegeven interpretatie, tot gevolg dat de bedragen die in het raam van | du Code judiciaire a pour conséquence que les sommes qui doivent être |
de wetgeving op de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen moeten worden betaald niet voor beslag vatbaar zijn, ook niet wanneer die bedragen door middel van het systeem van de derde-betaler niet aan de gerechtigde maar aan de zorgverstrekker worden uitbetaald. Door in het geding zijnde bepaling wordt aldus ten aanzien van het inkomen van als rechtspersoon opgerichte medische en paramedische zorgverstrekkers in vergelijking met alle andere rechtspersonen een bijzondere vorm van onvatbaarheid voor beslag gecreëerd op het deel van het inkomen waarop de eerstgenoemden door middel van het systeem van de derde-betaler aanspraak kunnen maken, zonder dat daarvoor een | payées dans le cadre de la législation sur l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités ne peuvent être saisies, même lorsque ces sommes sont versées, en vertu du système du tiers-payant, non pas au bénéficiaire, mais au dispensateur de soins. La disposition en cause crée ainsi à l'égard des revenus des dispensateurs de soins médicaux et paramédicaux constitués en personnes morales, comparés à ceux de toutes les autres personnes morales, une forme particulière d'insaisissabilité, portant sur la partie des revenus auxquels les premiers nommés peuvent prétendre dans le cadre du système du tiers-payant, sans qu'une justification |
redelijke verantwoording kan worden gegeven in het licht van de | raisonnable puisse être donnée à la lumière de l'objectif que |
doelstelling die de wetgever bij het aannemen van artikel 1410, § 2, | poursuivait le législateur en adoptant l'article 1410, § 2, 5°, 1, du |
5°, 1, van het Gerechtelijk Wetboek voor ogen had. | Code judiciaire. |
B.6. Uit wat voorafgaat volgt dat de prejudiciële vraag bevestigend | B.6. Il résulte de ce qui précède qu'il convient de répondre à la |
moet worden beantwoord. | question préjudicielle par l'affirmative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof, | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 1410, § 2, 5°, 1, van het Gerechtelijk Wetboek schendt de | L'article 1410, § 2, 5°, 1, du Code judiciaire viole les articles 10 |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het, ongeacht de | et 11 de la Constitution, en tant qu'il déclare insaisissables, sans |
begunstigden, niet voor beslag vatbaar verklaart « de bedragen | aucune distinction selon les bénéficiaires, « les sommes payées à |
uitgekeerd als geneeskundige verstrekkingen ten laste van de ziekte- | titre des prestations de santé à charge de l'assurance |
en invaliditeitsverzekering of krachtens de wet van 16 juni 1960 of de | maladie-invalidité ou en vertu de la loi du 16 juin 1960 et de la |
wetgeving betreffende de overzeese sociale zekerheid ». | législation en matière de sécurité sociale d'outre-mer ». |
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 2 februari 2000. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 2 février 2000. |
De griffier, | Le greffier, |
L. Potoms. | L. Potoms. |
De voorzitter, | Le président, |
M. Melchior | M. Melchior. |