Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 114/99 van 21 oktober 1999 Rolnummer 1331 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 37 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 4 maart 1991 inzake hulpverlening aan de jeugd, gesteld door de Jeugdrechtbank t Het Arbitragehof, samengesteld uit voorzitter M. Melchior en rechter H. Boel, waarnemend voorzit(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 114/99 van 21 oktober 1999 Rolnummer 1331 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 37 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 4 maart 1991 inzake hulpverlening aan de jeugd, gesteld door de Jeugdrechtbank t Het Arbitragehof, samengesteld uit voorzitter M. Melchior en rechter H. Boel, waarnemend voorzit(...) Extrait de l'arrêt n° 114/99 du 21 octobre 1999 Numéro du rôle : 1331 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 37 du décret de la Communauté française du 4 mars 1991 relatif à l'aide à la jeunesse, posée par le Tribunal de la La Cour d'arbitrage, composée du président M. Melchior et du juge H. Boel, faisant fonction de p(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 114/99 van 21 oktober 1999 Extrait de l'arrêt n° 114/99 du 21 octobre 1999
Rolnummer 1331 Numéro du rôle : 1331
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 37 van het decreet van de En cause : la question préjudicielle concernant l'article 37 du décret
Franse Gemeenschap van 4 maart 1991 inzake hulpverlening aan de jeugd, de la Communauté française du 4 mars 1991 relatif à l'aide à la
gesteld door de Jeugdrechtbank te Luik. jeunesse, posée par le Tribunal de la jeunesse de Liège.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit voorzitter M. Melchior en rechter H. Boel, waarnemend composée du président M. Melchior et du juge H. Boel, faisant fonction
voorzitter, en de rechters L. François, J. Delruelle, A. Arts, R. de président, et des juges L. François, J. Delruelle, A. Arts, R.
Henneuse en M. Bossuyt, bijgestaan door referendaris R. Moerenhout, Henneuse et M. Bossuyt, assistée du référendaire R. Moerenhout,
waarnemend griffier, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, faisant fonction de greffier, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij vonnis van 17 april 1998 in zake M. Wislez en V. De Clerck tegen Par jugement du 17 avril 1998 en cause de M. Wislez et V. De Clerck
P. Hannecart, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is contre P. Hannecart, dont l'expédition est parvenue au greffe de la
ingekomen op 23 april 1998, heeft de Jeugdrechtbank te Luik de Cour d'arbitrage le 23 avril 1998, le Tribunal de la jeunesse de Liège
volgende prejudiciële vraag gesteld : a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 37 van het decreet van 4 maart 1991 inzake « L'article 37 du décret relatif à l'aide à la jeunesse du 4 mars 1991
hulpverlening aan de jeugd de artikelen 10, 11 en 22 van de Grondwet, viole-t-il les articles 10, 11 et 22 de la Constitution, de même que
alsmede artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de l'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme, en ce
Mens, in zoverre het een onderscheid invoert - onder de personen die qu'il établit une distinction, - parmi les personnes susceptibles d'un
een beroep kunnen instellen bij de jeugdrechtbank tegen de recours devant le Tribunal de la jeunesse contre les décisions du
beslissingen van de directeur van de Dienst voor gerechtelijke Directeur du Service de Protection Judiciaire -, entre celles qui ont
bescherming - tussen diegenen die het ouderlijk gezag uitoefenen of de
jongere onder hun bewaring hebben en de jongere zelf, en diegenen die l'autorité parentale ou la garde du jeune et le jeune lui-même, et
in aanmerking zijn genomen als mogelijk gastgezin en die reeds banden celles qui ont été retenues pour être familles d'accueil potentielles
met het kind hebben aangeknoopt ? » et qui ont déjà noué des liens avec l'enfant ? » (...)
IV. En droit
(...) (...)
B.1.1. De door de Jeugdrechtbank te Luik gestelde prejudiciële vraag B.1.1. La question préjudicielle posée par le Tribunal de la jeunesse
heeft betrekking op artikel 37, eerste lid, van het decreet van de de Liège porte sur l'article 37, alinéa 1er, du décret de la
Franse Gemeenschap van 4 maart 1991 inzake hulpverlening aan de jeugd. Communauté française du 4 mars 1991 relatif à l'aide à la jeunesse.
Die bepaling luidt : Aux termes de cette disposition :
« De jeugdrechtbank neemt kennis van de betwistingen betreffende de toestemming in, de weigering van of de nadere regels voor de toepassing van een individuele hulpverlenende maatregel, die vóór haar worden gebracht hetzij door één van de personen die de ouderlijke macht uitoefenen of die de jongere in rechte of in feite onder hun bewaring hebben, hetzij door de jongere boven de leeftijd van veertien jaar. De jeugdrechtbank maakt een einde aan de betwisting door de partijen tot overeenstemming te brengen. » B.1.2. Volgens de verwijzende rechter stelt die bepaling een verschil in behandeling in onder de personen die over het ouderlijk gezag beschikken ten aanzien van de jongere, hem onder hun bewaring hebben « Le tribunal de la jeunesse connaît des contestations relatives à l'octroi, au refus ou aux modalités d'application d'une mesure d'aide individuelle portées devant lui, soit par une des personnes investies de l'autorité parentale ou ayant la garde du jeune en droit ou en fait, soit par le jeune de plus de quatorze ans. Le tribunal de la jeunesse met fin à la contestation en obtenant l'accord des parties. » B.1.2. Selon le juge a quo, cette disposition introduit une différence de traitement entre les personnes qui disposent de l'autorité
en de jongere zelf, enerzijds, en de personen die in aanmerking zijn parentale à l'égard du jeune, celles qui en ont la garde et le jeune
genomen als mogelijk gastgezin en die reeds banden met het kind hebben lui-même, d'une part, et les personnes qui ont été retenues pour être
aangeknoopt, anderzijds, in zoverre, in tegenstelling tot famille d'accueil potentielle et qui ont déjà noué des liens avec
eerstgenoemden, laatstgenoemden het recht wordt ontzegd een beroep in l'enfant, d'autre part, en ce que, à l'inverse des premières, les
te stellen voor de jeugdrechtbank tegen de beslissingen van de secondes sont privées du droit d'introduire un recours devant le
directeur van de Dienst voor gerechtelijke bescherming (afgekort tribunal de la jeunesse contre les décisions du directeur du Service
D.G.B.); het is betreffende dat verschil in behandeling dat de de protection judiciaire (en abrégé S.P.J.); c'est cette différence de
verwijzende rechter het Hof heeft gevraagd de bestaanbaarheid ervan traitement dont le juge a quo demande à la Cour d'apprécier la
met de artikelen 10, 11 en 22 van de Grondwet en met artikel 8 van het compatibilité avec les articles 10, 11 et 22 de la Constitution et
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens te beoordelen. avec l'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme.
B.2. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet hebben een algemene B.2. Les articles 10 et 11 de la Constitution ont une portée générale.
draagwijdte. Zij verbieden elke discriminatie, ongeacht de oorsprong Ils interdisent toute discrimination, quelle qu'en soit l'origine :
ervan : de grondwettelijke regels van de gelijkheid en de les règles constitutionnelles de l'égalité et de la non-discrimination
niet-discriminatie zijn toepasselijk ten aanzien van alle rechten en vrijheden. sont applicables à l'égard de tous les droits et libertés.
Volgens artikel 22 van de Grondwet in samenhang gelezen met artikel 8 Selon l'article 22 de la Constitution combiné avec l'article 8 de la
van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, heeft eenieder Convention européenne des droits de l'homme, chacun a droit au respect
recht op eerbiediging van zijn privé-leven en zijn gezinsleven. Die
bepalingen garanderen het genot van dat recht, zowel ten aanzien van de sa vie privée et familiale. Ces dispositions garantissent la
de ouders als ten aanzien van de kinderen. Zij zijn ook toepasselijk jouissance de ce droit tant aux parents qu'aux enfants. Elles
op de betrekkingen tussen een kind en zijn opvangouders. s'appliquent aussi aux relations entre un enfant et ses parents
B.3. De beperking van het recht op beroep tot de « personen die de d'accueil. B.3. La limitation du droit de recours aux « personnes investies de
ouderlijke macht uitoefenen of die de jongere in rechte of in feite l'autorité parentale ou ayant la garde du jeune en droit ou en fait »
onder hun bewaring hebben » alsmede tot de jongere die zelf meer dan ainsi qu'au jeune âgé de plus de quatorze ans lui-même a été justifiée
veertien jaar oud is, werd verantwoord als volgt (Parl. St., Franse comme suit (Doc., Conseil de la Communauté française, n° 165,
Gemeenschapsraad, nr. 165, 1990-1991, nr. 1, p. 27) : 1990-1991, n° 1, p. 27) :
« Die personen vallen niet volledig samen met de personen wier « Ces personnes ne se confondent pas entièrement avec les personnes
schriftelijke toestemming vereist is krachtens artikel 7 : het leek dont l'accord écrit est requis en vertu de l'article 7 : il a paru en
immers van wezenlijk belang ook de personen die met het ouderlijk
gezag zijn bekleed of die de jongere in rechte onder hun bewaring effet essentiel de permettre aussi aux personnes investies de
hebben, de mogelijkheid te bieden een maatregel te betwisten waartoe
de adviseur heeft beslist, met de schriftelijke toestemming van de l'autorité parentale ou disposant de la garde en droit de contester
jongere van meer dan veertien jaar of van de persoon die de jongere in une mesure décidée par le conseiller avec l'accord écrit du jeune de
feite onder zijn bewaring heeft. Om te voorkomen dat de rechtbank plus de quatorze ans ou de la personne qui assume la garde en fait du
overbelast wordt, hetgeen schadelijk zou zijn voor eenieder, is het jeune. Afin d'éviter un engorgement du tribunal préjudiciable à tous,
enkel de personen die beschikken over een recht over het kind - seules les personnes disposant d'un droit sur l'enfant - autorité
ouderlijk gezag, bewaring in rechte, wat de ouders uitsluit die parentale, garde en droit, ce qui exclut les parents totalement déchus
volledig uit het ouderlijk gezag zijn ontzet - toegestaan om de - sont admis à porter la contestation devant le tribunal de la
betwisting voor de jeugdrechtbank te brengen, afgezien van de personen bedoeld in artikel 7, eerste lid. » jeunesse en plus des personnes visées à l'article 7, alinéa 1er. »
B.4.1. Het is niet onredelijk om, enerzijds, te vermoeden dat de in B.4.1. Il n'est pas déraisonnable, d'une part, de présumer que les
artikel 37 vermelde personen in de meeste gevallen het best kunnen personnes mentionnées à l'article 37 sont, dans la plupart des cas, le
oordelen of het in het belang van het kind is dat een beroep wordt mieux à même d'apprécier s'il est de l'intérêt de l'enfant d'exercer
ingesteld en, anderzijds, te willen voorkomen dat de jeugdrechtbank un recours et, d'autre part, de vouloir éviter l'encombrement du
overbelast wordt. tribunal de la jeunesse.
B.4.2. Artikel 37 volstaat evenwel niet om in alle gevallen de bescherming van de minderjarige jonger dan veertien jaar te verzekeren. De personen die erin zijn aangewezen om hem te vertegenwoordigen kunnen ervan afzien de zaak voor de rechtbank te brengen, met name omdat zij een belang hebben dat strijdig is met dat van de minderjarige. In dat geval zouden beslissingen die strijdig zijn met het belang van het kind zonder jurisdictionele controle kunnen blijven. B.5.1. De verwijzende rechter vraagt aan het Hof of het bestaanbaar is met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie dat een recht op beroep tegen de beslissingen van de directeur van de D.G.B. wordt geweigerd aan personen die « in aanmerking zijn genomen als mogelijk B.4.2. L'article 37 ne suffit toutefois pas à assurer dans tous les cas la protection du mineur de moins de quatorze ans. Les personnes qui y sont désignées pour le représenter peuvent s'abstenir de saisir le tribunal, notamment parce qu'elles ont un intérêt contraire à celui du mineur. Dans ce cas, des décisions contraires à l'intérêt de l'enfant risquent de rester sans contrôle juridictionnel. B.5.1. Le juge a quo demande à la Cour s'il est compatible avec le principe d'égalité et de non-discrimination de refuser un droit de recours contre les décisions du directeur du S.P.J. aux personnes qui « ont été retenues pour être familles d'accueil potentielles et qui
gastgezin en die reeds banden met het kind hebben aangeknoopt ». ont déjà noué des liens avec l'enfant ».
B.5.2. De rechter merkt op dat, te dezen, het statuut van gastgezin is B.5.2. Le juge relève qu'en l'espèce, le statut de famille d'accueil a
geweigerd aan « niet officieel erkende 'kandidaten gastgezin', maar été refusé à des « 'candidats famille d'accueil ' non officiellement
die in werkelijkheid verscheidene positieve contacten hebben gehad met reconnus mais ayant eu, dans la réalité, plusieurs contacts positifs
het kind ». avec l'enfant ».
B.6. Het Hof, dat uitspraak doet over een prejudiciële vraag, moet B.6. La Cour, statuant sur question préjudicielle, doit s'exprimer au
zich uitdrukken betreffende een algemene norm en niet alleen sujet d'une norme générale et non pas seulement sur le cas particulier
betreffende het bijzondere geval dat aanhangig is bij de
verwijzingsrechter die de vraag formuleert. Doordat hij aan het Hof dont est saisi le juge a quo qui formule la question. En demandant à
vraagt te zeggen of het decreet de personen « die in aanmerking zijn la Cour de dire si le décret discrimine les personnes « qui ont été
genomen als mogelijk gastgezin en die reeds banden met het kind hebben retenues pour être des familles d'accueil potentielles et qui ont déjà
aangeknoopt » discrimineert terwijl hij bovendien erop wijst dat de in noué des liens avec l'enfant » tout en indiquant par ailleurs que les
het geding zijnde personen « niet officieel erkende ' kandidaten personnes en cause étaient 'candidats famille d'accueil' non
gastgezin ' [zijn], maar die in werkelijkheid verscheidene positieve officiellement reconnus mais ayant eu, dans la réalité, plusieurs
contacten hebben gehad met het kind », stelt de verwijzingsrechter het contacts positifs avec l'enfant », le juge a quo ne permet pas à la
Hof niet ertoe in staat op voldoende duidelijke wijze de categorie van Cour de délimiter de façon suffisamment précise la catégorie de cas à
gevallen af te bakenen waarvoor het decreet de Grondwet zou schenden. propos de laquelle le décret violerait la Constitution.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
De vraag behoeft geen antwoord. La question n'appelle pas de réponse.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 21 oktober 1999. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 21 octobre 1999.
De wnd. griffier, Le greffier f.f.,
R. Moerenhout R. Moerenhout
De voorzitter, Le président,
M. Melchior M. Melchior
^