← Terug naar "Arrest nr. 138/2002 van 2 oktober 2002 Rolnummer 2404 In zake : het beroep tot vernietiging
van artikel 25 van de wet van 14 januari 2002 houdende maatregelen inzake gezondheidszorg, ingesteld
door B. Meeus. Het Arbitragehof, samengeste wijst na beraad het volgende arrest
: I. Onderwerp van het beroep Bij verzoekschrift dat aan (...)"
Arrest nr. 138/2002 van 2 oktober 2002 Rolnummer 2404 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 25 van de wet van 14 januari 2002 houdende maatregelen inzake gezondheidszorg, ingesteld door B. Meeus. Het Arbitragehof, samengeste wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van het beroep Bij verzoekschrift dat aan (...) | Arrêt n° 138/2002 du 2 octobre 2002 Numéro du rôle : 2404 En cause : le recours en annulation de l'article 25 de la loi du 14 janvier 2002 portant des mesures en matière de soins de santé, introduit par B. Meeus. La Cour d'arbitrage, co après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet du recours Par requête adressée à la(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Arrest nr. 138/2002 van 2 oktober 2002 | Arrêt n° 138/2002 du 2 octobre 2002 |
Rolnummer 2404 | Numéro du rôle : 2404 |
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 25 van de wet van 14 | En cause : le recours en annulation de l'article 25 de la loi du 14 |
januari 2002 houdende maatregelen inzake gezondheidszorg, ingesteld | janvier 2002 portant des mesures en matière de soins de santé, |
door B. Meeus. | introduit par B. Meeus. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters | composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. |
L. François, P. Martens, M. Bossuyt, A. Alen en J.- P. Moerman, | François, P. Martens, M. Bossuyt, A. Alen et J.-P. Moerman, assistée |
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, | du greffier L. Potoms, présidée par le président A. Arts, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep | I. Objet du recours |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 28 maart 2002 | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 28 |
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 29 maart | mars 2002 et parvenue au greffe le 29 mars 2002, B. Meeus, demeurant à |
2002, heeft B. Meeus, wonende te 3000 Leuven, Louis Melsensstraat 16, | 3000 Louvain, Louis Melsensstraat 16, a introduit un recours en |
beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 25 van de wet van 14 | annulation de l'article 25 de la loi du 14 janvier 2002 portant des |
januari 2002 houdende maatregelen inzake gezondheidszorg | |
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 22 februari 2002). | mesures en matière de soins de santé (publiée au Moniteur belge du 22 |
Bij hetzelfde verzoekschrift is eveneens een vordering tot schorsing | février 2002). Par la même requête, il a également été introduit une demande de |
ingesteld van voormelde wetsbepaling. Bij het arrest nr. 129/2002 van | suspension de la disposition légale précitée. Par arrêt n° 129/2002 du |
10 juli 2002 (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 13 juli | 10 juillet 2002 (publié au Moniteur belge du 13 juillet 2002), la Cour |
2002) heeft het Hof die wetsbepaling geschorst. | a suspendu cette disposition légale. |
II. De rechtspleging | II. La procédure |
Bij beschikking van 29 maart 2002 heeft de voorzitter in functie de | Par ordonnance du 29 mars 2002, le président en exercice a désigné les |
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 | juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi spéciale |
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. | du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. |
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was | Les juges-rapporteurs ont estimé qu'il n'y avait pas lieu de faire |
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. | application des articles 71 ou 72 de la loi organique. |
Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de | Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi |
organieke wet bij op 3 mei 2002 ter post aangetekende brieven. | organique, par lettres recommandées à la poste le 3 mai 2002. |
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is | L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au |
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 22 mei 2002. | Moniteur belge du 22 mai 2002. |
De Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, heeft een memorie | Le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, a |
ingediend bij op 20 juni 2002 ter post aangetekende brief. | introduit un mémoire par lettre recommandée à la poste le 20 juin |
Van die memorie is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de | 2002. Ce mémoire a été notifié conformément à l'article 89 de la loi |
organieke wet bij op 24 juni 2002 ter post aangetekende brief. | organique, par lettre recommandée à la poste le 24 juin 2002. |
Bij beschikking van 27 juni 2002 heeft het Hof de termijn waarbinnen | Par ordonnance du 27 juin 2002, la Cour a prorogé jusqu'au 28 mars |
het arrest moet worden gewezen, verlengd tot 28 maart 2003. | 2003 le délai dans lequel l'arrêt doit être rendu. |
Bij beschikking van 10 juli 2002 heeft het Hof de zaak in gereedheid | Par ordonnance du 10 juillet 2002, la Cour a déclaré l'affaire en état |
verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 25 september | et fixé l'audience au 25 septembre 2002. |
2002. Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten | Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats, |
bij op 15 juli 2002 ter post aangetekende brieven. | par lettres recommandées à la poste le 15 juillet 2002. |
De verzoekende partij heeft een memorie van antwoord ingediend bij op | La partie requérante a introduit un mémoire en réponse par lettre |
10 augustus 2002 ter post aangetekende brief. | recommandée à la poste le 10 août 2002. |
Op de openbare terechtzitting van 25 september 2002 : | A l'audience publique du 25 septembre 2002 : |
- zijn verschenen : | - ont comparu : |
. verzoeker B. Meeus, in eigen persoon; | . le requérant B. Meeus, en personne; |
. Mr. B. Van Hyfte, advocaat bij de balie te Brussel, voor de | . Me B. Van Hyfte, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des |
Ministerraad; | ministres; |
- hebben de rechters-verslaggevers M. Bossuyt en L. François verslag | - les juges-rapporteurs M. Bossuyt et L. François ont fait rapport; |
uitgebracht; - zijn de voornoemde partijen gehoord; | - les parties précitées ont été entendues; |
- is de zaak in beraad genomen. | - l'affaire a été mise en délibéré. |
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende | La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants |
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. | de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. |
III. In rechte | III. En droit |
- A - | - A - |
Standpunt van de verzoekende partij | Position de la partie requérante |
A.1. De verzoeker meent dat hij als ambtenaar beschikt over het | A.1. Le requérant estime qu'il justifie, en tant que fonctionnaire, de |
rechtens vereiste belang om de vernietiging van de bestreden bepaling | l'intérêt requis pour demander l'annulation de la disposition |
te vorderen, nu hij ten gevolge van die bepaling voor de mogelijke | entreprise, dès lors qu'il subira, par suite de cette disposition, en |
bevordering tot de betrekking van sociaal inspecteur-directeur bij het | vue de l'éventuelle promotion à l'emploi d'inspecteur social-directeur |
Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) de | auprès de l'Institut national d'assurance maladie-invalidité (INAMI), |
concurrentie zal ondergaan van ambtenaren van rang 13 die niet behoren tot het korps. | la concurrence d'agents de rang 13 qui n'appartiennent pas au corps. |
A.2.1. In een eerste middel voert de verzoeker een schending aan van | A.2.1. Dans un premier moyen, le requérant dénonce la violation des |
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat de bestreden bepaling | articles 10 et 11 de la Constitution en ce que la disposition |
zijn recht op toegang tot de rechter aantast. | entreprise affecterait son droit d'accès au juge. |
Volgens de parlementaire voorbereiding was de bestreden bepaling | Selon les travaux préparatoires, la disposition entreprise était |
noodzakelijk om, naar aanleiding van de rechtspraak van de Raad van | nécessaire pour faire la clarté sur le plan légal, par suite de la |
State, wettelijke duidelijkheid te creëren omtrent de personen die | jurisprudence du Conseil d'Etat, en ce qui concerne les personnes qui |
kunnen dingen naar de betrekking van sociaal inspecteur-directeur. | peuvent postuler l'emploi d'inspecteur social-directeur. Ainsi qu'il a |
Zoals werd opgemerkt in het advies van de afdeling wetgeving van de | été observé dans l'avis de la section de législation du Conseil |
Raad van State wordt evenwel niet gepreciseerd waarin die | d'Etat, il n'est cependant pas précisé en quoi consistait cette |
onduidelijkheid bestond. Evenmin wordt een antwoord gegeven op de | imprécision. Il n'est pas davantage répondu à l'observation du Conseil |
opmerking van de Raad van State dat de bestreden bepaling vanwege haar | d'Etat selon laquelle la disposition entreprise, de par sa nature, |
aard niet thuishoort in een wet, doch wel in een koninklijk besluit. | devrait figurer dans un arrêté royal, et non dans une loi. |
A.2.2. De verzoeker betoogt dat artikel 25 van de wet van 14 januari | A.2.2. Le requérant soutient que l'article 25 de la loi du 14 janvier |
2002 als enig doel heeft de Raad van State te verhinderen zich uit te | 2002 a pour seul objectif d'empêcher le Conseil d'Etat de se prononcer |
spreken over de eventuele onregelmatigheid van het koninklijk besluit van 8 november 1998. | sur l'éventuelle irrégularité de l'arrêté royal du 8 novembre 1998. |
Naar aanleiding van een door de verzoeker bij de Raad van State | En effet, par suite d'un recours en annulation assorti d'une demande |
ingesteld beroep tot vernietiging met vordering tot schorsing, heeft | de suspension introduit par le requérant auprès du Conseil d'Etat, |
de Raad van State immers bij arrest nr. 91.992 van 8 januari 2001 een | celui-ci a suspendu, par l'arrêt n° 91.992 du 8 janvier 2001, une |
individuele administratieve beslissing die steunde op het voormelde | décision administrative individuelle fondée sur l'arrêté royal |
koninklijk besluit geschorst. De Raad oordeelde daarbij dat het middel | précité. Dans cet arrêt, le Conseil d'Etat a estimé qu'était sérieux, |
ernstig was, waarbij werd aangevoerd dat het voormelde koninklijk besluit onwettig was, enerzijds, omdat werd nagelaten het verplichte advies in te winnen van de Minister van Ambtenarenzaken, van het beheerscomité van het RIZIV en van het sectorieel comité, en, anderzijds, omdat niet het advies werd gevraagd van de afdeling wetgeving van de Raad van State. A.2.3. Volgens de verzoeker was de opneming van de bestreden bepaling in een wet niet nodig om aan de door de Raad van State vastgestelde bezwaren tegemoet te komen. Het was voldoende een nieuw koninklijk besluit te nemen waarbij wel aan de gestelde vormvereisten werd voldaan. Met de bestreden bepaling heeft de wetgever de bevoegdheid van de Raad van State om uitspraak te doen over het beroep tot vernietiging willen uithollen. Die werkwijze, die afbreuk doet aan het recht op toegang | le moyen dénonçant l'illégalité de l'arrêté royal précité, d'une part, du fait que l'avis obligatoire du ministre de la Fonction publique, du comité de gestion de l'INAMI et du comité sectoriel n'avait pas été demandé et, d'autre part, du fait que la section de législation du Conseil d'Etat n'avait pas non plus été invitée à rendre un avis. A.2.3. Selon le requérant, il n'était pas nécessaire de faire figurer la disposition entreprise dans une loi aux fins de rencontrer les objections du Conseil d'Etat. Il suffisait de prendre un nouvel arrêté royal en respectant cette fois les formalités requises. Par la disposition entreprise, le législateur a voulu vider de sa substance la compétence du Conseil d'Etat pour statuer sur le recours en annulation. Cette façon de procéder, qui porte atteinte au droit |
tot de rechter, aan het gezag van gewijsde en aan het beginsel van de | d'accès au juge, à l'autorité de la chose jugée et au principe de la |
scheiding der machten, werd door het Arbitragehof reeds eerder | séparation des pouvoirs, a d'ailleurs déjà été condamnée par la Cour |
veroordeeld. | d'arbitrage. |
A.3.1. In het tweede middel voert de verzoeker een schending aan van | A.3.1. Dans le second moyen, le requérant dénonce la violation des |
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat de bestreden wet | articles 10 et 11 de la Constitution en ce que la loi entreprise |
toestaat dat de sociaal inspecteurs via bevordering, enerzijds, en de | permet que les inspecteurs sociaux, par le biais d'une promotion, |
personeelsleden van rang dertien via verandering van graad, | d'une part, et les membres du personnel de rang 13, par voie de |
anderzijds, op dezelfde wijze naar de betrekking van sociaal | changement de grade, d'autre part, postulent de la même manière |
inspecteur-directeur bij het RIZIV dingen. Aldus worden ongelijke | l'emploi d'inspecteur social- directeur auprès de l'INAMI. Des |
toestanden ten onrechte gelijk behandeld. | situations inégales sont ainsi injustement traitées de manière égale. |
A.3.2. Het administratief statuut van de sociaal directeurs, dat | A.3.2. Le statut administratif des directeurs sociaux, qui est fondé |
berust op het principe van de gescheiden loopbaan, wordt geregeld door | sur le principe de la carrière séparée, est régi par l'arrêté royal du |
het koninklijk besluit van 20 juli 1964 betreffende de hiërarchische | 20 juillet 1964 relatif au classement hiérarchique et à la carrière de |
indeling en de loopbaan van sommige personeelsleden van de | certains agents des administrations de l'Etat, rendu applicable |
rijksbesturen, toepasselijk verklaard, eerst bij het koninklijk | |
besluit van 8 januari 1973 tot vaststelling van het statuut van het | d'abord par l'arrêté royal du 8 janvier 1973 fixant le statut du |
personeel van sommige instellingen van openbaar nut en thans bij het | personnel de certains organismes d'intérêt public, et actuellement par |
koninklijk besluit van 24 januari 2002 houdende vaststelling van het | l'arrêté royal du 24 janvier 2002 fixant le statut du personnel des |
statuut van het personeel van de openbare instellingen van sociale | institutions publiques de sécurité sociale. En vertu de cette |
zekerheid. Op grond van die regeling kunnen alleen de ambtenaren die | réglementation, seuls les agents qui sont titulaires du grade |
titularis zijn van de graad van sociaal inspecteur worden bevorderd | d'inspecteur social peuvent être promus au grade d'inspecteur |
tot de graad van sociaal inspecteur-directeur, en worden de bedoelde | social-directeur et les promotions en question sont attribuées selon |
bevorderingen toegekend volgens de regels van de bevordering door | les règles de la promotion par avancement de grade. Conformément à |
verhoging in graad. Overeenkomstig het koninklijk besluit van 7 | l'arrêté royal du 7 août 1939 organisant le signalement et la carrière |
augustus 1939 betreffende de evaluatie en de loopbaan van het | |
rijkspersoneel, gewijzigd bij het koninklijk besluit van 2 juni 1998, | des agents de l'Etat, modifié par l'arrêté royal du 2 juin 1998, la |
wordt de bevordering tot de graden van rang 13 verleend bij wege van verhoging in graad. | promotion aux grades du rang 13 est attribuée par avancement de grade. |
A.3.3. Het aldus geregelde statuut berust op een precair evenwicht : | A.3.3. Ce statut repose sur un équilibre précaire : d'une part, les |
enerzijds, werd voor de sociaal inspecteurs de zekerheid geschapen dat | inspecteurs sociaux ont la certitude que les promotions au sein de |
de bevorderingen in hun korps niet toegankelijk zouden zijn voor | leur corps ne seront pas accessibles à des personnes non titulaires du |
niet-titularissen van de graad; anderzijds, maakt de gescheiden | grade; d'autre part, la carrière séparée n'admet pas pour eux de |
loopbaan het niet mogelijk dat zij door verandering van graad of door | nomination en dehors du corps par changement de grade ou par |
verhoging in graad buiten het korps worden benoemd. | avancement de grade. |
Met het koninklijk besluit van 8 november 1998 en thans opnieuw met de | Par l'arrêté royal du 8 novembre 1998 et, actuellement, à nouveau par |
bestreden bepaling heeft de overheid dat evenwicht verstoord doordat, | la disposition litigieuse, l'autorité a perturbé cet équilibre dans la |
in afwijking van het koninklijk besluit van 20 juli 1964, ook de ambtenaren van het RIZIV, titularis van de geschrapte graad van directeur bij de Dienst voor administratieve controle, voortaan kunnen worden benoemd in de graad van sociaal inspecteur-directeur. A.3.4. Volgens de verzoeker is het door de wetgever nagestreefde doel niet legitiem, nu hij, door te kiezen voor een regeling bij wet, een aantal vormvereisten die verplicht zijn bij een regeling door een koninklijk besluit heeft willen omzeilen. De bestreden maatregel is ook onevenredig met het nagestreefde doel, nu de bevorderingskansen van de sociaal inspecteurs, die in het verleden reeds zeer beperkt waren doordat voor elke taalrol slechts één functie van sociaal inspecteur bestaat, aanzienlijk worden beperkt. A.4.1. Ten aanzien van het eerste middel antwoordt de Ministerraad dat het middel verkeerd gemotiveerd is in zoverre de bestreden bepaling niet kan worden beschouwd als een validatie stricto sensu van een reglementaire bepaling, nu zij een andere draagwijdte heeft dan | mesure où, par dérogation à l'arrêté royal du 20 juillet 1964, les agents de l'INAMI qui sont titulaires du grade rayé de directeur auprès du Service du contrôle administratif peuvent dorénavant également être nommés au grade d'inspecteur social-directeur. A.3.4. Selon le requérant, le but poursuivi par le législateur n'est pas légitime, dès lors qu'il a voulu, en adoptant une loi, contourner une série de formalités qui sont obligatoires en cas d'adoption d'un arrêté royal. La mesure entreprise est également disproportionnée par rapport au but poursuivi, étant donné que les possibilités de promotion des inspecteurs sociaux, lesquelles étaient déjà fort limitées par le passé, du fait qu'il n'existe qu'une seule fonction d'inspecteur social pour chaque rôle linguistique, se trouvent sensiblement restreintes. A.4.1. En ce qui concerne le premier moyen, le Conseil des ministres répond que la motivation du moyen est erronée en ce que la disposition entreprise ne peut être considérée comme une validation au sens strict d'une disposition réglementaire, dès lors qu'elle a une autre portée |
artikel 14, § 1, van het koninklijk besluit van 8 november 1998, dat | que l'article 14, § 1er, de l'arrêté royal du 8 novembre 1998, qui |
voordien de betwiste aangelegenheid regelde. De kritiek die in | réglait auparavant la matière litigieuse. La critique formulée dans la |
rechtspraak en rechtsleer op wetgevende validaties is geuit, is in | jurisprudence et dans la doctrine à propos des validations |
deze context derhalve niet pertinent. | législatives n'est, par conséquent, pas pertinente dans ce contexte. |
A.4.2. Met de bestreden bepaling heeft de wetgever de onduidelijkheid | A.4.2. En adoptant la disposition entreprise, le législateur a voulu |
willen wegnemen die was ontstaan doordat de Raad van State het | lever l'incertitude qui existait du fait que le Conseil d'Etat avait |
voormelde artikel 14, § 1, onwettig had bevonden. De gekozen werkwijze | déclaré illégal l'article 14, § 1er, précité. La méthode utilisée ne |
doet op geen enkele wijze afbreuk aan de jurisdictionele waarborgen | porte nullement atteinte aux garanties juridictionnelles du requérant. |
van de verzoeker. De Raad van State werd niet belet uitspraak te doen | Le Conseil d'Etat ne s'est pas vu empêché de statuer sur les recours |
over de door hem aanhangig gemaakte beroepen, er werd geen afbreuk | dont il était saisi, il n'a pas été porté atteinte à l'autorité de la |
gedaan aan het gezag van gewijsde van de door de Raad van State | chose jugée des arrêts rendus par le Conseil d'Etat et le requérant |
gewezen arresten en de verzoeker wordt evenmin het recht ontzegd om in | n'est pas davantage privé du droit de saisir à nouveau le Conseil |
het kader van de nieuwe benoemingsprocedure zich opnieuw tot de Raad van State te wenden. A.5.1. Het tweede middel is volgens de Ministerraad evenmin gegrond. De verzoeker kan niet worden gevolgd wanneer hij stelt dat de bestreden bepaling geen legitiem doel zou nastreven en niet redelijk verantwoord zou zijn. De betrekking van sociaal inspecteur-directeur betreft een directiefunctie en de wetgever heeft het nuttig geacht dat naast de sociaal inspecteurs, die met de concrete behandeling van de dossiers zijn belast, ook de personen die al een zekere ervaring hebben in een directiefunctie in aanmerking zouden komen. A.5.2. De Ministerraad stelt verder dat het invoeren van het beginsel van de gescheiden loopbaan geen onaantastbaar en definitief recht heeft doen ontstaan voor de sociaal inspecteurs om als enigen in aanmerking te komen voor de functie van sociaal inspecteur-directeur. De bestreden bepaling is ook niet onevenredig met de door de wetgever nagestreefde doelstelling. De verzoeker heeft als sociaal inspecteur | d'Etat dans le cadre de la nouvelle procédure de nomination. A.5.1. Selon le Conseil des ministres, le second moyen n'est pas davantage fondé. Il donne tort au requérant lorsque celui-ci affirme que la disposition litigieuse ne poursuivrait pas d'objectif légitime et ne serait pas raisonnablement justifiée. L'emploi d'inspecteur social-directeur concerne une fonction de direction et le législateur a estimé utile de prendre en compte aussi, outre les inspecteurs sociaux, qui sont chargés du traitement concret des dossiers, les personnes qui ont déjà acquis une certaine expérience dans une fonction de direction. A.5.2. Le Conseil des ministres ajoute que le recours au principe de la carrière séparée n'a pas fait naître un droit intangible et définitif dans le chef des inspecteurs sociaux d'entrer seuls en ligne de compte pour la fonction d'inspecteur social-directeur. La disposition litigieuse n'est pas davantage disproportionnée par rapport à l'objectif poursuivi par le législateur. En tant qu'inspecteur social, le requérant bénéficie des mêmes chances que les |
dezelfde kansen als de personeelsleden van rang 13 om zijn kandidatuur | membres du personnel de rang 13 pour poser sa candidature, de sorte |
te stellen zodat zijn bevorderingsmogelijkheden open blijven. | que ses possibilités de promotion restent intactes.[sbr]- B - |
- B - De bestreden bepaling | La disposition attaquée |
B.1. De verzoeker vordert de vernietiging van artikel 25 van de wet | B.1. Le requérant demande l'annulation de l'article 25 de la loi du 14 |
van 14 januari 2002 houdende maatregelen inzake gezondheidszorg, dat | janvier 2002 portant des mesures en matière de soins de santé, qui |
artikel 185, § 2, tweede lid, 2°, van de wet betreffende de verplichte | complète comme suit l'article 185, § 2, alinéa 2, 2°, de la loi |
verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen aanvult als | relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités : |
volgt : « Naar de betrekking van sociaal inspecteur-directeur bij het | « Peuvent postuler à l'emploi d'inspecteur social-directeur auprès de |
Instituut kunnen de sociaal inspecteurs via bevordering en de | l'Institut, les inspecteurs sociaux par voie de promotion, et les |
personeelsleden van rang 13 via verandering van graad dingen. Zij | membres du personnel de rang 13 par voie de changement de grade. Selon |
moeten naargelang het geval de graadanciënniteit hebben die door de | le cas, ils doivent avoir l'ancienneté de grade qui a été fixée par le |
Koning voor de bevordering tot rang 13 of voor de benoeming via | Roi pour la promotion au rang 13 ou pour la nomination par voie de |
verandering van graad is vastgesteld. » | changement de grade. » |
De voorgeschiedenis van de bestreden bepaling | Les antécédents de la disposition entreprise |
B.2.1. In 1990 werd de functie vacant verklaard van | B.2.1. En 1990, la fonction d'inspecteur en chef-directeur, cadre |
hoofdinspecteur-directeur, Nederlandstalig kader - rang 13, bij de | néerlandophone - rang 13, a été déclarée vacante au Service du |
Dienst voor administratieve controle van het Rijksinstituut voor | contrôle administratif de l'Institut national d'assurance |
Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV). Volgens het bericht van | maladie-invalidité (INAMI). L'avis de vacance d'emploi mentionnait que |
vacantverklaring werd de betrekking bij voorrang begeven bij wijze van | l'emploi était conféré par priorité par voie de changement de grade |
verandering van graad en slechts in subsidiaire orde bij wijze van | et, uniquement en ordre subsidiaire, par voie de promotion par |
bevordering door verhoging in graad. | avancement de grade. |
De verzoeker diende samen met twee andere ambtenaren zijn kandidatuur | Le requérant a introduit sa candidature, en même temps que deux autres |
in voor een benoeming bij wijze van verhoging in graad. Bij koninklijk | agents, à une nomination par voie d'avancement de grade. Le seul |
besluit van 18 mei 1990 werd de enige kandidaat voor een benoeming bij | candidat à une nomination par voie de changement de grade a été nommé |
wijze van verandering van graad, benoemd. De verzoeker stelde een | par arrêté royal du 18 mai 1990. Le requérant a introduit un recours |
beroep tot vernietiging in bij de Raad van State en de benoeming werd | en annulation auprès du Conseil d'Etat et la nomination a été annulée |
vernietigd bij arrest van 9 maart 1998. De Raad van State oordeelde | par arrêt du 9 mars 1998. Le Conseil d'Etat a estimé que la décision |
dat de beslissing om bij de benoeming voorrang te geven aan degenen | consistant, lors de la nomination, à donner la priorité à ceux qui se |
die kandideren bij wijze van verandering van graad, niet kon worden | portent candidats par voie de changement de grade ne pouvait être |
genomen door de interne organen van het RIZIV, maar enkel door de Koning. | prise par les organes internes de l'INAMI, mais uniquement par le Roi. |
B.2.2. In afwijking van het koninklijk besluit van 10 april 1995 | B.2.2. Par dérogation à l'arrêté royal du 10 avril 1995 portant |
houdende vereenvoudiging van de loopbaan van sommige ambtenaren in de | simplification de la carrière de certains agents des administrations |
rijksbesturen die behoren tot de niveaus 1 en 2+, dat de bevordering | de l'Etat appartenant aux niveaux 1 et 2+, qui avait réservé aux |
tot sociaal inspecteur-directeur had voorbehouden aan de sociaal | inspecteurs sociaux la promotion au grade d'inspecteur |
inspecteurs, werd bij koninklijk besluit van 8 november 1998 houdende | social-directeur, l'arrêté royal du 8 novembre 1998 portant |
vereenvoudiging van de loopbaan van sommige ambtenaren van het | simplification de la carrière de certains agents de l'Institut |
Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering, bepaald dat | national d'assurance maladie-invalidité dispose que les agents de |
de ambtenaren van het RIZIV, titularis van de geschrapte graad van | l'INAMI titulaires du grade supprimé de directeur au Service du |
directeur bij de Dienst voor administratieve controle, eveneens | contrôle administratif, pouvaient également être nommés au grade |
benoemd konden worden in de graad van sociaal inspecteur-directeur. In | d'inspecteur social-directeur. Dans ce cas, la nomination se ferait |
dat geval zal de benoeming geschieden volgens de regels van de | conformément aux règles du changement de grade. |
verandering in graad. | Dans le cadre d'une nouvelle procédure de nomination, le Roi a |
In de daarop volgende benoemingsprocedure heeft de Koning de vacante | attribué la fonction vacante par voie de changement de grade. Le |
functie toegekend bij wijze van verandering van graad. Bij koninklijk | candidat dont la nomination antérieure avait été annulée par le |
besluit van 23 mei 2000 werd de kandidaat wiens eerdere benoeming door | Conseil d'Etat a de nouveau été nommé par arrêté royal du 23 mai 2000. |
de Raad van State was vernietigd, opnieuw benoemd. De verzoeker stelde | Le requérant a introduit contre la nouvelle décision de nomination une |
tegen de nieuwe benoemingsbeslissing een vordering tot schorsing en | demande de suspension et un recours en annulation auprès du Conseil |
een beroep tot vernietiging in bij de Raad van State. De vordering tot | |
schorsing werd ingewilligd bij arrest van 8 januari 2001 en de | d'Etat. Cette décision a été suspendue par arrêt du 8 janvier 2001 et |
benoemingsbeslissing werd vernietigd bij arrest van 25 maart 2002. In | annulée par arrêt du 25 mars 2002. Dans ce dernier arrêt, il est |
dat laatste arrest wordt ook gesteld dat het koninklijk besluit van 8 | considéré par ailleurs que l'arrêté royal du 8 novembre 1998 a été |
november 1998 tot stand is gekomen met miskenning van artikel 3, § 1, | adopté en méconnaissance de l'article 3, § 1er, des lois coordonnées |
van de gecoördineerde wetten op de Raad van State en op grond van | sur le Conseil d'Etat et doit être déclaré inapplicable en vertu de |
artikel 159 van de Grondwet buiten toepassing moet worden gelaten. | l'article 159 de la Constitution. |
Over de grond van de zaak | Quant au fond |
B.3.1. Het eerste middel is afgeleid uit een schending van de | |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat het recht op toegang tot | B.3.1. Le premier moyen est pris de la violation des articles 10 et 11 |
de la Constitution en ce que le droit d'accès au juge, tel qu'il est | |
de rechter, zoals gewaarborgd bij artikel 6 van het Europees Verdrag | garanti à l'article 6 de la Convention européenne des droits de |
voor de Rechten van de Mens en bij artikel 14 van de gecoördineerde | l'homme et à l'article 14 des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, |
wetten op de Raad van State, zou zijn aangetast. Volgens de verzoeker | serait méconnu. Selon le requérant, la disposition entreprise a pour |
heeft de bestreden bepaling als enig doel de Raad van State te | seul but d'empêcher le Conseil d'Etat de statuer sur l'éventuelle |
verhinderen zich uit te spreken over de eventuele onregelmatigheid van | irrégularité d'un arrêté royal soumis à sa censure. Le législateur |
een hem ter beoordeling voorgelegd koninklijk besluit. De wetgever zou | priverait le requérant d'une garantie juridictionnelle offerte à tous |
de verzoeker een jurisdictionele waarborg ontnemen die aan alle | les citoyens, sans que cette différence de traitement soit justifiée |
burgers wordt geboden, zonder dat het verschil in behandeling | |
verantwoord is door de aangevoerde doelstellingen. | par les objectifs allégués. |
B.3.2. In het tweede middel voert de verzoeker een schending aan van | B.3.2. Dans le second moyen, le requérant dénonce la violation des |
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat de bestreden bepaling | articles 10 et 11 de la Constitution en ce que la disposition |
het mogelijk maakt dat voortaan niet enkel de sociaal inspecteurs, | entreprise permet dorénavant non seulement aux inspecteurs sociaux, |
maar ook de personeelsleden van rang 13 van het Instituut, naar de | mais également aux membres de rang 13 du personnel de l'Institut de |
betrekking van sociaal inspecteur-directeur kunnen dingen. | postuler l'emploi d'inspecteur social-directeur. |
Volgens de verzoeker wijkt die bepaling ten onrechte af van artikel | Selon le requérant, cette disposition déroge indûment à l'article 19, |
19, § 1, van het koninklijk besluit van 20 juli 1964 betreffende de | § 1er, de l'arrêté royal du 20 juillet 1964 relatif au classement |
hiërarchische indeling en de loopbaan van sommige personeelsleden van | hiérarchique des grades et à la carrière de certains agents des |
de rijksbesturen, toepasselijk verklaard bij koninklijk besluit van 8 | administrations de l'Etat, rendu applicable par l'arrêté royal du 8 |
januari 1973 tot vaststelling van het statuut van het personeel van | janvier 1973 fixant le statut du personnel de certains organismes |
sommige instellingen van openbaar nut. Luidens die bepaling kunnen | |
alleen de ambtenaren die titularis zijn van de graad van sociaal | d'intérêt public. Aux termes de cette disposition, seuls les agents |
inspecteur, dingen naar de functie van sociaal inspecteur-directeur. | titulaires du grade d'inspecteur social peuvent postuler la fonction |
B.4.1. Het personeel van het RIZIV valt onder het koninklijk besluit | d'inspecteur social-directeur. |
van 8 januari 1973 tot vaststelling van het statuut van het personeel | B.4.1. Le personnel de l'INAMI relève de l'arrêté royal du 8 janvier |
van sommige instellingen van openbaar nut. Bij de totstandkoming van | 1973 fixant le statut du personnel de certains organismes d'intérêt |
die regeling bleek dat het streven van de Koning erop gericht was een | public. Lors de l'adoption de cette réglementation, il est apparu que |
eenheidsregeling tot stand te brengen waarbij het personeelsstatuut | le Roi entendait réaliser une unité de régime ayant pour effet que le |
van die instellingen wordt geregeld door de algemene beginselen die de | statut du personnel de ces organismes serait régi par les principes |
toestand van het personeel in rijksdienst bepalen (advies Raad van | généraux qui déterminent le statut des agents de l'Etat (avis du |
State, Belgisch Staatsblad , 23 februari 1973, p. 2384). Het | Conseil d'Etat, Moniteur belge du 23 février 1973, p. 2384). L'arrêté |
koninklijk besluit van 24 januari 2002 houdende vaststelling van het | royal du 24 janvier 2002 fixant le statut du personnel des |
statuut van het personeel van de openbare instellingen van sociale | institutions publiques de sécurité sociale, entré en vigueur au 1er |
zekerheid, dat in werking is getreden op 1 januari 2002, verklaart het | janvier 2002, déclare l'arrêté précité pleinement applicable à l'INAMI |
vermelde besluit onverkort van toepassing op het RIZIV als openbare | en tant qu'institution publique de sécurité sociale. |
instelling van sociale zekerheid. | |
B.4.2. Volgens artikel 3, 12° en 39°, van het koninklijk besluit van 8 | B.4.2. Selon l'article 3, 12° et 39°, de l'arrêté royal 8 janvier |
januari 1973 behoren tot de bepalingen die van toepassing zijn op de | 1973, relèvent des dispositions qui sont applicables aux agents des |
ambtenaren van de instellingen van openbaar nut, onder voorbehoud van | organismes d'intérêt public, sous réserve de ce qui est précisé dans |
wat nader geregeld is in dat besluit, het koninklijk besluit van 20 | |
juli 1964 betreffende de hiërarchische indeling van de graden waarvan | cet arrêté, l'arrêté royal du 20 juillet 1964 relatif au classement |
de ambtenaren in de rijksbesturen titularis kunnen zijn en het | hiérarchique des grades que peuvent porter les agents des |
koninklijk besluit van 10 april 1995 houdende vereenvoudiging van de | administrations de l'Etat et l'arrêté royal du 10 avril 1995 portant |
loopbaan van sommige ambtenaren in de rijksbesturen die behoren tot de | simplification de la carrière de certains agents des administrations |
niveaus 1 en 2+. | de l'Etat appartenant aux niveaux 1 et 2+. |
B.4.3. Luidens artikel 16, § 2, van het koninklijk besluit van 20 juli | B.4.3. Aux termes de l'article 16, § 2, de l'arrêté royal du 20 |
1964, zoals ingevoegd bij het koninklijk besluit van 10 april 1995, | juillet 1964, tel qu'il a été inséré par l'arrêté royal du 10 avril |
kan de graad van sociaal inspecteur worden toegekend aan de geslaagden | 1995, le grade d'inspecteur social peut être conféré aux lauréats d'un |
voor een vergelijkend wervingsexamen en voor een vergelijkend examen | concours de recrutement ou d'un concours d'accession au niveau |
voor overgang naar het hogere niveau. Volgens artikel 19 kunnen alleen | supérieur. En vertu de l'article 19, seuls les inspecteurs sociaux |
de sociaal inspecteurs worden bevorderd tot de graad van sociaal | peuvent être promus au grade d'inspecteur social-directeur et cette |
inspecteur-directeur en wordt die bevordering toegekend volgens de | promotion est conférée selon les règles de la promotion par avancement |
regels van de bevordering door verhoging in graad. | de grade. |
B.4.4. Door in artikel 19 te bepalen dat alleen de sociaal inspecteurs | B.4.4. En prévoyant à l'article 19 que seuls les inspecteurs sociaux |
kunnen worden bevorderd tot de functie van sociaal | peuvent être promus à la fonction d'inspecteur social-directeur, le |
inspecteur-directeur geeft de Koning te kennen dat Hij hen bij uitstek | Roi indique qu'Il les considère comme les plus aptes à exercer cette |
geschikt acht om die functie te vervullen. Voor de betrokken | fonction. Pour les membres du personnel concernés, cette règle repose |
personeelsleden berust die regeling op een evenwicht : ze genieten | sur un équilibre : ils bénéficient d'un régime de promotion à la fois |
tegelijk een beschermde en beperkte bevorderingsregeling. | protégé et limité. |
B.5.1. De bestreden bepaling wijkt af van artikel 19 van het | B.5.1. La disposition entreprise déroge à l'article 19 de l'arrêté |
koninklijk besluit van 10 april 1995 doordat ze bepaalt dat naar de | royal du 10 avril 1995 en ce qu'elle dispose que peuvent postuler à |
betrekking van sociaal inspecteur-directeur bij het Instituut niet | l'emploi d'inspecteur social-directeur auprès de l'Institut non |
alleen de sociaal inspecteurs via bevordering maar ook de | seulement les inspecteurs sociaux par voie de promotion mais aussi les |
personeelsleden van rang 13 via verandering van graad kunnen dingen. | membres du personnel de rang 13 par voie de changement de grade. |
B.5.2. Zoals de afdeling wetgeving van de Raad van State in haar | B.5.2. Comme l'a observé la section de législation du Conseil d'Etat |
advies bij het ontwerp van de bestreden bepaling heeft opgemerkt, | |
regelt de wetgever aldus een aangelegenheid die in beginsel tot de | dans son avis concernant la disposition entreprise en projet, le |
bevoegdheid van de Koning behoort (Parl. St., Kamer, 2000-2001, Doc. | législateur règle ainsi une matière qui relève en principe de la |
50 1322/001, p. 163). | compétence du Roi (Doc. parl., Chambre, 2000-2001, Doc. 50 1322/001, |
Zowel de wet van 16 maart 1954 betreffende de controle op sommige | p. 163). Tant la loi du 16 mars 1954 relative au contrôle de certains |
instellingen van openbaar nut (artikel 11), waaronder het RIZIV in het | organismes d'intérêt public (article 11), dont relevait l'INAMI par le |
verleden ressorteerde, als het koninklijk besluit van 3 april 1997 « | passé, que l'arrêté royal du 3 avril 1997 « portant des mesures en vue |
houdende maatregelen met het oog op de responsabilisering van de | de la responsabilisation des institutions publiques de sécurité |
openbare instellingen van sociale zekerheid, met toepassing van | |
artikel 47 van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de | sociale, en application de l'article 47 de la loi du 26 juillet 1996 |
sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de | portant modernisation de la sécurité sociale et assurant la viabilité |
wettelijke pensioenstelsels » (artikel 21), verlenen de Koning de | des régimes légaux des pensions » (article 21), habilitent le Roi à |
bevoegdheid om het statuut van het personeel van die instellingen te regelen. | régler le statut du personnel de ces organismes. |
B.5.3. De wetgever kan beslissen een aangelegenheid die hij aan de | B.5.3. Le législateur peut décider de régler lui-même une matière |
Koning heeft opgedragen en die Hem niet door de Grondwet is | qu'il a attribuée au Roi et que la Constitution ne Lui a pas réservée, |
voorbehouden, zelf te regelen, nu de artikelen 37 en 107 van de | les articles 37 et 107 de la Constitution n'étant pas applicables à |
Grondwet niet van toepassing zijn op het RIZIV. Inzake het statuut van | l'INAMI. En matière de statut des agents des parastataux, cette façon |
de ambtenaren van de parastatale instellingen leidt de gevolgde | de procéder a toutefois pour effet que le non-respect de certaines |
werkwijze echter ertoe dat op de niet-naleving van bepaalde | formalités qui sont imposées en cas de règlement par arrêté royal ne |
vormvereisten die bij de regeling door een koninklijk besluit zijn opgelegd, geen sanctie is gesteld. In casu gaat het om het advies van het algemeen beheerscomité van het RIZIV, om het akkoord van de Ministers van Ambtenarenzaken en van Begroting en om het advies van de afdeling wetgeving van de Raad van State. Aangezien die vormvereisten voor de betrokken ambtenaren een waarborg vormen, zou de wetgever de aangelegenheid die hij heeft opgedragen, niet zelf kunnen regelen, enkel en alleen om ze te omzeilen. B.5.4. Het beginsel van de gelijke toegang tot de openbare dienst en het beginsel volgens hetwelk de benoemingen gebeuren op basis van rechtsregels die vooraf op algemene en objectieve wijze zijn bepaald, | peut être sanctionné. En l'espèce, il s'agit de l'avis du comité général de gestion de l'INAMI, de l'accord des ministres de la Fonction publique et du Budget et de l'avis de la section de législation du Conseil d'Etat. Ces formalités constituant une garantie pour les fonctionnaires concernés, le législateur ne pourrait régler lui-même, dans le seul but de les éluder, la matière qu'il a attribuée. B.5.4. Le principe de l'égalité d'accès à la fonction publique et celui selon lequel les nominations s'effectuent conformément à des règles de droit fixées au préalable, de manière générale et objective, |
vormen een corollarium van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Een | constituent un corollaire des articles 10 et 11 de la Constitution. |
afwijking van deze algemene regels, zelfs wanneer zij uitgaat van de | Une dérogation, fût-elle législative, à ces règles générales doit |
wetgever, moet berusten op voldoende redenen van algemeen belang om | reposer sur des raisons d'intérêt général suffisantes pour justifier |
een aantasting van de coherentie van het door de Koning uitgevaardigde | une atteinte à la cohérence du statut du personnel édicté par le Roi. |
personeelsstatuut te verantwoorden. Te dezen ontbreken dergelijke redenen. In de parlementaire | En l'espèce, de telles raisons n'apparaissent pas. Certes, les travaux |
voorbereiding wordt weliswaar verwezen naar de wil om het aantal | préparatoires font état de la volonté d'étendre le nombre de personnes |
personen waaruit de overheid « de beschikbare kandidaat die het best | sur lesquelles l'autorité peut porter son « choix du candidat |
bij de functie past » kan kiezen, te vergroten. Die overweging kan | disponible le plus approprié pour la fonction ». Cette considération |
evenwel niet volstaan om de bekritiseerde wetgevende ingreep te | ne peut cependant suffire à justifier l'intervention législative |
verantwoorden, en dat terwijl de bestreden norm werd aangenomen teneinde in een reeds vacante betrekking te voorzien en die betrekking het voorwerp had uitgemaakt van een door de Raad van State tweemaal vernietigde benoeming. De invoeging in een wetgevende tekst van de bestreden regel, die het door de Raad van State onwettig bevonden koninklijk besluit van 8 november 1998 vervangt, heeft bovendien tot gevolg dat de Raad van State zonder toelaatbare reden verhinderd wordt zich uit te spreken over de bestaanbaarheid van zulk een regel met de beginselen die het statuut van ambtenaren die onderworpen blijven aan het stelsel van de gescheiden loopbaan, beheersen. B.5.5. Wegens de bijzondere omstandigheden waarin de bestreden norm werd aangenomen, zijn de aangevoerde middelen gegrond en dient artikel | critiquée, alors que la norme entreprise a été adoptée en vue de pourvoir à un emploi déjà vacant et que cet emploi avait fait l'objet d'une nomination annulée deux fois par le Conseil d'Etat. L'insertion dans un texte législatif de la règle attaquée, règle qui remplace l'arrêté royal du 8 novembre 1998 que le Conseil d'Etat a jugé illégal, a en outre pour conséquence d'empêcher sans raison admissible le Conseil d'Etat de se prononcer sur la compatibilité d'une telle règle avec les principes qui régissent le statut d'agents qui restent soumis au système de la carrière séparée. B.5.5. En raison des circonstances particulières dans lesquelles a été adoptée la norme attaquée, les moyens invoqués sont fondés et il y a |
25 van de wet van 14 januari 2002 houdende maatregelen inzake | lieu d'annuler l'article 25 de la loi du 14 janvier 2002 portant des |
gezondheidszorg te worden vernietigd. | mesures en matière de soins de santé. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
vernietigt artikel 25 van de wet van 14 januari 2002 houdende | annule l'article 25 de la loi du 14 janvier 2002 portant des mesures |
maatregelen inzake gezondheidszorg. | en matière de soins de santé. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, | Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en |
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 |
het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 2 oktober 2002. | janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 2 octobre 2002. |
De griffier, | Le greffier, |
L. Potoms. | L. Potoms. |
De voorzitter, | Le président, |
A. Arts. | A. Arts. |