Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 79/2002 van 8 mei 2002 Rolnummer 2137 Inzake : het beroep tot vernietiging van artikel 175 van de wet van 12 augustus 2000 houdende sociale, budgettaire en andere be(...) Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...)"
Arrest nr. 79/2002 van 8 mei 2002 Rolnummer 2137 Inzake : het beroep tot vernietiging van artikel 175 van de wet van 12 augustus 2000 houdende sociale, budgettaire en andere be(...) Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...) Arrêt n° 79/2002 du 8 mai 2002 Numéro du rôle : 2137 En cause : le recours en annulation de l'article 175 de la loi du 12 août 2000 portant des dispositions sociales, budgétaires et(...) La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. François, (...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 79/2002 van 8 mei 2002 Arrêt n° 79/2002 du 8 mai 2002
Rolnummer 2137 Numéro du rôle : 2137
Inzake : het beroep tot vernietiging van artikel 175 (afschaffing van En cause : le recours en annulation de l'article 175 (suppression du
het systeem van de dienstencheques, oud stelsel) van de wet van 12 système des chèques-services, ancien régime) de la loi du 12 août 2000
augustus 2000 houdende sociale, budgettaire en andere bepalingen, portant des dispositions sociales, budgétaires et diverses, introduit
ingesteld door de b.v.b.a. Arte Fino en anderen. par la s.p.r.l. Arte Fino et autres.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L.
L. François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Moerman en E. Derycke, François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Moerman et E. Derycke, assistée
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, du greffier L. Potoms, présidée par le président A. Arts,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep I. Objet du recours
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 28 februari Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 28
2001 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 1 février 2001 et parvenue au greffe le 1er mars 2001, un recours en
maart 2001, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 175 annulation de l'article 175 (suppression du système des
(afschaffing van het systeem van de dienstencheques, oud stelsel) van
de wet van 12 augustus 2000 houdende sociale, budgettaire en andere chèques-services, ancien régime) de la loi du 12 août 2000 portant des
dispositions sociales, budgétaires et diverses (publiée au Moniteur
bepalingen (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 31 augustus belge du 31 août 2000) a été introduit par la s.p.r.l. Arte Fino, dont
2000) door de b.v.b.a. Arte Fino, met maatschappelijke zetel te 2100 le siège social est établi à 2100 Deurne, Jan Romeostraat 41, A.
Deurne, Jan Romeostraat 41, A. Beerts, wonende te 2100 Deurne, Jan Beerts, demeurant à 2100 Deurne, Jan Romeostraat 41, R. Vande
Romeostraat 41, R. Vande Casteele, wonende te 2900 Schoten, Casteele, demeurant à 2900 Schoten, Klamperdreef 7, et P. Vande
Klamperdreef 7, en P. Vande Casteele, wonende te 2900 Schoten, Casteele, demeurant à 2900 Schoten, Klamperdreef 7.
Klamperdreef 7.
II. De rechtspleging II. La procédure
Bij beschikking van 1 maart 2001 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 1er mars 2001, le président en exercice a désigné
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé qu'il n'y avait pas lieu de faire
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. application des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi
organieke wet bij op 26 april 2001 ter post aangetekende brieven. organique, par lettres recommandées à la poste le 26 avril 2001.
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 1 mei 2001. Moniteur belge du 1er mai 2001.
Bij beschikkingen van 20 maart 2001, 22 mei 2001 en 26 september 2001 Par ordonnances des 20 mars 2001, 22 mai 2001 et 26 septembre 2001, la
heeft het Hof de zetel aangevuld respectievelijk met de rechters A. Cour a complété le siège respectivement par les juges A. Alen, J.-P.
Alen, J.-P. Moerman en E. Derycke. Moerman et E. Derycke.
De Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, heeft een memorie Le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, a
ingediend bij op 8 juni 2001 ter post aangetekende brief. introduit un mémoire par lettre recommandée à la poste le 8 juin 2001.
Van die memorie is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de Ce mémoire a été notifié conformément à l'article 89 de la loi
organieke wet bij op 22 juni 2001 ter post aangetekende brief. organique, par lettre recommandée à la poste le 22 juin 2001.
De verzoekende partijen hebben een memorie van antwoord ingediend bij Les parties requérantes ont introduit un mémoire en réponse par lettre
op 19 juli 2001 ter post aangetekende brief. recommandée à la poste le 19 juillet 2001.
Bij beschikkingen van 28 juni 2001 en 30 januari 2002 heeft het Hof de Par ordonnances des 28 juin 2001 et 30 janvier 2002, la Cour a prorogé
termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot
respectievelijk 28 februari 2002 en 28 augustus 2002. respectivement jusqu'aux 28 février 2002 et 28 août 2002 le délai dans
lequel l'arrêt doit être rendu.
Bij beschikking van 23 januari 2002 heeft het Hof de zaak in Par ordonnance du 23 janvier 2002, la Cour a déclaré l'affaire en état
gereedheid verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 13 et fixé l'audience au 13 février 2002.
februari 2002.
Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats,
bij op 24 januari 2002 ter post aangetekende brieven. par lettres recommandées à la poste le 24 janvier 2002.
Op de openbare terechtzitting van 13 februari 2002 : A l'audience publique du 13 février 2002 :
- zijn verschenen : - ont comparu :
. Mr. G. Van Grieken, tevens loco Mr. M. Forges, advocaten bij de . Me G. Van Grieken, qui comparaissait également loco Me M. Forges,
balie te Brussel, voor de verzoekende partijen; avocats au barreau de Bruxelles, pour les parties requérantes;
. Mr. N. Weinstock, advocaat bij de balie te Brussel, voor de . Me N. Weinstock, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des
Ministerraad; ministres;
- hebben de rechters-verslaggevers E. Derycke en J.-P. Moerman verslag uitgebracht; - les juges-rapporteurs E. Derycke et J.-P. Moerman ont fait rapport;
- zijn de voornoemde advocaten gehoord; - les avocats précités ont été entendus;
- is de zaak in beraad genomen. - l'affaire a été mise en délibéré.
Bij beschikking van 28 februari 2002 heeft het Hof de debatten Par ordonnance du 28 février 2002, la Cour a rouvert les débats et
heropend en de dag van de terechtzitting bepaald op 26 maart 2002, na fixé l'audience au 26 mars 2002, après avoir dit que le juge E. De
te hebben gezegd dat rechter E. De Groot, wettig verhinderd, wordt vervangen door rechter M. Bossuyt. Groot, légitimement empêché, est remplacé par le juge M. Bossuyt.
Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats
bij op 5 maart 2002 ter post aangetekende brieven. par lettres recommandées à la poste le 5 mars 2002.
Op de openbare terechtzitting van 26 maart 2002 : A l'audience publique du 26 mars 2002 :
- is verschenen : Mr. E. Jacubowitz loco Mr. N. Weinstock, advocaten - a comparu Me E. Jacubowitz loco Me N. Weinstock, avocats au barreau
bij de balie te Brussel, voor de Ministerraad; de Bruxelles, pour le Conseil des ministres;
- hebben de rechters-verslaggevers E. Derycke en J.-P. Moerman verslag uitgebracht; - les juges-rapporteurs E. Derycke et J.-P. Moerman ont fait rapport;
- is de voornoemde advocaat gehoord; - l'avocat précité a été entendu;
- is de zaak in beraad genomen. - l'affaire a été mise en délibéré.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
III. In rechte III. En droit
- A - - A -
A.1.1. Na de wordingsgeschiedenis van de bestreden wetgeving in A.1.1. Après avoir rappelé la genèse de la législation entreprise, les
herinnering te hebben gebracht, voeren de verzoekende partijen ter parties requérantes invoquent les éléments suivants à l'appui de leur
staving van hun belang bij het beroep volgende elementen aan. intérêt au recours.
A. Beerts is zelfstandig schilder en stuurt in april 1999 een folder A. Beerts est peintre indépendant et a envoyé en avril 1999 un
over de dienstencheques naar potentiële klanten. Met het oog op het prospectus concernant les chèques-services aux clients potentiels. En
werven van klanten die van die cheques gebruik zouden maken, richt hij vue de se constituer une clientèle susceptible de faire usage de ces
tevens de b.v.b.a. Arte Fino op, die schilder- en plafondwerken chèques, il crée en outre la s.p.r.l. Arte Fino, qui effectue des
uitvoert. Die verzoekende partijen zijn van oordeel dat er een verlies travaux de peinture et de plafonnage. Ces parties requérantes estiment
van geloofwaardigheid is en een verlies van arbeidsvolume voor alle qu'il y a une perte de crédibilité et une perte de volume de travail
prestaties die niet zijn verricht, maar het hadden kunnen zijn indien pour toutes les prestations non effectuées, mais qui auraient pu
het systeem niet was afgeschaft. l'être si le système avait été maintenu.
De derde en vierde verzoekende partij, R. en P. Vande Casteele, zijn Les troisième et quatrième parties requérantes, R. et P. Vande
particulieren die aan eerstvermelde partijen opdracht hebben gegeven Casteele, sont des particuliers qui ont commandé des travaux auprès
tot het uitvoeren van werken. Op 2 augustus 1999 meldt het plaatselijk des parties citées en premier lieu. Le 2 août 1999, l'agence locale
werkgelegenheidsagentschap (hierna : P.W.A.) dat zij geldig zijn pour l'emploi (ci-après : A.L.E.) fait savoir qu'ils sont
régulièrement inscrits en tant qu'utilisateur du système des
ingeschreven als gebruiker van het dienstenchequesysteem. Op 19 chèques-services. Le 19 août 1999, cette A.L.E. leur fait savoir que
augustus 1999 deelt dat P.W.A. mee dat voormelde inschrijving werd
geannuleerd in opdracht van het hoofdbestuur van de Rijksdienst voor cette inscription a été annulée à la demande de l'administration
Arbeidsvoorziening. Het systeem van de dienstencheques liep immers centrale de l'Office national de l'emploi. Le système des
maar tot en met 30 juli 1999. Aangezien het P.W.A. daarvan niet tijdig chèques-services n'était, en effet, prévu que jusqu'au 30 juillet
1999. Etant donné que l'A.L.E. n'en avait pas été avertie à temps, les
werd verwittigd, werden de derde en de vierde verzoekende partijen nog troisième et quatrième parties requérantes ont encore été inscrites le
op 2 augustus 1999 ingeschreven. Die partijen betogen dat er een 2 août 1999. Ces parties affirment subir une perte financière à
financieel verlies is ter waarde van een dienstencheque, op de concurrence de la valeur d'un chèque-service, au remboursement duquel
terugbetaling waarvan ze aanspraak konden maken vanaf hun inschrijving ils pouvaient prétendre dès leur inscription auprès de l'A.L.E.
bij het P.W.A. A.1.2. De verzoekende partijen voeren een enig middel aan, afgeleid A.1.2. Les parties requérantes articulent un moyen unique, fondé sur
uit de schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, zowel la violation des articles 10 et 11 de la Constitution, pris isolément
afzonderlijk beschouwd als in samenhang met artikel 190 van de et combinés avec l'article 190 de la Constitution, avec l'article 16
Grondwet, met artikel 16 van de Grondwet en met artikel 1 van het de la Constitution et avec l'article 1er du Premier Protocole
Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de Rechten additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme, avec les
van de Mens, met de algemene beginselen van het gewettigd vertrouwen, principes généraux de la confiance légitime, de la sécurité juridique
de rechtszekerheid en de goede trouw en met het algemene beginsel van et de la bonne foi et avec le principe général d'interdiction de la
de niet-retroactiviteit. rétroactivité.
De verzoekende partijen wijzen erop dat de wet van 26 maart 1999, Les parties requérantes soulignent que la loi du 26 mars 1999, qui a
waarbij het systeem van de dienstencheques werd ingevoerd, instauré le système des chèques-services, prévoyait expressément une
uitdrukkelijk voorzag in een minimumduur van twee jaar, waarop durée minimale de deux ans, sur laquelle les entreprises et les
ondernemingen en gebruikers konden rekenen vanaf 1 april 1999. Zij utilisateurs pouvaient compter à partir du 1er avril 1999. Elles
betogen dat de Koning dat systeem enkel kon verlengen, doch niet soutiennent que le Roi pouvait uniquement prolonger ce système, sans
vervroegd kon beëindigen en zeker niet bij wege van een beslissing van possibilité d'y mettre fin anticipativement et certainement pas suite
de administratie. à une décision de l'administration.
Il est dès lors excessif, à leurs yeux, que la loi du 12 août 2000
Het is volgens hen dan ook buitensporig dat de wet van 12 augustus couvre de telles irrégularités, commises par des autorités
2000 zulke onregelmatigheden, begaan door onbevoegde ondergeschikte subordonnées incompétentes, par le biais d'une politique du fait
overheden, dekt middels een beleid van voldongen feiten. Dat geldt des accompli. Cela est d'autant plus excessif que le système des
te meer, nu het systeem van de dienstencheques retroactief werd chèques-services a été abrogé avec effet rétroactif.
afgeschaft. A.2.1. De Ministerraad wijst eveneens op de wordingsgeschiedenis van A.2.1. Le Conseil des ministres retrace lui aussi la genèse de la
de bestreden wetgeving. Volgens hem bleek al zeer snel dat het systeem législation entreprise. Selon lui, il s'est avéré très rapidement que
van de dienstencheques onverwacht grote gevolgen had voor de federale le système des chèques-services avait des conséquences imprévues et
begroting, zonder evenwel de verhoopte gunstige gevolgen voor de considérables pour le budget fédéral, sans toutefois pouvoir générer
werkgelegenheid te genereren. Bijgevolg werd aan de P.W.A.'s middels les effets favorables escomptés pour l'emploi. C'est pourquoi il a été
een administratief rondschrijven meegedeeld dat vanaf 1 augustus 1999 communiqué aux A.L.E., par une circulaire administrative, qu'à partir
geen nieuwe inschrijvingen meer mochten gebeuren. Op 15 juni 2000 du 1er août 1999, aucune nouvelle inscription ne pouvait encore être
heeft de Regering dan een wetsontwerp houdende sociale, budgettaire en acceptée. Le 15 juin 2000, le Gouvernement a déposé un projet de loi
andere bepalingen neergelegd waarbij onder meer het systeem van de portant des dispositions sociales, budgétaires et diverses, abrogeant
dienstencheques om voormelde redenen werd afgeschaft. notamment le système des chèques-services pour les raisons précitées.
A.2.2. Volgens de Ministerraad is het beroep niet ontvankelijk, A.2.2. Selon le Conseil des ministres, le recours est irrecevable,
aangezien geen van de verzoekende partijen van een belang doet étant donné qu'aucune des parties requérantes ne justifie d'un
blijken. intérêt.
Wat de eerste twee verzoekende partijen betreft, meent de Ministerraad Pour ce qui est des deux premières parties requérantes, le Conseil des
dat uit de aangebrachte gegevens - hoedanigheid van zelfstandig ministres estime que les éléments produits - qualité de peintre
schilder, versturen van een folder aan mogelijke klanten, verlies van indépendant, envoi d'un dépliant aux clients potentiels, perte de
geloofwaardigheid en van arbeidsprestaties - niet kan worden afgeleid crédibilité et de prestations de travail - ne permettent pas de
dat de bestreden bepaling van die aard is dat zij hen rechtstreeks en déduire que la disposition entreprise est de nature à affecter
ongunstig in hun situatie zou kunnen raken. directement et défavorablement leur situation.
S'agissant des deux dernières parties requérantes, le Conseil des
Wat de laatste twee verzoekende partijen betreft, merkt de ministres observe que même avant l'abrogation du système par la
Ministerraad op dat ook vóór de afschaffing van het systeem door de disposition entreprise, ces parties ne pouvaient prétendre au système
bestreden bepaling, die partijen geen aanspraak konden maken op des chèques-services. En effet, leur inscription a été annulée en date
dienstencheques. Hun inschrijving werd immers op 19 augustus 1999 du 19 août 1999 par suite d'une décision de l'A.L.E. Cette décision a
ingevolge een beslissing van het P.W.A. vernietigd. Die beslissing été prise sur la base d'une circulaire administrative et non sur la
werd op basis van een administratief rondschrijven genomen en niet op
basis van de bestreden bepaling. De Ministerraad wijst erop dat uit base de la disposition entreprise. Le Conseil des ministres souligne
geen enkel element van het dossier blijkt dat de verzoekende partijen qu'il ne ressort d'aucun élément du dossier que les parties
die beslissing of dat rondschrijven op enigerlei wijze zouden hebben requérantes auraient, d'une façon ou d'une autre, attaqué cette
bestreden. décision ou cette circulaire.
A.2.3. Wat de b.v.b.a. Arte Fino betreft, merkt de Ministerraad op dat A.2.3. En ce qui concerne la s.p.r.l. Arte Fino, le Conseil des
geen beslissing van het bevoegde orgaan tot het indienen van het ministres observe que la décision de l'organe compétent d'introduire
beroep tot vernietiging wordt voorgelegd. le recours en annulation n'a pas été produite.
A.2.4. Ten gronde betoogt de Ministerraad dat het aangevoerde middel A.2.4. Quant au fond, le Conseil des ministres fait valoir que le
niet gegrond is. Nu de uiteenzetting daaromtrent volgens hem bijzonder moyen invoqué n'est pas fondé. Dès lors que l'exposé y relatif paraît,
onduidelijk is, is het wenselijk een onderscheid te maken tussen de aux yeux du Conseil des ministres, particulièrement imprécis, il
retroactiviteit sensu stricto en de onmiddellijke toepassing van de convient d'établir une distinction entre la rétroactivité au sens
bestreden bepaling. Hoewel de verzoekende partijen de terugwerkende strict et l'application immédiate de la disposition entreprise. Bien
kracht van die bepaling bekritiseren, blijkt in feite de onmiddellijke que les parties requérantes critiquent l'effet rétroactif de cette
toepassing ervan voor hen griefhoudend te zijn. Het is volgens de disposition, il apparaît en fait qu'elles font grief de l'application
Ministerraad pas in de toekomst dat de eerste twee verzoekende immédiate. Selon le Conseil des ministres, ce n'est qu'à l'avenir que
partijen facturen wensen op te stellen die aanleiding zouden geven tot les deux premières parties requérantes souhaitent établir des factures
de toepassing van het systeem en dat de laatste twee verzoekende qui donneraient lieu à l'application du système et que les deux
dernières parties requérantes souhaitent se procurer des
partijen zich dienstencheques wensen aan te schaffen, waartoe zij vóór chèques-services, initiative qu'ils n'ont jamais prise avant la
de publicatie van de bestreden wetsbepaling nooit het initiatief publication de la disposition législative entreprise.
hebben genomen.
Volgens de Ministerraad wordt de terugwerkende kracht van de bestreden Selon le Conseil des ministres, l'effet rétroactif de la disposition
bepaling vanaf 1 augustus 1999 verantwoord door de omstandigheid dat litigieuse à partir du 1er août 1999 se justifie par la circonstance
het systeem de facto vanaf die datum bij administratief rondschrijven que le système a été suspendu de facto à partir de cette date par voie
werd opgeschort. De verzoekende partijen hebben nooit enig beroep de circulaire administrative. Les parties requérantes n'ont jamais,
ingesteld tegen dat rondschrijven of tegen de beslissing van het que ce soit auprès du Conseil d'Etat ou auprès des juridictions
P.W.A. om de inschrijving van de laatste twee verzoekende partijen te ordinaires, introduit le moindre recours contre cette circulaire ou
annuleren, hetzij bij de Raad van State, hetzij bij de gewone contre la décision de l'A.L.E. d'annuler l'inscription des deux
rechtscolleges. dernières parties requérantes.
Met verwijzing naar de rechtspraak van het Hof merkt de Ministerraad Citant la jurisprudence de la Cour, le Conseil des ministres observe
op dat het aan de wetgever staat om desgewenst de vigerende wetgeving qu'il appartient au législateur de modifier, le cas échéant, la
te wijzigen. Door een bepaalde regelgeving in te voeren verplicht de législation en vigueur. En instaurant un régime déterminé, le
wetgever zich geenszins om die voor onbepaalde tijd te handhaven. Te législateur ne s'oblige nullement à le maintenir pour une durée
dezen geldt overigens het experimenteel karakter van de maatregel als indéterminée. En l'espèce, le caractère expérimental de la mesure
een aanwijzing dat de wetgever het systeem van de dienstencheques niet indique par ailleurs que le législateur n'a pas entendu instaurer le
als een bestendige regeling heeft willen invoeren. système des chèques-services en tant que mesure permanente.
A.3.1. In de memorie van antwoord wordt meegedeeld dat de derde A.3.1. Le mémoire en réponse annonce le décès, le 17 avril 2001, de la
verzoekende partij, R. Vande Casteele, op 17 april 2001 overleden is. troisième partie requérante, R. Vande Casteele.
A.3.2. Met verwijzing naar de statuten van de verzoekende A.3.2. Se référant aux statuts de la société requérante, lesquels sont
vennootschap, die als bijlage bij het verzoekschrift zijn gevoegd,
stelt de memorie van antwoord dat zaakvoerder A. Beerts gemachtigd is annexés à la requête, le mémoire en réponse soutient que le gérant A.
om alleen in rechte op te treden namens de vennootschap. Beerts est habilité à agir seul en justice pour le compte de la
A.3.3. In die memorie betogen de verzoekende partijen dat zij wel société. A.3.3. Dans ce mémoire, les parties requérantes soutiennent avoir
degelijk belang hebben bij de vernietiging van de bestreden bepaling. effectivement intérêt à l'annulation de la disposition entreprise.
Ten gronde nemen zij in essentie over hetgeen zij in hun Quant au fond, elles réitèrent en substance les arguments exposés dans
verzoekschrift hadden uiteengezet. leur requête.
- B - - B -
B.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van artikel 175 B.1. Les parties requérantes demandent l'annulation de l'article 175
van de wet van 12 augustus 2000 houdende sociale, budgettaire en de la loi du 12 août 2000 portant des dispositions sociales,
andere bepalingen, luidend : budgétaires et diverses, qui énonce :
« De artikelen 50, 51, 52, 53 en 54 van de wet van 26 maart 1999 « Les articles 50, 51, 52, 53 et 54 de la loi du 26 mars 1999 relative
betreffende het Belgische actieplan voor de werkgelegenheid 1998 en au plan d'action belge pour l'emploi 1998 et portant des dispositions
houdende diverse bepalingen, worden opgeheven met ingang van 1 augustus 1999. diverses sont abrogés à partir du 1er août 1999.
Het voorgaande lid doet geen afbreuk aan de mogelijkheid voor de vóór L'alinéa précédent ne porte aucun préjudice à la possibilité pour les
1 augustus 1999 ingeschreven gebruikers om één enkele dienstencheque utilisateurs inscrits avant le 1er août 1999 d'utiliser un seul
te gebruiken, op voorwaarde dat hij voor 15 juni 2000 werd chèque-service, à condition qu'il ait été acquis avant le 15 juin 2000
aangeschaft, en aan de mogelijkheid voor de geregistreerde
ondernemingen om de terugbetaling ervan bij de uitgever te bekomen op et pour les entreprises enregistrées d'en obtenir le remboursement
voorwaarde dat zijn geldigheidsduur gerespecteerd wordt. » chez l'éditeur à condition d'en respecter la durée de validité. »
B.2.1. De wet van 26 maart 1999 betreffende het Belgisch actieplan B.2.1. La loi du 26 mars 1999 relative au plan d'action belge pour
voor de werkgelegenheid 1998 en houdende diverse bepalingen (Belgisch l'emploi 1998 et portant des dispositions diverses (Moniteur belge , 1er
Staatsblad , 1 april 1999) voorzag in afdeling VIII van hoofdstuk II
(artikelen 50 tot en met 54) in een systeem van dienstencheques. avril 1999) a prévu, dans la section VIII du chapitre II (articles 50
à 54), un système de chèques-services.
B.2.2. Het koninklijk besluit van 26 maart 1999 betreffende de B.2.2. L'arrêté royal du 26 mars 1999 relatif aux chèques-services
dienstencheques (Belgisch Staatsblad , 1 april 1999) heeft uitvoering (Moniteur belge , 1er avril 1999) a donné exécution aux dispositions
gegeven aan voormelde wetsbepalingen. légales précitées.
B.2.3. Bij brief van 3 augustus 1999 verzocht de Minister van B.2.3. Par lettre du 3 août 1999, le ministre de l'Emploi et du
Tewerkstelling en Arbeid de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening, gelet Travail a demandé à l'Office national de l'emploi, eu égard à la
op de budgettaire toestand, om als bewarende maatregel de mogelijkheid situation budgétaire, de suspendre provisoirement, dans l'attente des
zich als gebruiker van een dienstencheque bij een plaatselijk résultats d'une première évaluation de la mesure en septembre, la
werkgelegenheidsagentschap (P.W.A.) in te schrijven voorlopig te possibilité de s'inscrire auprès d'une agence locale pour l'emploi
schorsen in afwachting van de resultaten van een eerste evaluatie van (A.L.E.) en tant qu'utilisateur d'un chèque-service, et ce à titre de
de maatregel in september. mesure conservatoire.
De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening heeft met een rondschrijven van L'Office national de l'emploi a informé de cette décision les
4 augustus 1999 de betrokken P.W.A.-coördinatoren van die beslissing coordinateurs A.L.E. concernés, par circulaire du 4 août 1999.
op de hoogte gebracht.
B.2.4. Het bestreden artikel 175 van de wet van 12 augustus 2000 B.2.4. L'article 175 entrepris de la loi du 12 août 2000 portant des
houdende sociale, budgettaire en andere bepalingen heft het systeem dispositions sociales, budgétaires et diverses abroge le système des
van de dienstencheques op met ingang van 1 augustus 1999. Het tweede chèques-services au 1er août 1999. L'alinéa 2 de cette disposition
lid van die bepaling voorziet tevens in overgangsmaatregelen. prévoit en outre des mesures transitoires.
B.3.1. De Ministerraad merkt op dat de b.v.b.a. Arte Fino geen B.3.1. Le Conseil des ministres observe que la s.p.r.l. Arte Fino n'a
beslissing van het bevoegde orgaan van de vennootschap tot het pas produit la décision de l'organe compétent de la société
indienen van het beroep heeft overgelegd. d'introduire le recours.
Met verwijzing naar de statuten van de verzoekende vennootschap stelt Se référant aux statuts de la société requérante, le mémoire en
de memorie van antwoord van de verzoekende partijen dat zaakvoerder A. réponse des parties requérantes indique que le gérant A. Beerts est
Beerts gemachtigd is om alleen in rechte op te treden namens de habilité à ester seul en justice au nom de la société.
vennootschap. B.3.2. Artikel 10 van de statuten van de verzoekende vennootschap, die B.3.2. L'article 10 des statuts de la société requérante, lesquels
als bijlage bij het verzoekschrift zijn gevoegd, bepaalt : sont joints à la requête, dispose :
« [...] « [...]
De zaakvoerder heeft de meest uitgebreide machten om in alle Le gérant dispose des pouvoirs les plus étendus pour agir en toutes
omstandigheden namens de vennootschap op te treden en alle daden van circonstances au nom de la société et pour accomplir tous les actes de
beheer en beschikking te stellen die betrekking hebben op het doel, gestion et de disposition ayant trait à l'objet statutaire, sauf ceux
behoudens die waarvoor, volgens de wet, alleen de algemene vergadering pour lesquels seule l'assemblée générale est compétente en vertu de la
bevoegd is. loi.
Hij vertegenwoordigt de vennootschap tegenover derden als in rechte. Il représente la société vis-à-vis des tiers et en justice.
[...] [...]
Indien er verschillende zaakvoerders zouden worden aangesteld, hebben Si plusieurs gérants sont désignés, tous sont autorisés à agir
zij het vermogen om ieder afzonderlijk op te treden voor alle séparément pour tous les actes, sauf disposition contraire lors de
handelingen, tenzij bij hun aanstelling anders wordt besloten. leur désignation.
[...] » Uit de statuten blijkt tevens dat drie zaakvoerders, onder wie A. Beerts, werden benoemd. B.3.3. A. Beerts was gemachtigd om voor het Hof in rechte te treden namens de vennootschap. B.4.1. Volgens de Ministerraad is het beroep niet ontvankelijk, aangezien geen van de verzoekende partijen van een belang doet blijken. B.4.2. De Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof vereisen dat elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die een beroep tot vernietiging instelt, doet blijken van een belang. Van het vereiste belang doen slechts blijken de personen wier situatie door de bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt. B.4.3. Uit geen enkel element van het dossier blijkt dat één van de verzoekende partijen in rechte zou zijn opgekomen tegen het administratief rondschrijven waarbij het systeem van de dienstencheques werd opgeschort of dat zij de eventuele nadelige gevolgen van die opschorting op hun persoonlijke situatie in rechte zou hebben aangeklaagd. De elementen die door de eerste twee verzoekende partijen ter staving van hun belang worden aangevoerd - een verlies van arbeidsprestaties die hadden kunnen zijn verricht in geval van behoud van het systeem en een verlies van geloofwaardigheid als gevolg van het verspreiden van een folder aan mogelijke klanten - zijn te hypothetisch om daaruit een rechtstreekse en ongunstige weerslag van de bestreden bepaling op de situatie van die partijen te kunnen afleiden. Uit de gegevens van het dossier blijkt bovendien dat de laatste twee verzoekende partijen, ook vóór de opheffing van het systeem van de dienstencheques door de bestreden bepaling, daarop geen aanspraak konden maken. De inschrijving van de derde verzoekende partij werd immers ingevolge een beslissing van het P.W.A. vernietigd, terwijl de vierde verzoekende partij zelfs niet om een inschrijving bij het P.W.A. had verzocht. B.4.4. De exceptie van de Ministerraad, afgeleid uit het ontbreken van een belang van de verzoekende partijen, is gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 8 mei 2002. De griffier, De voorzitter, [...] » Il ressort en outre des statuts que trois gérants ont été nommés, parmi lesquels A. Beerts. B.3.3. A. Beerts était habilité à ester devant la Cour au nom de la société. B.4.1. Selon le Conseil des ministres, le recours est irrecevable, aucune des parties requérantes ne justifiant d'un intérêt. B.4.2. La Constitution et la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage imposent à toute personne physique ou morale qui introduit un recours en annulation de justifier d'un intérêt. Ne justifient de l'intérêt requis que les personnes dont la situation pourrait être affectée directement et défavorablement par la norme entreprise. B.4.3. Il n'apparaît d'aucun élément du dossier qu'une des parties requérantes se soit pourvue en justice contre la circulaire administrative qui a suspendu le système des chèques-services ou aurait contesté en droit les éventuels effets préjudiciables de cette suspension sur leur situation personnelle. Les éléments avancés par les deux premières parties requérantes à l'appui de leur intérêt - la perte de prestations de travail qui auraient pu être effectuées en cas de maintien du système et la perte de crédibilité suite à la diffusion d'un dépliant destiné aux clients potentiels - sont trop hypothétiques pour pouvoir en déduire que la disposition entreprise puisse avoir une incidence directe et défavorable sur la situation de ces parties. En outre, les éléments du dossier révèlent que les deux dernières parties requérantes, même avant l'abrogation du système des chèques-services par la disposition entreprise, ne pouvaient pas prétendre à l'application de ce système. En effet, par suite d'une décision de l'A.L.E., l'inscription de la troisième partie requérante a été annulée, cependant que la quatrième partie requérante n'avait même pas demandé son inscription auprès de l'A.L.E. B.4.4. L'exception soulevée par le Conseil des ministres, tirée du défaut d'intérêt dans le chef des parties requérantes, est fondée. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 8 mai 2002. Le greffier, Le président,
L. Potoms. A. Arts. L. Potoms. A. Arts.
^