Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 130/2000 van 6 december 2000 Rolnummers 1767, 1806 en 1809 In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 22, § 3, derde, vierde, vijfde en zesde lid, en § 4, van de wet van 25 maart 1999 betreffende de hervorming van Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters L. (...)"
Arrest nr. 130/2000 van 6 december 2000 Rolnummers 1767, 1806 en 1809 In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 22, § 3, derde, vierde, vijfde en zesde lid, en § 4, van de wet van 25 maart 1999 betreffende de hervorming van Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters L. (...) Arrêt n° 130/2000 du 6 décembre 2000 Numéros du rôle : 1767, 1806 et 1809 En cause : les recours en annulation de l'article 22, § 3, alinéas 3, 4, 5 et 6, et § 4 de la loi du 25 mars 1999 relative à la réforme des cantons judiciaire La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges L. Françoi(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 130/2000 van 6 december 2000 Arrêt n° 130/2000 du 6 décembre 2000
Rolnummers 1767, 1806 en 1809 Numéros du rôle : 1767, 1806 et 1809
In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 22, § 3, derde, En cause : les recours en annulation de l'article 22, § 3, alinéas 3,
vierde, vijfde en zesde lid, en § 4, van de wet van 25 maart 1999 4, 5 et 6, et § 4 de la loi du 25 mars 1999 relative à la réforme des
betreffende de hervorming van de gerechtelijke kantons, ingesteld door cantons judiciaires, introduits par P. d'Otreppe de Bouvette et P.
P. d'Otreppe de Bouvette en P. Cauchie. Cauchie.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges L.
rechters L. François, J. Delruelle, A. Arts, R. Henneuse en E. De François, J. Delruelle, A. Arts, R. Henneuse et E. De Groot, assistée
Groot, bijgestaan door referendaris B. Renauld, waarnemend griffier, de la référendaire B. Renauld, faisant fonction de greffier, présidée
onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de beroepen I. Objet des recours
a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 9 a. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le
september 1999 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen 9 septembre 1999 et parvenue au greffe le 10 septembre 1999, P.
op 10 september 1999, heeft P. d'Otreppe de Bouvette, wonende te 6810 d'Otreppe de Bouvette, demeurant à 6810 Jamoigne, rue Saint-Pierre 15,
Jamoigne, rue Saint-Pierre 15, beroep tot vernietiging ingesteld van a introduit un recours en annulation de l'article 22, § 3, alinéas 3
artikel 22, § 3, derde en vierde lid, van de wet van 25 maart 1999 et 4, de la loi du 25 mars 1999 relative à la réforme des cantons
betreffende de hervorming van de gerechtelijke kantons (bekendgemaakt
in het Belgisch Staatsblad van 22 mei 1999). judiciaires (publiée au Moniteur belge du 22 mai 1999).
Die zaak is ingeschreven onder nummer 1767 van de rol van het Hof. Cette affaire est inscrite sous le numéro 1767 du rôle de la Cour.
b. Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 16 en b. Par requêtes adressées à la Cour par lettres recommandées à la
18 november 1999 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn poste les 16 et 18 novembre 1999 et parvenues au greffe les 17 et 19
ingekomen op 17 en 19 november 1999, hebben P. d'Otreppe de Bouvette,
wonende te 6810 Jamoigne, rue Saint-Pierre 15, en P. Cauchie, wonende novembre 1999, P. d'Otreppe de Bouvette, demeurant à 6810 Jamoigne,
te 1700 Dilbeek, Kapelstraat 67, beroep tot vernietiging ingesteld van rue Saint-Pierre 15, et P. Cauchie, demeurant à 1700 Dilbeek,
artikel 22, § 3, vijfde en zesde lid, en § 4, van de wet van 25 maart Kapelstraat 67, ont introduit un recours en annulation de l'article
1999 betreffende de hervorming van de gerechtelijke kantons 22, § 3, alinéas 5 et 6, et § 4, de la loi du 25 mars 1999 relative à
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 22 mei 1999). la réforme des cantons judiciaires (publiée au Moniteur belge du 22 mai 1999).
Die zaken zijn ingeschreven onder de nummers 1806 en 1809 van de rol Ces affaires sont inscrites sous les numéros 1806 et 1809 du rôle de
van het Hof. la Cour.
II. De rechtspleging II. La procédure
a) In de zaak nr. 1767 a) Dans l'affaire n° 1767
Bij beschikking van 10 september 1999 heeft de voorzitter in functie Par ordonnance du 10 septembre 1999, le président en exercice a
de rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en désigné les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la
59 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi
organieke wet bij op 19 oktober 1999 ter post aangetekende brieven. organique, par lettres recommandées à la poste le 19 octobre 1999.
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 11 november 1999. Moniteur belge du 11 novembre 1999.
De Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, heeft een memorie Le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, a
ingediend bij op 6 december 1999 ter post aangetekende brief. introduit un mémoire, par lettre recommandée à la poste le 6 décembre 1999.
b) In de zaken nrs. 1806 en 1809 b) Dans les affaires n°s1806 et 1809
Bij beschikkingen van 17 en 19 november 1999 heeft de voorzitter in Par ordonnances des 17 et 19 novembre 1999, le président en exercice a
functie de rechters van de respectieve zetels aangewezen désigné les juges des sièges respectifs conformément aux articles 58
overeenkomstig de artikelen 58 en 59 van de bijzondere wet van 6 et 59 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
januari 1989 op het Arbitragehof.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application
om in die zaken artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. dans ces affaires des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Van de beroepen is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de Les recours ont été notifiés conformément à l'article 76 de la loi
organieke wet bij op 10 december 1999 ter post aangetekende brieven. organique, par lettres recommandées à la poste le 10 décembre 1999.
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 21 december 1999. Moniteur belge du 21 décembre 1999.
De Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, heeft een memorie Le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, a
ingediend bij op 24 januari 2000 ter post aangetekende brief. introduit un mémoire, par lettre recommandée à la poste le 24 janvier 2000.
c) In de drie zaken c) Dans les trois affaires
Bij beschikking van 25 november 1999 heeft het Hof de zaken samengevoegd. Par ordonnance du 25 novembre 1999, la Cour a joint les affaires.
Van de memories van de Ministerraad is kennisgegeven overeenkomstig Les mémoires du Conseil des ministres ont été notifiés conformément à
artikel 89 op de organieke wet bij op 17 maart 2000 ter post l'article 89 de la loi organique, par lettres recommandées à la poste
aangetekende brieven. le 17 mars 2000.
Memories van antwoord zijn ingediend door : Des mémoires en réponse ont été introduits par :
- de verzoekende partij in de zaken nrs. 1767 en 1806, bij op 31 maart - la partie requérante dans les affaires n°s 1767 et 1806, par lettre
2000 ter post aangetekende brief; recommandée à la poste le 31 mars 2000;
- de verzoekende partij in de zaak nr. 1809, bij op 6 april 2000 ter - la partie requérante dans l'affaire n° 1809, par lettre recommandée
post aangetekende brief. à la poste le 6 avril 2000.
Bij beschikkingen van 29 februari 2000 en 29 juni 2000 heeft het Hof Par ordonnances du 29 février 2000 et du 29 juin 2000, la Cour a
de termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot
respectievelijk 9 september 2000 en 9 maart 2001. prorogé respectivement jusqu'aux 9 septembre 2000 et 9 mars 2001 le
délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
Bij beschikking van 12 juli 2000 heeft het Hof de zaken in gereedheid Par ordonnance du 12 juillet 2000, la Cour a déclaré les affaires en
verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 4 oktober 2000. état et fixé l'audience au 4 octobre 2000.
Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats,
bij op 13 juli 2000 ter post aangetekende brieven. par lettres recommandées à la poste le 13 juillet 2000.
Bij beschikking van 3 oktober 2000 heeft de voorzitter in functie Par ordonnance du 3 octobre 2000, le président en exercice a constaté
vastgesteld dat rechter E. Cerexhe, wettig verhinderd, vervangen is que le juge E. Cerexhe, légitimement empêché, était remplacé par le
door rechter R. Henneuse. juge R. Henneuse.
Op de openbare terechtzitting van 4 oktober 2000 : A l'audience publique du 4 octobre 2000 :
- zijn verschenen : - ont comparu :
. Mr. E. Brewaeys, advocaat bij de balie te Brussel, voor de . Me E. Brewaeys, avocat au barreau de Bruxelles, pour la partie
verzoekende partij in de zaak nr. 1809; requérante dans l'affaire n° 1809;
. Mr. C. Wijnants loco Mr. P. Peeters, advocaten bij de balie te . Me C. Wijnants loco Me P. Peeters, avocats au barreau de Bruxelles,
Brussel, voor de Ministerraad; pour le Conseil des ministres;
- hebben de rechters-verslaggevers J. Delruelle en E. De Groot verslag uitgebracht; - les juges-rapporteurs J. Delruelle et E. De Groot ont fait rapport;
- zijn de voornoemde advocaten gehoord; - les avocats précités ont été entendus;
- zijn de zaken in beraad genomen. - les affaires ont été mises en délibéré.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
III. In rechte III. En droit
- A - A
Standpunt van de verzoeker in de zaak nr. 1767 Position du requérant dans l'affaire n° 1767
A.1. P. d'Otreppe de Bouvette, vrederechter van de kantons Messancy en A.1. P. d'Otreppe de Bouvette, juge de paix des cantons de Messancy et
Etalle, vordert de vernietiging van artikel 22, § 3, derde en vierde Etalle, demande l'annulation de l'article 22, § 3, alinéas 3 et 4, de
lid, van de wet van 25 maart 1999 betreffende de hervorming van de la loi du 25 mars 1999 relative à la réforme des cantons judiciaires.
gerechtelijke kantons. Hij is van mening dat hij er belang bij heeft Il estime avoir intérêt à agir en cette qualité car il se trouve dans
in rechte te treden in die hoedanigheid want hij bevindt zich in de la situation visée par la disposition en raison de la fusion des
door de bepaling beoogde situatie om reden van de fusie van de kantons cantons de Messancy et Etalle avec les cantons judiciaires d'Arlon et
Messancy en Etalle met de gerechtelijke kantons Aarlen en Virton. de Virton.
A.2. De verzoeker is van mening dat de bestreden bepaling de artikelen A.2. Le requérant estime que la disposition attaquée viole les
10 en 11 van de Grondwet schendt om reden dat ze een onverantwoorde articles 10 et 11 de la Constitution parce qu'elle crée une
discriminatie creëert tussen de op dit ogenblik in functie zijnde discrimination injustifiée entre les juges de paix actuellement en
vrederechters, waarvan de enen hun statuut van rechter-titularis fonction, dont les uns conserveront leur statut de juge titulaire,
behouden terwijl de anderen zullen worden teruggezet in graad als tandis que les autres seront rétrogradés comme juge de complément,
toegevoegd rechter, zonder dat redelijke en objectieve criteria het sans qu'on aperçoive de critères objectifs et raisonnables permettant
mogelijk maken die differentiatie door te voeren. De bestreden d'opérer cette différenciation. En effet, la disposition entreprise
bepaling verbant immers de vrederechter die op dit ogenblik twee relègue au rang de juge de complément le juge de paix qui dessert
kantons bedient die zullen worden gesplitst om te worden samengevoegd actuellement deux cantons qui seront scindés pour être fusionnés avec
met andere kantons, tot de rang van toegevoegd rechter, wat tot gevolg d'autres cantons, ce qui aura pour conséquence qu'en vertu de
zal hebben dat krachtens artikel 70 van het Gerechtelijk Wetboek die l'article 70 du Code judiciaire, ce juge de paix sera soumis à
vrederechter zal worden onderworpen aan het gezag van de titularissen l'autorité des titulaires de ces autres cantons pour ce qui concerne
van die andere kantons voor wat betreft de verantwoordelijkheid voor la responsabilité et la répartition du service et qu'en vertu de
en de verdeling van de dienst en dat krachtens artikel 355 van l'article 355 du même Code, il ne pourra pas bénéficier du traitement
hetzelfde Wetboek hij niet de wedde van een vrederechter-titularis van d'un juge de paix titulaire de cantons de première classe même si les
kantons van eerste klas zal krijgen, zelfs als de kantons ontstaan na
de samenvoeging kantons zijn van eerste klas. Hij stelt die situatie cantons issus de la fusion sont des cantons de première classe. Il
tegenover die van de huidige titularissen van die andere kantons die oppose cette situation à celle des actuels titulaires de ces autres
hun rang van rechter-titularis zullen behouden en tegenover de cantons qui conserveront leur rang de juge titulaire et à celle qui
situatie die het gevolg is van artikel 22, § 2, van dezelfde wet, dat résulte de l'article 22, § 2, de la même loi qui prévoit d'une manière
op algemene wijze erin voorziet dat wanneer door de samenvoeging van générale que lorsque plusieurs juges de paix deviennent titulaires
de kantons meerdere vrederechters titularis worden van eenzelfde d'un même canton en raison de la fusion des cantons, ces juges de paix
kanton, die vrederechters bevoegd zijn voor het volledige rechtsgebied sont compétents pour la totalité du territoire du canton, sans que
van dat kanton, zonder dat de ene toegevoegd rechter wordt bij de andere. l'un devienne juge de complément de l'autre.
Standpunt van de verzoeker in de zaak nr. 1806 Position du requérant dans l'affaire n° 1806
A.3. De verzoeker in de zaak nr. 1806 legt een aanvullend A.3. Le requérant dans l'affaire n° 1806 introduit une requête
verzoekschrift neer omdat uit een werkdocument afkomstig van het ampliative parce qu'il ressort d'un document de travail émanant du
Ministerie van Justitie, waarvan hij kennis heeft genomen, blijkt dat ministère de la Justice, dont il a eu connaissance, que
de administratie zijn situatie beschouwt als zijnde geregeld bij l'administration considère que sa situation est réglée par l'article
artikel 22, § 3, vijfde en zesde lid, van genoemde wet, bepaling die 22, § 3, alinéas 5 et 6, de ladite loi, disposition qui concerne
het geval betreft van de splitsing van één gerechtelijk kanton waarvan l'hypothèse de la scission d'un canton judiciaire dont les parties
de delen met andere kantons zullen worden samengesmolten. Aangezien seront fusionnées avec d'autres cantons. N'étant pas juge de paix d'un
hij geen vrederechter is van één kanton maar van twee kantons
beschouwt de verzoeker zich niet als zijnde betrokken bij die canton mais de deux cantons, le requérant ne s'estime pas concerné par
bepaling, maar aangezien de administratie die op zijn situatie wil cette disposition mais dès lors que l'administration entend
toepassen doet hij zijn belang gelden om de vernietiging ervan te l'appliquer à sa situation, il fait valoir son intérêt à en solliciter
vorderen. Ten overvloede kan worden gesteld dat die bepaling zijn l'annulation. Surabondamment, on peut considérer que cette disposition
situatie zeer bijkomstig betreft aangezien de dorpen Vlessart, concerne très marginalement sa situation parce que les villages de
Louftémont en Behême, die vroeger deel uitmaakten van de gemeente Vlessart, Louftémont et Behême, qui faisaient anciennement partie de
Anlier en dus van het kanton Etalle, nu deel uitmaken van de la commune d'Anlier et donc du canton d'Etalle, font maintenant partie
fusiegemeente Léglise en dus onder het kanton Neufchâteau zullen de la commune fusionnée de Léglise et relèveront donc du canton de
vallen, zodat men kan stellen dat het kanton Etalle zal worden Neufchâteau, de sorte qu'on peut dire que le canton d'Etalle sera
gesplitst aangezien die delen zullen worden samengesmolten met het scindé puisque ces parties seront fusionnées avec le canton de
kanton Neufchâteau terwijl de rest van het kanton zal worden Neufchâteau tandis que le reste du canton sera fusionné avec le canton
samengesmolten met het kanton Virton. de Virton.
A.4. Ten gronde is de verzoeker van mening dat de bepaling de A.4. Sur le fond, le requérant estime que la disposition viole les
artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt om dezelfde redenen als die articles 10 et 11 de la Constitution pour les mêmes motifs que ceux
welke reeds zijn uiteengezet in het voorgaande verzoekschrift. déjà exposés dans la requête précédente.
Standpunt van de verzoeker in de zaak nr. 1809 Position du requérant dans l'affaire n° 1809
A.5. P. Cauchie, vrederechter van het derde kanton Schaarbeek, vordert A.5. P. Cauchie, juge de paix du troisième canton de Schaerbeek,
de vernietiging van artikel 22, § 3, vijfde en (vooral) zesde lid, en demande l'annulation de l'article 22, § 3, alinéas 5 et
§ 4, van de wet van 25 maart 1999 betreffende de hervorming van de (principalement) 6, et § 4, de la loi du 25 mars 1999 relative à la
gerechtelijke kantons. réforme des cantons judiciaires.
Hij verantwoordt zijn belang in rechte te treden door het feit dat het Il justifie son intérêt à agir par le fait que le canton dont il était
kanton waarvan hij vrederechter was werd afgeschaft. Hij krijgt juge de paix a été supprimé. Il obtient désormais à titre personnel la
voortaan op persoonlijke titel de hoedanigheid van toegevoegd qualité de juge de paix de complément auprès des deux autres cantons.
vrederechter bij de twee andere kantons. Hoewel hij geen weddeverlies Bien qu'il ne subisse pas de perte de traitement, il subit un
lijdt, ondergaat hij een belangrijk moreel nadeel en wordt zijn wijze préjudice moral important et la manière dont il exerçait sa profession
van beroepsuitoefening aangetast. « Hij verliest aanzien, s'en trouve affectée. « Il perd de la considération, de la
verantwoordelijkheid en zelfstandigheid. » responsabilité et de l'autonomie. »
A.6. Een eerste middel is afgeleid uit de schending van het beginsel A.6. Un premier moyen est pris de la violation du principe d'égalité
van gelijkheid en niet-discriminatie vervat in de artikelen 10 en 11 et de non-discrimination contenu aux articles 10 et 11 de la
van de Grondwet. De verzoeker is van mening dat hij een degradatie Constitution. Le requérant estime subir une dégradation par rapport
ondergaat ten opzichte van de andere vrederechters van het Rijk, die aux autres juges de paix du Royaume qui demeurent titulaires parce
titularis blijven, omdat een toegevoegd vrederechter het ambt in het qu'un juge de paix de complément n'exerce pas seul la fonction dans le
kanton niet alleen uitoefent en omdat hij niet de verantwoordelijkheid canton et qu'il n'a pas la responsabilité en matière de répartition du
heeft inzake de verdeling van de dienst, wat voor hem een verlies van service, ce qui pour lui implique une perte de cette responsabilité.
die verantwoordelijkheid inhoudt. De verzoeker klaagt ook over het Le requérant se plaint aussi de ne figurer qu'en deuxième place sur la
feit dat hij slechts als tweede op de ranglijst staat, in liste de rang, contrairement à ses anciens collègues, et du fait qu'il
tegenstelling tot zijn vroegere collega's, en over het feit dat hij
zelfs de verhinderde vrederechter in beginsel niet kan vervangen ne peut même pas remplacer en principe le juge de paix empêché puisque
aangezien artikel 323 van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt dat die l'article 323 du Code judiciaire énonce que ce dernier est remplacé
laatste door een plaatsvervangend vrederechter wordt vervangen. par un juge de paix suppléant.
De verzoeker doet gelden dat de thans bestreden regeling werd Le requérant fait valoir que la réglementation actuellement entreprise
uitgewerkt voor de concrete situatie waarin hij zich bevindt en dat a été élaborée pour la situation concrète dans laquelle il se trouve
wat de hoofdgriffier betreft de wet in een keuzemogelijkheid heeft et qu'en ce qui concerne le greffier en chef, la loi a prévu une
voorzien, die hijzelf niet heeft. Hij wordt bijgevolg verschillend possibilité de choix dont il ne peut, lui, pas bénéficier. Il est donc
behandeld en gediscrimineerd ten opzichte van de in dezelfde situatie traité différemment et discriminé par rapport au greffier en chef se
verkerende hoofdgriffier. trouvant dans la même situation.
A.7. Een tweede middel is afgeleid uit de schending van het beginsel A.7. Un deuxième moyen est pris de la violation du principe d'égalité
van gelijkheid en niet-discriminatie vervat in de artikelen 10 en 11 et de non-discrimination contenu dans les articles 10 et 11 de la
van de Grondwet, in samenhang met artikel 152, tweede en derde lid, Constitution, en connexité avec l'article 152, alinéas 2 et 3, de la
van de Grondwet. De verzoeker is van mening dat de bestreden bepaling Constitution. Le requérant estime que la disposition entreprise a pour
tot gevolg heeft dat hij « toegevoegd vrederechter » wordt in plaats effet qu'il devient « un juge de paix de complément » au lieu d'un
van vrederechter-titularis, en dit zonder vonnis en zonder zijn juge de paix titulaire, et ce sans jugement et sans son consentement.
toestemming. Hij doet gelden dat een rechter noch door de wetgevende, Il fait valoir qu'un juge ne peut être révoqué ni par le pouvoir
noch door de uitvoerende macht kan worden afgezet, maar uitsluitend législatif ni par le pouvoir exécutif, mais exclusivement par le
door de rechterlijke macht. pouvoir judiciaire.
A.8. De verzoeker is van mening dat, aangezien de « hernummering » van A.8. Le requérant estime que puisque la « renumérotation » des cantons
de kantons van Schaarbeek onlosmakelijk verbonden is met de bestreden de Schaerbeek est indissociablement liée à la disposition attaquée,
bepaling, zolang zijn situatie niet op een grondwetsconforme wijze zal tant que sa situation ne sera pas réglée de manière conforme à la
zijn geregeld, het derde kanton Schaarbeek zal moeten worden behouden Constitution, le troisième canton de Schaerbeek devra être maintenu
om het hem mogelijk te maken er zijn ambt van vrederechter uit te pour lui permettre d'y exercer sa fonction de juge de paix.
oefenen. Standpunt van de Ministerraad in de zaak nr. 1767 Position du Conseil des ministres dans l'affaire n° 1767
A.9. De Ministerraad is van mening dat het middel niet gegrond is. De A.9. Le Conseil des ministres estime que le moyen n'est pas fondé. La
bestreden bepaling moet opnieuw in haar context worden geplaatst : uit disposition attaquée doit être replacée dans son contexte : il résulte
de parlementaire voorbereiding blijkt dat de bestreden bepaling de des travaux préparatoires que la disposition entreprise a revu
verdeling van de gerechtelijke kantons volledig heeft herzien om entièrement la répartition des cantons judiciaires pour tenir compte
rekening te houden niet alleen met de fusie van de gemeenten van 1976 non seulement de la fusion des communes de 1976 mais aussi de la
maar ook met de reorganisatie van de politiediensten. De drie réorganisation des services de police. Les trois objectifs de la
doelstellingen van de hervorming van de gerechtelijke kantons de réforme des cantons judiciaires supprimer les doubles cantons, former
dubbele kantons schrappen, kantons vormen met ongeveer 50.000 à 60.000 des cantons comptant approximativement 50.000 à 60.000 habitants et
inwoners en de gemeentegrenzen respecteren zijn gewettigd. De respecter les limites communales sont légitimes. La disposition
bestreden bepaling, die een overgangsmaatregel is, is een van de attaquée, qui est une disposition transitoire, figure parmi les moyens
utilisés pour atteindre ces trois objectifs. Le moyen est
aangewende middelen om die drie doelstellingen te bereiken. Het middel raisonnablement justifié et proportionnel à cet égard. Le problème qui
is redelijk verantwoord en in dat opzicht evenredig. Het probleem dat se pose dans le cas du canton d'Etalle-Messancy a d'ailleurs fait
zich in het geval van het kanton Etalle-Messancy voordoet, is l'objet de développements dans le rapport fait au nom de la commission
overigens uiteengezet in het verslag namens de kamercommissie voor de de la justice de la Chambre. C'est à tort que le requérant affirme
justitie. De verzoeker stelt ten onrechte dat krachtens artikel 355 qu'en vertu de l'article 355 du Code judiciaire, il ne pourra pas
van het Gerechtelijk Wetboek hij niet de wedde van een bénéficier du traitement d'un juge de paix titulaire d'un canton de
vrederechter-titularis van een kanton van eerste klas zal krijgen,
zelfs als de kantons ontstaan door de fusie kantons van eerste klas première classe même si les cantons issus de la fusion sont des
zijn. Artikel 17 van de wet van 25 maart 1999 wordt aangevoerd ter cantons de première classe. L'article 17 de la loi du 25 mars 1999 est
ondersteuning van die stelling. invoqué à l'appui de cette thèse.
A.10. In ondergeschikte orde veroorlooft de Ministerraad zich de A.10. A titre subsidiaire, le Conseil des ministres se permet
aandacht van het Hof te vestigen op het feit dat een wetsvoorstel werd d'attirer l'attention de la Cour sur le fait qu'une proposition de loi
ingediend met het oog op het vervangen van de eerste zin van artikel a été déposée afin de remplacer la première phrase comprise à
22, § 3, laatste lid, van de bestreden wet. Het artikel werd met l'article 22, § 3, dernier alinéa, de la loi entreprise. L'article a
eenparigheid aangenomen door de senaatscommissie voor de justitie en été adopté à l'unanimité par la commission de la justice du Sénat et
overgezonden aan de Kamer. Als dat ontwerp wordt goedgekeurd zal het transmis à la Chambre. Si ce projet est accepté, le recours deviendra
beroep zonder voorwerp worden. sans objet.
Standpunt van de Ministerraad in de zaken nrs. 1806 en 1809 Position du Conseil des ministres dans les affaires n°s 1806 et 1809
A.11. In hoofdorde is de Ministerraad van mening dat het aangevoerde A.11. A titre principal, le Conseil des ministres estime que le moyen
middel in de zaak nr. 1806 onontvankelijk is bij gemis aan belang. De invoqué dans l'affaire n° 1806 est irrecevable à défaut d'intérêt. La
verwijzing naar het werkdocument is verkeerd, vermits de bepaling het référence au document de travail constitue une erreur puisque la
geval beoogt van de splitsing van één kanton, situatie die vreemd is disposition vise l'hypothèse de la scission d'un canton, situation
aan die van de verzoeker. Aangezien ze niet van toepassing is op zijn étrangère à celle du requérant. Dès lors qu'elle ne s'applique pas à
situatie heeft de verzoeker geen belang bij het vorderen van de sa situation, le requérant n'a pas intérêt à demander l'annulation ni
vernietiging noch van artikel 22, § 3, zesde lid, noch van artikel 22, de l'article 22, § 3, alinéa 6, ni de l'article 22, § 3, alinéa 5.
§ 3, vijfde lid.
A.12. In ondergeschikte orde veroorlooft de Ministerraad zich de A.12. A titre subsidiaire, le Conseil des ministres se permet
aandacht van het Hof te vestigen op het feit dat een voorontwerp van d'attirer l'attention de la Cour sur le fait qu'un avant-projet
amendement betreffende artikel 4 van het wetsontwerp tot wijziging van d'amendement concernant l'article 4 du projet de loi modifiant
het bijvoegsel bij het Gerechtelijk Wetboek in studie is op het l'annexe au Code judiciaire est à l'étude au sein du cabinet de la
kabinet van Justitie. Justice.
A.13. In meer ondergeschikte orde verwijst hij naar het antwoord A.13. A titre encore plus subsidiaire, il se réfère à la réponse
uiteengezet in de zaak nr. 1767. développée dans l'affaire n° 1767.
A.14. Wat de zaak nr. 1809 betreft is de Ministerraad van mening dat A.14. Concernant l'affaire n° 1809, le Conseil des ministres estime
het eerste middel niet gegrond is om de redenen die reeds werden que le premier moyen n'est pas fondé, pour les raisons déjà invoquées
aangehaald in de zaak nr. 1767. dans l'affaire n° 1767.
Het argument betreffende de situatie van de hoofdgriffiers is Par ailleurs, l'argument concernant la situation des greffiers en chef
overigens ook niet gegrond : het mist relevantie doordat de verwijzing n'est pas non plus fondé : il est dénué de pertinence parce que la
naar artikel 23, laatste lid, ook irrelevant is. Dit beoogt immers de référence à l'article 23, dernier alinéa, est elle aussi dénuée de
situatie waarin twee of meer kantons worden gesplitst, wat niet het pertinence. Elle vise en effet la situation où deux cantons ou plus
geval is waarin de verzoeker zich bevindt, die had moeten verwijzen sont scindés, ce qui n'est pas l'hypothèse dans laquelle se trouve le
naar een bepaling die de situatie van de hoofdgriffier als gevolg van requérant, qui aurait dû se référer à une disposition visant la
de splitsing van één enkel kanton beoogt. situation du greffier en chef telle qu'elle résulte de la scission
d'un seul canton.
De categorieën van de vrederechters en de hoofdgriffiers zijn Par ailleurs, les catégories des juges de paix et des greffiers en
overigens geen vergelijkbare categorieën. De eersten genieten de chef ne sont pas des catégories comparables. Les premiers bénéficient
bescherming geboden door artikel 152 van de Grondwet, de tweeden niet. de la protection offerte par l'article 152 de la Constitution, les seconds pas.
In ondergeschikte orde vestigt de Ministerraad de aandacht van het Hof A titre subsidiaire, le Conseil des ministres attire l'attention de la
op het eerder vermelde voorontwerp van amendement. Cour sur l'avant-projet d'amendement déjà signalé.
A.15. De Ministerraad is van mening dat het tweede middel niet gegrond A.15. Le Conseil des ministres estime que le deuxième moyen n'est pas
is omdat de situatie van de verzoeker geenszins overeenstemt met die fondé parce que la situation du requérant ne correspond nullement à
welke is bedoeld in artikel 152 van de Grondwet aangezien hij niet ontzet is of geschorst wordt uit zijn ambt van vrederechter. Hij ondergaat gewoonweg de gevolgen van de hervorming van de gerechtelijke kantons die door de wetgever is gewild, hervorming die aan volkomen legitieme doelstellingen beantwoordt (cf. supra). De wil van de Grondwetgever bestond er niet in de rechterlijke organisatie te verlammen. De Ministerraad vermeldt tot slot in ondergeschikte orde dat indien het voormelde amendement wordt goedgekeurd het beroep van de verzoeker zonder voorwerp zal worden of onontvankelijk zal worden wegens gemis aan belang. celle que vise l'article 152 de la Constitution puisqu'il n'est ni privé ni suspendu de ses fonctions de juge de paix. Il subit simplement les effets de la réforme des cantons judiciaires voulue par le législateur, réforme qui répond à des objectifs tout à fait légitimes (cf. supra). La volonté du Constituant n'est pas de figer l'organisation judiciaire. Le Conseil des ministres signale enfin à titre subsidiaire que si l'amendement déjà évoqué est voté, le recours devient sans objet ou irrecevable à défaut d'intérêt.
Antwoord van de verzoeker in de zaken nrs. 1767 en 1806 Réponse du requérant dans les affaires n°s 1767 et 1806
A.16. De verzoeker is zich terdege bewust van de noodzaak van een A.16. Le requérant est bien conscient de la nécessité d'une
herstructurering van de gerechtelijke kantons en betwist niet de restructuration des cantons judiciaires et ne conteste pas la
wettigheid van het door de wetgever nagestreefde doel. Hij is echter légitimité du but poursuivi par le législateur. Il estime cependant
van mening dat die doelstellingen kunnen worden bereikt zonder de que ces objectifs peuvent être atteints sans qu'il faille opérer de
invoering van een verschil in behandeling tussen vrederechters. In het différence de traitement entre juges de paix. Dans l'hypothèse où deux
geval waarin twee kantons bediend door één enkele titularis worden cantons desservis par un seul titulaire sont scindés pour être
gesplitst om samengevoegd te worden met andere kantons, is er geen fusionnés avec d'autres cantons, il n'y a aucune raison de déroger au
reden om af te wijken van het algemene beginsel ingeschreven in
artikel 22, § 2, van de wet, en er is geen reden om te bepalen dat in principe général inscrit à l'article 22, § 2, de la loi et il n'y a
dit geval de betrokken vrederechter toegevoegd rechter zal worden van aucune raison de dire que dans cette hypothèse, le juge de paix
de kantons ontstaan uit de fusie. Er is ook geen enkele reden om een concerné deviendra juge de complément des cantons issus de la fusion.
soort rangprioriteit toe te kennen aan de huidige titularissen van de Il n'y a non plus aucune raison d'accorder une sorte de priorité de
kantons waarmee de gesplitste kantons zullen worden samengevoegd en rang aux actuels titulaires des cantons avec lesquels seraient
niets verhindert te bepalen dat de vrederechter van de gesplitste fusionnés les cantons scindés et rien n'empêche de dire que le juge de
kantons titularis wordt van de kantons ontstaan uit de fusie, op voet paix des cantons scindés devient titulaire des cantons issus de la
van gelijkheid met zijn collega's. fusion, sur pied d'égalité avec ses collègues.
De verzoeker houdt staande dat het statuut van toegevoegd rechter hem Le requérant maintient que le statut de juge de complément le
zal benadelen op het vlak van de wedde aangezien hij niet de wedde zal défavoriserait au point de vue du traitement puisqu'il n'aurait pas le
krijgen van een vrederechter-titularis van een kanton van eerste klas, traitement d'un juge de paix titulaire d'un canton de première classe,
die hij zou moeten krijgen als hij vrederechter-titularis zou worden dont il devrait bénéficier s'il devenait juge de paix titulaire du
van het kanton Aarlen. Artikel 17 van de wet van 25 maart 1999 is op canton d'Arlon. L'article 17 de la loi du 25 mars 1999 n'est à cet
dat vlak niet relevant. égard pas pertinent.
Het statuut van toegevoegd vrederechter zou eveneens tot gevolg hebben Le statut de juge de paix de complément aurait également pour
dat de verzoeker zich onderworpen zou zien aan het gezag van zijn conséquence que le requérant se verrait soumis à l'autorité de ses
collega's voor wat betreft de verantwoordelijkheid voor en de collègues pour ce qui concerne la responsabilité et la répartition du
verdeling van de dienst, terwijl hij in casu de oudstbenoemde is. service, alors qu'in casu il est le plus ancien nommé.
Wat de door de Ministerraad in ondergeschikte orde uiteengezette En ce qui concerne l'argumentation développée à titre subsidiaire par
argumentatie betreft doet de verzoeker opmerken dat het wetsvoorstel le Conseil des ministres, le requérant fait observer que la
waarvan sprake dezelfde discriminatie bevat, vermits de proposition de loi dont question contient la même discrimination,
verantwoordelijkheid voor de organisatie van de dienst zou worden puisque la responsabilité de l'organisation du service serait confiée
toevertrouwd aan de rechter-titularis zodat de verzoeker aan zijn au juge titulaire, de sorte que le requérant se verrait soumis à
gezag zou worden onderworpen in elk van de twee kantons ontstaan uit l'autorité de celui-ci dans chacun des deux cantons issus de la
de fusie. fusion.
A.17. De verzoeker neemt akte van het feit dat de Ministerraad van A.17. Le requérant prend acte de ce que le Conseil des ministres
mening is dat artikel 22, § 3, zesde lid, van de bestreden wet in considère que l'article 22, § 3, alinéa 6, de la loi entreprise n'est
principe niet van toepassing is op deze situatie. en principe pas applicable à cette situation.
Op algemene wijze doet de verzoeker opmerken dat hij tot op heden het De manière générale, le requérant fait observer qu'il n'a pas invoqué
beginsel van de onafzetbaarheid ingeschreven in artikel 152 van de jusqu'à présent le principe d'inamovibilité inscrit dans l'article 152
Grondwet, dat hij nochtans rechtens zou kunnen doen gelden, niet heeft de la Constitution qu'il serait cependant en droit de faire valoir
aangevoerd aangezien hij de hervorming van de gerechtelijke kantons parce qu'il ne veut pas faire obstacle à la réforme des cantons
niet in de weg wil staan en hij bereid is de overplaatsing te judiciaires et est disposé à accepter ce déplacement, mais seulement
aanvaarden, maar enkel als rechter-titularis. en tant que juge titulaire.
Antwoord van de verzoeker in de zaak nr. 1809 A.18. De partij doet allereerst opmerken dat een wet moet worden beoordeeld in de toestand waarin zij zich bevindt op het ogenblik waarop het beroep wordt ingesteld en op het ogenblik waarop het Hof zijn arrest moet wijzen. Eventuele wijzigingen moeten niet in overweging worden genomen, laat staan voorontwerpen die nog altijd ter discussie staan. A.19. Wat het eerste middel betreft bevestigt de verzoeker dat een effectief vrederechter die toegevoegd vrederechter wordt een degradatie ondergaat in de functie die hij uitoefent en in de plaats die hem toekomt. A.20. Wat het tweede middel betreft doet de verzoeker gelden dat hij wordt onttrokken aan het kanton waarin hij werd benoemd, wat de wetgever niet kan doen om reden van het beginsel van de scheiding der Réponse du requérant dans l'affaire n° 1809 A.18. La partie fait remarquer tout d'abord qu'une loi doit être jugée dans l'état où elle se trouve au moment où le recours est introduit et au moment où la Cour doit rendre son arrêt. D'éventuelles modifications ne doivent pas être prises en considération, encore moins des avant-projets qui sont toujours en discussion. A.19. Concernant le premier moyen, le requérant confirme qu'un juge de paix effectif qui devient juge de paix de complément subit une dégradation dans les fonctions qu'il exerce et dans la place qui lui revient. A.20. Concernant le deuxième moyen, le requérant fait valoir qu'il est retiré du canton dans lequel il avait été nommé, ce que le législateur ne peut pas faire en raison du principe de la séparation des pouvoirs.
machten. Het vroegere artikel 151 van de Grondwet bepaalde dat de L'ancien article 151 de la Constitution prévoyait que le juge de paix
vrederechter rechtstreeks door de Koning werd benoemd. Die benoeming était nommé directement par le Roi. Cette nomination implique le fait
houdt in dat men benoemd wordt als titularis in een bepaald kanton. De d'être nommé comme titulaire dans un canton déterminé. Le législateur
wetgever kan hem dus niet transfereren naar een andere plaats, noch ne peut donc pas le transférer à un autre endroit ni transformer sa
van een effectief rechter een toegevoegd rechter maken. Het huidige fonction de juge effectif en juge de complément. L'actuel article 151,
artikel 151, § 4, van de Grondwet, dat bepaalt dat de vrederechters § 4, de la Constitution, qui prévoit que les juges de paix sont nommés
door de Koning worden benoemd onder de voorwaarden en op de wijze par le Roi dans les conditions et selon le mode déterminés par la loi,
bepaald bij de wet, maakt het de wetgever evenmin mogelijk een ne permet pas davantage au législateur de déplacer un juge de paix ou
vrederechter over te plaatsen of hem te degraderen tot toegevoegd
rechter als men geen plaats meer voor hem vindt. Niet enkel artikel de le dégrader en juge de complément quand l'on ne trouve plus une
152 van de Grondwet is geschonden, maar eveneens artikel 151 en het place pour lui. Sont ainsi violés non seulement l'article 152 de la
beginsel van de scheiding der machten. Die argumenten zijn Constitution mais aussi l'article 151 et le principe de la séparation
onbetwistbaar opgenomen in het tweede middel zoals het in het des pouvoirs. Ces arguments sont incontestablement compris dans le
verzoekschrift werd uiteengezet. deuxième moyen tel qu'il avait été exposé dans la requête.
- B - B
Ten aanzien van de bestreden bepalingen Quant aux dispositions entreprises
B.1. Artikel 22 van de wet van 25 maart 1999 betreffende de hervorming B.1. L'article 22 de la loi du 25 mars 1999 relative à la réforme des
van de gerechtelijke kantons bepaalt : cantons judiciaires dispose :
« § 1. De vrederechter die, op het ogenblik van de inwerkingtreding « § 1er. Le juge de paix qui, au moment de l'entrée en vigueur de la
van deze wet, titularis is van een gerechtelijk kanton dat wordt présente loi, est titulaire d'un canton judiciaire maintenu, devient
gehandhaafd, wordt rechter van dit kanton, zelfs indien het
rechtsgebied ervan is gewijzigd, de zetel ervan wordt verplaatst of de juge de ce canton, même si le ressort de celui-ci est modifié, si son
benaming ervan wordt gewijzigd. siège est déplacé ou si sa dénomination est changée.
Het vorige lid is ook van toepassing op de vrederechters die meerdere L'alinéa précédent est également applicable aux juges de paix qui
kantons bedienen die ingevolge deze wet worden samengevoegd tot een desservent plusieurs cantons réunis en un seul canton aux termes de la
kanton. présente loi.
§ 2. Wanneer ingevolge de bepalingen van deze wet, door de § 2. Lorsque conformément aux dispositions de la présente loi,
samenvoeging van de kantons, en ongeacht eventuele wijzigingen van hun plusieurs juges de paix deviennent titulaires d'un même canton en
raison de la fusion des cantons et indépendamment d'éventuels
rechtsgebied, meerdere vrederechters titularis worden van éénzelfde changements de ressort, ces juges de paix sont compétents pour la
kanton, dan zijn deze vrederechters bevoegd voor het volledige totalité du territoire du canton. La répartition du service et la
rechtsgebied van dit kanton. De verdeling van de dienst en de leiding direction incombent à celui qui possède la plus grande ancienneté de
berust bij de oudstbenoemde. Wanneer ingevolge ambtsbeëindigingen één nomination. Lorsque suite à des cessations de fonction, un seul juge
vrederechter overblijft wordt deze, zonder dat artikel 287 van het de paix reste, il devient, sans que l'article 287 du Code judiciaire
Gerechtelijk Wetboek van toepassing is, titularis van dit kanton soit d'application, titulaire pour l'ensemble du canton sans devoir
zonder nieuwe eedaflegging. prêter serment à nouveau.
§ 3. Wanneer twee of meerdere kantons die op het ogenblik van de § 3. Lorsque deux cantons ou plus desservis par un seul titulaire
inwerkingtreding van deze wet, worden bediend door éénzelfde jusqu'au moment de l'entrée en vigueur de la présente loi, deviennent
titularis, ingevolge de bepalingen ervan, autonome kantons worden of ou restent des cantons autonomes conformément aux dispositions de la
blijven, ongeacht eventuele wijzigingen van hun rechtsgebied, laat présente loi et indépendamment d'éventuels changements de ressort, ce
deze vrederechter binnen zes maand na de inwerkingtreding van deze wet juge de paix communique dans les six mois de l'entrée en vigueur de la
via de minister van Justitie aan de Koning weten welk kanton hij présente loi via le ministre de la Justice au Roi quel canton il
verkiest. Hij wordt, zonder dat artikel 287 van het Gerechtelijk préfère. Il est nommé, sans que l'article 287 du Code judiciaire soit
Wetboek van toepassing is, in het kanton van zijn keuze benoemd zonder d'application, dans le canton de son choix sans devoir prêter serment
nieuwe eedaflegging. à nouveau.
Wanneer twee of meerdere kantons die op het ogenblik van de Lorsque deux cantons ou plus desservis par un seul titulaire jusqu'au
inwerkingtreding van deze wet, worden bediend door éénzelfde moment de l'entrée en vigueur de la présente loi, sont scindés
titularis, ingevolge de bepalingen ervan, worden gesplitst waarbij één conformément aux dispositions de la présente loi, de sorte qu'un
kanton autonoom wordt en de andere eventueel worden toegevoegd aan canton devient autonome et le ou les autres sont rattachés à des
bestaande kantons, ongeacht eventuele wijzigingen van hun cantons existants, indépendamment d'éventuels changements de ressort,
rechtsgebied, wordt deze vrederechter zonder dat artikel 287 van het ce juge de paix devient, sans que l'article 287 du Code judiciaire
Gerechtelijk Wetboek van toepassing is, titularis van het kanton dat soit d'application, titulaire du canton autonome, et ce sans devoir
autonoom wordt en dit zonder nieuwe eedaflegging. prêter serment à nouveau.
Wanneer twee of meerdere kantons die op het ogenblik van de Lorsque deux cantons ou plus desservis par un seul titulaire au moment
inwerkingtreding van deze wet, worden bediend door éénzelfde de l'entrée en vigueur de la présente loi sont scindés conformément à
titularis, ingevolge de bepalingen ervan, worden gesplitst waarbij ses dispositions, de sorte que ces cantons ou des parties de ces
deze kantons of gedeelten ervan met andere kantons of gedeelten ervan cantons sont fusionnés avec d'autres cantons ou parties de cantons,
worden samengesmolten, ongeacht eventuele wijzigingen van hun indépendamment d'éventuels changements de ressort, ce juge de paix
rechtsgebied, wordt deze vrederechter zonder dat artikel 287 van het devient, sans que l'article 287 du Code judiciaire soit d'application,
Gerechtelijk Wetboek van toepassing is, titularis van het kanton titulaire du nouveau canton si aucun titulaire n'est disponible à
waarvoor geen titularis beschikbaar is en dit zonder nieuwe cette fin, et ce sans devoir prêter serment à nouveau.
eedaflegging. Indien er een titularis is, wordt de in het vorig lid bedoelde S'il y a un titulaire, le juge de paix visé à l'alinéa précédent
vrederechter ten persoonlijken titel toegevoegd vrederechter bij de devient à titre personnel juge de complément des cantons concernés. En
betrokken kantons. Bij ambtsbeëindiging van een in het vorige lid cas de cessation de fonctions d'un titulaire visé à l'alinéa
bedoelde titularis, wordt de toegevoegde rechter, zonder toepassing précédent, le juge de complément devient, sans application de
van artikel 287 van het Gerechtelijk Wetboek, titularis van het kanton l'article 287 du Code judiciaire, titulaire du canton sans devoir à
zonder nieuwe eedaflegging. nouveau prêter serment.
Wanneer een kanton, ingevolge de bepalingen van deze wet, wordt Lorsqu'un canton est scindé conformément aux dispositions de la
gesplitst waarbij gedeelten van dit kanton worden samengesmolten met présente loi, de sorte que des parties de ce canton sont fusionnées
andere kantons of gedeelten ervan, ongeacht eventuele wijzigingen van avec d'autres cantons ou parties de canton, indépendamment d'éventuels
hun rechtsgebied, wordt de vrederechter van dit kanton zonder dat changements de ressort, le juge de paix de ce canton devient, sans
artikel 287 van het Gerechtelijk Wetboek van toepassing is, titularis application de l'article 287 du Code judiciaire, titulaire du canton
van het kanton waarvoor geen titularis beschikbaar is en dit zonder pour lequel aucun titulaire n'est disponible, ce sans devoir à nouveau
nieuwe eedaflegging. prêter serment.
Indien er een titularis beschikbaar is, wordt de in het vorig lid S'il y a un titulaire disponible, le juge de paix visé à l'alinéa
bedoelde vrederechter ten persoonlijke titel toegevoegd vrederechter précédent devient à titre personnel juge de paix de complément des
bij de betrokken kantons. Bij ambtsbeëindiging van een in het vorig cantons concernés. En cas de cessation de fonctions d'un titulaire
lid bedoelde titularis, wordt de toegevoegde rechter, zonder visé à l'alinéa précédent, le juge de complément devient, sans
toepassing van artikel 287 van het Gerechtelijk Wetboek, titularis van application de l'article 287 du Code judiciaire, titulaire du canton
het kanton zonder nieuwe eedaflegging. sans devoir à nouveau prêter serment.
§ 4. Voor wat betreft de toepassing van deze wet worden de kantons in § 4. En ce qui concerne l'application de la présente loi, les cantons
Brussel als volgt hernummerd : de Bruxelles sont renumérotés comme suit :
1° Brussel 1 omvat het voormalige kanton Brussel 1 en een deel van het 1° Bruxelles 1 comprend l'ancien canton de Bruxelles 1 et une partie
voormalige kanton Brussel 3; de l'ancien canton de Bruxelles 3;
2° Brussel 2 omvat het voormalige kanton Brussel 2 en een deel van het 2° Bruxelles 2 comprend l'ancien canton de Bruxelles 2 et une partie
voormalige kanton Brussel 3; de l'ancien canton de Bruxelles 3;
3° Brussel 3 omvat de voormalige kantons Brussel 5 en Brussel 6; 3° Bruxelles 3 comprend les anciens cantons de Bruxelles 5 et
4° Brussel 4 omvat de voormalige kantons Brussel 4 en Brussel 7 en een Bruxelles 6; 4° Bruxelles 4 comprend les anciens cantons de Bruxelles 4 et
deel van het voormalige kanton Brussel 3; Bruxelles 7 et une partie de l'ancien canton de Bruxelles 3;
5° Brussel 5 omvat het voormalige kanton Brussel 8; 5° Bruxelles 5 comprend l'ancien canton de Bruxelles 8;
6° Brussel 6 omvat het voormalige kanton Brussel 9. 6° Bruxelles 6 comprend l'ancien canton de Bruxelles 9.
Voor wat betreft de toepassing van deze wet worden de kantons in En ce qui concerne l'application de la présente loi, les cantons de
Schaarbeek als volgt hernummerd : Schaerbeek sont renumérotés comme suit :
1° Schaarbeek 1 omvat het voormalige kanton Schaarbeek 1 en een deel 1° Schaerbeek 1 comprend l'ancien canton de Schaerbeek 1 et une partie
van het voormalige kanton Schaarbeek 3; de l'ancien canton de Schaerbeek 3;
2° Schaarbeek 2 omvat het voormalige kanton Schaarbeek 2 en een deel 2° Schaerbeek 2 comprend l'ancien canton de Schaerbeek 2 et une partie
van het voormalige kanton Schaarbeek 3. de l'ancien canton de Schaerbeek 3.
Ten aanzien van de ontvankelijkheid van het beroep in de zaak nr. 1806 Quant à la recevabilité du recours dans l'affaire n° 1806
B.2.1. P. d'Otreppe de Bouvette, die in een eerste verzoekschrift de B.2.1. P. d'Otreppe de Bouvette, qui postule dans une première requête
vernietiging vordert van artikel 22, § 3, derde en vierde lid, van de l'annulation de l'article 22, § 3, alinéas 3 et 4, de la loi
bestreden wet (zaak nr. 1767), heeft in een tweede verzoekschrift ook entreprise (affaire n° 1767), a également dans une seconde requête,
beroep tot vernietiging ingesteld tegen artikel 22, § 3, vijfde en introduit un recours en annulation à l'encontre de l'article 22, § 3,
zesde lid (zaak nr. 1806), ook al acht hij zich niet persoonlijk alinéas 5 et 6 (affaire n° 1806), même s'il ne s'estime pas
betrokken bij die laatste bepalingen. Hij voert ter ondersteuning van personnellement concerné par ces dernières dispositions. Il invoque à
zijn belang een document van de administratie aan waarin deze zijn l'appui de son intérêt un document de l'administration, qui considère
situatie beschouwt als geregeld door artikel 22, § 3, zesde lid. que sa situation est régie par l'article 22, § 3, alinéa 6.
De Ministerraad betwist zijn belang om in rechte te treden tegen Le Conseil des ministres conteste son intérêt à agir contre l'article
artikel 22, § 3, vijfde en zesde lid. 22, § 3, alinéas 5 et 6.
B.2.2. Zonder zich uit te spreken over de toepassing op de verzoeker B.2.2. Sans se prononcer sur l'application au requérant de l'une ou
van de ene of de andere bepaling stelt het Hof vast dat de regel l'autre disposition, la Cour constate que la règle contenue dans
vervat in het vierde lid en die vervat in het zesde lid identiek zijn. l'alinéa 4 et celle contenue dans l'alinéa 6 sont identiques.
Ten aanzien van de omvang van de beroepen Quant à l'étendue des recours
B.3.1. Het Hof moet de omvang van de beroepen bepalen op basis van de B.3.1. La Cour doit déterminer l'étendue des recours sur la base du
inhoud van de verzoekschriften. Het onderzoek van de beroepen is contenu des requêtes. L'examen des recours est limité aux dispositions
beperkt tot de bepalingen waartegen de verzoekers grieven formuleren. contre lesquelles les requérants formulent des griefs.
B.3.2. De verzoekers verwijten artikel 22, § 3, derde, vierde, vijfde B.3.2. Les requérants reprochent à l'article 22, § 3, alinéas 3, 4, 5
en zesde lid, en § 4, van de bestreden wet de artikelen 10 en 11 van et 6, et § 4, de la loi entreprise de violer les articles 10 et 11 de
de Grondwet te schenden. Uit de uiteenzetting van hun middelen blijkt
dat de grief geformuleerd ten aanzien van die bepalingen erin bestaat la Constitution. Il résulte de l'exposé de leurs moyens que le grief
een aantal vrederechters « terug te zetten » in de rang van toegevoegd fait à ces dispositions est de « reléguer » au rang de juge de paix de
vrederechter. Enkel het vierde en het zesde lid van paragraaf 3 van complément certains juges de paix. Seuls les alinéas 4 et 6 du
artikel 22 zijn dan ook in het geding. Het Hof beperkt het onderzoek paragraphe 3 de l'article 22 sont dès lors en cause. La Cour limite
van die beroepen tot die bepalingen. l'examen des recours à ces dispositions.
Ten gronde B.4. De verzoekende partijen klagen het verschil in behandeling aan tussen de vrederechters die, zoals zijzelf, op grond van de aangevochten bepalingen actief kunnen blijven, maar dan als toegevoegd vrederechter, in tegenstelling tot de vrederechters die titularis blijven. B.5. De grondwettelijke regels van de gelijkheid en de niet-discriminatie sluiten niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel. Quant au fond B.4. Les parties requérantes dénoncent la différence de traitement entre les juges de paix qui, comme elles-mêmes, peuvent, en vertu des dispositions entreprises, rester actifs, mais comme juges de paix de complément, et les juges de paix qui demeurent titulaires. B.5. Les règles constitutionnelles de l'égalité et de la non-discrimination n'excluent pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé.
B.6. Uit de parlementaire voorbereiding van de wet van 25 maart 1999 B.6. Il ressort des travaux préparatoires de la loi du 25 mars 1999
betreffende de hervorming van de gerechtelijke kantons blijkt dat de relative à la réforme des cantons judiciaires que le législateur a
wetgever de gerechtelijke kantons heeft willen laten overeenstemmen
met de gemeentegrenzen zoals die zijn vastgelegd na de samenvoeging voulu faire correspondre les cantons judiciaires aux limites
van gemeenten van 1975 (Parl. St., Senaat, 1998-1999, nr. 1-1139/1, p. communales résultant de la fusion des communes datant de 1975 (Doc.
2). Dat optreden van de wetgever was noodzakelijk geworden vanwege de parl., Sénat, 1998-1999, n° 1-1139/1, p. 2). Cette intervention
problemen die de verschillende territoriale afbakeningen stelden voor législative était devenue nécessaire en raison des problèmes que
de rechtzoekenden, voor het parket en voor de politiediensten, vooral posaient aux justiciables, au parquet et aux forces de police, en
na de politiehervorming en de plaats toegekend aan de particulier depuis la réforme des polices et la place donnée aux zones
interpolices, des délimitations territoriales distinctes (Doc. parl.,
interpolitiezones (Parl. St., Kamer, 1998-1999, nr. 1891/9, p. 2). De Chambre, 1998-1999, n° 1891/9, p. 2). Le législateur a, par ailleurs,
wetgever heeft overigens in een aantal gevallen een meer evenwichtige voulu permettre, dans certains cas, une répartition plus équilibrée de
verdeling van de werklast mogelijk willen maken (ibid., pp. 2 en 3). la charge de travail (ibid., pp. 2 et 3).
De bestreden bepalingen maken deel uit van de overgangsmaatregelen Les dispositions entreprises font partie des mesures transitoires
betreffende de toewijzing van de nieuwe kantons aan de magistraten. De concernant la désignation des magistrats pour les nouveaux cantons. Le
wetgever is uitgegaan van een continuïteitsprincipe volgens hetwelk de législateur est parti d'un principe de continuité selon lequel le juge
vrederechter-titularis van een gerechtelijk kanton titularis blijft, de paix titulaire d'un canton judiciaire le reste, même si le ressort
zelfs indien het rechtsgebied van dat kanton enigszins is gewijzigd, du canton est modifié quelque peu, si le canton reçoit une nouvelle
het een andere benaming heeft gekregen of nog wanneer de zetel ervan dénomination ou si son siège est déplacé (Doc. parl., Sénat,
is overgeplaatst (Parl. St., Senaat, 1998-1999, nr. 1-1139/1, p. 21). 1998-1999, n° 1-1139/1, p. 21). Le législateur s'est aussi soucié
De wetgever heeft ook ernaar gestreefd te verzekeren dat een
vrederechter zich niet in een situatie zonder functie zou bevinden in d'assurer qu'aucun juge de paix ne soit privé de fonction en cas de
geval van samenvoeging of splitsing van kantons (ibid., p. 22). fusion ou de scission de cantons (ibid., p. 22).
B.7. De situaties die worden geregeld bij het vierde en het zesde lid B.7. Les situations régies par les alinéas 4 et 6 de l'article 22, §
van artikel 22, § 3, van de bestreden wet, zijn verschillend zowel van 3, de la loi entreprise se distinguent tant de celle d'un juge de paix
die waarin een vrederechter titularis is van een kanton dat wordt
gehandhaafd (artikel 22, § 1) als van die waarin meerdere titulaire d'un canton maintenu (article 22, § 1er) que de celle de
vrederechters titularis worden van éénzelfde kanton als gevolg van een plusieurs juges de paix qui deviennent titulaires d'un seul et même
samenvoeging van kantons (artikel 22, § 2). canton par suite d'une fusion de cantons (article 22, § 2).
B.8.1. De wetgever vermocht te oordelen dat het aangewezen was de B.8.1. Le législateur a pu estimer qu'il était indiqué de mieux
indeling van de gerechtelijke kantons beter aan te passen aan de adapter la répartition des cantons judiciaires à la répartition des
indeling van de gemeenten na de fusie van gemeenten, en een meer communes à la suite de la fusion des communes et de permettre une
evenwichtige verdeling van de werklast mogelijk te maken (Parl. St.,
Senaat, 1998-1999, nr. 1-1139/1, pp. 2 en 18, nr. 1-1139/4, pp. 1 en répartition plus équilibrée du travail (Doc. parl., Sénat, 1998-1999,
2, en Kamer, 1998-1999, nr. 1891/9, pp. 2 en 3). n° 1-1139/1, pp. 2 et 18, n° 1-1139/4, pp. 1-2, et Chambre, 1998-1999,
n° 1891/9, pp. 2-3).
B.8.2. Vanwege het verschil in situaties, waarop is gewezen in B.7, B.8.2. En raison de la différence de situations indiquée au B.7, il
kan het objectief en redelijk worden verantwoord dat specifieke peut se justifier de manière objective et raisonnable que des mesures
overgangsmaatregelen zijn genomen voor de vrederechters van wie het transitoires spécifiques soient prévues pour les juges de paix dont le
kanton niet is behouden (artikel 22, §§ 2 en 3). Er moet evenwel nog canton n'est pas maintenu (article 22, §§ 2 et 3). Il reste toutefois
worden nagegaan of de aangeklaagde maatregelen niet onevenredig zijn à vérifier si les mesures dénoncées ne sont pas disproportionnées
in hun gevolgen, rekening houdend met de in geding zijnde beginselen. quant à leurs effets, compte tenu des principes en cause.
B.9.1. De verzoekende partijen zijn van oordeel dat hun aanwijzing in B.9.1. Les parties requérantes estiment que leur désignation dans un
een ander statuut dan dat van vrederechter-titularis in strijd is met autre statut que celui de juge de paix titulaire est contraire aux
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, gelezen in samenhang met articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec
artikel 152 van de Grondwet, dat bepaalt : l'article 152 de la Constitution, lequel dispose :
« De rechters worden voor het leven benoemd. Zij worden in ruste « Les juges sont nommés à vie. Ils sont mis à la retraite à un âge
gesteld op de bij de wet bepaalde leeftijd en genieten het bij de wet déterminé par la loi et bénéficient de la pension prévue par la loi.
bepaalde pensioen.
Geen rechter kan uit zijn ambt worden ontzet of worden geschorst dan Aucun juge ne peut être privé de sa place ni suspendu que par un
door een vonnis. jugement.
De overplaatsing van een rechter kan niet geschieden dan door een Le déplacement d'un juge ne peut avoir lieu que par une nomination
nieuwe benoeming en met zijn toestemming. » nouvelle et de son consentement. »
B.9.2. Die grondwetsbepaling kan niet in die zin worden opgevat dat B.9.2. Cette disposition constitutionnelle ne peut être considérée
zij de wetgever verhindert over te gaan tot een nieuwe afbakening van comme empêchant le législateur de procéder à une nouvelle délimitation
het rechtsgebied van de gerechtelijke kantons die wordt verantwoord du ressort territorial des cantons judiciaires qui se justifie pour
door de redenen van goede rechtsbedeling die in de parlementaire les raisons de bonne administration de la justice invoquées dans les
voorbereiding zijn vermeld. travaux préparatoires.
Het feit dat een vroeger zelfstandige vrederechter, als gevolg van een Le fait pour un juge de paix, autrefois autonome, d'être soumis, en
dergelijke reorganisatie, krachtens een objectieve regel wordt vertu d'une règle objective, du fait d'une telle réorganisation, à
onderworpen aan het gezag van één van zijn collega's wat de verdeling l'autorité d'un de ses collègues pour ce qui concerne la répartition
en de leiding van de dienst betreft, maakt geen inbreuk op de et la direction du service ne porte pas atteinte aux garanties
waarborgen van onafhankelijkheid waarover hij moet beschikken in de d'indépendance dont il doit disposer dans les affaires qu'il sera
zaken die hij zal moeten behandelen. Bovendien kan de situatie van de amené à juger. En outre, la situation des juges de paix concernés ne
betrokken vrederechters niet worden beschouwd als een overplaatsing bedoeld in artikel 152 van de Grondwet. peut être considérée comme un déplacement visé par l'article 152 de la Constitution.
B.10. Het Hof stelt vast dat de wetgever twee methodes heeft aangewend B.10. La Cour observe que le législateur a fait usage de deux méthodes
in het geval van verschillende vrederechters in één kanton waarvan het en cas de pluralité de juges de paix dans un canton dont le ressort
rechtsgebied is gewijzigd. In het ene geval blijft de vrederechter territorial a été modifié. Dans un cas, le juge de paix reste juge de
vrederechter (bevoegd voor het volledige grondgebied van het kanton), paix (compétent pour la totalité du territoire du canton), dans
in andere gevallen wordt hij toegevoegd rechter. d'autres cas, il devient juge de complément.
Le fait que ce juge de paix devient juge de paix de complément
Het feit dat die vrederechter toegevoegd vrederechter wordt, heeft een entraîne une conséquence disproportionnée compte tenu de ce que, dans
onevenredig gevolg, zeker nu in de vergelijkbare situatie van la situation comparable de pluralité de titulaires visée à l'article
verschillende titularissen, bedoeld in artikel 22, § 2, voorzien is in 22, § 2, une mesure de transition est prévue qui n'emporte pas cette
een overgangsmaatregel die niet datzelfde gevolg heeft. même conséquence.
B.11. De middelen zijn gegrond. B.11. Les moyens sont fondés.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
vernietigt het vierde en het zesde lid van paragraaf 3 van artikel 22 annule les alinéas 4 et 6 du paragraphe 3 de l'article 22 de la loi du
van de wet van 25 maart 1999 betreffende de hervorming van de 25 mars 1999 relative à la réforme des cantons judiciaires.
gerechtelijke kantons.
Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 6 december 2000. janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 6 décembre 2000.
De wnd. griffier, Le greffier f.f.,
B. Renauld. B. Renauld.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^