Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 87/2000 van 5 juli 2000 Rolnummer 1717 In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 15 december 1998 tot wijziging van de wet van 19 december 1974 tot regeling van de betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van haar Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters P. (...)"
Arrest nr. 87/2000 van 5 juli 2000 Rolnummer 1717 In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 15 december 1998 tot wijziging van de wet van 19 december 1974 tot regeling van de betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van haar Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters P. (...) Arrêt n° 87/2000 du 5 juillet 2000 Numéro du rôle : 1717 En cause : le recours en annulation de la loi du 15 décembre 1998 modifiant la loi du 19 décembre 1(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 87/2000 van 5 juli 2000 Arrêt n° 87/2000 du 5 juillet 2000
Rolnummer 1717 Numéro du rôle : 1717
In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 15 december 1998 En cause : le recours en annulation de la loi du 15 décembre 1998
tot wijziging van de wet van 19 december 1974 tot regeling van de modifiant la loi du 19 décembre 1974 organisant les relations entre
betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van haar personeel en les autorités publiques et les syndicats des agents relevant de ces
van de wet van 1 september 1980 betreffende de toekenning en de autorités et la loi du 1er septembre 1980 relative à l'octroi et au
uitbetaling van een vakbondspremie aan sommige personeelsleden van de paiement d'une prime syndicale à certains membres du personnel du
overheidssector en aan de in die sector tewerkgestelde werklozen, secteur public et aux chômeurs mis au travail dans ce secteur,
ingesteld door de Algemene Centrale der Openbare Diensten. introduit par la Centrale générale des services publics.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges P.
rechters P. Martens, E. Cerexhe, A. Arts, M. Bossuyt en E. De Groot, Martens, E. Cerexhe, A. Arts, M. Bossuyt et E. De Groot, assistée du
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep I. Objet du recours
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 29 juni 1999 Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 29
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 1 juli
1999, heeft de Algemene Centrale der Openbare Diensten, met kantoren juin 1999 et parvenue au greffe le 1er juillet 1999, la Centrale
te 1000 Brussel, Fontainasplein 9-11, beroep tot vernietiging générale des services publics, dont les bureaux sont établis à 1000
ingesteld van de wet van 15 december 1998 tot wijziging van de wet van Bruxelles, place Fontainas 9-11, a introduit un recours en annulation
19 december 1974 tot regeling van de betrekkingen tussen de overheid de la loi du 15 décembre 1998 modifiant la loi du 19 décembre 1974
en de vakbonden van haar personeel en van de wet van 1 september 1980 organisant les relations entre les autorités publiques et les
betreffende de toekenning en de uitbetaling van een vakbondspremie aan syndicats des agents relevant de ces autorités et la loi du 1er
septembre 1980 relative à l'octroi et au paiement d'une prime
sommige personeelsleden van de overheidssector en aan de in die sector syndicale à certains membres du personnel du secteur public et aux
tewerkgestelde werklozen (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van chômeurs mis au travail dans ce secteur (publiée au Moniteur belge du
29 januari 1999). 29 janvier 1999).
II. De rechtspleging II. La procédure
Bij beschikking van 1 juli 1999 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 1er juillet 1999, le président en exercice a désigné
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi
organieke wet bij op 20 september 1999 ter post aangetekende brieven. organique, par lettres recommandées à la poste le 20 septembre 1999.
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 28 september 1999. Moniteur belge du 28 septembre 1999.
De Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, heeft een memorie Le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, a
ingediend, bij op 4 november 1999 ter post aangetekende brief. introduit un mémoire, par lettre recommandée à la poste le 4 novembre
Van die memorie is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de 1999. Ce mémoire a été notifié conformément à l'article 89 de la loi
organieke wet bij op 10 december 1999 ter post aangetekende brief. organique, par lettre recommandée à la poste le 10 décembre 1999.
De verzoekende partij heeft een memorie van antwoord ingediend bij op La partie requérante a introduit un mémoire en réponse, par lettre
7 januari 2000 ter post aangetekende brief. recommandée à la poste le 7 janvier 2000.
Bij beschikkingen van 30 november 1999 en 31 mei 2000 heeft het Hof de Par ordonnances du 30 novembre 1999 et du 31 mai 2000, la Cour a
termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot respectievelijk 29 juni 2000 en 29 december 2000. prorogé respectivement jusqu'aux 29 juin 2000 et 29 décembre 2000 le délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
Bij beschikking van 24 mei 2000 heeft het Hof de zaak in gereedheid Par ordonnance du 24 mai 2000, la Cour a déclaré l'affaire en état et
verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 14 juni 2000. fixé l'audience au 14 juin 2000.
Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats
bij op 24 mei 2000 ter post aangetekende brieven. par lettres recommandées à la poste le 24 mai 2000.
Bij beschikking van 13 juni 2000 heeft het Hof vastgesteld dat rechter Par ordonnance du 13 juin 2000, la Cour a constaté que le juge H.
H. Coremans, wettig verhinderd, als lid van de zetel vervangen is door Coremans, légitimement empêché, est remplacé comme membre du siège par
rechter M. Bossuyt. le juge M. Bossuyt.
Op de openbare terechtzitting van 14 juni 2000 : A l'audience publique du 14 juin 2000 :
- zijn verschenen : - ont comparu :
. Mr. M. Detry, advocaat bij de balie te Brussel, voor de Algemene . Me M. Detry, avocat au barreau de Bruxelles, pour la Centrale
Centrale der Openbare Diensten; générale des services publics;
. Mr. J.-L. Jaspar, advocaat bij de balie te Brussel, voor de . Me J.-L. Jaspar, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des
Ministerraad; ministres;
- hebben de rechters-verslaggevers P. Martens en E. De Groot verslag uitgebracht; - les juges-rapporteurs P. Martens et E. De Groot ont fait rapport;
- zijn de voornoemde advocaten gehoord; - les avocats précités ont été entendus;
- is de zaak in beraad genomen. - l'affaire a été mise en délibéré.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
III. In rechte III. En droit
- A - - A -
Standpunt van de verzoekende partij Position de la partie requérante
A.1. De verzoekende partij, die een representatieve A.1. La partie requérante, qui est une organisation syndicale
vakbondsorganisatie is, beweert dat de aangevochten wet van 15 représentative, soutient que la loi attaquée du 15 décembre 1998 viole
december 1998 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in verband les articles 10 et 11 de la Constitution, mis en rapport avec
gebracht met artikel 23 van de Grondwet en artikel 7 van het Verdrag l'article 23 de la Constitution et avec l'article 7 de la Convention
nr. 151 van de Internationale Arbeidsorganisatie (I.A.O.), schendt n° 151 de l'Organisation internationale du travail (O.I.T.), en ce que
doordat de wetgever een amendement heeft verworpen waarin werd le législateur a rejeté un amendement qui proposait d'étendre
voorgesteld de verplichting tot voorafgaande onderhandeling waarin
artikel 2, § 2, van de wet van 19 december 1974 voorziet, uit te l'obligation de négociation préalable, figurant à l'article 2, § 2, de
breiden tot de amendementen op ontwerpen van wetten, decreten en la loi du 19 décembre 1974, aux amendements aux projets de lois,
ordonnanties. Zij is van mening dat die verwerping discriminerend is décrets et ordonnances. Elle estime que ce rejet est discriminatoire
omdat het gaat om een beperkende maatregel ten aanzien van de en ce qu'il s'agit d'une mesure restrictive à l'égard des procédures
onderhandelingsprocedures. Het Parlement zou op die manier de uitvoerende macht in staat hebben gesteld alle onderhandelingsprocedures onwerkzaam te maken door haar toe te staan op te treden bij wege van amendementen. Standpunt van de Ministerraad A.2. De Ministerraad beweert dat het beroep niet ontvankelijk is doordat de verzoekende partij de omvang ervan niet preciseert en niet een wettekst aanvecht maar wel het ontbreken ervan. Subsidiair beweert hij dat het enige middel onduidelijk is en niet aangeeft ten opzichte van wie en op welke manier de verzoekende partij zou worden gediscrimineerd. Hij voegt eraan toe dat het de négociation. Le Parlement aurait ainsi permis au pouvoir exécutif de rendre inopérantes toutes les procédures de négociation en lui permettant d'agir par voie d'amendement. Position du Conseil des ministres A.2. Le Conseil des ministres soutient que le recours est irrecevable en ce que la partie requérante ne précise pas son étendue et s'attaque non à un texte de la loi mais à l'absence de celui-ci. Subsidiairement, il soutient que le moyen unique est imprécis et qu'il n'indique pas par rapport à qui et en quoi la partie requérante serait discriminée. Il ajoute que le droit d'amendement découle de l'article
amenderingsrecht voortvloeit uit artikel 100 van de Grondwet, dat de 100 de la Constitution, que la loi attaquée laisse inchangé un système
aangevochten wet ter zake een systeem dat sedert 15 jaar bestaat
onveranderd laat en dat artikel 7 van het Verdrag nr. 151 van de qui, en la matière, existe depuis 15 ans et que l'article 7 de la
I.A.O., dat bepaalt dat, waar nodig, aan de nationale omstandigheden Convention n° 151 de l'O.I.T., qui dispose que des mesures appropriées
aangepaste maatregelen moeten worden genomen om te kunnen aux conditions nationales doivent, si nécessaire, être prises pour
onderhandelen over arbeidsvoorwaarden, niet kan worden geschonden door een bepaling die niet bestaat. Memorie van antwoord van de verzoekende partij A.3. De verzoekende partij antwoordt dat het Hof reeds heeft aanvaard dat een discriminatie zou kunnen worden veroorzaakt door een stilzwijgen van de wetgever, dat haar middel voldoende duidelijk is en dat de beweegreden voor de weigering van de wetgever, namelijk de zorg om het wetgevend werk niet te vertragen, onredelijk is vermits het erop neerkomt te aanvaarden dat het vakbondsstatuut en het model voor sociaal overleg dat erin wordt georganiseerd, volkomen zouden kunnen worden uitgehold. permettre la négociation des conditions d'emploi, ne peut être violé par une disposition inexistante. Mémoire en réponse de la partie requérante A.3. La partie requérante répond que la Cour a déjà admis qu'une discrimination puisse être causée par une abstention du législateur, que son moyen est suffisamment précis et que le motif du refus du législateur, à savoir le souci de ne pas ralentir le travail législatif, est déraisonnable puisqu'il revient à accepter que le statut syndical et le modèle de concertation sociale qu'il organise puissent être vidés de toute substance.
- B - - B -
B.1. In artikel 2, § 1, van de wet van 19 december 1974 tot regeling B.1. L'article 2, § 1er, de la loi du 19 décembre 1974 organisant les
van de betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van haar relations entre les autorités publiques et les syndicats des agents
personeel worden de grondregelingen opgesomd en de relevant de ces autorités énumère les réglementations de base et
verordeningsbepalingen, het huishoudelijk reglement en de richtlijnen définit les dispositions réglementaires, les mesures d'ordre intérieur
gedefinieerd die slechts na voorafgaande onderhandeling met de et les directives qui ne peuvent être prises sans une négociation
representatieve vakorganisaties kunnen worden genomen in de daartoe préalable avec les organisations syndicales représentatives, au sein
opgerichte comités. des comités créés à cet effet.
B.2. Paragraaf 2 van hetzelfde artikel bepaalt : B.2. Le paragraphe 2 du même article dispose :
« Vooraleer wetsontwerpen of ontwerpen van decreet of van ordonnantie « Le dépôt des projets de loi, de décret ou d'ordonnance concernant un
betreffende een van de in § 1 bedoelde aangelegenheden worden des objets visés au paragraphe 1er est également précédé de la
ingediend, wordt ook onderhandeld overeenkomstig deze bepaling. négociation prévue par cette disposition.
Ingeval het ontwerp eveneens betrekking heeft op de autonome Au cas où le projet concerne également les entreprises publiques
overheidsbedrijven gerangschikt in artikel 1, § 4, van de wet van 21 autonomes classées à l'article 1er, § 4, de la loi du 21 mars 1991
maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische portant réforme de certaines entreprises publiques économiques, le
overheidsbedrijven, wint het betrokken comité het advies in van het comité en question demande l'avis de la Commission entreprises
Comité Overheidsbedrijven bedoeld in artikel 31 van vernoemde wet, publiques visée à l'article 31 de la loi citée, avant d'entamer la
vooraleer met de onderhandeling aan te vatten. » négociation. »
B.3. In het wetsontwerp dat de aangevochten wet van 15 december 1998 B.3. Le projet de loi qui allait devenir la loi attaquée du 15
zou worden, werd bepaald dat in artikel 2, § 2, van de wet van 19 décembre 1998 prévoyait d'apporter à l'article 2, § 2, de la loi du 19
december 1974 de volgende wijzigingen dienden te worden aangebracht : décembre 1974 les modifications suivantes :
« 1° in het eerste lid worden de woorden 'wetsontwerpen of ontwerpen « 1° à l'alinéa 1er, les mots 'projets de loi, de décret ou
van decreet of van ordonnantie' vervangen door de woorden
'wetsontwerpen of ontwerpen van decreet of van ordonnantie alsmede de d'ordonnance' sont remplacés par les mots 'projets de loi, de décret
amendementen op die ontwerpen voorgesteld door de Regeringen, het ou d'ordonnance ainsi que les amendements à ces projets proposés par
Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie of les Gouvernements, le Collège réuni de la Commission communautaire
het College van de Franse Gemeenschapscommissie'; commune ou le Collège de la Commission communautaire française';
2° in het tweede lid worden de woorden 'het ontwerp' vervangen door de 2° à l'alinéa 2, les mots 'le projet' sont remplacés par les mots 'le
worden 'het ontwerp of het amendement'. » projet ou l'amendement'. »
B.4. Er werd een amendement aangenomen waarin werd voorgesteld die B.4. Un amendement proposant de supprimer cette modification a été
wijziging te schrappen, zodat artikel 2, § 2, onveranderd is gebleven. adopté, de telle sorte que l'article 2, § 2, est resté inchangé.
B.5. Door de vernietiging van de wet van 15 december 1998 te vorderen, B.5. En demandant l'annulation de la loi du 15 décembre 1998, la
vraagt de verzoekende partij in feite aan het Hof de weigering van de partie requérante demande en réalité à la Cour de censurer le refus du
wetgever om de tekst van het oorspronkelijke ontwerp dat artikel 2, § législateur d'adopter le texte du projet initial qui modifiait
2, wijzigde, aan te nemen, te censureren. l'article 2, § 2.
B.6. Daaruit volgt dat het beroep niet gericht is tegen één van de B.6. Il s'ensuit que le recours n'est pas dirigé contre une des normes
normen waarvan het Hof op grond van artikel 1, eerste lid, van de dont la Cour peut connaître en vertu de l'article 1er, alinéa 1er, de
bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof kennis kan nemen. B.7. Het beroep is niet ontvankelijk. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 5 juli 2000. De griffier, L. Potoms. De voorzitter, la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. B.7. Le recours est irrecevable. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 5 juillet 2000. Le greffier, L. Potoms. Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^