Arrest nr. 47/2000 van 3 mei 2000 Rolnummer 1640 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 3 van het decreet van het Waalse Gewest van 16 juli 1998 houdende wijziging van het decreet van 25 juli 1991 betreffende de belasting op de afv Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters H. (...) | Arrêt n° 47/2000 du 3 mai 2000 Numéro du rôle : 1640 En cause : le recours en annulation de l'article 3 du décret de la Région wallonne du 16 juillet 1998 modifiant le décret du 25 juillet 1991 relatif à la taxation des déchets en Région wall La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges H. Boel, (...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Arrest nr. 47/2000 van 3 mei 2000 | Arrêt n° 47/2000 du 3 mai 2000 |
Rolnummer 1640 | Numéro du rôle : 1640 |
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 3 van het decreet | En cause : le recours en annulation de l'article 3 du décret de la |
van het Waalse Gewest van 16 juli 1998 houdende wijziging van het | Région wallonne du 16 juillet 1998 modifiant le décret du 25 juillet |
decreet van 25 juli 1991 betreffende de belasting op de afvalstoffen | 1991 relatif à la taxation des déchets en Région wallonne, introduit |
in het Waalse Gewest, ingesteld door de gemeente Herstal. | par la commune de Herstal. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de | composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges H. |
rechters H. Boel, E. Cerexhe, A. Arts, R. Henneuse en E. De Groot, | Boel, E. Cerexhe, A. Arts, R. Henneuse et E. De Groot, assistée du |
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep | I. Objet du recours |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 10 maart 1999 | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 10 |
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 11 maart | mars 1999 et parvenue au greffe le 11 mars 1999, la commune de |
1999, heeft de gemeente Herstal, met kantoren te 4040 Herstal, place | Herstal, dont les bureaux sont établis à 4040 Herstal, place Jean |
Jean Jaurès 1, beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 3 van het | Jaurès 1, a introduit un recours en annulation de l'article 3 du |
decreet van het Waalse Gewest van 16 juli 1998 houdende wijziging van | décret de la Région wallonne du 16 juillet 1998 modifiant le décret du |
het decreet van 25 juli 1991 betreffende de belasting op de | 25 juillet 1991 relatif à la taxation des déchets en Région wallonne |
afvalstoffen in het Waalse Gewest (bekendgemaakt in het Belgisch | |
Staatsblad van 10 september 1998). | (publié au Moniteur belge du 10 septembre 1998). |
II. De rechtspleging | II. La procédure |
Bij beschikking van 11 maart 1999 heeft de voorzitter in functie de | Par ordonnance du 11 mars 1999, le président en exercice a désigné les |
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 | juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi spéciale |
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. | du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. |
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was | Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application |
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. | des articles 71 ou 72 de la loi organique. |
Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de | Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi |
organieke wet bij op 13 april 1999 ter post aangetekende brieven. | organique, par lettres recommandées à la poste le 13 avril 1999. |
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is | L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au |
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 17 april 1999. | Moniteur belge du 17 avril 1999. |
Geen enkele partij heeft een memorie ingediend. | Aucune partie n'a introduit de mémoire. |
Bij beschikkingen van 29 juni 1999 en 29 februari 2000 heeft het Hof | Par ordonnances du 29 juin 1999 et du 29 février 2000, la Cour a |
de termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot | |
respectievelijk 10 maart 2000 en 10 september 2000. | prorogé respectivement jusqu'aux 10 mars 2000 et 10 septembre 2000 le |
délai dans lequel l'arrêt doit être rendu. | |
Bij beschikking van 1 maart 2000 heeft het Hof de zaak in gereedheid | Par ordonnance du 1er mars 2000, la Cour a déclaré l'affaire en état |
verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 21 maart 2000. | et fixé l'audience au 21 mars 2000. |
Van die beschikking is kennisgegeven aan de verzoekende partij en haar | Cette ordonnance a été notifiée à la partie requérante ainsi qu'à son |
advocaat bij op 3 maart 2000 ter post aangetekende brieven. | avocat par lettres recommandées à la poste le 3 mars 2000. |
Op de openbare terechtzitting van 21 maart 2000 : | A l'audience publique du 21 mars 2000 : |
- is verschenen : Mr. J. Martens loco Mr. E. Lemmens, advocaten bij de | - a comparu Me J. Martens loco Me E. Lemmens, avocats au barreau de |
balie te Luik, voor de verzoekende partij; | Liège, pour la partie requérante; |
- hebben de rechters-verslaggevers E. Cerexhe en H. Boel verslag | - les juges-rapporteurs E. Cerexhe et H. Boel ont fait rapport; |
uitgebracht; | |
- is de voornoemde advocaat gehoord; | - l'avocat précité a été entendu; |
- is de zaak in beraad genomen. | - l'affaire a été mise en délibéré. |
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende | La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants |
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. | de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. |
III. Onderwerp van de bestreden bepaling | III. Objet de la disposition entreprise |
Artikel 3 van het decreet van het Waalse Gewest van 16 juli 1998 | L'article 3 du décret de la Région wallonne du 16 juillet 1998 |
houdende wijziging van het decreet van 25 juli 1991 betreffende de | modifiant le décret du 25 juillet 1991 relatif à la taxation des |
belasting op de afvalstoffen in het Waalse Gewest bepaalt : | déchets en Région wallonne dispose comme suit : |
« Art. 3.In hoofdstuk II van hetzelfde decreet wordt een afdeling II |
« Art. 3.Au chapitre II du même décret, une deuxième section est |
ingevoegd, luidend als volgt : | insérée, libellée comme suit : |
' Afdeling II - Strafheffingsstelsel ter bevordering van de selectieve | ' Section II. - Régime du prélèvement - Sanction pour favoriser les |
ophalingen | collectes sélectives |
Onderafdeling I - Grondslag van de strafheffing | Sous-section Ire. - Fait générateur du prélèvement-sanction |
Art. 6bis.Voor de in deze afdeling bedoelde afvalstoffen wordt |
Art. 6bis.Le fait générateur du prélèvement sur les déchets visés à |
voorzien in een heffing bij de verzameling, de nuttige toepassing of | la présente section est le regroupement, la valorisation ou |
de verwijdering van huisvuil dat door of voor rekening van de | l'élimination d'ordures ménagères collectées par ou pour le compte des |
gemeenten wordt opgehaald boven een jaarlijkse totale hoeveelheid van | communes, au-delà d'une quantité totale annuelle : |
: - 270 kg per inwoner vanaf 1999; | - de 270 kg par habitant à partir de l'année 1999; |
- 260 kg per inwoner vanaf 2000; | - de 260 kg par habitant à partir de l'année 2000; |
- 250 kg per inwoner vanaf 2001; | - de 250 kg par habitant à partir de l'année 2001; |
- 240 kg per inwoner vanaf 2002. | - de 240 kg par habitant à partir de l'année 2002. |
Onderafdeling II - Heffingplichtige | Sous-section II. - Redevable |
Art. 6ter.De heffing op het in deze afdeling bedoelde huisvuil moet |
Art. 6ter.Est redevable du prélèvement sur les déchets ménagers visés |
betaald worden door de gemeente die voor de ophaling zorgt of voor | à la présente section la commune qui collecte ou pour le compte de |
wier rekening het huisvuil wordt opgehaald. | laquelle sont collectés les déchets. |
Onderafdeling III - Grondslag van de heffing | Sous-section III. - Base imposable |
Art. 6quater.De heffing op de in deze afdeling bedoelde afvalstoffen |
Art. 6quater.Le prélèvement sur les déchets visés à la présente |
is verschuldigd per ton huisvuil die boven de in artikel 6bis bedoelde | section est dû à la tonne d'ordures ménagères collectée par ou pour le |
jaarlijkse hoeveelheid door of voor rekening van de gemeenten wordt | compte des communes et orientée dans un centre de regroupement, de |
opgehaald en afgevoerd naar een centrum voor verzameling, nuttige | valorisation ou d'élimination, au-delà de la quantité annuelle visée à |
toepassing of verwijdering. | l'article 6bis. |
Bij de berekening van de in artikel 6bis bedoelde totale jaarlijkse | Pour le calcul de la quantité totale annuelle de déchets visée à |
hoeveelheid afval wordt slechts rekening gehouden met het aantal ton | l'article 6bis, seuls les tonnages entrant pour la première fois dans |
dat de eerste keer naar een afvalbeheersinstallatie wordt afgevoerd. | une installation de gestion de déchets sont pris en compte. La |
Het aantal ton wordt jaarlijks van 1 januari tot 31 december in de | comptabilisation des tonnages est effectuée du 1er janvier au 31 |
boeken opgenomen. | décembre de chaque année. |
Onderafdeling IV - Tarieven | Sous-section IV. - Taux |
Art. 6quinquies.Het bedrag van de heffing is vastgesteld op : |
Art. 6quinquies.Le montant du prélèvement est fixé à : |
- 1.100 BEF per ton vanaf 1 januari 1999; | - 1.100 francs par tonne à partir du 1er janvier 1999; |
- 1.200 BEF per ton vanaf 1 januari 2000; | - 1.200 francs par tonne à partir du 1er janvier 2000; |
- 1.300 BEF per ton vanaf 1 januari 2001; | - 1.300 francs par tonne à partir du 1er janvier 2001; |
- 1.400 BEF per ton vanaf 1 januari 2002. | - 1.400 francs par tonne à partir du 1er janvier 2002. |
Onderafdeling V - Tijdstip waarop de heffing verschuldigd is | Sous-section V. - Moment où la taxe est due |
Art. 6sexies.De heffing is verschuldigd zodra de in artikel 6bis |
Art. 6sexies.La taxe est due dès que la quantité totale annuelle |
bedoelde totale jaarlijkse hoeveelheid overschreden is. | visée à l'article 6bis est dépassée. |
Onderafdeling VI - Reële kosten | Sous-section VI. - Coût-vérité |
Art. 6septies.Elke gemeente berekent jaarlijks de reële kosten van |
Art. 6septies.Chaque commune établira annuellement le coût-vérité de |
sa politique de gestion des déchets qu'elle communiquera au | |
Gouvernement. | |
A partir du 1er janvier 2001, pourront seules bénéficier d'une | |
haar afvalbeleid en legt ze aan de Regering voor. | subvention régionale en matière de prévention et de gestion des |
Vanaf 1 januari 2001 kunnen alleen de gemeenten die een belasting | déchets les communes qui établiront une taxe dont le montant total |
zullen opleggen waarvan het totaalbedrag gelijk is aan minimum 70 % | représentera un minimum de 70 % du coût-vérité de la politique de |
van de werkelijke kosten van het afvalbeleid, een gewestelijke toelage | |
voor afvalpreventie en -beheer genieten. ' » | gestion des déchets. ` » |
IV. In rechte | IV. En droit |
- A - | - A - |
Wat het belang van de verzoekende partij betreft | Quant à l'intérêt de la partie requérante |
A.1. De gemeente Herstal wordt rechtstreeks geraakt door het | A.1. La commune de Herstal est directement concernée par le régime du |
strafheffingsstelsel dat is vastgelegd door het bestreden artikel 3 | prélèvement-sanction organisé par l'article 3 entrepris du décret de |
van het decreet van het Waalse Gewest van 16 juli 1998, in zoverre de | la Région wallonne du 16 juillet 1998 dans la mesure où la production |
hoeveelheid huisvuil per inwoner kan worden geschat op 360 kilogram in | de déchets ménagers par habitant peut être estimée à 360 kilos en |
1999. En conséquence, le prélèvement-sanction aurait un impact | |
1999. De strafheffing zou bijgevolg voor de gemeente Herstal een zeer | financier très important pour la commune de Herstal puisque ce |
zware financiële weerslag hebben aangezien ze bijna vier miljoen frank | prélèvement approcherait les quatre millions de francs. En outre, |
zou bedragen. Bovendien heeft die bepaling eveneens aanzienlijke | cette disposition a également des répercussions importantes sur les |
gevolgen voor de bevoegdheden van de gemeente, meer bepaald voor die | attributions de la commune, notamment sur celles qui découlent de |
welke voortvloeien uit artikel 135 van de gemeentewet. | l'article 135 de la loi communale. |
Wat het eerste middel betreft | Quant au premier moyen |
A.2.1. Een eerste middel is afgeleid uit de schending van de artikelen | A.2.1. Un premier moyen est pris de la violation des articles 39 et |
39 en 134 van de Grondwet en van artikel 6, § 1, II, 2°, van de | 134 de la Constitution et de l'article 6, § 1er, II, 2°, de la loi |
bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, | spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles |
- doordat, eerste onderdeel, het bestreden decreet een | - en ce que, première branche, le décret attaqué instaure un régime de |
prélèvement-sanction pour favoriser les collectes sélectives à charge | |
strafheffingsstelsel ter bevordering van de selectieve ophalingen | de la commune qui collecte ou pour le compte de laquelle sont |
invoert ten laste van de gemeente die voor de ophaling zorgt of voor | collectés les déchets, alors qu'il ne relève pas de la compétence de |
wier rekening het huisvuil wordt opgehaald, terwijl het niet tot de | la Région de taxer une autre autorité publique lorsque celle-ci exerce |
bevoegdheid van het Gewest behoort een andere overheid te belasten | une mission de service public; |
wanneer die overheid een opdracht van openbare dienst uitoefent; | - en ce que, deuxième branche, par le prélèvement-sanction qu'il |
- doordat, tweede onderdeel, het bestreden decreet, door de | instaure, le décret attaqué limite et sanctionne les attributions |
strafheffing die het invoert, de bevoegdheden die bij artikel 135 van | spécialement dévolues à la commune par l'article 135 de la loi |
de gemeentewet uitdrukkelijk aan de gemeente zijn toegewezen, beperkt | |
en aan een sanctie onderwerpt, terwijl de gewesten niet bevoegd zijn | communale, alors que les régions ne sont pas compétentes en ce qui |
inzake de bevoegdheden van de gemeenten; | concerne les attributions des communes; |
- doordat, derde onderdeel, het bestreden decreet een regeling van | - en ce que, troisième branche, le décret attaqué instaure un régime |
objectieve aansprakelijkheid invoert, terwijl de gewesten niet bevoegd | de responsabilité objective, alors que les régions ne sont pas |
zijn om de regels van het Burgerlijk Wetboek inzake burgerrechtelijke | compétentes pour modifier les règles établies par le Code civil en |
aansprakelijkheid te wijzigen. | matière de responsabilité civile. |
A.2.2. De grondslag van de strafheffing is « de verzameling, de | A.2.2. Le fait générateur du prélèvement-sanction est « le |
nuttige toepassing of de verwijdering van huisvuil dat door of voor | regroupement, la valorisation ou l'élimination d'ordures ménagères |
rekening van de gemeenten wordt opgehaald », boven een jaarlijkse | collectées par ou pour le compte des communes », au-delà d'une |
totale hoeveelheid die bij het decreet is vastgesteld. De strafheffing | quantité totale annuelle déterminée par le décret. Le |
is dus een belasting op een openbare dienst. Die opdracht van openbare | prélèvement-sanction se présente donc comme une taxe qui frappe un |
dienst is bij artikel 135, § 2, van de gemeentewet aan de gemeente toegekend. Het Hof van Cassatie erkent echter het bestaan van een algemeen rechtsbeginsel volgens hetwelk een openbare dienst bij het uitoefenen van zijn opdracht niet mag worden belast. Bovendien gaat het in casu om een belasting op een activiteit van de gemeente, namelijk te dezen de uitvoering van de bevoegdheden die haar bij artikel 135, § 2, van de gemeentewet zijn toevertrouwd. Het innen van een belasting op de activiteit van de belastingplichtigen behoort evenwel uitsluitend tot de bevoegdheid van de Staat. De gewesten zijn dan ook niet bevoegd om een dergelijke belasting te innen. Doordat het bestreden decreet als grondslag van de strafheffing « de verzameling, de nuttige toepassing of de verwijdering van huisvuil [vaststelt] dat door of voor rekening van de gemeenten wordt opgehaald », wordt de wijze waarop de gemeente afval van particulieren ophaalt beperkt en aan een sanctie onderworpen. Anderzijds heeft de rechtsleer doen opmerken dat : « de toepassing van de strafheffing geenszins lijkt te beantwoorden aan het beginsel dat ' de vervuiler betaalt ' maar veeleer tot een mechanisme behoort van objectieve waarborg van een echte | service public. Cette mission de service public est attribuée à la commune par l'article 135, § 2, de la loi communale. Or, la Cour de cassation reconnaît l'existence d'un principe général de droit selon lequel un service public dans l'exercice de sa mission ne peut pas être imposé. En outre, il s'agit en l'espèce d'une imposition levée sur une activité de la commune, en l'occurrence l'exécution des attributions qui lui sont confiées par l'article 135, § 2, de la loi communale. Or, l'imposition levée sur l'activité des redevables est réservée à l'Etat. En conséquence, les régions ne sont pas compétentes pour lever une telle imposition. Par ailleurs, en déterminant le fait générateur du prélèvement-sanction comme étant « le regroupement, la valorisation ou l'élimination d'ordures ménagères collectées par ou pour le compte des communes », le décret attaqué limite et sanctionne la manière dont la commune collecte les déchets produits par les particuliers. D'autre part, la doctrine a relevé que : « l'application du prélèvement sanction ne semble nullement faire écho au principe du ' pollueur payeur ' mais ressortit davantage à un |
resultaatsverplichting die aan de lokale besturen wordt opgelegd. | mécanisme de garantie objective d'une véritable obligation de résultat |
Een dergelijke belasting kan ertoe leiden dat de gemeenten die grote | imposée aux pouvoirs locaux. |
moeilijkheden ondervinden om te controleren wat er onder hun naam in | Pareille taxation pourra conduire à pénaliser injustement les communes |
een centrum voor afvalophaling of Recyclage kan toekomen, vooral dan | qui éprouvent une grande difficulté pour contrôler ce qui, sous leur |
wanneer de ophaling door een derde gebeurt (privaatrechtelijke | nom, peut arriver dans un centre de collecte ou de valorisation, |
vennootschap of intercommunale), onrechtvaardig worden bestraft. [...] | surtout quand la collecte est réalisée par un tiers (société de droit |
» (Mouvement communal, 8/9-1998, p. 412) Ten slotte voert de gewestwetgever door het bestreden decreet een aansprakelijkheidsregeling in die afwijkt van de regeling van het Burgerlijk Wetboek. Geen enkele bepaling voorziet echter erin dat die bevoegdheid aan de gewesten wordt toegewezen. De gewesten hebben dus geen enkele toegewezen bevoegdheid om de aanneming van regels te verantwoorden die afwijken van het beginsel van buitencontractuele aansprakelijkheid waarin het Burgerlijk Wetboek voorziet. Te dezen wordt elke verwijzing naar de begrippen « fout », « causaal verband », « schade », « gebrek » en « bewaarder » gewoonweg achterwege gelaten, ten voordele van een regeling van objectieve burgerlijke aansprakelijkheid. Het uitwerken van een bijzondere regeling van burgerlijke aansprakelijkheid behoort niet tot de bevoegdheid van de Waalse Gewestraad in zoverre een dergelijke regeling niet noodzakelijk was voor de uitoefening van de bevoegdheid van de Raad inzake bescherming van het leefmilieu. De Waalse gewestwetgever is zijn bevoegdheden te buiten gegaan door het bestreden decreet aan te nemen. Wat het tweede middel betreft | privé ou intercommunale). [...] » (Mouvement communal, 8/9-1998, p. 412) Enfin, par le décret attaqué, le législateur régional instaure un régime de responsabilité qui déroge au régime du Code civil. Or, aucune disposition ne prévoit l'attribution de cette compétence aux régions. Les régions ne disposent donc d'aucune compétence d'attribution pour justifier l'adoption de règles dérogatoires au principe de responsabilité aquilienne prévue par le Code civil. En l'espèce, toute référence aux notions de faute, de lien de causalité, de dommage, de vice et de gardien est purement et simplement abandonnée, au profit d'un régime de responsabilité civile objective. L'aménagement d'un régime spécial de responsabilité civile ne relève pas de la compétence du Conseil régional wallon dans la mesure où un tel régime n'était pas indispensable à l'exercice de la compétence du Conseil en matière de protection de l'environnement. Le législateur régional wallon a excédé les limites de ses compétences en adoptant le décret attaqué. Quant au deuxième moyen |
A.3. Een tweede middel is afgeleid uit de schending van artikel 170, § | A.3. Un deuxième moyen est pris de la violation de l'article 170, § 4, |
4, van de Grondwet en van de artikelen 6, § 1, VIII, en 7 van de | de la Constitution, des articles 6, § 1er, VIII, et de l'article 7 de |
bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, | la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles en ce que |
doordat het bestreden decreet, door de invoering van een | le décret attaqué, en instaurant un régime de prélèvement-sanction à |
strafheffingsstelsel ten laste van de gemeente die voor de ophaling | charge de la commune qui collecte ou pour le compte de laquelle sont |
zorgt of voor wier rekening het huisvuil wordt opgehaald, | collectés les déchets, établit indirectement des normes en matière de |
onrechtstreeks normen vaststelt inzake gemeentelijke fiscaliteit, | fiscalité communale, alors que ni la Constitution, ni la loi spéciale |
terwijl noch de Grondwet, noch de bijzondere wet van 8 augustus 1980, | du 8 août 1980, ni la loi ordinaire du 9 août 1980 n'attribuent aux |
noch de gewone wet van 9 augustus 1980 de gewesten of gemeenschappen | régions ou aux communautés une quelconque compétence normative en |
ook maar één normatieve bevoegdheid toewijzen inzake fiscaliteit van | matière de fiscalité des provinces, des communes, des agglomérations |
de provincies, de gemeenten, de agglomeraties of de federaties van | ou des fédérations de communes. |
gemeenten. De gewesten hebben ten aanzien van de ondergeschikte besturen geen | Les régions n'ont à l'égard des pouvoirs subordonnés d'autres |
andere normatieve bevoegdheden dan die welke hun zijn toegewezen bij | compétences normatives que celles qui leur ont été attribuées à |
artikel 6, § 1, VIII, en bij artikel 7 van de bijzondere wet van 8 | l'article 6, § 1er, VIII, et à l'article 7 de la loi spéciale du 8 |
augustus 1980. | août 1980. |
Geen enkele van die twee bepalingen heeft betrekking op fiscale | Aucune de ces deux dispositions ne se rapporte à des matières |
aangelegenheden. | fiscales. |
Wat het derde middel betreft | Quant au troisième moyen |
A.4.1. Een derde middel is afgeleid uit de schending van artikel 6, § | A.4.1. Un troisième moyen est pris de la violation de l'article 6, § 1er, |
1, VI, 3°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming | VI, 3°, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes |
der instellingen, van artikel 9, § 1, 3°, van de bijzondere wet van 16 | institutionnelles, de l'article 9, § 1er, 3°, de la loi spéciale du 16 |
januari 1989 betreffende de financiering van de gemeenschappen en | janvier 1989 relative au financement des communautés et des régions et |
gewesten en van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, | des articles 10 et 11 de la Constitution |
- doordat, eerste onderdeel, geen enkele heffing verschuldigd is voor | - en ce que, première branche, aucun prélèvement n'est dû pour les |
afvalstoffen die door andere gemeenten dan die welke in het Waalse | déchets regroupés, valorisés ou éliminés par d'autres communes que |
Gewest zijn gelegen worden verzameld, nuttig toegepast of verwijderd, | celles situées en Région wallonne, alors que l'exercice par une |
terwijl de uitoefening van de eigen toegewezen fiscale bevoegdheid | communauté ou une région de la compétence fiscale propre qui lui a été |
door een gemeenschap of een gewest geen afbreuk mag doen aan de | attribuée ne peut porter atteinte à la conception globale de l'Etat |
algehele staatsopvatting zoals die tot uiting komt in de opeenvolgende | telle qu'elle se dégage des révisions constitutionnelles successives |
grondwetsherzieningen van 1970, 1980 en 1988 en in de bijzondere en gewone wetten tot bepaling van de onderscheiden bevoegdheden van de Staat, de gemeenschappen en de gewesten; - doordat, tweede onderdeel, het ontbreken van een heffing op afvalstoffen die in andere gemeenten dan die welke in het Waalse Gewest zijn gelegen worden verzameld, nuttig toegepast of verwijderd, tot gevolg zal hebben dat die verzameling, nuttige toepassing en verwijdering veeleer zullen plaatsvinden in die andere gemeenten, zodat de centra voor verzameling, nuttige toepassing of verwijdering van afval die op het grondgebied van een gemeente van het Waalse Gewest zijn gelegen minder belastingen ten bate van die gemeente | de 1970, 1980 et 1988 ainsi que des lois spéciales et ordinaires déterminant les compétences respectives de l'Etat, des communautés et des régions; - en ce que, deuxième branche, l'absence de prélèvement sur les déchets regroupés, valorisés ou éliminés dans d'autres communes que celles situées en Région wallonne aura pour conséquence que ces regroupements, valorisations et éliminations s'effectueront plus volontiers dans ces autres communes, de sorte que les centres de regroupement, de valorisation ou d'élimination des déchets situés sur le territoire d'une commune de la Région wallonne produiront moins |
zullen opbrengen, en dat terwijl de artikelen 10 en 11 van de Grondwet | d'impôts au profit de cette commune, alors que les articles 10 et 11 |
voorschrijven dat al diegenen die zich in eenzelfde situatie bevinden | de la Constitution imposent que tous ceux qui se trouvent dans la même |
op dezelfde wijze moeten worden behandeld. | situation soient traités de la même manière. |
A.4.2. Wat het eerste onderdeel betreft, blijkt uit de bepalingen van | A.4.2. Quant à la première branche, il ressort des dispositions de |
artikel 6, § 1, VI, 3°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 en | l'article 6, § 1er, VI, 3°, de la loi spéciale du 8 août 1980 et de |
artikel 9, § 1, 3°, van de bijzondere wet van 16 januari 1989 dat het | l'article 9, § 1er, 3°, de la loi spéciale du 16 janvier 1989 que la |
nieuwe Belgische staatsbestel berust op een economische en monetaire | nouvelle structure de l'Etat belge repose sur une union économique et |
unie, dit is het institutioneel kader van een uit deelgebieden | monétaire, c'est-à-dire le cadre institutionnel d'une économie bâtie |
opgebouwde economie, gekenmerkt door een geïntegreerde markt (de | sur des composantes et caractérisée par un marché intégré (l'union |
economische unie) en door de eenheid van de munt (de monetaire unie). | économique) et l'unité de la monnaie (l'union monétaire). |
Het voormelde artikel 6, § 1, VI, 3°, vertolkt meer bepaald de | L'article 6, § 1er, VI, 3°, précité, notamment, traduit la volonté |
uitdrukkelijke wil van de bijzondere wetgever om een uniforme | expresse du législateur spécial de maintenir une réglementation de |
basisreglementering te handhaven voor de organisatie van de economie | base uniforme de l'organisation de l'économie dans un marché intégré. |
binnen een geïntegreerde markt. | |
Het bestaan van een economische unie impliceert in de eerste plaats | L'existence d'une union économique implique au premier chef la libre |
het vrije verkeer van goederen en productiefactoren tussen de | circulation des marchandises et des facteurs de production entre les |
deelgebieden van de Staat. | composantes de l'Etat. |
Wat het goederenverkeer betreft, zijn niet bestaanbaar met een | Sont incompatibles avec une union économique, s'agissant des échanges |
economische unie de maatregelen die autonoom door de deelgebieden van | de biens, les mesures établies de façon autonome par les composantes |
de unie - in casu de gewesten - worden vastgesteld en het vrije | de l'union - en l'espèce, les régions - qui entravent la libre |
verkeer belemmeren. | circulation. |
Dit geldt noodzakelijkerwijs voor alle interne douanerechten en alle heffingen met gelijke werking. De heffing die door het bestreden decreet is ingevoerd, komt voor als een heffing met een werking gelijk aan die van een intern douanerecht. Die belasting houdt niet rechtstreeks of onrechtstreeks verband met de verontreiniging van het leefmilieu die door de belastingplichtige wordt veroorzaakt. De bovenvermelde belasting is een maatregel die tot gevolg heeft dat de uitvoer van afvalstoffen vanuit het Waalse Gewest in de hand wordt gewerkt. Een dergelijke maatregel is niet verenigbaar met de economische unie. De bestreden bepaling houdt een discriminatie in tussen de gemeenten van het Waalse Gewest en die van het Vlaamse Gewest. Het bestreden decreet werkt immers de verzameling, de nuttige toepassing en de verwijdering van afval buiten de gemeenten die op het grondgebied van het Waalse Gewest zijn gelegen, in de hand. | Il en va nécessairement ainsi pour tout droit de douane intérieur et toute taxe d'effet équivalent. Le prélèvement instauré par le décret attaqué apparaît comme une taxe d'effet équivalent à un droit de douane intérieur. Cette contribution ne présente pas de lien direct ou indirect avec la pollution de l'environnement causée par le redevable. Ladite taxe constitue une mesure de nature à privilégier l'exportation de déchets hors de la Région wallonne. Une telle mesure n'est pas conciliable avec l'union économique. La disposition entreprise constitue une discrimination entre les communes de la Région wallonne et les communes de la Région flamande. Le décret attaqué favorise, en effet, le regroupement, la valorisation et l'élimination des déchets en dehors des communes situées sur le territoire de la Région wallonne. |
Bijgevolg zijn de gemeenten die op het grondgebied van het Waalse | En conséquence, les communes situées sur le territoire de la Région |
Gewest zijn gelegen, benadeeld aangezien zij geen heffing kunnen innen | wallonne sont défavorisées puisqu'elles ne pourront percevoir de taxe, |
ten laste van de centra voor verzameling, nuttige toepassing of | à charge des centres de regroupement, de valorisation ou d'élimination |
verwijdering van afval wanneer het huisvuil wordt verzameld, nuttig | des déchets, lorsque les déchets ménagers sont regroupés, valorisés ou |
toegepast of verwijderd in een gemeente van het Vlaamse Gewest. | éliminés dans une commune de la Région flamande. |
De verzoekende partij is dan ook van mening dat het derde middel als | La requérante estime dès lors que le troisième moyen doit être |
gegrond moet worden beschouwd. | considéré comme fondé. |
- B - | - B - |
Ten aanzien van het eerste onderdeel van het eerste middel | Sur la première branche du premier moyen |
B.1. In het eerste onderdeel van het eerste middel voert de | B.1. Dans la première branche du premier moyen, la partie requérante |
verzoekende partij aan dat het bestreden artikel 3 van het decreet van | soutient que l'article 3 attaqué du décret de la Région wallonne du 16 |
het Waalse Gewest van 16 juli 1998 een strafheffingsstelsel invoert | juillet 1998 instaure un régime de prélèvement-sanction pour favoriser |
ter bevordering van de selectieve ophalingen ten laste van de gemeente | les collectes sélectives à charge de la commune qui collecte ou pour |
die voor de ophaling zorgt of voor wier rekening het huisvuil wordt | le compte de laquelle sont collectés les déchets alors qu'il ne |
opgehaald, terwijl het niet tot de bevoegdheid van de gewesten zou | relèverait pas de la compétence des régions de taxer une autorité |
behoren om een overheid te belasten wanneer die overheid een opdracht | publique lorsque celle-ci exerce une mission de service public. |
van openbare dienst uitoefent. | |
B.2. Zonder dat het nodig is te onderzoeken of een overheid mag worden | B.2. Sans qu'il soit nécessaire d'examiner si une autorité publique |
belast bij het uitoefenen van haar opdrachten van openbare dienst, | peut être imposée lorsqu'elle exerce une mission de service public, la |
stelt het Hof vast dat de « strafheffing » die door het bestreden | Cour constate que le « prélèvement-sanction » instauré par l'article |
artikel wordt ingevoerd, geen belasting is. Indien immers het Waalse | entrepris n'est pas un impôt. En effet, si la Région wallonne pouvait, |
Gewest, in het kader van zijn bevoegdheid inzake afvalstoffenbeleid, | dans le cadre de sa compétence en matière de politique des déchets, |
gemeenten mocht subsidiëren om de huisvuilproductie te verminderen, | subventionner des communes afin de réduire la production des déchets |
mocht het eveneens, zoals te dezen, negatieve stimuli in de vorm van | ménagers, elle pouvait aussi, comme en l'espèce, créer, pour réaliser |
een « strafheffing » invoeren om de doelstellingen van zijn beleid te | les objectifs de sa politique, à savoir favoriser les collectes |
verwezenlijken, namelijk de selectieve inzamelingen te bevorderen. | sélectives, des incitants négatifs, sous la forme d'un « prélèvement-sanction ». |
B.3. Het eerste onderdeel van het eerste middel is niet gegrond. | B.3. La première branche du premier moyen est non fondée. |
Ten aanzien van de andere twee onderdelen van het eerste middel en het | Sur les deux autres branches du premier moyen et le deuxième moyen |
tweede middel | réunis |
B.4. De verzoekende partij voert aan dat het Waalse Gewest artikel 6, | B.4. La partie requérante soutient que la Région wallonne violerait |
§ 1, II, 2°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming | l'article 6, § 1er, II, 2°, de la loi spéciale du 8 août 1980 de |
der instellingen zou schenden door de invoering van een regeling van | réformes institutionnelles en établissant un régime de responsabilité |
objectieve aansprakelijkheid ten aanzien van de gemeenten, terwijl | objective à l'égard des communes alors que seul le législateur fédéral |
alleen de federale wetgever bevoegd is om de regels van het Burgerlijk | est compétent pour modifier les règles du Code civil en cette matière. |
Wetboek terzake te wijzigen. Het Waalse Gewest zou eveneens artikel 6, | La Région wallonne violerait aussi l'article 6, § 1er, VIII, et |
§ 1, VIII, en artikel 7 van diezelfde bijzondere wet van 8 augustus | l'article 7 de la même loi spéciale du 8 août 1980 en ce que le |
1980 schenden, doordat de strafheffing die door het bestreden decreet | prélèvement-sanction instauré par le décret entrepris frappe les |
is ingevoerd de Waalse gemeenten raakt en op die manier neerkomt op de | communes wallonnes et constitue ainsi l'exercice d'une compétence |
uitoefening van een onrechtstreekse fiscale bevoegdheid ten aanzien | fiscale indirecte à l'égard des communes, compétence qui n'entre ni |
van de gemeenten die noch door artikel 6, § 1, VIII, noch door artikel | dans celles qui ont été attribuées aux régions par l'article 6, § 1er, |
7 van de voormelde bijzondere wet aan de gewesten is toegekend, in | VIII, ni dans celles qui leur ont été attribuées par l'article 7 de la |
zoverre de strafheffing onmogelijk tot de uitoefening van het toezicht kan behoren. | loi spéciale précitée dans la mesure où le prélèvement-sanction ne saurait relever de l'exercice de la tutelle. |
B.5. Luidens artikel 6, § 1, II, 2°, van de bijzondere wet van 8 | B.5. Aux termes de l'article 6, § 1er, II, 2°, de la loi spéciale du 8 |
augustus 1980 tot hervorming der instellingen zijn de gewesten bevoegd | août 1980 de réformes institutionnelles, les régions sont compétentes |
voor het afvalstoffenbeleid. Luidens artikel 6, § 1, VIII, 2° en 3°, | en ce qui concerne la politique des déchets. Aux termes de l'article |
van diezelfde bijzondere wet zijn de gewesten bevoegd voor de algemene | 6, § 1er, VIII, 2° et 3°, de la même loi spéciale, les régions sont |
financiering van de gemeenten en voor de financiering van de | compétentes pour le financement général des communes ainsi que pour le |
opdrachten uit te voeren door de gemeenten. | financement des missions à remplir par celles-ci. |
B.6.1. Artikel 21 van het decreet van het Waalse Gewest van 27 juni | B.6.1. L'article 21 du décret de la Région wallonne du 27 juin 1996 |
1996 betreffende de afvalstoffen belast de Waalse gemeenten met het | relatif aux déchets charge les communes wallonnes de l'organisation et |
beheer en de ophaling van afvalstoffen op hun grondgebied. | de l'enlèvement des déchets sur leur territoire. |
B.6.2. Het decreet van het Waalse Gewest van 25 juli 1991 heeft een | B.6.2. Le décret de la Région wallonne du 25 juillet 1991 a établi une |
belasting ingesteld op de afvalstoffen die ontstaan ten gevolge van de | taxe sur les déchets qui proviennent de l'activité usuelle des ménages |
gewone activiteit van de gezinnen (artikel 2, 2°), die voortvloeit uit | (article 2, 2°) et dont le fait générateur est la création de déchets |
het ontstaan van afvalstoffen te wijten aan het permanent of tijdelijk | |
bewonen van een gedeelte of het geheel van een gebouw dat als | inhérente à l'occupation, permanente ou temporaire, à usage |
privé-woning gebruikt wordt en in het Waalse Gewest gelegen is | d'habitation privée, de tout ou partie d'un immeuble situé en Région |
(artikel 3). Datzelfde decreet belast eveneens de niet-huishoudelijke | wallonne (article 3). Le même décret taxe aussi les déchets non |
afvalstoffen die ontstaan ten gevolge van de uitoefening van een | ménagers, c'est-à-dire ceux qui proviennent d'une activité économique |
economische activiteit of waarvoor de huisvuilbelasting niet vereist | ou ceux pour lesquels la taxe sur les déchets ménagers n'est pas |
is (artikel 2, 3°). De twee belastingen die door het voormelde decreet | exigée (article 2, 3°). Les deux taxes instaurées par le décret |
van 25 juli 1991 zijn ingevoerd, worden niet door de Waalse gemeenten | précité du 25 juillet 1991 ne sont pas supportées par les communes |
gedragen. Integendeel, artikel 35 van het voormelde decreet bepaalt | wallonnes. Au contraire, l'article 35 du décret précité prévoit que |
dat de gewestelijke belasting op het huisvuil geheel of gedeeltelijk | tout ou partie de la taxe régionale sur les déchets ménagers peut être |
aan de gemeenten kan worden terugbetaald. Het besluit van de Waalse | ristourné aux communes. L'arrêté du Gouvernement wallon du 24 juin |
Regering van 24 juni 1993 betreffende het toestaan van de korting op | 1993 relatif à la ristourne de la taxe sur les déchets ménagers a |
de huisvuilbelasting heeft de modaliteiten inzake uitvoering van die | déterminé les modalités d'exécution de cette ristourne. |
terugbetaling bepaald. | |
B.7. Het bestreden artikel 3 van het decreet van het Waalse Gewest van | B.7. L'article 3 entrepris du décret de la Région wallonne du 16 |
16 juli 1998 heeft het decreet van 25 juli 1991 betreffende de | juillet 1998 a modifié le décret du 25 juillet 1991 relatif à la |
belasting op de afvalstoffen in het Waalse Gewest gewijzigd door een | taxation des déchets en Région wallonne en insérant une section II au |
afdeling II in te voegen in hoofdstuk II, waarin « een | chapitre II, dans laquelle est instauré un « régime du |
strafheffingsstelsel ter bevordering van de selectieve ophalingen » | prélèvement-sanction pour favoriser les collectes sélectives ». Le |
wordt ingevoerd. De grondslag van de strafheffing is « de verzameling, | fait générateur du prélèvement-sanction est « le regroupement, la |
de nuttige toepassing of de verwijdering van huisvuil dat door of voor | valorisation ou l'élimination d'ordures ménagères collectées par ou |
rekening van de gemeenten wordt opgehaald boven een jaarlijkse totale | pour le compte des communes au-delà d'une quantité totale annuelle ». |
hoeveelheid ». | |
De heffingsplichtige van de « strafheffing » is, luidens artikel 6ter | Le redevable du « prélèvement-sanction » est, aux termes de l'article |
van het decreet, de gemeente die afvalstoffen inzamelt en daarbij de | 6ter du décret, la commune qui collecte des déchets en dépassant un |
drempelwaarde, vastgesteld bij het decreet en berekend volgens een | seuil, déterminé par le décret et calculé sur une moyenne régionale, |
gewestelijk gemiddelde, van de hoeveelheid afvalstoffen die per jaar | de déchets collectés par année et par habitant. |
en per inwoner wordt opgehaald, overschrijdt. | |
B.8. Volgens de memorie van toelichting van het bestreden decreet : | B.8. Selon l'exposé des motifs du décret entrepris : |
« is het doel ervan een verplichting vast te leggen die het mogelijk | « L'objectif poursuivi est de définir une contrainte permettant de |
maakt de huisvuilproductie bij de bron te verminderen. Tot hiertoe is | réduire la production à la source des déchets ménagers. En effet, |
immers alleen een financiële stimulans in de vorm van subsidies ter | jusqu'à ce jour, seuls des incitants financiers sous forme de |
beschikking gesteld van de actoren die betrokken zijn bij het ophalen | subvention ont été mis à la disposition des acteurs concernés par la |
van huisvuil, namelijk de gemeenten, opdat zij meer bepaald hun | collecte de ces déchets que sont les communes, afin notamment de leur |
bevolking kunnen sensibiliseren voor de problematiek van | permettre de sensibiliser leur population à la problématique de la |
afvalproductie. | production des déchets. |
Het strafheffingsstelsel is een bijkomende ontradende maatregel ten | Le régime du prélèvement-sanction est un moyen dissuasif |
laste van diezelfde actoren, waarmee het nagestreefde doel bereikt kan | complémentaire, à charge de ces mêmes acteurs permettant d'atteindre |
worden, en dit in overeenstemming met de verschillende wetgevingen die inzake afvalstoffen van kracht zijn [...]. Het strafheffingsmechanisme zou nieuwe systemen voor selectieve ophaling of het verder ontwikkelen van de reeds bestaande systemen moeten bevorderen. Het stelsel dat wordt toegepast, berust op een grotere responsabilisering van de actor die onvermijdbaar is op het gebied van huisvuilophaling, namelijk de gemeente. De Regering is van mening dat dit mechanisme verzoenbaar is met het beginsel ' de vervuiler betaalt ', dat essentieel is in milieurecht. Wanneer de vervuiling voortvloeit uit meerdere elementen tegelijk, is de vervuiler immers niet de enige die vervuilt of stelt hij niet noodzakelijk de handeling die vervuiling veroorzaakt [...]. | l'objectif poursuivi, et ce, en adéquation avec les différentes législations en vigueur en matière de déchets [...]. Le mécanisme du prélèvement-sanction devrait favoriser l'émergence de nouveaux modes de collectes sélectives ou le développement de celles déjà existantes. Le régime mis en application repose sur la responsabilisation accrue de l'acteur incontournable en matière de collecte des déchets ménagers : la commune. Le Gouvernement considère que le mécanisme mis en place est conciliable avec le principe du pollueur-payeur, essentiel en droit de l'environnement. En effet, le pollueur n'est pas uniquement ou nécessairement l'auteur de l'acte qui déclenche une pollution lorsque celle-ci résulte conjointement de plusieurs éléments. [...] |
De combinatie van het beginsel ' de vervuiler betaalt ' en dat van | Le principe du pollueur-payeur précité combiné avec celui de l'action |
preventie leidt tot een responsabilisering van diegene die wettelijk | préventive conduit à responsabiliser celui qui détient légalement |
en/of logistiek gezien de bevoegdheid heeft de gepaste maatregelen te | et/ou logistiquement le pouvoir de prendre les mesures adéquates afin |
nemen om vervuiling te voorkomen. | de prévenir la pollution. |
De Regering is van mening dat zij gemachtigd is om, boven een | |
drempelwaarde die bij het decreet is vastgesteld, een taxatie toe te | Le Gouvernement se considère comme autorisé à appliquer, au-delà d'un |
passen op de gemeenten die op grond van artikel 21 [van het decreet | seuil fixé par le décret, une taxation aux communes à qui incombe en |
van 27 juni 1996 betreffende de afvalstoffen] de verantwoordelijkheid | vertu de l'article 21 [du décret du 27 juin 1996 relatif aux déchets] |
dragen voor de ophaling van huisvuil en die, dankzij de financiële | la responsabilité de l'enlèvement des déchets ménagers et qui peuvent, |
stimulans die hun ter beschikking wordt gesteld, maatregelen kunnen | grâce aux incitants financiers mis à leur disposition, entreprendre |
nemen om de huisvuilproductie te verminderen. » (Parl. St., Waalse | des mesures de diminution de la production d'ordures ménagères. » |
Gewestraad, 1997-1998, nr. 377-1, pp. 2-3) | (Doc., Conseil de la Région wallonne, 1997-1998, n° 377-1, pp. 2-3) |
B.9.1. Ook al is afvalophaling een opdracht van openbare dienst | B.9.1. Même s'il est vrai que la collecte des déchets relève d'une |
mission de service public dont la responsabilité incombe aux communes | |
waarvoor de gemeenten, op grond van artikel 135 van de gemeentewet en, | en vertu de l'article 135 de la loi communale et, en Région wallonne, |
wat het Waalse Gewest betreft, op grond van artikel 21 van het | de l'article 21 du décret du 27 juin 1996 précité, le « |
voormelde decreet van 27 juni 1996, verantwoordelijk zijn, toch doet | prélèvement-sanction » institué ne porte pas atteinte à l'autonomie |
de ingevoerde « strafheffing » geen afbreuk aan de gemeentelijke | communale. Par ailleurs, la Cour rappelle que la détermination du |
autonomie. Het Hof herinnert overigens eraan dat het bepalen van de | contenu et des règles régissant la collecte des déchets entre dans les |
inhoud en de regels voor afvalophaling tot de bevoegdheden van het | compétences de la Région wallonne au titre de la politique des déchets |
Waalse Gewest, meer bepaald inzake afvalstoffenbeleid, behoort (B.5). | (B.5). |
B.9.2. Ook al wordt met de « strafheffing » die door het bestreden | B.9.2. Même si le « prélèvement-sanction » institué par l'article 3 |
artikel 3 van het voormelde decreet van 16 juli 1998 is ingevoerd, in | entrepris du décret du 16 juillet 1998 précité ne poursuit pas en |
werkelijkheid geen fiscaal doel nagestreefd, toch kan die | réalité un but fiscal, il n'en constitue pas pour autant, |
strafheffing, in tegenstelling tot wat de verzoekende partij beweert, | contrairement à ce que soutient la partie requérante, une « pénalité |
geen « verdoken straf » worden genoemd. Onafhankelijk van de | déguisée ». En effet, et indépendamment de la terminologie utilisée |
terminologie die in het decreet wordt gehanteerd, kon het Waalse | par le décret, la Région wallonne pouvait considérer, sans violer les |
Gewest immers, zonder de aan dat Gewest toegekende bevoegdheden te | compétences qui lui sont dévolues, que ce prélèvement a un but |
schenden, ervan uitgaan dat die heffing tot doel heeft de gemeenten | incitatif destiné à encourager les communes à collaborer par des |
aan te moedigen tot samenwerking door middel van concrete acties ter | actions concrètes à la réalisation des objectifs de la politique menée |
verwezenlijking van de doelstellingen van het beleid dat het Waalse | par la Région wallonne en vue, d'une part, de réduire la production |
Gewest voert om, enerzijds, de afvalproductie bij de bron te | des déchets à la source et, d'autre part, de susciter l'apparition de |
verminderen en, anderzijds, het uitwerken van nieuwe systemen voor | modes nouveaux de collecte sélective des déchets. Le prélèvement de la |
selectieve afvalophaling te bevorderen. De heffing van het Waalse | Région wallonne sur les communes s'inscrit ainsi dans le cadre de |
Gewest ten laste van de gemeenten past aldus in het kader van de uitoefening van zijn bevoegdheid inzake afvalstoffen. B.9.3. Hieruit volgt dat, in tegenstelling tot wat de verzoekende partij beweert, de heffing die is ingesteld geen betrekking heeft op de materie van de burgerlijke aansprakelijkheid. Het bestreden decreet wijzigt in deze materie geen enkele regel van het Burgerlijk Wetboek, noch in het algemeen, noch in het bijzonder de regels die op de gemeenten van toepassing zijn. B.10. Het Hof stelt ten slotte vast dat de heffing geen rechtstreekse inmenging in de fiscale bevoegdheid van de gemeenten vormt, aangezien zij geen betrekking heeft op die bevoegdheid. | l'exercice de sa compétence en matière de déchets. B.9.3. Il résulte de ceci que, contrairement à ce que soutient la partie requérante, le prélèvement institué ne concerne pas la matière de la responsabilité civile. Le décret entrepris ne modifie aucune des règles du Code civil en cette matière, ni en général ni en particulier les règles applicables aux communes. B.10. La Cour constate, enfin, que le prélèvement ne constitue pas une immixtion directe dans la compétence fiscale reconnue aux communes puisqu'il n'a pas pour objet l'exercice de cette compétence. |
B.11. Het tweede en derde onderdeel van het eerste middel en het | B.11. Les deuxième et troisième branches du premier moyen et le |
tweede middel zijn niet gegrond. | deuxième moyen ne sont pas fondés. |
Ten aanzien van het derde middel | Quant au troisième moyen |
B.12. In het derde middel wordt ervan uitgegaan dat het bestreden | B.12. Le troisième moyen considère que l'article 3 entrepris du décret |
artikel 3 van het voormelde decreet van 16 juli 1998 artikel 6, § 1, | précité du 16 juillet 1998 violerait l'article 6, § 1er, VI, 3°, de la |
VI, 3°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der | loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, l'article |
instellingen, artikel 9, § 1, derde lid, van de bijzondere wet van 16 | 9, § 1er, alinéa 3, de la loi spéciale du 16 janvier 1989 relative au |
financement des communautés et des régions ainsi que les articles 10 | |
januari 1989 betreffende de financiering van de gemeenschappen en | et 11 de la Constitution. D'une part, aucun prélèvement n'étant dû |
gewesten en de artikelen 10 en 11 van de Grondwet zou schenden. | pour les déchets regroupés par d'autres communes que celles situées en |
Enerzijds, zou het bestreden artikel 3 afbreuk doen aan de algehele | Région wallonne, l'article 3 entrepris porterait atteinte à la |
staatsopvatting zoals die tot uiting komt in de opeenvolgende | conception globale de l'Etat telle qu'elle se dégage des révisions |
grondwetsherzieningen, doordat geen enkele heffing verschuldigd is voor afvalstoffen die worden verzameld door andere gemeenten dan die welke in het Waalse Gewest zijn gelegen. Anderzijds, zou de heffing een belasting zijn met een werking gelijk aan die van een intern douanerecht, wat uitgesloten is op grond van het bestaan van een economische en monetaire unie, die het vrije verkeer van goederen en productiefactoren tussen de deelgebieden van de Staat impliceert. B.13.1. Het Waalse Gewest is alleen bevoegd ten aanzien van de gemeenten die gelegen zijn op het grondgebied dat de Grondwet en de wetten tot hervorming der instellingen aan dat Gewest hebben toegewezen om zijn bevoegdheden uit te oefenen. Hieruit volgt dat een verschillende behandeling in aangelegenheden waar de gemeenschappen en de gewesten over eigen bevoegdheden | constitutionnelles successives. D'autre part, le prélèvement serait une taxe d'effet équivalent à un droit de douane intérieur, ce qui est exclu en vertu de l'existence d'une union économique et monétaire, laquelle implique la libre circulation des marchandises et des facteurs de production entre les composantes de l'Etat. B.13.1. La Région wallonne n'est compétente qu'à l'égard des communes situées sur le territoire que la Constitution et les lois de réformes institutionnelles lui ont attribué pour exercer ses compétences. Il résulte de ceci qu'une différence de traitement dans des matières où les communautés et les régions disposent de compétences propres est |
beschikken, het mogelijk gevolg is van een onderscheiden beleid, wat | la conséquence possible de politiques distinctes permises par |
is toegelaten door de autonomie die hun door of krachtens de Grondwet | l'autonomie qui leur est accordée par la Constitution ou en vertu de |
is toegekend. Een zodanig verschil kan op zich niet geacht worden | celle-ci; une telle différence ne peut en soi être jugée contraire aux |
strijdig te zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Die | articles 10 et 11 de la Constitution. Cette autonomie serait dépourvue |
autonomie zou geen betekenis hebben, mocht een verschil in behandeling | de signification si le seul fait qu'il existe des différences de |
tussen bestemmelingen van regels die in eenzelfde aangelegenheid in de | traitement entre les destinataires de règles s'appliquant à une même |
verschillende gemeenschappen en gewesten toepasselijk zijn, als | matière dans les diverses communautés et régions était jugé contraire |
zodanig geacht worden strijdig te zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. B.13.2. Voor het overige zet de verzoekende partij niet uiteen, en het Hof ziet niet, in welk opzicht de ingevoerde heffing een intern douanerecht zou zijn, noch in welk opzicht zij de verzoekende partij zou discrimineren. B.14. Het derde middel is niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 3 mei 2000. De griffier, L. Potoms. De voorzitter, | aux articles 10 et 11 de la Constitution. B.13.2. Pour le surplus, la partie requérante ne développe pas et la Cour n'aperçoit pas en quoi le prélèvement institué constituerait un droit de douane intérieur, ni en quoi il discriminerait la partie requérante. B.14. Le troisième moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 3 mai 2000. Le greffier, L. Potoms. Le président, |
M. Melchior. | M. Melchior. |