Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 96/99 van 15 juli 1999 Rolnummer 1691 In zake : het beroep tot vernietiging en de vordering tot schorsing van de wet van 22 december 1998 houdende de Rijksmiddelenbegroting voor het begrotingsjaar 1999, ingesteld door de v.z.w. Viv Het Arbitragehof, beperkte kamer, samengesteld uit voorzitter L. De Grève en de rechters-verslag(...)"
Arrest nr. 96/99 van 15 juli 1999 Rolnummer 1691 In zake : het beroep tot vernietiging en de vordering tot schorsing van de wet van 22 december 1998 houdende de Rijksmiddelenbegroting voor het begrotingsjaar 1999, ingesteld door de v.z.w. Viv Het Arbitragehof, beperkte kamer, samengesteld uit voorzitter L. De Grève en de rechters-verslag(...) Arrêt n° 96/99 du 15 juillet 1999 Numéro du rôle : 1691 En cause : le recours en annulation et la demande de suspension de la loi du 22 décembre 1998 contenant le budget des voies et moyens pour l'année budgétaire 1999, introduits par l'a.s.b La Cour d'arbitrage, chambre restreinte, composée du président L. De Grève et des juges-rapporte(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 96/99 van 15 juli 1999 Arrêt n° 96/99 du 15 juillet 1999
Rolnummer 1691 Numéro du rôle : 1691
In zake : het beroep tot vernietiging en de vordering tot schorsing En cause : le recours en annulation et la demande de suspension de la
van de wet van 22 december 1998 houdende de Rijksmiddelenbegroting loi du 22 décembre 1998 contenant le budget des voies et moyens pour
voor het begrotingsjaar 1999, ingesteld door de v.z.w. Vivant. l'année budgétaire 1999, introduits par l'a.s.b.l. Vivant.
Het Arbitragehof, beperkte kamer, La Cour d'arbitrage, chambre restreinte,
samengesteld uit voorzitter L. De Grève en de rechters-verslaggevers composée du président L. De Grève et des juges-rapporteurs H. Coremans
H. Coremans en L. François, bijgestaan door de griffier L. Potoms, et L. François, assistée du greffier L. Potoms,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep I. Objet du recours
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 2 juni 1999 Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 2
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 3 juni
1999, heeft de v.z.w. Vivant, waarvan de maatschappelijke zetel is juin 1999 et parvenue au greffe le 3 juin 1999, l'a.s.b.l. Vivant dont
gevestigd te 1000 Brussel, Zuidlaan 25-27, beroep tot vernietiging en le siège social est établi à 1000 Bruxelles, boulevard du Midi 25-27,
a introduit un recours en annulation et une demande de suspension de
een vordering tot schorsing ingesteld van de wet van 22 december 1998 la loi du 22 décembre 1998 contenant le budget des voies et moyens
houdende de Rijksmiddelenbegroting voor het begrotingsjaar 1999 pour l'année budgétaire 1999 (publiée au Moniteur belge du 31 décembre
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 31 december 1998, derde editie). 1998, troisième édition).
II. De rechtspleging II. La procédure
Bij beschikking van 3 juni 1999 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 3 juin 1999, le président en exercice a désigné les
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi spéciale
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
Op 10 juni 1999 hebben de rechters-verslaggevers H. Coremans en L. Le 10 juin 1999, les juges-rapporteurs H. Coremans et L. François ont
François, met toepassing van artikel 71, eerste lid, van de organieke wet, de voorzitter ervan in kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht aan het Hof, zitting houdende in beperkte kamer, voor te stellen een arrest te wijzen waarbij wordt vastgesteld dat het beroep waarbij de schorsing en vernietiging worden gevraagd klaarblijkelijk onontvankelijk is. Overeenkomstig artikel 71, tweede lid, van de organieke wet is van de conclusies van de rechters-verslaggevers aan de verzoekende partij kennisgegeven bij op 10 juni 1999 ter post aangetekende brief. De verzoekende partij heeft bij op 24 juni 1999 ter post aangetekende brief een memorie met verantwoording ingediend. informé le président, en application de l'article 71, alinéa 1er, de la loi organique, qu'ils pourraient être amenés à proposer à la Cour, siégeant en chambre restreinte, de prononcer un arrêt constatant que le recours en suspension et en annulation est manifestement irrecevable. Les conclusions des juges-rapporteurs ont été notifiées à la partie requérante conformément à l'article 71, alinéa 2, de la loi organique, par lettre recommandée à la poste le 10 juin 1999. La partie requérante a introduit un mémoire justificatif par lettre recommandée à la poste le 24 juin 1999.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
III. In rechte III. En droit
- A - Conclusies van de rechters-verslaggevers A.1. In hun conclusies hebben de rechters-verslaggevers doen opmerken dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht om, met toepassing van artikel 71 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, aan het Hof voor te stellen in beperkte kamer een arrest te wijzen waarin wordt beslist dat het beroep tot vernietiging klaarblijkelijk niet ontvankelijk is. Zij hebben gesteld dat er vragen rezen betreffende de procesbevoegdheid van de ondertekenaar van het verzoekschrift, betreffende het belang van de verzoekende partij bij de vernietiging - A - Conclusions des juges-rapporteurs A.1. Dans leurs conclusions, les juges-rapporteurs ont relevé qu'ils pourraient être amenés, en application de l'article 71 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à proposer à la Cour, siégeant en chambre restreinte, de rendre un arrêt décidant de déclarer le recours en annulation manifestement irrecevable. Ils ont précisé que des problèmes se posaient concernant la capacité d'agir du signataire de la requête, concernant l'intérêt de la partie
van de bestreden wet, betreffende de uiteenzetting van de middelen en requérante à l'annulation de la loi entreprise, concernant l'exposé
betreffende de termijn voor het indienen van het verzoekschrift. des moyens et concernant le délai d'introduction de la requête.
Memorie met verantwoording van de verzoekende partij Mémoire justificatif de la partie requérante
A.2. Wat de procesbevoegdheid betreft, merkt de verzoekende partij op A.2. Pour ce qui est de la capacité d'agir, la partie requérante
dat uit de inmiddels aan het Hof voorgelegde beslissing van de raad observe qu'il ressort de la décision du conseil d'administration
van bestuur tot het instellen van het beroep blijkt dat R. Duchâtelet d'introduire le recours, qui a été produite à la Cour dans
over de procesbevoegdheid beschikt om namens de v.z.w. Vivant in l'intervalle, que R. Duchâtelet dispose de la capacité d'agir au nom
rechte te treden. de l'a.s.b.l. Vivant.
A.3. Wat het belang betreft, wijst de verzoekende partij erop dat de A.3. En ce qui concerne l'intérêt, la partie requérante remarque que
statutenwijziging van 30 maart 1999 reeds op 15 april 1999 ter la modification statutaire du 30 mars 1999 avait déjà été envoyée au
publicatie naar het Belgisch Staatsblad werd doorgestuurd. Aangezien Moniteur belge le 15 avril 1999 pour publication. Etant donné qu'il
werd aangetoond dat de bekendmaking werd aangevraagd, is zij van est démontré que la publication a été demandée, la partie requérante
oordeel dat de statutenwijziging in de huidige stand van zaken estime que la modification des statuts est opposable en l'état actuel
tegenstelbaar is. De bedoelde statutenwijziging kan volgens haar, de la situation. La modification statutaire en cause ne saurait selon
gelet op de « zeer specifieke bepalingen » niet als ruim omschreven elle, eu égard aux « dispositions très spécifiques », être considérée
worden beschouwd. comme largement définie.
A.4. Wat de uiteenzetting van de middelen betreft, is de verzoekende A.4. S'agissant de l'exposé des moyens, la partie requérante considère
partij van oordeel dat het verzoekschrift voldoet aan de vereisten van que la requête satisfait aux exigences de l'article 6 de la loi
artikel 6 van de bijzondere wet van 6 januari 1989. Zij voert aan dat spéciale du 6 janvier 1989. Elle fait valoir que « les conditions
« de voorgestelde voorwaarden van de rechters-verslaggevers aan hun posées par les juges-rapporteurs sont issues de leur lecture
eigen rechtsvinding ontspruiten die geen steun vinden in de wet, noch personnelle du droit et ne trouvent aucun appui dans la loi ni dans la
in de rechtspraak van het Hof ». jurisprudence de la Cour ».
A.5. Wat de termijn voor het indienen van het verzoekschrift betreft, A.5. En ce qui concerne le délai d'introduction de la requête, la
wijst de verzoekende partij erop dat de inkomstenbelasting dode letter partie requérante souligne que l'impôt sur les revenus reste lettre
blijft zonder goedkeuring van de bestreden wet of bij vernietiging morte sans adoption de la loi entreprise ou en cas d'annulation de
ervan. De inkomstenbelasting kan zonder goedkeuring van de bestreden celle-ci. L'impôt sur les revenus ne peut être perçu sans l'adoption
wet niet worden geïnd. Op economisch vlak ontstaat het de la loi entreprise. Sur le plan économique, l'effet annihilateur
arbeidsvernietigend effect van de inkomstenbelasting pas bij de d'emplois produit par l'impôt sur les revenus ne se fait ressentir que
daadwerkelijke inning ervan, dus na de goedkeuring van de bestreden lors de sa perception effective, donc après l'adoption de la loi
wet, en verdwijnt het bij de vernietiging van die wet. entreprise, et cet effet disparaît en cas d'annulation de la loi.
- B - - B -
Ten aanzien van de procesbevoegdheid Quant à la capacité d'agir
B.1. Artikel 7, derde lid, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op B.1. L'article 7, alinéa 3, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
het Arbitragehof bepaalt : la Cour d'arbitrage énonce :
« Indien een rechtspersoon het beroep instelt of in het geding « Si le recours est introduit ou l'intervention est faite par une
tussenkomt, legt deze partij, op het eerste verzoek, het bewijs voor, personne morale, cette partie produit, à la première demande, la
al naar het geval, van de publikatie van haar statuten in de bijlagen preuve, selon le cas, de la publication de ses statuts aux annexes du
bij het Belgisch Staatsblad of van de beslissing om het beroep in te Moniteur belge, ou de la décision d'intenter ou de poursuivre le
stellen dan wel voort te zetten of om in het geding tussen te komen. » recours ou d'intervenir. »
Nu uit de aan het Hof voorgelegde stukken blijkt dat de beslissing om Dès lors que les pièces produites à la Cour font apparaître que la
het beroep in te stellen door het bevoegde orgaan, zijnde de raad van décision d'introduire le recours émane de l'organe compétent, à savoir
bestuur, van de vereniging zonder winstoogmerk is genomen en dat de le conseil d'administration, de l'association sans but lucratif et que
voorzitter bovendien op regelmatige wijze is gemachtigd om de le président a en outre été régulièrement habilité à représenter
vereniging in rechte te vertegenwoordigen, is het beroep op dit punt l'association en justice, le recours n'est pas, sur ce point,
klaarblijkelijk niet onontvankelijk. manifestement irrecevable.
Ten aanzien van het belang, de uiteenzetting van de middelen en de Concernant l'intérêt, l'exposé des moyens et le respect du délai
naleving van de termijn voor het indienen van het verzoekschrift d'introduction de la requête
B.2. De Grondwet en de voormelde bijzondere wet vereisen dat elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die een beroep tot vernietiging instelt doet blijken van een belang. Van het vereiste belang doen slechts blijken de personen wier situatie door de bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt. Bijgevolg is de actio popularis niet toelaatbaar. Wanneer een vereniging zonder winstoogmerk zich op een collectief belang beroept, is vereist dat haar maatschappelijk doel van bijzondere aard is en, derhalve, onderscheiden van het algemeen belang; dat dit belang niet tot de individuele belangen van de leden is beperkt; dat het maatschappelijk doel door de bestreden norm kan worden geraakt. B.2. La Constitution et la loi spéciale précitée imposent à toute personne physique ou morale qui introduit un recours en annulation de justifier d'un intérêt. Ne justifient de l'intérêt requis que les personnes dont la situation pourrait être affectée directement et défavorablement par la norme entreprise; il s'ensuit que l'action populaire n'est pas admissible. Lorsqu'une association sans but lucratif se prévaut d'un intérêt collectif, il est requis que son objet social soit d'une nature particulière et, dès lors, distinct de l'intérêt général; que cet intérêt ne soit pas limité aux intérêts individuels des membres; que la norme entreprise soit susceptible d'affecter l'objet social.
De v.z.w. Vivant heeft luidens artikel 3 van haar statuten, En vertu de l'article 3 de ses statuts, publiés dans les annexes du
bekendgemaakt in de bijlagen tot het Belgisch Staatsblad van 22 Moniteur belge du 22 août 1996, l'a.s.b.l. Vivant a pour objet « de
augustus 1996, tot doel « het bevorderen en het verspreiden van het promouvoir et de diffuser les idées politiques du parti Vivant, par
politiek gedachtengoed van de partij Vivant, met alle mogelijke tous les moyens techniques possibles. Elle peut également entreprendre
technische middelen. Zij mag eveneens alle activiteiten ondernemen die toutes les activités susceptibles de favoriser cet objectif. Dans ce
dit doel kunnen bevorderen. Zij kan in die zin ook, doch slechts op sens, elle peut également poser des actes commerciaux, mais seulement
bijkomstige wijze, handelsdaden stellen, enkel voor zover de opbrengst de manière accessoire et pour autant que le bénéfice réalisé soit
hiervan besteed wordt aan het doel waarvoor zij werd opgericht ». Door exclusivement affecté à l'objectif pour lequel elle a été créée ».
de statutenwijziging van 30 maart 1999 is daaraan toegevoegd : « De Suite à la modification statutaire du 30 mars 1999, il y est ajouté :
« Le parti Vivant s'engage à respecter les droits et libertés de
partij Vivant verbindt zich ertoe de rechten en vrijheden van de mens l'homme, garantis par la Convention de sauvegarde des droits de
l'homme et des libertés fondamentales du 4 novembre 1950, confirmée
na te leven zoals gewaarborgd door het bij de wet van 13 mei 1995 par la loi du 13 mai 1995 [lire : 1955], ainsi que par les protocoles
[lees : 1955] bekrachtigde Verdrag tot bescherming van de rechten van
de mens en de fundamentele vrijheden van 4 november 1950 en door de in
België van kracht zijnde aanvullende protocollen bij dit Verdrag, in
acht te nemen en door haar diverse geledingen en verkozen additionnels à cette Convention en vigueur en Belgique, et à les faire
mandatarissen te doen in acht nemen ». respecter par ses diverses composantes et par ses mandataires élus ».
Er blijkt niet welk belang de v.z.w. Vivant als vereniging zou hebben Rien ne fait apparaître quel serait l'intérêt de l'a.s.b.l. Vivant, en
bij de vernietiging van de aangevochten wet, noch welke bepalingen van tant qu'association, à l'annulation de la loi attaquée, ni quelles
die wet het maatschappelijk doel van de vereniging rechtstreeks zouden dispositions de cette loi affecteraient directement son objet social.
raken. B.3. Om te voldoen aan de vereisten van artikel 6 van de bijzondere B.3. Pour satisfaire aux exigences de l'article 6 de la loi spéciale
wet op het Arbitragehof, moeten de middelen van het verzoekschrift te sur la Cour d'arbitrage, les moyens de la requête doivent faire
kennen geven welke van de regels waarvan het Hof de naleving connaître, parmi les règles dont la Cour garantit le respect, celles
waarborgt, zouden geschonden zijn, alsook welke de bepalingen zijn die qui seraient violées ainsi que les dispositions qui violeraient ces
deze regels zouden schenden, en uiteenzetten in welk opzicht die règles et exposer en quoi ces règles auraient été transgressées par
ces dispositions.
regels door de bedoelde bepalingen zouden zijn geschonden. La requête se limite à attaquer de manière générale la loi du 22
Het verzoekschrift beperkt zich ertoe de wet van 22 december 1998 décembre 1998 contenant le budget des voies et moyens pour l'année
houdende de Rijksmiddelenbegroting voor het begrotingsjaar 1999, die budgétaire 1999, qui comporte seize articles de contenu différent.
zestien artikelen met diverse inhoud bevat, in het algemeen aan te
vechten. Het geeft niet aan in welk opzicht deze of gene van de Elle n'indique pas en quoi telle ou telle disposition de cette loi
bepalingen van die wet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet zou violerait les articles 10 et 11 de la Constitution.
schenden. B.4. In zoverre uit het verzoekschrift zou kunnen worden afgeleid dat B.4. En tant qu'il pourrait se déduire de la requête que la partie
de verzoekende partij het bestaan van inkomstenbelastingen strijdig requérante juge l'existence d'un impôt sur les revenus contraire aux
acht met de voormelde grondwetsartikelen, zou het beroep in articles constitutionnels précités, le recours serait en réalité
werkelijkheid gericht zijn tegen de bepalingen die de dirigé contre les dispositions qui instaurent cet impôt sur les
inkomstenbelastingen invoeren. Artikel 171 van de Grondwet houdt in revenus. L'article 171 de la Constitution implique que le pouvoir
exécutif ne peut percevoir les impositions réglées par une loi ou en
dat de uitvoerende macht tot het innen van de door of krachtens een vertu de celle-ci qu'après y avoir été habilité par le pouvoir
wet geregelde belastingen niet kan overgaan dan nadat zij daartoe van législatif, dans une loi budgétaire ou une loi de financement.
de wetgevende macht, in de begrotingswet of de financiewet, machtiging L'habilitation, qui vaut pour un seul exercice fiscal et doit dès lors
heeft verkregen. De machtiging, die geldt voor één belastingjaar en être renouvelée chaque année, porte donc uniquement sur le caractère
derhalve jaarlijks moet worden hernieuwd, betreft aldus enkel de exécutoire à conférer à un règlement élaboré à un autre niveau. La loi
uitvoerbaarstelling van een elders uitgewerkte regeling. De bestreden entreprise, plus précisément son article 5, ne fait que conférer une
wet, meer bepaald artikel 5, reikt niet verder dan de machtiging om « habilitation pour le recouvrement des « impôts directs et indirects, [
de op 31 december 1998 bestaande directe en indirecte belastingen » in . ] existant au 31 décembre 1998 [ . ] d'après les lois, arrêtés et
te vorderen « volgens de wetten, besluiten en tarieven waarbij de
zetting en invordering ervan worden geregeld ». Het werkelijke tarifs qui en règlent l'assiette et la perception ». L'objet réel du
onderwerp van het beroep zou dan niet de wet van 22 december 1998 recours ne serait donc pas la loi du 22 décembre 1998 contenant le
houdende de Rijksmiddelenbegroting voor het begrotingsjaar 1999 zijn, maar het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992. Naar luid van artikel 3, § 1, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, zijn de beroepen strekkende tot vernietiging van een wet slechts ontvankelijk indien zij worden ingesteld binnen een termijn van zes maanden na de bekendmaking van de bestreden bepaling in het Belgisch Staatsblad. B.5. Uit wat voorafgaat blijkt dat het beroep tot vernietiging en de vordering tot schorsing klaarblijkelijk niet ontvankelijk zijn. Om die redenen, het Hof, beperkte kamer, met eenparigheid uitspraak doende, verklaart het beroep tot vernietiging en de vordering tot schorsing niet-ontvankelijk. Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 15 juli 1999. De griffier, L. Potoms. De voorzitter, budget des voies et moyens pour l'année budgétaire 1999 mais le Code des impôts sur les revenus 1992. En vertu de l'article 3, § 1er, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, les recours tendant à l'annulation d'une loi ne sont recevables que s'ils sont introduits dans un délai de six mois suivant la publication de la loi attaquée au Moniteur belge. B.5. Il résulte de ce qui précède que le recours en annulation et la demande de suspension sont manifestement irrecevables. Par ces motifs, la Cour, chambre restreinte, statuant à l'unanimité, déclare le recours en annulation et la demande de suspension irrecevables. Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 15 juillet 1999. Le greffier, L. Potoms. Le président,
L. De Grève. L. De Grève.
^