Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 61/98 van 4 juni 1998 Rolnummer 1019 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen, gesteld door de Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de rechters P. (...)"
Arrest nr. 61/98 van 4 juni 1998 Rolnummer 1019 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen, gesteld door de Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de rechters P. (...) Arrêt n° 61/98 du 4 juin 1998 Numéro du rôle : 1019 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 34 de la loi du 1 er août 1985 portant des mesures fiscales et autres, posée par la Commission pour l'aide aux victimes d' La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges P. Martens(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 61/98 van 4 juni 1998 Arrêt n° 61/98 du 4 juin 1998
Rolnummer 1019 Numéro du rôle : 1019
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 34 van de wet van En cause : la question préjudicielle concernant l'article 34 de la loi
1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen, gesteld door de du 1er août 1985 portant des mesures fiscales et autres, posée par la
Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden. Commission pour l'aide aux victimes d'actes intentionnels de violence.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges P.
rechters P. Martens, J. Delruelle, H. Coremans, A. Arts en M. Bossuyt, Martens, J. Delruelle, H. Coremans, A. Arts et M. Bossuyt, assistée du
bijgestaan door referendaris R. Moerenhout, waarnemend griffier, onder référendaire faisant fonction de greffier R. Moerenhout, présidée par
voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij beslissing van 27 november 1996 in zake S.L. tegen de Belgische Par décision du 27 novembre 1996 en cause de S.L. contre l'Etat belge,
Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 5 dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 5 décembre
december 1996, heeft de Commissie voor hulp aan slachtoffers van 1996, la Commission pour l'aide aux victimes d'actes intentionnels de
opzettelijke gewelddaden de prejudiciële vraag gesteld of artikel 34 violence a posé la question préjudicielle de savoir si l'article 34 de
van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen la loi du 1er août 1985 portant des mesures fiscales et autres viole
al dan niet het in de Grondwet ingeschreven gelijkheidsbeginsel schendt. ou non le principe d'égalité inscrit dans la Constitution.
II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil II. Les faits et la procédure antérieure
Bij vonnis van 4 februari 1993, heeft de Correctionele Rechtbank te Par jugement du 4 février 1993, le Tribunal correctionnel de Charleroi
Charleroi drie beklaagden veroordeeld tot gevangenisstraffen en tot a condamné trois prévenus à des peines d'emprisonnement et à payer
hoofdelijke betaling van 500.000 frank aan S.L., die zich burgerlijke solidairement à S.L., qui s'était constituée partie civile, la somme
partij had gesteld. de 500.000 francs.
Tegen dat vonnis werd geen hoger beroep ingesteld en het is dus in Le jugement ne fit pas l'objet d'appel et est donc coulé en force de
kracht van gewijsde gegaan. chose jugée.
Bij verzoekschrift, ingediend op 18 mei 1994, heeft S.L. bij de Par requête introduite le 18 mai 1994, S.L. a sollicité, auprès de la
Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden om Commission pour l'aide aux victimes d'actes intentionnels de violence,
een steun van 500.000 frank gevraagd wegens een opzettelijke une aide de 500.000 francs du chef d'un acte intentionnel de violence
gewelddaad die ze op 20 oktober 1991 had ondergaan. subi en date du 20 octobre 1991.
Voor de Commissie beroept de gemachtigde van de Minister van Justitie Devant la Commission, le délégué du ministre de la Justice fait valoir
zich op de verjaring op straffe van verval van het verzoek tot hulp la prescription à peine de forclusion de la demande d'aide qui doit
dat moet worden ingediend binnen een termijn van één jaar te rekenen être introduite dans un délai d'un an à compter du jour où il a été
vanaf de dag waarop uitspraak is gedaan over de strafvordering, met statué sur l'action publique, en application de l'article 34, § 3, de
toepassing van artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985. la loi du 1er août 1985.
De verzoekster vraagt vervolgens dat aan het Hof een prejudiciële La requérante demande alors que soit posée une question préjudicielle
vraag zou worden gesteld omdat « het feit dat de verjaringstermijn van à la Cour parce que « le fait de fixer à un an le délai de
het burgerlijk beroep voortvloeiende uit een misdrijf op één jaar prescription du recours civil résultant d'une infraction a pour
wordt vastgesteld tot gevolg heeft dat de conclusieneemster, die door conséquence que la situation de la concluante, laquelle a subi un
een fout een ernstige schade heeft geleden, in een merkelijk grave dommage résultant d'une faute, est sensiblement plus défavorable
ongunstigere positie verkeert wanneer die fout een misdrijf uitmaakt lorsque cette faute constitue une infraction que lorsqu'elle n'en
dan wanneer zulks niet het geval is ». constitue pas une ».
De Commissie stelt dan de hiervoor weergegeven prejudiciële vraag. La Commission pose alors la question préjudicielle mentionnée ci-dessus.
III. De rechtspleging voor het Hof III. La procédure devant la Cour
Bij beschikking van 5 december 1996 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 5 décembre 1996, le président en exercice a désigné
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la
77 van de organieke wet bij op 8 januari 1997 ter post aangetekende brieven. loi organique, par lettres recommandées à la poste le 8 janvier 1997.
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 18 januari 1997. Moniteur belge du 18 janvier 1997.
Bij beschikking van 26 februari 1997 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 26 février 1997, le président en exercice a abrégé à
termijn voor het indienen van een memorie tot vijftien dagen verkort, quinze jours le délai pour introduire un mémoire uniquement en ce qui
enkel wat betreft de Minister van Justitie. concerne le ministre de la Justice.
Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven aan de Minister van La décision de renvoi a été notifiée au ministre de la Justice
Justitie overeenkomstig artikel 77 van de organieke wet bij op 28 conformément à l'article 77 de la loi organique, par lettre
februari 1997 ter post aangetekende brief; bij dezelfde brief is recommandée à la poste le 28 février 1997; l'ordonnance abrégeant le
kennisgegeven van de beschikking van inkorting van de termijn voor het délai pour introduire le mémoire a été notifiée par la même lettre.
indienen van een memorie.
Bij beschikking van 25 maart 1997 heeft het Hof de door de Minister Par ordonnance du 25 mars 1997, la Cour a écarté le mémoire introduit
van Justitie ten gevolge van een administratieve vergissing bij op 21 par le ministre de la Justice par lettre recommandée à la poste le 21
februari 1997 ter post aangetekende brief ingediende memorie uit de février 1997 suite à une erreur administrative.
debatten geweerd.
Van die beschikking is kennisgegeven aan de Minister van Justitie bij Cette ordonnance a été notifiée au ministre de la Justice par lettre
op 2 april 1997 ter post aangetekende brief. recommandée à la poste le 2 avril 1997.
Memories zijn ingediend door : Des mémoires ont été introduits par :
- S.L., wonende te 6000 Charleroi, rue Carena 1/02/06, bij op 13 - S.L., demeurant à 6000 Charleroi, rue Carena 1/02/06, par lettre
februari 1997 ter post aangetekende brief; recommandée à la poste le 13 février 1997;
- de Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, bij op 25 februari 1997 - le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, par
ter post aangetekende brief; lettre recommandée à la poste le 25 février 1997;
- de Minister van Justitie, Waterloolaan 115, 1000 Brussel, bij op 18 - le ministre de la Justice, boulevard de Waterloo 115, 1000
maart 1997 ter post aangetekende brief. Bruxelles, par lettre recommandée à la poste le 18 mars 1997.
Van die memories is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de Ces mémoires ont été notifiés conformément à l'article 89 de la loi
organieke wet bij op 1 april 1997 ter post aangetekende brieven. organique, par lettres recommandées à la poste le 1er avril 1997.
S.L. heeft een memorie van antwoord ingediend bij op 5 mei 1997 ter S.L. a introduit un mémoire en réponse, par lettre recommandée à la
post aangetekende brief. poste le 5 mai 1997.
Bij beschikkingen van 29 mei 1997 en 25 november 1997 heeft het Hof de Par ordonnances du 29 mai 1997 et du 25 novembre 1997, la Cour a
termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot respectievelijk 5 december 1997 en 5 juni 1998. prorogé respectivement jusqu'aux 5 décembre 1997 et 5 juin 1998 le
Bij beschikking van 17 december 1997 heeft het Hof de vraag délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
geherformuleerd en de rechters-verslaggevers ermee belast inlichtingen
in te winnen betreffende de mogelijke gevolgen van de wet van 17 Par ordonnance du 17 décembre 1997, la Cour a reformulé la question et
a chargé les juges-rapporteurs de recueillir des informations
februari 1997 « tot wijziging van de artikelen 30 en 34 van de wet van concernant l'incidence éventuelle de la loi du 17 février 1997 «
1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen, inzake de hulp modifiant les articles 30 et 34 de la loi du 1er août 1985 portant des
aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden » en van de wet van 18 mesures fiscales et autres en ce qui concerne l'aide aux victimes
februari 1997 « tot wijziging van de wet van 1 augustus 1985 houdende d'actes intentionnels de violence » et de la loi du 18 février 1997 «
fiscale en andere bepalingen, inzake de hulp aan slachtoffers van modifiant, en ce qui concerne l'aide aux victimes d'actes
opzettelijke gewelddaden », voor de behandeling van de zaken bij de intentionnels de violence, la loi du 1er août 1985 portant des mesures
Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden, fiscales et autres » sur le traitement des affaires à la Commission
meer in het bijzonder wat de termijnen en de terugwerkende kracht pour l'aide aux victimes d'actes intentionnels de violence, plus
betreft. Van die beschikking alsmede van de onderzoeksmaatregel is particulièrement en ce qui concerne les délais et la rétroactivité.
kennisgegeven aan de partijen, aan de advocaten en aan de voorzitter Cette ordonnance ainsi que la mesure d'instruction ont été notifiées
van de Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke aux parties, aux avocats ainsi qu'au président de la Commission pour
gewelddaden, bij op 23 januari 1998 ter post aangetekende brieven. l'aide aux victimes d'actes intentionnels de violence par lettres
Bij brief van 20 februari 1998 heeft de voorzitter van voornoemde recommandées à la poste le 23 janvier 1998.
Commissie de gevraagde inlichtingen verstrekt. Par lettre du 20 février 1998, le président de la Commission précitée
Bij beschikking van 25 maart 1998 heeft het Hof de zaak in gereedheid a fourni les renseignements demandés.
verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 29 april 1998, na Par ordonnance du 25 mars 1998, la Cour a déclaré l'affaire en état et
de griffier te hebben gelast kennisgeving te doen van voormelde brief fixé l'audience au 29 avril 1998 après avoir chargé le greffier de
van 20 februari 1998 aan de partijen en dezen te hebben uitgenodigd notifier aux parties la lettre du 20 février 1998 précitée et invité
uiterlijk op 21 april 1998 een aanvullende memorie in te dienen les parties à introduire un mémoire complémentaire le 21 avril 1998 au
betreffende de mogelijke weerslag van de wet van 17 februari 1997 op plus tard sur l'incidence éventuelle de la loi du 17 février 1997 sur
hun beoordeling van de bestaanbaarheid met de artikelen 10 en 11 van leur appréciation de la conformité aux articles 10 et 11 de la
de Grondwet van artikel 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende Constitution de l'article 34 de la loi du 1er août 1985 portant des
fiscale en andere bepalingen, vóór de wijziging ervan bij de wet van 17 februari 1997. mesures fiscales et autres, avant sa modification par la loi du 17 février 1997.
Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats
bij op 26 maart 1998 ter post aangetekende brieven. par lettres recommandées à la poste le 26 mars 1998.
Op de openbare terechtzitting van 29 april 1998 : A l'audience publique du 29 avril 1998 :
- zijn verschenen : - ont comparu :
. Mr. X. Attout, advocaat bij de balie te Charleroi, voor S.L.; . Me X. Attout, avocat au barreau de Charleroi, pour S.L.;
. O. Crabbe, adjunct-adviseur bij het Ministerie van Justitie, voor de . O. Crabbe, conseiller adjoint au ministère de la Justice, pour le
minister van Justitie; ministre de la Justice;
. Mr. J. Sohier, advocaat bij de balie te Brussel, voor de . Me J. Sohier, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des
Ministerraad; ministres;
- hebben de rechters-verslaggevers J. Delruelle en A. Arts verslag - les juges-rapporteurs J. Delruelle et A. Arts ont fait rapport;
uitgebracht; - zijn de voornoemde partijen gehoord; - les parties précitées ont été entendues;
- is de zaak in beraad genomen. - l'affaire a été mise en délibéré.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
IV. Onderwerp van de in het geding zijnde bepaling IV. Objet de la disposition en cause
Artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en L'article 34, § 3, de la loi du 1er août 1985 portant des mesures
andere bepalingen luidt : fiscales et autres dispose :
« Het verzoek tot hulp moet op straffe van verval worden ingediend « A peine de forclusion, la demande d'aide doit être présentée dans le
binnen een jaar te rekenen, naargelang van het geval, ofwel van de dag
waarop bij een in kracht van gewijsde gegane beslissing uitspraak is délai d'un an à compter, selon le cas, soit du jour où il aura été
gedaan over de strafvordering, ofwel vanaf de beslissing van het statué sur l'action publique par une décision passée en force de chose
onderzoeksgerecht. » jugée, soit de la décision de la juridiction d'instruction. »
V. In rechte V. En droit
- A - - A -
Memorie van S.L. Mémoire de S.L.
A.1. Artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985 schendt de A.1. L'article 34, § 3, de la loi du 1er août 1985 viole les articles
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat het een verschil in 10 et 11 de la Constitution parce qu'il fait naître une différence de
behandeling doet ontstaan tussen de slachtoffers van een opzettelijke traitement entre les victimes d'un acte intentionnel de violence selon
gewelddaad naargelang zij de daders vervolgen met het oog op hun qu'elles poursuivent les auteurs de cet acte en vue de leur
schadeloosstelling op basis van de algemene indemnisation sur la base des principes généraux d'indemnisation
schadeloosstellingsbeginselen die voortvloeien uit de artikelen 1382 découlant des articles 1382 et suivants du Code civil ou sur la base
en volgende van het Burgerlijk Wetboek of op basis van artikel 34, §
3, van de wet van 1 augustus 1985. de l'article 34, § 3, de la loi du 1er août 1985.
In zijn arrest van 21 maart 1995 echter stemt het Hof « de Or, par son arrêt du 21 mars 1995, la Cour « aligne le délai de
verjaringstermijn van de burgerlijke vordering die voortvloeit uit een prescription de l'action civile découlant d'une infraction sur le
misdrijf af op de verjaringstermijn van gemeen recht ». Dat arrest délai de prescription de droit commun ». Cet arrêt était relatif à une
betrof een aangelegenheid die gebaseerd was op het begrip fout. In
onderhavig geval is de schadeloosstelling gebaseerd op het begrip matière basée sur le concept de faute. Dans le présent cas d'espèce,
solidariteit, vermits de Belgische Staat zich in de plaats stelt van l'indemnisation se fonde sur la notion de solidarité puisque l'Etat
de normale schuldenaars. belge se substitue aux débiteurs normaux.
Het verschil in behandeling wat betreft de verjaringstermijn tussen de La différence de traitement quant au délai de prescription entre
schadeloosstelling die is gebaseerd op het begrip fout en die welke is
gebaseerd op het begrip solidariteit is niet redelijkerwijze l'indemnisation basée sur la notion de faute et celle basée sur la
verantwoord, « in zoverre de slachtoffers van opzettelijke gewelddaden notion de solidarité n'est pas raisonnablement justifiée, « dans la
niet kan worden verweten dat hun normale schuldenaars insolvent zijn mesure où l'insolvabilité des débiteurs normaux des victimes d'actes
en die insolventie hen bijgevolg niet mag benadelen bij het vorderen intentionnels ne peut leur être reprochée et, par conséquent, leur
van de schadeloosstelling waarop zij recht hebben ». être préjudiciable pour poursuivre l'indemnisation à laquelle ils ont
Bovendien is die bepaling eveneens discriminerend « wanneer men zich droit ». Par ailleurs, « si l'on se situe exclusivement au niveau du cadre
uitsluitend plaatst op het niveau van de schadeloosstelling voor de d'indemnisation des actes intentionnels de violence 'basée sur la
opzettelijke gewelddaden 'gebaseerd op de objectieve responsabilité objective' et 'qui découle de la solidarité entre les
aansprakelijkheid' en 'voortvloeiend uit de solidariteit tussen de citoyens' », cette disposition est également discriminatoire. Elle
burgers' ». Zij veroorzaakt immers een onevenwicht onder de verzoekers établit, en effet, un déséquilibre entre les requérants selon que
naargelang de opzettelijke gewelddaad door één of meer daders is l'acte intentionnel de violence a été commis par un ou plusieurs
gepleegd, die daders bekend of onbekend zijn, opgesloten zijn of in auteurs, que ces auteurs sont connus ou inconnus, incarcérés ou en
vrijheid verkeren. De termijn van één jaar is uiterst kort wanneer het liberté. Le délai d'un an est excessivement court lorsqu'il s'agit de
erom gaat de insolventie vast te stellen van verscheidene daders, constater l'insolvabilité de plusieurs auteurs, d'auteurs inconnus ou
onbekende of opgesloten daders. incarcérés.
Memorie van de Ministerraad Mémoire du Conseil des ministres
A.2. Artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985 voert geen enkel A.2. L'article 34, § 3, de la loi du 1er août 1985 n'instaure aucune
verschil in behandeling in onder de slachtoffers wat betreft de différence de traitement entre les victimes en ce qui concerne la
termijnvoorwaarde voor het instellen van een verzoek tot hulp. Er is condition de délai pour l'introduction d'une demande d'aide. Il n'y a
dus geen bijzondere categorie van rechtzoekenden die op donc pas de catégorie particulière de justiciables qui seraient
discriminerende wijze zouden worden behandeld, aangezien de wet voor traités de manière discriminatoire, la loi étant la même pour tous.
iedereen dezelfde is.
Bovendien is een schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet D'autre part, une violation des articles 10 et 11 de la Constitution
enkel denkbaar wanneer het verschil in behandeling categorieën van n'est concevable que si la différence de traitement affecte des
personen raakt die zich in voldoende vergelijkbare situaties bevinden. catégories de personnes se trouvant dans des situations suffisamment
De verwijzing naar het arrest van het Hof van 21 maart 1995 is niet comparables. La référence à l'arrêt de la Cour du 21 mars 1995 n'est
relevant. Te dezen dient te worden vastgesteld dat de wetgever geen pas pertinente. En l'espèce, il y a lieu de constater que le
verschillende termijn oplegt naar gelang van de categorie van législateur n'impose pas de délai différent selon la catégorie de
slachtoffers van opzettelijke gewelddaden, dat het begrip fout totaal victimes d'actes intentionnels de violence, que le concept de faute
ontbreekt vermits de hulp vanwege de Staat gebaseerd is op een est totalement absent puisque l'aide de l'Etat repose sur un principe
beginsel van collectieve solidariteit en niet op een vermoeden van de solidarité collective et non sur une présomption de faute, que, en
fout, dat, bij ontstentenis van elk burgerlijk recht, het verzoek tot l'absence de tout droit civil, la demande d'aide ne saurait être
hulp niet als een burgerlijk beroep zou kunnen worden gekwalificeerd qualifiée de recours civil et qu'il ne peut être question d'une
en dat geen sprake kan zijn van een verschil onder slachtoffers différence entre victimes selon que l'acte intentionnel de violence
naargelang de opzettelijke gewelddaad waarvoor hulp wordt gevraagd al pour lequel il est demandé une aide constitue ou non une infraction
dan niet een misdrijf vormt, vermits zulks steeds het geval is. puisque tel est toujours le cas.
« Ten overvloede dient te worden vastgesteld dat noch 'de belangen die « Surabondamment, il faut constater que ni ' les intérêts que le
wetgever van 1985 heeft willen beschermen', noch het ondergeschikte législateur de 1985 a voulu protéger ', ni le caractère subsidiaire du
karakter van het beroep bij de Commissie eraan in de weg staan dat, recours à la Commission, n'empêchent que, comme dans toutes autres
zoals in alle andere rechtsmateries, bij de wet termijnen worden matières de droit, des délais soient instaurés par la loi, à peine de
ingesteld, op straffe van verval, voor de indiening van rechtsvorderingen. » forclusion, pour l'introduction des demandes en justice. »
Het Europees Verdrag van de Raad van Europa van 24 november 1983 « La Convention européenne du Conseil de l'Europe du 24 novembre 1983 «
aangaande de schadeloosstelling der slachtoffers van geweldmisdrijven relative au dédommagement des victimes d'infractions violentes », qui
», dat een van de bronnen vormt van de Belgische wet van 1 augustus constitue l'une des sources de la loi belge du 1er août 1985, prévoit
1985, voorziet immers in die mogelijkheid. d'ailleurs cette possibilité.
Ook dient te worden beklemtoond dat het rechtsgeding betreffende de Il convient aussi d'insister sur l'indépendance totale entre
burgerlijke vordering en het geding voor de Commissie volledig los van l'instance judiciaire relative à l'action civile et l'instance devant
elkaar staan : het verzoekschrift kan worden ingediend bij de la Commission : la requête peut être présentée devant la Commission
Commissie, zelfs als de verzoeker zich nog niet kan beroepen op een alors même que le requérant ne peut pas encore se prévaloir d'une
beslissing tot vaststelling van de schadevergoeding die hem décision fixant les dommages et intérêts qui lui seraient dus. Certes,
verschuldigd zou zijn. Artikel 31, § 1, maakt de hulp weliswaar l'article 31, § 1er, subordonne l'aide à l'exigence que la réparation
afhankelijk van de vereiste dat de schade niet voldoende en op du dommage ne puisse être assurée de façon effective et suffisante par
daadwerkelijke wijze door andere middelen kan worden hersteld. Uit de d'autres moyens. Il résulte toutefois des travaux préparatoires et de
parlementaire voorbereiding en de meeste commentaren in de rechtsleer la plupart des commentaires de doctrine que cette condition n'est pas
volgt echter dat die voorwaarde niet op absolute wijze moet gelden.
Ten slotte « brengt het enkele bestaan van een vervaltermijn niet op appelée à jouer de manière absolue.
zichzelf 'een ernstige beperking van de rechten van een slachtoffer' Enfin, « la seule existence d'un délai de forclusion n'emporte pas par
met zich mee ». Zelfs indien dat slachtoffer niet op de hoogte is van elle-même 'une grave limitation des droits d'une victime' ». En effet,
de min of meer grote insolventie van de dader van de feiten, kan het même si cette victime ignore la plus ou moins grande insolvabilité de
immers steeds, tot bewaring van recht, een verzoek tot hulp indienen, l'auteur des faits, elle peut toujours introduire une demande d'aide à
waardoor de vervaltermijn geldig zal worden gestuit, overeenkomstig de titre conservatoire, ce qui interrompra valablement le délai de
beginselen van artikel 18 van het Gerechtelijk Wetboek. In forclusion, conformément aux principes de l'article 18 du Code
ondergeschikte orde, ten slotte, dient te worden opgemerkt dat het judiciaire. Subsidiairement enfin, il faut relever que l'existence de
bestaan van vervaltermijnen van één jaar om de zaak bij de bevoegde délais de forclusion d'un an pour saisir le juge compétent se retrouve
rechter aanhangig te maken in talrijke andere aangelegenheden dans de nombreuses autres matières.
voorkomt. « Uit het geheel van die elementen volgt dat artikel 34 van de wet van « Il résulte de l'ensemble de ces éléments que l'article 34 de la loi
1 augustus 1985 geen verschil maakt tussen 'categorieën' van du 1er août 1985 n'opère aucune distinction entre 'catégories' de
verschillende rechtzoekenden. Het enkele bestaan van een korte justiciables différents. La seule existence d'un court délai, prescrit
termijn, voorgeschreven op straffe van verval, om een verzoek in te à peine de forclusion, pour introduire une demande ne peut pas être
dienen, kan niet worden beschouwd als een 'ernstige beperking van considérée comme une 'grave limitation de droits' ni comme hors de
rechten', noch als onevenredig ten aanzien van het door de wetgever proportion par rapport au but légitime poursuivi par le législateur.
nagestreefde wettige doel. Bijgevolg schendt die bepaling noch de En conséquence, cette disposition ne viole pas les articles 10 et 11
artikelen 10 en 11, noch andere beginselen van de Grondwet. » ni d'autres principes de la Constitution. »
Memorie van de Minister van Justitie Mémoire du ministre de la Justice
De wet van 1 augustus 1985, gebaseerd op het begrip collectieve La loi du 1er août 1985, basée sur le concept de solidarité
solidariteit, beperkt zich tot de organisatie van een procedure collective, se borne à organiser une procédure permettant à une
waardoor een slachtoffer om materiële hulp kan vragen in het geval victime de demander une aide matérielle dans le cas où celle-ci ne
waarin het op geen andere wijze kan worden vergoed. peut être indemnisée par une autre voie.
« Het enkele verschil in behandeling dat in aanmerking kan worden « La seule différence de traitement qui puisse être envisagée est
genomen, is dat van een slachtoffer van een opzettelijke gewelddaad en celle d'une victime d'un acte de violence intentionnel et une victime
een slachtoffer van een ander misdrijf dan een gewelddaad, in zoverre d'un délit autre qu'un acte de violence, dans la mesure où cette
laatstgenoemde zich niet tot de Commissie kan richten. » Die dernière ne peut pas s'adresser à la Commission. » Cette
differentiatie wordt verantwoord door de overweging dat de différenciation est justifiée par la considération que les victimes
slachtoffers van opzettelijke gewelddaden meer in het bijzonder moeten d'actes intentionnels de violence doivent être plus particulièrement
worden beschermd. Aangezien de vervaltermijn voor al die slachtoffers protégées. Le délai de forclusion étant le même pour toutes ces
dezelfde is, zou artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985 niet victimes, l'article 34, § 3, de la loi du 1er août 1985 ne saurait
discriminerend kunnen zijn. être discriminatoire.
Het arrest van het Hof van 21 maart 1995 wordt niet op relevante wijze L'arrêt de la Cour du 21 mars 1995 n'est pas invoqué de manière
aangevoerd. De verzoekster is ten onrechte van mening dat de hulp die pertinente. La requérante considère, à tort, que l'aide qui peut être
door de Commissie kan worden toegekend vergelijkbaar is met de accordée par la Commission est semblable à l'action en responsabilité
aansprakelijkheidsvordering van het burgerlijk recht. Die hulp is du droit civil. Or, cette aide n'est pas un droit subjectif fondé sur
echter geen subjectief recht gebaseerd op een idee van fout vanwege de une idée de faute de l'Etat mais sur une idée de solidarité
Staat maar op een idee van collectieve solidariteit. Het is overigens collective. C'est d'ailleurs à la lumière de cette dernière idée que
in het licht van die laatste idee dat de in de wet vermelde begrippen van subsidiariteit en maximumbedrag kunnen worden gezien. De rechtspleging voor de Commissie doet niet de burgerlijke rechtsvordering tegen de verantwoordelijke voor de agressie vervallen. « In feite bestaat er slechts één discriminatie, vermits de situatie van het slachtoffer van een solvente agressor uiteraard gunstiger is dan die van een slachtoffer van een insolvente agressor. De wet op de Commissie strekt er precies toe voor dat soort probleem van sociale aard een oplossing te bieden. Het is echter waar dat de wetgever uitkijkt naar een meer soepele procedure en het voornemen heeft de termijn van een jaar te vervangen peuvent être comprises les notions de subsidiarité et de montant maximum figurant dans la loi. La procédure devant la Commission n'éteint pas l'action civile contre le responsable de l'agression. « En fait, il n'existe qu'une discrimination, puisque la situation de la victime d'un agresseur solvable est évidemment plus favorable que celle d'une victime d'un agresseur insolvable. La loi sur la commission tend précisément à rencontrer ce type de problème d'ordre social. Il est cependant vrai que le législateur se tourne vers une procédure plus souple et a le projet de substituer au délai d'un an, un délai de
door een termijn van drie jaar. » trois ans. »
Memorie van antwoord van S.L. Mémoire en réponse de S.L.
A.3. Zelfs als het arrest van 21 maart 1995 gebaseerd is op het begrip A.3. Même si l'arrêt du 21 mars 1995 est basé sur le concept de faute,
fout, is het te dezen niet zonder belang. Het is immers « een verruimd il ne saurait être indifférent en l'espèce. Doit en effet prévaloir «
begrip van het voorschrift van tegemoetkoming van de Staat, ten bate une notion élargie du précepte d'intervention de l'Etat, au profit de
van alle benadeelden, ondanks de verjaringstermijn van de bijzondere tous les préjudiciés, nonobstant le délai de prescription de la loi
wet, en dit op dezelfde manier als de verjaringstermijnen waarover in spéciale, et ce, à l'équivalence des délais de prescription qui ont
het genoemde arrest is geoordeeld » dat de overhand moet hebben. été jugés par ledit arrêt ».
Artikel 34, § 3, is overigens intrinsiek discriminerend. De L'article 34, § 3, est par ailleurs intrinsèquement discriminatoire.
slachtoffers van opzettelijke gewelddaden bevinden zich immers niet op En effet, les victimes d'actes intentionnels de violence ne se
voet van gelijkheid vanaf het ogenblik dat de verjaringstermijn loopt. trouvent pas sur le même pied d'égalité à partir du moment où court le
Gediscrimineerd worden de slachtoffers die de termijnvereiste niet in délai de prescription. Sont discriminées les victimes qui n'ont pu
acht hebben kunnen nemen omdat zij er zich moeilijk rekenschap van respecter l'exigence du délai en raison de la difficulté de se rendre
kunnen geven of de dader al dan niet insolvent is, een moeilijkheid compte de l'insolvabilité de l'auteur, difficulté indépendante de leur
die onafhankelijk is van hun wil. volonté.
Zulks zou niet het geval zijn indien de verjaringstermijn begon te Tel ne serait pas le cas si le délai de prescription prenait cours « à
lopen « vanaf het ogenblik waarop elk slachtoffer de insolventie van partir du moment où chaque victime a pu constater l'insolvabilité de
zijn dader heeft kunnen vaststellen ». Het is pas vanaf dat ogenblik son auteur ». Ce n'est qu'à partir de cet instant que toutes les
dat alle slachtoffers zich in dezelfde situatie bevinden. victimes se trouvent dans la même situation.
- B - - B -
B.1.1. De door het Hof geherformuleerde prejudiciële vraag luidt : B.1.1. La question préjudicielle, reformulée par la Cour, énonce :
« Schendt artikel 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale « L'article 34 de la loi du 1er août 1985 portant des mesures fiscales
en andere bepalingen de artikelen 10 en 11 van de Grondwet ? » et autres viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution ? »
B.1.2. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing blijkt dat de B.1.2. De la motivation de la décision de renvoi, il apparaît que la
Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden aan Commission pour l'aide aux victimes d'actes intentionnels de violence
het Hof vraagt of artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985 interroge la Cour sur la compatibilité de l'article 34, § 3, de la loi
houdende fiscale en andere bepalingen bestaanbaar is met de artikelen du 1er août 1985 portant des mesures fiscales et autres avec les
10 en 11 van de Grondwet. articles 10 et 11 de la Constitution.
B.1.3. Die paragraaf bepaalt : B.1.3. Ce paragraphe dispose :
« Het verzoek tot hulp moet op straffe van verval worden ingediend « A peine de forclusion, la demande d'aide doit être présentée dans le
binnen een jaar te rekenen, naargelang van het geval, ofwel van de dag
waar bij een in kracht van gewijsde gegane beslissing uitspraak is délai d'un an à compter, selon le cas, soit du jour où il aura été
gedaan over de strafvordering, ofwel vanaf de beslissing van het statué sur l'action publique par une décision passée en force de chose
onderzoeksgerecht. » jugée, soit de la décision de la juridiction d'instruction. »
Artikel 4 van de wet van 17 februari 1997 tot wijziging van de L'article 4 de la loi du 17 février 1997, modifiant les articles 30 et
artikelen 30 en 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en 34 de la loi du 1er août 1985 portant des mesures fiscales et autres
andere bepalingen, inzake de hulp aan de slachtoffers van opzettelijke en ce qui concerne l'aide aux victimes d'actes intentionnels de
gewelddaden, heeft die termijn van één jaar op drie jaar gebracht.
B.2. Krachtens artikel 26, § 2, tweede lid, van de bijzondere wet van violence, a porté ce délai de un an à trois ans.
6 januari 1989, staat het aan de rechter die een prejudiciële vraag B.2. En vertu de l'article 26, § 2, alinéa 2, de la loi spéciale du 6
stelt te oordelen of het antwoord op die vraag onontbeerlijk is voor janvier 1989, c'est au juge qui pose une question préjudicielle qu'il
de oplossing van het geschil dat hij moet beslechten. appartient d'apprécier si la réponse à cette question est
Het staat aan de verwijzende rechter en aan hem alleen uitspraak te indispensable à la solution du litige qu'il doit trancher.
doen over de toepasbaarheid in de tijd van een voor hem aangevoerde C'est au juge a quo et à lui seul qu'il appartient de statuer sur
norm. Het Hof kan bijgevolg niet onderzoeken of de nieuwe wet op de l'applicabilité dans le temps d'une norme invoquée devant lui. La Cour
feiten van het geschil kan worden toegepast. ne peut dès lors examiner si la loi nouvelle peut trouver à
s'appliquer aux faits du litige.
Het Hof beantwoordt de gestelde vraag in zoverre zij betrekking heeft La Cour répond à la question posée en tant qu'elle porte sur l'article
op artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985 vóór de wijziging 34, § 3, de la loi du 1er août 1985 avant sa modification par la loi
ervan bij de wet van 17 februari 1997. du 17 février 1997.
B.3. Volgens de verzoekende partij voor de verwijzende rechter, zou de B.3. Selon la partie requérante devant le juge a quo, la disposition
betwiste bepaling de artikelen 10 en 11 van de Grondwet om twee litigieuse violerait les articles 10 et 11 de la Constitution pour
redenen schenden. In de eerste plaats doet zij een verschil in deux raisons. Tout d'abord, elle fait naître une différence de
behandeling ontstaan tussen de slachtoffers van een opzettelijke traitement entre les victimes d'un acte intentionnel de violence parce
gewelddaad, omdat de vervaltermijn verschillend is van die waarin is que le délai de prescription est différent de celui qui est prévu pour
voorzien voor de vorderingen die op de artikelen 1382 en volgende van les actions fondées sur les articles 1382 et suivants du Code civil.
het Burgerlijk Wetboek steunen. Vervolgens houdt zij geen rekening met
de verschillen onder slachtoffers naargelang de handeling door een of Ensuite, elle ne tient pas compte des différences entre victimes selon
meer daders is gesteld, of die daders bekend of onbekend zijn, que l'acte a été commis par un ou plusieurs auteurs, que ces auteurs
opgesloten zitten of in vrijheid verkeren. sont connus ou inconnus, incarcérés ou en liberté.
B.4.1. Uit de parlementaire voorbereiding van de wet van 1 augustus
1985 blijkt dat de wetgever het « billijk » heeft geacht « te voorzien B.4.1. Les travaux préparatoires de la loi du 1er août 1985 font
in een financiële tegemoetkoming vanwege de Staat bij de apparaître que le législateur a jugé « équitable de prévoir une
schadeloosstelling van het slachtoffer, wanneer de misdaadpreventie de participation financière de l'Etat dans l'indemnisation de la victime
là où la prévention de la criminalité n'a pas empêché la perpétration
opzettelijke gewelddaad niet heeft kunnen voorkomen ». d'un acte intentionnel de violence ».
De grondslag voor de tegemoetkoming vanwege de Staat is geenszins « Le fondement de l'intervention de l'Etat n'est nullement « une
een vermoeden van schuld dat op de Staat rust, omdat deze laatste het présomption de faute qui pèserait sur l'Etat n'ayant pu empêcher
misdrijf niet heeft kunnen voorkomen » maar wel « een principe van l'infraction » mais « un principe de solidarité collective entre les
collectieve solidariteit tussen de leden van een zelfde natie ». « Het membres d'une même nation ». « Le projet ne correspond donc en rien à
ontwerp is dan ook in generlei opzicht een verzwakking van de
aansprakelijkheid van de daders van het misdrijf en evenmin voert het une idée d'atténuation de la responsabilité des auteurs d'infractions,
een soort van aansprakelijkheid van de Staat in » (Gedr. St., Senaat, ni à une idée de responsabilité de l'Etat » (Doc. parl., Sénat,
1984-1985, nr. 873/1, p. 17, en nr. 873/2/1°, p. 5). 1984-1985, n° 873/1, p. 17, et n° 873/2/1°, p. 5).
De wetgever heeft bijgevolg gekozen voor een stelsel van subsidiaire Le législateur a dès lors opté pour un régime d'aide subsidiaire
hulp (artikel 31, § 1, 1, van de wet van 1 augustus 1985), waarvan het (article 31, § 1er, 1, de la loi du 1er août 1985), dont le montant
bedrag naar billijkheid wordt bepaald en de door de wetgever est fixé en équité et ne peut dépasser les sommes fixées par le
vastgestelde bedragen niet mag overschrijden (artikel 33 van die wet). législateur (article 33 de cette loi).
Artikel 32 stelt bovendien op beperkende wijze de nadelen vast die L'article 32 de la loi détermine par ailleurs de manière limitative
voor de toekenning van de hulp in aanmerking kunnen worden genomen. les dommages qui peuvent être pris en considération pour l'octroi de
Die beginselen van subsidiariteit en beoordeling naar billijkheid zijn l'aide. Ces principes de subsidiarité et d'appréciation en équité sont
volgens de wetgever essentieel (Gedr. St., Senaat, 1984-1985, nr. jugés essentiels par le législateur (Doc. parl., Sénat, 1984-1985, n°
873/2/1°, pp. 7 en 8). 873/2/1°, pp. 7 et 8).
Artikel 35 van de wet bepaalt zijnerzijds dat de hulp toegekend L'article 35 de la loi prévoit pour sa part que les aides allouées par
ingevolge de beslissing van de commissie, door de Minister van les décisions de la commission sont liquidées par le ministre de la
Justitie wordt vereffend, rekening houdend met de beschikbare middelen van het Fonds. Justice en fonction des disponibilités du Fonds.
Uit de parlementaire voorbereiding volgt ten slotte dat het om een Il résulte enfin des travaux préparatoires que l'indemnisation est
buitengewone schadeloosstelling gaat, « hetgeen betekent dat de extraordinaire, « ce qui signifie que son octroi ne peut jamais être
toekenning ervan nooit als een recht kan worden opgevorderd » (Gedr. St., Senaat, 1984-1985, nr. 873/2/1°, p. 19). réclamé comme un droit » (Doc. parl., 1984-1985, n° 873/2/1°, p. 19).
B.4.2. De beginselen van subsidiariteit, van vaststelling naar B.4.2. Les principes de subsidiarité, de fixation en équité,
billijkheid, van buitengewone en forfaitaire schadeloosstelling en van d'indemnisation exceptionnelle et forfaitaire et de solidarité qui
solidariteit die aan de basis liggen van de wet van 1 augustus 1985 sont à la base de la loi du 1er août 1985 justifient objectivement et
verantwoorden op objectieve en redelijke wijze de verschillen in raisonnablement les différences de traitement entre les actions
behandeling tussen de vorderingen die op de artikelen 1382 en volgende fondées sur les articles 1382 et suivants du Code civil et les
van het Burgerlijk Wetboek steunen en de verzoeken tot hulp die demandes d'aide fondées sur la loi du 1er août 1985, en particulier
gebaseerd zijn op de wet van 1 augustus 1985, in het bijzonder ten quant au délai dans lequel elles doivent être introduites.
aanzien van de termijn binnen welke ze moeten worden ingediend. B.5. La Cour doit encore examiner si le législateur n'a pas méconnu
B.5. Het Hof moet nog nagaan of de wetgever de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet heeft miskend door, wat betreft de vervaltermijn van het verzoek, alle slachtoffers op dezelfde manier te behandelen, zonder te onderscheiden of de handeling is gesteld door een of meer daders, of die daders bekend of niet bekend zijn, opgesloten zitten of in vrijheid verkeren. B.6. Het staat aan de wetgever te beoordelen, onder de controle van het Hof, of situaties dermate verschillend zijn dat ze het voorwerp moeten uitmaken van onderscheiden maatregelen. Een uniforme regeling is niet in strijd met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie dan wanneer categorieën van personen die zich in wezenlijk verschillende situaties bevinden op identieke wijze worden behandeld zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. De beginselen die hebben geleid tot de wet van 1 augustus 1985 en waaraan les articles 10 et 11 de la Constitution en traitant de la même manière, quant au délai de forclusion de la demande, toutes les victimes, sans distinguer si l'acte a été commis par un ou plusieurs auteurs, si ces auteurs sont connus ou inconnus, incarcérés ou en liberté. B.6. C'est au législateur qu'il revient d'apprécier, sous le contrôle de la Cour, si des situations sont à ce point différentes qu'elles doivent faire l'objet de mesures spécifiques. Une réglementation uniforme n'est contraire au principe d'égalité et de non-discrimination que lorsque des catégories de personnes qui se trouvent dans des situations essentiellement différentes sont traitées de façon identique sans qu'existe pour cela une justification raisonnable. Les principes qui ont conduit à la loi du 1er août 1985
is herinnerd in B.4.2 maken het mogelijk de identieke behandeling van et qui sont rappelés au B.4.2 permettent de justifier objectivement et
alle slachtoffers van gewelddaden, wat betreft de termijn voor het
instellen van de vordering, objectief en redelijkerwijze te raisonnablement le traitement identique de toutes les victimes d'actes
verantwoorden. De wetgever heeft de toegekende schadeloosstelling de violence quant au délai d'introduction de l'action. Le législateur
bewust beperkt, en heeft daarbij een verdere ontwikkeling van de a consciemment limité l'indemnisation accordée, en n'excluant pas une
wetgeving ter zake niet uitgesloten. Het is dus niet onredelijk dat de politique législative progressive ultérieure. Il n'est donc pas
wetgever voor alle slachtoffers eenzelfde termijn bepaalt voor het déraisonnable que le législateur impose à toutes les victimes un même
indienen van hun verzoek, ongeacht of de dader van de handeling bekend délai pour introduire leur demande, sans égard au fait que l'auteur de
was of niet, de handeling door een of meer daders is gesteld, en of de l'acte soit connu ou inconnu, que l'acte ait été commis par un ou
dader of daders al dan niet in hechtenis zijn. plusieurs auteurs et que celui-ci ou ceux-ci soient détenus ou non.
B.7. Weliswaar heeft de wet 23 juli 1991 tot wijziging van de B.7. Certes, la loi du 23 juillet 1991 modifiant les articles 31 et 34
artikelen 31 en 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en de la loi du 1er août 1985 portant des mesures fiscales et autres a
andere bepalingen een bijzondere bepaling ingevoegd in artikel 34, § inséré dans l'article 34, § 2, une disposition particulière sur la
2, op grond waarvan het verzoek kan worden ingediend bij het base de laquelle la demande peut être introduite, lorsque l'auteur est
verstrijken van een termijn van twee jaar te rekenen vanaf de datum resté inconnu, dès l'expiration d'un délai de deux ans prenant cours à
van de burgerlijke partijstelling wanneer de dader onbekend is la date de la constitution de partie civile (délai qui a été ramené à
gebleven (termijn die bij artikel 4 van de wet van 17 februari 1997 un an par l'article 4 de la loi du 17 février 1997 modifiant les
tot wijziging van de artikelen 30 en 34 van de wet van 1 augustus 1985 articles 30 et 34 de la loi du 1er août 1985 portant des mesures
houdende fiscale en andere bepalingen, inzake de hulp aan de slachtoffers van opzettelijke gewelddaden, op één jaar is teruggebracht). Die bepaling houdt evenwel geen vervaltermijn in maar biedt de slachtoffers integendeel de bijkomende mogelijkheid om, wanneer de dader onbekend is, het verzoek reeds in te dienen zonder dat moet worden gewacht op een in kracht van gewijsde gegane rechterlijke beslissing over de strafvordering of een beslissing van het onderzoeksgerecht, aangezien dergelijke beslissingen lang kunnen uitblijven wanneer de dader onbekend is. fiscales et autres en ce qui concerne l'aide aux victimes d'actes intentionnels de violence). Cette disposition ne contient toutefois aucun délai de forclusion mais offre au contraire aux victimes la possibilité complémentaire d'introduire déjà la demande, lorsque l'auteur est inconnu, sans devoir attendre qu'une décision judiciaire passée en force de chose jugée ait statué sur l'action publique ou qu'une décision ait été prise par la juridiction d'instruction, étant donné que de telles décisions peuvent longtemps faire défaut lorsque l'auteur est inconnu.
B.8. Uit het feit dat de vervaltermijn van een jaar bij artikel 4 van B.8. Le fait que le délai de forclusion d'un an a été porté à trois
de wet van 17 februari 1997 op drie jaar is gebracht, kan niet worden ans par l'article 4 de la loi du 17 février 1997 ne permet pas de
afgeleid dat de wetgever van oordeel was dat de vroegere termijn van conclure que le législateur considérait que l'ancien délai d'un an
één jaar discriminerend was. De beginselen van gelijkheid en était discriminatoire. Les principes d'égalité et de
niet-discriminatie verzetten zich niet ertegen dat de wetgever de non-discrimination ne s'opposent pas à ce que le législateur améliore
situatie van de slachtoffers van opzettelijke gewelddaden verbetert. la situation des victimes d'actes de violence.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 34, § 3, van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en L'article 34, § 3, de la loi du 1er août 1985 portant des mesures
andere bepalingen schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. fiscales et autres ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 4 juni 1998. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 4 juin 1998.
De wnd. griffier, Le greffier f.f.,
R. Moerenhout. R. Moerenhout.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior
^