Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 28/97 van 6 mei 1997 Rolnummer 1059 In zake : de vordering tot gehele of gedeeltelijke schorsing van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 24 juli 1996 tot vaststelling van het statuut van de niet-professionele sportbeoefenaar Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters L. De Gréve en M. Melchior, en de rechters P. (...)"
Arrest nr. 28/97 van 6 mei 1997 Rolnummer 1059 In zake : de vordering tot gehele of gedeeltelijke schorsing van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 24 juli 1996 tot vaststelling van het statuut van de niet-professionele sportbeoefenaar Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters L. De Gréve en M. Melchior, en de rechters P. (...) Arrêt numéro 28/97 du 6 mai 1997
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 28/97 van 6 mei 1997 Arrêt numéro 28/97 du 6 mai 1997
Rolnummer 1059 Numéro du rôle : 1059
In zake : de vordering tot gehele of gedeeltelijke schorsing van het En cause : la demande de suspension totale ou partielle du décret de
decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 24 juli 1996 tot vaststelling la Communauté flamande du 24 juillet 1996 fixant le statut du sportif
van het statuut van de niet-professionele sportbeoefenaar, ingesteld amateur, introduite par l'a.s.b.l. Union royale belge des sociétés de
door de v.z.w. Koninklijke Belgische Voetbalbond en de v.z.w. Koninklijke Sportklub Tongeren. football-association et par l'a.s.b.l. Koninklijke Sportklub Tongeren.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters L. De Gréve en M. Melchior, en de composée des présidents L. De Gréve et M. Melchior, et des juges P.
rechters P. Martens, J. Delruelle, H. Coremans, A. Arts en M. Bossuyt, Martens, J. Delruelle, H. Coremans, A. Arts et M. Bossuyt, assistée du
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter L. De Gréve, greffier L. Potoms, présidée par le président L. De Gréve,
wijst na beraad het volgende arrest : aprés en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de vordering I. Objet de la demande
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 25 februari Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 25
1997 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 26 février 1997 et parvenue au greffe le 26 février 1997, l'a.s.b.l.
februari 1997, hebben de v.z.w. Koninklijke Belgische Voetbalbond, met Union royale belge des sociétés de football-association, dont le siége
maatschappelijke zetel te 1020 Brussel, Houba de Strooperlaan 145, en social est établi à 1020 Bruxelles, avenue Houba de Strooper 145, et
de v.z.w. Koninklijke Sportklub Tongeren, met maatschappelijke zetel l'a.s.b.l. Koninklijke Sportklub Tongeren, dont le siége social est
te 3700 Tongeren, Kastanjewal 53, een vordering tot gehele of établi à 3700 Tongres, Kastanjewal 53, ont introduit une demande de
gedeeltelijke schorsing ingesteld van het decreet van de Vlaamse suspension totale ou partielle du décret de la Communauté flamande du
Gemeenschap van 24 juli 1996 tot vaststelling van het statuut van de 24 juillet 1996 fixant le statut du sportif amateur (publié au
niet-professionele sportbeoefenaar (bekendgemaakt in het Belgisch
Staatsblad van 12 september 1996). Moniteur belge du 12 septem-bre 1996).
Bij hetzelfde verzoekschrift vorderen de verzoekende partijen eveneens Par la même requête, les parties requérantes demandent également
de gehele of gedeeltelijke vernietiging van hetzelfde decreet. l'annulation totale ou partielle du même décret.
II. De rechtspleging II. La procédure
Bij beschikking van 26 februari 1997 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 26 février 1997, le président en exercice a désigné
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 les juges du siége conformément aux articles 58 et 59 de la loi
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Bij beschikking van 5 maart 1997 heeft het Hof de dag van de Par ordonnance du 5 mars 1997, la Cour a fixé l'audience au 15 avril
terechtzitting bepaald op 15 april 1997 en gezegd dat de in artikel 1997 et a dit que les observations écrites éventuelles des autorités
76, 4, van de organieke wet vermelde overheidsorganen hun eventuele visées à l'article 76, 4, de la loi organique devaient parvenir au
opmerkingen kunnen laten kennen in een uiterlijk op 24 maart 1997 in greffe le 24 mars 1997 au plus tard sous forme d'un mémoire.
te dienen memorie. Cette ordonnance a été notifiée aux autorités mentionnées à l'article
Van die beschikking is kennisgegeven aan de in artikel 76 van de 76 de la loi organique ainsi qu'aux parties requérantes et à leur
organieke wet vermelde overheden evenals aan de verzoekende partijen
en hun advocaat bij op 6 maart 1997 ter post aangetekende brieven. avocat, par lettres recommandées à la poste le 6 mars 1997.
Memories zijn ingediend door : Des mémoires ont été introduits par :
- de Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, bij op 24 maart 1997 - le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, par
ter post aangetekende brief; lettre recommandée à la poste le 24 mars 1997;
- de Vlaamse Regering, Martelaarsplein 19, 1000 Brussel, bij op 24 - le Gouvernement flamand, place des Martyrs 19, 1000 Bruxelles, par
maart 1997 ter post aangetekende brief. lettre recommandée à la poste le 24 mars 1997.
Op de openbare terechtzitting van 15 april 1997 : A l'audience publique du 15 avril 1997 :
- zijn verschenen : - ont comparu :
. Mr. D. Lindemans, advocaat bij de balie te Brussel, en Mr. J. . Me D. Lindemans, avocat au barreau de Bruxelles, et Me. J.
Scheepers, advocaat bij de balie te Tongeren, voor de verzoekende partijen; Scheepers, avocat au barreau de Tongres, pour les parties requérantes;
. Mr. P. Van Orshoven, advocaat bij de balie te Brussel, en Mr. B. . Me P. Van Orshoven, avocat au barreau de Bruxelles, et Me B.
Staelens, advocaat bij de balie te Brugge, voor de Vlaamse Regering; Staelens, avocat au barreau de Bruges, pour le Gouvernement flamand;
. Mr. P. Peeters, advocaat bij de balie te Brussel, voor de . Me P. Peeters, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des
Ministerraad; ministres;
- hebben de rechters-verslaggevers A. Arts en J. Delruelle verslag uitgebracht; - les juges-rapporteurs A. Arts et J. Delruelle ont fait rapport;
- zijn de voornoemde advocaten gehoord; - les avocats précités ont été entendus;
- is de zaak uitgesteld voor verdere behandeling op de terechtzitting van 17 april 1997. - l'affaire a été remise en continuation à l'audience du 17 avril
Op de openbare terechtzitting van 17 april 1997 : 1997. A l'audience publique du 17 avril 1997 :
- zijn verschenen : - ont comparu :
. Mr. V. Busschaert loco Mr. D. Lindemans, advocaten bij de balie te . Me V. Busschaert loco Me D. Lindemans, avocats au barreau de
Brussel, voor de verzoekende partijen; Bruxelles, pour les parties requérantes;
. Mr. P. Van Orshoven, advocaat bij de balie te Brussel, voor de . Me P. Van Orshoven, avocat au barreau de Bruxelles, pour le
Vlaamse Regering; Gouvernement flamand;
. Mr. P. Peeters, advocaat bij de balie te Brussel, voor de . Me P. Peeters, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des
Ministerraad; ministres;
- zijn de voornoemde advocaten gehoord, nadat Mr. Busschaert een nota - les avocats précités ont été entendus aprés que Me Busschaert eut
en stukken had neergelegd; déposé une note et des piéces;
- is de zaak in beraad genomen. - l'affaire a été mise en délibéré.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
III. Onderwerp van de bestreden bepalingen III. Objet des dispositions attaquées
Het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 24 juli 1996 tot vaststelling van het statuut van de niet-professionele sportbeoefenaar regelt bepaalde aspecten van de betrekking tussen de niet-professionele sportbeoefenaar en de sportvereniging en -federatie waarbij hij is aangesloten. Het voorziet in het bijzonder in de zogenaamde " vrijheidsregeling " en omringt deze met een aantal waarborgen. Het bestreden decreet neemt de principiële regeling over van het decreet van 25 februari 1975 tot vaststelling van het statuut van de niet-betaalde sportbeoefenaar, waarbij de levenslange binding van de sportbeoefenaar aan zijn vereniging ongedaan wordt gemaakt. Het is van toepassing op iedere niet-professionele sportbeoefenaar die zich voorbereidt op of deelneemt aan een sportmanifestatie en die daarvoor geen arbeidsovereenkomst heeft aangegaan in het kader van de Le décret de la Communauté flamande du 24 juillet 1996 fixant le statut du sportif amateur régle certains aspects des relations entre le sportif amateur et la fédération ou l'association sportive à laquelle il est affilié. Il prévoit en particulier un" régime de liberté " et l'assortit d'une série de garanties. Le décret attaqué reprend les régles fondamentales du décret du 25 février 1975 fixant le statut du sportif amateur non rémunéré, qui met à néant le lien qui unissait à vie le sportif à son association. Il s'applique au sportif amateur qui se prépare ou participe à une manifestation sportive sans s'être engagé dans les liens d'un contrat
wet van 24 februari 1978 betreffende de arbeidsovereenkomst voor de travail conclu dans le cadre de la loi du 24 février 1978 relative
betaalde sportbeoefenaars. au contrat de travail du sportif rémunéré.
Volgens de vrijheidsregeling heeft iedere niet-professionele Conformément au" régime de liberté ", tout sportif amateur a le droit
sportbeoefenaar het recht de overeenkomst van lidmaatschap met zijn de mettre fin annuellement au contrat d'affiliation conclu avec son
sportvereniging jaarlijks te beëindigen zonder dat naar aanleiding van de beëindiging of gekoppeld aan de overgang naar een andere sportvereniging enige vergoeding mag worden betaald. Het decreet voorziet in waarborgen voor de vrijheidsregeling. Bedingen die ertoe strekken - in strijd met het decreet of met de uitvoeringsbesluiten ervan - de rechten van de niet-professionele sportbeoefenaar aan te tasten of hem zwaardere verplichtingen op te leggen, evenals concurrentiebedingen en arbitrageclausules zijn nietig. Het decreet bevat voorts uitgebreide controle- en strafmaatregelen. association sportive, sans qu'une indemnité quelconque puisse être payée à cette occasion ou puisse être liée au transfert vers une autre association sportive. Le décret assortit le" régime de liberté " de plusieurs garanties. Est nulle, toute clause qui - en violation du décret ou de ses arrêtés d'exécution - vise à porter atteinte aux droits du sportif amateur ou à lui imposer des obligations plus contraignantes, de même que toute clause de non-concurrence ou d'arbitrage. Le décret contient en outre des régles détaillées s'agissant des mesures de contrôle et des sanctions pénales.
IV. In rechte IV. En droit
- A - - A -
Ten aanzien van de ontvankelijkheid Quant à la recevabilité
Wat betreft de bekwaamheid van de verzoekende partijen En ce qui concerne la capacité d'agir des parties requérantes
Memorie van de Vlaamse Regering Mémoire du Gouvernement flamand
A.1. Zolang de verzoekende partijen niet aantonen dat zij voldoen aan A.1. Tant que les parties requérantes ne démontrent pas qu'elles
de publicatievereisten voorgeschreven door de artikelen 3, 9 en 10 van remplissent les conditions de publication prescrites par les articles
de wet van 27 juni 1921 op de verenigingen zonder winstoogmerk, kunnen 3, 9 et 10 de la loi du 27 juin 1921 sur les associations sans but
zij zich niet op de rechtspersoonlijkheid beroepen en niet in rechte lucratif, elles ne peuvent invoquer la personnalité juridique ou ester
treden. en justice.
Memorie van de Ministerraad Mémoire du Conseil des ministres
A.2. De verzoekende partijen moeten bewijzen dat aan de A.2. Les parties requérantes doivent prouver qu'elles satisfont aux
publicatievereisten van de artikelen 3, 9, 10 en 11 van de wet van 27 conditions de publication prévues par les articles 3, 9, 10 et 11 de
juni 1921 werd voldaan. Zolang zij dat niet doen, kunnen zij zich niet la loi du 27 juin 1921. Dans l'intervalle, elles ne peuvent ni
op hun rechtspersoonlijkheid beroepen en kunnen zij niet in rechte invoquer leur personnalité juridique ni ester en justice.
treden. De tweede verzoekende partij heeft haar ledenlijst voor het laatst in
1992 neergelegd ter griffie van de rechtbank van eerste aanleg en La seconde partie requérante a déposé pour la derniére fois en 1992 la
liste de ses membres au greffe du tribunal de premiére instance et ne
voldoet niet aan de bepaling van artikel 10 van de wet van 27 juni satisfait pas au prescrit de l'article 10 de la loi du 27 juin 1921,
1921, die een jaarlijkse aanvulling van de ledenlijst vergt. qui énonce que la liste des membres doit être complétée chaque année.
De verzoekende partijen voldoen evenmin aan de vereisten om als Les parties requérantes ne satisfont pas davantage aux conditions
feitelijke vereniging voor het Hof in rechte te kunnen treden. permettant d'ester en justice devant la Cour comme association de
Wat het belang van de verzoekende partijen betreft fait. Quant à l'intérêt des parties requérantes
Verzoekschrift Requête
A.3.1. De v.z.w. Koninklijke Belgische Voetbalbond, eerste verzoekende A.3.1. L'a.s.b.l. Union royale belge des sociétés de football-association, premiére partie requérante, a pour objet, aux
partij, heeft volgens artikel 3 van haar statuten tot doel" de termes de l'article 3 de ses statuts," l'organisation et la
organisatie en de verspreiding van het voetbal in al zijn vormen ". propagation du football sous toutes ses formes ".
Als sportfederatie moet de voetbalbond de" vrije keuze van aansluiting En tant que fédération sportive, l'Union belge doit" respecter la
bij een nieuwe sportvereniging door de niet-professionele liberté de choix lors de l'adhésion à une autre association sportive
sportbeoefenaar eerbiedigen " (artikel 3, 1, laatste zin, van het par le sportif amateur " (article 3, 1er, derniére phrase, du décret
aangevochten decreet) en mag hij geen transfervergoedingen vragen attaqué) et ne peut réclamer aucune indemnité de transfert (article 3,
(artikel 3, 2). Hij is strafbaar bij overtreding van die bepalingen 2). Elle est punissable si elle contrevient à ces dispositions
(artikel 11, 1, 1° en 2°). (article 11, 1er, 1° et 2°).
Nu het decreet beperkingen oplegt aan de sportverenigingen, kan de Dés lors que le décret restreint la liberté des associations
eerste verzoekende partij door het bestreden decreet rechtstreeks en sportives, la premiére partie requérante est susceptible d'être
ongunstig geraakt worden. affectée directement et défavorablement par le décret entrepris.
A.3.2. De v.z.w. Koninklijke Sportklub Tongeren heeft zowel A.3.2. L'a.s.b.l. Koninklijke Sportklub Tongeren compte parmi ses
professionele als niet-professionele, maar betaalde sportbeoefenaars membres tant des sportifs professionnels que des sportifs amateurs,
onder haar leden. Volgens artikel 3 van haar statuten heeft de mais rémunérés. Selon l'article 3 de ses statuts, l'association a pour
vereniging tot statutair doel" de ontwikkeling van de jeugd door de objet " le développement de la jeunesse par la pratique des sports
beoefening van de atletische sporten ". athlétiques ".
De tweede verzoekende partij moet gedogen dat bij haar als La seconde partie requérante doit tolérer que des membres affiliés
niet-professionele sportbeoefenaars aangesloten leden gebruik maken van de decretale vrijheidsregeling, waarbij zij met die leden geen arbeidsovereenkomst meer kan sluiten die in strijd zou zijn met die regeling. De tweede verzoekende partij kan derhalve rechtstreeks en ongunstig geraakt worden door het decreet. Memorie van de Vlaamse Regering A.4. Uit de uiteenzetting van hun belang en de middelen blijkt dat de verzoekende partijen enkel de gevolgen aanklagen die het decreet heeft voor de niet-professionele sportbeoefenaars die met een arbeidsovereenkomst verbonden zijn. Het griefhoudende element dat wordt aangeklaagd in het beroep tot vernietiging en dus ook de vordering tot schorsing is beperkt tot de chez elle en qualité de sportifs amateurs fassent usage du régime de liberté décrétal en vertu duquel elle ne peut plus conclure avec ces membres un contrat de travail qui ne serait pas conforme à cette réglementation. La seconde partie requérante est donc susceptible d'être affectée directement et défavorablement par le décret. Mémoire du Gouvernement flamand A.4. Il ressort de l'exposé de leur intérêt et des moyens que les parties requérantes dénoncent uniquement les effets du décret à l'égard des sportifs amateurs engagés dans les liens d'un contrat de travail. L'élément dommageable dénoncé dans le recours en annulation et donc aussi dans la demande de suspension est limité aux mots" dans le cadre
woorden" in het kader van de wet van 24 februari 1978 betreffende de de la loi du 24 février 1978 relative au contrat de travail du sportif
arbeidsovereenkomst voor betaalde sportbeoefenaars " in artikel 2, 2°, rémunéré " contenus à l'article 2, 2°, du décret attaqué.
van het aangevochten decreet.
Ten aanzien van de middelen Quant aux moyens
Eerste middel Premier moyen
Verzoekschrift Requête
A.5.1. De artikelen 3, 4, 5, 6, 7 en 11, 1, van het decreet schenden A.5.1. Les articles 3, 4, 5, 6, 7 et 11, 1er, du décret violent les
de bevoegdheidsverdelende regels van de bijzondere wet van 8 augustus régles répartitrices de compétences inscrites dans la loi spéciale du
1980 tot hervorming der instellingen, meer bepaald artikel 4, 9°, dat 8 ao|$$|Axut 1980 de réformes institutionnelles, et notamment
de bevoegdheid inzake sport omschrijft als een culturele l'article 4, 9°, qui définit la compétence en matiére de sport comme
aangelegenheid die aan de gemeenschappen is toegewezen, en artikel 6, une matiére culturelle attribuée aux communautés, et l'article 6, 1er,
1, VI, vijfde lid, 12°, dat het arbeidsrecht als federale bevoegdheid VI, alinéa 5, 12°, qui définit le droit du travail comme une
omschrijft. compétence fédérale.
A.5.2. Uit de definitie van niet-professionele sportbeoefenaar in A.5.2. Il se déduit de la définition du sportif amateur contenue dans
artikel 2, 2°, van het bestreden decreet volgt dat de met een l'article 2, 2°, du décret contesté que le sportif lié par un contrat
arbeidsovereenkomst verbonden sportbeoefenaar - met uitsluiting van de de travail - à l'exclusion du contrat de travail conclu dans le cadre
arbeidsovereenkomst aangegaan in het kader van de wet van 24 februari
1978 betreffende de arbeidsovereenkomst voor betaalde sportbeoefenaars de la loi du 24 février 1978 relative au contrat de travail du sportif
- onder de toepassing valt van zowel de wet van 3 juli 1978 rémunéré - reléve à la fois de la loi du 3 juillet 1978 relative aux
betreffende de arbeidsovereenkomsten als van het bestreden decreet. contrats de travail et du décret attaqué.
Zulke arbeidsovereenkomst, enerzijds, en de overeenkomst van Un tel contrat de travail, d'une part, et le contrat d'affiliation
lidmaatschap waarin het decreet voorziet, anderzijds, kunnen niet prévu dans le décret, d'autre part, ne sauraient exister chacun
onafhankelijk van elkaar bestaan, noch elk door een eigen indépendamment de l'autre, ni être régis chacun par leur propre texte
rechtsregeling worden beheerst. législatif.
A.5.3. De in artikel 4 van het bestreden decreet bedoelde nietigheid A.5.3. La nullité, prévue à l'article 4 du décret attaqué, de clauses
van bedingen die de rechten van de niet-betaalde sportbeoefenaar qui portent atteinte aux droits du sportif amateur ou qui lui imposent
aantasten of hem zwaardere verplichtingen opleggen, geldt ook ten des obligations plus contraignantes vaut également pour les droits et
aanzien van de rechten en verplichtingen overeenkomstig de obligations en droit du travail.
arbeidswetgeving.
A.5.4. Het in artikel 3, 2, van het bestreden decreet gestelde verbod A.5.4. L'interdiction, contenue dans l'article 3, 2, du décret
tot betaling van enige vergoeding bij het regelmatig beëindigen van contesté, de payer une indemnité quelconque lors de la cessation
een overeenkomst tussen sportbeoefenaar en sportvereniging, sluit het réguliére d'un contrat entre le sportif et l'association sportive
betalen van arbeidsrechtelijk toelaatbare opleidingskosten uit. exclut le paiement de frais de formation, autorisé en droit du travail.
A.5.5. Het niet-concurrentiebeding bedoeld in artikel 6 van het A.5.5. La clause de non-concurrence visée à l'article 6 du décret
bestreden decreet en het arbitragebeding bedoeld in artikel 7 van dat entrepris et la clause d'arbitrage visée à l'article 7 de ce décret
decreet betreffen aangelegenheden die in de wet op de concernent des matiéres qui sont régies par la loi relative aux
arbeidsovereenkomsten zijn geregeld. contrats de travail.
A.5.6. Artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot A.5.6. L'article 10 de la loi spéciale du 8 ao|$$|Axut 1980 de
hervorming der instellingen kan te dezen niet worden aangevoerd, nu de réformes institutionnelles ne saurait être invoqué en l'espéce, dés
bestreden bepalingen niet nodig zijn om de bevoegdheid inzake sport lors que les dispositions attaquées ne sont pas nécessaires pour
uit te oefenen, er geen gedifferentieerde behandeling mogelijk is en exercer la compétence en matiére de sport, qu'un traitement
de bevoegdheidsoverschrijding meer dan marginaal is. différencié n'est pas possible et que l'excés de compétence est plus que marginal.
Memorie van de Vlaamse Regering Mémoire du Gouvernement flamand
A.6. Het middel mist feitelijke grondslag. Voor de beperkte categorie A.6. Le moyen manque en fait. Les deux réglementations s'appliquent
cumulativement à la catégorie limitée des sportifs qui entrent tant
van sportbeoefenaars waarop zowel het bestreden decreet als de wet van dans le champ d'application du décret attaqué que dans celui de la loi
3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten van toepassing zijn, du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail; la législation sur
gelden beide regelingen cumulatief en wordt de wetgeving op de arbeidsovereenkomsten niet uitgeschakeld. Het decreet betreft de overeenkomst van lidmaatschap en heeft niet de arbeidsrechtelijke consequenties die de verzoekende partijen eraan geven : de arbeidsrechtelijke verbrekingsvergoeding wordt door het decreet niet geraakt. Het decreet verhindert ook niet dat overeenkomsten voor meer dan een jaar worden afgesloten en arbeidsovereenkomsten kunnen zoals voorheen op ieder ogenblik worden verbroken. Evenmin wordt afbreuk gedaan aan arbeidsrechtelijke regelingen op het stuk van het" niet-concurrentiebeding " of het " arbitragebeding ". Dat het decreet implicaties heeft op arbeidsovereenkomsten en op de contractuele vrijheid, betekent nog niet dat de decreetgever zich op het domein van de federaal voorbehouden bevoegdheid inzake arbeidsrecht heeft begeven. les contrats de travail n'est pas supprimée à leur égard. Le décret concerne le contrat d'affiliation et ne produit pas les effets en droit du travail que les parties requérantes y attachent : l'indemnité de rupture prévue en droit du travail n'est pas affectée par le décret. Celui-ci n'empêche pas davantage que des contrats soient conclus pour plus d'un an et que les contrats de travail puissent, comme auparavant, être à tout moment résiliés. Il n'est pas non plus porté atteinte aux régles prévues par le droit du travail en ce qui concerne la " clause de non-concurrence " ou la " clause d'arbitrage ". Le fait que le décret ait des implications pour les contrats de travail et la liberté de contracter ne signifie pas encore que le législateur décrétal ait empiété sur la compétence fédérale en matiére de droit du travail.
De opmerkingen van de verzoekende partijen wat betreft artikel 10 van Les observations des parties requérantes afférentes à l'article 10 de
de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen la loi spéciale du 8 ao|$$|Axut 1980 de réformes institutionnelles ne
zijn niet ter zake dienend. sont pas pertinentes en l'espéce.
Memorie van de Ministerraad Mémoire du Conseil des ministres
A.7.1. De Ministerraad beperkt zijn opmerkingen tot de middelen die A.7.1. Le Conseil des ministres limite ses observations aux moyens qui
zijn afgeleid uit de vermeende schending van de regels tot bepaling sont pris de la violation alléguée des régles déterminant les
van de onderscheiden bevoegdheid van de Staat, de gemeenschappen en de compétences respectives de l'Etat, des communautés et des régions.
gewesten. A.7.2. Het eerste middel kan enkel betrekking hebben op de A.7.2. Le premier moyen peut uniquement porter sur les sportifs qui
sportbeoefenaars die zowel aan het bestreden decreet als aan de sont soumis tant au décret litigieux qu'à la législation sur les
wetgeving op de arbeidsovereenkomsten onderworpen zijn. Het middel
beoogt enkel de zinsnede in fine van artikel 2, 2°, van het decreet contrats de travail. Il concerne seulement le membre de phrase in fine
van 24 juli 1996. de l'article 2, 2°, du décret du 24 juillet 1996.
A.7.3. Zelfs in zijn beperkte draagwijdte mist het middel feitelijke A.7.3. Même pris limitativement, le moyen manque en fait. Les
grondslag. De bestreden bepalingen betreffen niet het arbeidsrecht, dispositions attaquées ne concernent pas le droit du travail, pas plus
noch interfereren zij met die van de wet van 3 juli 1978 betreffende qu'elles n'interférent avec celles de la loi du 3 juillet 1978
de arbeidsovereenkomsten. Dat blijkt ook duidelijk uit de relative aux contrats de travail. C'est ce que révélent clairement
parlementaire voorbereiding van het bestreden decreet. aussi les travaux préparatoires du décret attaqué.
In zijn advies heeft de Raad van State geen bevoegdheidsrechtelijke Dans son avis, le Conseil d'Etat n'a formulé aucune objection tirée de
bezwaren geopperd. Wat het verbod op arbitragebedingen betreft, stelt la répartition des compétences. Pour ce qui est de l'interdiction des
clauses d'arbitrage, le Conseil d'Etat déclare que le législateur
de Raad van State dat de decreetgever in ieder geval met toepassing décrétal est en tout cas compétent en vertu de l'article 10 de la loi
van artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot spéciale du 8 ao|$$|Axut 1980 de réformes institutionnelles pour
hervorming der instellingen bevoegd is om af te wijken van artikel
1676 van het Gerechtelijk Wetboek. déroger à l'article 1676 du Code judiciaire.
Tweede middel Second moyen
Verzoekschrift Requête
A.8.1. Het bestreden decreet in zijn geheel schendt het beginsel van A.8.1. Le décret attaqué, considéré dans son intégralité, viole le
principe d'égalité et de non-discrimination inscrit aux articles 10 et
gelijkheid en niet-discriminatie vervat in de artikelen 10 en 11 van 11 de la Constitution en ce qu'il prévoit un traitement égal de tous
de Grondwet door te voorzien in een gelijke behandeling van alle les sportifs qui n'entrent pas dans le champ d'application de la loi
sportbeoefenaars die niet vallen onder de toepassing van de wet van 24 du 24 février 1978.
februari 1978. A.8.2. Die gelijke behandeling betreft zeer uiteenlopende categorieën A.8.2. Ce traitement égal concerne des catégories de sportifs fort
van sportbeoefenaars, gaande van de echte onbetaalde amateur over de diverses, allant de l'authentique amateur non rémunéré au sportif
bij arbeidsovereenkomst verbonden sporters beneden een loonplafond van professionnel indépendant le mieux rétribué en passant par le sportif
520.116 frank per jaar tot de best betaalde zelfstandige qui est lié par un contrat de travail prévoyant une rémunération
beroepssporter. inférieure à 520.116 francs par an.
Memorie van de Vlaamse Regering Mémoire du Gouvernement flamand
A.9. De sportbeoefenaars op wie het decreet van toepassing is, A.9. Les sportifs auxquels s'applique le décret ne se trouvent pas
bevinden zich ten aanzien van de gewraakte vrijheidsregeling niet in dans une situation fondamentalement différente au regard du régime de
een wezenlijk verschillende situatie. liberté litigieux.
Overigens is er wel een verantwoording voor het verschil in Par ailleurs, il existe bel et bien une justification pour la
behandeling tussen de aan het decreet onderworpen sportbeoefenaars die différence de traitement entre les sportifs soumis au décret qui ne
geen loon verdienen dat meer bedraagt dan het minimumloon bepaald per|$$|Accoivent pas un salaire supérieur au salaire minimum défini en
krachtens de wet van 24 februari 1978" betreffende de vertu de la loi du 24 février 1978 relative au contrat de travail du
arbeidsovereenkomst voor betaalde sportbeoefenaars " en de uitsluitend sportif rémunéré et les sportifs exclusivement soumis à cette loi dont
aan die wet onderworpen sportbeoefenaars die wel meer verdienen. le salaire dépasse cette limite.
Derde middel Troisiéme moyen
Verzoekschrift Requête
A.10.1. Door de territoriale werkingssfeer niet zelf te bepalen, A.10.1. Le décret entrepris, en ne fixant pas lui-même le champ
schenden alle bepalingen van het decreet het territorialiteitsbeginsel d'application territorial, viole dans toutes ses dispositions le
van artikel 127, 2, van de Grondwet. principe de territorialité inscrit à l'article 127, 2, de la
A.10.2. Een grondwetsconforme interpretatie van de territoriale Constitution. A.10.2. Une interprétation conforme à la Constitution du champ
werkingssfeer zou kunnen doen besluiten dat er geen schending is van d'application territorial pourrait mener à la conclusion que l'article
artikel 127, 2, van de Grondwet, maar zulk een interpretatie zou de 127, 2, de la Constitution n'est pas violé, mais semblable
draagwijdte van het decreet zodanig inperken dat de aangelegenheid die interprétation limiterait la portée du décret à un point tel que la
het beoogt grotendeels zonder regeling blijft. matiére visée ne serait en grande partie pas réglée.
Bij een grondwetsconforme interpretatie blijft het decreet immers En effet, si l'on se cantonne dans une interprétation conforme à la
buiten toepassing bij transfers vanuit en naar een ander dan het Constitution, le décret reste inapplicable en cas de transfert depuis
ou vers une région linguistique autre que la région de langue
Nederlandse taalgebied. Bovendien is het decreet niet van toepassing néerlandaise. En outre, le décret n'est pas applicable aux pratiques
bij sportbeoefening in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad, nu er sportives dans la région bilingue de Bruxelles-Capitale, dés lors
aldaar nagenoeg geen instellingen zijn die zich uitsluitend qu'il ne s'y trouve quasiment pas d'institutions qui s'occupent
bezighouden met sportbeoefening in Vlaanderen en daarom moeten worden exclusivement de pratique sportive en Flandre et qui doivent donc être
beschouwd als uitsluitend behorend tot de Vlaamse Gemeenschap. considérées comme relevant exclusivement de la Communauté flamande.
A.10.3. Behoudens indien het zonder betekenis zou zijn, moet het A.10.3. A moins qu'il ne soit dénué de signification, le décret doit
decreet hoe dan ook de territoriale bevoegdheidsregels schenden. forcément violer les régles de compétence territoriale.
Memorie van de Vlaamse Regering Mémoire du Gouvernement flamand
A.11.1. Het decreet bevat geen bepalingen omtrent zijn territoriale A.11.1. Le décret ne contient aucune disposition relative à sa portée
gelding en moet worden gelezen in samenhang met de grondwettelijke territoriale et doit être lu en combinaison avec les dispositions
bepalingen die de territoriale bevoegdheid afbakenen. constitutionnelles qui délimitent la compétence territoriale.
Wanneer de normgever niet bepaalt waar de door hem uitgevaardigde regel toepassing moet vinden, is zijn norm zonder meer toepasselijk op zijn territoriaal bevoegdheidsgebied en per hypothese in overeenstemming met de bevoegdheidsverdeling. A.11.2. De vrijheidsregeling moet worden nageleefd door alle sportverenigingen die gevestigd zijn in het Nederlandse taalgebied alsmede door de verenigingen die gevestigd zijn in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad en die wegens hun activiteiten moeten worden beschouwd als uitsluitend behorend tot de Vlaamse Gemeenschap. Buiten de situaties waaraan de verzoekende partijen denken, zijn er nog talloze andere situaties waarin het decreet toepasselijk is, ook in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad. Memorie van de Ministerraad A.12. Bij ontstentenis van precisering wordt de territoriale Lorsque le pouvoir normatif ne précise pas le champ d'application de la régle qu'il édicte, sa norme s'applique sans plus à son aire de compétence territoriale et sera par hypothése conforme à la répartition des compétences. A.11.2. Le régime de liberté doit être respecté par toutes les associations sportives établies dans la région de langue néerlandaise ainsi que par les associations qui sont établies dans la région bilingue de Bruxelles-Capitale et qui, en raison de leurs activités, doivent être considérées comme appartenant exclusivement à la Communauté flamande. Hormis les situations auxquelles songent les parties requérantes, il existe quantité d'autres situations o|$$|Agu le décret est applicable, même dans la région bilingue de Bruxelles-Capitale. Mémoire du Conseil des ministres A.12. Puisqu'il n'est pas précisé, le champ d'application territorial
werkingssfeer van het decreet bepaald door artikel 127, 2, van de du décret est défini par l'article 127, 2, de la Constitution.
Grondwet. Uit de afwezigheid van een precisering kan niet worden geconcludeerd L'absence de tout élément précisant ce champ d'application n'autorise
dat de regels worden geschonden die de autonomie van de Vlaamse pas à conclure que les régles qui déterminent l'autonomie de la
Gemeenschap bepalen. Communauté flamande seraient violées.
Vierde middel Quatriéme moyen
Verzoekschrift Requête
A.13.1. Artikel 3, 1, van het decreet maakt het mogelijk de A.13.1. L'article 3, 1er, du décret permet de résilier avec effet
overeenkomst tussen de niet-betaalde sportbeoefenaar en zijn rétroactif le contrat conclu entre le sportif non rémunéré et son
sportvereniging op te zeggen met terugwerkende kracht, wat in strijd
is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, gelezen in samenhang met association sportive, ce qui est contraire aux articles 10 et 11 de la
het beginsel van de rechtszekerheid. Constitution, lus en combinaison avec le principe de la sécurité
A.13.2. Volgens de bestreden bepaling heeft een brief die aangetekend juridique. A.13.2. Selon la disposition attaquée, une lettre recommandée envoyée
is verzonden op 30 juni uitwerking op 1 juli daaropvolgend, zelfs al le 30 juin produit ses effets le 1er juillet suivant, même si cette
is het mogelijk dat die brief nog niet is aangekomen bij de lettre peut ne pas encore être parvenue au destinataire. Ne pas
geadresseerde. Het op 1 of 2 juli niet erkennen van de gevolgen van reconna|$$|Axitre le 1er ou le 2 juillet les conséquences d'une lettre
een op 30 juni verzonden brief zou in beginsel strafbaar zijn. envoyée le 30 juin serait en principe punissable. De surcro|$$|Axit,
Bovendien zijn de gevolgen van een dergelijke opzegging in strijd met les effets de semblable résiliation portent atteinte à la sécurité
de rechtszekerheid waarop een sportvereniging of -federatie recht heeft. juridique à laquelle une association ou fédération sportive a droit.
Memorie van de Vlaamse Regering Mémoire du Gouvernement flamand
A.14.1. Het middel voert weliswaar de schending van het grondwettelijk A.14.1. S'il est vrai que le moyen invoque la violation du principe
beginsel van de gelijkheid en niet-discriminatie aan, maar wordt constitutionnel de l'égalité et de la non-discrimination, il expose
uitsluitend als een schending van het beginsel van de rechtszekerheid uniquement la violation du principe de la sécurité juridique. Les
uiteengezet. De verzoekende partijen preciseren niet welke categorieën parties requérantes ne précisent pas quelles sont les catégories de
van personen onderling moeten worden vergeleken en voeren geen personnes qui doivent être comparées entre elles, et elles ne
discriminatie aan. dénoncent aucune discrimination.
A.14.2. Het middel is niet ontvankelijk bij gebrek aan belang. De A.14.2. Le moyen est irrecevable à défaut d'intérêt. L'Union royale
Koninklijke Belgische Voetbalbond heeft gevraagd om een aanpassing van belge des sociétés de football-association a demandé une adaptation du
de termijn binnen welke de opzegging kan worden gegeven en heeft délai dans lequel le congé peut être donné, et elle a obtenu
voldoening gekregen, waarbij de in artikel 3, 1, derde lid, van het satisfaction puisque le délai s'étendant du 1er au 30 juin qui était
bestreden decreet voorgeschreven termijn van 1 juni tot 30 juni is prévu à l'article 3, 1er, alinéa 3, du décret entrepris a été remplacé
vervangen door een termijn lopende van 15 maart tot 15 april. par un délai s'étendant du 15 mars au 15 avril.
A.14.3. Het middel mist feitelijke grondslag. De bestreden bepaling A.14.3. Le moyen manque en fait. La disposition attaquée n'a pas
heeft geen terugwerkende kracht. Dat de opzeggingsbrief aan het einde d'effet rétroactif. La circonstance que la lettre de congé puisse être
van de opzeggingstermijn kan worden verzonden en kans maakt pas na 1 envoyée à la fin du délai de préavis et risque de n'être re|$$|Accue
juli te worden ontvangen maakt de opzegging nog niet retroactief. qu'aprés le 1er juillet ne confére pas pour autant au congé un effet
Het middel mist ook feitelijke grondslag in zoverre de verzoekende rétroactif. Le moyen manque aussi en fait en ce que les parties requérantes
partijen ervan uitgaan dat" het op 1 of 2 juli niet erkennen van de partent du principe que" ne pas reconna|$$|Axitre le 1er ou le 2
gevolgen van een op 30 juni verzonden brief " in beginsel strafbaar juillet les conséquences d'une lettre envoyée le 30 juin " serait en
zou zijn. Bij gebrek aan schuld is in die hypothese strafbaarheid principe punissable. En l'absence de faute, le caractére punissable
immers uitgesloten. est en effet exclu dans cette hypothése.
Ten aanzien van het moeilijk te herstellen ernstig nadeel Quant au préjudice grave difficilement réparable
Verzoekschrift Requête
A.15.1. De decretale vrijheidsregeling, waarbij elke vorm van A.15.1. Le régime de liberté décrétal, qui interdit toute forme
opleidingsvergoeding verboden is, brengt het jeugdbeleid van de clubs d'indemnité de formation, compromet la politique de la jeunesse des
die in die opleiding hebben ge|$$|Adinvesteerd in het gedrang, alsook clubs qui ont investi dans la formation, ainsi que le rôle social de
de sociale rol van de eerste verzoekende partij, die moet gedogen dat la premiére partie requérante, qui doit tolérer que de jeunes sportifs
jeugdspelers van de ene naar de andere club overgaan zonder passent d'un club à un autre sans récupération du co|$$|Axut et sans
recuperatie van de kosten en zonder enige opleidingsbijdrage, ook niet la moindre contribution aux frais de formation, pas même par un
door een veralgemeend stelsel van vergoedingen, waardoor de systéme généralisé d'indemnités, ce qui nuit tant à l'investissement
investering van zowel de club van herkomst als de Voetbalbond in het du club d'origine qu'à l'investissement de l'Union belge.
gedrang komt. A.15.2. De desorganisatie ten gevolge van het verschil in statuut A.15.2. La désorganisation entra|$$|Axinée par la différence de statut
tussen Nederlands- en Franstalige clubs kan enorme moeilijkheden entre clubs néerlandophones et francophones peut créer d'énormes
scheppen. difficultés.
A.15.3. Het betwistbaar vertrek van spelers zal een onontwarbaar A.15.3. Le départ litigieux de joueurs sera source de problémes
kluwen doen ontstaan. Bestaande toestanden zullen niet meer kunnen inextricables. Certaines situations deviendront irréparables. La
worden teruggeschroefd. De tegenstelling tussen de arbeidsrechtelijke contradiction entre les régles du droit du travail et la
en de bestreden decretale regelgeving zal aanleiding geven tot réglementation décrétale attaquée donnera lieu à d'innombrables
talrijke individuele juridische conflicten en rechtsgedingen. conflits juridiques individuels et procédures judiciaires.
A.16. De Koninklijke Sportklub Tongeren heeft meerdere spelers die een matige vergoeding genieten en onder de werkingssfeer van het decreet vallen. De investering van de club in de opleiding van jonge spelers is bedreigd. De tweede verzoekende partij zal binnen clubverband het slachtoffer worden van dezelfde nadelen als die welke de Voetbalbond in het algemeen treffen. Memorie van de Vlaamse Regering A.17.1. Het verzoekschrift bevat geen concrete gegevens in verband met de omvang en de ernst van het aangevoerde nadeel. Er bestaat geen gedegen systeem van opleidingsvergoedingen dat door de bestreden bepalingen zou worden doorkruist en het beweerde nadeel als zou dat systeem onmogelijk worden gemaakt, is louter hypothetisch. De aangevoerde nadelen, voor zover zij al reëel, ernstig en moeilijk te herstellen zouden zijn, worden niet berokkend door de decreetsbepalingen en worden niet uitgeschakeld door de vernietiging of schorsing ervan. De vrijheidsregeling vloeit immers reeds voort uit de vrijheid van vereniging, de vrijheid van arbeid en het beginsel van vrij verkeer van personen. Er kan worden verwezen naar het arrest Bosman van 15 december 1995 van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen. A.16. Le" Koninklijke Sportklub Tongeren " compte plusieurs joueurs qui bénéficient d'une rémunération modérée et qui entrent dans le champ d'application du décret. L'investissement du club dans la formation de jeunes joueurs est menacé. La seconde partie requérante subira, au niveau du club, les mêmes inconvénients que ceux que conna|$$|Axitra l'Union belge en général. Mémoire du Gouvernement flamand A.17.1. La requête ne contient aucun élément concret relatif à l'ampleur et à la gravité du préjudice invoqué. Il n'existe aucun systéme sérieux d'indemnités de formation qui serait contrecarré par les dispositions attaquées, et le préjudice allégué, selon lequel ce systéme serait rendu impossible, est purement hypothétique. Les préjudices invoqués, pour autant qu'ils soient réels, graves et difficilement réparables, ne sont pas causés par les dispositions décrétales et ne seront pas éliminés par l'annulation ou la suspension de celles-ci. Le régime de liberté découle en effet déjà de la liberté d'association, de la liberté du travail et du principe de la libre circulation des personnes. L'on peut renvoyer à l'arrêt Bosman de la Cour de justice des Communautés européennes du 15 décembre 1995.
A.17.2. Het aangeklaagde verschil tussen de regeling in het A.17.2. La différence dénoncée entre le régime en région de langue
Nederlandse taalgebied en de andere taalgebieden is een normaal gevolg néerlandaise et celui des autres régions linguistiques est une
van de onderscheiden bevoegdheid van soevereine wetgevers. Indien conséquence normale de la compétence distincte de législateurs
hierin een nadeel wordt gezien, dan zou dat slechts hersteld kunnen souverains. Si l'on y aper|$$|Accoit un préjudice, celui-ci ne
worden met een eenvormige regeling, dus met volstrekte negatie van de soevereiniteit. A.17.3. Een gedwongen re|$$|Adintegratie van een sportbeoefenaar die zijn club heeft verlaten, is in ieder geval uitgesloten, want strijdig met de vrijheid van vereniging, en eventueel ook met de vrijheid van arbeid en met de vrijheid van handel en nijverheid. Voorts wordt het aangevoerde nadeel niet veroorzaakt door de onmiddellijke uitvoering van het decreet. Van dringende noodzakelijkheid is geen sprake, temeer daar de verzoekende partijen, enerzijds, meer dan vijf maanden hebben gewacht met het instellen van hun vordering en zij, anderzijds, een aanvraag hebben gedaan tot vervroeging van de opzeggingsperiode bedoeld in artikel 3, 1, van het decreet. A.17.4. Indien het al onmogelijk zou zijn bij gebrek aan opleidingsvergoedingen een efficiënt jeugdbeleid te voeren, dan nog kan dit niet als een ernstig nadeel worden beschouwd. In het voormelde arrest heeft het Hof van Justitie reeds gezegd dat het vooruitzicht dergelijke vergoedingen te ontvangen geen beslissende stimulans kan zijn om jonge spelers in dienst te nemen, noch een geschikt middel om die activiteiten te financieren. A.17.5. Ten slotte is geen enkele sportbeoefenaar verplicht aangesloten te blijven. De tewerkgestelde sportbeoefenaar zal eventueel een verbrekingsvergoeding moeten betalen. Het decreet verhindert niet dat eventueel een schadevergoeding wegens contractuele wanprestatie verschuldigd is. In ieder geval gaat het om een financieel nadeel dat niet moeilijk te herstellen is en waarvan de verzoekende partijen niet beweren dat dit de ondergang van hun ondernemingen tot gevolg zou hebben. Memorie van de Ministerraad A.18.1. De verzoekende partijen hebben meer dan vijf maanden gewacht met het instellen van hun vordering. Zij kunnen niet op geloofwaardige wijze aanvoeren dat zij een moeilijk te herstellen ernstig nadeel lijden door het decreet. A.18.2. Het financieel nadeel dat de verzoekende partijen aanvoeren is in beginsel herstelbaar en op zich geen reden tot schorsing. A.18.3. Het aangevoerde verband tussen het jeugdbeleid van de clubs en pourrait être réparé que par un régime uniforme, en niant donc totalement la souveraineté. A.17.3. La réintégration forcée d'un sportif qui a quitté son club est en tout cas exclue, car contraire à la liberté d'association, et éventuellement aussi à la liberté du travail et à la liberté de commerce et d'industrie. Pour le reste, le préjudice invoqué n'est pas causé par l'exécution immédiate du décret. Il n'est pas question d'urgence, d'autant que les parties requérantes, d'une part, ont attendu plus de cinq mois avant d'introduire leur demande et, d'autre part, ont demandé d'anticiper la période de résiliation visée à l'article 3, 1er, du décret. A.17.4. Quand bien même il serait impossible de mener une politique efficace des jeunes à défaut d'indemnités de formation, il ne s'agirait pas là d'un préjudice grave. Dans l'arrêt précité, la Cour de justice a déjà considéré que la perspective de recevoir de telles indemnités ne peut constituer un stimulant décisif pour engager de jeunes joueurs, ni un moyen adéquat pour financer ces activités. A.17.5. Enfin, nul sportif n'est obligé de rester affilié. Le sportif engagé devra éventuellement payer une indemnité de rupture. Le décret n'empêche pas qu'un dédommagement soit éventuellement d|$$|Axu pour cause de manquement contractuel. En tout état de cause, il s'agit d'un préjudice financier qui n'est pas difficilement réparable et dont les parties requérantes ne prétendent pas qu'il entra|$$|Axinerait l'effondrement de leur entreprise. Mémoire du Conseil des ministres A.18.1. Les parties requérantes ont attendu plus de cinq mois avant d'introduire leur demande. Elles ne peuvent faire valoir de maniére crédible qu'elles subiraient un préjudice grave difficilement réparable par suite du décret. A.18.2. Le préjudice financier que les parties requérantes invoquent est en principe réparable et ne constitue pas en soi un motif de suspension. A.18.3. Le lien invoqué entre la politique des jeunes pratiquée au
het systeem van de opleidingsvergoedingen is meer dan problematisch, sein des clubs et le systéme des indemnités de formation est plus que
wat blijkt zowel uit de parlementaire voorbereiding van het problématique, ainsi qu'en témoignent à la fois les travaux
aangevochten decreet als uit het arrest Bosman van het Hof van préparatoires du décret attaqué et l'arrêt Bosman de la Cour de
Justitie. justice.
- B - - B -
Ten aanzien van de ontvankelijkheid Quant à la recevabilité
Wat de bekwaamheid van de verzoekende partijen betreft En ce qui concerne la capacité d'agir des parties requérantes
B.1.1. De v.z.w. Koninklijke Belgische Voetbalbond en de v.z.w. B.1.1. L'a.s.b.l. Union royale belge des sociétés de
Koninklijke Sportklub Tongeren, verzoekende partijen, dienen zich voor football-association et l'a.s.b.l. Koninklijke Sportklub Tongeren,
parties requérantes, se présentent à la Cour en leur qualité
d'associations sans but lucratif.
het Hof in hun hoedanigheid van verenigingen zonder winstoogmerk aan. Le Gouvernement flamand et le Conseil des ministres font valoir que
De Vlaamse Regering en de Ministerraad voeren aan dat de verzoekende les parties requérantes n'ont pas la capacité requise pour ester en
partijen evenwel niet de vereiste bekwaamheid hebben om als een justice en tant qu'associations dotées de la personnalité juridique,
vereniging met rechtspersoonlijkheid in rechte te treden, nu zij niet dés lors qu'elles ne satisfont pas aux conditions de publicité
voldoen aan de vereisten inzake publiciteit bepaald in de wet van 27 définies dans la loi du 27 juin 1921" accordant la personnalité civile
juni 1921" waarbij aan de verenigingen zonder winstgevend doel en aan aux associations sans but lucratif et aux établissements d'utilité
de instellingen van openbaar nut rechtspersoonlijkheid wordt verleend " (hierna : v.z.w.-wet). publique " (ci-aprés : loi relative aux a.s.b.l.).
B.1.2. De verzoekende partijen repliceren dat het niet volstaat zonder meer aan te voeren dat niet bewezen is dat aan de publiciteitsvereisten van de v.z.w.-wet is voldaan, maar dat moet worden gepreciseerd welke formaliteit niet werd nageleefd. De Vlaamse Regering en de Ministerraad refereren aan de artikelen 3, 9 en 10, respectievelijk 3, 9, 10 en 11, van de v.z.w.-wet. Zij preciseren voldoende welke voorschriften van die artikelen niet in acht zouden zijn genomen. De Ministerraad maakt voorts aannemelijk dat navraag werd gedaan wat B.1.2. Les parties requérantes répliquent qu'il ne suffit pas d'alléguer sans plus qu'il n'est pas prouvé que les conditions de publicité contenues dans la loi relative aux a.s.b.l. sont remplies, mais qu'il convient de préciser quelle formalité n'a pas été respectée. Le Gouvernement flamand fait référence aux articles 3, 9 et 10 de la loi relative aux a.s.b.l. et le Conseil des ministres aux articles 3, 9, 10 et 11 de ladite loi. Ils précisent à suffisance quelles prescriptions de ces articles n'auraient pas été respectées. Le Conseil des ministres démontre pour le reste s'être informé du
betreft de bij artikel 10 van de v.z.w.-wet vereiste neerlegging van dépôt des listes des membres, requis par l'article 10 de la loi
de ledenlijsten. relative aux a.s.b.l.
Van de partijen die de in artikel 26 van de v.z.w.-wet bedoelde Les parties qui soulévent l'exception visée à l'article 26 de la loi
exceptie aanvoeren, kan niet worden verwacht dat zij het negatief relative aux a.s.b.l. n'ont pas à fournir la preuve négative du
bewijs leveren van de niet-inachtneming van de bepalingen die zij non-respect des dispositions qu'elles invoquent.
aanvoeren. In deze omstandigheden kan de exceptie niet worden verworpen als zou Dans ces conditions, l'exception ne peut être rejetée au motif qu'elle
zij onduidelijk zijn. serait imprécise.
B.1.3. Naar luid van artikel 3 van de v.z.w.-wet bezit de vereniging B.1.3. Aux termes de l'article 3 de la loi relative aux a.s.b.l.,
rechtspersoonlijkheid vanaf de dag dat de statuten en de identiteit l'association posséde la personnalité juridique à compter du jour
van de leden van de raad van beheer in de bijlagen tot het Belgisch o|$$|Agu les statuts et l'identité des membres du conseil
Staatsblad zijn bekendgemaakt. d'administration sont publiés aux annexes du Moniteur belge.
Hoewel in artikel 26 van de v.z.w.-wet wordt verwezen zowel naar Bien que l'article 26 de la loi relative aux a.s.b.l. renvoie tant à
artikel 3 van die wet als naar de artikelen 9, 10 en 11 ervan, moet l'article 3 qu'aux articles 9, 10 et 11 de cette loi, il convient de
een onderscheid worden gemaakt tussen de bij artikel 3 gestelde faire une distinction entre les conditions posées par l'article 3, qui
vereisten, die onontbeerlijk zijn voor het verkrijgen van de sont indispensables en vue d'obtenir la personnalité juridique, et les
rechtspersoonlijkheid, en de voorschriften van de artikelen 9, 10 en prescriptions des articles 9, 10 et 11, dont le non-respect ne met pas
11, waarvan de niet-inachtneming de rechtspersoonlijkheid niet in het
gedrang brengt, maar wel de tegenstelbaarheid daarvan ten opzichte van en cause la personnalité juridique, mais bien l'opposabilité de
derden. celle-ci aux tiers.
Bij hun verzoekschrift hebben de verzoekende partijen een kopie Les parties requérantes ont annexé à leur requête une copie de leurs
gevoegd van hun statuten zoals bekendgemaakt in de bijlagen tot het statuts tels qu'ils ont été publiés aux annexes du Moniteur belge
Belgisch Staatsblad van 30 juni 1988, respectievelijk 25 september respectivement le 30 juin 1988 et le 25 septembre 1969. Avant la
1969. Vóór het sluiten van de debatten wat de huidige vordering tot clôture des débats concernant l'actuelle demande de suspension, les
schorsing betreft hebben de verzoekende partijen ook kopies neergelegd parties requérantes ont également déposé des copies d'annexes au
van bijlagen tot het Belgisch Staatsblad waarin de identiteit van Moniteur belge publiant l'identité de membres de leurs conseils
leden van hun raden van beheer is bekendgemaakt. d'administration.
Uit de stukken van het dossier blijkt dat aan de publicatievereisten Les piéces du dossier révélent que les conditions de publication de
van artikel 3 van de v.z.w.-wet werd voldaan en dat de verenigingen l'article 3 de la loi relative aux a.s.b.l. ont été remplies et que
derhalve de rechtspersoonlijkheid hadden toen het beroep tot les associations avaient par conséquent la personnalité juridique
vernietiging en de vordering tot schorsing werden ingesteld. lorsqu'elles ont introduit le recours en annulation et la demande de
Weliswaar blijkt dat de beheerders van de v.z.w. Koninklijke Sportklub suspension. Il appara|$$|Axit certes que les administrateurs de l'a.s.b.l.
Tongeren wier namen in de bijlagen tot het Belgisch Staatsblad zijn Koninklijke Sportklub Tongeren dont les noms ont été publiés aux
bekendgemaakt niet allen dezelfde zijn als de personen die deel annexes du Moniteur belge ne sont pas tous les mêmes que les personnes
uitmaakten van de raad van beheer op het ogenblik van het indienen van qui faisaient partie du conseil d'administration au moment de
het beroep en de vordering tot schorsing. Die vaststelling ontneemt de l'introduction du recours et de la demande de suspension. Ce constat
tweede verzoekende partij evenwel haar rechtspersoonlijkheid niet. ne prive toutefois pas la deuxiéme partie requérante de sa personnalité juridique.
B.1.4. Niet elk verzuim wat de publicatievoorschriften van de B.1.4. Toute omission relative aux exigences de publication contenues
artikelen 9, 10 en 11 van de v.z.w.-wet betreft heeft dans les articles 9, 10 et 11 de la loi relative aux a.s.b.l. n'a pas
noodzakelijkerwijs tot gevolg dat de vereniging zich tegenover derden nécessairement pour effet que l'association ne puisse se prévaloir de
niet op haar rechtspersoonlijkheid kan beroepen. Maar derden kunnen sa personnalité juridique vis-à-vis des tiers. Mais les tiers peuvent
terecht weigeren de vereniging als afzonderlijke rechtspersoon te à juste titre refuser de reconna|$$|Axitre l'association comme
erkennen wanneer niet aan de wezenlijke voorschriften van die personne morale distincte lorsqu'il n'est pas satisfait aux exigences
artikelen is voldaan. essentielles de ces articles.
In het bijzonder kunnen derden vragen dat aan de hand van de En particulier, les tiers peuvent demander que l'on certifie, sur la
bekendmaking van de benoeming, ontslagneming of afzetting van de base de la publication de la nomination, de la démission ou de la
beheerders, overeenkomstig artikel 9, tweede lid, van de v.z.w.-wet, révocation des administrateurs, conformément à l'article 9, alinéa 2,
de la loi relative aux a.s.b.l., l'identité des membres du conseil
zekerheid wordt verschaft over de identiteit van de leden van de raad d'administration qui sont en principe compétents en vertu de l'article
van beheer die krachtens artikel 13 van de v.z.w.-wet in beginsel 13 de la loi relative aux a.s.b.l. pour représenter l'association. Il
bevoegd zijn om de vereniging te vertegenwoordigen. Hieruit volgt dat
partijen in een rechtsgeding ten aanzien van een vereniging zonder s'ensuit que les parties à l'instance peuvent demander qu'une
winstoogmerk die als eisende partij in rechte treedt, mogen vragen dat association sans but lucratif agissant en tant que partie demanderesse
deze aantoont dat de nodige ijver aan de dag werd gelegd voor de démontre avoir fait preuve de la diligence nécessaire pour la
bekendmaking, in de bijlagen tot het Belgisch Staatsblad, van de publication, aux annexes du Moniteur belge, de l'identité des membres
identiteit van de leden van de raad van beheer die hebben beslist tot du conseil d'administration qui ont décidé d'engager la procédure.
het instellen van dat geding.
B.1.5.1. Tot bewijs van de inachtneming van de in artikel 9, tweede B.1.5.1. En vue de démontrer qu'elles ont respecté la condition posée
lid, van de v.z.w.-wet gestelde vereiste hebben de verzoekende par l'article 9, alinéa 2, de la loi relative aux a.s.b.l., les
partijen als bijlage bij een schrijven van 11 april 1997 aan het Hof parties requérantes ont annexé à une lettre du 11 avril 1997 adressée
kopies bezorgd van uittreksels uit de bijlagen tot het Belgisch à la Cour des copies d'extraits des annexes au Moniteur belge portant
Staatsblad met betrekking tot bepaalde wijzigingen in de samenstelling certaines modifications de la composition de leurs conseils
van hun raden van beheer, waaruit die samenstelling evenwel slechts d'administration, qui ne permettent cependant d'établir leur
fragmentair kon worden opgemaakt.
Vóór het sluiten van de debatten wat de vordering tot schorsing composition que de maniére fragmentaire.
betreft heeft de v.z.w. Koninklijke Belgische Voetbalbond een kopie Avant la clôture des débats relatifs à la demande de suspension,
bezorgd van de uittreksels uit de bijlagen tot het Belgisch Staatsblad l'a.s.b.l. Union royale belge des sociétés de football-association a
waarin de namen en voornamen zijn vermeld van de personen die thans de produit une copie des extraits publiés aux annexes du Moniteur belge
raad van beheer van de eerste verzoekende partij uitmaken. mentionnant les noms et prénoms des personnes qui composent
Wat de tweede verzoekende partij betreft, blijkt evenwel voor actuellement le conseil d'administration de la premiére partie
verschillende van de leden van de raad van beheer niet dat zij het requérante. S'agissant de la seconde partie requérante, il n'appara|$$|Axit
voorwerp zijn geweest van een bekendmaking in de bijlagen tot het toutefois pas, dans le chef de plusieurs membres du conseil
Belgisch Staatsblad. Die partij heeft daarentegen ter terechtzitting d'administration, qu'ils ont fait l'objet d'une mention publiée aux
van 17 april 1997 - nadat ter terechtzitting van 15 april 1997 was annexes du Moniteur belge. Par contre, à l'audience du 17 avril 1997 -
beslist de debatten voort te zetten - een kopie neergelegd van een aprés qu'il eut été décidé à l'audience du 15 avril 1997 de continuer
les débats -, cette partie a déposé la copie d'une lettre recommandée
aangetekend schrijven van 16 april 1997 gericht aan het Belgisch du 16 avril 1997 adressée au Moniteur belge, demandant de publier le
Staatsblad, waarin wordt gevraagd om het mandaat bekend te maken van
twaalf beheerders, op een totaal van achttien, die op de algemene mandat de douze administrateurs, sur un total de dix-huit, qui avaient
vergadering van 30 juni 1994 waren aangewezen. été désignés en assemblée générale du 30 juin 1994.
B.1.5.2. Ten aanzien van de inachtneming van de overige B.1.5.2. En ce qui concerne le respect des autres conditions de
publiciteitsvereisten door de eerste verzoekende partij neemt het Hof publication par la premiére partie requérante, la Cour prend acte de
akte van de bekendmaking van de statuten van de vereniging in de la publication des statuts de l'association aux annexes du Moniteur
bijlagen tot het Belgisch Staatsblad van 30 juni 1988, van de belge du 30 juin 1988, de la confirmation, par le greffier du tribunal
bevestiging, door de griffier van de Rechtbank van eerste aanleg te de premiére instance de Bruxelles, du dépôt de la liste des membres de
Brussel, dat op 24 februari 1997 de ledenlijst van de Koninklijke l'Union royale belge des sociétés de football-association effectué le
Belgische Voetbalbond werd neergelegd, en ten slotte van de 24 février 1997, et enfin de la mention, dans les piéces émanant de
vermelding, in de stukken uitgaande van de vereniging, van het feit l'association, de ce qu'il s'agit d'une association sans but lucratif.
dat het een vereniging zonder winstoogmerk betreft.
B.2. Uit wat voorafgaat volgt dat de vordering tot schorsing B.2. Il résulte de ce qui précéde que la demande de suspension est
ontvankelijk is in zoverre zij is ingesteld door de eerste verzoekende
partij, doch niet in zoverre zij is ingesteld door de tweede recevable en tant qu'elle est introduite par la premiére partie
verzoekende partij. Het Hof spreekt zich in het kader van het beperkte requérante, mais pas en tant qu'elle est introduite par la seconde
onderzoek van de ontvankelijkheid naar aanleiding van de vordering tot partie requérante. Lors de l'examen limité de la recevabilité dans le
schorsing niet uit over de mogelijkheid voor die partij om in het raam cadre de la demande de suspension, la Cour ne se prononce pas sur la
van het beroep tot vernietiging alsnog blijk te geven van de possibilité qu'a cette partie de justifier encore, dans le cadre du
inachtneming van de voorschriften van de artikelen 9, 10 en 11 van de recours en annulation, du respect des exigences des articles 9, 10 et
v.z.w.-wet. 11 de la loi relative aux a.s.b.l.
Ten aanzien van de vordering tot schorsing Quant à la demande de suspension
B.3. Naar luid van artikel 20, 1°, van de bijzondere wet van 6 januari B.3. Aux termes de l'article 20, 1°, de la loi spéciale du 6 janvier
1989 op het Arbitragehof dient aan twee grondvoorwaarden te zijn 1989 sur la Cour d'arbitrage, deux conditions de fond doivent être
voldaan opdat tot schorsing kan worden besloten : remplies pour que la suspension puisse être décidée :
- de middelen die worden aangevoerd moeten ernstig zijn; - des moyens sérieux doivent être invoqués;
- de onmiddellijke uitvoering van de bestreden maatregel moet een - l'exécution immédiate de la régle attaquée doit risquer de causer un
moeilijk te herstellen ernstig nadeel kunnen berokkenen. préjudice grave difficilement réparable.
Daar de twee voorwaarden cumulatief zijn, leidt de vaststelling dat Les deux conditions étant cumulatives, la constatation que l'une de
één van die voorwaarden niet is vervuld tot verwerping van de ces deux conditions n'est pas remplie entra|$$|Axine le rejet de la
vordering tot schorsing. demande de suspension.
Wat betreft het moeilijk te herstellen ernstig nadeel En ce qui concerne le préjudice grave difficilement réparable
B.4.1. In zoverre het moeilijk te herstellen ernstig nadeel dat is B.4.1. Dans la mesure o|$$|Agu le préjudice grave difficilement
aangevoerd ter ondersteuning van de vordering tot schorsing betrekking réparable allégué à l'appui de la demande de suspension concerne la
heeft op de situatie van de tweede verzoekende partij, de v.z.w. situation de la seconde partie requérante, l'a.s.b.l. Koninklijke
Koninklijke Sportklub Tongeren, kan het aangevoerde nadeel niet in Sportklub Tongeren, le préjudice invoqué ne peut être pris en compte.
overweging worden genomen. B.4.2. La premiére partie requérante, l'a.s.b.l. Union royale belge
B.4.2. De eerste verzoekende partij, de v.z.w. Koninklijke Belgische des sociétés de football-association, insiste d'abord sur le fait que
Voetbalbond, voert in eerste instantie als nadeel aan dat de le préjudice consiste en ce que l'investissement dans la formation des
investering in de opleiding van de jeugd verloren gaat door de jeunes a été réalisé à fonds perdus à cause du" régime de liberté ",
zogenaamde vrijheidsregeling, waarbij elke vorm van vergoeding qui interdit toute forme d'indemnisation.
verboden is. B.4.3. Krachtens artikel 22 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 B.4.3. L'article 22 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour
op het Arbitragehof moeten de partijen die de schorsing vorderen, om d'arbitrage prévoit que, pour satisfaire à la seconde condition de
aan de tweede vereiste van artikel 20, 1°, van die wet te voldoen, in l'article 20, 1°, de cette loi, les parties qui demandent la
hun verzoekschrift, aan het Hof concrete feiten voorleggen die suspension doivent, dans leur requête, soumettre à la Cour des faits
voldoende bewijzen dat de uitvoering van de bestreden bepalingen, op concrets qui démontrent à suffisance que l'exécution des dispositions
de datum van inwerkingtreding ervan, hun een ernstig en moeilijk te litigieuses, à la date d'entrée en vigueur fixée, risque de leur
herstellen nadeel kan berokkenen. causer un préjudice grave et difficilement réparable.
B.5. In zoverre wordt aangeklaagd dat het decreet afbreuk doet aan de B.5. En ce qu'il est soutenu que le décret porte atteinte au rôle
sociale rol die de verzoekende partij vervult inzake het jeugdbeleid social qu'exerce la partie requérante en ce qui concerne la politique
van de sportverenigingen is de ernst van het beweerde nadeel niet des jeunes des associations sportives, la gravité du préjudice allégué
voldoende aangetoond te haren aanzien. n'est pas suffisamment démontrée dans son chef.
B.6. De desorganisatie die zou voortspruiten uit het verschillend B.6. La désorganisation qui découlerait de la différence des statuts
statuut van de sportverenigingen naargelang zij onder de bevoegdheidssfeer van de ene of de andere gemeenschap vallen is al evenmin aangetoond. B.7. De verzoekende partij voert ten slotte nog aan dat de aangevochten decreetsbepalingen ertoe zullen leiden dat vele niet-betaalde sportbeoefenaars hun lidmaatschap bij hun sportvereniging zullen kunnen opzeggen en - zonder dat nog een vergoeding mag worden betaald - zich zullen kunnen aansluiten bij een andere sportvereniging, hetgeen aanleiding zal geven tot een onontwarbaar kluwen en talrijke individuele juridische conflicten en rechtsgedingen. Het Hof merkt op dat het reeds onder het stelsel van het voorheen des associations sportives selon que celles-ci relévent de la compétence de l'une ou de l'autre communauté n'est pas davantage démontrée. B.7. La partie requérante ajoute enfin que les dispositions décrétales attaquées auront pour effet que de nombreux sportifs non rémunérés pourront résilier leur affiliation auprés de leur association sportive et - sans qu'une indemnité puisse encore être payée - s'affilier à une autre association sportive, ce qui sera source de problémes inextricables et donnera lieu à d'innombrables conflits juridiques individuels et procédures judiciaires. La Cour observe qu'il était déjà possible de résilier l'affiliation
geldende decreet van 25 februari 1975" tot vaststelling van het sous le régime du décret antérieur du 25 février 1975" fixant le
statuut van de niet-betaalde sportbeoefenaar " mogelijk was om het statut du sportif amateur non rémunéré ". Pour sa part, la partie
lidmaatschap op te zeggen. Van haar kant doet de verzoekende partij requérante fait remarquer que déjà aujourd'hui, des procédures sont en
opmerken dat ook nu reeds procedures aan de gang zijn met betrekking cours en ce qui concerne l'indemnité de formation réclamée.
tot de opleidingsvergoeding die wordt gevraagd. Het aangeklaagde nadeel heeft in wezen betrekking op het verbod om En réalité, le préjudice dénoncé concerne l'interdiction de réclamer
naar aanleiding van de opzegging van het lidmaatschap en de overgang encore une indemnité en cas de résiliation de l'affiliation et de
naar een andere sportvereniging nog een vergoeding te vragen. De transfert subséquent vers une autre association sportive. La partie
verzoekende partij brengt evenwel geen concrete gegevens aan waaruit requérante n'apporte cependant aucun élément concret démontrant la
de ernst van dat nadeel te haren aanzien moet blijken. gravité de ce préjudice en ce qui la concerne.
B.8. Uit wat voorafgaat blijkt dat niet is voldaan aan artikel 20, 1°, B.8. De ce qui précéde, il appara|$$|Axit qu'il n'est pas satisfait à
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. De l'article 20, 1°, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour
vordering tot schorsing moet dan ook worden verworpen. d'arbitrage. La demande de suspension doit dés lors être rejetée.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
verwerpt de vordering tot schorsing. rejette la demande de suspension.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue fran|$$|Accaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 6 mei 1997. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 6 mai 1997.
De griffier,De voorzitter, Le greffier,Le président,
L. Potoms.L. De Gréve. L. Potoms.L. De Gréve.
^