FEDERALE DIENSTEN VOOR WETENSCHAPPELIJKE, TECHNISCHE EN CULTURELE AANGELEGENHEDEN

Deelname aan het tweede Plan voor wetenschappelijke ondersteuning van een beleid gericht op duurzame ontwikkeling (PODO II) I. Inleiding bij het PODO II De Ministerraad heeft op 12 mei 2000 de uitvoering goedgekeurd van het tweede Plan voor wetenschappelijke ondersteuning van een beleid gericht op duurzame ontwikkeling (PODO II) waarvoor de federale Staat en de gefedereerde entiteiten een samenwerkingsakkoord gesloten hebben.

Het PODO II vormt een geheel. Het hergroepeert twee soorten acties die samen tot doel hebben duurzame ontwikkeling (D.O.) te bevorderen door het accent te leggen op de voor D.O. belangrijke terreinen, te weten onderzoeksacties verdeeld over drie onderdelen : Deel I : Duurzame productie- en consumptiepatronen Dit onderdeel is gericht op de analyse van de problematiek van D.O. en meer specifiek de analyse van productie- en consumptiepatronen, op de evaluatie en ontwikkeling van instrumenten en indicatoren en op de behandeling van de thema's « energie », « transport » en « agro-voeding ».

Deel II : Global Change, ecosystemen en biodiversiteit Dit deel zal onderzoek toelaten inzake klimaat en atmosfeer, terrestrische ecosystemen en zoetwater, evenals mariene ecosystemen.

Het omvat bovendien onderzoek inzake biodiversiteit met betrekking tot de bovenvernoemde ecosystemen, evenals inzake de problematieken gekoppeld aan de Biodiversiteitsconventie van de Verenigde Naties. Het onderzoek met betrekking tot Antarctica zal uitgevoerd worden in het kader van de hierbovenvermelde thema's. In antwoord op de noden van het Verdrag inzake Antarctica, zullen de DWTC evenwel een coherente benadering van deze specifieke problematiek verzekeren.

Deel III : Ondersteunende acties Dit deel beoogt de integratie van wetenschappelijke gegevens en een aangepast beheer ervan te stimuleren en op actieve wijze de communicatie en informatie-uitwisseling naar de verschillende betrokken groepen te promoten.

De operationele directie en het beheer zijn toevertrouwd aan de DWTC. Deze worden bijgestaan door specifieke begeleidingscomités voor elk onderdeel van het PODO II. Deze comités zijn samengesteld uit vertegenwoordigers van de betrokken federale, regionale en gemeenschapsadministraties.

II. Tenuitvoerlegging van het PODO II A . Voor wie staan de oproepen open ? Alle onderdelen van het PODO II staan open voor universitaire instellingen, wetenschappelijke overheidsinstellingen en onderzoekscentra zonder winstgevend doel.

Bepaalde onderdelen van het PODO II staan tevens open voor andere typen kandidaten (gespecialiseerde studiebureaus, studiediensten van administraties en openbare instellingen,...). Deze dienen zich te richten naar de beschrijving van elk van de oproepen.

De kandidaten hebben de mogelijkheid voorstellen in te dienen in het kader van een of meerdere oproepen, voorzover de voorstellen aangepast zijn aan de inhoud en de criteria eigen aan elk van de oproepen.

B . Typen onderzoek 1. Het strategische onderzoek Dit type van onderzoek beoogt een bijdrage, in ruime zin, te leveren aan de vermeerdering van de kennis in het betreffende onderzoeksdomein.De beleidsondersteuning verloopt op indirecte wijze : door kennisverruiming, nieuwe data, vernieuwende invalshoeken of concepten, ontwikkeling van modellen... Het wil anticiperen op de behoeften, met name op het vlak van beleid, door een toekomstgerichte en een alarmrol te vervullen en bepaalde onzekerheden weg te werken, om zo een meer relevante steun aan de besluitvorming te bieden. 2. Het gerichte onderzoek Het gerichte onderzoek sluit rechtstreeks aan bij een specifieke, actuele beleidsvraag, een actuele behoefte inzake wetenschappelijke ondersteuning van de beleidsvoorbereiding rond een afgelijnd thema.3. Gemengde acties De « Gemengde acties » willen de integratie bevorderen van de sociale, de economische en de milieudimensies door de verschillende elementen van deel I en deel II samen te brengen. Via de « Gemengde acties » worden interdisciplinaire onderzoeksprojecten ondersteund die op een evenwichtige manier exacte en humane wetenschappen samenbrengen, om een betere ondersteuning te verlenen aan de integratie van het besluitvormingsproces noodzakelijk voor een beleid inzake duurzame ontwikkeling en om een betere dialoog tussen wetenschap en samenleving te realiseren.

Deze onderzoekstypes zijn van toepassing voor de delen I en II van het PODO II en zullen niet noodzakelijkerwijze aan bod komen in elke oproep.

De kandidaten dienen zich te richten naar de beschrijving van elk van de oproepen.

C . Evaluatie De voorstellen ingediend in het kader van een oproep, zullen het voorwerp uitmaken van een externe evaluatie door buitenlandse wetenschappelijke experten, die gekwalificeerd zijn in het betreffende onderzoeksdomein.

III. Huidige oproep tot voorstellen : Gemengde acties In het kader van de tenuitvoerlegging van het tweede Plan voor wetenschappelijke ondersteuning van een beleid gericht op duurzame ontwikkeling, worden meerdere oproepen tot voorstellen voorzien die elk verschillende thema's behandelen.

De indicatieve kalender van de verschillende oproepen, waaronder de huidige oproep, is opgenomen in bijlage.

De huidige oproep heeft enkel betrekking op de « Gemengde acties ».

Het beschikbare budget voor deze oproep is 2.478.935 EUR. Het budget per project bedraagt maximum 600.000 EUR. De projecten hebben een maximum duur van twee jaar.

De projecten worden opgesteld door netwerken bestaande uit maximum 5 wetenschappelijke ploegen van verschillende disciplines (met een evenwicht tussen humane wetenschappen en exacte wetenschappen), die behoren tot minstens twee afzonderlijke wetenschappelijke instellingen en die complementaire werkzaamheden uitvoeren rond een gemeenschappelijke problematiek of rond de integratie van problematieken.

IV. Modaliteiten voor het beantwoorden van de huidige oproep tot voorstellen Personen die wensen te reageren op deze oproep kunnen de nodige informatie bekomen - via het Internet : een elektronische versie van het dossier is beschikbaar op volgend adres http://www.belspo.be - of door zich per post of per fax te wenden tot : PODO II « Gemengde acties », Federale diensten voor wetenschappelijke, technische en culturele aangelegenheden, Wetenschapsstraat 8, B-1000 Brussel, Telefax 02-230 59 12 Alle voor de indieners van voorstellen nuttige informatie zit vervat in - Document A : Algemeen informatiedossier; - Document B : Informatie- en indieningsdossier ten behoeve van de kandidaten.

Het document B : is specifiek voor elke oproep.

De indieners van voorstellen dienen de richtlijnen van het document B te volgen.

V. Afsluitingsdatum De voorstellen moeten de DWTC ten laatste op 22 juli 2002 om 17 uur bereiken.

De indieners van voorstellen moeten erop toezien dat hun voorstellen binnen de gestelde termijnen toekomen.

Eenmaal de afsluitingsdatum verstreken, zullen de DWTC geen rekening meer kunnen houden met antwoorden op de oproep tot voorstellen.

VI. Beschrijving van de activiteiten die het voorwerp uitmaken van deze oproep Het concept van de « Gemengde acties » is een manier om binnen het PODO II het interdisciplinair onderzoek te versterken en een betere dialoog tussen wetenschap en samenleving te realiseren. Dit moet het mogelijk maken een betere ondersteuning te verlenen aan de integratie van het besluitvormingsproces noodzakelijk voor een beleid inzake duurzame ontwikkeling. Een beleid gericht op duurzame ontwikkeling veronderstelt tevens een visie op lange termijn. De onderzoekers worden opgeroepen om, door middel van experimenten, pilootprojecten en casestudies, de haalbaarheid en de toepasbaarheid aan te tonen van hun interdisciplinaire benadering, waarbij ze zowel de humane als de exacte wetenschappen betrekken vanuit een toekomstgerichte visie. Het gaat om een benadering die gekenmerkt wordt door complementariteit, integratie, confrontatie en communicatie.

De onderzoeksprojecten van de « Gemengde acties » moeten dus tegemoetkomen aan een behoefte tot integratie van sectorale beleidslijnen zoals het milieubeleid, energiebeleid, sociaal beleid, industriebeleid, landbouwbeleid, bosbouwbeleid, visserijbeleid, beheer van hulpbronnen, transport, toerisme..., waarbij rekening wordt gehouden met de interacties en synergieën tussen de verschillende beleidslijnen, zonder de obstakels te verwaarlozen die de integratie kunnen beperken of verhinderen.

De onderzoeksprojecten zullen als doel hebben een wetenschappelijke ondersteuning te verschaffen bij het streven naar een evenwicht tussen verschillende beleidsdoelstellingen en hun sociale, economische en milieu-implicaties (biodiversiteit, transport, welzijn, mobiliteit, klimaat, natuurlijke bronnen, concurrentie, landschap, werkgelegenheid, gelijkheid, ruimtelijke ordening, energie, vervuiling, lawaai...). Het gaat hier om het bereiken van een consensus, het bepalen van de meest gunstige evenwichten en het koppelen van economische en sociale ontwikkelingen aan de bescherming van het milieu, aan het behoud van natuurlijke bronnen en aan de levenskwaliteit.

Het onderzoek binnen de « Gemengde acties » kan verschillende aspecten van het gebruik van ruimte en natuurlijke bronnen behandelen. De onderzoeksprojecten kunnen hierbij vertrekken van : - één of verschillende types en niveaus van ruimte (landelijke of stedelijke gebieden, randsteden, gemengde gebieden... de kustzone, kwetsbare ecosystemen, aquatische ecosystemen...), waarbij verschillende gebruiksvormen en hun impact onderzocht worden; - één of meerdere vormen van het gebruik van ruimte (visvangst, landbouw, bosbouw, woonzone, industrie, vrije tijd...) en hun fysische ondersteuningsvormen, waarbij de impact op één of meerdere zones onderzocht wordt. Onder « de ondersteuningsvormen van het gebruik van ruimte » verstaan we bijvoorbeeld infrastructuur en voorzieningen zoals de infrastructuur voor transport (wegen, spoorwegen, luchthavens, scheepvaart...), de collectieve infrastructuren of publieke nutsvoorzieningen (scholen, sportterreinen, rioleringssystemen, containerparken...), landbouw-, industrie- en energie-infrastructuur (industriezones, niet meer gebruikte sites, offshore-infrastructuur...).

De « Gemengde acties » moeten steeds een of meerdere dimensies - zoals de organisatie van de maatschappij, de demografie, de geldende wetgeving, de institutionele mechanismen... - analyseren, rekening houdend met de verschillende vormen van druk (antropogene en natuurlijke), om de barrières tussen beleidslijnen te overbruggen en om nieuwe te exploreren pistes voor te stellen in een perspectief van duurzame ontwikkeling.