27 NOVEMBER 2003. - Decreet betreffende de erkenning en de subsidiëring van de hulp- en zorgverleningsnetwerken en diensten gespecialiseerd in verslavingen (1)

De Waalse Gewestraad heeft aangenomen en Wij, Regering, bekrachtigen hetgeen volgt : HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen

Artikel 1.Dit decreet regelt overeenkomstig artikel 138 van de Grondwet een materie bedoeld in artikel 128, § 1, van de Grondwet.

Art. 2.Voor de toepassing van dit decreet wordt verstaan onder : 1o hulp- en zorgverleningsnetwerk inzake verslavingen : vereniging van natuurlijke en rechtspersonen die instaan voor de opvang, de psychosociale hulpverlening, de poliklinische en/of residentiële behandeling en/of opvolging van de gerechtigden in het kader van een pluridisciplinaire aanpak; 2o dienst gespecialiseerd in verslavingen : rechtspersoon waarvan de specifieke opdracht bestaat in de opvang, de psychosociale hulpverlening, de poliklinische en/of residentiële behandeling en/of opvolging van de gerechtigden in het kader van een pluridisciplinaire aanpak; 3o verslavingen : afhankelijkheid en gewenning wegens overmatig verbruik van : a) geoorloofde of ongeoorloofde psychotrope producten;b) alcohol of tabak;c) spelen; 4o gerechtigde : elke persoon die rechtstreeks of onrechtstreeks met verslavingsproblemen te kampen heeft; 5o zorgverleningsgebied inzake verslavingen : geografisch grondgebied waarbinnen het hulp- en zorgverleningsnetwerk inzake verslavingen zijn activiteiten uitoefent; 6o supervisie : kritische beschouwing over de praktijken van een vakmens of een groep vakmensen van het hulp- en zorgverleningsnetwerk inzake verslavingen, georganiseerd door een persoon die niet tot het netwerk behoort; 7o klinische intervisie : bespreking van klinische gevallen door de verschillende vakmensen die al dan niet met een specifiek klinisch geval te maken hebben; 8o minister : de Minister tot wiens bevoegdheden het Gezondheidbeleid behoort; 9o Commissie : de Adviescommissie inzake verslavingen; 10o administratie : de diensten aangewezen door de Regering. HOOFDSTUK II. - Opdrachten van de hulp- en zorgverleningsnetwerken inzake verslavingen en van de diensten gespecialiseerd in verslavingen

Art. 3.§ 1. Het hulp- en zorgverleningsnetwerk inzake verslavingen heeft de volgende opdrachten : 1o de identificatie van de behoeften aan hulp- en zorgverlening inzake verslavingen in het zorgverleningsgebied inzake verslavingen waar het zijn activiteiten uitoefent; 2o overleg voeren i.v.m. de verdeling en de complementariteit van de taken teneinde een coherent aanbod aan hulp- en zorgverlening inzake verslavingen te ontwikkelen in bedoeld hulp- en zorgverleningsgebied, met inbegrip van de tenlasteneming van de crisis- en urgentietoestanden. Het netwerk zorgt ervoor dat de verschillende soorten van verslavingen bedoeld in artikel 2, 3o, ten laste genomen worden; 3o de structurering, in voorkomend geval op grond van een overeenkomst met het netwerk dat voor een ander zorgverleningsgebied inzake verslavingen erkend is, van het aanbod dat overeenstemt met de volgende functies : a) de functie opvang en informatie : deze functie wordt georganiseerd opdat zo vlot en spoedig mogelijk kan worden ingespeeld op het verzoek van de gerechtigde, desnoods door hem te oriënteren naar een instelling of een vakmens die kan zorgen voor de opvolging van het verzoek.De functie opvang en informatie kan georganiseerd worden in een specifieke instelling of in één of verschillende instellingen die ook andere functies vervullen; b) de functie begeleiding : ze zorgt voor een geïndividualiseerde opvolging van de gerechtigde, zolang het nodig is en met zijn instemming, in overleg met het geheel van de sanitaire, sociale, onderwijs- en sociaal-culturele sectoren;c) de functie zorgverlening : het zorgverleningsaanbod omvat hoe dan ook substitutie-zorgverlening, ontwenningskuren, psychotherapie en residentiële tenlastenemingen.De zorgverlening kan aangeboden worden in partnerschap met vakmensen of instellingen van een ander zorgverleningsgebied inzake verslavingen. Het netwerk zorgt voor de voortzetting van de zorgverlening met de ziekenhuissector; d) de risicovermindering; 4o de organisatie van de functie vorming : deze functie omvat de sensibilisatie, de opleiding, de voortgezette vorming en/of de supervisie van de actoren die geconfronteerd worden of zouden kunnen worden met de problemen van de gerechtigden; 5o de organisatie van de klinische intervisies. § 2. De diensten gespecialiseerd in verslavingen vervullen minstens drie van de opdrachten of functies bedoeld in paragraaf 1, met uitzondering van de opdrachten bedoeld in 1o en 2o.

Art. 4.De opdrachten bedoeld in artikel 3 worden vervuld met inachtneming van het beroepsgeheim. HOOFDSTUK III. - Erkenning van de hulp- en zorgverleningsnetwerken inzake verslavingen

Art. 5.Een hulp- en zorgverleningsnetwerk inzake verslavingen kan erkend worden in elk zorgverleningsgebied inzake verslavingen.

De geografische afbakening van de zorgverleningsgebieden inzake verslavingen wordt door de Regering bepaald.

Art. 6.§ 1. De aanvraag om erkenning van het hulp- en zorgverleningsnetwerk inzake verslavingen wordt bij de Regering ingediend.

De Regering bepaalt de inhoud van het dossier van de aanvraag om erkenning. Het dossier bevat hoe dan ook : 1o de statuten van de inrichtende macht; 2o de samenstelling van de bestuurs- en personeelsorganen; 3o de vermelding van het te bedienen zorgverleningsgebied inzake verslavingen; 4o de lijst van de leden van het sturingscomité, dat hoe dan ook samengesteld is uit de personen bedoeld in artikel 7, 2o, en de omschrijving van de functies vervuld door elk lid binnen het netwerk; 5o het vijfjarenprogramma bedoeld in artikel 7, 4o; 6o de aanvraag om erkenning van de dienst(en) gespecialiseerd in verslavingen, zoals bedoeld in artikel 10. § 2. De Regering bepaalt de minimale inhoud van het vijfjarenprogramma bedoeld in paragraaf 1, 5o.

Art. 7.Om erkend te worden moet een hulp- en zorgverleningsnetwerk inzake verslavingen de volgende voorwaarden vervullen : 1o opgericht zijn : a) in de zorgverleningsgebieden inzake verslavingen met een stad van meer dan honderdvijftigduizend inwoners, door bedoelde stad binnen haar diensten;b) in de andere zorgverleningsgebieden inzake verslavingen, in de vorm van een vereniging zoals bedoeld in hoofdstuk XII van de wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn of, bij gebreke daarvan, in de vorm van een vereniging zonder winstoogmerk; 2o gestuurd worden door een comité, namelijk het sturingscomité, dat waargenomen kan worden door de algemene vergadering van de vereniging zoals bedoeld in hoofdstuk XII van de wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn of door de vereniging zonder winstoogmerk : a) in meerderheid samengesteld uit personen die activiteiten uitoefenen op het vlak van verslavingen binnen het zorgverleningsgebied waarvoor de erkenning wordt aangevraagd;b) omvattende hoe dan ook : - als ze bestaan, de erkende diensten gespecialiseerd in verslavingen; - een geneesheer die verenigingen van huisartsen vertegenwoordigt, een psycholoog, een maatschappelijk werker betrokken bij de opvolging van de gebruikers; - als ze bestaan, één of meer ziekenhuisdiensten die een specifieke actie ontwikkelen ten gunste van de gerechtigden, de erkende diensten voor geestelijke gezondheidszorg, de erkende verenigingen voor geïntegreerde gezondheid en de diensten gespecialiseerd in verslavingen die niet vermeld worden in punt b, eerste streepje en die bestaan op de datum van aanvraag om erkenning. - De personen, diensten en verenigingen bedoeld in punt b oefenen hun activiteiten uit in het zorgverleningsgebied inzake verslavingen.

Alle beslissingen van het sturingscomité en, bovendien, van de raad van bestuur als het netwerk opgericht is in de vorm van een vereniging zoals bedoeld in hoofdstuk XII van de wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn of in de vorm van een vereniging zonder winstoogmerk, vereisen de meerderheid van stemmen van de leden aanwezig of vertegenwoordigd in de groep van de leden uit de privé-sector : 3o onder zijn leden slechts personen tellen die : a) hun diensten verstrekken zonder onderscheid van geslacht, ras, taal, godsdienst, opinie of maatschappelijke herkomst en met inachtneming van de therapeutische keuze van de gerechtigden;b) uitsluitend werken voor gerechtigden die op eigen initiatief een beroep doen op hun diensten, ongeacht of ze al dan niet het voorwerp zijn van een gerechtelijke aanmaning. Elke natuurlijke of rechtspersoon die in het betrokken zorgverleningsgebied inzake verslavingen beroepshalve betrokken wordt bij de opvang, de psychosociale hulp, de risicovermindering, de poliklinische en/of residentiële behandeling en/of opvolging van de gerechtigden heeft het recht om lid te zijn van het netwerk als hij voldoet aan de voorwaarden bedoeld in het eerste lid en instemt met het vijfjarenprogramma bedoeld in 4o; 4o beschikken over een vijfjarenprogramma goedgekeurd door de gezamenlijke leden van het netwerk, op grond waarvan de opdrachten of functies bedoeld in artikel 3, § 1, uitgevoerd moeten kunnen worden, onder voorbehoud van de toepassing van artikel 8, derde lid; 5o samenwerkingsverbanden tot stand brengen met de overlegplatformen inzake geestelijke gezondheidszorg en, meer bepaald, met hun zorgverleningscoördinatoren i.v.m. de behandeling van personen met een substantieprobleem, alsook met de geïntegreerde diensten voor thuisverzorging zoals bedoeld in het koninklijk besluit van 8 juli 2002 tot vaststelling van de normen voor de bijzondere erkenning van geïntegreerde diensten voor thuisverzorging; 6o beschikken over een coördinator die de in artikel 13, § 1, bedoelde opdracht vervult.

Art. 8.De erkenning wordt na advies van de Commissie voor hoogstens vijf jaar door de Regering toegekend. Ze is hernieuwbaar op verzoek van het zorgverleningsnetwerk inzake verslavingen.

Na ontvangst van de aanvraag om erkenning informeert de Regering de bevolking van bedoeld zorgverleningsgebied inzake verslavingen hoe dan ook d.m.v. een bericht in het Belgisch Staatsblad en in twee dagbladen die in bedoeld gebied verspreid worden.

Na gunstig advies van de Commissie kan een tijdelijke erkenning van één jaar afgegeven worden aan het netwerk dat de gezamenlijke opdrachten bedoeld in artikel 3, § 1, niet vervult. De tijdelijke erkenning kan één keer hernieuwd worden.

De erkenning en de tijdelijke erkenning kunnen na advies van de Commissie opgeschort of ingetrokken worden wegens niet inachtneming van de voorwaarden opgelegd bij dit decreet of van de bepalingen vastgelegd krachtens dit decreet. De opschorting en de intrekking worden doorgevoerd na verhoor van de verantwoordelijken van het netwerk.

De Regering bepaalt de procedure voor de toekenning, de hernieuwing, de opschorting of de intrekking van de erkenning en de tijdelijke erkenning.

Zij bepaalt de modaliteiten om beroep in te stellen tegen de beslissingen tot toekenning, weigering, opschorting of intrekking van de erkenning en de tijdelijke erkenning. De beroepen zijn niet opschortend. HOOFDSTUK IV. - Erkenning van de diensten gespecialiseerd in verslavingen

Art. 9.Eén of verschillende diensten gespecialiseerd in verslavingen kunnen tegelijkertijd erkend worden met het zorgverleningsnetwerk inzake verslavingen waarvan ze deel uitmaken.

Art. 10.§ 1. De dienst gespecialiseerd in verslavingen richt zijn aanvraag om erkenning aan de Regering.

De Regering bepaalt de inhoud van het dossier van de aanvraag om erkenning. Het dossier bevat hoe dan ook : 1o de statuten van de inrichtende macht; 2o de samenstelling van de bestuurs- en personeelsorganen; 3o de beschrijving van de door de dienst waargenomen taken; 4ode opgave van het te bedienen zorgverleningsgebied; 5o het vijfjarenprogramma bedoeld in artikel 11, 2o. § 2. De Regering bepaalt de minimale inhoud van het vijfjarenprogramma bedoeld in paragraaf 1, 5o.

Art. 11.Om erkend te worden, moet een dienst gespecialiseerd in verslavingen de volgende voorwaarden vervullen : 1o opgericht zijn in de vorm van een vereniging zonder winstoogmerk of ingericht zijn door de overheid; 2o beschikken over een door het netwerk goedgekeurde vijfjarenprogramma op grond waarvan hoe dan ook de opdrachten of functies bedoeld in artikel 3, § 2, uitgevoerd moeten kunnen worden; 3o lid zijn van het zorgverleningsnetwerk inzake verslavingen in het zorgverleningsgebied inzake verslavingen waar hij zijn activiteiten uitoefent; 4o deelnemen aan de klinische intervisies georganiseerd door het hulp- en zorgverleningsnetwerk inzake verslavingen.

Art. 12.Artikel 8, eerste lid, e, vierde tot zesde lid, is toepasselijk op de erkenning van diensten gespecialiseerd in verslavingen. HOOFDSTUK V. - Werking van de hulp- en zorgverleningsnetwerken inzake verslavingen

Art. 13.§ 1. Een coördinator staat in voor de coördinatie van de verschillende activiteiten van het hulp- en zorgverleningsnetwerk inzake verslavingen en, in voorkomend geval, van de activiteiten uitgeoefend in samenwerking met personen die niet deel uitmaken van bedoeld netwerk.

Hij wordt door het sturingscomité aangewezen of door de raad van bestuur van het netwerk als het netwerk opgericht is in de vorm van een vereniging zoals bedoeld in hoofdstuk XII van de wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn of in de vorm van een vereniging zonder winstoogmerk. § 2. De Regering bepaalt de titels, diploma's of kwalificaties van de coördinator.

De coördinator mag niet deel uitmaken van het personeel van één van de leden van het netwerk.

Hij zorgt voor de organisatie van de klinische intervisies bedoeld in artikel 3, § 1, 5o, en organiseert ze zelf in voorkomend geval.

De Regering bepaalt de modaliteiten voor de organisatie van de overlegvergaderingen en de klinische intervisies.

Art. 14.De Regering bepaalt de bijzondere voorwaarden betreffende de werking van het hulp- en zorgverleningsnetwerk inzake verslavingen, met name : 1o de modaliteiten voor de inzameling van de statistische gegevens die nodig zijn voor de evaluatie van de behoeften inzake verslavingen; 2o de samenwerkingsverbanden tot stand te brengen met de structuren die kunnen zorgen voor een betere kwaliteit van de diensten verleend aan de gerechtigden, met inbegrip van de beleidsvormen die de aangrenzende regio's van Wallonië inzake verslavingen hanteren. HOOFDSTUK VI. - Subsidiëring

Art. 15.§ 1. Binnen de perken van de budgettaire kredieten verleent de Regering een forfaitaire subsidie : 1o ter dekking van de coördinatiekosten bedoeld in artikel 13, § 1; 2o ter dekking van de personeelskosten, met inbegrip van de kosten betreffende de personeelsvorming, de honoraria en/of de werking van de erkende dienst(en) gespecialiseerd in verslavingen; 3o om de diensten die niet in artikel 2, 2o, vermeld worden en die lid zijn van een hulp- en zorgverleningsnetwerk inzake verslavingen, de mogelijkheid te bieden om initiatieven te ontwikkelen in het kader van bedoeld netwerk.

De forfaitaire subsidie wordt berekend op grond van het aantal inwoners van het betrokken zorgverleningsgebied inzake verslavingen.

De Regering kan andere criteria vastleggen voor de berekening van de forfaitaire subsidie. § 2. De Regering bepaalt de voorwaarden en modaliteiten voor de toekenning van de subsidies. HOOFDSTUK VII. - Controle

Art. 16.De hulp- en zorgverleningsnetwerken en diensten gespecialiseerd in verslavingen die overeenkomstig hoofdstuk VI gesubsidieerd worden, moeten : 1o de administratie jaarlijks vóór 30 april de volgende stukken betreffende het afgelopen jaar bezorgen : a) een staat van de ontvangsten en de uitgaven en een begroting van het netwerk of de dienst, goedgekeurd door de bevoegde instanties, waarin melding wordt gemaakt van de subsidies verleend of beloofd door andere overheden;b) een afschrift van de loonbriefjes van de personen die in aanmerking komen voor subsidies en de bewijsstukken van de betaling van werkgeverslasten; 2o de administratie zo spoedig mogelijk per brief kennis geven van elke wijziging aangebracht in de statuten en in de samenstelling van het gesubsidieerde personeel.

Als de bepalingen van dit decreet en de krachtens dit decreet genomen bepalingen niet in acht genomen worden, kunnen de subsidies verminderd of opgeschort worden volgens de modaliteiten die de Regering bepaalt.

Art. 17.De erkende hulp- en zorgverleningsnetwerken en diensten gespecialiseerd in verslavingen maken jaarlijks : 1o een uitvoerig kwalitatief activiteitenrapport bevattende o.a. een analyse van de behandelde problemen, de methodes toegepast naar gelang van de problemen en de gestelde objectieven en een evaluatie van de doeltreffendheid en de impact van bedoelde methodes; 2o een kwantitatief activiteitenrapport.

Het model van de activiteitenrapporten wordt door de Regering bepaald.

De rapporten worden uiterlijk 30 april van het jaar na dat waarop ze betrekking hebben aan de administratie overgemaakt. HOOFDSTUK VIII. - Adviescommissie inzake verslavingen

Art. 18.§ 1. Er wordt een adviescommissie inzake verslavingen ingesteld. § 2. Behalve de opdracht van adviesverlening overeenkomstig de artikelen 8 en 12, verleent de commissie op eigen initiatief of op verzoek van de Minister elk advies over de te hanteren beleidsvormen inzake verslavingen.

Art. 19.§ 1. De commissie bestaat uit de volgende leden, die de Regering voor vijf jaar benoemt : 1o vier personen gekozen op de voordracht van de federaties van verenigingen betrokken bij de opvang van, de hulpverlening aan, de poliklinische en/of residentiële opvolging van personen die aan verslavingen lijden; 2o één persoon gekozen op de voordracht van de verenigingen van gerechtigden; 3o maximum vier personen gekozen op grond van hun bevoegdheden inzake verslavingen; 4o twee vertegenwoordigers van de ziekenhuizen; 5o twee vertegenwoordigers van de "Union des Villes et Communes de Wallonie" (Vereniging van de Steden en Gemeenten van Wallonië); 6o twee vertegenwoordigers van de huisartsenkringen; 7o twee vertegenwoordigers van de geïntegreerde gezondheidsverenigingen; 8o twee vertegenwoordigers van de diensten voor geestelijke gezondheidszorg; 9o één vertegenwoordiger van de overlegplatformen inzake geestelijke gezondheidszorg; 10o één vertegenwoordiger van de centra voor levens- en gezinsvragen; 11o drie vertegenwoordigers van de representatieve vakorganisaties; 12o drie vertegenwoordigers van de Regering; 13o één vertegenwoordiger van de administratie.

Onder de leden bedoeld in het eerste lid, 1o, bevinden zich hoe dan ook een huisarts, een psycholoog en een maatschappelijk werker.

De Regering zorgt ervoor dat een geografisch evenwicht in acht genomen wordt bij de aanwijzing van de personen bedoeld in het eerste lid, 1o.

De mandaten zijn hernieuwbaar.

De Regering wijst ook een plaatsvervanger aan voor elk gewoon lid. § 2. De leden bedoeld in paragraaf 1, eerste lid, 1, 12o en 13o, hebben zitting met raadgevende stem. § 3. De voorzitter en de twee ondervoorzitters worden door de Regering aangewezen onder de leden bedoeld in paragraaf 1, eerste lid, 1o en 2o. § 4. Het secretariaat van de commissie wordt waargenomen door het lid bedoeld in paragraaf 1, eerste lid, 1, 13o.

Art. 20.De Regering bepaalt het bedrag van de presentiegelden en van de reisvergoedingen van de commissieleden.

Zij legt ook de werkingsregels van de commissie vast. HOOFDSTUK XI. - Slotbepalingen

Art. 21.Dit decreet treedt in werking op de datum bepaald door de Regering.

Kondigen dit decreet af, bevelen dat het in het Belgisch Staatsblad zal worden bekendgemaakt.

Namen, 27 november 2003.

De Minister-President, J.-Cl. VAN CAUWENBERGHE De Minister van Economie, K.M.O.'s, Onderzoek en Nieuwe Technologieën, S. KUBLA De Minister van Vervoer, Mobiliteit en Energie, J. DARAS De Minister van Begroting, Huisvesting, Uitrusting en Openbare Werken, M. DAERDEN De Minister van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Leefmilieu, M. FORET De Minister van Landbouw en Landelijke Aangelegenheden, J. HAPPART De Minister van Binnenlandse Aangelegenheden en Ambtenarenzaken, Ch. MICHEL De Minister van Sociale Aangelegenheden en Gezondheid, Th. DETIENNE De Minister van Tewerkstelling, Vorming en Huisvesting, Ph. COURARD _______ Nota (1) Zitting 2002-2003. Stukken van de Raad 547 (2002-2003) nrs. 1 tot 6.

Volledig verslag, openbare vergadering van 19 november 2003.

Bespreking - Stemming.