13 MEI 2016. - Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de wijziging van de ligging van de installaties voor het vervoer van gas door middel van leidingen van de NV Fluxys, gelegen in het openbaar domein in de bedding van de Maas ter hoogte van rivierkilometer 39,6, beheerd door nv De Scheepvaart

De Vlaamse Regering, Gelet op de wet van 12 april 1965Relevante gevonden documenten type wet prom. 12/04/1965 pub. 08/03/2007 numac 2007000126 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de bescherming van het loon der werknemers sluiten betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen, artikel 9, tweede en derde lid, en artikel 12;

Gelet op het koninklijk besluit van 15 maart 1966 tot wijziging van de ligging of het tracé van een gasvervoerinstallatie ter uitvoering van de wet van 12 april 1965Relevante gevonden documenten type wet prom. 12/04/1965 pub. 08/03/2007 numac 2007000126 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de bescherming van het loon der werknemers sluiten betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen, artikel 2, 3, 4 en 5;

Gelet op het ministerieel besluit van 25 oktober 1971 (kenmerk A323-528),, waarbij een toelating voor gasvervoer door middel van leidingen wordt verleend aan de naamloze vennootschap Distrigaz (thans Fluxys genaamd) (leiding Stokkem/Mechelen a/d Maas), verlengd bij het ministerieel besluit van 1 december 2003 (kenmerk A329-2952B);

Overwegende dat de hierboven beschreven leiding op het Belgische grondgebied het openbaar domein, beheerd door nv De Scheepvaart, doorkruist;

Overwegende dat door de ingreep Negenoord-Kerkenweerd-Groeskens uit de periode 2007-2009 er stroomopwaarts een belangrijke waterstandsverlaging gerealiseerd is voor het mijnverzakkingsgebied Eisden-Leut-Meeswijk-Lanklaar;

Overwegende dat de hogere stroomsnelheden na het hoogwater van 2010-2011 (2.250m3/s) aan Belgische zijde een grote afschuiving van de zomeroever, over een lengte van +/- 80 meter net opwaarts de taverne `Molenveld' veroorzaakt hebben;

Overwegende dat ten gevolge van de hogere stroomsnelheden de teen van de Belgische zomeroever van het Molenveld ter hoogte van rivierkilometer +/- 39,4 ondergraven wordt;

Overwegende dat die afschuiving ook 5 à 7 meter diepe wervelkuilen op de bodem van het zomerbed van de Gemeenschappelijke Maas heeft doen ontstaan;

Overwegende dat de afkalving en het ondergraven van de oever nadien verder gegaan is, waardoor de oeverafschuiving afwaarts verlengd is met +/- 20 meter;

Overwegende dat bij nog grotere snelheden dan 3m/s (afvoeren > 2500m3/s) de bodem van grove keien van het zomerbed ook in beweging komt;

Overwegende dat nv De Scheepvaart na de vaststelling van die erosie onmiddellijk een rivierkundige studie heeft opgestart om de oorzaak en de mogelijke oplossingen te bestuderen;

Overwegende dat uit de studie "Gemeenschappelijke Maas: "Rivierkundige haalbaarheidsstudie - Opheffen van resterende flessenhalzen" van 27 december 2012 blijkt dat, ter hoogte van de rivierkilometer 38,1-38,9 `Meeswijk' en 38,9-39,9 `Molenveld', een grotere hoeveelheid water door een te smal zomerbed moet stromen, wat leidt tot hogere stroomsnelheden;

Overwegende dat het risico op de voortzetting van de oeverafschuiving reëel is aangezien het recente verleden aantoont dat die afschuivingen zich blijven voordoen, zelfs bij lagere afvoerdebieten;

Overwegende dat er 100 meter stroomafwaarts (rivierkilometer 39,6) van de zomeroeverafschuiving een Fluxys-Gasuniegasleiding de Gemeenschappelijke Maas dwars kruist en België met Nederland verbindt; dat die nutsleiding van nationaal en grensoverschrijdend belang is (connector tussen twee gasnetten);

Overwegende dat een peiling en een onderzoek met duikers hebben uitgewezen dat de bovenstaande wervelkuilen zich net op- en afwaarts van de gasleiding bevinden en dat de gasleiding bijgevolg in een verhoogde rug op de bodem van de Maas ligt en de bodem voor, boven en na de leiding geërodeerd is;

Overwegende dat als er geen onmiddellijke actie ondernomen wordt, de Fluxys-Gasunie-gasleiding in het zomerbed of in de zomeroeverflank bij een volgende zeer hoge afvoer kan onderspoelen en doorbreken;

Overwegende dat de geschetste problemen binnen de zone tussen rivierkilometer 38,1 en 39,7 (de voortschrijdende ondergraving van de Belgische zomeroever en de voortschrijdende erosie van de bodem van het zomerbed) alleen opgelost kunnen worden door de stroomsnelheden in het zomerbed van de Maas te verlagen onder de kritieke grens van 3,5m/sec door de natte sectie te vergroten;

Overwegende dat een verdere verlaging en verbreding van het zomerbed met de huidige ligging van de nutsleiding onmogelijk is;

Overwegende dat een weerdverlaging noodzakelijk is om de mogelijk desastreuze gevolgen van stroomsnelheden boven de kritieke grens van 3,5m/sec en de erosie van de zomerbodem ter hoogte van de Fluxys-Gasunie-gasleiding te voorkomen;

Overwegende dat die weerdverlaging de verwijdering inhoudt van de zomerdijk (rivierkilometer 39,3 - 39,7), de verbreding van het zomerbed (rivierkilometer 38,1-39,7) en de verlaging van het winterbed van het Molenveld (rivierkilometer 38,9-39,7);

Overwegende dat alternatieve oplossingen voor, boven en achter de Fluxys-Gasunie-gasleiding tegenstrijdig zijn met de veiligheidsvoorschriften van de leidingexploitanten;

Overwegende dat er geen alternatieve oplossingen zijn om de voortschrijdende erosie voor, boven en achter de Fluxys-Gasuniegasleiding tegen te gaan en het risico uit te sluiten dat de Fluxys-Gasuniegasleiding zal onderspoelen en doorbreken;

Overwegende dat de weerdverlaging impliceert dat de gasleiding dieper dan zijn huidige ligging gelegd moet worden en onder het nieuwe terreinprofiel om minstens een deklaag van 2 meter ten opzichte van de rivierbodem en de nieuwe oevers over te houden;

Overwegende dat de Nederlandse rivierbeheerder, Rijkswaterstaat, in 2012 in het kader van zijn oeverwerken het zomerbed aan Nederlandse zijde maximaal verbreed heeft in een eerste aanzet om de druk op de Fluxys-Gasuniegasleiding te verlichten;

Overwegende dat door die ingreep aan Nederlandse zijde (binnenbocht) de toestand gestabiliseerd is voor de afvoeren tot ongeveer 1400m3/s (= lage piek in het winterseizoen 2012-2013), maar dat dit duidelijk niet volstaat enerzijds gelet op het reële risico van hogere afvoerdebieten en anderzijds gelet op de voortschrijdende oeverafschuivingen, zoals vastgesteld in 2013;

Overwegende dat een ingreep in de buitenbocht (Belgische zijde) in de zone tussen rivierkilometer 38,1 tot 39,7 het meest efficiënt is, namelijk de uitvoering van de voorgestelde weerdverlaging door nv De Scheepvaart;

Overwegende dat dit project opgenomen is in de ondernemingsplannen 2015 en 2016 van nv De Scheepvaart, meer bepaald binnen de strategische doelstelling om de waterwegen duurzaam en multifunctioneel te beheren en te gebruiken;

Overwegende dat hieruit het project weerdverlaging Booien-Veurzen en Meeswijk-Molenveld is gedefinieerd;

Overwegende dat dit project is voorgesteld aan en aan het Bekkenbeheerplan van de Maas is toegevoegd door het Bekkenbestuur van het Maasbekken in de vergadering van 30 mei 2013;

Overwegende dat voor het project de nodige kredieten werden vastgelegd op het investeringsprogramma 2015 van nv De Scheepvaart;

Overwegende dat de verplaatsing moet worden uitgevoerd in het belang van de waterweg, als een ingreep in het raam van hoogwaterbescherming;

Overwegende dat krachtens artikel 9, derde lid, van de wet van 12 april 1965Relevante gevonden documenten type wet prom. 12/04/1965 pub. 08/03/2007 numac 2007000126 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de bescherming van het loon der werknemers sluiten die wijzigingen uitgevoerd worden op kosten van degenen die de gasvervoerinstallaties exploiteren;

Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën, gegeven op 1 augustus 2014;

Op voorstel van de Vlaamse minister van Mobiliteit, Openbare Werken, Vlaamse Rand, Toerisme en Dierenwelzijn;

Na beraadslaging, Besluit :

Artikel 1.De NV Fluxys, Kunstlaan 31, 1040 Brussel, houder van een toelating voor gasvervoer door middel van leidingen verleend bij het ministerieel besluit van 25 oktober 1971 (kenmerk A323-528) (leiding Stokkem/Mechelen a/d Maas), verlengd bij het ministerieel besluit van 1 december 2003 (kenmerk A329-2952B), is ertoe gehouden op eigen kosten het gedeelte van die leiding, gelegen in het winterbed van de Maas, dieper te leggen. Die verplaatsing moet uiterlijk op 1 januari 2017 zijn uitgevoerd.

Art. 2.Een eensluidend verklaard afschrift van dit besluit zal aan de naamloze vennootschap Fluxys en aan de federale minister bevoegd voor Energie, betekend worden.

Art. 3.De Vlaamse minister, bevoegd voor het mobiliteitsbeleid, de openbare werken en het vervoer, is belast met de uitvoering van dit besluit.

Brussel, 13 mei 2016.

De minister-president van de Vlaamse Regering, G. BOURGEOIS De Vlaamse minister van Mobiliteit, Openbare Werken, Vlaamse Rand, Toerisme en Dierenwelzijn B. WEYTS